NHÌN LẠI SƠN MỸ

        Ngày 16/3/1968, một đơn vị quân viễn chinh Mỹ tiến vào Sơn Mỹ và tàn sát cùng một lúc 504 thường dân Việt Nam – phần lớn là người già, phụ nữ, trẻ em. Mười tám tháng sau, vụ thảm sát được phanh phui ở Mỹ, làm chấn động dư luận thế giới và lương tâm loài người. Khắp nơi trên giới người ta bày tỏ sự phẫn nộ, lên án hành động tội ác dã man này và so sánh nó với Oradour, Guernica, Shapeville, Katin, Lidice, Hiroshima... là những vụ thảm sát khủng khiếp nhất trong chiến tranh thế giới thứ hai. Thực vậy, Sơn Mỹ đi vào lịch sử như một trong những vết thương nhức nhối của nhân dân Việt Nam cũng như của cả nhân loại.

        https://www.quansuvn.net/index.php/topic,7626.0.html

 
        THEO VẾT XÍCH XE TĂNG T1+2

        Binh chủng Tăng - Thiết giáp, Quân đội Nhân dân Việt Nam ra đời từ sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, ngày 5 -10 - 1959.

        Kể từ ngày 13 tháng 7 năm 1960 , đúng 17 giờ, những chiếc xe tăng T34, do Liên Xô viện trợ, đã được chuyển bằng xe lửa về tới ga Vĩnh Yên và đúng 18 giờ 33 phút chiếc xe tăng mang số hiệu 114 do trung sĩ lái xe tăng Đào Văn Bàn điều khiển đã in vết xích đầu tiên trên mảnh đất Việt Nam. Từ đó vết xích xe tăng đã cùng năm tháng trải dài theo đất nước, vượt trên 3000 kilômét tiến vào thành phố Sài Gòn trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

        Tập 1: https://www.quansuvn.net/index.php/topic,2712.0.html

        Tập 2: https://www.quansuvn.net/index.php/topic,7866.0.html

       
        Sau khi kết thúc vụ án, Thành trở về Hà Nội. Anh mong xe chạy nhanh hơn để sớm được gặp Mai. Từ ngày biết yêu và nhất là từ khi gặp Mai, chưa bao giờ Thành thèm khát một sự gặp gỡ như bây giờ. Lần này trở về, mình sẽ bàn với người yêu về ngày cưới. Đã gần ba chục tuổi rồi, lăn lộn hết vùng này đến vùng khác, lúc thì đóng vai nhà báo, cán bộ trắc địa, lúc thì làm kẻ bụi đời, ăn chơi trác táng... bây giờ anh mới mong muôn có một tổ ấm. Mình về bất ngờ như thế này chắc Mai mừng lắm. Anh nghĩ đến giờ phút hai đứa đi ra bờ sông để tận hưởng giây phút hạnh phúc của riêng hai người. Cuối năm nay sẽ tổ chức cưới, hay sang năm? Từ trong thâm tâm Thành chưa có câu trả lời cuối cùng.

        Ôtô về đến cơ quan Bộ, lòng anh thấy bồn chồn, thấp thỏm. Đặt túi xách vào tủ, anh đi ra cổng rẽ về phía hồ Thiền Quang. Cô gái nào giống như Mai đạp xe qua. Tất cả thành phố lúc đó bồng bềnh như biển cả. Chao ôi, hạnh phúc! Có phải đúng Mai không? Thành đứng sững lại suýt nữa bị xe ô tô thúc vào phía sau. Nghĩ đến giây phút gặp Mai, anh mát tính hẳn, không hề to tiếng khi người lái xe mắng như tát nước.

        Đường Hà Nội lúc đó vẫn còn đông người. Anh đến nhà máy Văn phòng phẩm Hồng Hà tìm Mai. Chị em bảo, Mai đã về nhà. Anh phóng xe ngay đến nhà, thấy đóng cửa. Người hàng xóm nói Mai vừa dắt xe đi với một thanh niên về phía đê Lương Yên. Anh đi thẳng ra hướng bờ sông với tiếng kêu thảng thốt trong đầu: người thanh niên kia là ai? Anh cố xua đuổi ý nghĩ ghen tuông, nhưng ý nghĩ quái gở đó cứ lướt qua các vạt ngô xộc tới mặt. Anh vẫn thấy mặt và tai nóng ran. Anh bước vội, lập cập như chạy, nhiều lúc tưởng như lên cơn sốt cao. Cảm giác nóng lạnh làm anh mất thăng bằng. Đi thêm được một quãng đường nữa, quãng đường mà có lần anh và Mai đã đi qua, anh thấy bóng đôi nam nữ đang ngồi. Anh cầu mong đó không phải là Mai. Anh đi chậm lại, ngang qua sau lưng hai người. Dưới ánh trăng pha ánh điện thành phố, anh nhìn rõ tay người con trai quàng qua vai người con gái đang ngồi im như một bụi cây ven đường. Anh bàng hoàng không tin được rằng mình đang nhìn Mai như thôi miên. Bàng hoàng và uất giận trào lên. Anh chưa nói câu gì thì hai người đứng dậy. Thành vẫn đứng lặng, không nói. Cho đến khi hai người khoác vai nhau định bước đi thì anh mới thảng thốt gọi:

        - Mai!

       

        Mọi người chăm chú nghe, chẳng ai ngờ ông già kéo chuông lại đương đầu với chính quyền như thế. Tất cả bà con giáo dân đều ủng hộ ông.

        - Đúng rồi! Nhất định chưa rời nơi đây!

        - Bắt người phải có bằng chứng!

        Lời nói của ông Chủ tịch xã vấp phải sự phản kháng ngày càng tăng của mọi người. Thuyết phục bằng lời lẽ bà con cũng không nghe, họ cứ đứng ngoài trời mưa tầm tã. Ánh chớp và gió thổi liên tiếp như cánh vỗ.

        Sáng hôm sau mưa đã tạnh, có người bị cảm. Uỷ ban hành chính xã cử người đem thuốc đến, họ đều cự tuyệt. Mọi người ngồi mặc cho xú khí bốc lên, không thèm chống đỡ với ruồi muỗi, bọ nhặng. Mặt trời đã lên cao. Quần áo dính bùn đất và ướt sũng nước mưa trên người họ khô dần, mỗi lúc một se cứng lại. Tiếng chuông nhà thờ ở phía sau vang ầm ĩ. Họ cùng nhau hát kinh, cầu nguyện cho Cha trở về.

        Giữa lúc ấy, chiếc xe commăngca chở ông Hồng và chị Nhung dừng lại trước ủy ban. Mọi người nhốn nháo. Đám đông bàn tán, không hiểu lý do gì chị Nhung cũng ngồi xe với cán bộ. Mọi người lại giơ gậy, vung dao, lời qua tiếng lại om sòm:

        - Trả người về cho chúng tôi!

        - Bắt người phải có bằng chứng!

        - Thưa các cụ, các ông, các bà, các anh, các chị - Mọi người bắt đầu in lặng - Chúng tôi bắt vị linh mục Bường là có bằng chứng...

        - Hãy đưa ra đi!

        - Nếu không chúng tôi phải đổi mạng!

        Ông Hồng giơ tay lây lại trật tự. cảnh náo động lắng xuống!

        - Chị Nhung đây là bằng chứng - Mọi người nhìn nhau vẻ ngơ ngác, dò hỏi. Ông Hồng nói tiếp - Năm một chín năm tư, chồng chị theo Chúa vào Nam. Cách đây hai năm chồng chị lại trở về để chuẩn bị nơi rước Chúa về - Nghe thấy điều này, mọi người im lặng hơn, ngước những bộ mặt nhem nhuốc bùn đất nhìn người công an - Vì lòng kính Chúa, chồng chị Nhung đã sống lén lút tại nhà.

        Một thanh niên nóng tính, quá khích hỏi vặn:

        - Thế anh Tình đâu?

        - Anh ấy đang ở trên tỉnh. Và điều vui mừng đến với chị Nhung; chị đã có thai với chồng. Theo điều răn thứ năm, Chúa khuyên không nên giết người. Theo kinh thánh mà bà con vẫn đọc, Chúa giao cho con người trách nhiệm cao cả là duy trì sự sống từ lúc còn là bào thai nên phá thai, giết người là tội ác tày trời - Ông Hồng nhìn ông già gác chuông hỏi - Thưa cụ có đúng thê không?

        - Đúng, Chúa dạy như thế! - Ông già nói, và lẩm bẩm một điều gì.

        - Nhưng linh mục Bường đã buộc chị Nhung phải phá thai, bắt chị uống thuốc độc - Ông quay lại phía chị Nhung - Có đúng không chị Nhung?

        Cả đám đông im lặng như một buổi hạ huyệt.

        - Dạ đúng như thế! Nếu không có ông Hồng đây thì đời mẹ con con cũng chẳng còn.

        Người người hạ gậy dao xuống. Ông Hồng cất cao giọng:

        - Như vậy vị linh mục Bường một lúc định giết hai mạng người có đáng bị Đấng tối cao xử tội không?

        Mọi người không ai trả lời, nhìn nhau như dò hỏi: đó là thực hay giả?

        Ông Hồng lại nói tiếp:

        - Như thế vẫn chưa đủ. ông Bường còn nhận làm tay sai cho đế quốc Mỹ, lập “mật khu Tam Điệp” để phá phong trào tỉnh nhà. Ông ta đã nhiều lần cử người đi nhận người và vũ khí Mỹ, cất giấu tại hầm ngầm trong nhà thờ. Như vậy ông Bường đối với nhà thờ, thuộc hạng người tà giáo, đối với chính quyền, thuộc hạng người chống đối Cách mạng...

        Linh mục Bường ngày ngày thuyết giáo nhưng lại thuộc hạng người bất kính với Chúa ở ngay trong nhà thờ. Nếu bà con không sớm loại ông ta ra khỏi đạo giáo, chắc chắn Chúa sẽ trút lên đầu bà con sự trừng phạt...

        Không để ông Hồng nói hết câu, nhiều người đã bỏ về. Họ cảm thấy những điều ông Hồng vừa nói ra nó quá khủng khiếp. Nếu ẩn giấu một tâm hồn khác hình hài con người thì ông Bường đúng là kẻ tà giáo khoác áo cố đạo. Mọi người lặng lẽ trở về nhà. Tiếng chân họ đi lép nhép trên bùn đất là bài điếu văn của những con chiên hết lòng vì đạo vĩnh biệt linh mục mà một thời họ đã hết lòng tôn kính.

       
        Ngày hôm sau, theo kế hoạch Ban chuyên án, linh mục Bường bị gọi lên trụ sở ủy ban xã. Trước khi đi, ông gọi riêng viên quản lý giáo xứ căn dặn đôi điều.

        Theo ý vị linh mục, ông già kéo chuông có mặt bên tháp chuông. Từ lúc vị linh mục đi, ông già cứ lang thang quanh tháp chuông, lưng quay lên trời. Ông làm nghề kéo chuông quá nửa đời người, từ lúc tóc còn xanh, bây giờ đã bạc, lưng đã còng. Ông dựa lưng vào bức tường nứt nẻ, tay nắm dây chuông với tư thế sẵn sàng.

        Trời bỗng mưa như đổ nước. ông lấy tấm ni lông quấn chặt người, một tay vẫn giữ dây. Ỏng đang run run vì ngấm lạnh thì nghe thấy tiếng thét:

        - Kéo chuông!

        Viên quản lý giáo xứ từ ngoài cổng nhà thờ như cơn lốc băng vào. Ông già vừa kéo được tiếng chuông đầu tiên thì viên quản lý giáo xứ cướp lấy dây chuông giật liên hồi, thét to:

        - Kéo mạnh lên! Họ bắt Cha đi rồi!

        Viên quản lý giáo xứ bỏ dây chuông lao ra phía cổng. Ông già dùng hết sức bình sinh tiếp tục đánh đu với dây chuông, cho đến khi kiệt sức, đầu gục xuống, tay vẫn treo trên dây.

        - Lạy Chúa!

        Sau khi báo cho ông già kéo chuông, viên quản lý giáo xứ lao ra khỏi nhà thờ, kéo theo hai giáo dân đang đi trên đường chạy về phía ủy ban xã. Họ chạy được khoảng hai trăm mét thì gặp xe ô tô chở linh mục Bường lao tới. Cả ba người cùng lăn ra đất chắn ngang đường. Người lái xe thét to:

        - Mòi bà con lui ra cho xe chúng tôi chạy!

        Cả ba người lăn đến trước bánh xe. Họ đồng thanh kêu:

        - Không được bắt người!

        - Trả Cha Bường cho xứ đạo chúng tôi!

        Thấy thuyết phục họ trong giây phút đó chỉ uổng công vô ích, ông Hồng quyết định cho bắt viên quản lý giáo xứ đưa lên xe, kéo hai giáo dân sang bên đường rồi tiếp tục cho xe chạy về phía thị xã Ninh Bình.

        Nghe thấy tiếng chuông khác thường, mọi giáo dân đều nghĩ rằng đó là dấu hiệu báo nỗi bất hạnh khủng khiếp. Nhiều người già cho rằng đó là sự đe dọa nhà thờ giống như cái đuôi rực lửa của sao chổi đe dọa trái đất. Họ kéo nhau thành dòng chạy về phía nhà thờ. Nhiều người quên cả khoác áo mưa, đội nón, cứ để đầu trần đi ra khỏi nhà. Người đầu tiên vào cổng nhà thờ nhìn thấy ông già kéo chuông đang gục xuống bên tường, sợ mất hồn, lặng thinh không hiểu điều gì đang xảy ra. Thấy tiếng chân người mỗi lúc một dồn dập, tiếng người nói mỗi lúc một nhiều, ông già kéo chuông chỉ tay về phía ủy ban nói:

        - Họ bắt Cha đi rồi!

        Theo chiều tay của ông già kéo chuông, mọi người chạy về phía ủy ban. Chẳng mấy chốc, hàng ngàn người đã đứng chật trước sân ủy ban xã. Nhiều người vác gậy, có người vác cả dao. Họ vây lấy ông Chủ tịch xã, có người định vung dao chém:

        - Khoan đã! Nếu ông ta không đem trả cha Bường về cho xứ đạo này thì chúng ta sẽ xử phạt.

        Ông Chủ tịch xã không hể cử động chống trả. Thái độ bình tĩnh của ông làm người vừa vung dao hoảng sợ.

        Phía ngoài tiếng hò hét vẫn tiếp tục:

        - Phải trả Cha Bường cho chúng tôi!

        - Đả đảo bắt người vô cớ!

        - Cha Bường là con người hết lòng vì Chúa! Hãy trả về cho chúng tôi!

        Mưa vẫn ào ào đổ xuống. Bóng tối kéo đến. Mặt mũi giáo dân đều tối om chỉ còn con mắt tức tối nhìn về phía các vị lãnh đạo ủy ban xã. Họ đứng ở ngoài mưa như thế để đấu tranh...

        - Thưa bà con! - Ông Chủ tịch xã lên tiếng - Chính quyền địa phương lúc nào cũng bảo vệ cho giáo dân, mong bà con có nơi đi lại thờ Chúa. Nhà thờ, nhà của Chúa bao giờ cũng phải sạch sẽ. Đó là một nơi lành mạnh. Nhưng kẻ thù của nhân dân ta, bọn đế quốc Mỹ rất xảo quyệt, nó đã sử dụng cha Bường làm tay sai. Linh mục Bường đã sa đọa tâm hồn mình, thậm chí làm ô danh Chúa mà bà con giáo dân không biết - Ông dừng lại lấy hơi rồi tiếp tục nói, giọng nghiêm nghị - Ông ta là một kẻ tà giáo...

        - Nói láo!

        - Bằng chứng đâu?

        - Cha Bường là một người trong sạch.

        Ông già kéo chuông có mặt ở đây từ lúc nào không ai biết, rẽ đám đông đi lên phía trước:

        - Cha Bường là một người hết lòng vì Chúa - Ông bắt đầu phản bác lời ông Chủ tịch - Cha làm việc gì cũng vì bà con giáo dân. Nhà nào, bất kỳ ai cũng thấy bàn tay Cha, tâm hồn trong sáng của Cha. Mấy chục năm nay Cha chỉ làm nhiệm vụ cứu rỗi cho tâm hồn con người khỏi bể trầm luân. Hãy nghe đây - ông giơ tay lên cao như muốn chỉ về nơi Chúa - Mọi người hãy nghe Cha nói: "Cha đã suốt đời vì các con mà bây giờ các con để cho họ giết Cha hay sao? Các con không muốn Cha trở về hay sao?... ". Chúng ta phải thề với Cha: Nếu Cha chưa trở lại thì chúng ta chưa rời nơi đây.

 

        Từ ngày về nhận công tác tại Trạm 45, cách một tuần Lâm lại về Hà Nội thăm người yêu. Cứ hai lần Lâm về Hà Nội, một lần Hà lên thăm anh. Có lần lên tới Trạm 45, trời nắng như mê trên rừng bương, rừng trúc. Có lần mưa đá rơi ồn ào trên lá chuối rừng. Nếu lần nào lên thăm Lâm đúng trận mưa, cô lại được Lâm thết một bữa ếch tẩm bột mì rán, món ăn cô thích nhất.

        Nhưng rồi một lần trong bữa cơm chiều, Hà phát hiện thấy Lâm vẻ mặt đăm chiêu, thỉnh thoảng thở dài đánh sượt. Chốc chốc, anh lại nhìn về phía núi.

        - Anh nghĩ gì mà nghĩ hoài thế?

        Lâm giật mình quay lại. Anh biến câu trả lời bị động thành chủ động ngay:

        - Anh sinh ra và lớn lên ở núi rừng Yên Thế nên cứ nhìn rừng là anh lại tưởng như mình đã trở về quê. Ôi, ở nơi đó thật tuyệt vời! Có nhìn ngút mắt cũng chỉ thấy cây rừng. Ở Hà Nội làm sao có được cảnh thiên nhiên phú cho như ở đây - Lâm ngừng nói như suy nghĩ điều gì - Hà này!

        - Gì cơ anh?

        - Mẹ anh mong có đứa cháu nội đấy.

        Hà đỏ bừng mặt ngượng ngùng né tránh cái nhìn tha thiết, mong có sự gần gũi trước ngày cưới của Lâm.

        Tuy hôm đó nói chuyện cưới nhưng Hà thấy người yêu đối với mình cứ khang khác làm sao. Tuy nói chuyện vồn vã nhưng vẫn đượm vẻ mong chờ một điều gì. Cô định hỏi nhưng rồi lại cô nén không dám nói. Lâm nghĩ rằng, hôm nay Hà lên chơi không đúng lúc vì anh có việc bận phải đi. Cô ngước lên nhìn Lâm, và thấy như gương mặt mình soi trong đôi mắt người yêu.

        - Anh bỏ em tối nay một mình thật ư?

        Lâm sững người trong giây phút.

        - Ừ, anh phải đi tuần tra đường ống. Em ở nhà một mình, xong anh sẽ trở lại.

        - Anh!

        - Hà!

        Hai người ôm nhau tựa vào gốc cây rừng gọi tên nhau, giọng run lên trong niềm xúc động. Hà đứng sững, để yên bàn tay nhỏ nhắn của mình trong bàn tay nóng hổi của người yêu.

        - Anh đi nhé!

        Lâm rời tay Hà lao vào bóng đêm. Anh rẽ ngay vào một quãng rừng thưa, đạp lên bụi cây, cành gai, lội qua suối. Hà chỉ nghe thấy tiếng chân người yêu lội bì bõm dưới nước. Anh đi dọc theo đường ống dẫn dầu được một quãng thì cảm thấy ở phía sau mình như có người hay bóng ma. Anh quay lại, chẳng có ai. Anh lại tiếp tục đi xa hơn.

        Sau khi người yêu đi rồi, Hà trở lại phòng Lâm, khép cửa lên giường nằm. Cô nằm lặng lẽ hàng giờ và suy nghĩ. Tại sao gần đây tính khí anh ấy hay thất thường thế. Đến nơi đây có người yêu là nơi nương tựa cậy nhờ nhưng anh lại đi vắng làm cô cảm thấy buồn, trông trải. Cô vặn to đèn, đi đến bên chiếc hòm sắt. Sẵn có chùm chìa khóa người yêu bỏ quên ở đầu giường, cô dùng mở luôn hòm sắt. Cô xếp quần áo lại cho Lâm và không quên kiểm tra thư ảnh các bạn gái gửi cho Lâm. Bất giác cô phát hiện thấy có một tấm hình người con gái để tận đáy hòm. Hà cầm ảnh đưa đến bên bóng đèn để nhìn cho rõ hơn: một cô gái tóc dài, mắt như hai hồ nước đục u buồn. Phía sau đề: "Tặng anh Lâm yêu, kỷ niệm những ngày ở Trường Sơn". Ký tên Thúy Hằng.

        Lòng ghen tuông, oán giận người yêu lừa dối mình ngấm toàn cơ thể, làm chân tay Hà run rẩy. Cô cố nhìn thẳng mắt người con gái trong ảnh như muốn băm vằm ra nhiều mảnh. Nhưng lòng ghen tuông như một đám mây đen u buồn che trước mặt, làm mờ đi tất cả.

        Cô không biết mình đứng đó bao lâu, và Lâm đã trở về đứng ở bên từ lúc nào không biết. Mãi sau, khi Lâm chạm nhẹ vào cánh tay Hà, cô mới giật mình hoảng sợ, quay lại giận dữ:

        - Anh bỏ tôi ra.

        - Để em đợi lâu, em giận anh hay sao?

        - Không. Tôi hỏi anh, Thúy Hằng là ai?

        Trạm trưởng Lâm giật mình. Lần đầu tiên anh sợ chuyện bị đổ bể.

        - Em bình tĩnh đã - Lâm nói từng lời khúc chiết. Em hỏi Thuý Hằng nào?

        - Đừng vờ nữa, ở trong hòm ấy.

        Bàn tay Lâm đang vịn trên cột lán bỗng rời ra, thõng xuống. Anh đứng lặng như cột chống trời.

        - Tôi không ngờ anh lại là con người lừa dối - Giọng Hà càng nói càng lạc đi. Sự mê say tình yêu, sự bùng nổ đột ngột khi biết người yêu phản bội như núi lở, như giông bão đổ xuống, tràn ngập trong trái tim Hà, Hà thét lên - Đồ phản bội!

        Trong lúc đó, Lâm đã lấy lại được bình tĩnh, tìm cách thuyết phục người yêu. Trước khi thuyết phục, phải tìm xem tấm ảnh còn hay mất. Khi xác định không còn tấm ảnh đó, Lâm mới quay lại phía Hà:

        - Tấm ảnh đó em để đâu?

        - Để ở trong trái tim anh ấy.

        Việc không tìm thấy ảnh Thúy Hằng đã ập xuống đầu Lâm như sét đánh. Lâm tiến đến bên Hà nói như thét:

        - Cứ đưa tấm ảnh đây, anh sẽ nói hết.

        - Việc nói hay không nói có liên quan gì tới việc đưa ảnh.

        Vừa nói, Hà vừa lùi về phía tủ. Trong ánh sáng lờ mờ của ngọn đèn dầu, cô thấy sắc mặt Lâm thay đổi; bàn tay run lên như bị bệnh liệt rung. Lâm cảm thấy nỗi lo mất tấm ảnh trào lên mắt; ý nguyện phải cướp lại tấm ảnh đó vượt lên mọi suy nghĩ. Anh định bổ đến phía Hà chộp lấy cổ tay cô, xé ra để tìm lấy tấm ảnh. Nhưng Lâm đã tự kìm chế được. Anh tiến đến bên Hà, ngay trước mặt cô, thật từ từ, có tính toán:

        - Lúc ở chiến trường, anh buồn, anh dại nên đã yêu cô ấy - Giọng Lâm van vỉ - Em tha lỗi cho anh. Bây giờ anh là của em tất cả.

        - Thế tại sao bây giờ anh cứ thích đòi lại ảnh cô ấy làm gì? Có phải anh định lừa dối tôi lần thứ hai nữa không?

        - Đừng em! Anh van em đừng nói thế. Em đưa bức ảnh đó cho anh, anh sẽ đốt nó đi.

        - Thế thì tôi đốt không được hay sao? - Hà lấy từ trong túi ra tấm ảnh đưa lên ngọn đèn.

        - Đừng đốt - Lâm như một tên điên loạn, mê hoảng chồm đến định giật bức ảnh. Hà nhanh tay thu ảnh lại, cầm xé nhiều mảnh.

        Sắc mặt Lâm nhợt nhạt như bóng ma run rẩy trước ngọn đèn dầu. Những bàn tay mà trước đó vài giờ còn âu yếm vuốt tay Hà thì giờ đây nó hung dữ như móng cọp quắp chặt tay Hà. Những ngón tay đó cầm tay Hà bẻ ngược lên mong cho nó rời tấm ảnh đã xé nát.

        - Đồ vũ phu - Hà đẩy Lâm về phía cửa lán, thét to - Anh cứ bỏ tôi ra, tôi sẽ trả anh!

        Những ngón tay như những móng dơi đang bám chặt rời ra. Hà cầm những miếng ảnh đã nhàu nát và vứt xuống đất, òa lên khóc. Khóc nức nở.

        - Tôi nhầm!

        Ngay lúc ấy, những ngón tay Lâm tất bật run rẩy thu gọn từng mảnh của tấm ảnh, vuốt từng mép ảnh đã bị xé. Hà đứng im nhìn hành động cuồng nhiệt của anh ta khi thu gom ảnh như đang lên cơn sốt, sắp ngã khuỵu xuống đất. Anh ta lẩm bẩm: còn thiếu một mảnh nữa. Trưởng trạm Lâm cố đưa những bàn tay lần mò trên mặt đất. Nhưng anh ta không biết rằng, trong lúc quá tức giận, vô tình Hà đã đưa lên mồm cắn nát một mép ảnh.

        Còn Hà cứ ngồi im trên giường, cách trạm trưởng Lâm khoảng hơn một mét nhìn những ngón tay anh ta bò về phía gậm giường cố tìm mảnh cuối cùng của tấm ảnh.

       
        Trong cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, tổng thông Giôn-xơn cho ném xuông miền Bắc Việt Nam các loại thủy lôi MK.24 mô-đen 0, mô-đen 1, phía Việt Nam đã có phương tiện rà phá hiệu nghiệm làm chúng không còn tác dụng nữa. Chính phủ Mỹ quyết định ném loại thủy lôi MK.42 mô- đen cải tiến. Cùng với âm mưu đó, Quốc hội Mỹ quyết định đánh phá đường ống dẫn xăng dầu và giao cho Oan-tơ Mác-ti tranh thủ đi thăm Đài Loan. Ở Niu-Yoóc, y nghe nhiều về thành phố này, ước ao có dịp tới thăm. Dịp may hiếm có đã đến. Chiếc máy bay của hãng hàng không Mỹ đã hạ cánh xuống sân bay Đài Bắc. Một lãnh đạo của cơ quan tình báo Trung Hoa Dân quốc đưa Oan-tơ Mác-ti đến khu phố dành riêng cho người Mỹ ở ngoại ô Đài Bắc.

        Sáng hôm sau, Oan-tơ Mác-ti bắt đầu một chuyến viếng thăm lịch sử trong đời. Chiếc xe con đã đưa ông ta đi ngang qua những cánh đồng hồ tiêu bạt ngàn ở ngang sườn núi. Từ nơi đó phóng mắt có thể thấy cảng Cửa Hùng đèn sáng trưng cả một vùng. Bên cánh đồng hồ tiêu bạt ngàn, các chùa chiền mái cong cổ kính kiểu Trung Hoa tỏa khói nghi ngút. Càng đi, ông ta càng cảm thấy mình đi vào một thế giới mới lạ, lâng lâng khó tả.

        Ngày cuối cùng của chuyên công du, Oan-tơ Mác-ti đến thăm nơi quân đội của Trung Hoa Dân quốc đặt bệ pháo bắn vào Trung Hoa lục địa.

        Khi trở về Hồng Kông, Mác Lây-gân đã chuẩn bị sẵn vé máy bay cho Oan-tơ Mác-ti đi Việt Nam. Ông ta lên một chiếc máy bay toàn người Mỹ, có nhiều loại chức sắc, cả dân sự lẫn quân sự. Đây là một chuyến bay công vụ nên hành khách không mất tiền.

        Oan-tơ Mác-ti đến Tân Sơn Nhất khi thành phố đã vào đêm. Một nhân viên đại diện CIA ở Sài Gòn đi đón đã nhận ra ông ta qua ảnh và nhanh chóng dẫn qua hải quan rồi chở về khách sạn Tự Đức do CIA thuê bao, nằm cách dinh Tổng thống không xa. Lần đầu tiên đến Sài Gòn, Oan-tơ Mác-ti bị choáng ngợp bởi một quần thể hỗn độn của thành phố phương đông. Các quầy hàng trang sức bày la liệt các đồ dùng phục vụ lính Mỹ. Trong các tiệm và dưới các mái hiên ngoài trời, nhiều cô gái mệt mỏi, kiên nhẫn ngồi chờ khách qua đường để mời họ nếm thử "mùi hạnh phuc".

        Oan-tơ Mác-ti ngồi trên chiếc xe Nhật êm như ru đuổi theo sau những chiếc xe lam, xe Jeep cũ rích phun ra những luồng khói đen đặc như khói nhựa đường. Chiếc xe chở Oan-tơ Mác-ti lao ra khỏi luồng khói lại hứng chịu những tiếng nhạc rốc hai bên đường inh tai nhức óc. Oan-tơ Mác-ti bước vào gian phòng khách sạn trong tiếng nhạc nhảy của băng ghi âm stê-ri-ô. ông ta tắt máy để hưởng chút yên tĩnh. Ngay lúc đó, một cô gái có đôi giò trắng mập chuyên nghề xoa bóp dày kinh nghiệm và lịch thiệp đến chào mời. Cô ta đã thỏa mãn mọi yêu cầu của vị khách mời.

        Sáng hôm sau, Oan-tơ Mác-ti đến cơ quan đại diện của CIA tại Tòa đại sứ Mỹ nhận chỉ thị.

        Theo chỉ thị đó, Oan-tơ Mác-ti đến trung tâm thẩm vấn, lục tìm trong đống hồ sơ lưu trữ bản cung Nguyễn Tiến Đạt số” tù 379. Y đọc một cách chăm chú.

        Hỏi: Họ và tên ?
        Trả lời: Nguyễn Tiến Đạt.
        Hỏi: Ngày tháng năm sinh?
        Trả lời: Ngày 30-9-1947
        Hỏi: Quê quán?
        Trả lời: Gia Khánh, Ninh Bình.
        Hỏi: Trình độ văn hóa?
        Trả lời: Kỹ sư mỏ địa chất.
        Hỏi: Nhiệm vụ của anh vào Trường Sơn?
        Trả lời: Thiết kế lắp đặt đường ống dẫn dầu.
        Hỏi: Đoạn đường ống anh phụ trách dài bao cây số?
        Trả lời: Mười cây số.
        Hỏi: Có bao nhiêu người và nhiệm vụ của mỗi người?
        Trả lời: Có bảy người: một trưởng trạm, một phụ trách máy nổ, một phụ trách van, một phụ trách bơm, một chỉ huy tuyến, hai phụ trách tuần tuyến.
        Hỏi: Anh hãy vẽ lại sơ đồ hệ thống đường ống dã chiến xuyên Trường Sơn?
        Trả lời: Tôi không biết.
        Hỏi: Anh có cam đoan là anh không biết không?
        Trả lời: Tôi cam đoan đúng thế.

        Kết luận: Tên tù số 379 trên đường chuyển trại đã chạy trốn về phía cộng sản hồi 19 h ngày 17 tháng 6. Trại chúng tôi xin chuyển hồ sơ thẩm vấn tên tù số 379 cho Trung tâm thẩm vấn của quân lực Việt Nam cộng hòa.


        Sau khi nghiên cứu xong hồ sơ Nguyễn Tiến Đạt, Oan-tơ Mác-ti trở về sứ quán Mỹ được bao che bằng một bức tường bê-tông bên trên có tháp súng có thể bắn tứ phía. Bản thân tòa nhà lại được bọc bằng lớp bê-tông cốt sắt chống lại đạn pháo và tên lửa bắn thẳng. Bộ phận quan trọng của cơ quan đại diện CIA chiếm toàn bộ các phòng ở ba tầng trên cùng trong tòa nhà chính của tòa đại sứ cấu trúc theo kiểu một pháo đài thời trung cổ này.

        Uy-li-am Côn-bai, Phó giám đốc phụ trách kế hoạch, nghĩa là giữ chức vụ cầm đầu những hoạt động bí mật đang có mặt tại Tòa đại sứ.

        Khi Oan-tơ Mác-ti đẩy cửa bước vào, Uy-li-am Côn-bai đang ngồi xem báo. Ông ta đứng lên bắt tay Mác-ti một cách lịch sự. Bàn tay ông ta nắm hờ bàn tay Mác-ti rồi bỏ ra đúng với phong cách một con người hòa nhã và lịch sự nhất trong những trùm CIA. Uy-li-am Côn-bai ngồi xuống ghế, rút thuốc lá một cách kiểu cách. Oan-tơ Mác-ti kịp thời bật lửa.

        - Sao, Sài Gòn có đẹp không?

        - Tuyệt. Đúng là hòn ngọc Viễn Đông.

        - Con gái Sài Gòn thế nào?

        - Trông hiền mà dễ thương lắm.

        Uy-li-am Côn-bai cười nói:

        - Tháng giêng năm một chín sáu tám, khi tôi đang phụ trách phòng Liên Xô - Đông Âu thì nhận được lệnh của Tổng thống làm Phó chỉ huy chiến dịch bình định sắp tiến hành ở Việt Nam. Anh có biết không, tháng hai năm ấy tôi đến Sài Gòn, mà mãi một năm sau tôi mới rút ra được kết luận như anh đấy - Côn-bai đưa tay nâng cặp kính cận nói tiếp - Tôi mong đợi anh cũng có nhận xét đánh giá về nhóm điệp viên V10 nhanh, chuẩn xác như nhận xét vừa rồi - Côn-bai đề cập ngay vào nội dung gặp Oan-tơ Mác-ti - Anh có nhận xét gì về bản thẩm vấn Nguyễn Tiến Đạt?

        - Đây là bản cung lần đầu tiên khá chuẩn xác.

        - Anh ta có trình độ đánh cắp bản thiết kế đường ống dẫn dầu không?

        - Anh ta có khả năng tiếp cận tài liệu.

        - Ngoài anh ta ra, có thể dùng người nào đánh cắp bản thiết kế này.

        - Phan Hồng Hà, nhân viên bán dầu ở Hà Nội.

        - Liệu cô ta có bản lĩnh không?

        - Qua điệp viên của ta nằm ở sứ quán P tại Hà Nội cho biết, cô ta có khả năng tiếp cận với những kỹ sư của Tổng công ty Xăng dầu Bộ Vật tư và Cục Xăng dầu Bộ Quốc phòng.

        Uy-li-am Côn-bai gật đầu:

        - Chúng ta đã có kinh nghiệm sử dụng phái đẹp hoạt động rồi. Đội quân Thiên Nga của chúng ta đã làm nên nhiều chuyện nên tôi hy vọng Hồng Hà của anh sẽ tạo cho anh bước lên một bậc thang danh vọng mới. Nhưng một lúc sử dụng cả Nguyễn Tiến Đạt lẫn Phan Hồng Hà đánh cắp bản thiết kế này hay sao?

        - Theo tôi, cả hai đều có điều kiện đánh cắp bản thiết kế. Song, xét cho cùng, Tiến Đạt là người am hiểu công việc lắp đặt đường ống, có trình độ văn hóa, tháo vát hơn Hồng Hà, do đó có nhiều khả năng lấy cắp được hơn.

        - Thê không sử dụng "phái đẹp" hay sao?

        - Ngài biết đấy, người Việt Nam rất có ý thức trong việc giữ gìn bí mật quốc gia, không thể lỏng lẻo trong việc bảo vệ.

        - Thôi đi! Đàn ông vẫn là đàn ông. Anh nào cũng thích gái đẹp. Cái nhan sắc của Hồng Hà cũng đủ làm các kỹ sư thiết kế đường ống xuyên Trường Sơn bỏ cho dầu chảy để đi theo cô ta. Anh nên dùng ưu việt này.

        - Thưa ngài, tôi biết.

        Sau khi trao đổi, Uy-li-am Côn-bai và Oan-tơ Mác-ti thống nhất lôi kéo Tiến Đạt và Hồng Hà vào mạng lưới hoạt động CIA tại Hà Nội.

       
        Trời quang đãng bỗng tối sầm. Mây đen kéo đến khắp rừng. Khi bóng tối ập đến thì mưa như trút nước. Không nhìn thấy rừng, chỉ nghe thấy tiếng cây bị gió lay, lá chạm vào nhau kêu rào rào như thác đổ. Nước mưa quất vào tấm liếp của lán trạm chảy xuống thành dòng. Mỗi khi có đợt gió thôi qua, làm cả lán rung lên, dây buộc như muốn đứt. Nguyễn Tiến Đạt khoác áo mưa ngồi trên giường ghép bằng cây rừng, giát đan bằng nứa.

        - Có lẽ mưa suốt đêm.

        Trạm trưởng Lê Văn Lâm hiểu tâm trạng Tiến Đạt đang buồn, anh nói phụ họa theo:

        - Vẫn chưa bằng mưa Trường Sơn đâu.

        Sau ca làm việc, trạm trưởng Lê Văn Lâm thường đến lán Đạt uống trà hoặc uống rượu với thức nhắm chim rừng và kể đủ thứ chuyện. Hôm nay, anh đến với Tiến Đạt từ lúc trời chưa nổi cơn giông. Tiến Đạt là người đầu tiên anh quen khi về nhận chức trạm trưởng Trạm 45. Không ngờ số phận run rủi đưa hai người xích lại gần nhau. Tiến Đạt kể về cuộc đời mình cho bạn nghe:

        - Mói từ Liên Xô về nước bị điều ngay vào chiến trường nên nhiều lúc buồn chán. Nỗi buồn chán cứ theo ngày tháng mà nhân lên. Vào tới Trường Sơn, những trận mưa rừng, bom đạn đã làm tiêu tan hoài bão ấp ủ từ khi học ở Liên Xô; không tin mình có thể thắng Mỹ, không tin những điều tốt đẹp có thực trong đời.

        Lúc này Tiến Đạt vẫn đang ngồi trên chiếc giường cạnh liếp cửa, anh mặc chiếc áo bộ đội cũ đã bạc màu. Trông anh có vẻ mệt mỏi, da hơi xanh. Sau mỗi câu nói, khóe miệng hơi rung rung, hình như vì xúc động, đôi mắt không nhìn Lâm mà cứ nhìn đăm đăm về phía rừng.

        - Thế rồi, có một lần, bị bọn biệt kích ngụy đánh úp, bắt cả trạm đem đi. Chúng tiến hành tra tấn, đánh đập bắt mọi người vẽ lại sơ đồ hệ thống  ống dẫn dầu. Thú thực chúng mình không biết, nên không khai. Cậu tính xem, một kỹ sư làm ở một trạm thì chỉ biết đoạn đường ống khu vực mình phụ trách thôi, có phải không? Thế nhưng bọn chúng vừa ngu, lại vừa dã man cứ không tin và tiếp tục tra tấn rồi quăng vào khu chuồng trại ở mé rừng, nơi chúng kiểm soát. Bọn mình nằm trên lớp rơm rạ ẩm ướt, bên dưới là lớp thuốc sâu. Mình nằm nghe những tiếng rên của đồng chí xung quanh, nghĩ về số phận đen bạc của mình. Hai thằng cùng học ở Liên Xô về nước, một đứa về Bộ ngồi thiết kế đường ống Bắc Nam, còn mình ba lô con cóc trên vai xuyên rừng vào chiến trường. Cậu nghĩ xem, cảnh bất công như thế ai chịu được.

        Lâm ngồi lặng lẽ nghe Tiến Đạt kể. Đã lâu lắm mới có dịp hồi tưởng lại tháng ngày ở Trường Sơn. Anh đưa chén rượu cho Đạt. Đạt cầm chén rượu đưa lên dốc thẳng vào miệng một lần cạn chén.

        - Kể tiếp đi. Sau đó thì sao?

        Tiến Đạt tiếp tục kể, giọng đầy chán nản, uất ức:

        - Mấy tháng sau, chúng chuyến tất cả đến trại giam khác. Nghe đâu đến trại giam Bắc Quảng Trị. Đoàn tù phải đi bộ trong rừng sâu. Bọn mình quần áo rách bươm khoác vai nhau lội bì bõm trên những vùng bùn và lá mục, qua những ổ trâu, ổ gà, bùn lầy ngập ngụa. Lợi dụng lúc những người tù đi cách xa nhau, lính dẫn giải không để ý, mình và Thu, trinh sát Trung đoàn 2 Sư đoàn 559, chạy trốn.

        - Đó là hành động anh hùng, đáng tự hào, tại sao cậu lại buồn?

        - Lẽ ra như thế, song các ông chỉ huy và công an vặn hỏi mình như tù binh: nào là trong nhà tù đồng chí có khai báo gì không? Tại sao đồng chí lại chạy thoát còn những người khác thì sao? Buồn hơn nữa - Tiến Đạt thở dài - Họ không tin mình, không sử dụng số liệu mình thu thập được chuyển đường đi của ống dẫn dầu, điều mình ra Bắc.

        - Có lẽ mình cũng trong trường hợp tương tự chăng? - Lâm tự nghĩ rồi trả lời - Không. Cấp trên điều chuyển hàng loạt chứ có phải một mình đâu?

        Ngoài lán, gió đã ngớt hơn nhưng mưa vẫn đổ xuống dữ dội. Hai người đốt lửa nhóm bếp đun nước. Một đợt gió mới lồng lộn lao vào mái lán, nghe rõ tiếng cột kèo kêu răng rắc, tiếng nước mưa ào ào rút khỏi chỗ trũng của mái lán.

        - Những đêm mưa rừng như thế này lại nhớ tới tháng ngày ở Trường Sơn. Trường Sơn đã đem đến cho mình niềm tự hào nhưng nó cũng cay nghiệt với mình quá... Chính ở nơi đó, nó đẩy mình sang mặt trận bên kia, mình bị công an nghi ngờ làm tay sai cho địch. Ôi biết đến bao giờ mới thanh minh được nỗi oan trái này - Tiến Đạt nói như gầm lên. Anh cầm chai tiếp tục rót rượu - Uống đi mày! Uống cho nó quên hết nỗi bực bội, trớ trêu này.

        Trạm trưởng Lâm, mắt đăm đăm nhìn ngọn lửa hơi mỉm cười, như mải nghĩ ngợi một chuyện gì.

        - Ừ, bị nghi ngờ như thế kể cũng buồn - Trạm trưởng Lâm suy nghĩ - Thế cậu cứ chịu sống trong cảnh nghi ngờ đó mãi hay sao?

        - Thú thật với cậu, nhiều lúc tó muốn kết thúc cuộc đời cho xong. Nhưng nghĩ lại, mình chết bọn chúng có bị ảnh hưởng gì đâu. Chúng vẫn sống đàng hoàng ở Hà Nội, sớm tối đi về với vợ con. Sang thế giới bên kia thì không trả thù được, sống ở thế giới cộng sản Bắc Việt này mình cũng coi là kẻ thừa. Lắm lúc nghĩ, rời bỏ quách cuộc sống khô sở này, chạy theo Mỹ cho xong.

        - Đừng. Tớ khuyên cậu đừng nghĩ như thế. Chạy không thoát đâu. Từ bây giờ trở đi, cứ coi như không có chuyện đó, cứ làm việc ở trạm bốn nhăm này với tớ.

        Tiến Đạt nói vẻ giận dữ hơn:

        - Nghe tớ kể, cậu biết đấy! Tớ đã sống những ngày xung quanh chỉ rừng núi; trải qua những đêm dông bão như đêm nay, chao ôi, thật dễ sợ; ngay cả bị chúng bắt, tra tấn, thậm chí giết hại, tớ có sợ đâu, tớ vẫn có đồng chí, đồng đội bên mình -  Tiến Đạt thở dài - Thế mà bây giờ đồng chí, đồng đội lại nghi ngờ. Cậu bảo không bỏ nơi này chạy đi còn ở lại làm gì?

        Đã lâu lắm, từ ngày rời Trường Sơn, hai người mới lại gặp một trận mưa rừng như đêm nay. Bỗng dưng hai người muốn được trò chuyện, giãi bày tâm tư, những sâu kín của lòng mình. Trạm trưởng Lâm nhìn mặt và nghe giọng nói Tiến Đạt, anh ngồi chết lặng. Anh đang lần mò lại tất cả những gì hiểu biết về Đạt.

        - Ở trạm bốn nhăm này, mình là trạm trưởng, cậu là trưởng van. Xét về công việc, mình là người phụ trách; xét về tình bạn, chúng mình có trách nhiệm giúp đỡ nhau nhưng phải hiểu về nhau. Còn mình ở đây là còn cậu - Lâm ngừng nói, suy nghĩ - Thôi, nói sang chuyện khác - Cậu có biết tại sao dầu mỏ ở Việt Nam có sức hấp dẫn với Mỹ không?

        - Mỹ cố sống cố chết mở cuộc chiến tranh Việt Nam một phần vì nguồn dầu mỏ tiềm tàng ở đất liền và thềm lục địa nước ta. Theo các nhà thăm dò, đánh giá, có thể các mỏ dầu ở Việt Nam còn lớn hơn các mỏ dầu ở Cận Đông. Sau này, khi kết thúc chiến tranh, Việt Nam sẽ khai thác và trở thành cường quốc dầu mỏ thế giới.

        - Khi đó, đất nước mình sẽ ra khỏi cảnh nghèo nàn, lạc hậu, đời sống văn hóa, xã hội được thay đổi. Bởi vì từ dầu mỏ, nhiều ngành sẽ phát triển. Cậu bỏ đất nước này chạy đi đâu?

        - Giàu với họ, nghèo với mình, vì mình bị mất lòng tin - Tiến Đạt đập chén rượu xuống giường vỡ tan - Mất lòng tin là mất tất cả. Rõ chưa?

        - Bình tĩnh đã nào! Cùng lính Trường Sơn, cùng đồng đội trên tuyến dẫn dầu này, tớ không giúp được cậu sao?

        Những lời của Lâm nói khi Tiến Đạt đang khủng hoảng lòng tin như cho anh thêm sức lực. Tiến Đạt nhìn Lâm như muốn nói rằng mình đã tìm được nơi bấu víu, tìm được người giãi bày tâm sự và xóa đi nỗi khổ đau.

        "Để tiếp cận được Vl0, mình phải giấu tông tích, loại trừ các mới nghi ngờ, Nguyễn Tuyến thầm suy nghĩ - Muốn thế, mình phải sắm vai cán bộ Tổng công ty Xăng dầu thật tốt. Như thế mình đâu có điều kiện thứ bảy nào cũng về Lạng Giang thăm vợ và con". Sự gián đoạn nhất thời này anh coi là cuộc thử thách của anh. Nhưng bỗng có tiếng còi tàu vang lên, đoàn tàu chuyển bánh lao về phía Bắc. Anh ước ao lúc này được ngồi trên chuyến tàu đó, xuống ga, lẻn về nhà khi vợ đang ngủ để lặp lại cái buổi ban đầu đến thăm Bích Thảo.

        Anh đến bên em giữa chiều hè
        Lạng Giang quê mẹ gió chiều về

        Anh đọc thầm lại bài thơ làm tặng Bích Thảo khi mới yêu nhau:

        Quạt cho em ngủ tay nhè nhẹ
        Như những ngày xưa mẹ vẫn ru

        Nguyễn Tuyến đã từng đọc đi đọc lại bài thơ, âm điệu nghe nhiều thấy ấm cúng và hạnh phúc quá. Nhưng giờ đây anh cảm thấy buồn bã, nhớ nhung. Biết đến bao giờ mới lại quạt cho em ngủ?

        Càng nghĩ, anh càng thương Bích Thảo ngày đêm vò võ một mình ngóng trông anh về.

        Trong những năm tháng tuổi thơ, anh lăn lộn giữa đám học trò trường Ngô Sĩ Liên của thị xã Bắc Giang có dòng sông Thương bên lở bên bồi, vượt lên thành học sinh giỏi toàn diện. Bích Thảo đã giữ trọn trong tâm khảm mình hình bóng con người Nguyễn Tuyến cần cù, chịu thương chịu khó, giàu nghị lực.

        Học xong phổ thông, anh được chọn vào công an, gửi sang Liên Xô đào tạo. Và những tháng ngày ấy, Bích Thảo là hình ảnh người con gái đầu tiên có ở trong anh. Sau năm năm xa Tổ quốc, anh mới trở lại căn nhà lợp rạ. Căn nhà vẫn còn đó, nhưng người bố đã chết trong một trận giặc Mỹ ném bom thị xã Bắc Giang, để lại cho Bích Thảo người mẹ mù lòa và hai đứa em chưa tới tuổi thành niên. Trong nỗi đau, nhớ thương da diết trong căn nhà xuềnh xoàng đó, Bích Thảo đã gửi cả niềm tin vào Tuyến. Anh trở thành chỗ dựa cho cả gia đình Bích Thảo.

        Sau ngày cưới, có chiều thứ bảy nào anh không lên tàu về Lạng Giang đâu. Thế mà gần một năm nay, anh luôn có mặt ở Hà Nội, Hà Sơn Bình mà không sao về được.

        Lo cho chồng, thương chồng, Bích Thảo xuôi Hà Nội, đến phòng thường trực Bộ Công an tìm gặp Tuyến. Biết tin chồng đi công tác xa, chị lại ra ga. Trên đường đi, Bích Thảo gặp Tuyến. Cô vui mừng trong sự ngạc nhiên:

        - Anh Tuyến.

        Bích Thảo nhìn anh không chớp. Chao ôi, năm tháng mới tàn ác làm sao. Mới gần một năm mà trông anh già đi nhiều quá. Da đen, tóc bơ phờ. Chỉ có đôi mắt vẫn rực sáng như xưa, vẩn lên từng tia đục của phần nước sông Thương bị lở.

        Còn Tuyến, mọi cảm giác vui, lo không rõ rệt. Cảm giác vui sướng gặp vợ vừa trào lên lại lặn xuống. Niềm vui xen lẫn sự hoang mang. Còn vài trăm mét nữa anh sẽ vào số 1 phố Khâm Thiên với vai cán bộ Tổng công ty Xăng dầu để lên xe cùng anh em đi kiểm tra các tuyến đường ống, kho bể chứa xăng dầu toàn quốc. Lúc đó đang chiến tranh phá hoại ác liệt nên xe phải chạy ban đêm. Anh em cán bộ Tổng công ty đang đợi anh ở đó. Nếu anh em biết Bích Thảo là vợ anh, sẽ quây quần trò chuyện. Và khi đó anh không còn là cán bộ Tổng công ty Xăng dầu nữa mà là sĩ quan phản gián, mang bí số A7.

        Anh cứ đứng lặng để mặc cho niềm vui và nỗi hoang mang quyện vào nhau kết đọng trong anh cái duy nhất, đó là sự mủi lòng. Mấy phút câm lặng qua đi anh mới lên tiếng được:

        - Em xuống khi nào?

        - Trưa nay.

        - Mẹ có khỏe không em?

        - Khỏe.

        - Còn con?

        Bích Thảo giọng hờn giận:

        - Anh mà cũng hỏi thăm con à? - Bích Thảo bước thêm mấy bước - Em nghe nói dạo này anh quên mẹ con em rồi!

        - Đừng nói thế mà tội nghiệp.

        Trong trí não Tuyến đang diễn ra dồn dập những ý nghĩ đối kháng nhau. Nên bỏ chuyến công tác ở lại với Bích Thảo hay đi? Trách nhiệm công việc và chăm sóc gia đình, ý thức nghề nghiệp và tình yêu chồng vợ có lấn át nhau không?

        Bích Thảo đã nguôi cơn giận.

        - Mẹ bảo em ra tìm anh về.

        - Anh cũng dự định sau đợt đi công tác này sẽ về thăm mẹ và em.

        Tuyến nhìn đồng hồ, không ngờ mới gặp Bích Thảo chưa nói chuyện gì mà mấy chục phút đã trôi qua. Giờ xe chạy đã tới. Theo tin tức Ban chuyên án thu được, đêm nay có thể là phiên liên lạc giữa V10 và trung tâm chỉ huy CIA, anh phải có mặt ở đó để theo dõi di biến động. Anh liếc đồng hồ vẻ suy nghĩ:

        - Em về nhà với con. Xong chuyến công tác này anh sẽ về nghỉ dài ngày với em.

        Câu nói của Tuyến làm Bích Thảo hết sức đột ngột. Cô nhìn Tuyến chớp mắt muốn khóc nhưng đã kìm lại được:

        - Anh còn nhớ tới mẹ con em!

        Thấy Tuyến vẻ lưỡng lự chưa bước, cô giục:

        - Đi đi! Đi với người ta!

        Tuyến cúi đầu buồn rầu bước đi. Bên tai vẫn vang lên câu nói trách cứ "Đi với người ta".

        Bích Thảo run lên, vừa giận vừa tủi thân nhìn theo Tuyến cho đến khi anh rẽ vào đường Khâm Thiên. Trong ý nghĩ Bích Thảo lúc đó, sự ngờ vực và thương nhớ hầu như cân bằng nhau. Bích Thảo đứng như chôn chân ở bên đường Nam Bộ. Tất cả Hà Nội lúc đó đối với cô như chao đảo, ngả nghiêng. Cái phản xạ nhớ thương bắt đầu tan biến nhường chỗ cho trách cứ, ngờ vực. Chao ôi, có thật thế không?

        Mãi sau này, hơn một năm sau Bích Thảo mới hiểu đúng về Tuyến thì đã muộn rồi. Câu nói đó cứ theo thời gian khô đọng lại thành sự ân hận mà cả cuộc đời Bích Thảo phải mang theo.

        Ông rít một hơi, ngẩng mặt lên trần thả làn khói thuốc. Qua làn khói, A7 thấy sắc mặt người chỉ huy của mình già hơn so với tuổi và trắng nhợt. Thấy người chỉ huy ngồi lặng đi hồi lâu, anh ngồi im không dám cất tiếng.

        - Khi nghiên cứu những con người đã có mặt ở chiến trường như thế, mình phải cân nhắc kỹ -  Ông bắt đầu giải thích - Họ là những người sống chết với đường ống dẫn dầu, chúng ta phải quý trọng. Sự hy sinh cả xương máu cho Tổ quốc, cho công việc lắp đặt đường ống dẫn dầu của họ là sự hy sinh cao cả nhất. Những người như thế đâu dễ gì phản lại Tổ quốc, nhân dân mình, làm gián điệp cho chúng. Nhưng con người ta, tính trong cả cuộc đời ai cũng có sai lầm và bất hạnh, chỉ khác nhau ở mức độ và sức vượt lên của mỗi người. Vì vậy, có thể trong hàng ngàn vạn cán bộ bắc đường ống xuyên Trường Sơn, biết đâu lại chẳng có kẻ sợ gian khổ, hy sinh đã đào ngũ chạy về phía đối phương; biết đâu đó chính là trạm trưởng Lê Văn Lâm -  Những con người như thế, họ nói bằng những thứ ngôn ngữ khác nhau, vui buồn vì những lý do khác nhau. Vì vậy, những tin tức đồng chí vừa báo cáo mới chỉ là tin tức ban đầu. Bây giờ đồng chí phải làm rõ: cô gái trong ảnh kia có phải là Hằng không? Những chữ đó ghi trong thời gian nào?

        - Thưa đồng chí, trạm trưởng Lê Văn Lâm coi bức ảnh này là kỷ vật bên người. Tôi biết và chụp lại được trong trường hợp tình cờ. Bây giờ hỏi trực tiếp anh ta, tôi sợ không tiện. Nếu anh ta đúng là V10, ví dụ đó là ký hiệu của tần số điện đài hay quy ước về thời gian liên lạc chẳng hạn, anh ta sẽ tìm cách đối phó. Làm việc này thật không dễ.

        - Khó thì chúng ta bó tay hay sao? - Ông Đăng có vẻ không hài lòng với A7 - Lẽ ra, là một cán bộ trinh sát, đồng chí không nên hỏi tôi những câu đó. Trên trận tuyến bí mật, kẻ địch luôn luôn tìm cách giấu tông tích; các trinh sát của ta lại muốn tìm hiểu thì chắc chắn công việc điều tra không dễ. Vấn đề ở chỗ, không biết mà điều tra được, không biết mà điều khiển được chúng hoạt động theo bày binh bố trận của ta, đó mới là nghệ thuật đánh địch trên trận tuyến này. Tôi giao cho đồng chí - Ông Đăng chỉ thị - Lập kế hoạch báo cáo tôi duyệt trước khi trở lại địa bàn công tác - Ông thấp giọng động viên - Khó đấy, nhưng có thể làm được. Ví dụ kết hợp với các đồng chí bảo vệ quân đội tìm hiểu về cô Hằng, điều tra cái hang hai người vào đó có địa hình chống trả địch và chạy thoát không?

        - Rõ - A7 trả lời một cách tự tin - Nhưng xin hỏi đồng chí có ai tăng cường cho tôi nữa không?

        - Chiến dịch tìm kiếm Vl0 tiến hành theo lệnh của lãnh đạo Cục. Để bảo đảm thắng lợi của chiến dịch, mỗi người tham gia chỉ biết đến công việc của mình. Tôi yêu cầu đồng chí về báo cáo là nhằm mục đích kiểm tra hoạt động trong thời gian qua và tự đề xuất kế hoạch trong thời gian tới. Nguyên tắc hoạt động của chúng ta, người nào biết việc người ấy.

        - Tôi hiểu. Xin chào đồng chí.

        A7 bước ra khỏi phòng. Thượng tá, Phó cục trưởng Nguyễn Đăng xoài người trên ghế đi-văng.

        Đã một thời gian dài rồi mà vẫn không thấy bóng dáng V10 đâu - Ông lo lắng tự hỏi - Không biết đến bao giờ mới tìm kiếm được V10? - Ông ngồi im như thế, thả mình trong các câu hỏi và trả lời cho tới khi có chuông điện thoại.

        Sau khi chào tạm biệt thủ trưởng, trinh sát Nguyễn Tuyến mang bí số A7 bước xuống cầu thang. Ra tới đường phố, anh hòa vào dòng người đang đi bộ trên vỉa hè ra ga. Những tia nắng chiều mỏng manh cố xuyên qua những tán cây xà cừ chiếu lên tâm áo bộ đội đã bạc màu. Trên đường đi, ánh mắt anh dừng lâu hơn ở các quầy sách báo cố kiếm tìm xem trong đó có cuốn sách nào nói về ngành xăng dầu không.

        Nguyễn Tuyến sinh ra trên mảnh đất Lạng Giang, Hà Bắc, vào công an đã được gần chục năm. Do có những phẩm chất quý giá như trí thông minh, đức tính dũng cảm, lòng trung thành đã được thử thách qua một số vụ án quan trọng nên lần này anh được lãnh đạo Cục giao nhiệm vụ xâm nhập vào tổ chức gián điệp V10.

        Hình như anh sinh ra đã có lòng ham mê quan sát và phân tích sự vật. Anh đi ra ga để được làm quen với nhiều hạng người. Nói chuyện với mỗi hạng người, anh lại sắm một vai phù hợp mà không để lộ mình là một sĩ quan phản gián. Nhưng rồi anh chợt nghĩ lúc này nếu đứng ở sân ga lâu, nhỡ gặp người cùng làng xã sẽ rất phiền hà. Mà biết đâu, ngay trong đám đông này lại có tên V10 thì sao. Anh quyết định đi bộ về phía công viên Thống Nhất.