Các bác ơi, cái từ "má" trong "chó má" nó có nghĩa gì không?
Các cụ của chúng ta bảo: “Chó là loài vật rất có nghĩa, nhưng con chó nào ăn thịt đồng loại, thì không phải là chó nữa, mà là “má”. Từ “chó má” là vậy!
Tình cờ đọc được 1 bài viết, gặp ngay câu hỏi của con_ech_gia nên post lên mời các bác cùng xem . Bài viết này được viết trên báo Thế Giới Đàn Ông số Chuyên Đề Tháng 9 năm 2006. Xin các bác cho ý kiến!
Chó - má là con gì?
Chó là động vật thuộc loại lông mao, sống trên cạn, có 4 cái chân, một cái đầu, có thể có đuôi hoặc cụt đuôi. Chó có nhiều loại: Loại quí tộc như chó Fox, loại tiểu thư tư sản như chó Setter, loại chuyên nuôi trong tu viện như chó Lhasa Apso ở Tây Tạng, loại chó cảnh sát như chó Airedale, loại chó bảo vệ như chó Boxer,loại chó kéo xe như chó Eskimo...
Dân gian thường gọi là chó - má, vậy chó má là con gì??
Con má về hình thức giống y hệt con chó, cũng sủa gâu gâu, cũng có đặc tính về chủng loại, loài ... nói cách khác má bề ngoài y chang con chó. Thế thì trong nhà ngoài ngõ lỡ gặp thì làm sao phân biệt để liệu cách đối phó?
Để phân biệt con má và con chó chỉ 1 cách duy nhất: Khi ăn thịt chó thấy vài con vật bốn chân, sủa gâu gâu lẩn quẩn bên cạnh; ta thảy cục xương, nếu con vật bỏ chạy thì đó là con chó. Con vật nhảy xổ tới ăn thì đích thị là con má.
Như thế, con chó có thể ăn bẩn nhưng dứt khoát không bao giờ ăn thịt đồng loại. Còn con má đến thịt đồng loại cũng không từ.
Từ đó luận ra trong dân gian thường gọi người - ngợm, ngợm là con gì?
Ngợm cũng đi bằng hai chân, mặc quần áo, mang hia, đội mũ, có trí tuệ, có tiếng nói, ăn thượng vàng hạ cám từ cao lương mỹ vị đến bắp luộc, khoai nướng nhưng khác con người ở chỗ con người có thể ăn đủ thứ nhưng ko bao giờ ăn thịt đồng loại, ngợm thì đến thịt đồng loại cũng sẵn sàng ăn sống nuốt tươi.
Trong thế giới loài chó, chó nhiều nhưng má thì rất hiếm; ngược lại trong xã hội loài người hình như ngợm hơi bị... không ít.
Trứơc thềm năm mới, mong sao thế giới chỉ có chó, không có má; xã hội chúng ta chỉ có người, không còn ngợm.
BA DUY
Xét về mặt ngôn ngữ, đây là một từ ghép đẳng lập - hai từ đồng hoặc gần nghĩa ghép với nhau tạo thành một cặp từ mới mang tính tu từ cao.
"Má" là tên một loại chó, được dùng như một phương ngữ và từ này hiện nay chỉ còn tìm thấy ở một số vùng nông thôn xa xôi bắc Trung bộ.
Con chó - không hiểu sao, dù rất trung thành - vẫn là đối tượng để người ta đem ra báng bổ nhau: Đồ chó! Chó đ ẻ! ...
Và "chó má" - như đã nói ở trên - được tạo thành để nhấn mạnh cái thô bỉ, bần tiện của con người.
Hiện tượng này không hiếm trong tiếng Việt. Hãy tham khảo:
"Đồ lang sói!" - Lang (Hán Nôm) cũng là sói đấy chứ!
"Cái khỉ voọc gì thế?" - Voọc chả phải là một loài khỉ sao?
"Cá mè một lứa" - Mè cũng là một loài cá! ...
Trên đây là một trong những nét độc đáo của cấu tạo từ tiếng Việt mà ta khó tìm thấy ở các ngôn ngữ khác trên thế giới.
Vậy, dù "chó má" là một tiếng chửi nhưng qua đó, ta càng thấy yêu thêm tiếng Việt quê mình!
Bác con_ech_gia đã đến vùng nào có con má đó chưa?
