Pháo Binh Thế Kỷ 20 - Phần 2

[daibangden]

"Kachyusa" trong chiến dịch công phá Berlin

Trong chiến dịch công phá Berlin với sự xuất hiện chiến tranh đường phố trong nội thành, sự tiếp nhận các đơn vị pháo – cối Cận vệ càng rộng rãi. Trong điều kiện chiến đấu trên hàng loạt con phố hẹp phần lớn loạt bắn của các trung đoàn pháo phản lực là bắn trực xạ với đạn M-20 và một phần đạn M-13. Đây là cách bắn hợp lý, đạt hiệu quả cao cho hỏa lực pháo binh. Trong quá trình chiến dịch Berlin, các loại pháo phản lực của Liên Xô đã bắn 372 230 viên đạn pháo với các cỡ nòng 82, 132 và 300mm.

[daibangden]

Thông số kỹ thuật

Xe chiến đấu

Gầm xe: Zis-6

Số lượng rãnh dẫn hướng: 16

Chiều dài rãnh dẫn hướng: 5 mét

Góc tầm: 4 đến 45 độ

Góc tầm: -10 đến 10 độ

Chiều dài trong trạng thái hành quân: 6,7 mét

Chiều rộng: 2,3 mét

Chiều cao trong trạng thái hành quân: 2,8 mets

Khối lượng trong trạng thái hành quân không có đạn: 7200kg

Thời gian chuyển trạng thái từ hành quân sang chiến đấu: 2-3 phút

Thời gian nạp đạn: 5 – 8 phút

Thời gian phóng một loạt đạn: 8 – 10 giây

[daibangden]

Đạn phản lực M-13

Đường kính đạn: 132mm

Sải cánh của cánh đuôi: 300mm

Chiều dài: 1456mm

Khối lượng:

+ thân đạn: 42,36kg

+ đầu đạn: 21,3kg

+ thuốc nổ: 4,9kg

+ động cơ phản lực: 20,8kg

Vận tốc của đạn

+ sơ tốc (khi vừa ra khỏi rãnh dẫn hướng): 70m/s

+ tối đa: 355m/s

+ chiều dài đường lửa: 125 mét

Tầm bắn xa tối đa: 8470 mét.

[daibangden]

BM-14-16

Trong thành phần hệ thống pháo phản lực bắn loạt BM-14-16 gồm:

Thiết bị phóng BM-14-16

Đạn phản lực M-14-16

Thiết bị phóng BM-14-16



Thiết bị phóng được thiết kế theo sơ đồ bố cục cổ điển: bộ phận pháo được bố trí sau gầm xe tải. Bộ phận pháo bao gồm các thành dẫn hướng, dàn, khung quay, các cơ cấu nâng và quay, khí tài thước ngắm và trang thiết bị điện. Gói các thành dẫn hướng bao gồm 16 ống trơn, bố trí theo cặp đôi thành 8 hàng ngang. Đường kính trong ống: 140,3mm, chiều dài: 1150 mm. Với sự hỗ trợ của cơ chế dẫn bắn, gói các thành dẫn hướng có thể dẫn bắn theo góc tầm phạm vi từ 0 đến 50 độ, góc hướng: 140 độ (70 độ về bên trái hoặc phải tính từ trục dọc của xe).

Khi chuyển thiết bị phóng từ trạng thái hành quân sang chiến đấu, cửa sổ trước cabin được đống bằng các tấm thép, còn bộ phận sau của xe được treo trên mặt đất nhờ các trụ chống với kích hình xoắn ốc. Việc này mất thời gian 1,5 – 2 phút. Thiết bị phóng có thể bắn lần lượt từng dạn, tuy nhiên, chế độ bắn cơ bản: bắn loạt. Thời gian phóng loạt: 7 – 10 giây. Sự điều khiển bắn được thức hiện từ cabin xe hoặc bảng điều khiển phóng. Thời gian nạp đạn cho thiết bị phóng mất từ 2 – 3 phút. Trong trạng thái nạp đạn, xe có khả năng thực hiện tầm hoạt động xa. Kíp xe gồm 7 người. Trong khi hành quân, chỉ huy và lái xe ngồi trong cabin, những thành viên còn lại trong kíp xe – trên ghế ngồi lắp mở sau cabin.

[daibangden]

Khi chế tạo thiết bị phóng, gầm xe tải bánh hơi Zis-151 đã được sử dụng. Động cơ xe tải: Zis-121 bộ chế hòa khí 6 xilanh công suất 92 sức ngựa (2600 vòng/phút). Trong bộ phận truyền động tiếp nhận bộ ly hợp khô hai đĩa, hộp truyền động 5 số và hộp phận phối hai cấp. Phạm vi hoạt động của bộ truyền động: 14. Bộ phận chuyển động được thiết kế theo công thức 6x6. Hệ thống treo trước: trên hai lò xo dạng bán elip dọc; hệ thống treo sau: xà cân bằng. Hệ thống treo của các bánh trước được nối bằng các đòn giảm sóc thủy lực hai mặt và lốp xe có tốc độ góc bằng nhau kiểu “Bendiks – Beyss”. Trong thành phần trang bị của xe hơi bao gồm đồng thời dẫn động thủy lực của hệ thống giảm sóc. Thiết bị phóng trên gầm xe có khả năng cơ động bảo đảm trên nền đất xấu. Khi di chuyển trên đường nhựa, xe đạt tốc độ tối đa 60km/h.



Gầm xe tải Zil-131 có động cơ bộ chế hòa khí 150 sức ngựa. Một bộ phận lớn thiết bị pháo phản lực BM-14-16 đã được lắp trên gầm xe này. Khi di chuyển trên đường nhựa, thiết bị phóng trên gầm Zil-131 có tốc độ tối đa 180km/h. Khả năng cơ động của xe được tăng cường đáng kể nhờ sự xuất hiện của hệ thống tập trung điều tiết áp suất không khí trong các lốp xe.

[longtrec]

Tiếp theo : NHỮNG ĐIỀU THÚ VỊ VỀ KATUYSHA.



 Nguyên mẫu của quả đạn "Katuysha" tức là quả đạn phản lực (RS) được 2 nhà kỹ sư Н. И. Тихомиров và  В. А. Артемьев nghiêm cứu năm 1921. Hai kỹ sư này thuộc phòng nghiêm cứu khí động lực ( ГДЛ- газодинамической лаборатории ) nghiêm cứu , cải tiến 1 loại đạn phản lực từ 1 phát minh của nhà sáng chế người Pháp có tên là Rakhmanov mà Nga thu được năm 1916. Quả đạn phản lực do người Pháp phát minh sử dụng thuốc súng "gelatin" không khói.

Năm 1937-1938 đạn phản lực được tiếp nhận ,trang bị cho Không quân Xô Viết trên các máy bay :

Đạn phản lực RS-82(82mm)/РС-82 (реактивный снаряд) được trang bị trên máy bay tiêm kích I-15, I-16, I-153 và sau đó đạn RS-132(132mm) - được trang bị trên máy bay cường kích Il-2 và máy bay ném bom SV.

Năm 1938-1941 Viện nghiêm cứu ứng dụng phản lực (Реактивный научно-исследовательский институт)
mới nghiêm cứu phát triển đạn phản lực (RS-13) đặt trên dàn phóng mặt đất,  lắp trên khung gầm xe ZIS ( lấy từ các chữ cái đầu Московский автомобильный завод имени Сталина- Nhà máy Ô tô mang tên Stalin đặt tại Moscow).

Chỉ sau ít giờ đồng hồ sau khi cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại xảy ra, BM-13 được quyết định sản xuất hàng loạt và chính ngày này , BM-13 (sau này gọi là "Katuysha") được  tiếp nhận trang bị.

Năm 1942 BM-31(310mm) mới ra đời.

Hỏa tiễn "Katuysha" phóng những quả đạn phản lực được cheo trên dàn phóng thẳng, nhưng cũng có dàn phóng xoáy ốc gọi là : BM-13SN. Năm 1963 khi sản xuất BM-21"Grad" đạn phản lực(122mm) mới được phóng đi từ ống phóng.

Katuysha là loại pháo phản lực sử dụng nhiều cỡ đạn nhất , BM-8 (82mm) , BM-13 (132mm) , BM-31(310mm) và sau này là BM-14 (140mm) và BM-21"Grad"(122mm), BM-27 "Uragan" (220mm) , BM-30 "Смерч" (300mm) và gần đây nhất là Buratino(TOS-1)/ Буратино (ТОС-1)-220mm.

Dàn hỏa tiễn "Katuysha" do Liên Xô sản xuất ,nhưng chỉ có 600 dàn  Katuysha được đặt trên khu gầm xe ZIS (do LX sản xuất) còn lại gần 20.000 dàn hỏa tiễn được đặt trên khung gầm xe (Studebaker US6) do Mỹ sản xuất.

Năm 1952, khi BM-14 được đưa vào trang bị thì Liên Xô  mới lắp đặt dàn phóng trên khung gầm xe ZIL-131.

[daibangden]

(tiếp)

Đạn phản lực M-14



Đạn phản lực M-14 bắn dưới dạng không điều khiển. Những viên đạn này được ổn định trong khi bay bằng kết quả tính toán theo độ quay nhanh (vài nghìn vòng/phút) theo trục dọc. Sự quay của đạn được thực hiện bằng khả năng phụt khí thuốc súng của động cơ phản lực qua các lỗ trong phần sau thân đạn, được bố trí dưới góc 22 độ gần với trục dọc thân đạn. Các viên đạn M-14 có sự tăng cường độ chính xác theo nhờ có cánh đuôi, nhưng tầm bắn giảm do năng lượng thuốc súng đã bị tiêu hao trong quá trình quay. Loại đạn chính của BM-14-16: đạn nổ - nổ mảnh M-14OF. Khi lắp ngòi nổ tức thì, đạn thiên về khả năng nổ mảnh, còn khi lắp ngòi nổ chậm, đạn có hoạt động nổ mạnh hơn.


Đầu đạn


Thân đạn

Ngoài đạn nổ - nổ mảnh M-14OF, trong cơ số đạn của BM-14-16 còn có đạn M-14D, được sử dụng nhằm tạo ra màn khói và làm “mù” các trạn quan sát cũng như khí tài hỏa lực của đối phương. Các loại đạn với đầu đạn hóa học 140mm cũng đã được thiết kế và đưa và sản suất.

[daibangden]

Thông tin lịch sử



Sự tiếp nhận kịp thời của Hồng Quân loại pháo phản lực trong những năm Chiến tranh Thế giới thứ hai đã mở ra việc triển khai các công việc nghiên cứu và thiết kế loại vũ khí này trong những năm sau chiến tranh. Trong đó, chúng được hoàn thiện trong vai trò các thiết bị phóng loạt nhiều nòng (“xe chiến đấu” – theo thuật ngữ Liên Xô), cũng như các loại đạn phản lực. Một trong những loại đạn phản lực đầu tiên được tiếp nhận vào quân đội Liên Xô trong những năm 50 là đạn tuabin phản lực nổ - nổ mảnh 140OF. Một số thiết bị pháo tự hành và xe kéo nhiều nòng đã được thiết kế cho quân đội và xuất khẩu. Năm 1952, trong trang bị của quân đội Liên Xô đã tiếp nhận hệ thống pháo phản lực bắn loạt BM-14-16 đầu tiên được thiết kế dành cho đạn M-14OF (14 – đường kính đạn (đơn vị centimet); 16 – số rãnh dẫn hướng).

[daibangden]

Hệ thống này trong thời gian dài đã được ngành công nghiệp Quốc phòng sản xuất và ngoài quân đội Liên Xô, BM-14 còn có mặt trong biên chế quân đội các nước thuộc khối Vác-sa-va, đồng thời ở Algieri, Angola, Campuchia, Trung Quốc, Ai Cập, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên, Somali, Siri và Việt Nam. Trong nhiều quốc gia, BM-14 đến nay vẫn được khai thác sử dụng.



Ban đầu, BM-14-16 được bố trí trên gầm xe tải ba trục cơ động cao Zis-151. Năm 1958, sự sản xuất dòng xe này chấm dứt và thiết bị phóng đã được lắp trên gầm xe Zil-131.

[daibangden]

Trong số các thiết bị phóng sử dụng đạn phản lực 140mm M-14, đáng chú ý có: BM-14-17 trên gầm xe tải hạng nhẹ GAZ-63A 4x4, trang bị 14 ống dẫn hướng, thiết bị pháo xe kéo RPU-14 có 16 ống dẫn hướng bố trí theo 4 hàng với 4 ống phóng, trên khung với càng pháo đóng mở được. RPU-14 được trang bị cho các lực lượng đổ bộ đường không (hiện nay trong nhiều quân đội thuộc các nước SNG, loại vũ khí này được đưa vào lực lượng dự bị). Còn có thêm một thiết bị kéo được sản xuất tại Ba Lan. Thiết bị này được trang bị 8 ống dẫn hướng và cho đến nay vẫn nằm trong biên chế các đơn vị lính dù Ba Lan dưới tên gọi WP-8.