Trong bộ phim Mảnh Đời Kẻ Khác, một nhân vật trong phim, người đã tặng
Bản sonata dành cho một con người tốt (Die Sonate vom guten Menschen)cho nhân vật chính của bộ phim, đã tự tử.
Bản sonata là điểm ngoặt trong cuộc đời của một nhân vật trong bộ phim, viên mật vụ Stasi, đang làm nhiệm vụ theo dõi cuộc sống của một nhà thơ, nhà soạn kịch Đông Đức. Khi đang nghe lén cuộc sống của nhà soạn kịch, viên mật vụ nghe được khúc sonata mà nhà soạn kịch đang chơi. Viên mật vụ sau đấy đã tìm cách bảo vệ nhà soạn kịch thoát khỏi những thô bạo của chính quyền. Người diễn viên đóng vai viên mật vụ đấy đã đóng rất thành công cảnh nghe khúc sonata. Không có lời thoại, chỉ có biểu cảm trên khuôn mặt lạnh không góc cạnh trên nền phông xam xám xanh xanh. Khúc nhạc đã đánh thức thiện tâm của một con người. Nếu viên mật vụ trong bộ phim không có mỹ cảm âm nhạc thì câu chuyện sẽ ra sao? Đánh mất mỹ cảm là đánh mất con người. Một chút mỹ cảm thôi sẽ đưa con người trở lại con người. Tác giả bộ phim đã xây dựng câu chuyện rất tốt, bởi vì đối với người Đức mỹ cảm âm nhạc sẽ không bao giờ có thể mất được. Dân tộc Đức là một dân tộc được nuôi dưỡng trong âm nhạc.
Phẩm giá con người là một giá trị phổ quát của nhân loại. Con người sở dĩ là con người vì do có những phẩm giá của mình. Một khi phẩm giá con người bị xâm phạm, lại không có cơ hội hay điều kiện để bảo vệ phẩm giá của mình, con người chỉ còn cách dùng cái chết của mình để giữ lại phẩm giá con người cho mình. Khi bị theo dõi, cuộc sống riêng tư bị xâm phạm, phẩm giá con người cũng bị xúc phạm theo. Một motif quen thuộc thường thấy trong các tác phẩm nghệ thuật là người ta theo dõi anh ngay cả trong phòng ngủ.
Cuộc sống riêng tư của con người ở thời hiện đại thật mỏng manh và đầy bất lực.
Chuyên đề An Ninh Thế giới từng có bài viết về vụ Yves Bertrand cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Pháp lưu giữ sổ đen về cuộc sống riêng tư của một số chính khách Pháp. Dường như sự riêng tư không còn được tôn trọng nữa. Người ta rình ngó soi mói vào cả những khoảnh khắc riêng tư nhất. Con người ở thời hiện đại phải đối mặt với bao hắc ám để giữ gìn phẩm giá con người của mình. Ở những lúc riêng tư nhất người ta còn phải e ngại những cặp mắt rình mò thì thử hỏi cuộc sống con người còn có ý nghĩa gì?
Cái chết của nhà soạn kịch đã tác động rất nhiều đến nhân vật chính, viên mật vụ Stasi. Nhà soạn kịch tự tử bởi vì ông nhận ra rằng mình bị theo dõi và nằm trong danh sách đen của cơ quan an ninh Stasi. Có thể hành động của ông trở nên khó hiểu với nhiều người. Tình thế của ông không phải là tình thế tuyệt vọng. Cho dù có bị theo dõi, có bị nằm trong danh sách đen, nhưng nếu mình không có làm gì thẹn với lòng thì đâu đến nỗi tuyệt vọng phải tự tử. Đáng hổ thẹn không phải là ông mà là những người theo dõi ông, những người lập ra bảng danh sách đen. Vậy tại sao ông lại tự tử?
Người ta theo dõi nhà soạn kịch ngay cả trong phòng ngủ. Trong một cuộc đối thoại giữa hai viên mật vụ nghe lén nhà soạn kịch trong phim, một viên mật vụ đã nói đùa: những người trí thức làm tình có khác gì với những người bình thường không. Làm tình là một ẩn dụ của cuộc sống riêng tư, của phẩm giá con người. Xâm phạm cuộc sống riêng tư của con người dường như là một khám phá lớn của thời hiện đại, cái thời như là một điều mỉa mai cá nhân được đề cao hơn bao giờ hết. Nhân danh con người, nhân danh cuộc sống của những người khác, người ta hủy hoại và xâm phạm cuộc sống riêng tư cũng của những con người. Trong những xâm phạm đấy, phẩm giá con người đã bị dày xéo và người ta không biết làm gì để có thể bảo vệ phẩm giá của mình ngoài cái chết. Cái chết như một tất yếu của thân phận con người.
Cuộc sống của những kẻ theo dõi chung cuộc rồi sẽ ra sao? Dường như văn học và nghệ thuật chưa khai phá những đối tượng này. Viên mật vụ trong bộ phim Mảnh Đời Kẻ Khác trở nên thất nghiệp và đi phát thư, báo. Đó không phải là một khám phá nghệ thuật, mà là một phản ánh hiện thực. Nước Đức sau khi thống nhất đã cấm vĩnh viễn những người cộng tác với cơ quan an ninh cũ làm việc trong cơ quan của chính phủ mới.
Cuộc sống của những kẻ theo dõi cũng là cuộc sống của những con người. Không phải điều gì chờ đợi họ ở ngày phán xét cuối cùng là quan trọng, mà cái quan trọng là khi xâm phạm cuộc sống riêng tư của những người khác, cuộc sống của chính bản thân họ sẽ ra sao, biến đổi như thế nào. Viên mật vụ trong bộ phim Mảnh Đời Kẻ Khác sống một cuộc sống cô quạnh. Nỗi cô đơn của y ngay cả trong đời sống tình dục. Một ả gái điếm đã không sẵn sàng ở lại với y trong một đêm dù y đã yêu cầu.
Dilber MC Theme by HarzeM