Tiện đây cũng xin phép các bác bàn tới 1 vấn đề. Vì chưa có đáp án đúng nên không dám để dưới dạng câu hỏi 1xx nhưng rất muốn nghe ý kiến của các bác:
Vấn đề "cải tiến" SAM 2 ( lại cải tiến
)
- Gọi là cải tiến nhưng lại không động chạm đến bất kỳ bộ phận nào trong hệ thống điều khiển SAM hay bên trong quả SAM ( khác với chuyện "nối tầng"
), vì vậy chữ cải tiến phải đặt trong dấu nháy kép
- Tuy "không động chạm đến bất kỳ bộ phận nào trong hệ thống điều khiển SAM hay bên trong quả SAM" nhưng vẫn gọi là cải tiến vì theo 1 số chuyên gia nó đã góp phần quan trọng trong việc đánh rơi tại chỗ B52
Sự việc bắt đầu vào năm 1965 khi những dàn phóng SAM đầu tiên vào Việt Nam. Những quả SAM ban đầu trắng toát, lại to lớn cồng kềnh. Ta đề nghị với bạn là sơn nguỵ trang cho đạn nhưng bạn nhất định không cho. Lúc đầu bạn không giải thích nhưng sau này chúng ta cũng tìm hiểu được nguyên nhân. Cơ cấu kích nổ quả đạn khi đang bay tới mục tiêu thường là sử dụng ngòi nổ vô tuyến: Đài điều khiển phát ra 1 chùm sóng lái đạn và hướng về phía mục tiêu ( máy bay). Gặp máy bay, chùm sóng này sẽ phản xạ lại. Một phần tín hiệu phản xạ này sẽ được đầu thu trong ngòi nổ vô tuyến thu lại. Càng gần mục tiêu, tín hiệu này càng mạnh và khi vượt 1 ngưỡng nào đó nó sẽ kích nổ quả đạn. Quả đạn nổ sẽ tạo ra 1 hình nón sóng xung kích và các mảnh vỡ chụp về phía trước. Mục tiêu nào nằm trong phạm vi nón chụp này và ở cự ly đủ gần có thể sẽ bị tiêu diệt ( nên mới có chuyện 1 quả đạn diệt 2 máy bay như các bác bàn ở phần trên ). Nếu sơn ngụỵ trang cho đạn, lớp sơn này có thể làm suy giảm tín hiệu sóng phản xạ làm cho đạn có thể không kích nổ được. Sau này ta thuyết phục bạn bằng cách:
1- Nếu không sơn nguỵ trang, Mỹ nó đánh cho tan nát hết cả, còn tên lửa đâu mà đánh Mỹ
2- Chọn loại sơn phù hợp để không hấp thụ làm suy giảm sóng phản xạ
3- Những phần nào của quả đạn làm nhiệm vụ tiếp nhận sóng phản xạ ( và cả sóng điều khiển đạn ) thì không sơn.
Nhờ vậy bạn cho phép ta sơn nguỵ trang cho đạn
Khi bàn tới chuyện dùng SAM 2 để đánh B52, bạn cho rằng không thể dùng nó để đánh B52 được. Lý do cũng rất xác đáng. SAM 2 thiết kế vào những năm năm mươi. Đối tượng của nó là những máy bay tiêm kích, cường kích ngày ấy ( có tiết diện phản xạ sóng nhỏ ). B52 là 1 loai máy bay chiến lược có kích thước to lớn, công kềnh do vậy tiết diện phản xạ sóng lớn làm cho tín hiệu sóng phản xạ mạnh hơn nhiều so với các loại tiêm kích, cường kích ngày ấy. Tín hiệu này sẽ kích nổ quả đạn từ xa trước khi nó tới được cự ly phù hợp. Những tính toán cho thấy trong điều kiện lý tưởng ( không nhiếu ) quả đạn có thể bị kích nổ khi còn cách B52 tới 250m. Với cự ly như vậy cùng lắm cũng chỉ gây chấn động hoặc làm nó bị thương chứ đừng nói gì tới chuyện bắn rơi và càng không có chuyện bắn rơi tại chỗ.
Một ý kiến đưa ra khắc phục : tăng khối lượng thuốc nổ cho đầu đạn. Tuy nhiên như vậy phải thiết kế lại cả quả đạn
. Chuyện này so với chuyện nối tầng thì độ phức tạp cũng chẳng kém ( nếu không muốn nói là hơn )
Cuối cùng 1 phương án rất đơn giản được thực thi : Sử dụng cái lớp sơn mà ngày xưa bạn đã cấm ta sơn. Phần của quả đạn làm nhiệm vụ tiếp nhận sóng phản xạ trước ta không sơn thì bây giờ lại sơn. Không những thế sơn ở phần này còn được trộn thêm bột kim loại nhằm cản sóng phản xạ được tốt hơn. Do tín hiệu phản xạ yếu đi nên quả đạn sẽ tiến gần hơn tới B52 mới nổ và như vậy vẫn có thể bắn được B52. Nhưng những thử nghiệm ban đầu (rất khó khăn và hiếm hoi, ở Quảng Bình, Vĩnh Linh 1972 ) đã thất bại : quả đạn vẫn nổ ở cự ly xa như cũ. Các nghiên cứu tiếp sau cho thấy lớp sơn đó nhanh chóng bị mài mòn, bốc hơi và bị phá huỷ hết vì ma sát với không khí do tốc độ cao của quả đạn khi bay. Lại phải mày mò chế tạo loại sơn chịu được điều kiện như vậy, rồi lại tính toán thử nghiệm nồng độ bột kim loại ... Cuối cùng thì như chúng ta thấy, nó góp phần tạo nên tháng chạp 1972. Và chúng ta cũng được biết là khi ta có mảnh B52 trong tay, chuyên gia bạn điện về nước, Vị tướng của bạn trực ở bộ chỉ huy chiến lược hôm đó vẫn không chịu tin là ta bắn rơi tại chỗ B52 !
Năm 1980, một giảng viên ( quên tên rồi ) trong lúc trình bày chuyên đề Phòng không - Không quân đã trình bày nội dung trên. Nó tạo 1 ấn tượng rất mạnh cho người nghe vì vấn đề rất phức tạp lại được giải quyết bằng 1 biện pháp rất đơn giản, rất Việt Nam. Ngay sau khi hết giờ, tôi có gặp xin thêm thông tin nhưng vị ấy bảo chỉ được phép nói có thế thôi ! Tiếc rằng sau đó, tôi đã tìm nhưng không thấy bất cứ tài liệu nào nói về vấn đề đó nữa nên cho đến bây giờ cũng không biết được độ xác thực của bài giảng đó đến đâu.
Khi đọc tới các bài của các bác về bom chùm, quỹ đạo của bom chùm làm tôi nhớ lại vị giảng viên này. Khi nói về đường đi ( quỹ đạo ) của viên đạn trong không khí vị ấy nói :" Viên đạn nó bay thế nào ấy à ? Tôi xin lỗi các đồng chí chứ các đồng chí đứng đái, nước đái nó bắn ra như thế nào thì viên đạn nó bay ra như thế ! ". Thật là dân dã và cũng thật là chính xác mà lại không phải dùng đến những khái niệm phức tạp như parabol, sức cản không khí, lực tự xoay của viên đạn ...
Các bác cho ý kiến nhé
Vui lòng ghi rõ nguồn. Đọc kỹ nội quy trước khi gửi bài.