Ap Bau Bang II
Lúc 11h50 ngày 19/3/67, đại đội A tiểu đoàn 3/5 kỵ binh do đại úy Raoul H. Alcala chỉ huy triển khai ở FSB 20. Đây là đơn vị thuộc sư đoàn 9 bộ binh nhưng được phối thuộc cho sư đoàn 1 bộ binh. Đại đội có 129 người, 6 xe tăng, 20 M113 và 3 cối 106,7mm. Đơn vị đóng thành vòng tròn với nhiệm vụ bảo vệ căn cứ cho đại đội B tiểu đoàn 7/9 pháo binh 105mm.
FSB 20 nằm trên 1 khu vực tương đối bằng phẳng 1500m phía bắc ấp Bàu Bàng, cách Sài Gòn 60km về phía bắc trên đường 13. Ở phía nam vị trí là 1 đồn điền cao su, trong khi phía bắc và tây được bao bọc bởi khu vực nhiều cây cối. 1 tuyến đường sắt bỏ không nằm song song cách đường bộ 30m về phía đông.
Tình báo cho biết khu vực ấp Bàu Bàng có du kích địa phương hoạt động. Đại úy Alcala cử trung đội 2 do trung úy Harlan E. Short bố trí phục kích dọc theo đường mòn tại 1 điểm cách căn cứ 1500m về phía bắc và khoảng 350m phía tây đường 13. Nhóm phục kích được bố trí lúc 18h00. Chu vi phòng thủ được bảo vệ bởi trung đội 1 của trung úy Roger A. Festar ở phía tây, trung đội 3 của thiếu úy Hiram M. Wolfe ở phía đông.
22h50 tối hôm đó, 1 cuộc thăm dò của VC báo hiệu cho trận đánh thứ 2 ở ấp Bàu Bàng. Cuộc thăm dò được dẫn đầu bởi 1 đàn gia súc 15 con được lùa qua đường 13 cách vành đai 150m về phía đông bắc. 10 phút sau, VC bắt đầu bắn vào khu vực đông bắc bằng 1 khẩu đại liên .50 có bánh xe đặt trên đường xe lửa. 1 xe tăng chiếu đèn về phía đó và bắn trả bằng tất cả hỏa lực. 3 xe bọc thép cũng tham gia và trận đấu súng kéo dài khoảng 3 phút. Khẩu đại liên địch chỉ bắn được 5 loạt trước khi bị dập tắt.
Trong khoảng thời gian yên tĩnh sau đó, đơn vị tăng cường sẵn sàng chiến đấu, Họ bắn thăm dò vào rừng nhưng không thấy có bắn lại.
Lúc 00h30 cuộc tấn công của VC tiếp tục khi FSB 20 bị pháo kích bởi súng cối, súng trường phóng lựu, rocket và ĐKZ. Trong vòng 20 phút sau đó, cuộc tấn công của bộ binh bắt đầu với mũi chính từ phía nam và tây nam được hỗ trợ bởi 1 mũi nghi binh từ phía đông bắc. Đông đảo quân VC xuất hiện từ rừng cao su và xung phong liên tục dưới hỏa lực yểm trợ dữ dội và súng cối. Quy mô của cuộc tấn công nhanh chóng trở nên rõ ràng khi số đông VC xuất hiện trên địa hình trống trải. Quân phòng thủ bắn trả dữ dội, sử dụng đèn chiếu của xe tăng và đạn cối sáng để chiếu sáng chiến trường.
Đại úy Alcala cho tiểu đoàn trưởng, trung tá Sidney S. Haszard bố trí phía nam biết là anh ta có thể xử lý được, nhưng cũng yêu cầu tổ chức 1 lực lượng sẵn sàng phản ứng trong trường hợp cần thiết. Trung tá Haszard hiểu rõ và cho báo động trung đội 1 đại đội B ở phía bắc ấp Bàu Bàng và trung đội 3 đại đội C ở phía nam chuẩn bị tiến về FSB 20. Ông ta cũng cho phép đại úy Alcala chuyển trung đội 2 ở điểm phục kích về căn cứ. Viên tiểu đoàn trưởng nhận ra quy mô đang tăng của cuộc tấn công và quyết định tiến về chỗ đại đội A với bộ phận chỉ huy.
Lúc 01h00, đại úy Alcala được báo 1 chiếc Spooky thả pháo sáng trang bị minigun cùng 1 phân đội trực thăng vũ trang đang trên đường tới.
Trong khi trung tá Haszard và đại úy Alcala trao đổi, trận đánh đã trở nên quyết liệt khi quân địch tiếp cận được các xe ở tây nam trận địa, nhưng lính kỵ binh đã giữ được vị trí với hơn 2500 quả đạn pháo chi viện. Thỉnh thoảng lính địch lại bị đánh bật khỏi các xe bọc thép bằng những quả đạn canister 90mm từ xe tăng gần đó (
đạn ghém). Khi hết đạn ghém, xe tăng bắn những quả đạn HE với ngòi nổ chậm vào khoảng đất trước mặt đối phương, kết quả là đạn nổ tung trên đầu và văng mảnh vào đối phương. Nhiều xe bị RPG-2 phá hủy, nhiều chiếc khác trúng đạn nhưng tổ lái tiếp tục chiến đấu. Tuy nhiên khoảng trống do những xe bị phá hủy để lại khiến quân Mỹ phải lùi lại để giữ vững chu vi phòng thủ.
Trung đội 2 tiến theo đường 13 từ vị trí phục kích, khai hỏa khi xuất hiện. Sau khi tới nơi, trung đội này lấp vào những chỗ hổng ở khu vực phía nam đang bị uy hiếp mạnh. Khi vào vị trí họ bị tấn công bằng ĐKZ và lựu đạn.
Bộ phận của đại đội B và C được báo động trước đó nhận lệnh và lập tức tiến vào tham chiến. Trung đội 3 đại đội C tấn công theo đường 13 từ vị trí cách phía nam 5km, vượt qua lưới đạn của đối phương trước khi tới được căn cứ lúc 01h27. Nhằm hướng đại úy Alcala, trung đội quét qua 1500m phía nam dọc theo những hàng cao su. Khai hỏa liên tục, họ quét về phía tây, rồi phía bắc, quay lại 2 lần và tiến vào chu vi phòng thủ từ hướng đông nam. Họ bố trí giữa các xe của đại đội A ở phía đông.
Cùng lúc đó, trung đội 1 đại đội B đang tiến dọc đường 3 từ vị trí cách đó 8km phía bắc. Sau khi chọc qua 1 vị trí phục kích được tổ chức vội vã phía bắc chu vi, họ di chuyển quanh xuống phía nam và bắn. Tiến vào căn cứ, trung đội bố trí giữa các xe của đại đội A bên phía tây.
Chu vi phòng thủ lúc này có 1 đại đội pháo, toàn bộ đại đội A và 2 trung đội tiếp viện - tổng cộng 5 trung đội kỵ binh trên một vành đai tương đối hẹp. Lúc 02h20, đại úy Alcala ra lệnh phản kích thành công và mở rộng được chu vi phòng thủ thêm khoảng 40m.
2 xe bị trúng đạn lúc trước tiếp tục bốc cháy trong suốt trận đánh. Trung úy Festa di chuyển lên với 2 xe để giải cứu thương binh nằm gần đó. Nhiều lính VC tìm cách lấy đi khẩu .50 trên xe cháy đã bị hạ trong khi số khác tấn công những hố chiến đấu có thương binh. Trung úy Festa và SP4 Abelardo Penedo rời xe dưới hỏa lực dày đặc và đưa thương binh vào xe của Festa.
Trong khi đó trung tá Haszard trên 1 xe bọc thép, theo sau là 1 chiếc M113 nữa dẫn nhóm chỉ huy theo đường 13 tiến vào căn cứ. Ngay bên ngoài, xe của Haszard trúng đạn và bị loại khỏi vòng chiến. Đại úy Alcala cử 1 xe tăng tới hỗ trợ. Trung tá Haszard rời xe trong khi súng bộ binh bắn mạnh và buộc dây cáp. Chiếc xe chỉ huy với những thiết bị thông tin quan trọng được kéo vào trong căn cứ.
Lúc 03h00 1 đợt tấn công nữa bắt đầu từ phía nam. Đối với đại úy Alcala có vẻ VC tấn công để thu hồi tử sĩ về. Phía sau những toán quấy rối, những lính không vũ trang mang theo dây và móc tiến lên để kéo xác đồng đội về. Quân tấn công bị chặn lại phía ngoài vành đai 15m.
Trong suốt cuộc tấn công và trong 4 giờ tiếp theo, không quân duy trì thả pháo sáng liên tục và bắn phá từ trên không.
Trong trận đánh, tải thương và tiếp tế được thực hiện liên tục dưới sự chỉ dẫn của trung tá Paul F. Gorman, G3 sư đoàn 1 bộ binh (
sĩ quan tác chiến sư đoàn). Do diễn biến trận đánh và sử dụng hỏa lực súng máy trên xe, 2 cơ số đạn .50 và 7,62mm đã được tiêu thụ và ở vài nơi đến 3 cơ số. Lúc 03h30, hỏa lực đối phương yếu dần, việc tiếp tế và tải thương hoàn thành trong 1 giờ 15 phút sau đó, trong khi phi pháo tiếp tục bắn. 26 trong số 63 người bị thương trong đêm được sơ tán, nhiều người bị thương nhẹ tiếp tục ở lại chiến đấu.
Lúc 04h50, dưới pháo sáng và đèn xe tăng, có thể thấy đối phương tập hợp cho 1 cuộc tấn công ở phía nam và đông nam. VC bắt đầu xung phong lúc 05h00, pháo binh chuyển làn và những máy bay mới tới ném bom napan, bom bi và bom 500 pound xuống quân tấn công. Nó bẻ gãy những nỗ lực của VC và trận đánh bắt đầu suy tàn khi đối phương ngừng chiến đấu và rút lui.
Trận đánh ấp Bàu Bàng II có kết quả là 227 lính địch chết, 3 bị bắt và thu được nhiều vũ khí trang bị. Vệt máu cho thấy nhiều thi thể đã được VC mang đi. Mặc dù có nhiều người bị hạ bằng súng bộ binh hơn so với những trận tấn công vào đội hình kỵ binh, thiết giáp trước, như thường lệ đa số VC chết do phi pháo. 29 phi vụ đã oanh tạc 29 tấn bom đạn và pháo binh bắn 3000 quả. Tổn thất của quân Mỹ là 3 chết và 63 bị thương. Tù binh cho biết lực lượng tấn công thuộc tiểu đoàn 2 và 3 thuộc trung đoàn 273 sư đoàn 9 VC (tức trung đoàn 3). Tình báo tin rằng toàn bộ trung đoàn đã tham chiến.
Sau trận đánh, tướng Hay viết thư cho chỉ huy sư đoàn 9. Nó được in truyền đơn bằng tiếng Việt và thả vào vùng địch:
Xin báo cho ông biết rằng trong trận đánh ấp Bàu Bàng ngày 20/3, chỉ huy trung đoàn Q763 (trung đoàn 273) và các tiểu đoàn trưởng đã có hành vi không xứng đáng với tư cách quân nhân. Trong trận đánh với các đơn vị của sư đoàn này và bộ phận phối thuộc, các sĩ quan của ông đã không hoàn thành nhiệm vụ và bỏ lại thương binh tử sĩ của họ trên chiến trường. Chúng tôi đã chôn cất người chết và chăm sóc cho thương binh của ông.