Lịch sử Quân sự Việt Nam

      
        - Tên sách: Sự thật về X.30
                         TIỂU THUYẾT TƯ LIỆU TÌNH BÁO trọn bộ 2 tập
                         Do chính tác giả viết lại cuốn "X.30 phá lưới".
                         X.30 phá lưới có thể xem tại : http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php?topic=20907.0

        - Tác giả : Đặng Thanh

        - Viện văn hóa nghệ thuật Việt Nam và nhà xuất bản Văn hóa

        - Năm xuất bản : 1991

        - Số hóa : Giangtvx

       
        Tưỏng nhớ Đồng chí T. D. T. (X. 30) và các Dồng chí trong Ban Quản ngoại Công an Trung bộ và Ban II Công an Thừa Thiên đã chiến đẩu, hy sinh thầm lặng.


        Từ những năm đầu của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhà văn Đặng Thanh đã phụ trách công tác tình báo phản gián ở Trung Trung bộ.

        Trong kháng chiến chống Pháp, anh là một trong số người lập ra Ban Phản gián. Từ sau ngày toàn quốc kháng chiến cho đến những năm đầu của thập kỷ 50 ở miền Trung Trung bộ, anh cũng là người duy nhất còn sống được Hồ Chủ tịch xét thành tích và tặng huân chương Kháng chiến hạng nhì đầu tiên trong toàn quốc, vì đã có công lớn trong việc xây dựng cơ sở ở vùng địch hậu và lập được nhiều chiến công. Thu được nhiều tài liệu quan trọng, đoạt được nhiều vũ khí và thu được nhiều kết quả trong công tác địch vận". (1949)

        Trong sự nghiệp chống Mỹ, anh đảm nhiệm Phòng Phản gián trong Cục Phản gián X. của Bộ Công an. Sau đó anh được chuyển sang ngành Tòa án Nhân dân được ủy ban Thường vụ Quốc hộị bổ nhiệm làm Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao.

        Do những thành tích trên, nhà văn Đặng Thanh được tặng thương huân chương Chiến thắng hạng nhì, huân chương Kháng chiến hạng ba, huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng nhất, huân chương Bảo vệ an ninh Tổ quốc và bằng khen của Chính phù về thành tích Công an.

        Người chiến sĩ phản gián tài ba Đặng Thanh, đồng thời lại là một nhà văn được đông đảo bạn dọc ái mộ.

        Cương vị công tác và sự lịch lãm trong cuộc đời đã giúp nhà văn sáng tác một loạt truyện tình báo phin gián như:CẨT VÓ (1967), X.30 LƯỚI (1976),TẤM BẢN ĐỒ (1983), ĐỌ sức (1986), LẦN THEO CHUỖI HẠT (1987), NỮ DIỆP VIÊN SAO CHĂMPA (1988), ĐI TÌM THẦN CHẾT (1989), LÁ THƯ VĨNH BIỆT CỦA JACQUELINE (1990)...

        Đọc truyện tình báo của nhà văn Đặng Thanh ta không thấy nhiều pha đánh đấm, bắn giểt như trong phần lớn các truyện tình báo Âu- Mỹ. Dưới cây bút của nhà văn hiện lên người tình báo Việt Nam hào hoa, phong nhã, vì thương dân đến dám coi thường tính mạng; đầy trí tuệ để dối phó với những tình huống tường như không sao thoát được; bên cạnh những éo le đau thắt của con người trước một bên là nhiệm vụ đối với Tổ quốc và bên kia là những tình cảm tan nát của con tim; những mất mát cá nhân không gì bù đắp nổi để hoàn thành nhiệm vụ Cách mạng. Đó là những trang hồi hộp qua những cuộc đấu trí, đấu lực có thật giữa chiến sĩ tình báo của ta chống màng lưới dày dặc của mật vụ, điệp báo dịch, CIA Mỹ, ngay tại sào huyệt của kẻ thù trên cuộc chiến đấu thầm lặng. Đó là những trang rung động se thắt trước bao nhiêu bi kịch nội tâm, vô vàn thảm cảnh xã hội trong vùng địch tạm chiếm mà nay, nếu không ai nhắc lại, thì thời gian sẽ sớm phủ lên lớp bụi lãng quên.

        Trái tim nào không ngậm ngùi khi đọc bức thư tuyệt mệnh của Vân Anh trong 'X.30 PHÁ LƯỚT' Ai gấp cuốn truyện lại mà nén được tiếng thở dài trước số phận của Jacqueline. Bao nhiêu bóng ma đằng sau các báo cáo thắng lợi. Năm 1976, quyển truyện X.30 PHÁ LƯỚI của Đặng Thanh xuất bản lần đầu với số bản in 200.000 cuỗn được đông đảo bạn dọc hoan nghênh nhiệt liệt; sau đó đã được tái bản. Đó là tiền thân của quyển tiểu thuyết tư liệu tình báo 'Sự THẬT VỀ X.30' mà các bạn có trong tay hiện nay, dày gấp đôi, chứa đựng nhiều tư liệu thật và mới mẻ mà tác giả đã tái hiện.

 
        Với tỉnh chân thật cao, cộng với bút pháp linh hoạt, 'SỰ THẬT VỀ X.30" đã đem lại cho bạn đọc sức cuốn hút ngay từ những trang đầu với những tư liệu trước nay chưa hề ai biết, ly kỳ và bất ngờ trong thực tế đấu tranh giữa ta và địch trên chiến trường thầm lặng.

        Với phương pháp làm việc khoa học, chuẩn mực, tác giả Đặng Thanh đã có những nhận định mới mẻ, có khác với những suy nghĩ của nhiều nhà văn, nhà báo về tính cách và đời tư của các nhân vật phản diện như Ngô Đình Diệm, Trần Lệ Xuân, Ngô Đình Nhu, ...

        Cuốn truyện có trên một trăm nhân vật thật, trong số này có nhiều cán bộ và chiến sĩ công tác trong ngành Công an nhân dân đương thời và hiện nay một số vẫn còn sống. Kèm với câu chuyện, tác giả đã sưu tầm giới thiệu hình ảnh nhiều nhân vật chủ yếu như X.30, Vũ Long, vị hôn thê của Phan Thúc Định, Vân Anh, Tố Loan, Hồng Nhật, Trần Mai, ... và hình ảnh về gia đình Ngô Đình Diệm, Ba Cụt, Trịnh Minh Thế, vũ nữ Cẩm Nhung, người yêu của Hai Paul con trai Bảy Viễn, v.v...

        Trước những nhân chứng của lịch sử đã được tác giả trình bày, mô tả một cách sinh động, tiểu thuyết 'Sự THẬT VÊ X.30' làm cho người đọc thích thú, làm sống lại một giai đoạn đấu tranh quyết liệt giữa ta và địch qua hai cuộc trường kỳ kháng chiến, đánh dấu sự trưởng thành của ngành Công an nhân dân phục vụ cho sự nghiệp Cách mạng vô cùng hào hùng của dân tộc ta.

        Xin trân trọng giới thiệu với độc giả thân mến tác phẩm của nhà văn Đặng Thanh.

         

        - Anh từ Nghệ An ra ? - Ngô Đình Nhu hỏi người.thanh niên có nước da trắng, dong dỏng cao ngồi trước mặt - Bác nhà có được khỏe không ?

        Gã buồn rầu trả lời :

        - Thưa ông, thầy tôi đã bị bọn Việt Minh sát hại. Chúng tịch thu hết tài sản, ruộng đất qui là của bóc lột. Mẹ tôi phải về nương nhờ bà con bên ngoại. Còn tôi, ở Huế ra.

        Ngô Đình Nhu giận dữ và tỏ vẻ bùi ngùi :

        - Bọn Việt Minh là thế. Từ nay anh là khách của tôi, anh Phan Thúc Định ạ ! Cụ Thượng¹ nhà tôi với Cụ nhà anh vốn là bạn đồng liêu, anh cứ coi như đây là gia đình mình, công việc sau ta sẽ liệu.

        Thế là từ hôm ấy, ngày 4 tháng 3 năm 1946, Phan Thúc Định ở tại nhà Ngô Đình Nhu trong khuôn viên Thư viện Quốc gia Hà Nội.

        Tuy được giữ làm Giám đốc Thư viện Quốc gia nhưng Nhu vẫn ngấm ngầm mang một mối hận thù sâu sắc với Cách mạng và luyến tiếc không nguôi cái thời vàng son trước đây. Đồng lương giám thủ trước kia do Pháp trả rất hậu, vợ chồng Nhu ăn tiêu sung sướng thừa thãi. Trong nhà có người hầu kẻ hạ, ra khỏi nhà là có ô-tô. Cách mạng lên, những thứ đó không còn nữa. Chị vú, con sen cái hạng người quen nô lệ để sai khiến vậy mà đều trở thành những nữ cứu thương, y tá cho Việt Minh. Xe hơi thì chỉ dùng để đi công tác... Nhưng thực ra, đó chưa phải là nguyên nhân chính gây cho Nhu căm thù Cách mạng. Tin Ngô Đình Khôi - anh cả trong gia dinh họ Ngô - bị Việt Minh xử bắn ở huyện Phong Điền, làm cho Nhu bàng hoàng mấy ngày đêm. Sau đó không lâu, Nhu lại được tin Ngô Đình Diệm - người anh thứ ba của Nhu, bị bắt tại Đức Phổ (Quảng Ngãi). Nhu lo lắng Diệm cũng sẽ cùng chung số phận với Khôi và cái gia đình họ Ngô sẻ tiêu tan hết. Nào ngờ lại được cụ Hồ đánh điện bảo đưa ra Thủ đô cho Cụ gặp. Thế là Diệm thoát chết.

        Sáng hôm ấy, sau khi dặn người nhà bố trí cho Phan Thúc Định một cản phòng, Nhu đi lễ Nhà thờ Hàng Bột, gặp Diệm. Nhu kể chuyện Phan Thúc Định đến nhà cho biết tin bố anh ta là Cụ Tuần Ngân không còn nửa. Diệm sửng sốt :

        - Lạy Chúa ! thật à !

        - Vâng, đúng rứa đó anh.

        Diệm trầm ngâm một lúc rồi ngước lên nhìn Nhu :

        - Chú đã thấy đó, anh Khôi chỉ vì trước đây đàn áp bọn phiến loạn Cộng sản nên bị Việt Minh trả thù. Còn Cụ Ngân trong thời kỳ làm Tuân vũ Hà Tĩnh giết quá nhiều người và làm lắm chuyện thất đức nên không tránh khỏi bàn tay của Việt Minh Cộng sản. Còn tui vì "liêm khiết", "treo án từ quan" nên được Cụ Hồ Chí Minh lượng thứ, nhờ đó mới thoát. Tuy vậy, mỗi ngày còn ở đây là một ngày như "cá nằm trên thớt". Chú xem cách nào liên lạc với người Pháp nhờ họ giải cứu cho tui được không?

        Ngô Đình Nhu cắn môi suy nghĩ. Điều Diệm vừa nói ra, không phải là Nhu chưa tính tới. Ngay từ khi đại quân Pháp của tướng Lơ-cờ-lác (Leclerc) đến Hà Nội, Nhu đã bí mật bắt liên lạc với Phòng Nhì và có lần đề nghị với viên chỉ huy Pháp tìm cách cứu Ngô Đình Diệm. Thời kỳ đó, Diệm còn ở Bắc Bộ phủ, khó bề thực hiện, nên viên chỉ huy Phòng Nhì Pháp hẹn khi nào có cơ hội thuận tiện sẽ ra tay giúp đỡ. Bây giờ, phải chăng là cơ hội đã đến. Nhu bèn thú nhận :

        - Thưa anh, em đã bắt liên lạc với Phòng Nhì Pháp và củng đã tính đến chuyện nhờ họ bố trí đưa anh ra nước ngoài, nhưng chưa gặp thời cơ. Nay nhân dịp anh đã được về ở đây², lại có thêm thằng Phan Thúc Định, để em bàn việc này với họ xem sao.

        Diệm có vẻ hớn hở, gật gù :

        - Rứa mà bây giờ chú mới cho tui biết. Việc ni quan trọng lắm. Chú phải bàn thật kỹ với họ. Và nói với Định đến gặp tui mau lên hí. Phải giữ kín đừng cho thêm ai biết, chú nhớ hí !

        Thư viện Quốc gia ở phố Tràng Thi khách đến đọc rất đông. Lợi dụng kẻ vào người ra, Ngô Đình Nhu hẹn gặp bọn gián điệp nước ngoài. Hôm ấy, qua một phụ nữ lai Pháp, Nhu gửi Phòng Nhì một bức thư yêu cầu bố trí cho Phan Thúc Định vào thành gặp tướng Moóc-li-e (Morlière) đề nghị giúp Diệm trốn ra nước ngoài.

        Được gặp tên tướng khét tiếng của Pháp, Định đưa thư của Diệm gửi với những lời thống thiết cầu xin cứu mạng. Đọc xong thư Moóc-li-e gọi viên sĩ quan chỉ huy Phòng Nhì đến bàn kế hoạch cứu Diệm và giao Định cho hắn để thực hiện kế hoạch quan trọng này.

        Ba hôm sau, đêm 4 tháng 2 âm lịch - trời tối như mực vẫn còn rét ngọt, Phan Thúc Định ngồi trên một chiếc xe hơi nhà binh Pháp, đi đến chỗ quy định đón Ngô Đình Diệm, đưa thẳng vào doanh trại quân đội Pháp trong thành. Việc giải thoát cho Diệm trót lọt. Và cũng bắt đầu từ đêm hôm ấy, Định trở thành nhân viên của Phòng Nhì Pháp.

----------------
        1. Ngô Đình Diệm có thời kỳ làm Thượng thư Bộ lại của Nam triều. Trong gia đình thường gọi Diệm là "Cụ Thượng". (T. G)

        2. Theo lời thỉnh càu của Ngô Đình Diệm, Hồ Chủ tịch chấp nhận cho Diệm được vào ờ hẳn trong nhà thờ Thiên chúa giáo ở phố Hàng Bột, hồi ấy do một cố đạo người Pháp tên là Denis PAQUETTE QUÝ cai quản. (Tác giả).

        Từ đó, với danh nghĩa là một công chức của Thư viện Quốc gia, được Ngô Đình Nhu cấp giấy chứng nhận, Phan Thúc Định ngang nhiên sống ở Thủ đô, thu thập tin cho bọn tình báo quân đội Pháp.

        Một hôm, Ngô Đình Nhu ngỏ ý nhờ Định mang một bức thư về Huế gửi cho Khâm mạng Drapier, Nhu nói :

        - Vừa rồi tôi nhận được của Đức Khâm mạng Tòa Thánh một bức thư cho biết sắp tới Ngài sẽ tổ chức một Hội nghị bàn công việc Giáo hội liên quan đến ba xứ Trung - Nam - Bắc. Ngài mời tôi về dự. Nếu tôi không đi được, thì cử người mang thư về cho Ngài. Anh xem, tôi lấy lý do gì để đi và vị tất công an Việt Minh đã cho đi. Bởi vậy, tôi nhờ anh giúp việc này nhé!

        Phan Thúc Định, suy nghĩ rồi trả lời từ tốn :

        - Thưa ông, được ạ !

        Ngô Đình Nhu xoa tay, mỉm cười :

        - Tôi biết, chỉ có anh mới giúp tôi được việc này. Công việc này không kém phần quan trọng như lần anh đưa Cụ Thượng vào thành đâu.

        - Thưa ông, - Phan Thúc Định hỏi - Cụ lớn nhà ta hiện nay ở đâu, sức khỏe Cụ có được an khang không ?

        - Sau khi được người Pháp đưa sang Hồng Kông, Cụ Thượng sang Nhật Bản thăm Ngài Kỳ Ngoại Hầu¹. Rồi đi đâu tôi chưa rõ.

        - Cầu Chúa ban phúc lành cho Cụ lớn - Phan Thúc Định nói với vẻ tôn kính - Mong sao Cụ lớn chóng trở về !

        - Tôi cũng mong thế, sao cho đất nước sớm được thoát nguy - Nét mặt Ngô Đình Nhu đanh lại, hắn rít qua kẽ răng -  mà có nhất thiết phải đợi cho đến ngày Cụ Thượng về không ? Không, không nên như thế ! Ngay từ bây giờ nếu làm được bất cứ việc gì xét thấy có hại dù lớn, dù nhỏ cho Việt Minh, thì ta phải làm không ngần ngại. Như công việc anh đang làm cho Phòng Nhì Pháp là rất tốt.

        - Dạ, tôi củng xác định như thế và nguyện làm hết sức mình để sớm trả mối thù nhà, cho hương hồn ông cụ tỏi được ngậm cười nơi chín suối !
       
        Ngô Đình Nhu lấy một bức thư dán kín, đưa cho Phan Thúc Định :

        - Theo lời Đức Khâm mạng viết trong thư, thì Ngài sẽ chủ tọa cuộc Hội nghị quan trọng này... Có đại biểu các Địa phận, các Xứ về dự. Tại cuộc họp, Ngài truyền đạt Thông điệp luân lưu của Tòa Thánh và sau đó sẽ bàn kế hoạch chống phá lâu dài bằng cách nào cho hữu hiệu nhất. Tôi không đi được là một điều đáng tiếc. Nhờ anh trình lên Đức Cha lá thư này. Trong thư tôi có góp một số ý kiến và giới thiệu anh với Ngài.

        Phan Thúc Định đón bức thư và cẩn thận cho vào túi áo, cúi đầu chào Ngô Đình Nhu.

        Ngô Đình Nhu nắm tay Định nhìn thẳng vào mắt người thanh niên như muốn dò xét điều gì - Rồi hỏi với giọng thân mật :

        - Ở Huế, anh còn ai thân tình như bà con cô bác không?

        Phan Thúc Định trả lời :

        - Thưa ông, người thân trong họ hàng thì không còn ai. Nhưng... - Định đỏ mặt áp úng, trước mắt thoáng hiện người thiếu nữ gương mặt trái xoan, dáng người thon thả, tính tình thùy mị - ... Có một người không rõ còn ở Huế không ?

        - Anh có thể cho tôi biết người đó là ai được không ?

        - Thưa, đó là vị hôn thê của tôi.

        Ngô Đình Nhu cười khẽ :

        - Cô ấy con ai, có trong dòng dõi hoàng tộc không ?

        - Dạ, cô ta con gái út của Cụ Án Sát² Trần, người huyện Hải Lăng ạ.

        - Cụ Án Sát Trần - Nhu gần như reo lên - Con gái nhà ấy được lắm. Cụ Án Sát Trần được đào tạo ở trường Hậu Bổ³ sau "Cụ Thượng" một khóa.

        Rồi Nhu hỏi tiếp :

        - Mới yêu hay là đi hỏi rồi ?

        - Dạ, hai gia đình đã đi lại hơn một năm rồi - Định thở dài - Thời thế đã đổi thay, không rõ lòng dạ người ấy như thể nào !

        - Đó là anh suy nghĩ về cô ta. Còn riêng mình anh thì sao? - Ngô Đinh Nhu hỏi ?

        - Thù nhà nợ nước canh cánh bên lòng. Ông bảo tôi còn lòng dạ nào mà nghĩ đến chuyện vợ con nữa.

        - Phải, anh nghĩ vậy là tốt. Cứ để chuyện riêng tư đó đã, sau này ta sẽ tính... - Ngô Đình Nhu hạ giọng tiếp - Tôi khuyên anh đi chuyến này cần hết sức giữ bí mật, không để ai được biết việc anh cầm bức thư của tôi vào cho Đức Khâm mạng ở Phú Cam. Do đó, tôi đề nghị anh tuyệt đối không đến nhà thăm cô áy...

        - Thưa ông, tôi hứa làm đúng theo lời ông dặn.

        Ra khỏi nhà, Phan Thúc Định thong thả theo đường bờ hồ Hoàn Kiếm về nhà. Cản phòng thuê ở gác hai phó Hàng Gai của một bà cụ già trên sáu mươi tuổi. Bà cụ góa chồng ở với một đứa cháu bé gái ở tầng dưới.

        Trông thấy Định, bà cụ chủ nhà niềm nở :

        - Hôm nay cậu đi làm vè sớm thế ?

        - Thưa cụ, hôm nay cháu mệt xin phép ông giám đốc về sớm một chút.

-----------------
        1. Chỉ Cường Để - Một ông Hoàng nhà Nguyễn lưu vong.

        2. Chức quan trông coi việc hình trong một tính, dưới thời nhà Nguyên.

        3. Trường đào tạo các chức quan Nam triều thời Pháp thuộc.

        Định trả lời qua loa rồi bước lên cầu thang vào phòng. Căn phòng rộng mỗi chiều chưa đến năm mét, chỉ kê một cái giường gỗ, một cái bàn làm việc cạnh cửa sổ và một chiếc ghế tựa. Định đến ở đây thấm thoát đã được ba tuần lễ mà tuyệt nhiên không một bạn bè lui tới. Hàng ngày hai buổi, Định đi về đúng vào giờ giấc của những viên chức làm việc ở cơ quan Nhà nước, để che mắt những người xung quanh. Tuy nhiên, nếu có cặp mắt bí mật nào theo dõi thì dễ nhận ra Định không đến một cơ quan nào cả, mà bắt gặp anh thường hay lảng vảng những nơi có doanh trại Vệ Quốc quân, các trụ sở Tự vệ cứu quốc và các nhà máy trong và ngoại ô thành phố. Đến tối, Định làm báo cáo và vẽ sơ đồ các địa hình, địa vật những nơi đó, để sáng hôm sau đi đến một địa điểm được quy định trước, trao lại các tài liệu đã điều tra cho một nhân viên Phòng Nhì Pháp.

        Lúc này cửa sổ đóng kín và Định cũng chẳng bật đèn, trong phòng tối lờ mờ. Anh ta cởi áo, kéo ngăn bàn ra lấy hai viên thuốc an thần rồi rót nước uống. Xong, Định nặng nề buông người xuống chiếc giường.

        Hai viên thuốc an thần làm dịu bớt thần kinh, lúc đầu Định nghĩ đến cảnh thơ ấu của mình sống trên chăn, dưới đệm, có kẻ hầu người hạ, được bố mẹ quý như ngọc như vàng. Lớn lên được cho ra Hà Nội ăn học, thi đậu vào trường Luật, tưởng rồi đây tốt nghiệp sẽ theo con đường hoạn lộ của bố, tha hồ làm giàu, mà lại có thêm quyền uy. Nào ngờ, Cách mạng Tháng Tám nổ ra làm tan biến giấc mộng làm quan của Định. Cả nước đổi đời, cả dân tộc đổi đời. Mọi việc đều hoàn toàn khác trước. Định hằn học nhìn những cuộc biểu tình của dân lao động khắp thành thị thôn quê. Đùng một cái, người ta lôi bố Định ra trước một phiên tòa được thành lập ngay trong địa phương, chủ tọa phiên tòa là một anh nông dân trước Cách mạng làm thuê cho gia đình Định, sau ngày khởi nghĩa thành một cán bộ chính quyền Cách mạng. Những người nông dân đã đứng ra vạch tội của bố Định. Tội của bố Định gây ra suốt mười lăm nảm là rất lớn, dân quanh vùng ai cũng biết. Phiên tòa được tiến hành đàng hoàng và kết thúc bằng một bản án tử hình. Dân chúng hò reo ủng hộ người xử án. Định rụng rời, tường chết theo bố. Nhưng tỉnh lại Định rít qua kẽ răng : "Sẽ có ngày xích cổ hết chúng mày". - Sau đó, Định rời bỏ quê nhà vào Huế tìm đến nhà một số quan lại cũ vốn là bạn bè của bố, để nghe ngóng tình hình. Một số trong bọn này khuyên Định nên đi gặp "Cụ Ngô" đang ở Hà Nội may ra có ngày vinh hiển. Thế là Định ra di...

        Theo tài liệu lịch sử giáo đường Phú Cam được dựng trên một cánh đồi, nằm về phía tả ngạn con sông Hương, từ thời Chúa Ninh Vương Nguyễn Phước Trú (1725 - 1738). Đến năm 1750, Phú Cam bị Chúa Võ Vương Nguyễn Phước Khoát đập phá. Đến đầu thế kỷ thứ 19, sau khi Gia Long làm vua, nhà thờ lại được dựng trên nền của giáo đường đổ nát. Nhà thờ Phú Cam tồn tại cho đến nay, do các giáo sĩ của Hội ngoại quốc truyền giáo cai quản¹.

        Khâm mạng Đờ-ra-pi-ê có quốc tịch Bỉ, là một giáo sĩ của Hội ngoại quốc truyền bá đạo Thiên chúa, được Tòa Thánh Va-ti-căng cử sang truyền đạo chăn dắt con chiên ở Đông Dương từ những năm đầu của thập kỷ 20 đã trên sáu mươi tuổi. Ông ta không cao lớn như những người phương Tây khác, nhưng nước da hồng hào, râu tóc bạc trắng trông rất đẹp lão. Hàng ngày Đờ-ra-pi-ê mặc một chiếc áo chùng màu tím, cùng màu áo của nữ học sinh trường Trung học Đồng Khánh.

        Đờ-ra-pi-ê có một đàn con nuôi người bản xứ, đủ lứa tuổi, thường đến gặp ông ta tại ngôi nhà riêng đồ sộ nằm vè phía bên trái nhà thờ. Theo dư luận vào thời kỳ ấy, Đờ-ra-pi-ê là một người đàn ông mắc chứng bệnh mà chỉ có một số người phương Tây chấp nhận² và vì vậy ông ta thích nhận làm cha nuôi một số nam thanh niên.

        Sáng hôm ấy, sau khi điểm tâm xong, một người nữ tu già vào báo với ông có một thanh niên xin yết kiến. Đờ-ra-pi-ê hỏi: "Lạ hay quen ?" Người nữ tu già trả lời : "Bẩm Đức Cha, họ ở Hà Nội mới vô có thư giới thiệu". Ông ta suy nghĩ một lúc rồi nói : "Con đưa nó vô đây".

        Ba phút sau có tiếng gõ cửa. Đờ-ra-pi-ê đáp :

        - Cho vào !
 
        Người nữ tu già mở rộng cánh cửa. Một thanh nién dong dỏng cao từ tốn trong bộ âu phục màu tráng, bước vào.

        Người thanh niên cúi đầu lễ phép chào Đờ-ra-pi-ê :

        - Thưa Đức Cha, con xin kính chào Đức Cha.

        Người nữ tu già im lặng bước ra, sau khi khép cánh cửa phòng lại.

        Đờ-ra-pi-ê chỉ khẽ gật đầu mà không trả lời. Ông ta nheo mắt nhìn người lạ như có ý hỏi anh ta muốn gì. Hiểu ý, người thanh niên lấy trong túi áo ra chiếc phong bì dán kín trong đó có bức thư của Ngô Đình Nhu kính cẩn đật lên bàn.

        Đờ-ra-pi-ê cầm tấm danh thiếp, lật phía sau đọc mấy dòng chữ của Ngô Văn Hân viết bằng tiếng Pháp :

        "Thưa Đức Cha tôn kính,

        Con xin giới thiệu người bạn thân của con là Phan Thúc Định vừa ở Hà Nội vô, đến yết kiến Đức Cha.


        Đọc xong, Đờ-ra-pi-ê ngước lên nhìn Định với đôi mắt dò xét nghiêm ngặt, Định đứng vòng tay nhìn ông, tỏ vẻ cung kính của một kẻ bè dưới. Ông đưa tay chỉ chiếc ghế trước bàn :

        - Cho phép con ngồi.

        Phan Thúc Định khẽ nâng lùi chiếc ghế dịch sang một bên, và ngòi xuống.

        Đờ-ra-pi-é xé chiếc phong bì lấy ra lá thư của Ngô Đình Nhu. Thư viết bằng tiếng Pháp như sau :

        "Kính lạy Đức Cha,

        Con có nhận được thư của Đức Cha gọi con về Huế để nghe Đức Cha truyền thụ Thông điệp cứa Tòa Thánh. Con rất tiếc không thể về được để cùng với các đạo hữu con trên tinh thần "Phụng sự Chúa" cùng nhau bàn bạc tìm phương cách đối phó với Cộng sản vô thần.

        Được Đức Thánh Cha⁴ quan tâm lo nghĩ và có Đức Cha hằng giúp đỡ, là nguồn động viên cổ vũ lớn lao khiến cho chúng con rất đỗi cảm kích. Đây là một sứ mệnh cao cả thiêng liêng mà Chúa đã trao cho mỗi tín đồ Công giáo Việt Nam chúng con có trách nhiệm phải làm tròn. Ngày nay ở trên thế gian này, Cộng sản là kẻ thù của những người theo đạo Thiên Chúa cũng như ngày xưa người Do Thái đối xử với Chúa Ki-tô. Bởi vậy; trong trận chiến đấu này, chúng con nguyện hết lòng "Tử vì Đạo" để làm sáng danh Chúa.

        Con xin cầu Chúa ban phép lành cho Đức Cha, để Dức Cha lèo lái con thuyền Giáo hội qua khỏi cơn bão táp vô thần dang tràn qua bán đảo Đông Dương khốn khổ này, để sớm trở về nước Chúa.

        Nhân tiện dây, con xin giới thiệu với Đức Cha người cầm bức thư đến gặp Đức Cha là : PHAN THÚC ĐỊNH. Định là người tin cẩn của con. Bố anh ta là Cụ Tuần Ngân, trước kia là bạn làm quan với anh Diệm con, mới bị Việt Minh sát hại. Gia đình không còn ai nên anh ta đã tìm đến nhờ con giúp dỡ.

        Thưa Dức Cha, một lần nửa con cầu Chúa ban phép lành cho Đức Cha dược an khang trường thọ.


-------------------
        1. Pierre Pigneau de Béhaine, tức Évêque d’ Adran (Bá Đa Lộc) là giáo sĩ của Hội này.

        2. Bệnh đồng tính luyến ái.

        3. Ngô Văn Hân : giáo sư dạy trường Khải Định. Bí thư Việt Nam Quổc dân Đảng tính Thừa Thiên vào những năm 1945-1946.

        4. Chỉ Giáo hoàng.

        Đờ-ra-pi-ê đọc xong nhưng vẫn cầm lá thư trong tay, nhìn Phan Thúc Định rồi hỏi :

        - Con vô bằng chi ?

        - Thưa Đức Cha, con đi chuyến xe lửa đêm.

        - Lấy vé có khó không ?

        - Thưa Đức Cha, cũng dễ thôi ạ.

        - Có bị ai hỏi han chi không ?

        - Thưa Đức Cha, lúc ra cửa ga có người hỏi giấy. Ai có đủ giấy tờ thì được đi.

        - Cơ quan nào cấp giấy cho con ?

        - Thưa Đức Cha, ông Nhu lo cho con tất cả.

        Vừa nói, Định lấy trong chiếc ví ra tờ giấy chứng nhận là nhân viên Thư viện Quốc gia và cái thẻ thông hành của Công an cấp đưa cho Đờ-ra-pi-ê xem.

        Ống ta nhìn chiếc ảnh trong chứng minh thư, rồi liếc nhìn Phan Thúc Định, mỉm cười :

        - Trông con khôi ngô lắm ! Con đã có gia đình chưa ?

        Phan Thúc Định đỏ mặt :

        - Thưa Đức Cha, con chưa nghĩ đến.

        Đờ-ra-pi-ê ra vẻ tò mò :

        - Vì sao ? Con hãy nói cho Đức Cha nghe.

        - Thưa Đức Cha, thời kỳ còn đi học con chỉ biết học sao cho thi đỗ sau này ra làm quan, lúc đó sẽ có vợ đẹp, tiền nhiều. Vì thế, con chưa nghĩ đến chuyện lập gia đình. Còn bây giờ lại khác, thù nhà chưa trả, con không thấy thích thú gì nghĩ đến chuyện yêu đương.

        Đờ-ra-pi-ê hỏi sang chuyện khác :

        - Thời kỳ thầy con làm quan đã trị nhậm ở những nơi nào?

        - Thưa Đức Cha, thày con xuất thân ở trường Hậu Bổ ra làm tri huyện Phú Lộc, rồi tri phủ Triệu Phong, nhờ có công đốc thuế, bắt phu đưa sang Tân Thố Giới¹ cho các quan Tây nên bốn năm sau được thăng chức Tuần vũ Hà Tĩnh.

        - Năm thầy con về trị nhậm ở Hà tĩnh con mấy tuổi ?

        - Thưa Đức Cha, thời kỳ này con lên sáu.

        - Như vậy năm nay con hai mươi tuổi ?

        - Thưa Đức Cha, vâng ạ.

        - Mẹ con giờ ở đâu ?

        Phan Thúc Định chớp mau mắt, giọng nói xót xa :

        - Thưa Đức Cha, sau ngày thầy con bị Viột Minh sát hại thì nhà cửa, ruộng đất cũng bị tịch   thu sạch. Mẹ con phải chạy về Anh Sơn², nương nhờ nhà cậu ruột con. Đã mấy   tháng nay biệt vô âm tín.

        - Vô đây con ở nhà ai ?

        - Thưa Đức Cha, ở Huế còn có một số bạn bè quen biết cũ của thầy con, nên con tìm đến.

        - Người ta có hỏi con vô đây làm chi không ?

        - Thưa Đức Cha, có. Con nói con vô chơi và giấu chuyện thầy con đã mất.

        Đờ-ra-pi-ê thong thả đút lá thư vào ngản bàn, lấy thuốc lá ra hút. Ỏng ta trầm ngâm suy nghĩ một lúc, rồi chậm rãi nói :

        - Ta thấy hoàn cảnh của con thật đáng thương. Nhưng ngặt một điều là con không theo đạo, nên có khó cho ta. Vậy, con hãy chờ đến ngày kia, khi đoàn đại biểu của địa phận Hà Nội vô, ta hỏi xem nếu họ chịu thì ta xin cho con là đại biểu không chính thức của Hội nghị sắp tới. Giờ đây, con trở về nhà quen, nhớ tuyệt đối không được nói cho ai biết là con đã đến gặp ta. Nếu có người quen hỏi, thì con cứ trả lời với họ như con vừa trả lời cho ta.

        Phan Thúc Định "dạ”, rồi với giọng cung kính, anh hỏi :

        - Thưa Đức Cha, con còn có dịp nào được phép trở lại đây hầu Đức Cha không ạ ?

        Đờ-ra-pi-ê vui vẻ :

        - Ba ngày nữa con hãy đến cũng vào giờ này, để ta cho con biết điều mà ta sẽ quyết định.

        Nói xong, Đờ-ra-pi-ê đứng lên. Phan Thúc Định cũng đứng dậy cúi đầu chào, rồi lặng lẽ bước ra.

        Đúng ba ngày sau, Phan Thúc Định trở lại gặp Đờ-ra-pi-ê.

        Cũng như hai lần trước, khi đưa Phan Thúc Định vào, người nữ tu già khép cánh cửa phòng, rồi im lặng bước ra.

        Phan Thúc Định cúi đầu lễ phép :

        - Thưa Đức Cha, con có việc xin được trình bày lên Đức Cha.

        - Việc chi con cứ nói.

        - Con vừa đến thảm anh Hân³, được anh ấy cho biết ở Hà Nội ông Nhu bị công an Việt Minh gọi đến chất ván và đã bị cách chức Giám đốc Thư viện Quốc gia.

-------------------
        1. Tân Thế Giới : Nouvelle Calédonie, một hòn đảo thuộc Pháp ở miền Nam Thái Binh Dương.

        2. Một huyện miền núi trung du của tỉnh Nghệ An.

        3.  Ngô Văn Hân, tốt nghiệp đại học dạy môn Văn ờ trường Khải Định (nay là trường Quốc Học) ở Huế Hân là người sáng lập ra Việt Nam Quốc Dân Đảng ở Thừa Thiên trong những năm đầu của thập kỷ 40.

        - Chuyện Nhu thôi làm Giám đốc Thư viện Quốc gia thì ta chưa rõ. Nhưng hôm trước, phái đoàn Hà Nội cho ta biết Ngô Đình Diệm đã trốn thoát ra nước ngoài. Nay Nhu bị Việt Minh gọi ra chất vấn chắc cũng vì việc đó.

        - Thưa Đức Cha, nếu thế thì bất lợi cho ông Nhu và ... cả cho con nữa.

        - Sao lại bất lợi cả cho con ?

        - Thưa Đức Cha, việc ông Diệm trốn ra nước ngoài là nhờ có người Pháp, nhưng trong đó có một phần con giúp sức. Rồi đây, con e rằng công an Việt Minh sẽ khám phá ra nội vụ, ắt hẳn thế nào con cũng bị Việt Minh bắt. Lại thêm, cũng theo anh Hân, thì vừa qua, sau khi họp xong các đại biểu ra về có nhiều vị bị bắt ở dọc đường, và anh sợ cho con nay mai trở về Hà Nội không khéo cũng sẽ bị bắt; bởi lẽ con được Đức Cha cho phép dự Hội nghị với tư cách là đại biểu không chính thức của đoàn Hà Nội.

        Đờ-ra-pi-ê ra chiều suy nghĩ, một lúc sau ông nói :

        - Ta có nghe những chuyện bắt bớ tra khảo và đã gửi "Thư Luân Lưu" nhắc Cha xứ các địa phận bằng mọi cách phải cứu những tín đồ. Riêng đối với con, ta nghĩ rồi đây cũng có thế bị công an Việt Minh bắt, nếu chúng biết con có mặt trong cuộc họp. Vậy con có ý kiến chi cho ta biết.

        - Thưa Đức Cha, bị bắt thì con không sợ. Chỉ tiếc rằng thù nhà chưa trả nên con chưa yên, Việt Minh cộng sản là kẻ thù không riêng gì đối với Chúa, mà hết thảy những ai bị ruồng bỏ, bị   mất người ruột thịt như con, nên không thể chung sống với chúng được. Con cúi xin Đức Cha cứu vớt con.

        - Bằng cách nào con thử nói xem ?

        - Hiện nay, quân đội Pháp đã có mặt ở trong thành phố. Nhờ Đức Cha nói với họ giúp con lánh khỏi nơi đây bằng phương tiện riêng của họ. Chỉ có họ mới làm được việc này. Con xin đội ơn Đức Cha.

        Đờ-ra-pi-ê lại nhìn Định với cặp mát dò xét. Trông anh ta còn trẻ tuổi, nhanh nhẹn và đặc biệt là có mối thâm thù đối với Cách mạng nên tỏ vẻ hài lòng.

        - Nếu con đã có quyết tâm như thế thì để đến chúa nhật này gặp tướng Lơ-bờ-rít¹ ta sẽ nói cho. Đúng trưa ngày chúa nhật con hãy đến đây, ta sẽ cho biết kết quả.

---------------
        1. Lebris, thiếu tướng chỉ huy lực lượng quân Pháp kiêm chức Ủy viên Cộng hòa, đại diện cho nước Pháp ở Trung phần Việt Nam.

        Ngô Đình Diệm xem rát kỹ chiếc ví mà Lên-sđên¹và Phi-sin² trao cho. Lên-sđên nói :

        - Tất nhiên chúng tôi đã xem kỹ. Bây giờ xin mời ông, sau đó xin ông hoàn lại cho chúng tôi. Vài ngày nữa Sở Cảnh sát Nữu Ước sẽ điện báo tin đã tìm được và sẽ trả lại cho chủ nhân của nó.

        Chiếc ví bằng loại da cừu mềm đắt tiền, sản xuất ở Pháp. Trong ví có một số đô-la, một số phơ-răng Pháp, mấy cái danh thiếp in kiểu chữ nhã rất đẹp.


        Diệm lẩm bẩm :

        - À, ra anh chàng đã đỗ tiến sĩ luật, khá đó.

        Một cái hộ chiếu của Định được cấp từ Pháp cho phép nhập cảnh nước Mỹ. Một cái ảnh Định đứng cạnh chân tháp Ép-phen. Tất cả những thứ ấy, Diệm không chú ý tới. Nhưng có hai vật, Diệm cứ mải miết ngắm nghía, cầm mãi trên tay. Một là bức bưu ảnh màu in hình Đức Bà Ma-ri-a, đề in rõ tại nhà in riêng của Va-ti-căng. Đức Bà bồng Đức Chúa Hài Đồng trên tay, mặt phúc hậu đẹp dịu dàng, cặp mắt đượm buồn đầy thương yêu, chung quanh người tỏa hào quang. Nét vẽ trau chuốt, sinh động khiến người ta nhớ những bức họa của Lê-ô-na đơ Vanh-xi³. Đây không phải là bức bưu ảnh thường. Vừa nhìn thấy, Diệm biết ngay đây là của Đức Cha anh, Ngô Đình Thục. Người cầm bức ảnh ấy - chỉ anh em Diệm mới hiểu riêng với nhau thôi - là người đã được Ngô Đình Thục thẩm tra rồi và tin cẩn được. Ngô Đình Diệm là người rất tin ờ C.I.A, nhưng lại tin anh em ruột mình hơn cả C.I.A. Diệm biết anh mình là Ngô Đình Thục, có cả một màng lưới tai mắt tay chân riêng rộng lớn mà nhiều lần Phòng Nhì Pháp ở Việt Nam đã phải nhờ vả. Đức Chúa Giê-su dạy các tông đồ rằng : "Được cả và thiên hạ làm gì nếu mà mất nước thiên đàng ?". Giám mục Ngô Đình Thục thì "nước thiên đàng" không trọng bằng "nước hạ giới" nên Người "tinh” việc đời lắm. Người đã giao cho Định bức bưu ảnh Đức Bà Ma-ri-a này.

        Vật thứ hai là một cái thẻ ngà. Khi đưa ví cho Diệm, cả Lên-sđên và Phi-sin cũng không hiểu vật đó là gì ? Diệm phải giải thích cho hai tên Mỹ hiểu : Đây là cái thẻ của Nam triều ban cho các quan lại, trên ghi chức tước, phẩm ngạch đế treo ở ngực bên trái chiếc áo dài.

        Chiếc thẻ ngà có khắc dòng chữ nhỏ bằng chữ Hán sơn đỏ. Vốn của người đồng liêu Phan Thúc Ngân đã quá cố. Phan Thúc Định vẫn giữ những di vật một thời làm quan của cha. Anh ta thật là một người con chí hiếu. Những người như thế này làm sao quên được mối thù của Cộng sản đối với gia đình mình? Những người như thế này sẽ là cộng sự rất đắc lực cho ta đây. Bức bưu ảnh của Đức Cha anh Ngô Đình Thục và cái thẻ ngà của cha mà anh ta còn trân trọng như một báu vật này đủ cho ta hiểu con người ấy như thế nào rồi. Các ông C.I.A nhiều khi cũng quá cẩn thận. Người Mỹ làm thế nào lại có thể hiểu được người Việt Nam bằng người Việt Nam, bằng ta.

        Cái thẻ ngà vẫn đặt trên bàn tay béo múp và ngắn ngủn của Diệm. Ở giữa cái nước Mỹ xa xôi, cái vật lạc loài này tự dưng làm cho Diệm xót xa nhớ tới dĩ vãng bạc vàng. Nhìn cái thẻ ngà, Diệm như nhìn thấy quá khứ sống lại. Chỉ riêng việc Phan Thúc Định trân trọng giữ gìn cái thẻ ngà này đủ làm cho Diệm ưu ái Định hơn lên.

        Có tiếng chuông reo khẽ ở đầu buồng, báo hiệu có người đến gặp Diệm. Diệm xếp tất cả các vật vào chiếc ví như cũ, mở khóa tủ áo của mình cất chiếc ví vào. Trường Đại học Mi-si-gân dành riêng cho Diệm hai buồng rộng : buồng ngủ có kê giường, tủ gương đựng quần áo. Buồng làm việc và tiếp khách có tủ sách, bàn giấy, bộ ghế bành và bàn uống nước.

        Diệm ngồi ở sau bàn giấy chờ đợi. Trên bàn giấy là quyển "Mein Kamft"⁴ của Hít-le mở rộng. Thường thường Diệm có hai cách tiếp khách, một là đối với khách người Mỹ thì Diệm thường ngồi ở ghế bành nói chuyện tự nhiên. Hai là đối với khách người Việt Nam - dù Diệm hầu như không có khách người Việt, ngoài mấy gã mà C.I.A đưa sang học như Trần Kim Tuyến, Phạm Xuân Phòng... - Diệm bao giờ cũng bố trí cách ngồi của mình sao cho có uy thế của bề trên, nói năng đường bệ, khẩu khí, hách dịch.

-----------------
         1. Edvvard Lansdale, đại tá chỉ huy tình báo Mỹ CIA ở Việt Nam.

         2. VVesley Rshiel, tiến sĩ giáo sư khoa Chính trị trường Đại học Michigan. Nhân viên cơ quan tình báo Mỹ CIA.

         3. Leonard de Vinci : Họa sĩ kiêm nhà văn, nhà điêu khắc đã vẽ nhiều bức tranh đẹp nổi tiếng.

         4. Mon Combat : trận chiến đấu của tôi.

     
        Năm phút sau có tiếng gõ cửa. Diệm ra lệnh :

        - Cứ vào.

        Một nhân viên nhà trường mở cửa, cúi chào và đưa tay mời một thanh niên người Việt dong dỏng cao, nhanh nhẹn trong bộ quần áo xám nhạt sang trọng, bước vào.

        Anh ta cúi đầu lễ phép :

        - Bẩm Cụ lớn, con kính chào Cụ lớn.

        Diệm giữ thái độ im lặng, vờ nheo mắt nhìn anh ta chăm chú. Người thanh niên vẫn lịch sự, lễ độ :

        - Kính thưa Cụ lớn, con là Phan Thúc Định. Thầy con là Phan Thúc Ngân năm 1945 đã cùng cụ lớn đi Tân-Gia-Ba¹Năm 1946, con đã có dịp gặp Cụ lớn...

        Diệm làm như mới chợt nhớ ra.

        - A ! Anh là Định, con cụ tuần Ngân. Năm sáu năm qua rồi, anh có hơi khác đôi chút và "diện” quá làm tui không nhận ra được ngay.

        Diệm đưa tay chỉ chiếc ghế trước bàn giấy :

        - Mời anh ngòi.

        Người thanh niên cảm ơn và ngồi xuống ghế.

        - Tui vẫn nhớ cụ Tuần Ngân - Diệm nói - Tội nghiệp cụ, chẳng may...

        Câu nói của Diệm như khơi dậy nỗi đau thương sâu kín trong tim Phan Thúc Định. Anh ta cúi xuống, buồn bã, bậm môi lại. Diệm dằn giọng vào mặt anh soi mói :

        - Bọn Cộng sản đã giết thầy anh, đã làm cho gia đình anh tan nát. Mối thù này tui không quên.

        Mắt Định chớp chớp. Anh rút vội khăn tay chấm mắt.

        Im lặng nặng nề. Diệm vẫn chăm chú quan sát từng thay đổi trên mặt anh.

        Mấy giây sau, Định ngửng lên, mắt đỏ hoe và nói qua hàm răng nghiến chật :

        - Con không bao giờ quên mối thù đó. Con ghi vào xương tủy.

        Nét mặt Diệm vui hẳn lên ;

        - Cháu nghĩ thế là phải. Cháu thật là người con có hiếu. Thày cháu cũng là người tử vì đạo. Bổn phận của những người sống là phải trả thù cho thầy cháu. Không phải chỉ mình cháu, còn nhiều người nữa cũng muốn trả thù. Bác cũng sẽ làm tất cả mọi việc để trả thù cho thầy cháu. Chắc cháu biết lúc sinh thời thầy cháu và bác đã kết giao thân thiết, thày cháu đã gởi gắm cháu cho bác.

        Giọng nói của Định vẫn chưa hết xúc động :

        - Vâng, thầy con có kể cho con nghe những ngày theo hầu Cụ lớn bôn ba nơi hải ngoại. Thấy Cụ lớn, con lại nhớ đến thầy con. Con chi mong nối được chí thày con, được đi theo Cụ lớn, nghe lời Cụ lớn chỉ bảo.

        Diệm gật đầu :

        - Bác cũng thấy có trách nhiệm với cháu. Nhưng bác muốn hỏi cháu : sao cháu biết bác ở đây mà tìm ?

        - Con vẫn nhớ lời thày con dặn phải nương tựa Cụ lớn. Con vẫn cố tìm Cụ lớn. Đầu năm nay, sau khi tốt nghiệp ở Pháp, con về Huế, gặp được Cha Co-rát-xơ². Nhắc đến Cụ lớn Cha Cơ-rát-xơ giới thiệu con vào thăm Đức cha Thục ở Vĩnh Long. Đức cha cho con biết Cụ lớn đang ở Mỹ. Lúc ấy, Người nói Người đang bận, hẹn con nửa tháng sau đến Người mới có thời gian nói chuyện được nhiều (Diệm hơi mỉm cười). Y hẹn, con đến, Người chỉ cho con sang bên này gặp Đức Giáo chủ Spen-man³ ở tu viện Ma-ry Nôn⁴. Người có viết cho con hai bức thư, một bức trình Đức Giáo chủ, một bức chuyến đến tận tay Cụ lớn.

        Định móc túi lấy ra một phong bì, lễ phép đưa cho Diệm. Diệm cầm chiếc phong bì, không mở ra xem ngay. Định ngập ngừng :

        - ... Còn điều này con không dám giấu Cụ lớn...

        Diệm vẫn chăm chú nghe Định :

        - Sao ? Cháu cứ nói, đừng e ngại gì cả...

        - Con thật có lỗi với Cụ lớn. Ngoài bức thư, Đức Cha Thục có gởi cho con chuyển đến Cụ lớn một bức ảnh Đức Bà Ma-ri-a để lấy phước lành. Bức ảnh ấy con đế trong ví chẳng may cách đây vài hôm đi dạo phố bị kẻ cắp móc mất. Con không ngờ Hoa Kỳ này cũng nhiều kẻ cắp thế... May mà lá thư này con để trong cặp, không mang theo người hôm đó.

        - Cháu bị mắt cắp ư ? Có mát nhiều thứ không ?

        Định xót xa :

        - Trong ví con có hộ chiếu, tiền. Hộ chiếu con xin lại được, tiền con không tiếc. Con chỉ ân hận để mất chiếc ảnh Đức Bà của Đức Cha Thục ban phước lành cho Cụ lớn và một kỷ vật của thầy con, con vẫn mang theo mình hàng chục năm nay.

------------------
        1. Singapor

        2. Père Cras, một linh mục Pháp thuộc dòng Rédemptoriste, hoạt động tình báo cho SEDCE (Sở nghiên cứu về tư liệu phản gián), ở Huế, trong những năm trước và sau Thế giới đại chiến thứ hai.

        3. Spelman, Hồng y Giáo chủ Mỹ.

        4. Chủng viện Mary Knoll, Lakevvood ở bang New Jersey.

        - Cháu đã trình Sờ Cảnh sát chưa ?

        - Con đã đi báo với Sở Cảnh sát Nữu Ước rồi. Người ta hứa sẽ tìm hộ con, nhưng con không tin sẽ tìm thấy, vì qua báo chí, con thấy hàng ngày ở thành phố Nữu Ước xảy ra hàng nghìn vụ phạm pháp : giết người, ăn cắp xe hơi, cướp của có vũ khí mà nhiều vụ không thể tìm ra được thủ phạm thì việc mất chiếc ví nhỏ bé của con, họ quan tâm gì đến.

        - Cháu không được nói về Hoa Kỳ như vậy ! Cháu mới ờ Pháp sang, chưa hiểu Hoa Kỳ đấy thôi. Báo chí hay làm to chuyện giật gân để gợi tò mò. Đây là đất nước của tự do. Cháu hãy tin ở Cảnh sát Hoa Kỳ. Họ nhiều và được đào tạo cẩn thận lắm. Họ hứa tìm hộ cháu thì biết đâu họ chẳng tìm ra.

        Diệm vẫn soi mói nhìn Định hỏi tiếp :

        - À ... thế sau cái dạo bác gặp cháu năm 1946, rồi cháu làm những gì ? Cháu kể chuyện cho bác nghe.

        Định thản nhiên :

        Năm 1946, sau khi gặp Cụ lớn ở Hà Nội, và đưa Cụ lớn vào thành rồi, con vẫn liên lạc với người Pháp và ông Nhu. Ít lâu sau, người Pháp cho con biết Cụ lớn đã qua Hồng Kông va sẽ đi Pháp, nhờ Pháp đưa thêm viện binh sang đánh Việt Minh, con muốn đi theo Cụ lớn quá mà không được. Ông Nhu cử con trở lại Huế mang theo bức thư của ông gởi Đức Khâm mạng Đờ-ra-pi-ê¹, triệu tập một hội nghị thành lập Liên đoàn Công giáo chống Cộng với sự bảo trợ của người Pháp. Con phải gian khổ lắm mới gặp được Đức Khâm mạng và trình bức thư lên Ngài. Con được dự cuộc họp bí mật đó tại Phú Cam. Đức Khâm mạng Đơ-ra-pi-ê sơ hở thế nào để lọt một nữ công an Việt Minh vào trong đám đại biểu họp kín². Thế là toàn bộ tổ chức và mưu đồ của Đức Khâm mạng với ông Nhu bị bại lộ. Nhiều người của ta bị bắt ngay chưa kịp hành động gì cả. Con sự quá, chạy trốn vào khu Pháp kiều, nương nhờ tướng Lơ-bơ-rít lúc bấy giờ có mặt ở Huế. Tướng Lơ-bo-rít cho máy bay đưa con vào Sài gòn. Thấy con còn trẻ, có học ít nhiều, là con một gia đình đã từng có công với chính phủ Bảo hộ trước đây, tướng Lơ-bơ-rít giúp đỡ con tiếp tục học tập, để thâu nhận nền văn hóa tốt đẹp của nước Pháp. Năm 1947, con đỗ tú tài ở Sài Gòn. Sau đó, con được học bổng sang Pháp. Năm vừa qua, con tốt nghiệp luật khoa tiến sĩ. Mấy trường Đại học ở Pháp mời con giáng dạy nhưng nghĩ đến thù nhà chưa trả, vận mệnh đất nước đang nghiêng ngửa, con không thế an tâm ở nước ngoài được. Đầu năm nay con về nước nhà và như đã thưa với Cụ lớn, con may mắn được gặp Cha Cơ-rát-xơ³...

        Cái nhìn của Diệm dịu xuống :

        - Cháu lặn lội tìm bác như vậy, hẳn có ý định ?

        Giọng Định tha thiết :

        - Thầy con xưa kia đã theo hầu Cụ lớn. Con còn trẻ tuổi, mang nặng thù nhà, nhưng không biết phải làm gì. Con thật bơ vơ như người đứng giữa ngã ba đường, nếu không gặp được Cụ lớn... Con quyết tâm nối chí thầy con, một lòng một dạ trung thành với Cụ lớn. Con chỉ mong gặp được Cụ lớn, xin Cụ lớn chỉ bảo, con phải làm gì. Con xin làm bất cứ việc gì Cụ lớn sai khiến. Từ bao năm nay, con vẫn tâm niệm rằng chỉ có đi theo Cụ lớn, con mới có thể trả được thù nhà.

        - Cháu nghĩ thể là phải lắm. Bác rất sung sướng gặp lại cháu. Bác cháu ta có rất nhiều việc phải làm, rất nhiều việc phải làm.

        Diệm đứng dậy, giơ một nắm tay vè phía xa, đe dọa :

        - Bác còn sống đây thì bọn Việt Minh đừng hòng yên ổn với bác. Bác sẽ lập lại tôn ti trật tự. Bác sẽ trở về nước, sẽ xử tất cả những đứa nào đã giết thầy cháu, sẽ xử tất cả những đứa nào chống đối. Người Mỹ sẽ giúp chúng ta. Chúng ta sẽ không thiếu súng đạn, tiền bạc.

        Rồi Diệm chỉ tay về phía quyển sách của Hít-le như để dẫn chứng :

        - Bất độc bất anh hùng. Muốn làm được việc lớn thì phải biết tàn nhẫn, phải có bàn tay sắt. Cháu phải nhớ lấy điều đó.

        Định im lặng nghe Ngô Đình Diệm nói với thái độ thành khẩn. Ngô Đình Diệm trở về bàn ngồi, vẫy tay cho Định kéo ghé nhích lại gần và nói :

        - Bắt đầu từ hôm nay cháu là người của bác. Cháu có định ở lại Hoa Kỳ lâu không ?

        - Bẩm Cụ lớn, con không có ý định ở lại đây lâu. Thù cha chưa trả, con không thể nào an tâm ờ lại đất nước phồn hoa này được.

----------------
        1. Drapier, Khâm mạng Tòa thánh Huế.

        2. Xem Đọ Sức - Tiểu thuyết phản gián - Nhà xuất bản Thuận Hóa. In lần thứ I năm 1986, in lần thứ II năm 1988. Cùng một tác giả.
     
        3. Père Cras. cố đạo Pháp thuộc dòng Rédemptoriste, hoạt động tình báo cho S.E.D.C.E, ở Huế, trong những năm trước và sau Thế giói đại chiến thứ hai.

        Diệm gật gù :

        - Đúng. Cháu nên trở về Việt Nam ngay. Cháu muốn trả thù cho thầy cháu, muốn tuổi trẻ của cháu sớm thành đạt, cháu hãy nghe lời bác, làm tất cả những việc gì bác trao cho cháu.

        Định ngoan ngoãn :

        - Con xin tuân theo lời dạy của Cụ lớn.

        Diệm nói thong thả :

        - Cháu hãy trở về Viẽt Nam. Chúng ta muốn làm việc lớn thì phải có lực lượng. Đàng sau chúng ta đã có người Mỹ rồi, nhưng người Mỹ không muốn xuất đầu lộ diện. Người Mỹ chỉ muốn đưa cố vấn và vũ khí sang giúp chúng ta, chúng ta phải làm lấy. Việc của chúng ta thật là nặng nề. Chúng ta vừa phải chống lại bọn cộng sản, vừa phải gạt bỏ những người thân Pháp. Cho nên ngay từ bây giờ chúng ta phải có nhiều người của mình ở trong nước, ở cả vùng người Pháp lẫn vùng Việt Minh kiểm soát. Từ cuối năm 1951, bác có phái Lê Mậu Thành (Phan Thúc Định cau mày, cố nhớ lại một điều gì. Cái tên Lê Mậu Thành anh đã nghe thấy ở đâu một lần rồi) giáo sư nổi tiếng ở Huế vờ theo Cộng sản, vào chiến khu Việt Minh ỏ miền Trung Trung phần, để lập "Nhóm kháng chiến quốc gia" nhầm phục sẵn ở đó, đợi thời cơ, làm đảo chính. Không hiểu anh ta đã gây được lực lượng ở trong đó chưa mà từ hai năm nay, bác chưa nhận được liên lạc gì của anh ta. Tin tức báo về, chưa chính xác cho lắm cho biết anh ta vẫn còn sống và hình như đã lọt vào làm việc ở một cơ quan của Việt Minh¹. Bác giao cho cháu việc thứ nhứt là tìm mọi cách liên lạc được với anh ta, xem anh ta mở rộng được màng lưới đến đâu rồi, đã sẵn sàng hoạt động chưa.

        Thấy Ngô Đình Diệm ngưng lại, Định hỏi :

        - Thưa Cụ lớn con xin hỏi một điều : Lê Mậu Thành có đáng tin cậy không ? Vì con sợ khoảng thời gian hai năm không có liên lạc ấy, lòng người có thể có những đổi thay, ai mà đoán trước được?

        Diệm xua bàn tay ngắn ngủn :

        - Cháu đa nghi như thế là tốt, nhưng bác tin ở Lé Mậu Thành. Cũng như bác tin ở cháu đây. Đấy, cháu xem, bác có cần phải mở thư của Đức Cha Vĩnh Long ra đâu, mà bác vẫn tin cháu. Giáo sư Lê Mậu Thành cũng có mối thù không đội trời chung với bọn Việt Minh như cháu. Cha Lê Mậu Thành là cụ Nghị Dục, trước đây là một đại điền chủ có hàng nghìn mẫu ruộng đất, dinh cơ đồ sộ thế mà mát hết. Lê Mậu Thành lại là người có mang một lý tường quốc gia sâu sắc, quả rát đáng tin cậy của chúng ta.

        - Nếu tìm được Lê Mậu Thành thì con làm thế nào đế anh ta biết con là người của Cụ lớn phái về ?

        Diệm mỉm cười :

        - Bác sẽ viết thư riêng trả lời Đức Cha Vĩnh Long. Cháu về yết kiến Đức Cha, Người sẽ dặn dò cháu mật khẩu để liên lạc với Lê Mậu Thành. Việc thứ hai là cháu nhân danh một nhà trí thức quốc gia, tiếp xúc với các tổ chức công khai, các giáo phái trong vùng người Pháp kiểm soát, thăm dò thái độ của họ ra sao để bác dễ xử sự với họ sau này. Cháu tìm hết cách lôi kéo một số người trong bọn họ về với chúng ta.

        Mấy đảng phái công khai như Việt Nam Quốc dân đảng, Đại Việt quốc gia liên minh đang múa may, thì chắc cũng dễ nói chuyện với bọn chúng thôi, vì bọn chúng gió chiều nào che chiều ấy, ai mạnh thì chúng theo. Còn các giáo phái thì bác hơi e ngại vì Đức Cha Vĩnh Long có cho biết người Pháp nắm họ khá chặt. Công việc này cháu sẽ gặp khó khăn đấy !

        Diệm ngưng lại nhìn Phan Thúc Định có ý thăm dò. Định cúi đầu :
         
        - Con xin đem hết sức ra làm việc, đổ đền cm sự tín nhiệm của Cụ lớn, xứng đáng với sự ủy thác của Cụ lớn.

        Ngô Đình Diệm xoa hai tay vào nhau :

        - Việc của chúng ta thật nặng nề. Cùng một lúc vừa phải có người của chúng ta ở vùng Việt Minh, vừa phải có người của chúng ta ở vùng Pháp kiểm soát. Cần bao nhiêu tiền, người Mỹ sẽ giúp chúng ta. Nhung kẻ thù của chúng ta là Việt Minh Cộng sản. Dù sao, chúng ta cũng phải thừa nhận là chúng có lý tưởng và lý tưởng áy đă thu hút được nhiều người. Để đối chọi với Việt Minh cho có kết quả, chúng ta phải có một lý tưởng có sức thu hút mọi người theo chúng ta. Bác giao cho chú Nhu, với sự giúp đỡ của các giáo sư Mỹ ở trường này, xây dựng một học thuyết, một lý tưởng, một nền triết học riêng khả dĩ có thể chống lại được Cộng sản. Một học thuyết làm người ta mê tín tuân theo như tuân theo một đạo giáo...

-------------------
        1. Xem truyện phán gián CẤT VÓ - NXB Quân đội Nhân dân năm 1967 - NXB Thuận Hóa tái bản năm 1987 - Cùng một tác giả.

        Ngố Đình Diệm cười thỏa mãn làm những thớ thịt vốn bì bì trên mặt Diệm nở ra :

        - Việc thành công, bác về nước, cháu sẽ là người thân cận của bác, cháu có công lớn, ước mơ tuổi trẻ của cháu nhát định sẽ được mãn nguyện.

        Phan Thúc Định kính cẩn ngồi nghe những lời vừa là nhiệm vụ, vừa là bài học, vừa là lời hứa hẹn động viên của Diệm.

        - Cháu ở đây ăn cơm với bác - Diệm lại nói.

        - Thưa Cụ lớn, con xin phép Cụ lớn cho con về khách sạn thu xếp. Con nóng lòng muốn về nước. Con gặp Cụ lớn ở đây, được Cụ lớn chỉ bảo cho tham gia vào việc lớn là con mãn nguyện rồi. Con không muốn để thời gian trôi phí...

        - Được, bác cũng không giữ cháu. Bác cũng rất nóng ruột. Vậy ngày mai cháu lại đây, bác viết thư cho cháu về trình với Đức Cha Vĩnh Long. Ở nước Mỹ nầy, cháu cần tiền tiêu, cứ bảo bác. Còn về nước, nếu cháu cần bao nhiêu, cháu cứ xin Đức Cha Vĩnh Long.

        Phan Thúc Định đứng lên lễ phép :

        - Con xin phép Cụ lớn. Con kính chào Cụ lớn.

        Diệm vẫn ngồi yên sau bàn giấy, chìa bàn tay ngắn ra. Phan Thúc Định đỡ lấy, hơi cúi đầu.

        Cánh cửa khép lại sau lưng Phan thúc Định chưa được lâu thì lại có tiếng gõ cửa. Diệm dõng dạc :

        - Mời vào.

        Cánh cửa mở rộng, Phi-sin và Lên-sđên hiện ra. Thái độ Diệm thay đổi, niềm nở đứng dậy đón hai tên Mỹ.

        - Gút mo-ning¹.

        Phi-sin hỏi ngay :

        - Ông vừa tiếp Phan Thúc Định ?

        - Vâng.

        Hai tên Mỹ ngồi xuống ghế bành, vắt chéo chân, rút thuốc lá ra hút. Lên-sđên hỏi :

        - Ông thấy anh ta thế nào ?

        - Chúng ta dùng được. Chắc chắn là Đức Cha anh tôi cũng dã thầm tra anh ta rồi, đây có cả thư của anh tôi

        Lúc ấy, Diệm vừa đọc, vừa dịch lại cho hai tên Mỹ nghe thư của Ngô Đình Thục.

        "Chú Diệm

        Nhăn dịp anh Phan Thúc Định sang Mỹ, tôi viết thư này nhờ anh mang cho chú (Diệm giải thích : khi anh tôi nhờ ai cầm thư tay mang sang cho tôi như thế nầy, tức là đã ngầm giới thiệu người đó với tôi là tôi có thề sử dụng được).

        Anh Định là con trai cụ Tuần Phan Thúc Ngân, bạn đồng liêu của chú chắc chú đã biết. Anh đến tôi từ lâu nhung tôi bận việc, nên bây giờ mới giới thiệu anh sang gặp chú dược, (ý anh tôi muốn nói : anh tôi đã để thời gian điều tra về Định rồi). Anh Định là một thanh niên có nhiệt huyết, muốn phụng sự đạo cả. Chú hãy nói con đường tuân theo ý Chúa để anh Định rõ. (ý anh tôi muốn nói : có thể giao nhiệm vụ cho Định hoạt động được).

        "Tiện đây tôi báo tin gia đình ta để chú rõ : Gia dình ta mọi người đều mạnh khỏe, các cháu mỗi ngày một thêm đông. Riêng "bên ngoại" vẫn gập nhiều khó khăn, tôi chẳng được tin gỉ cà. (ý anh tôi muốn nói : tổ chức cứa chúng ta ở trong vùng người Pháp kiểm soát tốt, có thêm nhiều người tham gia. Còn riêng vùng Việt Minh kiểm soát như thế nầy là không thể làm ăn gì được).

        "Chúc chú mạnh khỏe, Chúa sẽ ban phước lành cho chúng ta".


        Hai tên Mỹ nghe Diệm vừa đọc thư, vừa giải thích những ý ngầm trong thư, dáng trầm ngâm. Khi Diệm đọc xong, Phi-sin nói :

        - Ở chỗ nào chúng ta cũng vào được, chỉ riêng vùng Việt Minh kiểm soát vẫn là một vùng rất bí mật đối với chúng ta.

        Như để chứng minh thêm lời của Phi-sin, Lên-sđên ngậm ngùi:

        - Nghiên cứu các báo cáo từ Việt Nam gởi về, tôi cũng lấy làm   lạ. Đầu năm 1950, cơ quan tình báo của ta có giao cho Phòng Nhì Pháp một nhân viên tên là Hồ Minh vào chiến khu Việt Minh ở Thừa Thiên để tổ chức "Chiến khu quốc gia" nhưng bị bại lộ². Ông Diệm phái Lê Mậu Thành vào vùng chiến khu Việt Minh ở miền Trung Trung phần từ năm 1951 đến nay cũng không làm ăn được gì. Những tổ chức Đại Việt quốc gia liên minh, Việt Nam Quốc dân đảng ở mấy tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên sẵn sàng theo ta thì cũng như rắn nằm tịt trong hang, không dám thò đầu ra. Phía Bắc Việt Nam, những nhóm "Liên hiệp quốc gia", "Liên tôn chống Cộng" ở ba tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh đều tan rã cả. Cả một nhóm người của Phòng Nhì Pháp giới thiệu với ta định đưa vào Thanh Hóa lập "Chiến khu quốc gia" thì bị Việt Minh lừa cho bắt gọn³. Những điệp viên được huấn luyện rất công phu của Phòng Nhì Pháp như Hải Đường, Trà Mi, Nguyễn Phước v.v... được phái ra vùng Khu 4 của Việt Minh đến nay vẫn chưa có tin tức gì⁴. Người Pháp đã mất vào đây bao nhiêu của, bao nhiêu người... Thế là thế nào ? Chúng ta phải tìm hiểu cho ra. Vì khi ông Diệm về nước thì không phải thông qua Phòng Nhì của Pháp nữa, mà chính chúng ta phải đấu trực diện với tình báo Việt Minh.

---------------
        1, Good morning (Tiếng Anh) : Chào buổi sáng.

        2. Vụ này đả bị công an Thừa Thiên khám phá, hồi ấy đài Tiếng nói Việt Nam đã vạch tràn âm mưu và thủ đoạn của đich trước dư luận thế giới.

        3. Vụ này xảy ra ở Thanh Hóa. bị công an bắt gọn vào năm 1950.

        4. Xem "CẤT VỐ". Truyện phản gián - Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân ờ  Hà Nội in năm 1967 - Cùng một tác giả.

        Phi - sin quả quyết :

        - Không. Nhất định chúng ta phải hơn bọn Phòng Nhì Pháp. Với những kỹ thuật tiên tiến, với đô-la, với những phương tiện đầy đủ, với những người được chúng ta đào tạo kỹ lưỡng, với một kế hoạch hành động tỉ mỉ, chu đáo, nhất định chúng ta phải hơn người Pháp.

        Ngô Đình Diệm gật đầu :

        - Tôi cũng đồng ý với giáo sư.

        Lên-sđên hỏi Diệm :

        - Thế ông đã giao nhiệm vụ hoạt động cho Định ?

        - Tôi đã giao cho anh ta một vài việc rồi. Tát nhiên mới chỉ là những việc thử thách bước đầu. Anh ta không thế nắm được điều gì quan trọng của chúng ta cả.

        Diệm quay về mở tủ, lấy chiếc ví của Phan Thúc Định, kéo ở ví ra chiếc ảnh Đức Bà Ma-ri-a :

        - Mặc dù anh tôi cũng đã gỏi cho tôi vật này.

        Diệm cất chiếc ảnh vào chiếc ví, trả lại cho Lên-sđên.

        - Phan Thúc Định đã nói cho tôi rõ việc "mất cắp" chiếc ví này. Người của chúng ta làm rất giỏi. Định không biết mất vào lúc nào khi dạo chơi trên phố. Anh ta nói tất cả những gì có trong ví, không giấu một thứ gì. Bây giờ, tôi xin trả lại đại tá.

        Lên-sđên cầm lấy chiếc ví :

        - Chiều nay, tôi sẽ cho Sở Cảnh sát Nữu Ước gọi điện báo cho anh ta biết đã tìm ra chiếc ví và mời anh ta đến nhận.

        - Đại tá trả Định tất cả những thứ có trong ví nay ? - Diệm hỏi.

        Lên-sđên mỉm cười.

        - Trả lại tất cả, trừ đô-la trong ví, để cho nó hợp lý.

        Và hắn hỏi Ngô Đình Diệm :

        - Bao giờ anh ta về nước ?

        - Anh ta định ngày mai - Diệm đáp.

        Lên-sđên nói :

        - Trong giai đoạn này, chúng ta phải cử một người bí mật giám sát những hoạt động của anh ta. Nguyên tắc của chúng ta là như thế.

        - Cử ai ? - Diệm hỏi.

        Lên-sđên suy nghĩ một lát, rồi thong thả nói :

        - Theo ý tôi, nên cho một người của ta mà tình báo Pháp và Định chưa hề biết về làm việc đó. Tôi đề nghị cho Phạm Xuân Phòng, bí mật về Việt Nam vừa làm những việc ta định giao cho Phòng, vừa theo dõi Phan Thúc Định.

        Sân bay Tân Sơn Nhát đầy máy bay quân sự và máy bay dân dụng. Những đường băng rộng thênh thang dài vút. Có những đường băng bê tông nhẵn lì. Có những đường băng rải lưới thép. Đây là đầu não của con đường hàng không tỏa di khắp Đông Dương đi châu Âu, châu Á, châu Mỹ...

        Cách 5 phút lại có một chiếc máy bay cất cánh, hoặc hạ cánh. Những người lính không quân, thợ máy, lính thông tin, quần áo ka-ki, mũ ca-lô xanh nước biển hoặc mũ lưỡi trai đen bọc vải trắng, những cô chiêu đãi viên hàng không váy hẹp màu xanh nước biển, sơ-mi trắng, mũ ca-lô xanh đi lại tấp nập.

        Phan Thúc Định, vẫn chiếc cặp du lịch trên tay, với bộ quần áo đúng thời trang, bước vào phòng khách sân bay, người đông nghịt ồn ào. Chỗ này vài ba viên sĩ quan người Pháp đang đứng nói chuyện gẫu. Chỗ kia, mấy hành khách đang quây quanh quày giải khát, uống nước, ăn bánh ngọt. Có hành khách tay chắp sau lưng đi bước một quanh phòng, vẻ chờ đợi. Có hành khách ngồi thản nhiên trên ghế, mở báo xem, phì phèo điếu thuốc lá trên môi. Theo thói quen, bao giờ Phan Thúc Định cũng quan sát khắp gian phòng, đặc biệt chú ý đến những người hành khách ngồi có vẻ ung dung xem báo. Trong những người cầm tờ báo che lấp mặt hoặc đang chăm chú xem sách kia, có kẻ nào cần phải đề phòng không ? Kinh nghiệm cho biết những người ấy mới là những người anh phải quan tâm đến.

        Hình như không có gì đặc biệt cả. Anh đến gần sát giờ máy bay cát cánh. Có tiếng loa mời những hành khách đi Huế ra máy bay. Mọi người ra máy bay, theo sau cô chiêu đãi viên thân hình dong dỏng, xinh xắn, cặp môi tô son màu phớt tím luôn nở nụ cười duyên dáng. Chiếc thang máy bay đã để sẵn ở cửa một chiếc máy bay Công-sten-la-siông bốn động cơ của hãng "Pháp quốc Hàng không". Cô chiêu đãi viên dừng bước, đứng sang cạnh thang, giơ tay nghiêng đầu rất kiểu cách, nói bằng tiếng Pháp :

        -  Xin mời quí vị lên máy bay.

        Hành khách lần lượt bước lên thang, vào chỗ ngồi của mình.

        Phan Thúc Định bước vào khoang máy bay, ý tứ đưa mắt nhìn một lượt các hành khách. Nhanh như chớp, anh thu vào đôi mắt sắc sảo của mình những đặc điểm biểu lộ trên nét mặt đám hành khách cùng đi. Mấy sĩ quan và hạ sĩ quan Pháp người thì ngồi trầm tư, người thì thầm nói nhỏ với nhau. Máy ông người Việt cỡ trung niên được Phan Thúc Định chia làm hai loại : người nào láu táu, mặt lộ vẻ sốt ruột chắc là nhà buôn đi giao dịch ; người nào có quần áo phẳng phiu, đầu mượt bóng, nét mặt đăm chiêu thì chắc là công chức cao cấp của chính phủ Bảo Đại hoặc là một thứ "chính khách" chưa kiếm chác được gì, đi Huế để vận động một ghế ngồi nào đó có thể hốt bạc được. Một bà già - hay nói đúng hơn một "mệ" Huế búi tóc bằng trâm ngà, cổ đeo "kiềng" vàng, lên máy bay vẫn cầm hộp trầu trên tay. Cuối khoang máy bay có một người đàn ông khoảng gần năm mươi tuổi, chải chuốt, đeo kính mát gọng to, ngồi bên cạnh một cô gái mười sáu, mười bảy tuổi.

        Người đàn ông ít nói, chỉ gật đầu hoặc lắc đầu như sợ người khác nghe mát giọng của mình, trong khi đó cô gái hay nhí nhảnh hỏi chuyện. Cô gái tóc buông xỏa kiểu tóc các nữ sinh trung học, mặc một chiếc áo dài trắng diếm hoa nhỏ và thưa, màu xanh; trán rộng, lông mày thanh, đôi mắt đen láy thông minh, mũi dọc dừa, đối môi gọn nhỏ. Cô gái nói chuyện đôi lúc pha một câu tiếng Pháp. Qua câu chuyện loáng thoáng, Phan Thúc Định biết đấy là hai cha con.

        Anh ngồi xuống ghế, ghế bên cạnh anh vẫn còn trống. Anh tự hỏi trong đám hành khách này ai là người của C.I.A ? Ai là người của SEDCE¹ ? Ai là người của Việt Minh ? Có ai theo dõi mình không ? Lại còn có thể có những gián điệp của các nước khác nữa. Bởi vì, từ sau cuộc chiến tranh Nga-Nhật và từ đầu thế kỷ 20 này, tất cả các nước trên thế giới đều thấy rõ vai trò đặc biệt quan trọng của công tác tình báo. Nó có thể góp phần quyết định vào thắng hoặc bại của mỗi bên. Trước cuộc chiến tranh Nga-Nhật 1905, hàng nghìn gián điệp Nhật Bản đóng vai thợ giày, thợ cắt tóc đá lọt vào đất Nga làm cho tất cả những cuộc vận chuyển, kế hoạch tác chiến của quân đội Nga Hoàng bị Bộ Tổng Tham Mưu quân đội Nhật Bản nắm vững. Rồi trong hai cuộc chiến tranh Thế giới thứ nhất và thứ hai, diễn ra bao nhiêu cuộc đấu trí giữa các cơ quan tình báo Gết-ta-pô của Đức, Hắc Long của Nhật với Phòng Nhì của Pháp, Intelligence Service của Anh, Ghê-pi-iu của Nga, v.v... Riêng ở Đông Dương này trước khi Nhật đổ bộ vào, đã có hàng trăm, hàng nghìn gián điệp Nhật đóng vai bán kem, bán sâm cao-ly, nhà buôn, du học sinh, sang sục sạo khắp nơi. Trong cuộc chiến tranh Việt-Pháp năm 1949 vụ tình báo Việt Minh lấy được bản báo cáo của tướng Rơ-ve chẳng làm chấn động thế giới đấy ư ? Vụ đó đã làm cho kế hoạch hành quân của Pháp bị thất bại ngay từ bước đầu, làm cho chính phủ Pháp suýt bị đổ và nhiều nhân viên chỉ huy SEDCE phải bị cách chức. Những nơi nóng bỏng trên thế giới đều là nơi thu hút, tập trung những gián điệp quốc tế. Việt Nam đang là một trong những nơi nóng bỏng nhất thế giới. Pháp đang muốn chèo chống giữ cho con thuyền tả tơi của mình trước cơn bão táp tấn công của Việt Minh, Mỹ đang muốn thay chân Pháp, Nhật đang muốn đục nước béo cò, Tưởng đang muốn nắm số Hoa kiều đông đảo ở đây, Anh muốn dò la để giữ vững ảnh hưởng của mình ở Mã Lai, Tân Gia Ba, Miến Điện, v.v...

------------------
        1. SEDCE : Service cTétude et documentation de contre - espionnage (Sở nghiên cứu và tư liệu phản gián)

        Việc anh về nước với nhiệm vụ của Ngô Đình Diệm giao cho ấy, liệu có cơ quan nào biết và đang theo dõi ? Anh cứ phải đề phòng. Một điều nữa làm anh phải suy nghĩ là làm thế nào liên lạc được với Lê Mậu Thành ? Làm thế nào biết được hoạt động và thái độ của Lê Mậu Thành ?

        Từ Mỹ về Pa-ri, từ Pa-ri về Sài Gòn, Định hy vọng nhiều vào cuộc tiếp xúc với Giám mục Ngô Đình Thục, chắc chắn ông ta sẽ giúp đỡ anh dễ dàng trong việc hoàn tất nhiệm vụ của Ngô Đình Diệm giao cho. Nhưng khi đến Vĩnh Long, gặp Ngô Đình Thục, Định thấy tự mình phải xoay sở lấy là chính.

        -  Từ mùa thu năm 1951 đến nay - Ngô Đình Thục nói - Tôi chưa nhận được báo cáo nào của Lê Mậu Thành cả, nhưng nguồn tin riêng cho tôi biết Lê Mậu Thành vẫn còn sống và đang ở một cơ quan của Việt Minh. Còn lòng trung thành của anh ta đối với Cụ Thượng (chỉ Ngô Đình Diệm) thế nào thì chưa có bằng chứng gì bảo đảm. Cụ Thượng ở xa không rõ đấy thôi, chứ chưa nối được trạm liên lạc nào giữa Lê Mậu Thành với chúng tôi. Có thể anh ta phải phục xuống tạm thời cắt đứt mọi mối liên lạc để giữ mình, cũng có thể anh ta không còn là người của chúng ta nữa.

        Phan Thúc Định không biết những lời của Ngô Đình Thục là thực hay giả. Vì trong ngôi nhà uy nghi của Tòa Giám mục Vĩnh Long, Ngô Đình Thục đã điều khiển nhiều việc bí mật, ngoài việc lên bục giảng đạo, ngồi buồng kín rửa tội, Thục đã từng phản bội người ta và bị người ta phản bội nhiều lần, cho nên ông ta rất già dặn công việc tiếp xúc với mọi người.

        Ngô Đình Thục hạ giọng nói tiếp :

        - Cụ Thượng đã giao trách nhiệm cho anh, thì anh nên cố gắng làm cho xong. Anh nên tìm mọi cách liên lạc được với Lê Mậu Thành. Nếu anh trực tiếp gặp được Thành thì càng tốt, nói cho Thành rõ những điều Cụ Thượng đã dặn.

        - Nhưng thưa Đức Cha, làm thế nào con có thể bắt liên lạc được với Thành ? Cha có cách nào giúp cho con được không?

        Ngô Đình Thục nheo mắt cười tinh quái, bộ mặt khác hẳn lúc giảng đạo :

        -  Cái đó tùy thuộc vào trí thông minh và tài tháo vát của anh. Tôi chỉ giúp được anh mật khẩu để liên lạc với Thành mà thôi.
-   
        Ngô Đình Thục mở khóa chiếc tủ lim lớn đàng sau ông. Phan Thúc Định liếc nhanh vào trong tủ, thấy tủ chia làm nhiều ngăn nhỏ đánh số như tủ đựng hồ sơ. Ngô Đình Thục tìm một ngăn, lấy ra một phong bì dán kín đưa cho Định, rồi lặng lẽ đứng dậy, bắt tay Định.

        Bước chân ra khỏi Tòa Giám mục Vĩnh Long, Phan Thúc Định băn khoăn : "Có phải anh em họ Ngô thử mình không?". Nếu gặp được Lê Mậu Thành, anh em họ Ngô sẽ đặt câu hỏi : làm thế nào mà một người như mình, vừa ở Pháp về, con một kẻ tử thù của Việt Minh, lại có thể gặp được Lê Mậu Thành ở vùng chiến khu Việt Minh một cách dễ dàng? Còn nếu không gặp, không liên lạc được với Lê Mậu Thành thì nhiệm vụ của Diệm giao cho sẽ không hoàn thành. Mới chỉ có một việc bình thường, bước đầu đã không hoàn thành được thì về sau ra sao?

        Phan Thúc Định ngả người trên ghế suy nghĩ miên man. Bề ngoài trông anh có vẻ lơ đãng, thản nhiên nhưng thật ra tất cả những việc gì xảy ra quanh anh trong khoang máy bay, vẫn không lọt khỏi mắt anh. Ở anh đã hình thành cái nếp : trong bất cứ một môi trường xa lạ nào, bao giờ anh cũng chỉ để một nửa tâm trí suy nghĩ, một nửa tâm trí thì theo dõi quan sát chung quanh.

        Có một cô gái vội vã bước lên máy bay, đến ngồi ghế bỏ trống bên anh. Anh quay lại... vừa ngạc nhiên, vừa mừng rỡ :

        - Ồ... Vân Anh !

        Cô gái cũng nhận ra anh, ngạc nhiên không kém anh :

        - Anh Định, ôi, thật là một sự may mắn kỳ diệu !

        Anh quay  lại ... vừa ngạc nhiên, vừa mừng rở :

        - Ồ... Vân Anh   !

        Với mái tóc uốn chải công phu, cắt cao, để lộ chiếc cổ trắng ngần, với cặp mắt hơi buồn ẩn sau hàng mi dài vuốt thuốc, với đôi môi tô son cầu kỳ thỉnh thoảng hơi nhếch lên một cách kênh kiệu, chiếc áo dài màu xanh nước biển có thêu nổi một bông hồng trắng trên ngực trái, Vân Anh hiện ra trước mắt Phan Thúc Định vẫn diễm lệ, vẫn quyến rũ, vẫn lộng lẫy như hai năm trước...

        ... Hai năm trước, trong một buổi chiều đông, trời Pa-ri đầy hoa tuyết đầu mùa. Chàng sinh viên xóm La-tinh nghèo Phan Thúc Định đang chuẩn bị luận án tiến sĩ luật khoa đã gặp Vân Anh ở một thư viện. Xa quê hương, người cùng một nước gặp nhau, hai người làm quen với nhau dễ dàng và mau chóng trở thành đôi bạn. Những buổi gặp nhau ở thư viện, những buổi sóng đôi đưa nhau về một quãng đường, những buổi rủ nhau vào một quán cà phê ấm cúng ngồi tâm sự, Vân Anh đã kể cho Phan Thúc Định nghe về cuộc đời riêng của mình.

      
        Vân Anh là con một viên Án sát ờ một tỉnh lẻ miền Nam Trung Bộ tên là Cao Xuân Thọ. Vì có nợ máu với nhân dân nên hồi Cách mạng Tháng Tám 1945, Thọ đã bị Tòa án Nhân dân xử tử hình. Vân Anh phải về ở với chú ruột là Cao Xuân Đăng, trước Cách mạng vốn là Tham tá Tòa sứ của Pháp, lúc đó chuyển sang làm công chức cho chánh quyền Cách mạng. Năm 1946 lúc thực dân Pháp trở lại xâm lược Việt Nam, Cao Xuân Đăng ở lại Huế, nhảy ra làm tay sai cho Pháp và được thực dân Pháp cho làm Tỉnh trưởng ở một tỉnh Trung phần. Đăng nuôi Vân Anh và cho sang Pháp học ở trường Đại học Soóc-bon-nơ.

        Một buổi đẹp trời, Phan Thúc Định và Vân Anh sánh vai nhau đi dọc bờ sông Xen¹. Họ đi qua những quán sách cũ có những ông chủ quán để râu thủy thủ, ngồi lim dim như ngủ giữa đống sách đủ loại : khoa học, văn học, lịch sử,... Họ đi qua những người Pháp đội mũ nồi, ngậm ống tẩu, ngồi câu bên bờ sông có những con chó ngoan ngoãn nằm bên cạnh.

        - Chú em chiều em lắm, không để em thiếu thốn gì cả. - Vân Anh nói - nhưng em vẫn hay buồn. Cái buồn ấy, các bạn em bảo, hiện lên đôi mắt em. Người Pháp vẫn thường bảo đấy là cửa sổ của tâm hồn. Có lẽ đúng. Bởi vì dù sao em cũng là một cô gái mồ côi. Cha em đã chết bất đắc kỳ tử.

        - Em có oán hận gì những người đã giết cha em không ?

        - Oán hận tất nhiên là có, nhưng em có thể làm gì được ? Lịch sử đã chuyển qua trang khác rồi... Vả lại, em chỉ là một người phụ nữ yếu đuối, cô đơn, đâu phải như đấng nam nhi các anh.

        - Em thiếu tình cảm gia đình nhưng em có thể có những tình cảm đẹp đẽ khác động viên em, an ủi em. Chẳng hạn... tình bạn... tình yêu...

        Vân Anh giương cặp mắt có hàng mi dài và cong, nhìn thăm thẳm vào mắt Phan Thúc Định, hình như muốn ngăn không để Định nói một câu tiếp theo :

        - Em không muốn giấu anh làm gì : em có người yêu rồi.

        Hai người im lặng. Cái xắc da trên tay Vân Anh buông thõng, đung đưa theo nhịp bước chân chậm rãi của cô. Lại mấy cửa hàng sách cũ... Lại mấy người ngồi câu... Có thêm vài anh họa sĩ dựng giá khung đang nheo mắt bôi màu lên vải... Một lát sau, Vân Anh thở dài :

        - Người yêu em ở xa lắm.

        - Ở Việt Nam ?

        - Vâng. Còn xa hơn nửa, vì... ở bên kia chiến tuyến,
  
        Lại một phút im lặng.

        - Xin lỗi. Em không nói thì anh không dám hỏi, em đã nói thì cho phép anh hỏi nhé : em có thể cho anh biết người áy là ai được không ? -  Phan Thúc Định hỏi.

        - Đối với anh thì được chứ. Anh Lê Mậu Thành, giáo sư trường Trung học Khải Định, Huế.

        - Người ấy ở bên kia chiến tuyến ?

        - Vâng. Mùa hè năm ngoái, lúc em vừa đỗ tú tài phần hai, cũng chính là lúc chúng em xa nhau.

        Giọng nói của Vân Anh nhỏ hẳn, trầm trầm xúc động :

        - Chúng em yêu nhau tha thiết, nhưng anh Thành lại yêu lý tưởng của anh ấy hơn cả người yêu. Anh ấy tự nhiên bỏ thành phố Huế lên chiến khu Việt Minh. Anh ấy để lại cho em một bức thư vỏn vẹn có mấy dòng : MAnh ra đi vì tiếng gợi của Tổ quốc, vì nhiộm vụ thiêng liêng đối với đất nước. Anh biết rằng em không thể đi theo anh được nhưng anh vẫn hy vọng một ngày nào đó, chúng ta sẽ gặp nhau, ở chiến khu. Sau đó, em không được tin gì của anh ấy nữa, rồi chú em nhất định bắt em sang đây du học. Em viết thư cho mấy người bạn cũ của anh Thành, ghi rõ địa chỉ của em bên này, mong mỏi nhận được thư từ tin tức của anh Thành, nhưng suốt từ đó đến nay, vẫn đằng đẵng biệt vô âm tín. Linh cảm em sợ một sự tan vỡ vì anh biết đấy, em không bao giờ đi con đường của anh Thành được. Em với anh Thành ở hai trận tuyến khác nhau : Anh Thành đã theo Việt Minh, còn em và Việt Minh có một mối thù không đội trời chung. Chao ôi, khoảng cách về không gian không sợ bằng khoảng cách về tư tưởng.

        - Trước đó, em có thấy anh Thành nói gì với em về kháng chiến không ?

        Đôi lông mày kẻ chì của Vân Anh hơi cau như cố nhớ lại chuyện cũ :

        - Anh Thành là một người rất kín đáo. Thường thường nói chuyện về văn học, nghệ thuật, anh tỏ ra hiểu biết nhiều và nói   sôi nổi. Nhưng đối với các vấn đề chính trị, thời cuộc thì anh ta thường không phát biểu gì.

        - Xin lỗi em nhé, em đừng trách anh là quá tò mò và thô lỗ, cho anh hỏi thêm một điều : Em vẫn còn yêu anh Thành ?

        - Tình cảm của em đối với anh Thành vẫn nguyên vẹn. Tình yêu trong người phụ nữ không phải là một thứ dễ đổi thay. Nhất là mối tình đầu. Sự đổi thay trong tình yêu là một điều không đẹp đẽ. Huống chi, từ trước đến nay, anh Thành đối với em vẫn rất tốt. Giữa hai chúng em, yêu nhau mấy năm trời, vẫn giữ nguyên được lòng tôn trọng nhau. Chỉ trừ việc anh Thành bỏ đi một cách đột ngột, bất ngờ... Em vẫn mong gặp anh Thành, vẫn chờ đợi anh ấy.

----------------
        1. Seine.

        Dòng sông Xen lững lờ trôi. Thỉnh thoảng một chiếc ca-  nô chở khách lướt sóng để lại một vệt trắng dài ngầu bọt.

        Sau buổi ấy, Phan Thúc Định không gặp lại Vân Anh nữa. Có người nói Vân Anh bỏ học, qua Luân Đôn, thủ đô sương mù ảm đạm. Hình ảnh diễm lệ của Vân Anh với đôi mắt buồn sau hàng mi dài và cong, hình ảnh những ngày ngồi bên cốc cà phê thơm phức ờ khu xóm La -  tinh, hình ảnh những ngày đón nhau ở thư viện về, đi dưới những cây sên mùa đông trụi hết lá, hình ảnh một cuộc dạo chơi bên bờ sông Xen váng vất một tiếng còi ca -  nô... lùi dần vào dĩ vãng.

        Hai năm qua rồi...

        Phan Thúc Định nắm lấy bàn tay mềm mại của Vân Anh mà như thấy dĩ vãng sống lại.

        Câu chuyện cũ hiện ra, đồng thời cái tên Lê Mậu Thành nổi bật lên rõ rệt trong óc Phan Thúc Định : "À, Lê Mậu Thành đây rồi. Thế mà mình cứ cố nhớ mãi. Đáp số của bài toán đó anh em họ Ngô ra cho mình ở đây rồi".

        Chiếc máy bay đóng cửa, sau khi lướt một quãng dài trên đường băng, nó nhấc mình lên, rời khỏi mặt đất. Những căn nhà, lùm cây, những con đường phố tấp nập người và xe cộ lươn lướt dưới thân máy bay và lùi xa, bé dần lại. Rồi đến những cánh dòng, những dòng sông... Rồi nhìn thấy màu nước biển xanh ngắt... Rồi mây trắng bồng bềnh trôi bên ngoài khung cửa, trôi dưới thân máy bay...

        Trong lúc Phan Thúc Định và Vân Anh vui mừng gặp lại nhau, họ không ngờ tất cả thái độ, cử chỉ của họ đều được thu gọn, đầy đủ vào cập mắt của người đàn ông chải chuốt đeo kính mát ngồi cạnh cô con gái. Cô nữ sinh vẫn hồn nhiên không hay biết gì, vẫn ríu rít trò chuyện.

        - Con không thích Sài Gòn bằng Huế, ba ạ - Cô gái nói -  bởi vì Huế có gia đình ta. Sao ba cứ bắt con ở Sài Gòn, ít cho con về thăm Hué ?

        Người đàn ông đeo kính mát trả lời :

- Tố Loan ạ, lúc này việc học tập của con là trên hết. Con cần để thời gian vào học tập.

        - Nhưng con nhớ biệt thự của nhà ta, nhớ dòng sông Hương lắm.

        Người đàn ông im lặng, trầm tư như đang suy nghĩ gì làm cô gái không dám hỏi thêm nửa. Sau cặp kính mát hướng thẳng về phía trước mặt, cặp mắt ngời ấy vẫn thỉnh thoảng nhanh chóng liếc nhìn về phía Phan Thúc Định và Vân Anh.

        - Không ngờ lại gặp Vân Anh ở đây . - Phan Thúc Định nói.

        - Em cũng vậy. Đúng là quả đất tròn thật.

        - Sau buổi em nói chuyện với anh ở bên dòng sông Xen, em đi đâu mà anh không nhận được tin tức gì của em cả ?

        - Hồi ấy em mê những bi kịch của Sếch- spia lắm... Em nảy ra ý dịnh muốn đi sâu vào ngôn ngữ Anh. Được chú em đồng ý, em qua Anh và xin vào học trường Đại học Kem- brít- giơ. Mải học nên cũng không viết thư từ cho ai cả, anh tha lối cho. Còn anh, đã bảo vệ xong luận án rồi chứ ?

        - Cảm ơn em, xong rồi.

        - Xin có lời chúc mừng anh.

        Một cô chiêu đãi viên người Pháp dong dỏng, duyên dáng bưng khay kẹo, bánh ngọt và nước hoa quả đốn mời hành khách. Cập dưới khay bánh kẹo, cô ta cầm một bản quảng cáo các đường bay của hãng "Pháp quốc Hàng không" in màu sắc sặc sỡ. Đến chỗ Phan Thúc Định, Định nhật mấy chiếc kẹo sô- cô- la sữa, rồi lịch sự hỏi cô chiêu đãi viên :

        - Xin lối, cô có thể cho tôi xin tờ quảng cáo nầy được không?

        Cô chiêu đãi viên nhìn Định mỉm cười, đưa tờ quảng cáo cho Định :

        - Rất vui lòng biếu ông...

        Mắt người đàn ông đeo kính mát nhìn quanh tờ quảng cáo. Tờ quảng cáo gấp nếp lại thành nhiều trang nhỏ, ở trang đằu tiên có in hình huy hiệu hãng Tháp quốc Hàng không nửa mình một con ngựa trắng có cánh bay lên và ảnh cổng Khải Hoàn Môn của thủ đô nước Pháp.

        Phan Thúc Định hỏi thêm cô chiêu đãi viên :

        - Ở Huế, tôi muốn đặt trước vé máy bay thì gọi điện thoại số bao nhiêu ?

        Cô chiêu đãi viên vẫn duyên dáng :

        - Thưa ông số diện thoại 377. Lúc nào chúng tôi cũng sẵn sàng hầu ông.

        - Cảm ơn cô.

        Cô chiêu đãi viên đi sang hàng ghế khác. Phan Thúc Định cất tờ quảng cáo vào trong túi áo ròi nói với Vân Anh :

        - Anh thích có những kỷ niệm nho nhỏ trong mỗi chuyến đi.

        - Em về nhà ai ở Huế ? - Định hỏi.

        - Chú em hiện nay làm việc ở Huế. Em về nhà chú em. Chú em đã hẹn ra đón em ở sân bay,

        - Em về nhà thôi chứ ? Có dự định làm gì nữa không ?

        Vân Anh nói nho nhỏ như hơi gió thoảng bên tai Định :

        - Em định tìm gặp cho được anh Lê Mậu Thành.

        Phan Thúc Định nhìn vào mắt Vân Anh. Anh thấy đôi mắt đượm buồn ấy sâu như biển thẳm.

        Óc anh nẩy ra một ý nghĩ rất nhanh khi nghe Vân Anh nhắc đến tên Lê Mậu Thành : sự gặp gỡ tình cờ với người con gái này biết đâu chẳng giúp anh giải được con toán hắc búa do anh em họ Ngô ra cho anh. Gặp Lê Mậu Thành bây giờ thì không nên, nhưng vẫn phải bắt được liên lạc với Lê Mậu Thành cho Ngô Đình Diệm. Hay nhất là qua một người khác để có thể chắp được đường dây với Lê Mậu Thành. Có thể qua Vân Anh.

   
        Phan Thúc Định nói nhỏ :

        - Em làm thế nào tìm gặp được anh ấy ?

        Giọng Vân Anh có vẻ bí mật :

        - Em sẽ nói chuyện với anh sau.

        Những khu rừng màu xanh bát ngát, con đường Số 1 như một sợi chỉ, rồi lại đến làng mạc, ruộng nương nhỏ xíu hiện ra dưới thân máy bay.

        Máy bay hạ cánh xuống sân bay Phú Bài. Hành khách lục đục bước xuống. Người đàn ông đeo kính mát dần dà bước xuống sau Phan Thúc Định và Vân Anh.

        Ở phòng khách đã có một người đàn ông cao to, mặt bèn bẹt, đầu vuốt mượt, y phục sang trọng và diêm dúa một cách quá đáng, bước ra đón Vân Anh. Vân Anh chào :

        - Chú ạ ! Chú bận thế mà cũng ra đón cháu.

        Rồi cô quay sang giới thiệu với Phan Thúc Định :

        - Đây là chú em, em đã nói chuyện với anh. Xin giới thiệu với chú đây là anh Phan Thúc Định, tiến sĩ luật khoa, bạn của con từ hồi ở bên Pháp.

        - Hân hạnh !

        - Hân hạnh !

        Cao Xuân Đảng hỏi Định :

        - Có ai đi đón anh không ?

        - Thưa ông, không ạ.

        - Anh về phố nào ? Tôi có xe, xin mời anh về cùng.

        - Cảm ơn ông, tôi trọ ở khách sạn. Tôi có một số việc mua bán ở ngoài phố nữa. Xin ông cho phép vài hôm nữa tôi được đốn thăm ông và Vân Anh. Xin mời ông và Vân Anh cứ về trước.

        Cao Xuân Đáng không mời thêm câu nào nữa, mở ví rút ra một cái danh thiếp ghi địa chỉ mình, chìa tay ra bắt tay Định:

        - Đây là địa chỉ của tôi, lúc nào rảnh, mời anh đến chơi.

        Vân Anh cũng chìa tay nuột nà, móng sơn đỏ chót ra :

        - Thế nào anh cũng lại thăm em nhé ! Tạm biệt !

        Hai chú cháu bước ra một cái xi- trô- en 15 màu đen. Cao Xuân Đáng cầm lái láy, mở máy. Bên trong cửa xe, Vân Anh còn thò bàn lay trắng nuốt ra vẫy Định.

        Định cũng bước lên chiếc xe ca của hãng Hàng Khỏng về thành phố.

        Người đàn ông đeo kính mát, lúc ấy mới cùng con gái bước ra. Miệng gã lẩm bẩm một con số :

        - 377.

        Trên cái cặp du lịch gã xách, có một cái thiếp nhỏ ghi tên: Phạm Xuân Phòng.

        Ba ngày sau, Phan Thúc Định theo địa chỉ trên tấm danh thiếp tìm đến nhà Cao Xuân Đáng thăm Vân Anh.

        Cao Xuân Đăng đi vắng. Vân Anh tiếp Định ở phòng khách bày toàn đồ đạc cổ kính : bộ sa- lông kiểu Trung Quốc bằng gỗ lim mặt đá vân, một chiếc tủ chạm trổ rồng phượng cầu kỳ, những bức tứ bình vẽ điển tích đầy chữ Hán.

        Sau những chuyộn xã giao bình thường, Phan Thúc Định dẫn đầu câu chuyện vào ván đè ý định của Vân Anh định đi gập Lê Mậu Thành. Vân Anh nhìn Định như dò hỏi, nhưng cũng thong thả nói:

        - Cách đây ba tháng, em ở Luân Đôn về Sài Gòn. Em gặp một người bạn trai trước cùng học ở Huế cho em biết chắc chắn là giáo sư Lê Mậu Thành hiện đang ở chiến khu Việt Minh trong tỉnh Thừa Thiên. Người bạn đó cũng đã bỏ học ra đi theo Việt Minh. Hắn có gặp giáo sư Lê Mậu Thành ở ngoài đó. Hắn không thổ lầm được, vì trước hắn đã nghe anh Thành giảng. ít lâu sau, hắn không chịu dược gian khổ nên lại trốn về đầu hàng nhà đương cuôc Pháp. Đươc biết tin anh Thành, em nảy ra ý định quyốt di tìm anh ấy. Em biết nhiêu phụ nữ ỏ trong nay có chòng ngoài kia vẫn ra thám chồng được...

        Phan Thúc Định nhìn cách trang điểm lúc nào cũng cầu kỳ, chải chuốt của Vân Anh hỏi :

        - Em làm thế nào để ra được ngoài ấy ?

        - Hoậc là em sẽ đi theo một bà nào ra thăm chồng ở ngoài ấy ; hoặc là em đến một người cậu có con đi theo Việt Minh, em sẽ nhờ cậu ấy bắn tin là em muốn bỏ vùng quốc gia lên chiến khu. Chắc Việt Minh sẽ không từ chối một người trí thức muốn theo họ. Hoặc là em sẽ viết đơn hẳn hoi xin phép Việt Minh ra gặp anh Lê Mậu Thành.

        - Em làm như viết đơn gởi Việt Minh dễ lắm !

        - Em được biết hiện ở Huế đây, có một trạm liên lạc của Việt Minh, gọi là Trạm 14 Nội thành".

        - Em giỏi thật. Vừa ở nước ngoài về được mấy tháng sao em biết được nhanh vậy ?

        Vân Anh ngước nhìn Phan Thúc Định, môi trên đỏ chót hơi nhếch lên :

        - Anh tò mò quá nhỉ.

        Phan Thúc Định cảm thấy ở Vân Anh có một điều gì bí ẩn mà anh chưa rõ. "Tại sao cô ta lại biết được ? Cô ta tìm gặp Lê Mậu Thành có phải do tiếng gọi của tình yêu không ? Chắc không phải chỉ có thế. Còn có cái gì nữa chứ ?". Nhưng bắt người thiếu nữ này nói rỏ sự thật không phải là chuyện dễ. Phan Thúc Định phải dùng một đòn táo bạo hơn :

        - Vân Anh ạ, có một điều trước dây anh chưa nói cho em rõ là anh có quen anh Thành từ xưa. Nếu Vân Anh gặp anh

        Thành, thì nói hộ anh rằng : "Người bạn cũ cứa Thành nhà ở bên núi Ngự Bình có lời hỏi thăm và muốn biết anh Thành đã làm xong sự nghiệp lớn chưa ?"

        Vân Anh mỉm cười :

        - Vâng, em sẽ nhắc đúng như lời anh dặn : "Người bạn cũ của Thành nhà ở bên núi Ngự Bình có lời hỏi thăm..."

        - Vân Anh có nói với anh Thành viết thư cho "người bạn ở bên núi Ngự", nhé !

        - Viết nói gì ?

        - Điều ấy tùy anh Thành thôi.

        Nụ cười trên môi Vân Anh trở nên bí mật :

        - Hay là giữa anh và anh Thành có âm mưu gì ?

        Rồi Vân Anh nhún vai :

        - Phải. Biết đâu đấy. Đời bây giờ chỗ nào chẳng có âm mưu, bí mật và bí mật.

        Phan Thúc Định cười to :

        - Em bắt nọn giỏi thật.

        Vân Anh khẽ đập vào tay Phan Thúc Định, giọng đổi khác :

        - Ông tiến sĩ luật ơi ! Ông hãy nói thật với tôi đi : Có phải người ta đã giao cho ông nhiệm vụ bắt mối liên lạc với anh Lê Mậu Thành đó không ? Nếu không, tại sao lại có mật khẩu "núi Ngự Bình"...? Nhưng thôi, đó là công việc của các anh. Còn tôi, tôi chỉ cần gặp anh Thành là đủ rồi. Và, anh yên chí, tôi hứa khi gặp anh Thành, tôi sẽ nói lại lời anh dặn...

        - Thế... cô là ai ?

        - Em là em... là Vân Anh !

        Đồng chí Vũ Long - Trưởng Ban Công tác đặc biệt Trị-Thiên đặt tập hồ sơ trên tay xuống, hỏi người ngồi trước mặt mình, đồng chí Trần Mai - Đội trưởng một Đội công tác Nội thành của thành phố Huế :

        - Đồng chí vừa nói trong đơn xin phép vào chiến khu của Cao Thị Vân Anh ghi là vào thăm ai ?

        - Báo cáo anh, cô ta xin vào thăm Lê Mậu Thành và nói là chồng chưa cưới.

        - Đồng chí cho tôi biết rõ hơn về Vân Anh.

        Trần Mai mở chiếc xắc - cốt đặt bên mình, lấy ra quyển sổ tay, anh tìm một trang có ghi về điều Vũ Long hỏi, nói :

-            Như anh đã biết sơ qua đấy : Vân Anh, năm nay hai mươi nhăm tuổi, con Án sát Cao Xuân Thọ. Thọ bề ngoài là một quan lại của triều đình bù nhìn Huế, nhưng là một chỉ điểm riêng của tên Khâm sứ cáo già Pháp Gơ-ráp-phơi ¹- Hắn đã cài một số tay chân xuông tận các xã, thôn để dò la những hoạt động của nhân dân. Hắn đã xử rất nặng những người đấu tranh cho độc lập, tự do - ngay cả những viên quan lại của Nam triều, người nào liêm khiết, dễ dãi với nhân dân cũng bị hắn báo cáo ngầm cho Pháp biết. Hắn đã nhận nhiều ân huệ về tiền nong, ruộng đất của thực dân Pháp ban thưởng cho công lao đó. Thực dân Pháp đang dự định thăng hắn lên Tổng đốc thì Cách mạng Tháng Tám bùng nổ. Hắn đã chống đối lại Cách mạng, hô lính bắn vào đoàn nhân dân biểu tình thị uy cướp chính quyền.

        Trước khí thế của nhân dân, bọn lính không theo lệnh hắn đã bỏ chạy hết. Hắn bị bắt và bị Tòa án Nhân dân két án tử hình. Vợ hắn đem Vân Anh về ở với người em ruột của hắn là Tham tá Cao Xuân Đăng. Ít lâu sau, vợ hắn cũng chết, Vân Anh ở với Cao Xuân Đăng. Đăng ra làm tay sai cho Pháp, khi Pháp quay trở lại. Do công lao của tên anh ruột trước đây, do thái độ trung thành với đế quốc, Đăng được bọn thực dân cho làm Tỉnh trưởng. Hắn muốn leo lên nữa, nên thường thì thọt đi lại nhà riêng tên Nguyễn Đệ - Đổng lý văn phòng của Bảo Đại -  định làm một ghế Bộ trưởng, Thứ trưởng gì đó của chính phủ bù nhìn. Hắn nuôi Vân Anh cũng có dụng ý riêng. Hắn muốn dựa vào công lao đối với thực dân và cái chết của tên Thọ để được tín nhiệm với Pháp. Tuy mang tiếng là nuôi Vân Anh, nhưng thực ra tất cả tiền ăn học của Vân Anh hồi ở Huế cũng như học bổng sang Pháp du học của Vân Anh đều do Pháp trợ cấp hết.

        Hình như chính Vân Anh cũng không biết điều đó, bởi vì mọi việc đơn từ xin xỏ, kể công với thực dân Pháp đều do Đăng làm, mọi giấy từ chứng nhận cũ của tên Thọ, Đăng còn giữ được cả. Riêng về Vân Anh thì hồi còn đi học ở Huế thường ít nói, hay buồn, hay tránh những cuộc tụ họp đông đảo của học sinh, thanh niên. Trong thời kỳ này, Vân Anh gặp Lê Mậu Thành và yêu Thành - sau đó Lê Mậu Thành ra vùng ta thì Vân Anh cũng sang Pháp. Theo sự điều tra của ta thì thời kỳ Vân Anh ở Pháp, chủ yếu là đi học chứ chưa có hoạt động gì cho bọn đế quốc cả. Lúc sang học ở Cambridge thì có hiện tượng hay vào Phòng thông tin Mỹ mượn sách báo. Mùa hè năm nay trước khi về nước, cô ta có sang Mỹ một tháng dưới danh nghĩa ở trong đoàn đi du lịch tìm hiểu nước Mỹ, do Phòng thông tin Mỹ ở Anh tổ chức.

        Việc sang Mỹ làn này Vân Anh không cho ai biết cả. Về nước, cô ta có đến Phòng thông tin Mỹ ở Sài Gòn vài lần. Theo sự phán đoán của tôi thì có thể là Vân Anh đã bị bọn tình báo nước ngoài mua chuộc trong thời kỳ ở Anh. Việc cô ta đến Phòng thông tin Mỹ ở Sài Gòn chắc không phải chỉ đế mượn sách, mà có thể là để nhận chỉ thị gì của bọn địch. Bởi vì rất nhiều tên gián điệp của Mỹ không bao giờ đến tiếp xúc trực tiếp với Tòa Đại sứ Mỹ mà chỉ qua bọn đội lốt nhân viên Phòng thông tin.

----------------
        1. Gratteuil

        Vũ Long lắng nghe Trần Mai nói, rất chăm chú. Mái tóc sớm hoa râm, trên khuôn mặt hãy còn trẻ của anh hơi nghiêng nghiêng. Đôi lúc lông mày anh cau lại, anh cầm bút ghi một vài chữ vào giấy. Khi Trần Mai nói xong, anh mỉm cười :

        - Không phải có thể nữa đâu mà chính Vân Anh đã là người của tình báo nước ngoài rồi đấy. Tài liệu thu thập được và sự phán đoán của đồng chí về Vân Anh rất phù hợp với những điều X.30 báo cáo về. Việc Vân Anh xin ra vùng ta, qua X.30, chúng ta đã biết trước. Nhưng cô ta ra, mục đích gì, chúng ta chưa rõ. Việc xin phép ra này cũng là cách cô ta đánh một ván bài cao tay với ta đây. Vân Anh xin phép công khai chứ không bí mật vì biết rằng với sự kiểm soát chặt chẽ của ta, cô đi bí mật thì ta cũng biết và có thể ta sẽ vin vào cớ đó mà giữ cô ta lại gây thêm nhiều cái rắc rối cho cô ta. Còn một điều nữa, nếu Vân Anh lẻn ra tiếp xúc với Lê Mậu Thành thì sẽ gây thêm cho ta mối nghi ngờ lớn đối với Thành, nếu chúng ta chưa hiểu biết gì về Thành - cô ta xin phép công khai nhu thế này để dễ đánh lạc hướng chúng ta, làm chúng ta tin rằng một khi đi đàng hoàng như vậy là không có ẩn ý gì như trăm nghìn người khác vẫn ra thăm người thân thích ngoài vùng ta. Nếu chúng ta không cho phép Vân Anh ra, Vân Anh vin vào cớ đó nói rằng chúng ta ngăn cản sự đi lại, chia cắt tình cảm gia đình, buông "bức màn sắt" - như bọn địch vẫn thường rêu rao. Vả lại, như thế chẳng khác gì báo cho địch rằng ta đã biết cô ta là ai rồi và làm cho Lê Mậu Thành thấy động.

        Trần Mai nhìn người thủ trưởng của mình và nhận xét thấy gần đây tóc Vũ Long lại thêm nhiều sợi bạc nữa. Anh nghĩ thầm: "Làm gì mà không sớm bạc đầu. Ngũ Tử Tư chi một đêm suy nghĩ, tóc đã trắng xóa hết, huống chi đằng này phải đối phó với những kẻ địch vô cùng lợi hại, nhiều mưu sâu kế hiểm, len lỏi cài vào khắp nơi. Làm sao phân biệt được người ngay với kẻ gian ? Người ngay thì phải bênh vực, bảo vệ. Kẻ gian thì phải trừng trị, nhưng không phải đối phó với kẻ gian nào cũng giống - nhau. Người làm công tác đặc biệt này phải hằng ngày hằng giờ luôn luôn suy nghĩ, nhận xét, phán đoán, phân tích, tổng hợp, đề ra biện pháp, kế hoạch, v.v... Mình đến năm bốn mươi tuổi cũng bạc đầu sớm mất". Anh lại có thêm một nhận xét nữa về thủ trưởng của mình :"Mỗi lúc Vũ Long suy nghĩ thì nét mặt anh thật nghiêm nghị, già hẳn đi, nhưng mỗi lúc anh cười thì thấy anh như trẻ hẳn lại, niềm lạc quan, yêu đời ánh lên trong cặp mắt đen thông minh, trong hàm răng trắng bóng của anh". Trần Mai tự nhủ : "Công tác này làm người ta già trước tuổi, nhưng mình lúc nào cũng phải giữ được cái lạc quan như anh ấy. Điều ấy thật là khó, nhưng đấy cũng là một nét của con người cách mạng".

        Thấy Vũ Long trở lại vấn đề Lê Mậu Thành, Trần Mai hỏi:

        - Anh đã xác minh được vấn đề Lê Mậu Thành chưa ?

        - Vấn đề Lê Mậu Thành đã rõ rồi. Lê Mậu Thành tên thật là Lê Hùng. Bố hắn là Lê Dục, thường gọi là Nghị Dục, có đồn điền trồng cà phê ở Kon-tum và có nhiều ruộng đất ở Quảng Ngãi. Lê Mậu Thành là con thứ hai của Nghị Dục. Vào đảng Đại Việt Quốc Xã khi Nhật sang. Sau khi Nhật đầu hàng, hắn cùng đồng bọn tìm cách lẩn trốn. Hùng đổi tên là Lê Mậu Thành, giấu kín quá khứ, đi dạy học ở trường Khải Định. Hắn nổi tiếng nói chuyện hay, nên đã lôi kéo được một số thanh niên học sinh. Năm 1951, hắn bắt liên lạc với ta, bỏ dạy học, từ giã bạn bè, ra vùng giải phóng xin tham gia kháng chiến.

        Chúng ta đã đón tiếp hắn niềm nở và theo nguyện vọng của hắn, xếp công tác ở cơ quan giáo dục. Hai năm nay, hắn làm việc rất tích cực, chứng tỏ có nhiều khả năng, hay đi lại thăm hỏi săn sóc anh em, được người trong cơ quan tín nhiệm. Nhưng nghiên cứu lý lịch tự khai của hắn, ta thấy hắn giấu cái quá khứ tham gia đảng Đại Việt mà hắn tưởng ta không biết. Đồng thời, bảo vệ cơ quan cho biết hắn thường xung phong nhận những công tác lưu động. Mỗi lần đi như vậy, thường lân la tiếp xúc với nhiều người, trong đó có một số phần tử có nghi vấn chính trị. Chúng ta chưa kết luận được về Lê Mậu Thành vì thấy hắn hoàn toàn không liên hệ gì với bọn tay chân Phòng Nhì của Pháp cả, trong khi hầu hết bọn Đại Việt khác đều chuyển sang làm tay sai cho Pháp. Gần đây, theo báo cáo của X.30 thì ra hắn là người của Ngô Đình Diệm cài vào hàng ngũ ta ...

        Sở dĩ ta vẫn để Lẽ Mậu Thành ở đây vì muốn theo dõi thêm hoạt động của hắn, để có những chứng cớ cụ thể mà hắn không chối cãi được và xem đồng bọn của hắn như thế nào ? Ta phải phán đoán xem mục đích của Vân Anh gặp hắn để làm gì ? Có phải là vì tình yêu hay đây là mối dây liên lạc đầu tiên giữa bọn gián điệp ?

        Hai người cùng im lặng. Từ bên ngoài một tiếng chim hót lảnh lót bay vào.

        Trăn Mai hỏi :

        - Bên ủy ban hỏi chúng ta có cho phép Vân Anh vào thăm Lê Mậu Thành không ? Chúng ta sẽ trả lời ủy ban như thế nào ?

        Giọng Vũ Long cương quyết :

        - Chúng ta sẽ cho phép Vân Anh vào gặp Lê Mậu Thành. Chúng ta làm cho chúng tưởng rằng chúng ta không nghi ngờ gì cả. Quyết định như thế này : Tôi sẽ báo cho ủy ban biết ý kiến của chúng ta, đề nghị Uy ban cứ cho phép Vân Anh vào chiến khu thăm Thành. Còn đồng chí trực tiếp đến cơ quan Lê Mậu Thành đang công tác, hoàn toàn giữ kín chuyện Vân Anh vào thăm Thành, đề nghị cơ quan chuyển ngay bộ phận của Thành làm việc ra một chỗ khác thật xa nơi cơ quan đang đóng, lấy cớ vì lý do an ninh. Sau khi chuyển xong độ một tuần lễ thì ta để cho Vân Anh vào. Đồng chí sẽ đến chỗ Thành vừa đến đóng vai ... (Vũ Long nói nhỏ vào tai Trần Mai). Đồng chí đề nghị với cơ quan giáo dục đón tiếp Vân Anh thật tốt. Sau đó, kế hoạch cụ thể sẽ như thế này ...

        Vừa bước chân ra khỏi dãy lán tập thể, Vân Anh kêu lên, ngạc nhiên như phát hiện ra một điều kỳ lạ :

        - Trời ơi, trăng đẹp quá.

        Cô đứng sững lại. Lê Mậu Thành đứng lại theo.

        Tráng đẹp thật. Trảng mười sáu vừa mới lên, tròn vành vạnh. Trời xanh ngắt, rộng mênh mông, những vì sao mờ đi nhấp nháy lảng ra xa.

        Ánh trảng phủ một màu sáng xanh huyền ảo lên cảnh vật như trong mơ. Bóng tối nấp vương vất trong các lùm cây càng làm tăng thêm vẻ nửa mộng, nửa thực. Mỗi lúc gió thổi qua các lùm cây, những chiếc lá xao động, run rẩy, ánh trăng ùa vào vờn nhau với bóng tối, rồi sau đó trăng lại bát ngát, bao la.

        Yân Anh nói :

        - Bao nhiêu năm sống ở thành phố, nhất là các thành phố châu Âu toàn ánh điện nê-ông, em chưa bao giờ được nhìn cảnh trăng sáng đẹp như thế này.

        Lê Mậu Thành đáp :

        - Với anh có lẽ quen rồi, không thấy đẹp như em. Anh chỉ thấy ở chiến khu này đêm nào không có trăng khổ lắm, đi lại phải mò mẫm. Những đêm có trăng, sinh hoạt được thuận lợi hơn nhiều.

        Hai người qua một khoảng đất trống, đi trên con đường dẫn ra ngoài cánh đồng mênh mang ánh trăng. Trăng vươn lên mái tóc, vai áo họ. Trăng vương lên mỗi bước đi của họ.

        Vân Anh đã viết đơn gởi ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh Thừa Thiên xin vào vùng giải phóng thăm Lê Mậu Thành. Hằng ngày có nhiều người ở quê ngoại Vân Anh thuộc xã Nguyên Thủy lên Huế bán thực phẩm. Vân Anh nhờ bà dì ở xã lên chuyển hộ lá đơn ấy thông qua ủy ban hành chính kháng chiến huyện Hương Thủy đến ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh.

        Khi nhận được giấy phép do ủy ban hành chính kháng chiến tỉnh Thừa Thiên cấp, cũng do bà dì đưa lại, Vân Anh liền thay đổi áo, mặc một cái áo tím sẫm, một chiếc quần đen, tóc cặp sát mái đầu như hầu hết những phụ nữ lao động ở nội ngoại thành phố Huế theo bà dì về làng. Ở lại nhà bà dì một buổi chiều đợi lúc gà vào chuồng, cô mới lên đường theo một người du kích đến đón.

        Đường đi lên xuổng gập ghềnh, khúc khuỷu. Trời tối. Trong đời Vân Anh chưa bao giờ vất vả khó nhọc như thế. Nghĩ đến sắp được gặp Lê Mậu Thành, Vân Anh cố theo kịp người du kích dẫn đường. Người này thoăn thoắt bước đều, thỉnh thoảng đứng lại chờ cô. Vấp mấy cái suýt ngã, Vân Anh không dám bật lên tiếng xuýt xoa. Một tràng đạn liên thanh nghe như từ ven nội thành Huế vọng lại. Ánh pháo sáng run rẩy trên một cái dòn xa xa.

        Thỉnh thoảng đi gần tới một làng nào đó, hai người lại gặp một người du kích như từ trong bóng tối tách ra chặn lại hỏi giấy, rồi lại biến mất vào trong bóng tối. Một đoàn hơn chục người, có mang súng lặng lẽ như những cái bóng đi ngược lại phía Vân Anh và người du kích dẫn đường. Không có một tiếng chó sủa. Một nỗi lo sợ bâng quơ, một sự hồỉ hộp trước những điều mới lạ choán ngợp tâm hồn Vân Anh.

        Vào khoảng hơn ba giờ sáng, Vân Anh đến chiến khu Dương Hòa¹. Cô gập các đồng chí công an ở trạm tiền tiêu. Sự tò mò kích thích Vân Anh cao độ. Đây là những người kháng chiến! Đây là những người Cộng sản. Đây là những người xuất quỷ nhập thần đã làm tan rã sự thống trị của người Pháp trên đát nầy. Đây là những người mà báo chí sách vở Pháp và nước ngoài, tùy theo quan điểm của người viết, mỗi người nói một cách khác nhau. Đây là những người mà cô coi là kẻ thù. Vân Anh chăm chú quan sát những người kháng chiến đầu tiên mà cô gặp. Họ đều mặc quần áo may bằng thứ vải si². Người nào cũng sạm nắng gió nhưng họ luôn tươi cười. Cô hơi ngỡ ngàng ngạc nhiên. Các đồng chí công an đưa cô vào nghỉ tại nhà tiếp khách và báo tin cho Lê Mậu Thành biết. Khoảng 9 giờ sáng, Lé Mậu Thành ra đón Vân Anh.

        Họ gặp nhau trong phòng tiếp khách của trạm công an. Nói là phòng tiếp khách cho đúng nghĩa thôi chứ thật ra là một cái phòng nhỏ dựng bằng tre, lợp lá. Trên vách có treo một bức ảnh Hồ Chủ tịch. Đồ đạc giản dị nhưng sạch sẽ. Một bộ bàn ghé gỗ mộc trên có ám chén và phích nước.

        Vừa trông thấy Vân Anh, Lê Mậu Thành rất kinh ngạc kêu lên :

        - Trời ơi, em !

        Vân Anh cũng nghẹn ngào :

        - Anh !

-------------------
        1. Một chiến khu nổi tiếng nằm về phía tây Thừa Thiên có chợ và hàng quán.

        2. Một loại vải nội hóa phổ biến trong vùng giải phóng Bình Trị Thiên và Liên Khu V thời chống Pháp.

         
        Cô ngắm Thành từ đầu đến chân. Cô thấy Thành gầy và đen đi nhiều so với hồi ở Huế nhưng rắn rỏi, nhanh nhẹn hơn trong bộ quần áo nâu sẫm, đi dép lốp như tất cả các cán bộ kháng chiến khác.

        Lê Mậu Thành đón Vân Anh về nơi cơ quan mình đóng.

        Những người trong cơ quan Thành đón Vân Anh với tháỉ độ nồng nhiệt. Mọi người trong cơ quan quí Vân Anh như người nhà của họ ra thăm. Họ nhất định bắt Thành phải nghỉ công tác ngày hôm đó để tiếp Vân Anh. Họ thu xếp chỗ nghỉ ngơi cho cô. Ai cũng lưu cô ở lại chơi mấy ngày. Tất cả những điều phỏng đoán của Vân Anh trước khi ra đây và những tính toán đối phó của Vân Anh đều bị lật nhào. Cô rơi hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Vân Anh trở nên bị động, lúng túng. Vân Anh lúng túng nhiều trong khi mọi người rất tự nhiên, hỏi thăm tình hình sức khoẻ gia đình Vân Anh. Vân Anh đã phải nói dối và một điều càng ngạc nhiên đối với Vân Anh là trước đây cô cứ tường cán bộ Việt Minh đều là những người vô học thì bây giờ Vân Anh thấy ngược lại, họ đều là những người biết khá sâu về mọi vấn đề. Trong đám người ấy, Lê Mậu Thành "của mình" không phải là người trí thức nổi bật lên như cô vẫn hình dung. Tất nhiên cô vẫn không bao giờ quên đây là những kẻ thù của cô, nhưng Vân Anh cảm thấy lo sợ, một nỗi lo sợ cô đơn của bất cứ ai đứng trước một kẻ thù vững vàng, mạnh mẽ hơn mình tưởng.

        Bữa cơm chiều hôm đó, vì có khách nên có thêm một bát canh cá. Ăn cơm xong, sau khi quây quần bên ấm nước chè, nói chuyện vui, mọi người kiếu từ về nơi mình làm việc, để Lê Mậu Thành và Vân Anh tự do nói chuyện. Hai người rời khỏi lán, đi chơi giữa lúc trăng đang lên. 

        Suốt ngày, vì mới gặp nhau, vì hoàn cảnh khách quan không tiện, vì phải tiếp cán bộ trong cơ quan đến hỏi -thăm, hai người giữ ý chưa nói chuyện nhiều với nhau, tuy vẫn thấy có những điều muốn nói với nhau ngay.

        Bây giờ chỉ còn có vầng trăng với họ.

        Họ bước trong ánh trăng như trong một làn sương mờ. Lán cơ quan đã lùi xa về phía sau. Sự tĩnh mịch càng làm tăng thêm vẻ huyền ảo.

        Lê Mậu Thành có vẻ trầm ngâm trong khi Vân Anh không nén nổi sự hồi hộp. Có người thiếu nữ nào đi bên cạnh người yêu trong một đêm trăng mà không hồi hộp.

        - Chắc anh không ngờ em ra gặp anh phải không ? - Vân Anh hỏi.

        Thành gật đầu :

        - Anh cứ tưởng em vẫn còn ở bên Pháp. Anh không ngờ em đã về nước rồi, trong khi anh đã ở một trận tuyến khác.

        - Anh ạ. Khi tình yêu đã lên tiếng gọi thì người ta có thể đi đến chân trời góc biển tìm nhau.

        - Cảm ơn em. Anh sẽ xứng đáng với tình yêu của em.

        - Suốt thời gian em ở nước ngoài, em nhớ anh vô cùng. Em chỉ giận anh khi bỏ ra đây anh không nói gì cho em biết, thậm chí không cho em được gặp lần cuối cùng.

        - Em hiểu cho anh, lúc ấy anh đi vội quá. Có liên lạc anh phải lên đường ngay. Vả lại, việc anh đi theo kháng chiến, sợ em không đồng ý ... Anh xin lỗi em.

        Vân Anh im lặng. Cô đi sát vào Lê Mậu Thành. Trăng đã lên cao hơn.

        - Bây giờ thì em quên rồi - Vân Anh nói - Em quên hết những gì đã qua rồi. Bây giờ, em chỉ biết em đang ở bên anh. Khoảng cách về không gian và thời gian giữa hai chúng ta không còn nữa. Em vẫn yêu anh. Em muốn chung sống với anh. Cho nên vừa ở nước ngoài về, em đi tìm anh ngay.

        - Anh cũng rất yêu em. Nếu không được chung sống với em thì cuộc đời anh coi như đã hết. Nhưng em biết đấy, anh dang là người kháng chiến mà em thì chắc không thể ra ngoài này ở với anh được ...

        - Anh nói đúng. Em ra ngoài này ở thế nào được. Mọi cái ở đây đều không hợp với em. Từ cách sống đến nếp suy nghĩ, những người ở đây khác xa em. Chẳng lẽ em quên mối thù của gia đình em hay sao ? Anh Thành, anh hãy về Huế cùng em. Chúng ta yêu nhau, chúng ta đừng nên để tuổi trẻ chúng ta qua đi. Anh hãy về cùng em. Ở đây gian khổ lắm, anh gày đi nhiều quá. Anh hãy về cùng em. Chúng ta sẽ xây dựng gia đình. Chú em có thể bảo đảm cho anh, nếu anh muốn đi làm. Chắc chắn anh sẽ có một cương vị xứng đáng với tài năng của anh. Nếu anh không muốn ở trong nước, chúng ta đi ra nước ngoài, chúng ta sẽ sống trọn đời hạnh phúc.

        Lê Mậu Thành hơi cúi đầu xuống :

        - Em xui anh về thành theo Pháp ư. Không. Anh không thể trở về được. Trước sau Pháp sẽ thua. Anh rất yêu em nhưng anh không thể vì yêu em mà phản bội lý tưởng của anh. Nếu em yêu anh, em hãy có gắng đợi anh cho đến khi nào anh làm xong sự nghiệp.

        Vân Anh vội chớp mắt mau. Câu nói của Lê Mậu Thành gợi cô sực nhớ một điều gì. Cô ngước mắt nhìn Thành :

        - Anh có quen Phan Thúc Định không ?

        Lê Mậu Thành ngạc nhiên nhìn vào mắt Vân Anh thăm dò. Hắn chỉ thấy đôi mắt cô đọng ánh trăng long lanh. Hắn hỏi lại :

        - Nhưng tại sao tự nhiên em lại hỏi anh như thế ?

        - Em chợt nhớ ra.

        - Em nhớ ra cái gì ? - Lê Mậu Thành căn vặn.

        - Em chợt nhớ ra khi anh nói đến "làm xong sự nghiệp" Nhưng anh hãy trả lời em đi : Anh có quen Phan Thúc Định không đã ?

        Lê Mậu Thành cau mày, cố suy nghĩ :

        - Em hỏi để làm gì đã ?

        Vân Anh vừa nói;vừa nhìn Thành :

        - Trước khi ra đây, em có gặp Phan Thúc Định, Định nói có quen anh và nhắn em nói hộ với anh rằng : "Người bạn cũ của Thành, nhà ở bên núi Ngự Bình, có lời hỏi thăm và muốn biết anh Thành đã làm xong sự nghiệp lớn chưa".

        Nét mặt Lê Mậu Thành hiện rỏ nét vui vẻ :

        - À, à... Phan Thúc Định là bạn rất thân với anh. Thế bây giờ anh ấy ra sao ? Làm gì rồi ?

        - Anh ấy đã đậu tiến sĩ luật khoa, và cũng mới về nước. Hiện nay anh ấy chưa nhận một chức vụ gì của chính phủ Bảo Đại. Anh ấy nói còn tiếp tục đi nghiên cứu thêm luật pháp ở một số nước ...

        - Em về nói với anh Phan Thúc Định là anh cảm ơn anh ấy hãy còn nhớ đến anh. Em nói hộ thêm là "không bao giờ từ bỏ sự nghiệp anh đang theo đuổi cả. Sự nghiệp lớn nằm trong tay những người quyết tâm. Sự nghiệp lớn của anh sắp hoàn thành rồi". Anh sẽ đi theo kháng chiến đến cùng.

        Lê Mậu Thành cầm một gói giấy nhỏ bước vào phòng làm việc của đồng chí Nguyễn Phong - Thủ trưởng cơ quan. Nghe tiếng gõ cửa, Nguyễn Phong đang hí hoáy ghi chép vội ngẩng lên. Thấy Thành, anh đứng dậy, niềm nở :

        - Mời anh vào, chị Vân Anh về rồi phải không ? Mời anh ngồi.

        Lê Mậu Thành gật đầu :

        - Vâng, cô ấy đi đêm hôm qua. Vì khuya không dám làm phiền anh, nên cô ấy nhờ tôi sáng nay chuyển đến anh lời cảm ơn anh và các anh, các chị trong cơ quan đã đón tiếp cô ấy niềm nở trong mấy ngày vừa qua.

        Vẫn giọng cởi mở, Nguyễn Phong nói :

        - Có gì đâu mà phải cảm ơn, anh cũng khách khí quá! Chiều hôm qua chị ấy cũng có đến gập tôi gởi lời chào trước. Tôi có nói chuyện với chị ấy và nhờ chị ấy chuyển hộ lời chúc sức khỏe của chúng tôi đến gia đình. Tôi cũng xin lỗi chị ấy vì hoàn cảnh kháng chiến còn đang gian khổ, khó khăn, chúng tôi lại bận quá, nên việc đón tiếp chị ấy thế nào cũng có điều sơ xuất.

        Lê Mậu Thành dè dặt :

        - Cô ấy thổ lộ chuyện gì với anh không ?

        - Chị ấy nói là rất sung sướng gặp được anh, thấy anh mạnh khỏe. Hồi ở nước ngoài, chị ấy thú thực không tưởng tượng nổi cuộc sống kháng chiến của chúng ta lạc quan như thế này. Nhiều điều làm chị ngạc nhiên. Chị ấy bảo rất tự hào vì anh đã đi theo kháng chiến.

        Thành hơi nhếch miệng cười :

        - Vâng, cô ấy cũng nói với tôi như vậy.

        Hắn đặt cái gói nhỏ trên góc bàn giấy của Nguyễn Phong móc túi lấy ra một bao thuốc lá Phi-líp, đưa cho anh :

        - Đây là quà cô ấy mang ra. Anh nhận cho cô ấy vui.

        Nguyễn Phong không cầm bao thuốc, nói :

        - Cảm ơn anh, tôi có nghiện đâu. Thỉnh thoảng vui với anh em thì tôi hút một điếu thôi. Anh giữ mà hút. Hôm trước chị Vân Anh cũng đã cho tôi mấy bao, tôi chia đều cho anh em cả.

        - Tôi hãy còn anh ạ. Đây là phần riêng của tôi để dành biếu anh.

        Nguyễn Phong đỡ lấy bao thuốc, nhẹ nhàng bóc một đầu bao, rút ra một điếu.

        - Tôi xin anh một điếu thế thôi, lấy cả bao không hút để mốc thì phí đi.

        Anh trao lại bao thuốc cho Thành. Không biết làm thế nào hơn, Thành đành phải nhận lại. Hắn mờ bọc giấy trên bàn :

        - Tôi thấy có bổn phận phải báo cáo với anh, Vân Anh đã mang ra làm quà cho tôi một số thứ. Ngoài thuốc lá, đường, sữa ra, cô ấy tặng tôi một chiếc đồng hồ Mô-va-đô, một đôi bút máy Pa-ke 51, một cái bật lửa Flam-ma-ri-ông. Tôi từ chối nhưng cô ấy không nghe. Tôi không muốn giấu cơ quan điều gì và xin mang nộp lại toàn bộ những vật ấy cho cơ quan. Anh nhận hộ.

        Nguyễn Phong chăm chú nghe. Cặp mắt anh thờ ơ nhìn chiếc đồng hồ đeo tay, hộp bút máy, chiếc bật lửa sáng óng ánh trên tờ giấy Lê Mậu Thành vừa giở ra. Anh mỉm cười bảo Thành :

        - Không. Những vật này là của Vân Anh tặng anh, là thuộc quyền sở hữu của riêng anh, anh cứ việc giữ lấy mà dùng. Anh báo cáo lại chúng tôi biết thế này là tốt rồi.

        Lê Mậu Thành cũng cười :

        - Tôi thấy phải báo cáo đầy đủ với anh. Vì những đồ ăn, thức uống không sao, nhưng những đồ dùng loại này tôi không dám giữ, sợ một vài anh em nào đó trong cơ quan không hiểu lại thắc mắc.

        Nguyễn Phong gạt đi :

        - Không. Anh không phải lo gì điều ấy. Anh cứ giữ mà dùng. Anh em ở đây đều hiểu anh cả.

        - Vâng, tôi cũng biết anh em trong cơ quan của ta phần lớn là trí thức - Thành đưa đà theo câu nói của Nguyễn Phong.

        Có tiếng lao xao ở ngoài hè, ai hỏi và ai trả lời một câu gì đó, rồi một người ngoài ba mươi tuổi, tầm thước, da ngâm đen, mát sáng, mặc bộ quần áo nâu, đeo sắc-cốt hiện ra trước khung cửa làm việc của Nguyễn Phong. Thành gói mấy đồ vật của Vân Anh tặng vào tờ giấy, định đứng dậy, Nguyễn Phong giữ Thành lại :

        - Anh cứ ngồi chơi. Đây là Lê Quang, cán bộ Ủy ban về kiểm tra tình hình và bàn phương hướng phát triển các ngành trong khu vực của ta.

        Lê Quang bước vào với nụ cười cởi mở trên khuôn mặt nắng gió :

        - Xin lỗi, các anh đang nói chuyện gì riêng ?

        Nguyễn Phong nắm chặt tay Lê Quang rồi giơ tay giới thiệu Thành :

        - Chúng tôi nói chuyện xong rồi. Mời anh vào. Xin giới thiệu với anh : giáo sư Lê Mậu Thành, một trí thức nổi tiếng ở Huế trước đây.

        Lê Quang niềm nở bắt tay Thành :

        - Tỏi nghe tiếng anh đã lâu, hôm nay mới được gặp mặt. Tôi cũng là người sinh trưởng ở Huế.

        - Tôi cũng rất sung sướng được quen biết anh - Lê Mậu Thành đáp.

        - Hai anh ở cùng một thành phố, lại cùng họ Lê cả, có khi có họ hàng với nhau mà không biết đấy. Anh Quang sẽ ở lại công tác trong cơ quan ta vài ngày, Hay là trong thời gian ở đây, anh Quang sẽ ở cùng phòng với anh Thành cho vui. Đồng chí Đông, người ở cùng phòng với anh Thành, đi công tác hơn tuần nay chưa về.

        Quang gật đầu :

        - Nếu thế thì còn gì bằng nữa. Tôi có bạn để nói chuyện rồi. Tôi nhớ những kỷ niệm về Huế lắm.

        Tối hôm đó, cơ quan tổ chức nói chuyện thời sự. Mọi người trong cơ quan đều tập trung ở hội trường. Lê Quang không tham dự buổi nói chuyện đó, ở nhà làm việc.

        Chín giờ rưỡi, buổi nói chuyện kết thúc. Lê Mậu Thành về đến phòng vẫn thấy Quang một mình, một ngọn đèn, hí húi đọc và ghi chép. Liếc nhanh mặt trên đầu mấy tài liệu đánh máy Lê Quang đặt trước mặt, Thành thấy rõ có dấu chữ nhật đóng đỏ chói hai chữ "Tối mật". Làm như không để ý đến, Thành hỏi :

        - Anh chưa đi nghỉ ?

        Quang xếp những giấy tờ cẩn thận cho vào sắc-cốt, chậm rãi

        - Tôi thường quen làm việc khuya anh ạ.

        - Anh cứ tự nhiên.

        Quang treo sắc-cốt lên trên đầu giường.

        - Hôm nay đi nhiều tôi hơi mệt. Tôi có mang theo ít trà ngon, pha một ấm, vừa uống, vừa đợi anh đấy.

        Thành hưởng ứng :

        - Tôi cũng có ít thuốc lá ngon đặc biệt. Mọi tối, không có sinh hoạt, học hành gì, anh em cũng thường quây quần nhau quanh ấm trà nói chuyện.

        Thành đặt lên bàn bao thuốc lá Phi-líp. Quang ngạc nhiên :

        - Ở đâu ra thế này ?

        - Của người yêu cho - Thành đáp.

        Quang cầm phích đổ thêm nước vào ấm trà.

        - Chắc chị ấy ở nội thành gửi ra.

        - Không, cô ấy vừa mới ra thăm tôi.

        Quang rót nước trà ra chén :

        - Xin mừng anh. Chị ấy lại về ngay rồi à ?

        - Vâng, cô ấy vừa mới đi đêm qua.

        Quang nâng một chén nước đưa cho Thành :

        - Anh uống thử xem trà này có ngon không ? Tôi thích uổng trà từ hồi ông thân sinh còn sống, hay bắt tôi đứng hầu trà. Uống trà ngon và được đọc thơ hay là sở thích duy nhất của cụ ...

        Câu chuyện đưa hai người trở về những phong tục tập quán cổ của Huế, những món quà đặc biệt của chợ Đông Ba, những buổi chiều mùa hè hóng mát trên cầu Tràng Tiền, những tiếng hò buồn bã mênh mông chạy dài trên sông Hương, những bức tường thành cổ rêu phong đứng trầm tư, những con đường lấp loáng nắng, rì rào tiếng gió thở than trên vòm cây thông của các lăng tẩm, những buổi tan học đường phố chao đảo bởi những cái nón bài thơ và sáng rực màu tím áo dài của các cô nữ sinh trung học ...

        Lê Mậu Thành rất thích giọng nói về Huế say sưa chứng tỏ một tình cảm yêu mến đặc biệt đối với nơi mình sinh ra ấy của Lê Quang. Càng lúc, Thành càng thích Quang vì thấy Quang có một tâm hồn văn học, một trí thức về lịch sử khá sâu sắc mà Thành có thể nói chuyện tương đắc cả đêm không biết chán.

        Câu chuyện dẫn dần đến tình cảm riêng tư. Thành hỏi về gia đình Lê Quang và được biết Quang chưa lập gia đình. Trước khi đi theo kháng chiến, anh có yêu một cô gái thuộc dòng Tôn Thất. Hai người quen nhau từ hồi còn học trường Trung học. Kháng chiến bùng nổ, mỗi người di theo một con đường.

        -  Cô ta là Công Tằng Tôn Nữ - Quang nói - tâm hồn rất lãng mạn, khi yêu nhau, chúng tôi tưởng không bao giờ có thể xa nhau được và chỉ cần sống với tình yêu thôi. Cách mạng Tháng Tám thành công, mở ra trước mắt tôi một chân trời mới. Tôi thấy có cái còn cao đẹp hơn, tôn quí hơn tình yêu rất nhiều. Đó là Tổ quốc, là dân tộc.

        Đang tuổi thanh niên, nhiệt tình hảng hái, tôi lao vào những hoạt động xã hội. Tất nhiên, chúng tôi ít có thời gian đi chơi, gập gỡ nhau. Điều ấy, làm cô ta không bằng lòng. Nhưng làm thế nào được ? Cách mạng vừa thành công, công việc bề bộn sôi nổi, việc gì cũng cần thiết, việc gì cũng quan trọng, việc gì cũng đòi hỏi phải làm ngay, ai có thể ngồi im được ? Muốn gần nhau luôn, chỉ có một cách là cô ta cũng phải lao vào công tác như tỏi. Tôi đã nghĩ đến điều đó. Anh bảo còn gì đẹp bằng đi hoạt động cùng có nhau, đi họp hành cũng có nhau. Nhưng tôi không thể nào đưa cô ta ra khỏi được cái nhà đầy đồ đồng, tủ chè, sập gụ khảm xà cừ với những tập quán phong kiến nặng nề, với ông bố và bà mẹ luôn luôn tự hào về dòng giống Tôn Thất của mình để tham gia những hoạt động xã hội dược. Những lúc gặp nhau, tôi sôi nổi kể lại những hoạt động của tôi và lứa bạn trẻ cùng tuổi cho cô ta nghe thì cảm thấy những điều ấy không hấp dẫn đối với cô ta. Dần dần, tôi phát hiện ra rằng :

        Nếu Cách mạng Tháng Tám mở ra cho tôi một cuộc sống mới say sưa, tự hào, đầy ý nghĩa thì đối với gia đình cô ta, với bản thân cô ta như có cái gì mát mát, sứt mẻ. Trong khi tôi sôi nổi thì cô ta dè dặt. Trong khi tôi muốn hát thật to ca ngợi độc lập tự do thì cô ta im lặng nghe ngóng. Đến ngày toàn quốc kháng chiến thì tôi lên đường đi theo kháng chiến, còn gia đình cô ta ờ lại Thành. Con đường đến đây chia làm hai. Gần đây  tôi được tin cô ta lấy một viên sĩ quan ngự lâm của Bảo Đại và đã có con...

   
        Lê Mậu Thành im lặng nghe. Thấy Lê Quang ngừng lại, hắn hỏi :

        - Anh có buồn không ?

        Một nụ cười thoáng qua trên đôi môi Lê Quang :

        - Cái gì tan vỡ mà chẳng buồn, huống chi là chuyện tình yêu. Nhưng tôi cũng rút ra được một kết luận cho bản thân tôi, xin lỗi anh, hơi có vẻ triết lý một chút, là người ta chỉ có thể thực yêu nhau, thực sống với nhau có hạnh phúc được khi mà thế giới quan, nhân sinh quan hợp nhau. Tư tưởng đã không hợp nhau thì trước sau cũng sẽ tan vỡ.

        Câu chuyện riêng của Quang hình như tác động mạnh đến Lê Mậu Thành. Hắn trầm ngâm suy nghĩ rồi thong thả nói :

        - Cái kết luận của anh đúng đấy. Tôi cũng ờ trường hợp tương tự như anh. Bây giờ chưa tan vỡ, nhưng sợ sau này cũng tan vỡ mất.

        Hắn chậm rãi kể cho Quang nghe câu chuyện tình duyên giữa hắn với Vân Anh. Chuyện những ngày yêu nhau thơ mộng ở Huế. Chuyện Thành cương quyết gạt bỏ tình riêng, gạt bỏ cuộc đời danh vọng, xe hơi, nhà lầu đi theo kháng chiến. Chuyện Vân Anh được chú cho sang Pháp học vừa tốt nghiệp và đã ra chiến khu tìm Thành.

        - Cô ấy vẫn dẹp như xưa, vẫn yêu tôi như xưa - Thành nói - Phải có một tình yêu chung thủy lắm, cô ấy mới vượt dược tất cả cám dỗ của cuộc sống phồn hoa ờ nước ngoài, mới vượt bao nhiêu khó khăn ra đây tìm gập tôi. Nhưng giá cô ấy ra đây để di theo kháng chiến cùng với tôi thì đáng quí biết bao nhiêu. Đằng này, không thế. Tôi thú thực riêng với anh điều này : cô ấy rủ tôi bỏ kháng chiến về nội thành sống với cô ấy.

        Cô ấy nói đến căn biệt thự xinh xắn bên bờ sông Hương, chiếc xe hơi du lịch kiểu mới cho hai vợ chồng, nói đến cái bục giảng dạy ở một trường Đại học nào đó với số lương hơn chục ngàn đồng. Những cái ấy tôi có cả rồi và tôi đã bỏ tất cả để đi theo kháng chiến. Những cái ấy không thể làm xóa mờ được lý tưởng tôi đã theo. Trước đây, ở Huế, đã sống giữa cảnh nhà cao, cửa rộng đầy đủ tiện nghi như thế, tôi có thấy sung sướng hạnh phúc đâu khi quanh tôi bọn cướp nước ngang nhiên dày xéo Tổ quốc tôi, đồng bào tôi đang vùng dậy đấu tranh. Cô ấy mang cho tôi nhiều quà, đồng hồ, bút máy... Nhưng tôi dửng dưng vì tôi bỏ những thứ quí gấp hàng ngàn vạn làn mấy cái đó lặt vặt đó để đi theo kháng chiến. Chẳng lẽ bây giờ tôi lại đi tham mấy thứ đó, coi chúng hơn nhân phẩm, danh dự của tôi ? Tôi có nói nhiều với Vân Anh. Cô ấy vẫn khăng khăng là không chịu được khổ; không thể theo tôi ra ngoài này sống được; lấy nhau, cô ấy muốn cuộc sổng của hai người phải đầy đủ về vật chất, sống đầy đủ tiện nghi và cuộc sống ấy chỉ có thể có ở trong nội thành. Cô ấy nói với tôi : "Chúng ta xa nhau lâu rồi. Tuổi trẻ của người ta chóng qua. Em chỉ muốn từ nay về sau, chúng ta sống hoàn toàn bên nhau, bao nhiêu thời gian chúng ta đều để dành cho nhau. Chúng ta phải được hưởng sung sướng trong tuổi trẻ. Bao nhiêu người ở nội thành nhưng tâm hồn vẫn hướng về kháng chiến thì sao ? Anh không muốn nhìn thấy bọn Pháp đốt phá đất nước thì chúng ta đi ra nước ngoài sống..."

        Lẽ Mậu Thành ngả người trên giường, bỏ lửng câu chuyện, kéo một hơi thuốc lá dài, mắt đăm đăm nhìn lên mái nhà, Quang hỏi :

        -  Anh trả lời chị Vân Anh sao ?

        Thành ném mẩu thuốc lá còn khá dài ra cửa, đáp :

        - Tôi trả lời cô ấy : như thế là ngụy biện. Đã vào thành là theo địch rồi. Đi nước ngoài lúc này là trốn đấu tranh, trốn trách nhiệm đối với đất nước. Tôi không thể sống như thế được. Cuối cùng cô ấy giận dỗi bỏ về.

        Thành nói xong, im lặng, mắt nhìn bâng quơ lên mái nhà. Quang cũng im lặng như thông cảm với sự đấu tranh dữ dội, sự dằn vặt ghê gớm đang diễn ra trong tâm tư Thành. Tiếng con mối chặc lưỡi trên xà nhà nghe rõ mòn một. Lát sau, Thành thở dài:

        - Chưa ai, trong hai chúng tôi nói đến sự tan vỡ, mà tôi cảm thấy sự tan vỡ đã bắt đầu. Mỗi người đi theo một con đường, rồi mỗi người sẽ có một cuộc sống khác. Nhưng tôi không thể nghe theo cô ấy được. Tôi không thể phản bội lại lý tưởng của tôi, không thể phản bội lại Tổ quốc để mong sống lại cuộc sống sung sướng cá nhân.

        Chung quanh vắng lặng, không một tiếng động. Trời đã về khuya. Lê Quang bảo Thành :

        - Tôi chắc anh sẽ buồn một thời gian nhưng tôi tin rằng cũng như tôi, anh sẽ tìm thấy niềm an ủi lớn trong công tác, trong tập thể. Tuy vậy, chuyện riêng tư của anh cũng có điều khác tôi.

        Cô Công Tằng Tôn Nữ của tôi thì đi lấy chồng, có con, chắc quên hết chuyện cũ rồi; còn chị Vân Anh thì vẫn yêu anh, vẫn chờ đợi anh. Nếu chị ấy tìm ra gặp anh lần nữa, anh thử cố gắng thuyết phục xem... Khuya rồi, chúng ta tắt đèn đi nằm nhé.

        Thành như chợt nhớ ra :

        - Vâng, xin lỗi anh, tôi quên mất hôm nay anh đi nhiều đã mệt rồi.

        -  Có gì đâu. Tôi cũng thích được nói chuyện với anh. Anh có tin tôi thì anh mới kể cho tôi nghe chứ. Mong sao được về công tác đây luôn để nói chuyện với anh.

        Thành ngồi dậy buông màn chiếc giường cá nhân của mình. Quang cũng tắt đèn, lên giường mình buông màn.

        Đêm đi rất nhẹ chân thong thả, sợ kinh động giấc ngủ mọi người. Ánh tráng cuối tuần bị mây che, làm cho nhợt nhạt, hắt qua song cửa sổ tre vào một thứ ánh sáng mờ mờ, ảo ảo.

        Càng về khuya, sự im lặng càng mênh mang, bao la, có lẽ đã quá hai giờ sáng. Tiếng thở của Lê Quang đều đều chứng tỏ anh đang ngủ say. Có tiếng động khẽ bên giường Lê Mậu Thành. Tiếng thở cùa Quang vẫn đều đều. Lê Mậu Thành vén màn, đặt chân xuống đất. Tiếng thở của Quang vẫn đều đều. Lê Mậu Thành rón rén đứng dậy. Tiếng thở của Quang vẫn đều đều. Nhưng từ trong màn, mắt Quang hơi hé ra nhìn như dán chặt vào cái bóng mờ mờ của Lê Mậu Thành và chiếc sắc-cốt treo đầu giường. Lê Mậu Thành xỏ chân vào dép, rón rén... mở cửa đi ra ngoài. Tiếng thở của Quang vẫn đều đều. Mấy phút sau Thành từ bên ngoài vào. Tiếng cửa tre nhè nhẹ cót két. Tiếng chiếc then ngang lạch cạch, cũng nhè nhẹ. Mắt Quang hết sức tập trung theo dõi cái bóng mờ của Lê Mậu Thành. Nhưng cái bóng ấy rón rén đi về phía giường mình, chui vào trong màn, nằm xuống. Tiếng thở của Quang vẫn đều đều. Đêm hoàn toàn yên tĩnh.

        Người thanh niên tên Lê Quang đang ngồi trước mặt Vũ Long. Vũ Long mỉm cười :

        - Đồng chí Trần Mai, tiếp tục cho biết ý kiến đi chứ ?

        Trần Mai đưa máy bản báo cáo cho Vũ Long :

        - Đây là những báo cáo của cơ quan Lê Mậu Thành. Đồng chí bảo vệ cơ quan không phát hiện thấy ở hắn những điều gì khả nghi. Đồng chí Nguyễn Phong, thủ trưởng cơ quan nhận xét về tinh thần thái độ công tác của hắn tốt. Anh em trong cơ quan đều có cảm tình với hắn. Việc Vân Anh ra thăm, hắn có báo cáo đầy đủ với cơ quan. Vân Anh mang ra tặng những đồ vật gì, hắn đều báo cáo lại với đồng chí Nguyễn Phong và định nộp cho cơ quan. Qua tiếp xúc trực tiếp với hắn tôi thấy hắn tỏ ra phần nào là con người đứng đắn, có nhiều tình cảm, không tò mò gì về nội dung công việc của tôi, về những "tài liệu mật" tôi đọc. Thậm chí, việc Vân Anh rủ rê hắn về thành, việc ấy nói ra hoàn toàn không có lợi cho người yêu của hắn, hắn cũng không giấu giếm.

        Vũ Long cau mày, suy nghĩ. Anh gõ nhẹ cái bút chì trên mấy tờ giấy báo cáo.

        - Những vấn đề mà đồng chí vừa báo cáo đó chúng ta phải phân tích suy nghĩ thêm - Vũ Long nhận xét - Nhưng, tôi cân nhắc lại để đồng chí lưu ý, với một người như Lê Mậu Thành, một người đã tôn sùng Ngô Đình Diệm và đã có một quá trình như hắn, thì không cho phép chúng ta suy nghĩ một cách đơn giản.
     

        Phan Thúc Định đi dọc từ khách sạn về phía cầu Tràng Tiền. Buổi sáng, gió sông Hương nhè nhẹ thổi mát rượi.

        Sông Hương chia Huế ra làm hai khu rõ rệt. Bên kia là khu cung điện cũ của vua chúa phong kiến với những bức tường cao, những mái nhà cong có rồng chầu, phượng múa, những gác vọng lâu cổ kính. Đi vào khu thành cũ, người ta có cảm tưởng sống lùi lại hàng thế kỳ, thơ, vàng son đấy, nhưng nặng nề, tù túng. Những tòa cung điện, những bức tường thành rêu phong như đè trĩu mảnh đất xuống.

        Bèn này sông là những công trình hiện đại, những cơ quan cùa bọn Pháp xây dựng như khách sạn, nhà bưu điện, nhà băng, sở lục lộ, tòa sứ, viện dân biểu, và các trường học như trường 

        Đồng Khánh, trường Khải Định¹, trường Kỹ Nghệ vv... Nổi bật là một số đồn bốt, trại lính mới.

        Cầu Tràng Tiền nối liền hai khu với nhau. Phan Thúc Định nhìn những người qua cầu : người đi làm, người đi chợ, các cm nhỏ đi học. Phong cách chung của người Huế là ung dung, từ các bà mệ điếu thuốc lá phì phào trên môi, cắp rổ đi chợ, đến các cô nữ sinh mặc áo dài màu tím Huế cắp cặp đến trường. Không một ai lộ vẻ gì vội vã. Phan Thúc Định hít một hơi dài không khí trong sạch dịu ngọt buổi sáng vào lòng ngực, bồi hồi nhìn cái thành phố quen thuộc đã gắn bó với anh bao nhiêu kỷ niệm từ thời thơ ấu. Quen sống với cái không khí vội vã, tấp nập, khẩn trương, náo động những âm thanh của các thành phố châu Âu, châu Mỹ, lúc mới trở về, anh hơi ngỡ ngàng với không khí hơi trầm lặng của Huế - mặc dầu thuở nhỏ, anh đã sống ở dây - cái ngỡ ngàng ấy anh không có khi anh về Sài Gòn. Sài Gòn là một thành phố gần với những thành phố châu Âu. Cũng không khí vội vã, khẩn trương. Cũng những tiếng động ầm ĩ cả ngày cả đêm. Cũng những xe tắc-xi đi lại như những con thoi. Cũng những ngôi nhà nhiều tầng. Cũng những ánh đèn nê-ông và nhạc nhảy điên dại ở các khu ăn chơi. Tất nhiên có vẻ lộn xộn hơn, nhiều nét lam lũ hơn.

        Không khí hơi trầm lặng - với con người, với tiếng nói nhẹ, dáng đi khoan thai đến cảnh sinh hoạt cũng mang nhiều nét cũ của dân tộc - anh chỉ tìm thấy ở Huế. Cái ngỡ ngàng của anh mất đi nhanh chóng. Chỉ mấy ngày sau, anh cảm thấy tất cả tình cảm thân thuộc, sâu sắc đối với Huế trong con người anh trỗi dậy.

-----------------
        1. Nay là trường Quốc Học.

        Đến cầu Tràng Tiền, anh ngừng lại. Anh ngắm trìu mến chiếc cầu sắt bắc qua dòng sông Hương êm đềm. Chiếc cầu là hình ảnh của Huế trong lòng bất cứ người Huế nào phải xa nơi sinh trưởng của mình như hình ảnh Tháp Rùa trong lòng người Hà Nội, hình ảnh chợ Bến Thành trong lòng người Sài Gòn. Bao nhiêu chiếc cầu đẹp đẽ, to lớn khác anh đã nhìn thấy trên quãng đường phiêu lưu của anh vẫn không xóa mờ được hình ảnh chiếc cầu này. Vì chiếc cầu này là chiếc cầu quê hương.

        Hai bên bờ sông Hương lác đác có những con đò nằm ngủ muộn, sau một đêm biến thành những "hộp đêm nổi" đồng lõa với bóng tối phủ trên mặt sông. Đó là nỗi xót xa cho những con người của thành phố Huế. Phan Thúc Định nhìn các cô nữ sinh trung học đi ngang qua . Những chiếc nón bài thơ, những tà áo dài, những dáng đi thướt tha như đem lại cho cảnh Huế buổi sáng một sức sống tươi mát. Sức sống hiện trên những đôi mắt thông minh, những nụ cười duyên dáng của các cô. Qua câu chuyện ríu rít, thoáng nghe được, Phan Thúc Định thấy các cô đang nói về những truyền đơn kháng chiến mà bàn tay bí mật nào đó đã dán trên các đường phố đêm qua. Các cô nói những điều đó một cách say sưa và với niềm khâm phục thật sự. Phan Thúc Định mỉm cười. Bên trong cái vẻ trầm lặng bề ngoài của Huế, còn có một cuộc sống khác - một cuộc sống sôi sục như trong ruột một trái núi lửa chưa có dịp phụt tung ra ngoài.

        Tiếng động cơ rầm rầm làm Phan Thúc Định quay lại. Một đoàn xe nhà binh Pháp chạy về phía An Cựu. Mở đầu là máy xe thiết giáp chĩa lăm lăm trọng liên ra phía trước, xích sắt nghiến nặng nề, để lại mặt đường nhựa những vết xước như dao băm. Theo sau là hơn hai chục chiếc xe vận tải GMC, chở đầy bọn lính Pháp đội mũ sắt, quần áo dã chiến, trang bị vũ khí đầy mình, mắt chúng như mắt thú dại. Cuối cùng là mấy chiếc háp trắc lừ lừ vươn nòng pháo ra phía trước, ngất nghểu chiếc cần thông tin dài ngoằng, bụi cuốn theo mù mịt. Người đi đường dừng lại nhìn bọn chúng, nhưng đều im lặng. Một sự im lặng khó hiểu.

        Phan Thúc Định đi thẳng đến nhà bưu điện. Anh trả tiền rồi vào buồng thuê điện thoại (ở khách sạn anh trú cũng có điện thoại nhưng anh không muốn dùng). Khi có một mình ở trong buồng điện thoại, anh gọi sổ 377. Anh hỏi bằng tiếng Pháp :

        - A lô. Có phải bàn giấy hãng "Tháp Quốc Hàng Không" không?

        Tiếng một người phụ nữ Pháp ở bên kia đầu dây :

        - Vâng, tôi nghe đây.

        - Xin vui lòng cho tôi gặp ông phụ trách chi nhánh của hãng.

        - Ông đợi một chút nhé.

        Im lặng. Phan Thúc Định cầm ổng nghe chờ. Hai phút sau, trong ống nghe có tiếng một người Pháp hỏi :

        - A lô, ai đấy ?

        - Có phải ông Rơ-nê đấy không ?

        - Vâng, tôi đây.

        - Chào ông. Tôi là Phan Thúc Định.

        - A ... chào ông.

        - Tôi xin báo để ông biết tôi chưa sử dụng được chiếc vé khứ hồi về Sài Gòn. Khi nào xong việc, tôi sẽ gọi dây nói báo ông chuẩn bị chỗ cho tôi về Pháp ngay nhé !

        - Vâng, có thế thôi ư ? Ông có căn dặn gì thêm không ?

        - Vâng, có thế thôi. Xin cảm ơn ông và chào ông.

        - Xin chào ông và chúc ông may mắn.

        Phan Thúc Định rời nhà bưu điện. Anh quan sát một lượt những người xung quanh rồi lững thững đi qua nhà thờ Sainte Marie, xuôi xuống phía cầu An Cựu. Đến một biệt thự hai tầng, có hàng rào sắt sơn đỏ lại có tôn che kín chung quanh, anh bấm chuông. Một người đày tớ gái mở cửa. Lúc ấy, anh mới nhìn thấy Cao Xuân Đáng đang đứng trên sân sỏi thọc tay và0 hai túi quần, nói chuyện với một gã mặc quân phục rất thẳng nếp, vai đeo gạch vàng. Hai gã nhìn ra. Phan Thúc Định gật đầu chào, rồi hỏi người đày tớ :

        - Cho tôi hỏi cô Vân Anh có ở nhà không ?

        Người đầy tớ chưa kịp trả lời thì Cao Xuân Đăng đã nói vọng ra :

        - Chào anh Định. Có phải anh hỏi cháu Vân Anh không? Cháu đi vắng chưa về. Mời anh vào chơi đã.

        Phan Thúc Định bước vào. Chiếc cổng sắt khép lại. Cao Xuân Đáng chìa tay bắt tay anh và giới thiệu :

        - Đây là trung úy Thiệu, một người bạn của tôi. Đây là anh Phan Thúc Định, bạn của cháu Vân Anh, tiến sĩ luật ở pháp về.

        Định và gã trung úy bắt tay nhau. Đó là một gã ngoài ba mươi tuổi, mặt nhỏ và nhẵn nhụi, tóc đen mượt ốp vào hai bên sọ, mắt bé có vẻ gian xảo, thâm hiểm. Cao Xuân Đáng giơ tay:

        - Xin mời hai anh vào trong nhà chơi.

        Phan Thúc Định hỏi :

        - Tôi có làm phiền gì hai ông không ?

        - Không. Chúng tôi đang nói chuyện thời thế. Không có chuyện gì riêng tư đâu.

        Vẫn cái phòng khách bày toàn đồ đạc cổ kính mà Phan Thúc Định đã nói chuyện với Vân Anh ở đây một lần. Cao Xuân Đáng bảo người đầy tớ gái pha trà. Ba người ngồi xuống ghế sa-lông. Tên trung úy hỏi:

        - Anh Đáng có biét "maitre”¹ Phúc Sơn không ? Người xem tướng và bói bài tây nổi tiếng từ hai mươi năm nay ấy mà. Hôm trước ghé qua Sài Gòn, vợ chồng tôi có nhờ lão coi tướng dùm.

-------------------------
        1. "maitre" “Thày" Một số bọn coi tay. coi bói tự xưng là “thày" để dễ bịp.

       
        - Hắn bảo anh sao ?

        - Chà chà, thằng cha nói giỏi thật.

        Tên trung úy giơ bàn tay trắng trẻo ra trước mặt mọi người.

        - Hắn coi tướng tay kết hợp với tướng mặt, tính tôi năm trăm đồng. Vợ tôi mất năm trăm đồng nữa là một ngàn. Mất một ngàn cũng đáng. Hắn nói rất đúng. Hắn bảo xưa nay số tôi rất an nhàn, có quý nhân phù trợ. Đúng vậy. Anh xem bao nhiêu lần chúng nó định đẩy tôi ra trận mà tôi cứ ngồi đàng hoàng chỗ tốt nhất trong cái đệ nhị quân khu này. Các vị tướng Pháp đều quí hóa, yêu mến tôi. Trước đây, tướng Sa-lăng định giúp tôi vào quốc tịch Pháp. "Ma-phăm"¹ cứ xui tôi nhận lời ngay. Tôi nghĩ kể ra vào quốc tịch Pháp cũng có nhiều cái lợi, trước hết là người Pháp sẽ tín nhiệm hơn, nhưng sau nghĩ mình còn là sĩ quan trong quân đội quốc gia thì chưa nên vào vội. Mình phải khôn khéo, tính sâu hơn đàn bà chứ.

        Cao Xuân Đáng mời trà. Tên trung úy vẫn say sưa ngắm bàn tay của mình và nói :

        - Phúc Sơn nói về tương lai của tôi mà tôi giật mình. Mới đầu, hắn tưởng hắn lầm không dám nói ra ngay, về sau, hắn cứ chặc chậc lưỡi, dùng thước đo đi tính lại trên bàn tay của tôi, gặng mãi hắn mới nói số tôi về sau nay giàu sang không biết thế nào mà kể hết, uy danh lừng lẫy. Không hiểu có nên tin hắn không, nhưng về quá khứ hắn nói rất đúng. Vợ tôi cũng rất phục hắn. Sau khi coi tướng cho vợ tôi rồi, hắn lại khẳng định lời tiên đoán của hắn về hậu vận của tôi và lời đoán về hậu vận của vợ tôi cũng rất phù hợp. Hắn khoe với tôi là trước đây hắn đã từng coi tướng cho cả quốc trưởng Bảo Đại, cả toàn quyền Brê-vi-ề và được hậu thưởng rất nhiều.

        Tên trung úy có vẻ không thích uống trà, chỉ nhón mứt sen ăn, cũng như có vẻ không thích nói chuyện gì khác, chỉ thích nói về mình :

        - Hắn có nói nhỏ với tôi một điều mà tôi suy nghĩ mãi. Hắn bảo lần này thì quí nhân phù trợ tôi không phải từ phương Tây lại mà từ một phương trời xa hơn nữa đến. Khi gặp quí nhân thì phải biết lợi dụng ngay kèo dịp may nhiều khi chỉ đến với người ta một lần thôi. Hắn có xin tôi ngày sinh tháng đẻ để lấy một lá số tử vi thì rõ ràng hơn và hẹn lần sau nếu tôi đến một mình, hắn có thể nói nhiều điều chi tiết hơn. Mất với hắn ngàn rưỡi đồng một lá số tử vi nữa.

        Cao Xuân Đáng đưa đẩy :

        - Có điều chắc chắn là : Với cái tài của anh, tôi tin rằng anh sẽ còn được thăng cấp nhiều.

        Tên trung úy cười tự mãn :

        - Thời thế nay, người Pháp đang cần đến bọn mình. Anh xem đấy. khối thằng cha vô học chỉ là lính khố đỏ, cai đội khố xanh như mình bây giờ đã lên cấp tá, cấp tướng.

        Cao Xuân Đáng rót thêm trà vào chén của Phan Thúc Định:

        - Nhưng thời thế gần đây tôi lo lắm. Mấy mũi tấn công của tướng Na-va vào vùng địch đã không... thành công. Bọn lính đào ngũ nhiều lắm phải không ?

        Tên trung úy nhún vai :

        - Ồ, bao giờ chúng tôi chẳng đánh xong rồi lại rút. Những địa điểm nào không có lợi về chiến lược thì giữ làm gì. Còn bọn lính đào ngũ bao nhiêu thì bất bọn khác thay vào. Chi càng giàu cho bọn O. D² thôi

        - À, hôm nọ có một phái đoàn quân sự Hoa Kỳ đến thăm bộ tham mưu đệ nhị quân khu chúng tôi, có lộ vẻ ngạc nhiên hỏi chúng tôi tại sao đi toàn xe "díp" cũ, vì họ giúp cho người Pháp toàn xe mới cả. Chúng tôi trả lời không biết... Mấy ngày sau thấy người Pháp cho thêm năm xe "díp" mới nguyên.

        Thấy câu chuyện như hết chỗ để khoe về cái tôi rồi tên trung úy đứng dậy vuốt cái đàu mượt, cầm lấy cái mũ bình thiên có gắn huy hiệu hai con rồng châu vào một miếng ba vạch, đứng dậy :

        - Thôi, xin phép, tôi phải về xem việc giải quyết cho mấy đứa cháu vào học trường Đà Lạt xong chưa.

        Hắn chìa tay bắt tay Cao Xuân Đáng và Phan Thúc Định.

        - Au revoir².

         Cao Xuân Đáng tiễn hắn ra đến cửa. Lúc quay vào, Đáng nói như thanh minh với Phan Thúc Định :

        - Trung úy Nguyễn Vãn Thiệu này là người nhiều thủ đoạn thâm hiểm lắm. Anh nghe nói chuyện thì biết tính nết anh ta đấy. Bọn sĩ quan quốc gia đều như thế cả.

        Rồi Cao Xuân Đáng nói sang chuyện khác :

        -Tôi sốt ruột về cháu Vân Anh quá. Cháu bảo đi chơi với mấy người bạn gái ở Đà Nẵng, hẹn hôm nay về mà chưa thấy về. Nếu mai chưa thấy cháu về, tôi phải đánh điện vào anh bạn quen ở  Đà Nẵng nhờ anh ta hỏi hộ xem.

        Phan Thúc Định lịch sự :

        - Chắc Vân Anh vui bạn chưa kịp về. Ông cứ an tâm, vì Đà Nẵng là vùng an toàn.

        Cao Xuân Đáng lắc đầu :

                - Anh mới về nước chưa hiểu tình hình đấy. Có vùng nào là an toàn đâu. Ban ngày là quốc gia, ban đêm là Việt Minh. Ngay giữa những vùng người Pháp coi là an ninh tuyệt đối. Việt Minh vẫn hoạt động nhiều lúc công khai. Nguy hiểm cho chúng ta là dân lại che chở giúp đỡ họ.

-------------------
        1. Ma Femme : Nhà tôi.

        2. O. D chũ tắt của tiếng Pháp "Otticier de détail" tức là sĩ quan hậu cần.

        3. ô - rơ - voa : hẹn gặp lại.

        Đáng đưa thuốc lá mời Phan Thúc Định, hỏi :

        - Rất nhiều người tính đến chuyện rút ra nước ngoài. Theo ý anh, tôi có nên sang Pháp không ? Anh ở bên ấy về anh thấy bên ấy thế nào ? Có thể sống yên ổn làm ăn được không ?

        Phan Thúc Định châm điếu thuốc lá đáp :

        - Thưa ông, suốt thời gian ở Pháp tôi bận học nên không chú ý gì đến chính trị cả.

        Cao Xuân Đảng nói như với chính mình :

        - Bọn họ có tiền, có quyền nên dễ hơn mình anh ạ. Ông Nguyễn Đệ, Đổng lý văn phòng của Quốc trưởng đã góp cổ phần với dệt Dormeuil, lại có cổ phần ở hãng dầu xăng. Ổng Phan Văn Giáo, thủ hiến Trung Phần nay thì mua rất nhiều cổ phần của hãng rượu Martini, lại khối tiền gởi nhà băng Pháp. Ai cũng vơ cho thật nhanh để chuẩn bị đường rút cả rồi. Tôi thì mới làm việc được ít lâu, phải thù tạc chạy chọt nhiều, dành dụm mãi mới mua được cái biệt thự này và cái xe hơi. Bây giờ chẳng lẽ lại bỏ đi. Sang bên ấy, mình là người trắng tay thì sống ra làm sao ? Thực khó nghĩ quá.

        Hắn ghé cái mặt bè bè, phì nộn vào sát Phan Thúc Định đến nỗi cả mùi sáp bóng bôi đầu cũng xộc vào mũi anh, hỏi nhỏ :

        - Nghe cháu Vân Anh nói : anh cũng có qua Mỹ một thời gian phải không ?

        Phan Thúc Định nhìn thẳng vào mắt hắn :

        - Vâng. Tôi có sang đó trong một chuyến du lịch.

        Giọng hắn càng nhỏ dần :

        - Tôi hỏi thực anh nhé : anh có gặp cụ Ngô không ?

        Phan Thúc Định tỏ vẻ ngạc nhiên :

        - Xin lỗi ông, cụ nào ạ ?

        - Cụ Thượng Ngô Đình Diệm ấy mà. Nghe nói cụ ấy đang ở Mỹ và người Mỹ chuẩn bị đưa cụ ấy về nước. Anh sang Mỹ mà không biết gì ư ?

        Phan Thúc Định lắc dầu :

        - Không, tôi không được biết gì ạ. Vì đi du lịch nên tôi chỉ thăm phong cảnh mấy thành phố lớn. Vả lại, như tôi đã nói với ông, tôi mải học nên chẳng còn bụng dạ nào để ý đến chính trị cả.

        Cao Xuân Đáng thất vọng nhìn vồ phía chiếc lọ cổ để góc phòng :

        - Rất tiếc anh không biết mà tìm gặp cụ Ngô xem ý kiến cụ ấy ra sao. Tôi cảm thấy thời thế sắp đổi thay. Anh bảo anh không biết gì đến chính trị, ấy là lúc di học. Chứ bây giờ đã học xong rồi, ra làm việc thì muốn hay không, anh cũng phải để ý đến. Vì nó liên quan ngay đến chỗ đứng của anh, chức vị của anh, nguồn sống của anh, đồng tiền anh kiếm được. Tôi nhiều tuổi hơn anh, tôi khuyên anh : Sổng phải biết theo thời thế, anh ạ. Cây gỗ cứng thường hay gãy. Cây mềm gió chiều nào, uốn theo chiều ấy thì chẳng bao giờ gãy cả.

        - Xin cám ơn ông...

        - Dạo này ờ Huế nhiều người nhắc đến cụ Ngô. Có người đã bí mật đến thăm cậu Cẩn¹ rồi. Thiên hạ lắm anh bợm thật.

        - Thưa ông, họ nhắc đến cụ Ngô như thế nào ?

        Cao Xuân Đăng quay lại nhìn Phan Thúc Định :

        - Sao anh vừa nói anh không quan tâm gì đến chính trị ?

        Phan Thúc Định thản nhiên :

        - Ông chẳng vừa nói : tôi sắp ra làm việc, cần phải hiểu biết thời thế là gì. Tôi nghe lời khuyên của ông muốn hỏi để biết đôi chút thôi; hướng sau này của tôi là mở phòng luật sư hoặc đi dạy học chứ không muốn làm một công chức.

        Cao Xuân Đáng cười :

-           Tất nhiên họ sẵn sàng theo cụ Ngô nếu cụ Ngô vẫn giữ nguyên được cho họ những cái gì họ có được trong mấy năm nay.
-   
        Uống cạn chén trà, Phan Thúc Định đứng dậy cáo từ :

                - Xin phép ông, tôi về. Hôm khác, mong lại đến hầu chuyện ông. Nếu Vân Anh về, ông làm ơn nói hộ tôi đến thăm và Vân Anh gọi điện báo cho tôi biết. Tôi ở khách sạn Thuận Hóa, số điện thoại 1203.

        Cao Xuân Đáng tiễn Phan Thúc Định ra đến cổng sắt, chìa tay ra :

        -  Tôi sẽ nói lại với cháu. Lúc nào rảnh rỗi, mời anh lại chơi. Tôi cũng đang mong cháu.

        Phan Thúc Định lững thững đi về phía khách sạn mình ở. Anh nghĩ miên man; bọn này đã cảm thấy sự thất bại của Pháp đang đi tìm quan thầy mới. Nhưng từ đâu đã tung ra những tin đồn về Ngô Đình Diệm ? Tại sao những tin đồn ấy loan ra nhanh vậy ! Việc về của Ngô Đình Diệm đã được chuẩn bị như thế nào ?

        Anh không biết rằng trong một khoang thuyền đậu bên bờ sông An Cựu, có một người đàn ông đeo kính đen nhìn theo anh. Anh đi được một quãng, người ấy cũng rời thuyên, lên bờ. Trên thuyền chỉ còn một gã Hoa Kiều thản nhiên bắc bếp nấu cơm...

        Huế vẫn trầm lặng, vẫn thơ, vẫn mộng...

----------------------
        1. Chỉ Ngô Đình Cẩn, em ruột Ngô Đình Diệm.

        

        Khi nhận được điện thoại của Vân Anh báo tin, Phan Thúc Định lại đến ngay nhà Cao Xuân Đăng.

        Vân Anh đã đợi anh ở phòng tiếp khách. Cô mặc quần áo lụa trắng. Thân hình trau chuốt như vừa tắm gội xong, nhưng cặp mắt có quầng và dáng điệu mệt mỏi của người mất ngủ. Cô chìa bàn tay mềm mại cho anh :

        - Chắc anh mong em lắm.

        Phan Thúc Định đỡ lấy bàn tay đã được tô màu lại từng móng rất cầu kỳ :

        - Ở Huế này chỉ có em là người quen biết cũ nến em đi vắng cũng nhớ. Em đi về có khỏe không ?

        Vân Anh uể oải :

        - Không được khỏe, anh ạ. Có nhiều cái ngoài sức chịu đựng của em.

        - Sao vậy ?

        - Ăn uống kham khổ, đi bộ nhiều, luôn luôn lo lắng, suy nghĩ, anh bảo em khỏe làm sao được.

        - Em kể chuyện vùng Việt Minh cho anh nghe với. Anh không hình dung được ở ngoài đó họ sống ra sao.

        Vân Anh đưa tay hát tóc xòa xuống một bên mắt, lắc đầu:

        - Em chẳng còn lòng dạ nào kể chuyện cho anh nghe bây giờ. Tâm trí em đang rối loạn...

        Phan Thúc Định nhìn Vân Anh dò hỏi :

        - Chắc vì chuyện Lê Mậu Thành ? Em có gặp Thành không?

        Vân Anh thở dài :

        - Anh ấy bây giờ đổi khác. Việt Minh đã nhuộm đỏ anh ấy rồi. Em thấy anh ấy gầy và đen đi nhiều quá ! Anh ấy khăng khảng không chịu về. Tình yêu của em không lay chuyển được quyết tâm của anh ấy. Giữa em và anh Thành đã có một hố sâu ngăn cách. Em và anh Thành đã đi theo hai con dường khác nhau rồi. Thế là không hàn gắn nổi. Thế là tan vỡ. Anh khuyên em nên làm gì bây giờ ?

        Phan Thúc Định an ủi.

        - Em hãy cố gắng chờ đợi.

        - Khi người ta đã khác nhau về lý tưởng, thì làm gì còn hy vọng gần nhau trong cuộc sống ?

        Đám mây buồn cố hữu lại che rợp hàng mi dài và đẹp của Vân Anh.

        Một lát sau, cô ta chợt nhớ ra :

        - Xin lỗi anh, em mải nói chuyện riêng của em nên quên mất chuyện của anh. Em có chuyển lời hỏi thăm của anh đến anh Thành. Anh ấy cảm ơn anh và nhờ em nói hộ với anh là anh ấy "không bao giờ từ bỏ sự nghiệp anh ấy đang theo đuổi cả". Anh ấy nói thêm : "Sự nghiệp lớn nằm trong tay những người quyết tâm và sự nghiệp lớn của anh ấy sắp hoàn thành rồi".

        Đầu óc Phan Thúc Định ghi nhớ rất nhanh những lời Vân Anh nói, anh mỉm cười :

        - Anh Thành thực là một người kiên định. Chắc xong sự nghiệp rồi anh ấy sẽ tìm em.

        - Nhưng anh quên rằng sự nghiệp của anh áy không có chỗ dung em.


        Chiều hôm ấy, Phan Thúc Định sang bên kia cầu vào mấy hiệu tạp hóa mua vài thứ lặt vặt, rồi đến một hiên sách nằm giữa phố Trần Hưng Đạo. Lúc đó, hiệu sách không có khách.

        Chủ tiệm là một người đàn ông trung niên, tóc lốm đốm bạc, đeo kính trắng đang ngồi mải mê đọc sách. Phan Thúc Định đứng nhìn những sách bày một lượt, rồi hỏi :

        - Ngoài những sách bày đây, ông còn những tiểu thuyết cũ bán không ?

        Người chủ hiệu đạt quyển sách đang đọc xuống, hỏi lại Phan Thúc Định :

        - Ỏng cần mua những loại tiểu thuyết nào ?

        Phan Thúc Định đáp :

        - Tôi muốn mua những tiếu thuyết lịch sử xuất bản thời kỳ 1930 đến 1945.

        Người chủ quán sách niềm nở.

        - Chúng tôi còn có tiểu thuyết tâm lý xã hội từ 1945 đến nay thôi. Néu ông cần chúng tôi sẵn sàng để lại.

        Hai người nhìn nhau cười. Phan Thúc Định chỉ mấy quyển sách bày trên giá, nhờ người chủ gói hộ. Lúc móc tiền ở ví trả, anh kẹp ở giữa hai tờ giấy bạc một tờ giấy mỏng anh đã viết sẵn, rồi chào người chủ quay ra.

        Người chủ sách im lặng nhìn theo anh.

        Sau đó, Phan Thúc Định trở về bưu điện gọi số điện thoại 377.

        - A lô, cho tôi gặp ông Rơ-nê.

        Lúc Rơ-nê ra cầm máy, Phan Thúc Định nói :

        -  A lô, ông Rơ-nê đấy phải không ? Chào ông. Tôi là Phan Thúc Định đây. Xin báo ông biết, công việc tôi ở Huế xong rồi. Ngày mai ông giữ cho tôi một chỗ đi Sài Gòn và một chỗ đi Pháp trong chuyến bay sắp tới của hãng nhé. Xin cám ơn ông....

       

        Cái gì phải xảy ra đã xảy ra. Ngày mồng 7 tháng 5 năm 1954 quân đội viễn chinh Pháp đầu hàng ở Điện Biên Phủ. Như một tiếng nổ lớn có sức chấn động dây chuyên, chiến thắng Điện Biên Phủ đã làm lịch sử Việt Nam, cũng như lịch sử đấu tranh giải phóng của các dân tộc bị áp bức trên thế giới chuyển sang một trang mới. Ở hội nghị Giơ-ne-vơ về vấn đề Đông Dương, bọn thực dân Pháp chuẩn bị chấp nhận một sự thất bại hoàn toàn. Chủ nghĩa thực dân cũ chuẩn bị chấp nhận sự cáo chung của vai trò ăn cướp, giết người dã man, đẫm máu đã kéo dài trên sân khấu chính trị thế giới. Nhưng chủ nghĩa thực dân mới giấu bên trong bộ áo sặc sỡ của mình những bom nguyên tử và máy bay phản lực, những kế hoạch thống trị và hủy diệt nhân loại, lồng lộn ra trò, ở châu Á thì đeo chiếc mặt nạ da vàng, ở châu Phi thì đeo chiếc mặt nạ da đen...

        Giữa lúc bọn thực dân Pháp và lũ ngụy quân, ngụy quyền tay sai tuyệt vọng, bối rối, hoang mang, gục xuống tưởng không thể nào đứng dậy được thì bọn quan chức và nhân viên Mỹ thi nhau bay đến Sài Gòn, Hà Nội. Có người của C.LA, người của D.I.A¹... Trong đó, có đại tá Lên-đên, có "giáo sư" Phi-sin, thiếu tá Tô-ma, nhà báo Xôn-xăng-đơ²

        Trong khi Phô-stơ Đa-lét, bộ trưởng Bộ ngoại giao Mỹ bỏ hội nghị Giơ-ne-vơ đi gặp thủ tướng Anh I-dơn, Thủ tướng Pháp La-ni-en và Măng đét Phơ-răng để vận động chống lại việc công nhận chủ quyền của ba nước Đông Dương và kéo dài chiến tranh, để Mỹ đổ quân vào Việt Nam, thì ở Việt Nam, máy bay do phi công Mỹ lái tiếp tục ném bom dữ dội xuống các làng mạc, hạm đội 7 Mỹ tiến vào vịnh Bắc bộ. Bọn quan chức nhân viên Mỹ tới tấp sang "nghiên cứu về vấn đề Việt Nam", hết gặp tướng Na-va lại gặp Bảo Đại, hết gặp công khai những nhân vật công khai lại gặp bí mật những nhân vật bí mật. Những nhân vật bí mật này làm đủ nghề, từ công chức trong bộ máy ngụy quyền, sĩ quan ngụy quân đến bọn lý lịch bất hảo vẫn vỗ ngực là "lãnh tụ đảng phái quốc gia", từ bọn đội lốt thầy tu khoác áo chùng đen lẫn áo nâu, áo cà-sa vàng, đến bọn thầy bói, thầy tướng, từ một nhà buôn xuất nhập khẩu giàu có đến bọn du thủ, du thực đứng ở các bến xe.

        Chưa bao giờ Tòa đại sứ Mỹ và các phòng thông tin Mỹ, cơ quan viện trợ Mỹ ở Hà Nội, ở Huế, ở Sài Gòn bận tíu tít đến thế.

        Rồi những tin đồn úp úp, mở mở, hư hư, thực thực. Rồi những lời dụ dỗ, thăm dò, hứa hẹn, mặc cả. Cuối cùng, như các báo chí nước ngoài đưa tin, từ trong tay áo chú Sam thò ra một con nộm...

        Ngày 26 tháng 6 năm 1954, ở sân bay Tân Sơn Nhát diễn ra một cuộc đón tiếp kỳ lạ, nửa công khai, nửa bí mật, nửa chính thức, nửa không chính thức, nửa bình thường, nửa nghi thức như đón tiếp một nhân vật quan trọng. Bí mật, không chính thức, và bình thường vì cuộc đón tiếp này chỉ có riêng một số người biết, sân bay không có cờ quạt, khẩu hiệu, dàn nhạc, đội quân danh dự. Công khai, chính thức, nghi lễ vì không khí sân bay nghiêm trang, chờ đợi, nhiều cảnh sát, hiến binh canh gác, nhiều lính kín lởn vởn đi lại, một số nhà báo mang máy ảnh dén đưa tin. Người đi đón đều là những nhân vật quan trọng, tuy không phải là những kẻ cầm đầu bộ máy xâm lược của đế quốc thực dân và lũ ngụy quyền, ngụy quân nhưng đều là đại diện chính thức của những kẻ ấy. Người ta thấy đại diện của cao ủy Pháp ở Đông Dương đứng cạnh đại tá Mỹ Lên-sđên; đại diện cho Bảo Đại ở Sàì Gòn (Bảo Đại có hai văn phòng đại diện ở Hà Nội và Sài Gòn) đứng cạnh đại diện của đại sứ Mỹ tại Việt Nam; "nhà báo" Xôm-xăng-đơ đứng cạnh giám mục Ngô Đình Thục; thủ lĩnh Đại Việt đứng cạnh Tô - ma... Thái độ đám đi đón hoàn toàn khác nhau, người thì vênh vang đắc chí như "cờ đã đến tay", kẻ thì buồn rầu miễn cưỡng như bị cướp mất miếng ăn; người thì hớn hở tràn trề hy vọng như nắm chắc ghế "tổng trưởng" trong tay; kẻ thì vẫn dò dặt, lấm lét mất trước mắt sau như phân vân không biết dã nên theo ỏng chủ mới hay chưa và liệu ông chủ cũ đối với mình thế nào...

        Một chiéc máy bay bổn động cơ của hãng hàng không "Trccdom Air Lines"³ từ từ hạ cánh xuống sân bay. Mội người im lặng chăm chứ nhìn lên khung cánh cửa máy bay. Cửa máy bay mở rộng. Cầu thang máy bay đẩy tới. Một người ngoài năm mươi tuổi mập lùn, mặt bừ bự, lông mày rậm, mắt tráng dã, bộ âu phục vải trắng, thắt cà-vạt đen, tay áo che đến nửa bàn tay, đôi chân ngắn trong ống quần rộng : Ngô Đình Diệm.

----------------
        1. Déíence Intelligence Agency, cơ quan phản gián của nước Mỹ

        2. Soỉ Xanders, nhân viên CIA đội lốt nhà báo.

        3. Một tổ chức ngụy trang cùa C.I.A.

   
        Diệm hấp háy mắt trước ánh nắng chói chang của sân bay, cười nhăn nhó cả mặt, giơ một bàn tay lên chào những người ra đón. Đằng sau Diệm, một tên Mỹ chắc nịch như một võ sĩ, mặt cau có lầm lì : "giáo sư" Phi-sin. Rồi lần lượt đến Ngô Đình Nhu, Trần Kim Tuyến, Phan Thúc Định xuống thang...

        Máy ảnh của mấy nhà báo giơ lên bấm.

        Ngô Đình Diệm bước nhanh đến chỗ đám người ra đón, bắt tay mọi người. Vừa bắt tay, Diệm vừa nghe giới thiệu về tên và chức vụ, nghề nghiệp từng người. Diệm dè dặt khi bắt tay mấy tên Pháp, vồ vập khi gặp lại bọn Mỹ mà Diệm đã từng quen biết, hân hoan khi gặp những người trong gia đình, nhìn ban ơn và hứa hẹn với bọn ngụy quyền, ngụy quân chạy theo chủ mới. Giám mục Ngô Đình Thục làm dấu ban phước lành cho Diệm.

        Mấy nhà báo xô đến định phỏng vấn. Ngô Đình Diệm cười bí mật.

        -  Tôi tuyên bố bây giờ cũng còn hơi sớm. Các ông đợi cho 10 ngày nữa.

        Cả đám kéo nhau ra xe hơi đủ kiểu đậu ở cửa sân bay.

        Còn lại đám cảnh sát, lính kín ngơ ngác nhìn theo không hiểu ra sao cả. Vì chúng được lệnh theo dõi thái độ những người đi đón thì những người đi đón lại đểu là cấp to có thể sai phái được các "xếp" của chúng; chúng được lệnh theo dõi người được đón, thì người được đón lại là ngưòi mà các "xếp" của chúng phải chạy ra thật xa, không dám đến gần. Thực là khó hiểu.

        Ngay chiều hôm đó, trong tòa đại sứ Mỹ ở Sài Gòn có cuộc họp giữa ba người: Cô-lin¹, Lên-sđên và Ngô Đình Diệm. Rượu rót ra, hai cái cốc chạm vào cốc Ngô Đình Diệm.

        - Chúc mừng ông Diệm đã trở về xứ sở của ông.

        - Thế là chúng ta đã gặp nhau ở Sài Gòn.

        Ngô Đình Diệm gật dầu :

        - Xin cảm ơn các ông, xin cảm ơn các ông. Đó là nhờ sự giúp đỡ tận tình của các ông.

        Cô-lin chỉ về phía Lên-sđên :

        - Phải nói trước hết là sự cố gắng của đại tá Lên-sđên và cơ quan của ông ấy.

        Ngô Đình Diệm có vẻ áy náy :

        - Tôi cảm thấy người Pháp không hài lòng đối với việc về nước của tôi. Tôi thấy cần phải đề phòng người Pháp.

        Lên-sđên mỉm cười

        - Tất nhiên là như vậy, nhưng ông cứ yên tâm. Người Pháp đã thỏa thuận với chúng tôi, đã hứa với chúng tôi là hoàn toàn bảo đảm an ninh cho ông. Bọn tướng tá ở Đông Dương này còn lừng khừng nhưng mọi việc không phải quyết định ở đây mà đã quyết định ở Pa-ri và Oa-sinh-tơn rồi. Sau này, ta sẽ gạt nốt Pa-ri. Ngài ngoại trưởng Đa-lét đang hết sức nôn nóng, ngài có chỉ thị cho chúng tôi là tình hình rất cấp bách, trong bất kỳ tình huống nào, chúng ta phải bắt tay vào thực hiện kế hoạch của chúng ta.

        Ngô Đình Diệm không giấu nổi sự sung sướng :

        - Tôi cũng tán thành phải làm ngay...

        Cô-lin lắc đầu :

        - Chúng ta chưa có thể làm ngay mọi việc một lúc. Tôi nắm vững tình hình ở đây hơn các ông.

        Lên-sđên cương quyết :

        - Nhưng ngay bây giờ chúng ta phải thực hiện điểm một của kế hoạch. Người Pháp đã thỏa thuận với chúng ta rồi, chúng ta phải buộc người Pháp thi hành, không để người Pháp khất lần nữa : ngay trong tháng tới, chúng ta yêu cầu người Pháp phải giải tán chính phủ Bửu Lộc để ông Diệm đây lập một chính phủ mới. Chúng ta chưa yêu cầu truất phế Bảo Đại là chúng ta đã nhân nhượng rồi...

        Ngô Đình Diệm hằn học :

        - Trong kế hoạch, chúng ta phải truất phế cả Bảo Đại

        - Đúng. Lên-sđên đáp - Ta sẽ làm dần dần. Trước mắt hãy tạm để Bảo Đại đấy, nhưng chúng ta phải nắm lấy quyền hành trước khi hội nghị Giơ-ne-vơ đi đến một quyết định nào đó. Bất cứ một quyết định nào ở Giơ-ne-vơ chúng ta cũng chống lại vì đấy không phải là quyết định của Oa - sinh - tơn. Trong tháng tới, phải có một chính phủ do ông Diệm cầm đầu, nếu không, quốc hội sẽ không thông qua viện trợ. Đây là thông báo của ngài ngoại trưởng Đa-lét. Người Mỹ chịu 80% chiến phí cho người Pháp ở Đông Dương, không phải để mất không. Từ năm 1950 đến nay, chúng ta đã bỏ ra 2 tỷ đô la.

        - Tôi đề nghị chúng ta không nên để phí thời gian : nên bàn ngay vè việc tổ chức chính phủ cho ông Diệm, các chức vụ quan trọng khác trong chính quyền tương lai để ngày mai ông Diệm có thể tiếp xúc với những người đó. Ông Diệm cần nắm được những người ủng hộ ông từ bây giờ; ông có thể nói thẳng với họ, người Pháp sẽ rút khỏi Đông Dương và chúng tôi sẽ viện trợ tháng cho ông, trực tiếp giúp đỡ ông để ông tiếp tục cuộc chiến đấu chống Cộng sản trên bán đảo này...

---------------------
        1. Cô - lin : J. Lawton Collin’s, đại sứ Mỹ ở miền Nam Việt Nam.

   
        Giọng của Cô-lin trờ nên nghiêm trang :

        - Chúng ta hết sức khẩn trương nhưng cũng phải thận trọng. Trước đây tôi đã trao đổi với đại tá Lên-sđên về thành phần của một chính phủ quốc gia Việt Nam mới; hôm nay, tôi muốn nhắc lại với ông Diệm. Trong giai đoạn hiện nay, thực hiện điểm một kế hoạch, chúng ta cần mềm dẻo một chút. Chúng ta không thể và cũng không nên thay đổi ngay toàn bộ bộ máy cai trị của người Pháp đã tổ chức từ bao nhiêu năm nay. Vì như vậy, chúng ta sẽ tạo nên một sự chống đối rất bất lợi cho ông Diệm và cho người Mỹ chúng ta lúc này. Cho nên trừ những chức vụ quan trọng chủ chốt phải có người của chúng ta nắm giữ, còn chúng ta có thể sử dụng một số người cũ. Theo chỗ tôi tiếp xúc với bọn họ thì tôi biết, ta có thể "mua" được họ. Xin đề nghị đại tá Lên-sđên trình bày để ông Diệm rõ dự kiến mà tôi và đại tá đã thống nhát về thành phần chính phủ quốc gia tương lai do ông Diệm làm thủ tướng...

        Lên-sđên đi lại góc phòng, mở chiếc cặp da, lấy ra một tờ giấy có ghi tên một số người. Trong khi Ngô Đình Diệm đỡ lấy chăm chú xem thì Lên-sđên giải thích thêm :

        - Những người có tên trong danh sách này là những người mà C.I.A chúng tôi đã thẩm tra¹.

        - Lúc này, tôi cần có một số người thân cận luôn ở bên tôi - Diệm nói.

        Lên-sđên đáp :

        - Cố vấn của ông là ông Ngô Đình Nhu, bí thư riêng của ông là Võ Văn Hải.

        Ngô Đình Diệm ngạc nhiên :

        - Sao lại Hải ?

        - Ổng không bằng lòng Võ Văn Hải ư ? Lên - sđên hỏi lại - Tôi biết người này rất tận tụy trung thành với ông. Anh của Hải là bạn đồng liêu cũ của ông. Bản thân anh ta đã từng tổ chức đảng "Phục quốc đồng minh” giúp ông trong những ngày ông còn ở Nhật Bản. Một tay chống Cộng có truyền thống.

        Ngô Đình Diệm lắc đầu :

        - Tôi không nghi ngờ gì Võ Văn Hải cả. Nhưng tôi muốn Phan Thúc Định làm bí thư riêng cho tôi. Tôi muốn một người tháo vát, thông minh, có tri thức.

        Lên-sđên chậm rãi :

        - Nhưng đối với chúng tôi, chúng tôi chưa tin được Phan Thúc Định.

        - Có phải vì Định đã cộng tác với S.E.D.C.E không ?

        - Không, ngàn lần không phải thế, ông bạn thân mến. Chúng tôi đã nói với ông rằng : chúng tôi có thể mua được bát cứ tình báo viên nào của S.E.D.C.E ngay cả với viên chỉ huy của Định. Nhưng về Phan Thúc Định, chúng tôi chưa nắm được anh ta. Dù sao đi nữa, anh ta vẫn không phải là người của chúng tôi. Đối với bất cứ một người nào, khi chúng tôi cần tìm hiểu về người ấy, thì chỉ một thời gian ngắn, chúng tôi có thể nắm được tất cả gốc tích họ hàng, bạn bè, thói quen, hoạt động, thậm chí đến cả những sở thích nhỏ của người ấy như thích uống rượu gì, thích xem loại sách nào... Nhưng riêng đối với Định, chúng tôi vẫn thấy còn những dấu hỏi.

        - Về gốc tích, họ hàng anh ta, tôi biết rõ - Diệm nói.

        - Đúng ! Lên-sđên gảt đầu.

        - Về bản thân anh ta, chúng ta vẫn tiếp xúc.

        - Đúng !

        - Chính ông đã hỏi những nhân viên C.I.A cài trong S.E.D.C.E về anh ta.

        - Đúng !

        - Họ nói sao ?

        - Ông còn lạ gì tổ chức tình báo nữa. Mỗi nhân viên tình báo hoạt động một lĩnh vực, trong đường dây khác nhau : điều đó hoàn toàn phải bí mật, tuy cùng là nhân viên của S.E.D.C.E nhưng nhiều khi cũng không biết nhau, làm thế nào mà nắm được rõ về mọi hoạt động của nhau. Họ chỉ báo cáo cho tôi biết là Định được S.E.D.C.E tín nhiệm, còn những chi tiết khác thì không ngoài những điều ta đã biết rồi : gia đình thế nào, sang Pháp học ra sao.

        - Ông không thể liên lạc thẳng với những người chỉ huy S.E.D.C.E để hỏi cho rõ ? Dù sao họ cũng là đồng minh của chúng ta.

        Lên-sđên phá ra cười làm Cô-lin cũng cười theo. Hắn giải thích với Ngô Đình Diệm :

        - Trong lĩnh vực tình báo không có "đồng minh", theo đúng nghĩa của nó, ông Diệm ạ. "Đồng minh" cũng là một đối tượng ta phải điều tra, giữ miếng, và đối phó không khác gì đối với kẻ thù. Chúng ta gài người của chúng ta vào S.E.D.C.E thì S.E.D.C.E cũng phải gài người của họ vào C.I.A chứ ! Bây giò hỏi tin tức về bọn cộng sản thì họ có thế cung cấp cho ta một phần nào, nhưng ta không ngây thơ gì lại hỏi họ về nhân viên của họ cả.

        Ngô Đình Diệm vẫn hỏi thêm :

        - Thế còn báo cáo của Phạm Xuân Phòng về thời gian Phan Thúc Định trở về Viột Nam ?

        Lên-sđên đáp :

        - Trong thời gian Phan Thúc Định trở về Việt Nam. Phạm Xuân Phòng có theo sát Định. Trên máy bay từ Sài Gòn, Định liên lạc với một cô chiêu đãi viên. Thời gian ở Huế, Định thường gọi dây nói đến số điện thoại 377. Số điện thoại này thẩm tra lại là số điện thoại của Rơ-nê Ca-sanh, phụ trách chi nhánh hãng Pháp quốc hàng không ở Huế, đồng thời là một nhân viên bí mật của S.E.D.C.E. Chúng ta không làm thế nào thu dược nội dung những cuộc nói chuyện đó. Ở Sài Gòn, Định hay lui tới các tiệm nhảy Arc-en-ciel, Mỹ Cảnh, Liberty Palace...

-----------------------
        1. Những người có tên trong bản danh sách là : Trần Văn Chương, Trần Văn Đỗ, Trần Văn Của, Nguyễn Dương Đôn, Trần Văn Bạch, Phan Khắc Sửu. Phạm Hữu Chương, Nguyễn Tăng Nguyên. Trần Chánh Thành, Lê Quang Luật, Phạm Duy Khiêm, Nguyên Ngọc Thơ, Lê Ngọc Chấn, Bùi Văn Thinh, Nguyễn Văn Thoại, Tràn Hữu Phương.

        Đợi Lên-sđên nói xong, Diệm mới mỉm cười :

        - Thời gian ở Huế, Định đã làm được một việc rất tốt mà Phạm Xuân Phòng không biết.

        Lên-sđên ngạc nhiên :

        - Việc gì ? Không có việc gì mà chúng tôi không biết cả.

        Diộm thủng thẳng :

        - Định đã nắm cho tôi được tình hình của công chức, sĩ quan ở Huế và quan trọng nhất là nối được mối liên hệ giữa tôi với Lê Mậu Thành...

        Lên-sđên đập tay xuống ghế bành :

        - Tôi biết ! tôi biết ! Và Lê Mậu Thành đã phản lại ông rồi chứ gì ? Một trong những lãnh tụ Đại Việt, người mà ông đã tìm cách cài vào hàng ngũ cộng sản, phá từ trong nội bộ của chúng phá ra, đã bị "nhuộm đỏ" rồi chứ gì ?

        - Sao ông biết ?

        - Xin lỗi ông, ông cử Định đi bắt liên lạc với Lê Mậu Thành thì chúng tôi cũng cử người đi gặp hắn, đồng thời để giám sát quan hệ giữa hắn và Định. Thành đã bị Việt Minh tẩy não, đã được chúng giao cho công tác, đã tỏ ý đi theo Việt Minh đến cùng.

        Diệm vẫn thủng thẳng :

        - Người của ông lầm rồi ! Tất cả những điều ấy chỉ là bề ngoài. Nếu không thế thì Lê Mậu Thành sống sao được giữa lòng chiến khu Việt Minh mấy năm nay và sẽ còn với Cộng sản một thời gian nữa. Bọn Việt Minh rất tinh quái nhưng tôi tin Lê Mậu Thành cao tay hơn chúng, sẽ cho chúng một đòn nặng. Bằng mật khẩu thống nhất với nhau từ trước, Thành đã nhắn về cho tôi biết anh ta đang xúc tiến việc tôi giao phó cho anh ta. Đó là một con người rất trung thành với tôi, với lý tưởng quốc gia "Không bao giờ từ bỏ sự nghiệp anh ta theo đuổi cả", một con người hiểu biết già dặn và có kinh nghiệm đối phó với Cộng sản. Tôi đã nhận được báo cáo đầu tiên của Lê Mậu Thành. Phan Thúc Định đã giúp tôi việc đó.

        Lúc này, Cô-lin thấy cần phải xen vào câu chuyện :

        - Dù sao chúng tôi cũng thấy chưa nên giao cho Phan Thúc Định một chức vụ gì chính thức trong chính phủ mới. Chúng tôi chịu trách nhiệm trước Tổng thống Ai-sen-hao-ơ và ngài Ngoại trưởng Đa-lét về việc đưa ông về và giúp đỡ ông thực hiện kế hoạch đã định, ông Diệm ạ. Ngoài ông Nhu làm cố vấn, Võ Văn Hải làm bí thư riêng, ông có thêm một cánh tay đắc lực nửa giúp việc cho ông : Ông Trần Kim Tuyến sẽ là cố vấn nghiên cứu tình hình chính trị, xã hội giúp ông. (Cô-lin mỉm cười khi nói đến từ "nghiên cứu tình hình chính trị, xã hội").

        Lên-sđên đứng dậy, hai tay thọc túi quần đi đi lại lại trong phòng :

        - Tôi nghĩ ra rồi, các ông ạ. Chúng ta dùng Phan Thúc Định nhưng vào việc khác. Vừa phần thử lại xem Định là người như thế nào, vừa phần có lợi cho ta. Định là người của S.E.D C.E thì chắc chắn phải hiểu rõ tổ chức này. Ông Diệm nên đề nghị với Định tìm hết cách nắm hết được bọn nhân viên S.E.D.C.E của Pháp ở Việt Nam này và cung cấp cho chúng ta bản danh sách bọn đó. Bọn này được Pháp đào tạo, tổ chức hàng bao năm nay sẽ rất được việc cho chúng ta. Chúng ta sẽ tìm cách sử dụng những đứa theo ta, còn những đứa nào không theo ta, chúng ta sẽ tìm cách trừ đi. Chúng ta phải quét sạch những ảnh hưởng khác trên mảnh đất này để chỉ còn ảnh hưởng của chúng ta mà thôi.

        Cô-lin gật đầu :

        - O-K ! Ý kiến của đại tá Lên-sđên rất hay. Sau này, nếu Phan Thúc Định vừa tỏ ra có năng lực, vừa tỏ ra trung thành với chúng ta, chúng ta sẽ cử anh ta vào một chức vụ chính thức nào đó cũng không muộn. Ý kiến ông Diệm thế nào, xin cho biết ?

        Ngô Đình Diệm đọc lại cái danh sách nằm trên tay, nói :

        - Tôi chấp nhận ý kiến của các ông. Tôi chỉ đề nghị với các ông thương lượng nhanh chóng với người Pháp để tôi nắm chính quyền thật sớm, nếu để chậm e muộn mất, không cứu vãn nổi tình hình.

        Cô-lin vui vẻ :

        - Ông cứ an tâm. Việc chúng tôi với người Pháp coi như xong rồi. Vì thế chúng tôi mới đưa ông về nước.

        Lên-sđên đứng dậy, hai tay vẫn thọc vào túi quần :

        - Bắt đầu từ bây giờ, việc của chúng ta mới thực là bận rộn, nặng nề...

        |Ngày mồng 7 tháng 7 nảm 1954, bị áp lực mạnh mẽ của Mỹ, Pháp đành hạ bệ chính phủ bù nhìn Bửu Lộc thay vào đó một nội các mới, gồm mười bảy nhân viên, đứng đầu là Ngô Đình Diệm. Ngoài chức vụ thủ tướng, Diệm còn nắm giữ các bộ trọng yếu : Nội vụ, quốc phòng và thông tin.
     
        Lúc này, Lên-sđên được chính thức cử sang làm việc ở phái đoàn MAAG¹ để trên danh chính ngôn thuận tiếp xúc hằng ngày với Ngô Đình Diệm.

        Lên-sđên đã tổ chức một ban tham mưu mới ở MAAG để lo những công viộc trong lĩnh vực tình báo được mệnh danh là những vấn đề "phi quy ước" gồm cả huấn luyện quân đội về hoạt động tình báo, tâm lý chiến và thông tin cho binh sĩ.

        Một hôm, Lên-sđên hỏi Diệm :

        - Vừa rồi, tướng E-ly và tướng Ỏ Đa-ni-en gặp nhau bàn về chuyện lực lượng quân đội cộng sản ở miền Bắc gia tăng mạnh. Không rõ tình hình này ông Nhu đã cho ông biết chưa ?

        Ngô Đình Diệm gật đầu :

        - Chú Nhu cũng vừa thông báo cho tui biết.

        - Vậy các ông có những ý kiến gì về vấn đề này và đã đề ra những biện pháp nào để đối phó ?

        - Chúng tôi mới sơ bộ thảo ra một kế hoạch phòng thủ nếu miền Nam bị Cộng sản tấn công.

        - Đại cương như thế nào ? - Lên-sđên hỏi cộc lốc.

        - Chúng tôi cho rằng muốn chống Cộng sản hữu hiệu thì phải dùng chiến thuật du kích để chống lại hoạt động du kích của Việt cộng mà tướng Võ Nguyên Giáp gọi là "chiến tranh nhân dân".

        Lên-sđên gật đầu :

        - Đó là một ý kiến hay. Nhưng để thực hiộn, ông Nhu đã có kế hoạch cụ thể như thế nào ròi ?

        Ngô Đình Diệm mỉm cười :

        - Tổ chức du kích hữu hiệu nhất phải do các lực lượng của chúng tôi nắm được, trung thành tuyệt đối với chúng tôi, nhất là các đảng viên Đảng Đại Việt Quốc xã do tôi tổ chức nằm rải rác ở khắp miền Nam này.

        - Ông là lãnh tụ quốc gia, thì tùy ông chỉ định những người cầm đầu lực lượng này ; nhưng nên để cho tôi làm cố vấn về mặt chính trị - Lên-sđên nói như ra chỉ thị - Đồng thời, nên lập trong quân đội quốc gia một cơ quan tham mưu để làm việc cùng những đảng viên cao cấp trong Đảng Đại Việt Quốc xã ở mỗi địa phương. Ông nên mau chóng thiết lập một Nha trực thuộc ông để lo việc này.

        Buổi nói chuyên đến đây chấm dứt. Lên-sđên vừa đi thì Ngô Đình Diộm gọi điện mời Nhu đến.

        - Đại tá Lên-sđên vừa đến gặp tui và hỏi tui đã có kế hoạch phòng thủ miền Nam nếu bị Cộng sản miền Bắc tấn công chưa. Tui dã cho ông ta hay việc ni chúng ta đã bàn rồi. Ông ta nhắc nhở tui nên mau chóng thành lập một Nha trực thuộc để lo việc ni.

        - Được rứa thì tốt - Nhu nói - Lên-sđên đã đồng ý thì chắc chắn người Mỹ sẽ viện trợ thêm cho ta các khoản tiền. Mấy tuần qua, em đã tổ chức nhiều căn cứ du kích ở những khu vực hành quân của Cộng sản; các đảng viên Đại Việt Quốc xã nhập ngũ được cử làm cán bộ chính trị và được huấn luyện về căn bản du kích chiến theo tài liệu của Cộng sản; Các hệ thống truyền tin được thiết lập. Quan niệm võ trang dân chúng xã ấp để tự vệ được ứng dụng. Với cái đà như hiện nay thì không bao lâu sẽ phát triển rộng khắp.

        - Vậy chú đã nghĩ ra danh xưng của lực lượng võ trang ni chưa?

        - Đó là tổ chức "Dân Vệ Đoàn”.

        - Ừ, nghe hay hí ! - Diệm gật gù - tui sẽ báo cáo cho Đại tá Lên-sđên biết tin ni, để yêu cầu ông ta đáp ứng mọi nhu cầu cần thiết cho tổ chức "Dân Vệ Đoàn".

        - Nếu anh có tường trình cho họ - Ngô Đình Nhu giải thích -  thì nói rõ cho họ thấy sở dĩ ta thực hiện võ trang cho nhân dân cách ni vì đó là cách thực tế nhất để bảo đảm chế độ dân chủ ở miền Nam Việt Nam. Quy chế các sắc tộc miền núi sống đời du mục hai bên các đường mòn nội địa do Cộng sản sử dụng, các sắc tộc được người Pháp dùng vào tổ chức biệt kích² chống Việt Minh căn phải duyệt lại kỹ càng. Do người Việt Nam ta đã phạm sai lầm là coi họ như giống người hạ đẳng, cho nên từ nay ta cần đối xử bình đẳng để tránh có sự hiềm tỵ nhau. Em nghĩ rằng rồi đây nên sửa lại các công việc về hành chánh và về thái độ chính trị đối với vùng sắc tộc. Song song với các chương trình cải tiến xã hội, một lần nữa các sắc tộc phải được tổ chức chống Cộng sản mạnh hơn. Các sĩ quan quân đội quốc gia trong quân khu Cao nguyên Trung phần bắt đầu đeo vòng Thượng và việc này sẽ là một biểu hiện cụ thể mới tranh thủ lòng người Thượng để họ ủng hộ chế độ Cộng hòa và trung thành với chính nghĩa quốc gia...

------------------
        1. MAAG : Military Aid Adviser G.oup, tức phái đoàn viện trợ Hoa Kỳ.

        2. Fulro.

        - Rứa cái việc chú tổ chức "Phong trào cách mạng Quốc gia" đến mô rồi ?

        - Ngay từ tháng 5-1955, "Phong trào cách mạng Quổc gia" đã có cơ sở trên phạm vi toàn quốc. Em nắm chắc Ban chấp hành phong trào. Sang đầu mùa thu năm nay, em chuẩn bị một cuộc đấu tranh mạnh mẽ đòi truất phế Bảo Đại và hô hào ủng hộ anh. Em đã đề xướng nhiều cải tổ về chính trị, có những đề nghị rõ ràng minh bạch và cũng có những đề nghị ngấm ngầm tái lập những cơ chế cũ để tôn sùng người đứng đầu nội các như một vị quốc trưởng. Nói cách khác là em muốn phục hồi chế độ cũ, coi người đứng đầu nhà nước như một ông vua thời phong kiến, mặc dù chúng ta đang ở trong một chế độ Cộng hòa và đang đề cao khẩu hiệu "Đả thực, bài phong". Còn thêm một vấn đề nữa là... - Nhu nhìn Diệm như để thăm dò - Anh nghĩ xem có nên thiết lập ra một chương trình "Cộng đồng tự lực" không ?

        - "Cộng đồng tự lực" là chi ? - Ngô Đình Diệm hỏi.

        - Theo em, muốn cho chế độ tồn tại vững vàng và thẳng tiến thì cần có một guồng máy tổ chức dân chúng tố cáo lẫn nhau giống y như tổ chức mật vụ Nhật Bản đã làm khi họ tổ chức liên gia để kiếm soát dân chúng trong vùng chiếm đóng hồi Đại chiến thế giới thứ II. Em muốn bắt chước cách đó để biết hết mọi tình hình diễn biến trong xã hội và diệt trừ mọi mầm móng chống đối ngay từ trong trứng. Chương trình đó, em lấy danh xưng là : "Cộng đồng tự lực".

        - Ừ, cái tên nghe cũng hay hay... - Diệm khen - Chú nghĩ xa như rứa là phải. Bọn hiến binh Nhật Bản làm được thì ta sợ chi mà không làm.

        Vẻ mặt Ngô Đình Diệm tươi lên, nhưng rồi lại thoáng nét nghi ngờ :

        - Nhưng đó mới chỉ nhắm vô Cộng sản, còn đối với các đạo giáo ở miền Nam mọc lên nhiều như nám sau cơn mưa, thì chú tính răng ?

        Ngô Đình Nhu suy nghĩ một lúc, rồi trả lời :

        - Ở miền Nam lúc này đạo Cao Đài được lòng dân tín phục, có hằng mấy triệu tín đồ. Không dễ gì công khai cấm đoán họ hoạt động. Để đối phó, em cho rằng chỉ cần hại ngầm họ bằng cách mua chuộc, dụ dỗ tướng Trịnh Minh Thế và anh em Nguyễn Thành Phương ở Tây Ninh về phong chức và cho nhiều tiền; đồng thời thuê một số tín đồ thân cận của Hộ pháp Phạm Công Tắc xui họ vu cáo Tắc đã hãm hiếp các nữ tín đồ để làm giảm bớt uy tín của Cao Đài. Đối với Hòa Hảo, chỉ cần dụ hàng Năm Lửa¹ ở Cái Vồn và mấy chục sĩ quan của y là đủ thu phục. Riêng đối với Bình Xuyên, một lũ dầu trộm đuôi cướp đã gây ra các tộ nạn xã hội như cờ bạc, gái điếm, buôn lậu, thì một mặt ta tuyên bổ tiến hành cuộc Cách mạng Quốc gia toàn diện, vừa để lành mạnh hóa cái xã hội đồi trụy do chúng gây ra, đồng thời là dùng lực lượng các đạo giáo đánh chúng, Khi mà "Mặt trận thống nhất toàn lực Quốc gia" là chỗ dựa của Bảy Viễn bị tan rã, thì đương nhiên bè lũ Bình Xuyên sẽ cô thế và lực lượng của chúng cũng đổ theo...

        Nói đến đây, Ngô Đình Nhu lấy thuốc lá ra hút.

        - Còn một vấn đề nữa - Nhu thở khói thuốc, rồi chậm rãi tiếp - Không hiểu anh đã nghĩ đến chưa. Đó là việc chống đối với Bảo Đại và các thế lực thân Pháp hiện đang tồn tại ở miền Nam này...

        Ngô Đình Diệm chợt nhớ đến bức công điện của Bảo Đại triệu Diệm qua Pháp để trách cứ về việc không thực thi một số điều kiện mà Diệm đã thỏa thuận với Bảo Đại trước khi về nước. Diệm nói với giọng hằn học :

        - Ngày nay, tui không phải là Thượng thư Bộ lại nữa. Để coi hắn làm chi được tui vì tui đang nắm chắc chính quyền.

        Ngô Đình Nhu nhìn thẳng Diệm, nói rành mạch :

        - Không phải đợi hắn làm chi mình mà do sự đòi hỏi của tình thế nghiêm trọng hiện nay là phải đoàn kết toàn lực quốc gia để chống Cộng, sẽ triệu tập một cuộc Hội nghị các đảng phái và nghiệp đoàn² lấy danh nghĩa là hội nghị của "Hội đồng Cách mạng chống Cộng" (nhưng thực chất là để hạ uy thế của Bảo Đại và tay chân bộ hạ của y); cực lực phản đối và tố cáo cựu hoàng Bảo Đại là bù nhìn do thực dân Pháp dựng lên, không xứng đáng đại diện cho Việt Nam và tuyên bố truất phế Bào Đại - Hội nghị nhát trí biểu quyết ủy nhiệm cho Thủ tướng Ngô Đình Diệm thành lập một Chánh phủ lâm thời quốc gia Việt Nam thực hiện ba nhiệm vụ :

        Một là : Bình trị bọn phiến loạn để duy trì an ninh trật tự;

        Hai là : Thu hồi toàn vẹn nền độc lập và yêu cầu quân đội viễn chinh Pháp triệt thoái khỏi lãnh thổ Việt Nam.

---------------
        1. Tức Trần Văn Soái.

        2. Các đại diện các đảng phái và đoàn thể đó là : Mặt trận Quốc gia kháng chiến Việt Nam, Việt Nam Phục quốc hội, Thanh niên Quốc dân xã Việt Nam, Việt Nam Dân chù xã hội, Phong trào tranh thủ độc lập Việt Nam, Phụ nữ Quốc dân xã Việt Nam, Việt Nam cần lao, Nhân vị cách mạng đảng, Tịnh độ Phật giáo đồ Việt Nam, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Phong trào dân chúng liên hiệp Việt Nam, Phong trào cách mạng Quốc gia, Tập đoàn công dân, Nhóm tinh thần, Xả hội Công giáo. Thanh niên dân chủ Việt Nam, Cựu chiến sĩ kháng chiến Việt Nam, Nghiệp đoàn ký giả Việt Nam, Hội tương trợ đồng bào Nghệ - Tinh - Bình.

        Ba là : Gấp rút tổ chức Quốc hội dân cử, để trả lại chính quyền cho nhân dân. Thực chất là bầu cử tổng thống đế cai trị đất nước, mà tổng thống chỉ có thể là anh chứ không ai khác. Khi đó, mặc nhiên chức vụ Tổng tư lệnh quốc gia sẽ vào tay tổng thống. Bằng cách đó, ta cách chức Tổng tư lệnh quân đội quốc gia của tướng Nguyễn Văn Vỹ và chức Tham mưu trưởng của tướng Nguyễn Văn Hinh do cựu hoàng Bảo Đại nhân danh Quốc trưởng bổ nhiệm.

        Ta sẽ đưa người thân tín vào nắm giữ các chức vụ chỉ huy trong quân đội, các chức vụ chủ chốt trong các cơ quan hành chánh từ địa phương đến Trung ương. Thế là, mọi quyền hành trong nước ta tóm thâu vào một mối...

        - Toàn bộ kế hoạch trên đây chú đã đưa ra bàn bạc với ai chưa? - Ngô Đình Diệm hỏi.

        - Do em phác ra và mới bàn với nhà em thôi - Ngô Đình Nhu trả lời.

        - Nhà em có đóng góp một số ý kiến...

        - Ỷ kiến của thím ra răng ?

        - Nhà em có ý định tập hợp giới phụ nữ ở trong nước vào một đoàn thể cách mạng gọi là "Phong trào Phụ nữ liên đới".

        - "C'est une bonne idée"¹ - Diệm gật gù - Việc tập hợp như rứa có tốn kém chi không ?

        - Đã có mấy mụ vợ bọn công chức cao cấp sẵn sàng bỏ tiền ra đóng góp. Khi Phong trào được thành lập, ta cho mấy con mụ đó vào giữ các ghế trong Ban chấp hành, là chúng thích rồi.

        - Không phải tốn kém mà làm có kết quả thì tốt lắm hí !

        - Chỉ mới nghe nhà em bàn việc tổ chức mà đã có hàng chục đứa tranh nhau đóng góp tiền vào quỹ bảo trợ sáng lập Phong trào.

        - Rứa thì chú về nói với thím hãy tiến hành ngay đi. Để khi mô có bầu cử, thím sẽ nhân danh là Chủ tịch của Phong trào ra ứng cử vô Quốc hội để có tiếng nói cho phụ nữ nước nhà.

        Ngô Đình Nhu dụi điếu thuốc lá đã cháy gần hết vào chiếc gạt tàn, rồi "dạ" một tiếng và đứng lên.

        Câu chuyện đến đây giữa hai anh em kết thúc. Hôm ấy là ngày thứ sáu mồng 8 tháng 7 năm 1955.


        Căn phòng riêng của Ngô Đình Diệm vừa để ngủ và làm việc, có hai cận vệ gác cửa cùng một số sĩ quan tùy viên túc trực. Bất kỳ ai ở ngoài dinh Gia Long gặp Diệm, phải qua sĩ quan tùy viên. Còn người ở trong dinh muốn gặp phải qua già Ân - tay chân thân tín của gia đình họ Ngô được Nhu cắt đặt bên cạnh Diệm.

        Một đêm, ông già Ân đến phòng Phan Thúc Định báo cho anh biết Tổng thống muốn gặp.

        Diệm đang ngồi trên đi-văng gỗ. Trước mặt đặt một đĩa bánh pa-tê sô³. Đó là loại bánh Diệm thích nhất trong mỗi lần tiếp khách quí.

        Tuy là ban đêm, nhưng Phan Thúc Định vẫn ăn mặc chỉnh tề, vì biết tính Diệm không thích ai ăn mặc lè phè làm mất uy danh dinh Tổng thống. Đã có lần, Ngô Đình Nhu vào phòng làm việc của Diệm, mặc áo sơ-mi cổ bẻ, cộc tay, bỏ ngoài quần. Diệm gọi thẳng vợ Nhu phiền trách :Thím phải lo cho chú ấy ăn mặc đàng hoàng. Chú ấy ăn mặc lôi thôi mấy đứa nó bắt chước, mất cả thể thống..."

        Trông thấy Định bước vào, Diệm cười :

        - Bác tưởng cháu đi chơi, té ra ở nhà hí.

        Định cúi đầu chào lễ phép :

        - Bẩm Cụ lớn, chỉ có lúc nào cần con mới đi. Chứ ban đem con thường ở nhà đọc sách.

        - Nghe nói, dạo này ở thành phố mở ra nhiều phòng trà, tiệm nhảy lắm hí ?

        - Thưa Cụ lớn, con cũng nghe nói như vậy.

        Diệm thân mật chỉ chỗ cho Định ngồi xuống đi-văng rồi bảo ông già Ân mang đến hai ly cà-phê sữa.

        Diệm nhìn Định trìu mến :

        - Hôm nay làm việc liên quan đến chuyện cũ, bác nhớ thầy cháu quá. Mới dó mà bảy, tám năm qua rồi. Mau quá hí !

        Định nói với giọng bùi ngùi :

        - Giá mà thầy con không mắc nặng gánh gia đình mà đi theo Cụ lớn thì đâu đến nổi.

        Cánh cửa phòng mở, già Ân bưng chiếc khay gỗ chạm trổ cầu kỳ có hai ly cà-phê sửa vào đặt trên đi-văng trước mật hai người, rồi lặng lẽ bước ra.

        - Tội nghiệp ! - Diệm chép miệng - Chẳng qua cũng vì số mệnh. Bác độc thân nên dễ bề bôn ba nơi hải ngoại...

        Vừa nói, Diộm lấy bánh ăn và mời Định :

        - Bánh ngon tuyệt. Cháu ăn đi.

        - Diệm vừa nhai bánh vừa hỏi :

        - Nì, hồi bác đi rồi ờ nhà có dư luận chi không ?

        Phan Thúc Định nuốt xong miếng bánh, trả lời với giọng nghiêm túc :

        - Thưa Cụ lớn, dư luận về việc Cụ lớn vượt qua khỏi vòng vây của bọn mật thám Pháp là một chuyện thần kỳ, huyền thoại.

        Diệm cười khoái trá :

        - Chi có cái mẹo nhỏ là đánh lừa được bọn thám tử, có chi lạ⁴

-------------------
        1. Đó là một ý tưởng hay

        2. Trái tim tôi cũng cố điều bí ẩn.

        3. Pâté chaud : Một thứ bánh nướng làm bằng bột mì có nhân thịt và gia vị.

        4. Vào khoảng cuối năm 1944, sở Liêm phóng Trung kỳ nhận được điện của Phủ Toàn quyền Pháp ở Hà Nội ra lệnh bắt Ngô Đình Diệm. Diệm được người thân tín làm việc ở sở Bưu điện Huế báo cho biết. Diệm nghĩ ra một mẹo là cải trang làm người giúp việc, lợi dụng lúc trời nhá nhem tối ra khỏi nhà, đi đến chỗ có một chiếc xe kéo đợỉ sẵn ở dốc Phú Cam. xe chờ Diệm đến trường Hồ Đắc Hàm là nơi sở Hiến binh Nhật Bản đóng. Ngay trong đêm hôm ấy. Diệm được quản đội Nhật Bán cho xe nhà binh đưa vào Đà Nẵng và sáng hôm sau thì xuống tàu thủy sang Singapor lánh nạn. (Tác giả)

        - Con cũng được nghe kể lại hôm đó Cụ lớn cải trang rồi đàng hoàng đi ra khỏi nhà trước mặt bọn mật thám. Thưa, có đúng thế không ạ ?

        Diệm cười khà khà, gật đầu :

        - Ai nói mà cháu biết như rứa ?

        - Thưa Cụ lớn, "Xơ¹” Tài kể lại cho bà Khôi² nghe. Rồi sau đó, bà Khôi nói chuyện lại với mẹ con.

        Nghe hai tiếng "Xơ Tài", cặp mắt Diệm sáng lên nhớ lại dĩ vãng xa xưa như đã vùi sâu vào tiềm thức. Năm ấy hai mươi lăm tuổi, khi đang còn là sinh viên trường Hậu Bổ³, thỉnh thoảng Diệm đến nhà Ngô Đình Khôi thăm anh. Vào một buổi sáng mùa hè, Diệm đang ngồi đọc sách trên lầu nhìn xuống thấy có ba cô gái Huế đến chơi dưới nhà. Trong ba cô, có một người thuộc loại sắc nước hương trời, nét mặt hau hau giống vợ Ngô Đình Khôi, ăn nói duyên dáng mặn mà. Lần đầu tiên cậu ấm⁴ Diệm thấy tim mình rung động. Sau khi ba người thiếu nữ kia về, Diệm tìm hiểu và được biết người đẹp đó là em gái chị dâu mình, con gái út của cụ Tể tướng Nguyễn Hữu Bài⁵, năm ấy vừa tròn 18 tuổi.

        Thời kỳ này, các thiếu nữ con nhà khuê các ở Huế, bị làn sóng tiểu thuyết ái tình lãng mạn Tây phương chi phối; và nếu là người theo đạo Thiên chúa thì họ bị ảnh hưởng bởi giáo lý nói về "cái mong manh của người đời, làm dậy lên nỗi khao khát cống hiến cuộc sông cho một thực tại vững bền, vô tận ở nước Thiên đàng". Hồi bấy giờ, cậu ấm Diệm là đối tượng của một số không ít thiếu nữ mơ ước cuộc sống công hầu; nhưng cô Nguyễn Thị Tài, con gái út của vị đương kim Tế tướng đầy quyền uy kia lại sớm có một suy nghĩ bi quan về nhân sinh thế sự lúc được nghe cha mình kể chuyện Thượng thư Ngô Đình Khả⁶ bị "lạc hồi dương tịch⁷". Nàng đã trả lời bức thư ngỏ tình của Diệm bằng cách đoạn tuyệt cuộc sống ngoài đời, dấn thân vào cuộc hành trình đi theo chúa Kitô, trong một Đan viện thuộc dòng tu kín Carmélite ở Kim Long⁸.
       
        - "Xơ" nớ đã đổ cho bác một vết thương lòng không thể nào hàn gắn được - Diệm trầm ngâm một lúc rồi nói tiếp một câu tiếng Pháp - Mon coeur a son secret !

        - Nhưng, thưa Cụ lớn... - Phan Thúc Định nhẹ nhàng cất tiếng sau một phút đắn do - Vì sao "Xơ" lại đi tu ? Theo lời mẹ con nói lại, thì khi còn là nữ sinh trường Jeanne d’Arc⁹,       

        "Xơ" Nguyễn Thị Tài có cảm tình với Cụ lớn. Vì vậy, sau này khi nghe Cụ lớn thoát nạn, bà mừng lắm.

        - Ừ, ừ... - Diệm ngậm ngùi - Cháu không phải là người có đạo nên cháu không biết, chứ mối cảm tình của "Xơ" đối với bác chỉ là một mối cảm tình đối với "tha nhân”; còn tâm hồn của "Xơ" thuộc về Thiên chúa.

        Rồi Diệm thở dài, hỏi Định :

        - Cháu có tin số mệnh không ?

        - Bẩm Cụ lớn, có ạ !

        - Ừ, ừ... Có số mệnh cả ! Diệm nói - Đó, cháu coi nếu bác và "Xơ" Tài thành duyên nợ, thì chắc chi như ngày nay... Thầy cháu cũng vì vướng có mẹ con các cháu nên không đành tâm bỏ ra đi như bác. Dẫn tới...

        Phan Thúc Định cúi đầu tỏ vẻ đau buồn khi nghe Diệm nhắc đến chuyện cha mình, anh khẽ nói :

        - Bẩm Cụ lớn, đúng thế ạ !

        Qua phút cảm xúc, Định ngẩng đầu lên nhìn Diệm và hỏi như còn muốn đi sâu vào câu chuyện tình của ông :

        - Làm sao Cụ lớn biết được mối cảm tình của "Xơ" đối với Cụ lớn chỉ là một mối cảm tình đối với tha nhân ?


------------------
        1. Soeur : Danh xưng của một nữ tu Thiên chúa giáo.

        2. Vợ Ngô Đình Khôi là chị ruột "xơ" Nguyễn Thị Tài (xem Phụ lục).

        3. Trường đào tạo quan lại   cấp thấp của Nam triều.
   
        4. Từ trong xã hội cũ dùng   để chỉ hoặc gọi người con trai con quan.

        5. Cụ Nguyễn Hữu Bài hồi bấy giờ là Hiệp biện đại thần, đứng đầu các quan trong triều, nên còn được gọi là Tể tướng - Tác giả.

        6. Bố của Ngô Đình Diệm.

        7. Thượng thư Ngô Đình Khả vì chống việc phế truất và đua đi đày vua Thành Thái nên trong cuộc họp nội các Nam triều, khi viên Khâm sứ Pháp hỏi : MAi không đồng ý ?" Chỉ riêng đại biện đại học sĩ Ngô Đinh Khả giơ tay phản đối. Vì thế, ít lâu sau, ông bị cách chức đuổi về làm thứ dân, và bị lý trưởng địa phương bắt làm xâu đi canh.

        8, Dòng nữ tu này còn gọi là dòng tu kín. Trước ờ Kim Long (Huế) nay là Đan viện Carméllte ở Bình Triệu - Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh. "Xơ" Nguyễn Thị Tài còn sống. Năm nay 83 tuổi. Tác giả.

    9. Đọc Jan Đác, tên một vị nữ anh hùng Pháp.

 
        Câu hỏi của Định gợi lại trong trí nhớ của Diệm những kỷ niệm đẹp như bất cứ kỷ niệm đẹp nào của một đôi nam nữ con nhà gia giáo ờ chốn đế đô lúc bắt đầu biết yêu. Nàng đã tỏ tình qua những nụ cười, khóe mắt. Nàng và chàng đã sánh bước nhau đi trên con đường đá sỏi quanh núi Ngự Bình, và ngồi hằng giờ bên cạnh nhau dưới một gốc thông già mà không dám trao đổi những cái hôn nồng cháy. Diệm nhớ lại những ngày lễ lớn ở nhà thờ Phú Cam, người đi xem lễ rất đông, vì thế "chàng" và "nàng" thường hỏi nhau trước về màu sắc áo quần họ mặc, để khi đi lễ trong đám đông người dễ nhận ra nhau... Tình cảm mặn nồng như thế đấy, nhưng duyên nợ lại không thành ! Âu cũng là do số phận !

        Ngô Đình Diệm giải thích :

        - Bác nói "Xơ" Tài coi bác như là tha nhân vì cuối cùng "Xơ" đã chọn con đường đi theo chúa Kitô, nghĩa là noi theo gương Người và sống như Người đã sống. "Xơ" đã nói cho bác rõ tâm tư của mình rằng : "Cuộc sống xô bồ, sa đọa, giả tạo hư danh, làm nẩy sinh trong lòng "Xơ" một ước ao sống ẩn dật trong thinh lặng của tâm hồn, mong đạt đến sự trong sáng của cái CHÂN, cái THIỆN đích thực". Bác biết nói rằng khi "Xơ" đã nghe theo tiếng gọi của Thiên Chúa !

        Diệm thở dài, rồi nói tiếp :

        - Mà rứa cũng phải. Sau khi nghe "Xơ" cho biết ý định, bác vè dở sách ra khảo¹, thì đúng là tuổi bác và tuổi của "Xơ" Tài sống chung không hợp.

        - Thưa Cụ lớn - Định hỏi - Về vấn đề này, con thật sự chưa hiểu. Xin Cụ lớn chỉ bày cho con để sau này con rút kinh nghiệm trong việc xây dựng gia đình.

        - Bác sinh năm Tân Sửu (1901), còn "Xơ" Tài sinh năm Mậu Thân (1908), theo sách thánh hiền để lại thì caractère² và mêntalité² của những người sinh vào năm Sửu và năm Thân không thể ăn đời ở kiếp với nhau được. Bác mạng Hỏa còn "Xơ" Tài mạng Thủy. Hỏa, Thủy xung khắc. Vì thế, mối tình giữa bác và "Xơ" Tài không được trọn vẹn. Âu cũng là do số phận đã an bài. Bà nớ chọn con đường đi theo Chúa Kitô là phải.

        Rồi, như muốn xua tan cái dĩ vãng xa xưa đó để trở về với thực tại, Diệm nói :

        - Bác cháu ta hôm nay sống bên nhau như ri cũng do số mệnh cả.

        - Bẩm Cụ lớn, ngày nay con không đi theo hầu Cụ lớn thì đời con còn có nghĩa lý gì nữa đâu.

        - Cháu nghĩ như rứa là phải - Ngô Đình Diệm dừng lại như có điều gì băn khoăn, rồi nói tiếp - Rứa đó... Nhưng mấy ông cố vấn Mỹ lại khống muốn như rứa.

        - Thưa Cụ lớn - Định hỏi - Vì sao ạ ?

        Ngô Đình Diệm bèn kể lại cho anh nghe cuộc họp trong Tòa Đại sứ Mỹ, lúc bàn đến việc thành lập nội các, Lên-sđên đã không tán thành việc đưa anh làm bí thư riêng cho Diệm, và đề cử Võ Văn Hải với lý do là Hải đã đi theo Diệm từ hồi còn niên thiếu.

        - Cái chính không phải rứa - Diệm hậm hực nói - Mặc dù Hải theo bác đã từ lâu, nhưng bác biết rõ hắn đã bí mật giúp việc cho O.S.S. và, sau này là người của Lên-sđên...

        Phan Thúc Định vốn biết Võ Văn Hải là một người theo đạo Phật. Việc C.I.A. bố trí một Phật tử làm bí thư riêng cho một ông Tổng thống người Công giáo rõ ràng là có ý đồ đen tối. Trong cuộc sống chung giữa cộng đồng dân tộc ta từ trước đến nay không có vấn đề kỳ thị tôn giáo; song trên phương diện quốc gia nhiều cái vụn vặt và rất tầm thường lại dễ dàng tạo nên những hiện tượng như là kỳ thị tôn giáo. Không những thế, Võ Văn Hải ở vào ghế bí thư cho Diệm, thì nhất cử nhất động của Diệm, C.I.A. đều biết cả. Thủ đoạn cai trị của thực dân mới đối với một nước bị chúng xâm lược là như thế đó.

        Ngô Đình Diệm biết rõ điều này, vì thế, hôm nay Diệm cho gọi Định đến để nói cho anh biết C.I.A. không tin anh.

        - Bác cần nói cho cháu biết điều này, để sau này cháu thông cảm với bác hơn - Diệm nói.

        Phan Thúc Định vẫn giữ thái độ kính cẩn :

        - Con chỉ tâm nguyện có một điều là dù trong hoàn cảnh nào cũng tuyệt đối trung thành với Cụ lớn. Sau này, dù thịt nát xương tan con nguyện sẽ không bao giờ thay lòng đổi dạ.

        Ngô Đình Diệm nhìn Định trìu mến :

        - Cháu quả thật xứng đáng là con nhà trâm anh thế phiệt.

        Lòng Định rạt rào cảm động, anh xin cáo từ ra về. Ngô Đình Diệm cũng muốn ở một mình để suy ngẫm về chuyện cũ. Lúc Định đã về, Diệm ngồi tràm ngâm bên bàn làm việc. Những chuyện cũ với mối tình hư thực trở lại với Diệm, có lẽ chưa bao giờ Diệm cô độc như đêm nay. Nhưng rồi cái tham vọng chính trị sẽ làm bá chủ đất nước Việt Nam lại thôi thúc Diệm, đưa Diệm trở lại với thực tại. Diệm bấm chuông gọi già Ân cho ông một ly cà-phê sữa nóng.

---------------
        1. Tìm biết bằng cách so sánh, đối chiếu kỹ các tài liệu bằng chứng.

         2. Tính nết riêng của mỗi người. Tiếng pháp gọi là caractère.

        3. Tình cảm và sự suy nghĩ của con người trong một hoàn cành cụ thể nào đó (nói tổng quát). Tiếng Pháp gọl là mentalité.

        Dạo này cảng Sài Gòn tấp nập, ồn ào. Những chiếc tàu há mồm LCT, LCM cùa bọn nhà binh Pháp, cạnh những tàu buôn, những chiếc tàu vận tải, tàu chở hành khách nằm bên những chiến hạm của hải quân Mỹ đã ngang nhiên kéo cờ sòng sọc xanh trắng trên cột tàu. Hàu hết các tàu đều đổ lên bến những người bị cưỡng ép di cư - đa số là những người công giáo vùng Bùi Chu, Phát Diệm, Xã Đoài... Nét mặt người nào cũng ngao ngán, mệt mỏi, lo lắng. Bỏ tất cả nhà cửa, ruộng vườn, mồ mả ông cha, vào đây bơ vơ không biết ngày mai của mình sẽ ra sao. Nhiều ông già, em nhỏ đi biển xa không chịu được, chết trên tàu. Không có chuyến tàu nào mà không có người chết. Mỗi chuyến tàu cập bến, mấy cái cáng khiêng xuống trước. Rồi mẹ bòng con, chồng kéo vợ chen chúc nhau ra cầu tàu. Đò đạc vứt lỏng chỏng. Có người nhặt nhạnh tất cả gia tài mò hôi nước mắt suốt mấy đời lao động mang theo, phút chốc mất sạch. Mấy thằng Mỹ đứng trên boong tàu lúc thì nheo mắt bĩu môi nhìn đám người di cư gồng gánh, khổ sở, nheo nhóc, lúc thì chúng há miệng hô hố cười cảnh vợ lạc chồng, con lạc cha chạy nháo nhác, tìm gọi nhau í ới...

        Tiếng loa phóng thanh nheo nhéo như chọc thủng màng tai, cứ nhại đi nhại lại mấy câu sĩ nhục :

        - Đồng bào lưu ý. Khi xuống khỏi tàu, mỗi đồng bào được lãnh một tấm thẻ xanh. Tấm thẻ xanh sẽ đổi lấy 100 đ do Hiệp chủng quốc tặng. Ai lấy tiền rồi, lấy nữa "dô" tù nghe.

        Máy tay phóng viên Mỹ vác máy quay phim chạy đến quay cảnh người di cư nhận tiền bố thí của Mỹ.

        Một anh lái tắc xi người miền Nam hỏi một đồng bào di cư :

        - Ngoài đó độc lập rồi. Thầy Hai còn dô đây mần chi ?

        Người di cư bị hỏi, mặt hơi cúi xuống, sượng sùng.

        Những chiếc xe vận tải nhà binh tám bánh to lớn đã đứng đón sẵn đám người di cư. Những tên chủ đồn diền cao su hau háu nhìn họ như nhìn những món hàng nhập kho của chúng, những tên mật vụ ngụy mắt lừ lừ soi mói sau cặp kính mát, những tên đội lốt thày tu mật hồng hào hớn hở đếm từng đầu người lên ô tô giao cho bọn chủ đồn điền. Những chiếc xe vận tải sẽ đựa thẳng đám người di cư đến một trại tặp trung hoặc một đồn điền nào đó và những con người đang tự do đó biến thành những tên nô lệ.

        Giữa sự hỗn độn nhốn nháo, không ai để ý đến một chiếc hạm thuyền nhỏ của Mỹ đậu ở gần cuối Cảng. Nó cũng đậu neo vào giữa các tàu khác. Nhìn bề ngoài, không khác gì các tàu bè, các hạm thuyền quanh nó.

        Chiếc hạm thuyền đã bốc hết hàng. Những người phu khuân vác Việt Nam và Hoa kiều đã xuống hết, chuyển sang bốc dỡ hàng ở tầu khác. Trên hạm thuyền, bọn thủy thủ đang phun nước rửa boong. Một chiếc xe hơi đến đậu ở cảng. Cánh cửa xe mở, hai tên Mỹ bước xuống, cả hai tên cùng mặc thường phục. Một tên mặc áo sơ-mi trắng, quần trắng, mặt lạnh lùng, khắc khổ : đại tá Lên-sđên; một tên mặc áo sơ mi chim cò quần têch-gan, tay luôn luôn muốn sờ mó vào những vật chung quanh : trung tá Tô-ma. Hai tên đi về phía chiếc hạm thuyền Mỹ. Trên tàu, tên thuyền trưởng và một tên trung úy lục quân đang đứng đợi. Lên-sđên và Tô-ma bước lên tàu. Tên thuyền trưởng và tên trung úy lục quân đứng nghiêm, giơ tay lên ngang mặt chào. Lên- sđên, Tô-ma giơ tay chào lại. Tô-ma giới thiệu :

        -  Đây là đại tá Lên-sđên, người chỉ huy mọi hoạt động an ninh của chúng ta ở đây. Xin giới thiệu với đại tá đây là thiếu tá hải quân A-lan¹, chỉ huy trưởng của tàu, đây là trung úy En-đru², người nổi tiếng về tổ chức những hoạt động bí mật đặc biệt mà tôi vẫn thường nói chuyện với đại tá.

        Mấy tên bắt tay nhau. Lên-sđên hỏi :

        - Xong rồi chứ ?

        En-đru đáp :

        - Thưa đại tá xong rồi !

        - Bao nhiêu tên ?

        - Báo cáo, hai mươi mốt tên và hai tên đi theo làm bếp.

        - Đưa xuống có ai biết không ?

        Mặt En-đru ánh lên nét tự mãn :

        - Thưa đại tá, không ai có thể biết được. Tôi đã tổ chức cho chúng giả làm đám phu khuân vác, trà trộn lẫn với đám phu, rồi từng đứa một lần xuống tầng dưới tàu.

        - Chúng nó trung thành cả chứ ?

        - Thưa đại tá, trung tá Tô-ma và tôi đã tuyển lựa rất kỹ trong đám di cư. Chúng đều rất thích làm việc cho chúng ta.

        - Ở căn cứ "Clác"³ đã chuẩn bị xong hết cả chưa ?

        - Thưa đại tá, đã dành một khu riêng ở cạnh căn cứ để huấn luyện chúng. Mấy chuyên viên của ta về ám sát, phá hoại bằng mìn, thu nhập tin tức tình báo điện đài v.v... đã sang đầy đủ. Chương trình huấn luyện bọn chúng, chắc trung tá Tô-ma đã trình bầy để đại tá duyệt.

---------------
         1. Allen - Sĩ quan tình báo CIA, đóng vai thiếu tả hải quân Mỹ.

          2. Andrevvs - Sĩ quan tình báo C.I.A.       

        3. Clark - Một căn cứ không quân Mỹ ở Phi Luật Tân.

        - Có, tôi đã nắm được rồi, nhưng tôi đề nghị rút ngắn thời gian huấn luyện lại. Trước định hai tháng rưỡi, bây giờ chỉ nên huấn luyện một tháng rưỡi thôi, vì thời gian gấp lắm. Chúng ta phải lợi dụng khi người Pháp chưa rút hết miền Bắc mà tung chúng ra phối hợp với bọn của thiếu tá Cô-nên¹ ngoài đó.

        Thời gian huấn luyện càng ngắn thì chúng ta càng huấn luyện được nhiều toán. Lúc này ta chỉ cần số lượng, chưa cần chất lượng vội. Mỗi toán chỉ cần phá hoại một vài công trình của bọn Cộng sản rồi hy sinh chúng đi cũng chẳng sao.

        - Xin chấp hành ý kiến của đại tá.

        - Cho tôi xem mặt bọn chúng.

        En-đru và A-lan đi trước dẫn đường, Lên-sđên và Tô-ma đi theo. Chúng bước về phía cuối tàu, xuống một khoang riêng. Ở đó, có hai mươi ba người Việt mặc quần áo lấm láp như những người phu khuân vác, đang nằm ngồi ngổn ngang.

        Thấy bọn chủ Mỹ xuống, lũ tay sai như là lò xo bật cả dậy, đứng cứng người. Tên En-dru chỉ từng tên một, báo cáo với Lên-sđên :

        - Đây là tên Bình, đảng viên đảng Đại Việt đã từng đi lính cho Nhật. Đây là tên Hảo, vệ sĩ công giáo ở Phát Diệm, sau vào lính nhảy dù Pháp, bỏ trốn khỏi lính nhảy dù vì cướp của tống tiền. Đây là tên Phan bị tòa án Việt Minh truy tố về tội giết người. Đây là tên Đính làm cho Phòng Nhì Pháp từ năm 1946...

        Lên-sđên nhìn mặt bọn chúng : mỗi thằng một khuôn mặt khác nhau, đứa thì hàm bạnh mũi hếch, đứa thì trán ngắn, lông mày rậm, đứa thì tóc đít vịt, răng vàng, nhưng chúng đều có những cái nhìn giống nhau : gian xào, quỷ quyệt lại rất quỵ lụy, khúm núm trước mặt chủ.

        Lên-sđên gật gù bằng lòng hỏi :

        - Chúng nó có nói được tiếng Anh khỏng ?

        - Thưa đại tá không, có mấy thằng nói được tiếng Pháp.

        - Chúng nó có yêu cầu gì không ?

        - Chúng chỉ xin được đưa tiền trước. Có đứa thì xin sau được đi Phi Luật Tân hoặc Nhật Bản chơi bời.

        - Trung úy hãy cho chúng tiền, hứa với chúng muốn đi đâu cũng được nếu chúng làm được việc.

        Lên-sđên và Tô-ma quay lên.

        Hai tên sĩ quan CIA không mặc quân phục, đi dọc cảng, giữa những đám người di cư hỗn độn, đau khổ, ngơ ngác. Đằng sau chúng, chiếc hạm thuyên Mỹ kéo một hòi còi.

        Bỗng Lên-sđên hích khẽ Tô-ma, mặt hơi cau lại hất hàm ra phía trước Tô-ma nhìn theo cái hất hàm của Lên-sdên : Phan Thúc Định đang đứng trên bờ cảng, chiếc máy ảnh cạnh sườn ngắm nhìn đồng bào di cư và những chiếc tàu đậu dài bến cảng. Giữa những người bận bịu tấp nập, anh có thái độ ung dung của một người đi dạo. Đúng lúc ấy Phan Thúc Định cũng nhìn thấy hai tên Mỹ. Anh mỉm cười, gật đầu chào. Lúc đến gần Định, Lên-sđên hỏi :

        - Ông Định có việc gì lại ra đây vậy ?

        Định mỉm cười đáp :

        - Cũng như các ông thôi.

        Lên-sđên nghiêm nét mặt :

        - Chúng tôi ra xem cảnh đón tiếp người Bắc Việt di cư.

        Phan Thúc Định vẫn lịch sự :

        - Tôi cũng vậy.

        Lên-sđên hỏi:

        - Ỏng thấy người Mỹ chúng tôi tổ chức giúp dân các ông tị nạn Cộng sản chu đáo không ?

        - Thủ tướng Ngô Đình Diệm sẽ cảm ơn các ông.

        Câu chuyện rời rạc và hai tên Mỹ cũng không muốn kéo dài, chìa tay bắt tay Phan Thúc Định.

        Lúc đã ngồi vào xe ô tô, Tô-ma vừa mở máy vừa hỏi Lên-sđên:

        - Bản danh sách bọn nhân viên s. E. D. c. E của Định cung cáp cho Ngô Đình Nhu như thế nào ?

        - Một bản danh sách có đầy đủ tên người nhưng vô ích.

        - Tại sao ?

        - Trong đó, có ghi một số tên quan trọng có thành tích chống Cộng, nắm được nhiều tin, ta có thể dung được, nhưng khi người ta tìm đến thì những tên đó mất tích không hiểu vì sao. Còn lại một số tên làng nhàng hám danh hám lợi, chỉ thích có tiền tham lam và đần độn. Đối với những thằng tham tiền, đần độn như vậy, chúng ta không thiếu gì, và cũng chi dùng được chúng trong một việc nào đó thôi. Muốn chống lại Cộng sản một cách có hiệu lực, chúng ta cần phải có những tên có lý tường chống Cộng, có tử thù với Cộng sản ... Bản danh sách của Phan Thúc Định cung cấp có thể nói là vô ích ! Tôi đang đánh dấu hỏi vào số người mất tích kia. Nếu chúng bị thủ tiêu hay bị Việt Minh bắt đi thì thật là một thiệt hại lớn vì chúng am hiểu tình hình ở đây, chúng ta đã mát một số tên giúp việc có khả năng. Nếu ta không có một số tên bản xứ trung thành thì công việc sẽ gặp nhiều khó khản.

        - Chúng ta có thể dùng Phan Thúc Định không, thưa đại tá ?

        - Đây là điều chúng ta phải cân nhắc.

        - Vì sao ?

-----------------
        1. Lucien Conein, phó chỉ huy phái đoàn MAAG - Sĩ quan của CIA được bố trí vào MAAG để ngụy trang hoạt động.

        - Vì nhiều lẽ : Định là người tin cẩn của Ngô Đình Diệm, có học thức, có trình độ, có khả năng, ta không thể dùng vào những việc nhỏ, những việc nhất thời, những việc liều lĩnh chỉ càn gây một chấn động như dùng bọn "Bình", bọn "Hảo"¹ vừa rồi được. Có dùng Định, phải dùng vào những việc lớn, vào những kế hoạch lâu dài. Nhưng đến bây giờ, chúng ta vẫn chưa nắm được Định, nếu Định là người của s. E. D. c. E, nếu Định chỉ trung thành với Diệm thôi mà không trung thành với chúng ta, nếu Định bị một lực lượng thứ ba nào đó lôi kéo, thì ta không thể dùng được. Chúng ta cần tìm hiểu kỹ về Định hơn nữa. Và còn điều này mới quan trọng, một nhân viên của ta, phục vụ tại khách sạn Ma - giết - tích cho tôi biết Định vừa có một bản danh sách cán bộ Việt Minh cũ ở Sài Gòn - Chợ Lớn còn nằm lại. Một nhân viên tình báo Pháp của s. E. D. c. E đã bán bản danh sách đó cho Phan Thúc Định.

        Tô-ma nhổm người lên như ngồi phải lửa :

        - Chúng ta cần phải có ngay bản danh sách đó.

        Một nụ cười nhạt hiện ra trên bộ mặt lạnh lùng của Lên-sđên:

        - Đúng. Nhưng vấn đề là làm thế nào ...

        Chiếc xe của hai tên Mỹ phóng nhanh quá suýt đâm vào một cụ già đi ngang đường. Tô-ma hãm phanh gấp vòng tay lái, miệng bật ra tiếng chửi, thô tục.

        Chiếc xe lao nhanh qua các phố xá tấp nập xe cộ của Sài Gòn, bất chấp những luật lệ giao thông, chạy về phía vườn Ông Thượng².

        Đến cổng dinh Gia Long, chúng bấm còi inh ỏi. Trông thấy chiếc xe quen thuộc, tên lính gác mở chiếc cổng sắt. Chiếc xe chạy thẳng vào phía trong. Những tên bảo vệ, công chức ở trong dinh đã quen mặt chúng đứng nghiêm chào. Chúng lạnh lùng gật đầu đáp lại và đi thẳng đến một chiếc phòng lớn : phòng làm việc của Ngô Đình Nhu và mấy nhân viên cao cáp khác. Thấy hai tên Mỹ vào, mấy tên tay chân đứng dậy cáo từ sang phòng bên.

        Lên-sđên với giọng đùa cợt, chào hai anh em Diệm :

        - Kính chào ngài Thủ tưởng và ngài Cố vấn chính trị. Hình như hai ngài đang nghị bàn đại sự. Chúng tôi đến lúc này có gì phiền cho các ngài không ?

        - Chúng tôi đang mong gặp các ông để báo tin việc chúng tôi vừa cho bắt : trung tá Lan và đại úy Giai vì bọn này đã công khai phát thanh trên đài Sài Gòn chống đối chúng tôi và hô hào lật đổ chúng tôi.

        Ngô Đình Nhu tiếp lời anh :

        - Chúng tôi thấy cần phải bóp chết bọn chống đối - bất kỳ chúng là ai - ngay trong trứng nước.

        Giọng Lên-sđên hết đùa cợt :

        - Tôi đề nghị các ông thả chúng ra. Không phải tôi bênh gì chúng. Lúc nào chúng tôi cũng đứng về phía ông, ông Diệm ạ. Nhưng lúc này, chưa phải lúc diệt bọn chúng. Lúc này, chúng ta phải tập họp được nhiều người đổ chống Cộng.

        Ngỏ Đình Nhu dáp :

        - Tôi tổ chức đảng Cần lao nhân vị.

        Lên-sđên lắc dầu :

        - Chưa đủ, các ông không thả chúng ra thì chỉ làm cho hàng ngũ chống đối các ông thêm đông đảo, trong lúc các ông chưa yên chỗ đứng, chỉ làm cho những người trước đây đã làm việc cho Pháp nghi kỵ, oán ghét các ông, trong lúc các ông vẫn cần đến họ. Vả lại, chúng dám làm như vậy vì đằng sau chúng, có những thế lực mà lúc này các ông không làm gì nổi, đang đe dọa hất đổ các ông lúc nào không biết. Tôi xin báo riêng để ông rõ : Tướng Nguyễn Văn Hinh đang xúc tiến một cuộc đảo chính. Họ sẽ đem xe bọc thép tấn công vào dinh này.

        - Quân phản bội !

        Ngô Đình Nhu mím chặt môi rít thuốc lá.

        Lên-sđên tiếp :

        - Còn nữa : vừa rồi ở Can-nơ, Bảo Đại đã gặp Bảy Viễn. Bảo Đại đã biết các ông định gạt Bảo Đại bằng cách loại bỏ hết người thân cận của hắn trong nội các. Hắn khuyến khích Bảy Viễn tập hợp lực lượng lật đổ các ông, nếu lật được các ông thì hắn sẽ phong cho Viễn làm Thủ tướng. Tôi tự hỏi : Các ông đã thấy hết mối nguy cơ của các ông chưa ?

        Ngô Đình Diệm ngồi im. Ngô Đình Nhu mặt đanh lại, dữ dằn.

        Lên-sđên và Tô-ma có vẻ thích thú nhìn hai anh em Ngô Đình Diệm.

        Một lát sau, Ngô Đình Diệm ngẩng đầu lên hỏi Lên-sđên:

        - Tui chỉ cần biết thái độ của chính phủ Hoa Kỳ. Xin các ông cho biết ?

        - Tôi với ông là bạn thân - Lên-sđên đáp úp mở, không trả lời thẳng vào câu hỏi của Diệm - Tôi sẽ giúp ông, ông Diệm ạ. Chúng tôi đã đưa ông về nước, hẳn chúng tôi có trách nhiệm với ông.

        - Chúng tui sẵn sàng nghe các ông.

------------------
        1. Một nhóm gián điệp biệt kích, do tên Nguyễn Văn Vỹ, tướng ngụy Sài Gòn tổ chức, nhằm tung ra hoạt động phá hoại miền Bắc. Tên thiếu tá Mỹ Allen đã chỉ huy trực tiếp nhóm này.

        2. Ngày nay là vườn Tao Đàn.

        Lên-sđên tự phụ :

        - Chưa cần các ông đề nghị, chúng tôi đã có kế hoạch hành động đầy đủ rồi. Trước hết, chúng tôi sẽ phá âm mưu đảo chính của tướng Hinh. Tướng Hinh đang định dựa vào tên trung tá Lan và tên đại úy Giai. Chúng tôi sẽ điều tra xem ngày nào bọn họ định tiến hành đảo chính. Gần đến ngày đó, tôi sẽ đề nghị tướng Ô Đa-ni-en¹ mời bọn họ đi ra một nước ngoài tham quan - chẳng hạn như sang Phi Luật Tân - Chúng ta làm nhẹ nhàng thế thôi, không gây một chút ồn ào nào. Mặt khác, ông Diệm cần phải có một lực lượng quân sự tin cậy làm chỗ dựa. Đại sứ Cô-lin đã thỏa thuận với tôi, giúp ông một số tiền để ông "mua" một số tướng tá, một số thủ lĩnh giáo phái có quân trong tay. Ngay bọn bảo vệ ông ở cái dinh này cũng không tin được. Tôi đã đề nghị với một người bạn thân tôi ở Phi Luật Tân; đại tá Na-pô-lê-ông Va-lê-ri-a-nô² vừa là cánh tay phải vừa là người tổ chức đội quân bảo vệ cho Tổng thống Mắc-xay-xay³ sang đây tổ chức và huấn luyện một tiểu đoàn riêng để bảo vệ dinh của ông, chống lại các cuộc tấn công có thể xảy ra...

        Ngô Đình Diệm không giấu nổi sung sướng :

        - Các ông chu toàn quá. Một lần nữa, xin tri ân các ông.

        Ngô Đình Nhu không nói gì, vẫn im lặng hút thuốc lá, nhưng nét mặt hắn đã rãn ra và hơi thuốc hắn rít không kéo dài như trước.

        Lên-sdên tiếp tục nói :

        - Chúng tôi đã bỏ rất nhiều tiền ra để đưa người Bác Việt di cư vào đây. Chúng ta sẽ tuyển lựa trong đó nhiều người dùng được. Đó là nguồn nhân lực để giúp các Công ty Hoa Kỳ khai thác sau này.

        Lúc áy, Ngô Đình Nhu mới nói :

        - Chúng tôi sẽ có gắng nắm những người di cư đó.

        Lên-sđên gật đầu :

        - Đúng ! Còn một vấn đề nữa : việc phá hoại miền Bắc và những vùng Việt Minh còn kiểm soát ở miền Nam, chúng tôi sẽ làm thay các ông trong giai đoạn này. Các ông sẽ thấy những vụ nổ lớn, có những sự tàn phá, gây hoang mang trong các vùng đó. Bây giờ các ông hãy làm thế nào đối phó các lực lượng chống đối các ông ở đây để giữ vững chỗ đứng.

        Trong các lực lương chống đối đó có bọn Bình Xuyên và các giáo phái. Chúng tôi chưa nắm được mọi hoạt động của chúng, ông có người nào làm được việc đó không ?

        Ngô Đình Diệm ngẫm nghĩ ròi đáp :

        - Tui thấy có một người làm được, đó là Phan Thúc Định.

        Nghe đến tên Phan Thúc Định, Lên-sdên ngần ngại :

        - Tại sao Định có thể làm được ?

        - Vì bọn ấy trước đây là người của Pháp chi phối. Phan Thúc Định biết nhiều nhân viên s. E. D. c. E. Chắc chắn sẽ có cách tìm hiểu được mọi hoạt động của chúng. Chúng lại rất thích tìm những người trí thức làm quân sư, cố vấn. Chắc chúng không thể nghi ngờ một người trí thức như Định. Tui tin rằng tui giao việc chi Định sẽ làm hết sức.

        Lên-sđên cau mày suy nghĩ một lát, gật đầu :

        - Cũng được !

        Như chợt nhớ ra, Lên-sđên hỏi Ngô Đình Diệm :

        - Phan Thúc Định đang có trong tay một bản danh sách các cán bộ kháng chiến cũ ở lại Sài Gòn - Chợ Lớn. Vậy anh ta có cho ông biết chưa ?

        Ngô Đình Diệm ngạc nhiên :

        - Quái thật ! Việc chi đại tá cũng biết cả !

        - Anh ta đã dưa cho chú Nhu.

        - Phải, chúng tôi đã có bản danh sách đó. - Ngô Đình Nhu tiếp lời anh. Tôi đã bàn với ông Trần Kim Tuyến kế hoạch làm ngay một mẻ lưới - Ông Tuyến sẽ trình với ông kế hoạch đó.

        Hai tên Mỹ bước ra xe. Tô-ma mở máy và nhìn Lên-sđên có ý hỏi - Lên-sđên xem đồng hò, rồi nói :

        - Chúng ta đi điểm tâm một chút, xong tôi phải đến lớp dạy tiếng Anh riêng cho các quí phu nhân đây !

        Rồi hắn nói với một giọng thích thú :

        - Trong đó có cả Nguyễn Văn Hinh phu nhân và cô con gái yêu của bà... những người phụ nữ Pháp mới lịch sự, duyên dáng làm sao !

------------------
        1. O’Daniel, tướng Mỹ được Ai-xen-hao-ơ củ sang ĩàm trường đoàn cố vấn MAAG.

        2. Napoléon Valériano, cùng 3 sĩ quan Phi Luật Tân khác tháng 1 - 1955 giúp Ngô Đỉnh Diệm tổ chức một tiểu đoàn vệ sĩ

        3. MACSAYSAY : nguyên Tổng thống Phi Luật Tân.

        Vũ Long chăm chú ngắm tập ảnh... xem xong từng chiếc, anh lại chuyển cho Trần Mai. Nhìn tấm ảnh chụp hai tên Mỹ đi giữa cảnh bến tàu Sài Gòn, Vũ Long nói :

        - Đây là đối thủ của chúng ta. Tên cao là Lên-sđên. Tên mập hơn mặc áo sơ-mi hoa này là Tô-ma. Chúng ta đã thắng bọn tình báo Pháp trong cuộc chiến tranh vừa qua. Bây giờ, đối với những đối thủ này, chúng ta còn ít hiểu biết về chúng quá. Bổn phận chúng ta là tìm hiểu kỹ về chúng, không thể chủ quan với bọn này được. Chúng có nhiều tiền, có phương tiện kỹ thuật tối tân, tiến hành phá hoại trên phạm vi toàn thế giới và đem những kinh nghiệm ấy áp dụng vào nước ta. Cuộc đấu trí, đấu sức giữa ta và chúng chắc chắn sẽ gay go, khó khăn và quyết liệt lắm đấy.

        Có tấm ảnh chụp một chiếc tàu biển. Cái tài của người chụp là ở chỗ lấy được toàn bộ hình dáng con tàu lẫn số hiệu tàu rõ rệt vào ảnh. Vũ Long chỉ vào con tàu bảo Trần Mai :

        - Theo báo cáo của X.30 gửi kèm cuộn phim về thì đồng chí đó muốn ta đặc biệt chú ý đến con tàu này. Tại sao hai tên trùm C.I.A lại xuống thăm con tàu này ? Vũ Long ngừng lại suy nghĩ. Theo thói quen, sự suy nghĩ ấy dẫn anh ta từ chi tiết nọ đến chi tiết kia của sự việc bật ra sự liên hệ giữa các chi tiết đó. Anh vừa thủng thẳng nói, vừa cân nhắc :

        - Theo sự điều tra của X.30 thì hành trình của con tàu này là Sài Gòn - Hải Phòng và Sài Gòn - Phi Luật Tân. Hải Phòng thì hãy còn là khu vực tập kết của quân đội Liên hiộp Pháp, đang là chố đón những người dao động, lạc hậu, những kẻ chạy trốn cách mạng muốn bám theo địch đến cùng, đồng thời cũng đang là cái bàn đạp để kẻ địch tung bọn gián điệp thâm nhập vào miền Bắc vừa được giải phỏng, tiến hành chiến tranh tâm lý, chiến tranh phá hoại... Phi Luật Tân là một căn cứ quân sự khổng lồ của Mỹ ở Thái Bình Dương, đồng thời cũng là nơi bọn Mỹ dùng để huấn luyện những thứ binh chủng đặc biệt của chúng. Sài Gòn - Hải Phòng, Sài Gòn - Phi Luật Tân, hai tên trùm C.I.A và một chiếc tàu... tất cả những điều ấy phải liên quan gì với nhau ? Đồng chí có thấy những điều ấy liên quan với nhau không ? Ý đồng chí thế nào ?

        Trần Mai không đáp ngay câu hỏi của Vũ Long mà hỏi lại anh :

        - Anh đã đọc bản báo cáo của cơ sở chúng ta ở cảng Sài Gòn chưa ?

        Vũ Long gật đầu :

        - Có, tôi đọc rồi. Các báo cáo ấy cũng liên quan đến một con tàu. Cơ sở ta ở cảng phát hiện có một số tên khuân vác đáng nghi ngờ, ngày thường không thấy xuất hiện ờ cảng, đã xuống một con tàu. Anh em theo dõi thì không thấy chúng lên nữa. Ấy đấy, nếu tổng hợp các chi tiết tưởng chừng rời rạc ấy lại với nhau thì sự việc đã tương đối rõ đấy nhỉ. Chúng ta có thể sơ bộ nhận định thế này : bọn C.I.A đang bí mật tung người ra tiến hành những âm mưu thâm hiểm đối với miền Bắc vừa được giải phóng. Đồng chí hãy gởi gấp phiên bản cuốn phim của đồng chí X.30, những báo cáo của cơ sở ta ở cảng Sài Gòn... lên cấp trên ngay. Đồng chí ghi rõ nhận định của chúng ta nữa.

        Khi Trần Mai quay ra, Vũ Long tiếp tục xem lại từng bức ảnh, mong tìm ra thêm được những chi tiết đáng chú ý nữa. Kinh nghiệm cho anh thấy rằng có những bức ảnh, bức thư... chỉ xem, chỉ dọc một lần thường không phát hiện hết những điều đáng chú ý, nhưng nếu ta xem, ta đọc thêm mấy lần sau nữa, có khi ta tìm ra được những điều rất thú vị. Anh nheo mắt ngấm bức ảnh chụp hai thằng trùm tình báo Mỹ mặc thường phục đi giữa những người Việt ở cảng Sài Gòn. Những ý nghĩ lúc nãy lại quay trở về với anh : "Đây là những đối thủ mới. Bọn này ghê gớm hơn bọn cũ rất nhiều. Tất nhiên, ta chưa hiểu hết về địch, nhưng ta tin ở sức mạnh của nhân dân, tin ở sự sáng suốt của cấp trên. Nhân dân thuộc về ta. Chúng có nhiều tiền bạc, nhiều phương tiện tối tân, nhiều mánh khóe, thủ đoạn thâm hiểm, nhưng sang đây, chúng không thể sống riêng biệt chỉ có chúng nó với nhau được, chúng không thể vác cái mũi lõ, mắt xanh thâm nhập vào hàng ngũ của ta được. Chúng sẽ cần những người Việt Nam, cần những người thông ngôn, cần những cô thư ký, cần những ông già quét dọn nhà cửa, cần những anh lái xe, cần những em nhỏ đánh giày... giúp việc cho chúng. Và những người ấy sẽ là tai mắt cho ta, sẽ là những người góp phần thầm lặng vào việc tống cổ chúng ra khỏi đất nước này. Tiền bạc của chúng có thể mua được một số tay sai, nhưng chắc chắn không mua được tâm hồn, tấm lòng yêu nước của người dân Việt Nam. Phương tiện tối tân của chúng có thể gây nhiều khó khăn cho ta, nhưng chắc chắn không thể giúp chúng kiểm soát được những người ngay bên cạnh chúng, không thể giúp hiểu được mỗi người dân Việt Nam nghĩ gì. Mà người dân Việt Nam thì ai cũng yêu nước, ghét bọn ngoại bang xâm lược. Không thể chủ quan với chúng được, nhưng chắc chắn chúng cũng sẽ thất bại như bọn trước thôi, có khi còn thất bại đau hơn !"

        Vũ Long mỉm cười, cái cười của người bước vào trận đánh biết trước sẽ gay go, căng thẳng, đầy nguy hiểm, nhưng tin ở sức mình, Anh tin ở ngày mai miền Nam cung sẽ được hoàn toàn giải phóng như miền Bắc.

        Miền Bắc đã được giải phóng chỉ còn khu vực Hải Phòng ở trong thời hạn ba trăm ngày qui định theo Hiệp định Giơ-ne-vơ cho các lực lượng vũ trang Liên hiệp Pháp tập kết rút đi. Chưa bao giờ người ta thấy được sự tương phản của hai chế độ đến như thế. Đường phố Hải Phòng đầy rẫy bọn tàn binh đủ các màu da. Chúng ở các trại lính. Chúng chiếm các nhà tư để đóng quân. Chúng căng lều ra khắp các vườn hoa, bãi đá bóng để trú trong lúc chờ đợi xuống tàu. Bao nhiêu thú tính của chúng trước đây tung ra ở khắp đồn bót chúng đóng trên miền Bắc thì bây giờ thu lại, phá phách trên một cái thành phố nhỏ. Không thể kể hết được sự hỗn loạn, bẩn thỉu, mất dạy của đám bại binh đó gây ra. Nhiều người dân lương thiện Hải Phòng phải đưa con cái tránh lên Hà Nội.

        Cùng với bọn bại binh đó là tất cả bọn lưu manh, bọn mất gốc, bọn đĩ bợm, bọn có nợ máu với nhân dân... xưa nay sống bám vào gót giày quân xâm lược từ khắp miền Bắc cũng theo thầy đổ dồn về như những rác rưởi bị dòng thác lũ cuốn trôi, dồn vào một góc, trước khi bị tống ra biển. Chúng ăn uống vội vã, trác táng vội vã, vơ vét vội vã như đã nhìn thấy thần chết bay trên đầu chúng bây giờ. Những chiếc tàu há mồm, những chiếc máy bay vận tải cỡ lớn sơn màu tam sắc, sơn cờ sao vạch trắng ùn ùn đến hốt chúng. Cho đến giờ phút chót ấy, chúng vẫn chưa ly khai với tội ác. Chúng cưỡng bức, dụ dỗ, bắt cóc người khác đi theo chúng. Chúng như những con rắn độc thỉnh thoảng luồn lên Hà Nội.

        Trong khi đó, Hà Nội nhộn nhịp, tươi vui cuộc sống mới, cuộc sổng của những người dân làm chủ đất nước mình, làm chủ cuộc đời mình. Không ai quên được cái ngày cả Hà Nội tưng bừng đón Đảng và Chính phủ về thủ đô. Không ai quên được những buổi đại hội văn công đầy màu sắc mà nhiều người thủ đô xem muốn ứa nước mắt vì xúc động thấy dậy lên tất cả tình cảm dân tộc, đất nước. Không ai quên được những buổi họp bàn việc quản lý các nhà máy, các trường học, các công sở, các bệnh viện... ngày nay đã thuộc về mình.

        Ga Hà Nội như sống lại. Các chuyến xe lửa hừng hực chạy đi các ngả và từ các ngả về giúp việc lưu thông các mạch máu trên một cơ thể hồi sinh, cường tráng, mạnh mẽ hơn trước. Hành khách lên, xuống tấp nập. Những người công nhân quần áo xanh chạy đi, chạy lại. Những cô gái đường sắt giữ trật tự đeo băng đỏ trên tay hướng dẫn khách đi, về.

        Trong một đầu máy xe lực lưỡng như toát ra sức mạnh, hai đồng chí công nhân lái xe, một già, một trẻ, đang chuẩn bị cho đoàn xe chạy. Các toa xe đã nối vào đầu máy. Trong toa xe, các bà mẹ có con mọn đang nựng con vừa chỉ trỏ ra ngoài cửa sổ, vừa nói chuyện với con; các thanh niên nam nữ sôi nổi bàn với nhau về cái nhà máy mới mà mình sắp đi xây dựng, các ông già trầm ngâm đọc số báo mới phát hành, các bà phụ nữ lao động sắp xếp lại quang gánh sao cho gọn gàng. Chiếc đầu máy sung sức sẵn sàng vượt quãng đường dài. Khoang lò đầu máy lửa than cháy rừng rực. Khoang sau đầu máy chứa đầy than, những miếng than hình chữ nhật dẹp, to hơn viên gạch, nằm dự trữ. Bác công nhân già xem lại các đồng hồ của đầu máy, quệt mồ hôi đẫm trán, bảo anh công nhân trẻ :

        - Cho thêm than vào lò, chuẩn bị.

        Anh công nhân trẻ cầm những miếng than trên tay ném mạnh vào lò. Một miếng... hai miếng... ba miếng... bốn miếng... Đến miếng thứ năm, đang dang tay định ném vào lò, anh công nhân trẻ bỗng rụt tay lại. Anh ngắm nghía miếng than. Nó cũng một màu đen, cũng kích thước như mọi miếng than khác. Anh định ném tiếp nhưng nghĩ thế nào, anh lại tung thử nó trên tay. Bác công nhân già giục giã :

        - Khẩn trương lên chứ. sắp đến giờ rồi.

        Anh công nhân trẻ rụt rè :

        - Bác ạ, miếng than này cháu thấy nó khang khác.

        Bác công nhân già cau mày :

        - Nó làm sao ? Nó bé hơn à ?

        Anh công nhân trẻ lắc đầu :

        - Không phải, cháu thấy kích thước nó cũng bằng những miếng khác, nhưng tại sao nó nhẹ hơn, và cầm không thật tay.

        Bác công nhân già lại quệt mồ hôi trán, bước gần lại chỗ người đồng nghiệp trẻ :

        - Cậu đưa tôi xem nào ?

        Bác cầm miếng than trên tay, cũng tung thử trên bàn tay chai sạn, đầy dầu mỡ của mình. Bác đưa lên tay lắc thử nghe ngóng. Bác chuyổn nó sang lòng bàn tay trái và dùng ngón tay phải gò thử. Vẻ mặt bác trầm hẳn xuống. Bác gật đầu nói với anh công nhân trẻ :

        - Nó khác thật. Cái này là phải cảnh giác đây.

        Bác nhớ đến lời các đồng chí lãnh đạo luôn luôn dặn dò : "Phải hét sức cảnh giác. Bọn địch đã phải rút đi, nhưng chúng không muốn nhân dân ta được sống trong hòa bình. Chúng luôn luôn tìm cách phá hoại cuộc sống hòa bình và xây dựng của chúng ta". Bác nhớ đến mới tuần trước đây thôi, nhân dân gần kho xăng Gia Lâm đã phát hiện giúp công an hai kẻ lạ mặt lảng vảng quanh kho xăng. Đúng là hai tên mà công an đang theo dõi. Công an đã bố trí bắt được quả tang chúng định mang chất nổ vào phá kho xăng. Nghe nói chúng đã được đào tạo từ một cái đảo xa xôi nào của Mỹ trên Thái Binh Dương. Ngẫm nghĩ, bác bảo anh công nhân trẻ :

        - Tàu khởi hành chậm lại một chút cũng được, tính mạng hàng trăm hành khách ở  trong tay chúng ta. Cậu mang ngay miếng than này lên báo cáo với trưởng ga để điện sang bén công an ngay...

        Anh công nhân trẻ với cái khản lau qua đôi tay lem luốc, cầm miếng than, nhanh nhẹn rời khỏi đầu máy. Bác công nhân già băn khoăn nhìn từng bộ phận của đầu máy, chiếc đầu máy mà bác đã góp phần đấu tranh giữ nó lại không cho bọn địch cướp đi, để trao nó vào tay chính quyền Cách mạng, vào tay nhân dân, chiếc đầu máy mà bác coi như cơ thể của bác. Bọn địch định giơ bàn tay gớm ghiếc, bẩn thỉu, đẫm máu đụng vào nó chăng ? Bất cứ chúng là đứa nào, bác cũng đập cho vỡ sọ...

        Anh công nhân trẻ đã quay vô cùng với mấy đồng chí công an. Miếng than khác thường kia đã được xét nghiệm : đó là một quả mìn có sức công phá mạnh, làm giả dạng giống miếng than như thật. Các đồng chí công an phối hợp cùng hai đồng chí công nhân kiểm tra lại toàn bộ đống than dự trữ trên đầu máy, kiểm tra lại từng bộ phận máy móc. Cả đoàn xe cũng được kiểm tra lại. Hành khách trên xe vui vẻ xem lại chung quanh chỗ ngồi của mình theo sự hướng dẫn của các đồng chí công an.

        Lát sau, đoàn xe kéo một hồi còi dài đắc thắng, từ từ chuyến bánh, tốc độ mỗi lúc một nhanh, băng băng suốt quãng đường dài.

        Anh công nhân trẻ thêm than vào lò. Bác công nhân già hát cao chiếc mũ công nhân, chăm chú nhìn quãng đường sát phía trước, nhìn những phố xá đang nhộn nhịp xe cộ, nhìn chiếc cầu vươn mình qua dòng sông, trên đó đang lừ dừ trôi những bè gỗ nứa từ miền ngược về giúp miền xuôi xây dựng, nhìn những cánh đồng mênh mông một màu xanh lúa chín, nhìn mây trắng nhởn nhơ bay trên nền trời xanh bao la, mỉm cười...

        Tiếng nổ bọn địch mong đợi nghe thấy, chỉ nổ ra sau này ở miền Nam vào bất cứ chỗ nào có bọn xâm lược Mỹ...

        Phan Thúc Định đứng trước gương thắt cà-vạt. Nam gã giúp việc, hỏi anh :

        - Ngài có dùng áo không ạ ?

        Định rất khó chịu với gã giúp việc này, nhưng nét mặt và lời nói của anh vẫn thản nhiên :

        - Cảm ơn bác, hôm nay tôi đi chơi mát thôi.

        Gã giúp việc lặng lẽ lui ra. Đó là một gã đàn ông ngoài bốn mươi tuổi, mặt vuông, môi dày, trán tháp, lông mày rậm, có vẻ đần độn. Dáng điệu gã chậm chạp. Lời ăn tiếng nói xem chừng thật thà. Riêng đôi mắt gã thật kỳ lạ : bình thường thì lờ đờ nhưng đôi lúc nhanh như mắt mật thám. Phan Thúc Định biết gã từng hầu hạ gia đình Ngô Đình Nhu trên hai mươi năm, từ hồi Ngô Đình Diệm còn mũ cao áo dài giữa triều đình Huế. Gã được liệt vào hạng tôi tớ trung thành của gia đình họ Ngô.

        Phan Thúc Định lại biết thêm mưu mô của Ngô Đình Nhu đưa gã Nam đến giúp việc anh. Có lần về, nhìn lại ngăn kéo bàn giấy, Định tháy tuy khóa vẫn đóng nhưng sợi tóc nhỏ anh đánh dấu rơi ra ngoài.

        Anh được Ngô Đình Diệm cho ở hẳn trong dinh Gia Long và được dùng hai phòng thoải mái : một phòng ngủ và một phòng làm việc. Anh có riêng một chiếc xe hơi kiểu Rơ-nôn bốn mã lực, khi chạy ra đường, lản với hàng nghìn chiếc tắc-xi dang được dùng phổ biến ở Sài Gòn lúc đó!

        Định đóng cửa buồng và bảo gã giúp việc :

        - Bác ở nhà nhé, nếu Cụ¹ gọi, bác thưa với Cụ hộ là tôi ra phố.

        Anh đi qua sân, về phía nhà xe. Một tiếng gọi thỏ thẻ làm anh đứng lại :

        - Anh Định.

        Trần Lệ Xuân -Vợ Ngô Đình Nhu đang ngồi trên một chiếc ghế đá, khuất sau lùm cây, nhìn anh đăm đăm.
   
        Định lịch sự, hơi cúi đầu:

        - Chào bà.

        Trần Lệ Xuân khoảng ngoài ba mươi, có điệu bộ, dáng dấp một người còn tiếc rẻ tuổi xuân và đổ nhiều thời gian vào các mỹ viện. Người đàn bà đó mặc chiếc áo dài trắng "kiểu Trần Lệ Xuân", hở cổ để lộ khoảng vai trắng ngần, quần trắng, đi dép đầm cũng màu trắng. Tay đeo đầy vàng, kim cương. Từng cái cau mày, từng cử chỉ, từng lời nói, Lệ Xuân đều lấy điệu như một minh tinh màn bạc và lúc nào cũng như có máy ảnh đặt trước mặt. Tuy chỉ học lớp đệ tam² trường Albert Sarraut Hà Nội, nhưng vốn có tư chất thông minh, sinh ra trong một gia đình quý tộc, từ tấm bé đã được nuôi nấng và dạy dỗ theo kiểu cách phương Tây, khi còn đi học nổi tiếng là một tiểu thư lả lướt, lãng mạn.

       Lệ Xuân âu yếm nhìn Phan Thúc Định và nhẹ nhàng trách móc :

        - Tôi đã nhiều làn bảo anh đừng gọi tôi như thế. Tôi hãy còn trẻ.

        Định lịch sự trả lời :

        - Vâng... nhưng xin lỗi bà, bà là bà Cố vấn. Tôi muốn tỏ sự kính trọng của tôi.

        Lệ Xuân lắc đầu :

        - Không. Nhà tôi với tôi cũng có những điểm khác nhau. Vả lại, nhà tôi hơn tôi cả trên hai mươi tuổi. Không những thế, công việc làm tính nết nhà tôi già đi nhiều. Còn tôi, thì ngược lại. Nhà tôi ít nói, tôi thìthích nói  chuyện. Nhà tôi hầu như chỉ biết có công việc, sống cô độc.Còn tôi, tôi muốn tiếp xúc với mọi người...

        Rồi Lộ Xuân nhìn Định thăm dò :

        - Lúc nào có mặt mọi người anh gọi thế cũng không sao, nhưng những lúc chỉ có riêng tôi với anh, xưng hô như vậy là kém thân mật và tạo ra ngăn cách.

        - Vâng...

        - Tôi rất quí anh, anh có biết không ?

        - Dạ, cảm ơn... bà.

        - Đấy lại thế rồi. Tôi rất quí anh cho nên tôi muốn mách riêng anh rằng giáo sư Phi-sin không ưa anh và để ý anh. Anh có hiểu tại sao không ?

        - Tôi cũng khỏng hiểu tại sao ông ta lại quá quan tâm đến tôi như vậy.

        Phan Thúc Định trả lời Lệ Xuân. Thị nhìn anh một cách ý nhị. Lệ Xuân mỉm cười :

        - Chẳng lẽ do tôi.

        Bởi vì Phi-sin - tên giáo sư Mỹ, cố vấn chính trị đặc biệt của Ngô Đình Diệm, được ở liền trong dinh Gia Long - luôn luôn bám sát Lệ Xuân. Hắn săn đón, chiều chuộng Lệ Xuân với một thái độ quá nồng nhiệt đến nỗi chính Ngô Đình Nhu cũng phải khó chịu. Trong khi đó thì Lệ Xuân...

        Lệ Xuân vẫn nhìn Phan Thúc Định đăm đăm :

        - Anh hiểu cho. Tôi hoàn toàn không muốn thế.

        - Thưa... tôi không bao giờ nghĩ như vậy.

        Phan Thúc Định thừa biết Phi-sin để ý đến mình, nhưng không phải đơn thuần vì Lệ Xuân. Trước khi là một kẻ si tình, bao giờ tên C.I.A cũng vẫn là tên C.I.A.

        - Nghe nói anh có ý định ra ở ngoài phổ phải không ? - Lệ Xuân hỏi.

        - Vâng, tôi định thế.

        - Tại sao vậy ? Gia đình tôi có đirrgu gì làm anh không vừa ý ? Hay tại Thủ tướng chưa kịp giao cho anh một chức vụ gì trong nội các ? Anh nhớ rằng có những người không giữ chức vụ gì công khai nhưng lại quan trọng hơn những người giữ chức vụ công khai đấy nhé.

-------------------
        1. Chỉ Ngô Đình Diệm.

        2. Classe de seconde.

        - Không phải thế đâu. Mong... bà - xin lỗi tôi quen miệng -  đừng hiểu lầm. Tôi rất biết ơn Thủ tướng và gia đình nhà ta đã dành nhiều ưu ái cho tôi, coi tôi như người thân. Tôi ra ở ngoài vì, xin lỗi bà, muốn bảo vệ bà.

        Lệ Xuân cau đôi lông mày được tô chì rất cẩn thận :

        - Tôi chưa hiểu anh định nói gì.

        - Tôi tránh việc ông Phi-sin có thể tung ra những dư luận không hay.

        Đôi lông mày tô chì dãn ra :

        - Không. Anh đừng ngại. Đối với tôi, dư luận không có nghĩa gì hết. Nhưng nếu anh rời khỏi dinh Gia Long này, anh bị hại ngay. Tôi không phải kể công với anh đâu, anh ở đây, tôi có thể bảo vệ được anh. Chính tôi mới là người bảo vệ anh. Ngoài Thủ tướng ra, anh có một vị thần hộ mệnh nữa mà anh không biết.

        Lệ Xuân ngã đầu vào thành ghế đá cười, cố tình phơi cái cổ trắng ngần ra khêu gợi. Phan Thúc Định vẫn lễ độ :

        - Xin cảm ơn bà.

        Lệ Xuân dành chỗ trống một bên ghế đá :

        - Anh có bận gì không, ngồi xuống đây nói chuyện. Ai lại người ngồi, người đứng thế không tiện.

        - Xin lỗi bà, tôi có việc phải ra phố bây giờ.

        Lệ Xuân cau mày :

        - Tôi nghe nói dạo này anh hay đến các phòng trà, tiệm nhảy lắm phải không ?

        - Thưa bà, tôi muốn giải trí.

        - Thế ở dinh Gia Long này anh không tìm thấy nguồn vui ư ?

        - Ấy chết, bà đừng hiểu lầm như vậy. Sự ưu ái của Thủ tướng và gia đình nhà ta đã là nguồn vui lớn cho tôi rồi...

        Thấy đứng lại thêm thì rất khó xử, Phan Thúc Định lẽ phép kiếu từ. Trần Lệ Xuân nhìn anh bất giác khẽ thờ dài. Trời ngả sang màu tím. Bóng tối đã lẫn quất ở dưới các vòm cây.

        Chiếc xe con của Phan Thúc Định bon ra cổng. Bao giờ anh cũng tự lái. Tên lính mở cổng. Chiếc xe ra đến đường hòa vào dòng xe hơi cuồn cuộn trên đường phố.

        Sài Gòn đã lên đèn. Buổi tối, khi hơi nóng ban ngày đã dịu đi và gió mát từ sông thổi vào, Sài Gòn tấp nập khác thường.

        Người ta đổ ra đường. Xe tắc xi, xe du lịch, xe buýt, xe máy, xe xích lô gắn máy dan nhau như mắc cửi. Các cửa hàng rực rỡ ánh đèn. Tiếng nhạc, tiếng rao hàng, tiếng động cơ ồn ào. Người ta ra phố uống "la-ve" nhắm với củ kiệu hoặc trứng vịt lộn, sò huyết... hoặc ra trước cửa chợ Bến Thành ăn "chả giò". Người ta lao vào các đại hí trường "Kim Chung", "Đại thế giới", vào các tiệm nhẩy, các phòng chiếu bóng có ca nhạc. Người ta vào Chợ Lớn tìm thú vui hương sắc đổ "xả hơi" sau một ngày vật lộn mưu sinh căng thẳng.

        Những tên lính viễn chinh đủ các màu da của quân đội Liên hiệp Pháp, trắng có, đen có, nhờ nhờ có, với nhiều kiểu quần áo, lon mũ khác nhau, dồn từ khắp các nẻo Đông Dương về đi lại đầy đường, sắm sửa, mua bán để chuẩn bị hồi hương.

        Tất cả những cảnh ấy chạy qua khung cửu kính khi Định cho xe chạy dọc đường Ga-li-nê-ni¹ vào chợ Lớn. Xe đỗ trước cổng hí trường Đại thế giới.

        Tên là hí trường nhưng thực chất đó là một sòng bạc lớn, do bọn ngụy quyền mở và cho bọn du côn đầu trộm đuôi cướp Bình Xuyên của Lê Văn Viễn, tức Bảy Viễn, bao thầu. Mỗi ngày bọn Bình Xuyên đóng thuế cho quỹ của ngụy quyền Sài Gòn một triệu đồng.

        Ngoài cửa hí trường, có hai tên Bình Xuyên mặc quần áo bà ba đen, đứng khám tất cả khách vào. Chúng sợ người ta mang chất nổ, mang súng vào phá sòng bạc...

        Phan Thúc Định xuống xe, đến trước mặt hai tên Bình Xuyên hỏi :

        -  Cậu Hai Pôn² có đây không ?

        Hai Pôn là con trai Bảy Viễn. Tuy mới ngoài hai mươi tuổi đầu nhưng dựa vào thế bố, hắn đã nổi tiếng ăn chơi, du đãng ở Sài Gòn, Chợ Lớn. Phan Thúc Định bất quen với hắn trong một tiệm nhảy. Thấy phong cách "Pa-ri-diêng"³ của Phan Thúc Định trong cách đối xử với các cô gái nhảy, hắn rất phục, muốn học đòi và tôn Định làm ông anh. Định đã nhanh chóng chinh phục được hắn, biến hắn thành một "hạt nhân" của mình trong Bình Xuyên nói riêng, các giáo phái nói chung. Vì hắn hiếu biết tất cả chuyện nội bộ của Bình Xuyên như chuyện nội bộ gia đình hắn. Vì bố hắn là Bảy Viễn nên một số bọn trẻ trong nhóm phản động theo Pháp đội lốt giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo thích kết thân với hán đế sống phóng túng càn dỡ mà bọn cảnh sát mật thám ngụy quyền không dám làm gì. Cũng vì bố hắn là Bảy Viễn, nên hắn quen mặt, đi lại thân thuộc với bọn cầm đầu cảnh sát, mật thám ngụy quyền Sài Gòn, Chợ Lớn và nhiều sĩ quan trẻ trong quân đội. Còn Phan Thúc Định đối với hắn, hắn chỉ biết là "anh Phan" du học ở Pháp về chơi một thời gian, quen nếp sống kinh thành Ba Lê hoa lệ, hiếu biết các cách sống hào hoa phong nhã, cư xử rộng rãi, lịch sự, thế thôi.

-----------------
        1. Tức đường Tràn Hưng Đạo ngảy nay.

        2. Lô Paul (Pôn) con trai Bảy Viễn, sau này được Viễn phong làm đại tá quân đội Bình Xuyên. Bị quân đội Ngô Đình Diệm bắt trong một trận đánh nhau. Ngày 14 tháng 4 năm 1956, Hai Pôn bị thủ tiêu và bị vất xác tại một nơi cách Phú Lâm 6 ki-lô-mét. Tay chân của Diệm tung tin rằng vì y chạy trốn nên bị bắn chết.

        3. Parisien : người Ba-lê.

        Hai tên Bình Xuyên gác cổng hí trường thấy Phan Thúc Định ăn mặc lịch sự lại hỏi con trai thủ lánh trùm sỏ của mình không dám khám anh, vội vã nói :

        -  Dạ, dạ... có. Có lẽ cậu Hai ở phòng lớn.

        Phan Thúc Định thản nhiên đi vào. Hí trường chia ra làm nhiều khu vực. Khu vực nào cũng có bàn đánh bạc kê dài nối tiếp nhau. Khu vực nào cũng có những tên Bình Xuyên lảng vảng đi lại.

        Ở đây, người ta thấy đủ các lối cờ bạc : từ đánh đề đến quay ru-lô, từ tài xìu đến sóc đĩa ; đủ các cách bóc lột con bạc, từ chỗ đánh cò con một hai đồng đến chỗ đánh bạc không đặt tiền, mà bằng thẻ tiền¹. Đồ giải trí cho con bạc sau mỗi canh bạc căng thẳng, cũng như để mồi chài được đông khách đến, bọn chủ sòng gian xảo, lắm mưu nhiều kế, còn tổ chức trong hí trường chỗ này tiệm ăn, tiệm uống, chỗ kia ca nhạc khiêu vũ, chỗ này diễn tuồng cải lương, hát bội, chỗ kia chiếu bóng xem không mất tiền, chỗ này sân chơi đi những chiếc ô tô con có bọc cao su dày chung quanh, chỗ kia vòng quay trai gái ngồi có máy chạy dềnh lên, thụt xuống như ngồi trên sóng.

        Sống lúc nhúc trong đó có hàng nghìn những tên cò mồi ma cô. Chúng vui sướng khi nhìn thấy những cặp mắt dại đi, tuyệt vọng đến liều lĩnh, những nét mặt ngơ ngác bần thần đến mất hết trí khôn của người thua bạc. Chúng sán ngay đến, xòe tiền ra ngay trước mặt họ với những lời thì thầm, đường mật, gạ gẫm cầm đồng hồ, cầm nhẫn vàng hoặc nếu người thua bạc là một phụ nữ không có cái gì đổ cầm cố nữa thì chúng tìm cách làm cho người ấy tặc lưỡi, nhắm mắt đến một phòng ngủ có sẵn trong hí trường.

        Phan Thúc Định đi qua những đám người chen chúc quanh bàn tài xỉu có những cô gái Trung Hoa mặc áo kiểu Thượng Hải để lộ những đôi tay trắng ngần, đang cát tiếng rao trong lanh lảnh; đi qua những bàn ru-lô quay tít có hàng trăm cặp mắt chăm chú nhìn như dán chặt vào cái mặt bàn tròn đang mờ ảo xao động. Anh đến chỗ "phòng lớn". Đây là một ngôi nhà dành riêng cho những con bạc giàu kếch xù. Ngoài cửa, có treo cái biển gỗ với mấy dòng chữ kẻ kiểu chữ in "Cấm những người ăn mặc tồi và đi guốc vào đây". Trái với không khí ồn ào chung của hí trường, cản nhà này rất tĩnh. Những con bạc, có rất nhiều người nước ngoài quay quanh bàn bạc, im lặng đặt từng đống "sầu" và im lãng thu những thẻ tiền đó về. Thỉnh thoảng mới có tiếng trao đổi, tiếng thở dài, tiếng chép miệng rất khẽ.

        Phan Thúc Định nhìn thấy Hai Pôn đang đứng cạnh một cô gái bên bàn bạc. Hai Pôn khoảng hai mươi lăm tuổi, người tầm thước, to ngang, đàu để tóc dài chải mượt úp ra đàng sau kiểu đít vịt, mật vuông, lông mày rậm, da hơi đen, mặc quần áo ka ki Mỹ bó chẽn lấy người, tay áo xắn lên quá khuỷu. Cô gái chừng mười chín đôi mươi, có dáng một cô gái Bắc di cư, người nhỏ nhắn, mặc áo dài màu xanh nhạt. Hai Pôn lấy trong túi áo từng nắm "sầu" đưa cho cô gái để cô gái đặt lên bàn bạc.
       
        Phan Thúc Định đến gần Hai Pôn. Hắn nhận ngay ra anh, nhăn nhở nhìn anh cười, bắt tay anh và giới thiệu:

        - Đây là em cẩm Nhung² và quay sang cô gái đây là anh Phan, anh kết nghĩa của anh vừa ở Ba-lê về chơi.

        Cô gái nghiêng đầu chào Định. Anh đáp lại với cử chỉ lịch thiệp, rồi quay sang phía Hai Pôn :

        - Ba ở nhà vẫn mạnh chứ chú ?

        Hai Pôn nói nhỏ với Định, nhưng cũng đủ để cô gái nghe thấy, giọng khoe khoang :

        - Ba em vừa sang Pháp để gặp Quốc trưởng Bảo Đại.

        - Có việc gì quan trọng thế ? Ba đi một mình à ?

        - Điện của Quốc trưởng mời sang ngay. Em chưa rõ việc gì.

        - Anh đang tìm chú, nhưng chắc hôm nay chú mắc bận.

        Hắn toét mồm cười :

        - Vâng, hôm nay em mắc bận phải đưa Nhung đi giới thiệu cho Nhung biết thế nào là hòn ngọc của Viễn Đông. Có việc chi cần không anh ?

        - Không có việc chi cần lắm. Tỏi định rủ chú đi Mỹ Cảnh. Hôm nay, ở đó có giàn nhạc Phi Luật Tân mới sang, chơi những bàn nhạc "Jazz" mới nhất mà.

-------------------
        1. Thẻ tiền còn được gọi là "Sầu", thay thế cho tiền mặt trong các sòng bạc lớn ở Đại thế giới. Thẻ tiền có nhiều loại, giá trị từ 10 đồng đến 10.000 đồng.

        2.  Cẩm Nhung - một vũ nữ, quê ở Hải Phòng di cư ở miền Bắc vào. Sau khi Hai Paul bị Ngô Đình Diệm thủ tiêu, Cẩm Nhung được trung tá Thức "bao". Vợ trung tá Thức là Lâm Thị Nguyệt ghen, thuê người tạt a-xít vào mặt Nhung. Hiện nay Cẩm Nhung vẫn còn sống. TG.

        Cô gái thấy hai người nói chuyện không dính líu gì đến mình thì lại quay sang theo dõi bàn bạc. Phan Thúc Định như vô tình chợt nhớ ra hỏi Hai Pôn :

        - À, chú định đưa anh đến chơi nhà anh thư ký riêng của tướng Năm Lửa¹ - Bao giờ anh em ta đi nhỉ ? Biết thêm một người bạn là một điều đáng quí.

        - Tối mai anh nhé !

        Phan Thúc Định chìa tay bắt tay Hai Pôn :

        - Được rồi. Hẹn trước với chú một chầu say túy lúy. Anh quay sang gật đầu chào cô gái. Hai Pôn và cô gái lại chúi đầu vào bàn bạc. Định rời khỏi hí trường Đại thế giới, lái xe quay về Sài Gòn. Chiếc xe chạy vào đường Ca-ti-na² khu phố ăn chơi, mua bán của người Âu ở Sài Gòn, đến trước cửa tiệm nhảy "Liberty Palace", một tiệm nhảy lớn, lộng lẫy nhất Sài Gòn dành riêng cho các sĩ quan Pháp, cố vấn Mỹ và giới thượng lưu của thành phố. Anh lái xe đỗ vào dãy xe của khách đến tiệm. Anh mở cửa xe bước xuống, đứng bên xe, thong thả mở hộp thuốc lá, lấy một điếu châm lưa ngắm nhìn hàng chữ "Liberty Palace" nhấp nháy rực rỡ bằng ống đèn huỳnh quang xanh đỏ. Tiếng nhạc văng vẳng vọng ra với những tiếng trống giần giật, tiếng kèn "trom-pét" mời gọi.

        Anh bước vào tiệm. Tiệm nhảy là một cản nhà lớn hai tầng. Tầng dưới là gian bán cơm Âu với những dãy bàn phủ khản trắng toát, những người bồi quần đen áo Spencer trắng ; tầng trên là phòng nhảy, sàn gỗ bóng loáng với ban nhạc "sống", với những, cô gái nhảy trẻ đẹp, duyên dáng được kén chọn và trả lương hậu nhất trong các tiệm nhảy ở Sài Gòn. Định qua cái cửa kính quay tự động của tiệm, đi lối cầu thang dành riêng cho khách lên tầng trên.

        Lúc Phan Thúc Đinh đã khuất, một em bé đánh giày khoảng mười bốn, mười lăm tuổi, nhìn trước nhìn sau thấy không ai, xách hòm đi ra phía sau dãy xe hơi đó. Đến bên chiếc Rơ-nôn của Phan Thúc Định, em cúi xuống, rất nhanh, lấy ở phía gầm xe sau ra một vật gì. Sau đó, em thản nhiên bước đi, miệng huýt sáo.

        Phan Thúc Định bước vào phòng nhảy, trên bục một giàn nhạc người Phi Luật Tân đang biểu diễn. Những nhạc sĩ Phi Luật Tân da nâu, mặc áo cộc tay hoa sặc sỡ chơi một bản nhạc Jazz với những âm thanh hỗn loạn. Thỉnh thoảng anh đánh trống đầu múp tròn và anh cầm hai quả lắc cao lênh khênh lại hú hét lên như hai thằng điên. Trên sàn nhảy, các cặp trai gái đang uốn éo trong điệu "u-ghi bu-ghi".

        Phan Thúc Định tìm một bàn ở góc ngồi. Người bồi đến bàn, anh lấy "tích-kỏ", nháy và gọi một cốc Uých-ki.

        Bản nhạc chấm dứt. Đèn chuyển ánh sáng. Những cặp trai gái đưa nhau về bàn ngồi. Một cô gái nhảy đến bàn Định :

        - Anh mới đến ?

        - Chào em. Em uống gì ?

        - Cảm ơn anh. Cho em một cốc "Suze".

        Cô gái tuy trang điếm phấn son nhưng vẻ mặt vân lộ những nét chát phác. Chiếc áo dài màu trắng, cổ cao, bó sát lấy thân người thon mảnh. Đã quen với tính nết của Phan Thúc Định, Thúy Hằng -tên cô gái - biết rằng anh chỉ mời mình nhảy những vũ điệu êm, lịch sự như tăng-gô, van-xơ, bốt-tông, slô... và anh nhảy rất đẹp ; còn những điệu nhảy cuồng loan thịnh hành đối với những đám trẻ háo hức văn minh Hoa Kỳ lúc đó như cha-cha-cha, măm-bô, u-ghi bu-ghi, v.v... thì anh không ưa. Thảng hoặc lúc nào vui anh cũng nhảy Suynh, Săm-ba, rum-ba... nhưng anh đi những bước rất nhẹ, rất kiểu cách và rất điệu nghệ. Thỉnh thoảng hai người mới nhảy một vài bài, còn thì họ ngồi nói chuyện rất vui nhưng không bao giờ chớt nhã - Thúy Hằng vừa mến, vừa trọng người thanh niên lịch sự và hiểu biết này.

        Mười một giờ khuya, Phan Thúc Định đứng dậy. Sau khi thanh toán tiền rượu và tích-kê nhảy, anh không lấy lại tiền lẻ, để "puốc-boa"³ cho người bồi.

        Thúy Hằng tiễn anh ra tới cửa tiệm. Như thường lệ, anh cầm năm trăm "bắt tay" Thúy Hằng, chào ra về.

        Phố xá Sài Gòn đã chìm trong bóng đêm, nhưng đường vẫn còn đầy xe cộ đi lại. Chiếc xe Rơ-nôn con quay về dinh Gia Long.

---------------------
        1. Tức là Tràn Văn Soái : một lãnh tụ của giáo phái Hòa Hảo.

        2. Ngày nay là đường Đồng Khởi.

        3. Pour boire : thù lao.

        Sài Gòn lại một phen hỗn loạn.

        Những chiếc xe bọc sắt, xe GMC chở đầy lính ngụy thuộc đủ mọi binh chủng, "võ trang tận răng" ầm ầm di chuyển trên các phố. Cần ăng-ten trên xe bọc sắt rung rinh bên cạnh nòng những khẩu đại bác, đại liên. Bọn lính ngồi trên xe này nhìn bọn ngồi trên xe kia, giữa đơn vị này với đơn vị kia, giữa binh chủng này nhìn binh chủng kia, cũng gờm gờm như đề phòng lẫn nhau. Chúng di chuyển đi đâu, làm gì ? Không ai biết ! Ai ra lệnh cho chúng ? Không ai biết ! Chúng cũng không cần đặt ra những câu hỏi ấy vì từ khi khoác quần áo lính ngụy, người ta đã biến chúng thành những con người máy chỉ biết phục tùng và bắn giết để tháng tháng được lĩnh một số lương ít ỏi.

        Thỉnh thoảng một đoàn xe vận tải, vải bạt che kín mít, ầm ầm chạy ra ngoại thành.

        Có những đoàn người lạ mặt, bí mật vào các đồn cảnh sát, vào "Nha tổng Giám đốc Cảnh sát và Công an". Lực lượng cảnh sát và công an ngụy quanh khu Sài Gòn -Chợ Lớn tăng lên rất nhanh, trong đó có nhiều tên mới xuất hiện lần đầu, vũ khí kè kè, tỏa ra các ngả đường. Các trụ sở cảnh sát quận thấy xuất hiện cả trung liên, đại liên và súng cối. Những vũ khí ấy ở đâu ra ? Chúng định làm gì ? Cũng không ai biết.

        Bởi vì Sài Gòn hòi này hầu như vô chủ. Hay nói đúng hơn đang có cuộc thay đổi bọn cai trị. Giữa bọn tay sai Pháp và bọn tay sai Mỹ diễn ra cuộc tranh nhau quyết liệt. Đằng sau chúng, bọn thực dân mới và bọn thực dân cũ giấu mật. Đài phát thanh Sài Gòn uốn lưỡi ca ngợi Ngô Thủ tướng "bao năm lê gót nơi quê người"... thì đài phát thanh riêng của quân đội ngụy lại bóng gió đả kích Ngô Đình Diệm âm mưu chia rẽ quốc gia, thủ tiêu tự do dân chủ.

        Tướng Hòa Hảo Lê Quang Vinh (tức Ba Cụt) đem bốn nghìn quân cuồng tín phong tỏa Sài Gòn. Bên kia cầu chữ Y, đài phát thanh của Bình Xuyên cả ngày chửi rủa Ngô Đình Diệm và thôi thúc nhân dân tản cư ra khỏi thành phố. Các cửa tiệm đóng cửa. Một tiếng nổ to đến cửa kính long vỡ khiến người ta giật mình, hốt hoảng mấy ngày đêm liền. Giá thực phẩm, lương thực tăng vùn vụt. Ai có việc gì cần thiết ra đường đều vội vã, mắt sau, mắt trước. Thỉnh thoảng vài chiếc máy bay bay thấp gầm rú trên bầu trời. Một chiếc xe díp không mang biển số, gắn loa phóng thanh chạy trên các đường phố vừa rải truyền đơn, vừa kêu gọi "triệt để ủng hộ Ngô Thủ tướng", bị cảnh sát của Lại Hữu Sang - người của Bình Xuyên bắt giữ.

        Báo chí Sài Gòn đã nhao nhao nói đến chuyện Mỹ có thể "thay ngựa giữa dòng". Có tin đồn đại sứ Mỹ Cô-lin cũng muốn thay Diệm. Chúng thấy con ngựa già nặng đầu óc gia đình trị này khó kéo nổi cỗ xe thuộc địa.

        Sài Gòn như nằm trên một kho thuốc nổ, có thể nổ tung bất cứ lúc nào chỉ cần một đốm lửa nhỏ.

        Dinh Gia Long của Ngô Đình Diệm có lúc hầu như bị cô lập hoàn toàn. Chỉ có bọn lính trong tiểu đoàn đặc biệt do tên đại tá Phi Luật Tân Na-pô-lê-ông Va-lê-ri-a-nô và ba tên sĩ quan Phi Luật Tân khác tổ chức, huấn luyện, trực tiếp chỉ huy là ở lại với Diệm.

        Những tên lính khác rời bỏ dinh Gia Long. Diệm ngồi lì trong dinh. Cạnh Diệm, Ngô Đình Nhu rít thuốc lá liên tục, bàn mưu, tính kế, bài binh bố trận. Hắn luôn luôn để điện liên lạc với những tướng lĩnh trong quân đội ngụy mà hắn nắm được, những thủ lĩnh quân sư các giáo phái mà hắn mua được, bằng tiền của Mỹ. Những tên này do sự nhạy bén của kinh nghiệm làm tay sai, biết rằng chủ Pháp đã hết thời trên đất Việt Nan nên chạy theo chủ mới.

        Có hai người nữa thường xuyên ở bên cạnh Ngô Đình Diệm: đại tá tình háo Mỹ Lên-sđên và... Phan Thúc Định. Ngô Đình Diệm đứng được trong lúc gay go này là nhờ ở sự ủng hộ của tên đại tá tình báo Mỹ cáo già. Hắn muốn dựng cốt, phết hồ, dán giấy cho một tên Mắc-say-say nữa ở Việt Nam như hắn đã làm ở Phi Luật Tân.

        Tối nay, tại dinh Gia Long, Ngô Đình Diệm triệu tập một cuộc họp khẩn cấp, bí mật, ngoài những người liên quan không ai được phép bén mảng tới khu vực gần dinh. Buổi họp có tính chất quyết định chỗ đứng của anh em họ Ngô, quyết định những biện pháp của anh em họ Ngô đối với các lực lượng chống đối.

        Lúc Phan Thúc Định bước vào phòng làm việc thì thấy hai anh em họ Ngô đang đọc mấy tờ giấy, nét mặt rất bực tức, Diệm chỉ mấy tờ giấy nói với Phan Thúc Định.

        - Cháu xem, bọn chúng định dùng sức ép với bác. Đây là thư từ chức của bốn nhân viên Cao Đài trong nội các. Đây là thư từ chức của bốn nhân viên Hòa Hảo cũng có chân trong nội các. Bác dã dành cho chúng tám ghế trong nội các, để cho Trần Văn Soái cả chức Quốc vụ khanh kiêm Ủy viên quốc phòng trong quân đội, để cho bọn Bình Xuyên nắm công an, cảnh sát mà chúng chưa thỏa. Sáng nay, tên Lại Hữu Sang đã công khai không phục tùng lệnh của Thủ tướng. Còn tên Hộ pháp Phạm Công Tắc thì đánh điện cho Bảo Đại yêu cầu phải thay đổi nội các "để tránh các cuộc đổ máu trong nội bộ những người quốc gia". Chúng muốn gì ? Chúng muốn lật ta. Chúng muốn nắm lấy tất cả mọi quyền hành. Nhưng chúng không biết rằng thời của chúng hết rồi ! Người Mỹ nhất định sẽ không để cho người Pháp ở lại trên mảnh đất này. Người Mỹ sẽ quyết định chứ không phải là người Pháp ! Chúng muốn nói đến chuyện đổ máu ! Được ! Bác sẽ cho chúng đổ máu. Bác chỉ còn đợi một ý kiến quyết định...

        Hấn nhìn Phan Thúc Định trìu mến :

        - Trong lúc khó khăn mới đánh giá được hết con người. Bác rất cảm động thấy trong lúc này, cháu vẫn luôn luôn ở bên cạnh bác. Cháu thực không phụ lòng tin của bác.

        Phan Thúc Định hơi cúi đầu :

        - Con vẫn nghĩ rằng : Đi theo Cụ lớn mới trả được thù nhà và mới có thể làm nên sự nghiệp.

        - Bác cảm ơn tấm lòng trung thành của cháu. Ngoài những người trong gia đình, bác chỉ còn mấy người thân cận như cháu.

        Lên-sđên và Phi-sin bước vào. Diệm, Nhu niềm nở bắt tay và ân cần mời ngồi. Sau vài câu khôi hài mua vui và lấy hứng khởi, Nhu khai mạc cuộc họp. Bỗng Diệm quay sang Nhu :

        - Chú cần ra xem lại tình hình bọn lính gác ở ngoài cổng?

        Nhu chưa kịp trả lời thì Lên-sđên đã gạt đi :

        - Không cần ! Theo chỗ tôi biết, bọn lính này là bọn rất trung thành với các ông - Đạí tá Va-ỉê-ri-a-nô đã theo dõi thái độ từng thằng một. Bọn chống đối cũng không dám tán công khi chúng tôi có mặt ở đây.

        Hắn hỏi Ngô Đình Diệm :

        - Sáng nay, tướng Cao ủy Pháp Ê-ly¹ đến gặp ngài Thủ tướng phải không ?

        - Đúng. Tướng Ê-ly vừa từ Ba Lê đến Sài Gòn hôm qua. Sáng nay ông ta có đến hội kiến với tui - Ông ta có khuyên tui nên thương thuyết với các lãnh tụ giáo phái để cứu vãn lại tình hình...

        Lẽn-sđên ngắt lời Diệm :

        - Xin lỗi ông, ông có thể nhắc lại nguyên văn lời ông ta nói không ?

        - Ông ta nói rằng :”Phải nhìn nhận tất cả rối rắm sẽ đưa lại một sự đổ vỡ tức thời. Phải tìm mọi cách để tránh hành động chiến tranh, những hành động sẽ đưa lại nhiều hậu quả không thể lường được và chỉ có lợi cho Việt Minh”. Để cứu vãn tình hình hiện nay, ông ta đề nghị tui và các lãnh tụ giáo phái phải mở lại các cuộc thương thuyết. Ông ta khuyên tui nhượng bộ.

        Phi-sin mỉm cười với Lên-sđên :

        - Người Pháp vẫn muốn quay lại.

        Lên-sđên tiếp tục hỏi Diệm :

        - Vậy ông đã trả lời như thế nào ?

        - Tui không nói rõ cho ông ta biết ý đồ cụ thể của tui, bởi vì tui phải đợi tham khảo ý kiến các ông. Tui chỉ nói : Tui sẽ cứu xét tất cả các ý kiến và sẽ tiếp xúc với những nhân vật cần thiết. Chừng như ông Ê-ly không được hài lòng với câu trả lời của tui nên ông ta lại lưu ý tui cứu xét tình hình mau lẹ, nếu chậm sẽ dẫn đến một sự đổ bể mà tai hại không thể lường được.

        Phi-sin nhận xét :

        - Người Pháp dọa ông đấy.

        Ngô Đình Diệm trịnh trọng :

        - Tình hình rất khấn trương, không cho phép chúng ta chậm chạp, do dự. Tui mời các ông đến để bàn cách giải quyết. Chúng ta hãy xem xét lại tình hình, những âm mưu và hoạt dộng của bọn chúng. Tui đã ủy cho anh Phan Thúc Định theo dõi việc đó. Anh có thể trình bày tổng quát lại cho tui và các vị đây cùng nghe.

        Phan Thúc Định lấy trong cặp ra một tập hồ sơ. Qua Hai Pôn - con trai Bảy Viễn - qua tên thư ký riêng của Trần Văn Soái, Phan Thúc Định đã nhanh chóng tổ chức được những "nguồn" riêng trong hàng ngũ các giáo phái chống đối Ngô Đình Diệm, thu thập được khá nhiều tin túc. Khi Phan Thúc Định trình bày thi Lên-sđên cũng mở cái cặp da của hắn, rút một tập hồ sơ ra. Định hiểu ngay tên đại tá tình báo này muốn thẩm tra những tin tức anh trình bày có đúng với những tin tức của màng lưới tình báo Mỹ không. Anh liếc mắt nhanh nhìn tập hồ sơ của hắn, thấy có cả những chiếc ảnh chụp kèm theo. Anh biết rằng những hoạt động của các giáo phái chống Ngô Đình Diệm mà anh trình bày đây, ngoài anh nắm được ra, không những nó đã được cơ quan C.I.A theo dõi đầy đủ lại còn được những màng lưới riêng của Trần Kim Tuyến, của Ngô Đình Nhu, Ngô Đình Thục tốn công, tốn của tìm hiểu nữa. Bởi vì những hoạt động ấy có ảnh hưởng tới sự sống còn của anh em họ Ngô. Bởi vì cả mấy thằng trùm tình báo Mỹ lẫn anh em họ Ngô cũng muốn nhân dịp này, im lặng đo sự thành thực của Phan Thúc Định đối với bọn chúng.

-----------------
        1. Paul Ély, Đại tướng Tổng ủy viên kiêm tổng tư lệnh quân đội Liên hiệp Pháp tại Đông Dương.

        Phan Thúc Định nói :

        - Bẩm Cụ lớn, con vẫn hằng trình bày thường xuyên những tin tức của con nắm được với cụ lớn. Hôm nay, con xin trình bày những nét tổng quát theo lời Cụ lớn dạy với các vị đây...

        - Như các vị đã biết, việc Cụ Ngô về nắm chính quyền, cựu hoàng Bảo Đại không bằng lòng một chút nào. Dưới sự thuyết phục của đại sứ Mỹ và không thể làm trái với lời khuyên bảo của chính phủ Pháp, Bảo Đại bắt buộc phải nhận để Cụ Ngô tổ chức nội các. Nhưng ngay từ đầu, Bảo Đại đã ra điều kiện : trong nội các phải để từ tám đến mười hai ghế quan trọng cho những người thân Pháp, tay chân của ông ta. Ông ta muốn rằng dù đứng đầu nội các là Cụ Ngô nhưng người của ông ta vẫn lũng đoạn nội các; nội các vẫn là một nội các hoàn toàn trung thành với ông ta. Sự việc diễn ra không đúng như ý ông ta muốn. Mới chỉ một vài tháng cầm quyền thôi cụ Ngô đã chứng tỏ cho Bảo Đại biết Cụ là người cương quyết có đường lối riêng của mình.

        Bên ngoài, Bảo đại vẫn phải im lặng, nhưng bên trong ông ta tìm mọi cách đổ lật cụ Ngô. Vào cuối tháng chín năm 1954, đã có một cuộc gặp gỡ giữa Bảo Đại và Bảy Viễn tại thị trấn Can-nơ trên đất Pháp. Trong cuộc gặp gỡ này, Bảo Đại phàn nàn với Viễn rằng cụ Ngô đã ra mặt chống ông ta bằng cách gạt những người thân cận của ông ta ra khỏi nội các. Bảo Đại hứa nếu Bảy Viễn lật được cụ Ngô, lập được chính phủ "Liên hiệp quốc gia" thì sẽ tấn phong Viễn làm Thủ tướng.

        Trở về Sài Gòn, Viễn hoạt động ráo riết vận động các lãnh tụ của hai giáo phái lớn, có quân đội riêng là Cao Đài và Hòa Hảo, liên kết thành một lực lượng thống nhất, âm mưu lật đổ cụ Ngô. Cố vấn chính trị của Viễn là Lại Hữu Tài liên tiếp gặp Hộ pháp Phạm Công Tắc và tướng Trần Văn Soái, tướng Lê Quang Vinh. Ngoài ra, Bảy Viễn thường bí mật gập tướng Nguyễn Văn Hinh.

        Hoạt động của Bảy Viễn và Lại Hữu Tài có sự khuyến khích nâng đỡ ngầm của Bảo Đại, Nguyễn Văn Hinh đã dẫn tới việc thành lập một cái gọi là "Mặt trận thống nhất toàn lực quốc gia" vào giữa tháng ba năm 1955 vừa qua.

        Cái mặt trận này ra một thông cáo báo tin tám tổng trưởng, bộ trưởng Cao Đài, Hòa Hảo trong nội các từ chức để làm cho nội các do cụ Ngô lãnh đạo tan rã. Bản thông cáo này do Bình Xuyên thảo ra và cho phổ biến, chỉ lấy ý kiến của Phạm công Tắc, Trần Văn Soái, Lê Quang Vinh. Một số tướng lĩnh khác của Cao Đài, Hòa Hảo không được hỏi ý kiến trước. Vì thế, hai tướng Trịnh Minh Thế và Nguyễn Thành Phương của Cao Đài có chân trong nội các đã phản đối kịch liệt và tuyên bố không từ chức, tỏ ý vẫn tiếp tục hợp tác với chính phủ.

        Ngày 28 tháng 3, Chủ tịch đoàn "Mặt trận thống nhất toàn lực quốc gia" do tướng Lê Văn Viễn triệu thỉnh, họp phiên đặc biệt. Dự phiên họp, có Hộ pháp Phạm Công Tác đại diện nhóm Cao Đài; tướng Trần Văn Soái đại diện nhóm Hòa Hảo; tưởng Lâm Thành Nguyên thay mật tướng Ba Cụt. Họ đã quyết định :

        1. Yêu sách Thủ tưởng Ngô Đình Diệm phải thương nghị với "Mặt trận thống nhất toàn lực quốc gia". Địa điểm họp phải do Mặt trận định, chứ không thương nghị tại dinh Gia Long vì sợ đại diện của Mặt trận bị bắt hoặc bị ám sát.

        2. Khai trừ Nguyễn Thành Phương của Cao Đài vì tướng Phương không chịu rút khỏi nội các của cụ Ngô. Giáo chủ Cao Đài cử tướng Lê Văn Tất thay thế tướng Phương làm đại diện quân dội Cao Đài trong Mặt trận. Tướng Trịnh Minh Thế của Cao Đài rút ra ngoài Mặt trận, sẽ có chủ trương xử lý sau.

        3. Bắt buộc các quốc vụ khanh, tổng, bộ trưởng Cao Đài và Hòa Hảo phải từ chức, bất hợp tác với nội các của cụ Ngô, gây một sự rối loạn nghiêm trọng dẫn đến sự tan rã của nội các.

        4. Cấp tốc chấn chỉnh lại các lực lượng võ trang của các giáo phái. Giao trách nhiệm cho Hòa Hảo phong tỏa kinh tế đô thành, dùng lực lượng võ trang của ba giáo phái nắm trong tay, có sự hỗ trợ của lực lượng cảnh sát, công an của Lại Hữu Sang, với sự ủng hộ ngầm của tướng Nguyễn Văn Hinh, cướp lấy chính quyền trong tay cụ Ngô thành lập một nội các thân Pháp.

        Các vị cũng đã biết : ngay sau đó một "ủy ban phong tỏa kinh tế đô thành" thành lập do tướng Hòa Hảo Ba Cụt chỉ huy. Quân Hòa Hảo đã chặn các đường vào Sài Gòn, Chợ Lớn. Tướng Lê Văn Viễn rút về phía bên kia cầu chữ Y, đặt đại bản doanh Bình Xuyên tại đó. Tướng Nguyễn Văn Hinh đã bí mật chuyển một số lớn vũ khí, đạn dược của quân đội Liên hiệp Pháp cho Bình Xuyên từ Rừng Sát kéo về. Rất nhiều quân của Bình Xuyên đã được bí mật bổ sung vào các đơn vị cảnh sát thuộc quận 6, quận 7 và quận 8 ở Chợ Lớn. Trụ sở cảnh sát trung ương ở đại lộ Trần Hưng Đạo được tăng cường lên đến 3 tiểu đoàn. Họ đã chuẩn bị xong tất cả. Theo tin tức tôi được biết, chắc chắn ngày mai họ sẽ nổ súng.

        Phan Thúc Định vừa trình bày, vừa quan sát thái độ của những người ngồi nghe. Mỗi lần nghe thấy nhắc đến những hành động, âm mưu chống đối mình, Ngô Đình Diệm không giấu nổi vẻ căm tức, bực bội. Bàn tay to bè, ngắn ngủn của Diệm để trên bàn nắm chặt lại. Ngô Đình Nhu không tỏ thái độ gì, im lặng rít thuốc lá, mắt ngước lên trần nhà. Lên-sđên ra vẻ mải đọc tập hồ sơ riêng của hắn, nhưng Phan Thúc Định biết hắn đang theo dõi từng lời nói của anh. Phi-sin thỉnh thoảng gật đầu như chợt nảy ra một ý kiến gì qua trình bày của Phan Thúc Định. Khi trình bày xong, Phi-sin buông một câu :

        - Bọn chúng quên rằng người Pháp đã thất bại rồi.

        Lên-sđên không nói gì, đưa cho Ngô Đình Diệm và Phan Thúc Định xem mấy cái ảnh, vẻ tự đắc. Đó là ảnh cuộc gập gỡ giữa Bảo Đại và Bảy Viễn ở Can-ner, ảnh cuộc họp giữa Bảy Viễn và tướng lãnh trùm giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo; ảnh những chiếc xe vận tải GMC bịt kín của quân đội Liên hiệp Pháp đi qua câu chữ Y; ảnh một đồn cảnh sát Chợ Lớn đang bố trí chuẩn bị chiến đấu...

        Tên trùm C.I.A, muốn tỏ cho mọi người biết rằng C.I.A chỗ nào cũng có mặt, những tin tức mà Phan Thúc Định vừa nói, có tài liệu cụ thể rõ ràng bằng những bức ảnh chụp. Thái độ của Lẻn-sđên nhu ngầm nói : tất cả mọi việc đều không thể lọt qua được mắt C.I.A.

        Trong khi Phan Thúc Định nhìn bức ảnh, đoán xem chúng chụp được bằng loại máy gì và người chụp đứng ở góc độ nào thì Ngô Đình Diệm trầm trồ :

        -Tui có cảm tưởng cả thế giới ở trong tay các ông.

        Lên-sđên nhếch một nụ cười tự mãn. Ngô Đình Diệm quay về phía Nhu.

        - Chú có ý kiến gì không ?

        Thường thường Nhu ít nói, nhưng khi hắn nói thì giọng hắn đanh lại, quỉ quái, thâm độc, tàn nhẫn như những ý nghĩ vẫn nung náu trong đầu.

        -... Thưa Thủ tướng và các vị. Theo ý tôi, chúng ta đã nhượng bộ nhiều rồi. Trước khi về nước chấp chính, trong cuộc gặp gỡ với Bảo Đại ở Pháp, Thủ tướng đã thỏa thuận với Bảo Đai để dành 8 đến 12 ghế tổng, bộ trường, thứ trưởng cho các phe phái ủng hộ hắn trong nội các của Thủ tướng. Bởi vì lúc áy chúng ta nghĩ rằng : chúng ta có một kẻ thù là : Cộng sản; chúng ta chỉ có một nhiệm vụ là : chống Cộng sản. Chúng ta có thể bắt tay và thỏa hiệp bất cứ ai chống Cộng như chúng ta. Chúng ta nhượng bộ Bảo Đại và những người của hắn với mục đích làm cho công cuộc chống Cộng có hiệu lực, kết quả nhất, chớ không để đi đến chỗ thất bại như người Pháp đã làm.

        (Lên-xđên và Phi-lin gật đầu tán thưởng),

        Chứ đối với chúng ta, Bảo Đại có nghĩa lý gi ? Một đứa con hoang được dựng lên làm vua, chẳng có quyền hành gì, thấy ai mạnh thì theo để tìm cách hưởng lạc. Đi đầu hàng Cộng sản năm 1945 rồi lại quay sang theo Pháp. Cuộc đời của hắn chỉ có tiền và gái. Hắn còn đòi hỏi cái gì nữa, khi ta vẫn để nguyên cho hán hưởng tiền và gái. Hắn và lũ người theo hắn không hiểu thiện chí của chúng ta, không như chúng ta : phục vụ sứ mệnh cao cả thiêng liêng mà Chúa đã giao cho như một thiên mệnh, là chống Cộng và chăn dắt dân.

        (Ngô Đình Diệm gật đầu, hả hê).

        Bây giờ mới bộc lộ rõ : họ chỉ mượn nhãn hiệu chống Cộng để kiếm ăn, để làm giàu, để đòi chia quyền hành. Đã đến lúc họ chỉ làm cản trở công việc chống Cộng. Nay họ đòi hỏi chúng ta điều này; mai họ đòi hỏi điều khác. Họ không hiểu mình, hiểu người một chút nào. Họ tưởng với mười ngàn khẩu súng trong tay, họ có thể làm chúng ta phải khuất phục. Nhưng họ muốn là một việc, thực tế lại là một việc khác. Sẽ có nhiều cái bất ngờ xảy ra đối với họ và những cái bất ngờ ấy sẽ dẫn họ đến chỗ... chết.

        (Càng nói, giọng Ngô Đình Nhu càng trở nên hùng hồn khi thấy thái độ Phi-sin và Lên-sđên tán thưởng, chăm chú theo dõi).

        Đầu tiên, đúng như ngài giáo sư Phi-sin vừa có nhận xét mỉa mai về bọn họ : họ quên rằng người Pháp, chỗ dựa của họ, đã bại trận rồi. Người Pháp khuyến khích ngầm họ, nhưng sẽ không dám công khai giúp đỡ họ. Lời tuyên bố của tướng Ê-ly là một chứng cớ. Ông ta muốn xoa dịu tình hình nhưng không dám nói một câu nào cụ thể ủng hộ Bảo Đại và những người của hắn. Các quan chức Hoa Kỳ đã hứa hẹn với chúng ta chắc chắn người Pháp sẽ hoàn toàn rút khỏi Việt Nam, người Pháp rút khỏi, sẽ không có chỗ đứng cho bọn họ.

        Việc chống Cộng ở Việt Nam đã do người Hoa Kỳ chính thức giúp đỡ. Các quan chức Hoa Kỳ đã tỏ ý không muốn Bảo Đại và những người của hắn có mặt trong hàng ngũ những người thực sự chóng Cộng như chúng ta.

        (Ngô Đình Nhu nhìn Lên-sđên và Phi-sin để xem phản ứng của hai tên này. Lên-sđên gật đầu, thêm vào : - Trước hết là cơ quan C.I.A chúng tôi hiểu rõ hơn ai hết sự bất lực của họ).

        Thứ hai là : Bề ngoài tuy họ có vẻ thống nhất đứng sau Bảo Đại nhưng bên trong họ năm bè bảy mối. Trong quân đội, trừ tướng Nguyễn Văn Hinh và một số người thân cán của Hỉnh ra thì tuyệt đại đa số đã chán ghét người Pháp sau kỳ bại trận. Tâm lý chung là đang háo hức đón chờ Hoa Kỳ, chờ đợi những vũ khí tối tân, những trang bị mới của Hoa Kỳ, chờ đợi sự giúp đỡ của Hiệp Chủng Quốc. Họ đang ao ước được Mỹ hóa. Họ cũng biết người Hoa Kỳ chỉ ủng hộ Thủ tướng Ngô Đình Diệm. Tôi có liên lạc với nhiều sĩ quan cao cấp trong quân đội. Họ không trung thành với tướng Hinh nữa, nhất là những sĩ quan trẻ. Họ đang muốn có sự thay đổi. Họ sẵn sàng chờ lệnh chúng ta. Họ sẵn sàng bày tỏ lòng trung thành với Thủ tướng. Lính tráng thì ai chỉ huy cũng được, đánh ai cũng được, miễn là trả họ nhiều tiền. Họ cũng đang hy vọng người Hoa Kỳ trực tiếp viện trợ, họ sẽ được mặc quần áo đẹp, lương được tăng, có nhiều tàu bay và ô tô.

        Về các giáo phái thì nhờ có sự giúp đỡ của ngài đại tá Lên-sđên đây, chúng ta đã "mua" được tướng Nguyễn Giác Ngộ của Hòa Hảo, tướng Nguyễn Thành Phương của Cao Đài v.v... các tướng tá đó đã ra tuyên bố chống lại Phạm Công Tắc và Trần Văn Soái, trung thành với Thủ tướng Ngô Đình Diệm. Nếu có nổ súng, họ sẽ đem quân bản bộ theo chúng ta đánh lại những thủ lĩnh của họ trước đây. Do đó, ta thấy thực lực của Cao Đài, Hòa Hảo suy yếu nhiều. Còn Bình Xuyên thì là một bọn đầu trộm đuôi cướp ô hợp lúc đắc thế thì hò hét nhặng xị, lúc một hai đứạ bị đánh đau thì sẽ bỏ chạy như vịt.

        Tóm lại, bọn họ cả về thế lẫn lực đều suy yếu.

        Ngô Đình Diệm mỉm cười như đã nhìn thấy sự thất bại của bọn chống đối. Lên-sđên nghiêm trang hỏi Ngô Đình Nhu :

        -Các ông cho biết kế hoạch hành động của các ông ?

        Nhà "chiến lược gia” kiêm "lý luận gia" của gia đình họ Ngô không cần mở một quyển sổ, một tờ giấy ra xem. Tất cả mọi kế hoạch như đã sắp sẵn trong đầu hắn. Hắn nói ngay, rành mạch từng điểm một, theo sự rõ ràng rành mạch của nghề thư mục cũ của hắn :

        -... Tôi cho rằng muốn tập trung lực lượng để diệt trừ Cộng sản thì trước hết phải gạt bỏ hết những kẻ chống đổi chúng ta ở miền Nam này. Quân đội Cộng hòa và cảnh sát công an phải ở trong tay chúng ta, ở trong tay những người tuyệt đối trung thành với chúng ta. Lúc này, Việt Minh đã tập kết ra Bắc là cơ hội tốt nhất để chúng ta rảnh tay thanh toán bọn chống đối. Tôi đề nghị :

1.   Cải tổ lại quân đội Cộng hòa và lực lượng cảnh sát công an. Cấp tốc bố trí những người trung thành với chúng ta vào các cấp chỉ huy. Sử dụng viện trợ trong việc "mua” các tướng cũ trong quân đội Liên hiệp Pháp. Mời thêm cố vấn Hoa Kỳ thay thế cố vấn Pháp, tiến tới hoàn toàn nhờ chính phủ Hoa Kỳ giúp đỡ việc tổ chức, huấn luyện, trang bị... gạt Nguyễn Văn Hinh và những người của hắn ra khỏi Bộ quốc phòng, gạt nhóm Bình Xuyên ra khỏi lực lượng cảnh sát, công an. Về việc gạt Nguyễn Văn Hinh và nhờ chính phủ Hoa Kỳ giúp thêm cố vấn, tổ chức, huấn luyện, trang bị lại cho quân đội cộng hòa, lực lượng công an cảnh sát, chúng tôi nhờ đại tá Lên-sđên và giáo sư Phi-sin có mặt ờ đây chuyển dùm ý kiến của chúng tôi với đại sứ Cô-lin và chính phủ Hoa Kỳ.

2.   Thanh toán lực lượng võ trang của các giáo phái, các đoàn thể chính trị đối lập bằng hai cách :

        a) Thuyết phục các lãnh tụ đối lập đem lực lượng quân sự họ , sát nhập vào quân đội Cộng hòa gọi là "quốc gia hóa" như trường hợp đối với tướng Trịnh Minh Thế và tướng Nguyễn Thành Phương. Trước mắt, thực hiện ngay việc phân tán năm ngàn quân Cao Đài của tướng Nguyễn Thành Phương và củng làm như thế đối với quân Hòa Hảo của Nguyễn Giác Ngộ.

        Tôi xin có ý kiến thêm : bọn này dù đã đầu hàng ta, chúng ta cũng không thể tin chúng, không thể nuôi ong tay áo để rồi có ngày chúng có thể hại ta. Quân thì chúng ta phân tán, tướng thì chúng ta cũng phải trị bằng..."một viên đạn đằng sau"¹ tất nhiên không phải là ngay bây giờ - để khỏi lo hậu hoạn.

        (Cả Ngô Đình Diệm, cả Lên-sđên và Phi-sin đều gật đầu).

------------------
        1. Như sau này đối với tướng Cao Đài Trịnh Minh Thế - Thế bị bắn chết ở cầu Tân Thuận lúc đang mảỉ chỉ huy "đánh nhau với Bình Xuyên chiều ngày 3-5-1955, thì bị một viên đạn từ đằng sau bắn chết. Tài liệu này viết trong cuốn "Les âmes errantes" - Xuất bản ở Paris năm 1956.

        b) Dùng võ trang đè bẹp ngay các cuộc nổi loạn chống đối hiện nay của các tướng Bảy Viễn, Năm Lửa và Ba Cụt. Ở miền Trung, thì quét sạch bọn Đại Việt Quốc Dân Đảng¹. Chúng ta sẽ tiêu diệt chúng một cách không thương tiếc. Chúng ta sẽ nổ súng trước khi chúng hành động.

1.   Phải sớm chấm dứt chế độ Quốc trưởng với vai trò của Bảo Đại. Chỉ có một người lãnh đạo ở miền Nam này là Ngô thủ tướng, tiến tới một chế độ chính trị như ở Hoa Kỳ và Thủ tướng Ngô Đình Diệm sẽ làm Tổng thống. Phải xây dựng hậu thuẫn vững mạnh cho Thủ tướng Ngô Đình Diệm ngay từ bây giờ.

        Hiện nay, ảnh hưởng của Pháp còn khá mạnh trong các tầng lớp thượng lưu và trung lưu, ảnh hưởng của Cộng sản còn mạnh trong các tầng lớp lao động. Truất phế Bảo Đại là một cách loại trừ ảnh hưởng của Pháp. Đồng thời, chúng ta gấp rút phát triển đảng Cần lao nhân vị và Phong trào cần lao trong các giới, các ngành để thu hút quần chúng, loại trừ ảnh hưởng của Cộng sản.

        Sau khi đã thanh toán các phe đối lập, củng cố vững vàng sự chấp chính của Ngô Thủ tướng rồi, chúng ta sẽ dốc toàn tâm, toàn lực vào tiêu diệt Chủ nghĩa Cộng sản trên mảnh đất Việt Nam này.


        Nghe Nhu nói đến đâu, các thớ thịt trên bộ mặt của Ngô Đình Diệm nở căng ra đến đó. Lên-sđên và Phi-sin cúi đầu trao đổi nhỏ với nhau. Sau khi trao đổi, Lên-sđên nói với Diệm và Nhu :

        - Chúng tôi tán thành ý kiến của ông cố vấn. Kế hoạch hành động ông phát ra phù hợp với việc thực hiện kế hoạch của C.I.A. Chúng tôi đã thống nhất với ngài Thủ tướng trước khi ngài về nước. Tại sao các ông chưa hành động cương quyết ?

        Ngô Đình Diệm nhìn hai tên Mỹ, vừa nói, vừa thăm dò :

        - Chúng tui còn đợi thái độ của... người Hoa Kỳ. Không kể dư luận một só báo chí Mỹ gần đây, nhưng theo tin tức riêng và sứ quán của chúng tôi ở Hoa Thịnh Đốn cũng điện về cho biết, có thể các ông sắp sửa thôi ủng hộ tui. Chúng tui muốn dược biết rõ điều đó ?

        Lên-sđên ngửa mặt lên cười lấp câu hỏi của Diệm :

        - Chúng tôi đã nói với ông là ai cũng thấy Việt Nam cần có một người lãnh đạo... ông vẫn là Thủ tướng. Chúng tôi vẫn ủng hộ ông. Tôi xin nhắc lại : Chúng tôi vẫn ủng hộ ông. Riêng cá nhân tôi, tôi hoàn toàn ủng hộ ông trong cương vị hiện nay.

        Lên-sđẽn trở lại thái độ nghiêm trang ngay :

        - Tỏi xin nói rõ thêm : Để bảo đảm dược sự ủng hộ của chính phủ hoa Kỳ, các ông cần cam kết sẽ đè bẹp được các lực lượng thân Pháp chống đối và phải dốc hết mọi cố gắng vào việc chống Cộng.

        Không cần suy nghĩ, Ngô Đình Diệm gật đầu :

        - Tui xin cam kết thực hiện điều đó. Các ông đồng ý hí ? 

        - Tốt.

        Ngô Đình Diệm nhìn hai tên Mỹ, trịnh trọng :

        - Nếu các ông nhất trí, không có gì bàn thêm, cho phép tui tuyên bố : phương án chính trị do ông cố vấn vừa trình bày được mệnh danh là "PHƯƠNG ÁN VIỆT MỸ" có hiệu lực từ giờ phút này...

        Nhìn đồng hồ, Diệm nói :

        - Không giờ ba mươi lăm phút.

        Ròi Diệm quay lại phía Ngô Đình Nhu :

        - Chú ban lệnh phản công và ngay buổi sáng phải nổ súng, nổ hết cỡ. Tung hết lực lượng ra, không ngại chi nữa. Bảo viết sẵn cho tui một bản hiệu triệu dân chúng, lời lẽ thật thống thiết hí.

        Gần sáng, từng đoàn xe thiết giáp từ trung tâm Sài Gòn theo đại lộ Trần Hưng Đạo tiến vào Chợ Lớn. Lính bộ được lệnh báo động lên xe cơ giới chuyến đi các ngả. Lính dù, quần áo loang lổ chẽn lấy người hung hãn vác tiểu liên chặn các đường phố, vây các đồn cảnh sát; xe tăng, xe bọc sắt lù lù chặn các ngã tư giao thông.

        Chín giờ sáng, súng nổ dữ dội vào quân Bình Xuyên và các giáo phái.

        Trong dinh Gia Long, Diệm xoa hai bàn tay vào nhau, hể hả.

        Ở cơ quan kỹ thuật số 5 của phân bộ C.I.A Sài Gòn, đại tá Lên-sđên vừa chỉ đạo cho Tô-ma theo dõi tình hình cuộc tranh chấp, vừa điện về cho tên trùm C.I.A A-len Đa-lớt :

        "Diệm là người tuyệt đối trung thành với Mỹ, là người triệt để chống Cộng sản. Đề nghị ngài báo cáo lại với ngài Ngoại trưởng Phô-stơ Đa-lớt giữ lại Diệm và hủy bỏ bức điện vừa qua của ngài Ngoại trưởng gửi đại sứ Cô-lin ở Sài Gòn tìm người thay thế Diệm".

        Hôm đó là ngày 28-4-1955.

-----------------
        1. Đại Việt Quốc Dân Đảng thân Pháp ở miến Trung muốn tranh giành quyền lực với đảng Đại Việt Quốc xã của Ngô Đình Diệm, đã tập hợp một số sĩ quan và binh lính trong Việt Binh Đoàn, tuyên bố chống lại chính quyền Ngô Đình Diệm và lấy chiến khu Ba Lòng cũ của Việt Minh làm căn cứ chống lại quân đội của Ngô Đình Diệm - (T.G)

        Phan Thúc Định vừa đỗ xe trước cửa Liberty đã trông thấy Thúy Hằng từ trong tiệm đi ra. Thúy Hằng nhớn nhác nhìn trước nhìn sau như tìm gì. Mọi khi, Thúy Hằng đã trông thấy anh ngay và đã mỉm cười chào anh. Lần này, Định rất ngạc nhiên khi thấy tâm trí Hằng như không để ý gì đến chung quanh cả. Anh tiến lại phía Thúy Hằng gọi :

        - Thúy Hằng !

        Thúy Hằng giật mình nhận ra anh :

        - Chào anh !

        Định thấy nụ cười trên môi cô rất gượng gạo. Anh hỏi :

        - Cô làm sao mà mặt tái đi thế ? Hình như cô đang tìm gì thì phải ?

        Thúy Hằng đáp vội vã, tiếng nói cũng không bình thường :

        - Xin lỗi anh, hôm nay em không đi làm được. Em đang tìm một chiếc tắc-xi.

        - Cô mệt ư ? Xe của cô đâu ?

        Thúy Hằng lắc đầu :

        - Không ! Không ! Em không bị mệt ! Em chỉ thấy người nôn nao khó chịu. Xe máy em để nhà. Lúc chiều, Rơ-nê đến đón em đi.

        - Rơ-nê ở Huế mới đốn đây ?

        - Vâng !

        Phan Thúc Định hơi bậm môi lại, nhưng anh trở lại thái độ lịch sự hằng ngày rất nhanh. Anh chỉ VÈ phía chiếc xe của mình :

        - Nếu không có gì phiền, cô đừng gọi tắc-xi nữa. Mời cô lên xe, tôi xin phép được đưa cô về nhà...

        Thúy Hằng bối rối :

        - Nhưng... em chưa về nhà. Em muốn đi... một vài nơi... Phan Thúc Định vẫn nhã nhặn :

        - Tối nay tôi cũng không bận gì. Tôi có thể đưa cô đi đâu cũng được.

        Sau khi suy nghĩ, Thúy Hằng gật đầu :

        - Vâng, nhờ anh vậy.

        Thúy Hằng đi theo Phan Thúc Định . Nàng nói một câu như nói với chính mình :

        - Lúc này, em thấy cần một người bên cạnh em.

        Định vờ như không nghe, anh đặt câu hỏi về thái độ hoảng hốt của Thúy Hằng. Tại sao cô lại bỏ dở buổi làm ? Tại sao cô lại lúng túng, bối rối, có những nét sợ hãi hiện trên nét mặt? Thái độ không bình thường của cô có liên quan gì đến cuộc gặp gỡ giữa cô với Rơ-nê vừa rồi ? Từ lâu, Định biết Rơ-nê người Pháp kiều phụ trách chi nhánh hãng "Pháp quốc Hàng không" ở Huế, đồng thời là một nhân viên quan trọng cùa S.E.D.C.E - rất mê Thúy Hằng. Mỗi lần về Sài Gòn, bao giờ hắn cũng có mặt ở Liberty Palace. Hắn mang đến cho Thúy Hằng rất nhiều thứ : từ lọ nước hoa đất tiền ở Pa-ri đến những thước tơ lụa đẹp đẽ ở Bom-bay, từ con búp-bê sặc sỡ bộ quần áo dân tộc đóng trong hòm kính của Nhật Bản đến chiếc đồng hồ đeo tay xinh xắn của Thụy Sĩ. Thúy Hằng từ chối nhiều lần không được, vì với phong cách lịch sự rất "Pháp" hắn lại gửi qua bưu điện kèm theo tấm danh thiếp với những lời lẽ vừa văn hoa, vừa trân trọng. Những thư quà áy không làm thay đổi được Thúy Hằng. Mặc dù nghề nghiệp bắt buộc cô phải tiếp chuyện, phải khiêu vũ, nhưng đối với những người nước ngoài, bao giờ Thúy Hằng cũng dè dặt. Cô rất nhã nhặn nhưng không suồng sã, tự nhiên nhưng không quá trớn. Đối với Rơ-nê, thái độ của Thúy Hằng cũng vậy. Có lẽ một phần vì thái độ ấy mà Rơ-nê càng say đắm Thúy Hằng hơn, trong sự say mê có pha chút vì nể.

        Phan Thúc Định mở máy và nhìn Thúy Hằng chờ đợi. Thúy Hằng nói :

        - Anh cho em xuống Gia Định.

        Chiếc xe chuyển bánh, sang số. Những cựa hàng nháp nháy ánh đèn, những xe cộ, những bóng người loạng thoáng ngoài cửa kính. Khung kính phía trước xe hiện ra bóng mấy tên cảnh sát mặc quần áo trắng hoặc một chiếc xe của bọn quân cảnh đi nghênh ngang. Xe lại chạy lẫn vào dòng xe cộ tấp nập xuôi ngược. Nhiều nhất là xe nhà binh. Những chiếc xe nhà binh sơn màu đất với biển số màu vàng, vùn vụt qua lại, tương phản với vẻ hoa lệ của thành phó, như những vết bùn trên một chiếc áo hoa sặc sỡ.

        Phan Thúc Định và Thúy Hằng ngòi trong xe cùng im lặng. Vẳng vào trong xe tiếng động cơ, tiếng loa phóng thanh rao hàng, tiếng âm nhạc, tiếng còi rít của cảnh sát. Chiếc xe rời những phố lớn đi về phía Gia Định. Tay lái của Phan Thúc Định hoàn toàn dưới sự điều khiển của Thúy Hằng. Mắt Thúy Hằng đảm đảm nhìn về phía trước nôn nóng như cảm thấy chiếc xe chạy quá chậm. Cô nói từng câu "Rẽ trái, anh", "Anh cứ đi thẳng", "Quành tay mặt, anh" ...

        Đến một phố ở Gia Định, cô bảo Định đỗ xe lại.

        - Anh ngồi đợi em ở ngoài này nhé.

        Cô mở cửa xe, bước xuống. Cô quay trở lại giữa phố, rẽ vào một ngõ nhỏ. Dáng cô đi vội vã gần như muốn chạy. Bóng cô thoáng hiện ra, thoáng bị lấp đi giữa những người đi chơi tối đầy hè đường, rồi biến vào trong ngõ. Phan Thúc Định nhìn theo, ngồi yên trên xe, rút thuốc ra hút.

        Mười phút sau, Thúy Hằng đã hiện ra. Mặt cô xanh hơn trước. Cô mở cửa xe, bước vội lên :

        - Anh cho em quay về Sài Gòn.

        Tuy ngạc nhiên trước sự biến đổi mỗi lúc một khác của Thúy Hằng nhưng Phan Thúc Định cũng giữ thái độ tôn trọng không hỏi gì cô. Anh lẳng lặng lái xe quay về. Gần đến Sài Gòn anh quay sang nhìn Thúy Hằng chờ đợi. Tiếng Thúy Hằng hơi run run :

        - Anh cho em đến đường Võ Tánh.

        Đến đầu đường Võ Tánh, Thúy Hằng lại bảo Phan Thúc Định ngồi đợi cô. Một lúc sau, cô quay lại, vẻ thơ thẩn, bối rối khác hẳn trước. Lúc Định với tay mở cửa xe đón cô, cô bước vào xe, ngả người trên nệm tựa một cách nặng nề. Cô không nói gì cả, mắt rơm rớm như muốn khóc. Đợi một chút không thấy cô nói gì, Định hỏi :

        - Bây giờ, cô cần đi đâu nữa ?

        Thúy Hằng giật mình. Cô chớp mau mắt :

        - Em không biết đi đâu bây giờ nữa.

        - Tôi đưa cô về tiệm ?

        - Em không thể đi làm được buổi hôm nay.

        - Hay tôi đưa cô về nhà ?

        - Về nhà lúc này, em không thể ngồi yên được.

        Phan Thúc Định dè dặt :

        - Xin lỗi cô, cô đang có điều gì hoảng hốt, lo sợ thì phải. Nếu cô tin tôi, tôi có thể giúp cô được phần nào chảng ?

        Thúy Hằng nhìn Phan Thúc Định. Không, cô không nghi ngờ gì người thanh niên trí thức ở Pháp về này cả. Qua nhiều lần tiếp xúc, qua nhiều buổi chuyện trò với anh, Thúy Hằng thấy Phan Thúc Định là một con người thật đáng quí trọng, vì thái độ lịch sự bao giờ cũng tôn trọng cô, vì sự hiểu biết sâu sắc mọi vấn đề của anh. Cô tin anh vì thái độ trước sau như một, lúc nào cũng hết sức chân tình, thẳng thắn. Đôi lúc cô hỏi anh vè vấn đề này, vấn đề nọ, thấy anh góp những ý kiến rất đúng đắn, hợp tình hợp lý, giúp cô giải quyết vấn đề đó tốt đẹp. Trong cuộc sống phải tiếp xúc khá phức tạp của cô, nếu tin được một người nào đó, ngoài những người ruột thịt, thì người ấy chỉ có thể là Phan Thúc Định.

        Phan Thúc Định gợi ý :

        - Hình như nỗi lo sợ, hoảng hốt của cô có liên quan đến việc cô gặp Rơ-nê vừa rồi ?

        Thúy Hằng ngập ngừng :

        - Anh đoán không nhầm. Buổi gặp gỡ vừa rồi, Rơ-nê đã làm em rất lo sợ. Bây giờ đầu óc em rối loạn, em chẳng còn suy nghĩ được gì nữa.

        - Hắn dọa dẫm cô ? Cưỡng bức cô làm một điều gì trái với lương tâm cô ?

        Thúy Hằng lắc đầu :

        - Không phải thế. Không ai có thế dọa dẫm, cưỡng bức được em. Em không giấu gì anh cả; em sẽ nói anh nghe. Anh cho xe chạy đi ra phố nào vắng, ra bờ sông, ra ngoại thành cũng được. Em thèm một sự yên tĩnh. Làm thế nào bây giờ được nhỉ ?...

        Phan Thúc Định mở máy xe. Chiếc xe từ từ quay bánh. Anh chọn những phố vắng và nghe Thúy Hằng kể :

        ... Mẹ Thúy Hằng đã chết, ba cô gửi cô cho một người trong họ nuôi và ra bưng ngay từ những ngày đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Không một ai được biết, ba cô đã trở về nội thành hoạt động từ lâu. Hoạt động của ba cô rất bí mật. Cô hoàn toàn không được biết gì. Chỉ thỉnh thoảng, một năm vài lần, cô nhận được một lá thư dán kín của ba đến tay cô rất đột ngột. Trong thư, chỉ có mấy dòng chữ ngắn ngủi, vừa hỏi thăm vừa khuyên nhủ với một chữ ký không rõ tên. Chỉ có thế thôi, mấy dòng chữ ngắn ngủi đó thôi đủ đem lại cho cô niềm an ủi lớn. Mặc dù hoàn cảnh xô đẩy, cô phải đi làm ở tiệm nhảy dể sinh sống. Và đó cũng là nguyên nhân chính làm cô có thể giữ được nhân phẩm, khác với một số các bạn đồng nghiệp của cô, tránh được mọi cám dỗ xấu xa trong cái xã hội ngột ngạt này. Bao nhiêu lần cô tưởng tượng ra sự sung sướng vô hạn của cô khi gặp được ba. Có lẽ cô sẽ không cầm được nước mắt. Cô sẽ dụi vào vai ba cô như một đứa trẻ nhỏ. Bàn tay chai sạm vì nghè thợ trước đây của ba cô sẽ vuốt tóc cô. Ba cô chắc cũng sẽ rưng rưng nước mắt. Cô sẽ kể cho ba nghe biết bao nhiêu là chuyện, biết bao nhiêu là chuyện...

        Khi Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương được ký kết, hòa bình lập lại, cô đã mừng rỡ, tin chắc thế nào cũng được gặp ba. Cô chờ đợi, đếm từng ngay, thế rồi từng ngày qua đi, cô vẫn chưa được gặp mặt ba. Chỉ có một lá thư kín đến với cô. Lần này, lá thư dài hơn trước. Lá thư dặn dò cô như lời dặn dò của những người đi xa. Đọc thư, cô thấy tất cả tình cảm sâu sắc của ba đối với cô. Cô áp lá thư vào ngực mà nước mắt trào ra lúc nào không biết. Thế là lại không biết đến bao giờ cô mới được gặp ba. Chắc ba cô đã đi xa lắm rồi. Lúc ấy, cô không thể nào hiểu được tại sao hòa bình rồi mà ba cô vẫn không về.

        Sau này, khi thấy chính quyền ờ Sài Gòn do Ngô Đình Diệm cầm đầu ra sức lùng bắt, bắn giết, bỏ tù những người tham gia kháng chiến cũ thì cô dần dần hiểu ra. Bóng những người lính viễn chinh Pháp vắng dần, nhưng bóng những "cố vấn Mỹ” xuất hiện một ngày một nhiều trên đường Ca-ti-na¹ thì cô càng rõ hơn sự vắng mặt của ba cô.

-----------------
        1. Ngày nay là đường Đồng Khởi.

   
        Trong khi cô yên trí là ba cô ở tận đâu rất xa thì có người biết ba cô vẫn ở ngay Sài Gòn : Rơ-nê, tên nhân viên tình báo Pháp này, nhờ một số tay chân đắc lực của hắn, nhờ sự cung khai của một số tên phản bội, đã lập được một bản danh sách địa chỉ cơ sở của một số người còn hoạt động bí mật ở vùng Sài Gòn - Chợ Lớn. Trong bảng danh sách ấy có cả ba Thúy Hằng. .

        Rơ-nê được lệnh trở về Pháp. Trước khi về Pháp, vì say mê Thúy Hằng, vì muốn làm một cái ơn đối với Thúy Hằng, chiều nay, Rơ-nê đã tiết lộ cho Thúy Hằng biết tin ba cô, bảo riêng cô đến hai địa chỉ ở Gia Định và ở đường Võ Tánh tìm cách báo tin cho ba, giục ba trốn di. Rơ-nê nói với Thúy Hằng trên đường đưa cô về đến tiệm :

        - Tôi sẽ nộp danh sách này cho cấp trên tôi. Cấp trên tôi sẽ sử dụng để làm gì, tôi không rõ. Đối với tôi, bản danh sách này đã trở nên vô ích, vì tôi sẽ về Pháp nhận một nhiệm vụ khác. Trước khi về Pháp, tôi muốn cô hiểu rõ tấm lòng tôi yêu cô. Tình yêu ấy dù không được cô đáp lại, nhưng tôi muốn có một hành động để chứng tỏ tình yêu ấy, muốn có một kỷ niệm gì để lại đối với cô, để mong cô đừng bao giờ quên tôi : trong phạm vi tôi có thể làm được; một kỷ niệm đẹp đẽ nhất trong hai chúng ta, tôi nghĩ rằng không gì    bằng giúp cho ba người mình yêu thoát khỏi tai nạn. Nhưng xin cô hãy bình tĩnh, hãy bình tĩnh...

        Thúy Hằng bàng hoàng. Bản thân cô gặp tai nạn gì cô cũng không đến nỗi lo sợ, hoảng hốt như thế. Đây là sinh mệnh của người cha kính yêu. Từ phút được Rơ-nô báo cho biết, Thúy Hằng chỉ sợ mình chậm trễ, chỉ sợ một chiếc xe hơi sơn xám nào đó đã đến hai địa chỉ trước cỏ, mặc dù Rơ-nê đã lấy lời danh dự ra hứa với cô : hắn sẽ không chuyển bản danh sách ấy cho ai trước khi cô báo cho ba cô biết. Đến trước cửa tiệm, cô nắm chặt tay Rơ-nê nói qua giọng run run :

        - Xin cảm ơn ông. Tôi sẽ không bao giờ quên ơn ông.

        Thúy Hằng như người mất hồn. Cô chạy vội vào báo cho chủ tiệm biết không làm việc được tối nay, ròi ra tìm tắc-xi. Giữa lúc đó, cô gặp Phan Thúc Định.

        Cô đưa cái khăn mùi xoa lên miệng, cắn chặt lấy, nước mắt muốn ứa ra.

        - Em tìm cả hai địa chỉ ấy hỏi mà chẳng ai biết ba em cả. Chẳng lẽ Rơ-nê hắn nói dối em ? Hay hắn nhầm địa chỉ. Không.

                - Tên ba em, hắn nói đúng lắm mà ! Em biết tìm ba ở đâu bây giờ ? Nếu chẳng may ba em làm sao, em sống thế nào được !

        Phan Thúc Định cầm tay lái, chăm chú nghe Thúy Hằng kể. Trong lúc Thúy Hằng nói, anh hoàn toàn im lặng, không chêm vào một câu nào, cả những lúc cô xúc động phải ngừng lại. Khi nghe Thúy Hằng kể xong, trong lúc cô hoang mang muốn khóc thì anh mỉm cười. Thúy Hằng ngạc nhiên hỏi :

        - Sao anh lại mỉm cười ? Anh hãy nói đi để em yên tâm, có phải Rơ-nê nói dối em không ? Đến em cũng không biết được ba em nay ở đâu nữa là hắn !... Nhưng em vẫn thấy lo sợ cho ba em lắm ! Làm thế nào bây giờ ?

        Phan Thúc Định vẫn giữ nụ cười bình thản trên môi :

        - Cô hãy yên tâm. Có thể Rơ-nê không nói dối cô đâu. Nếu hắn nói thực về tin tức của ba cô như vậy, tôi xin mừng cô. Vừa rồi, cô đã báo tin dược cho ba cô biết rồi dáy ?

        Thúy Hằng càng ngạc nhiên :

        - Nhưng em đã gặp ba em đâu ? Chỗ nào người ta cũng bảo người ta không biết gì cả, em nhầm nhà...

        - Cô mải lo cho ba cô nên cô không kịp nghĩ ra hết mọi khía cạnh của vấn đề đấy thôi. Tôi hỏi cô nhé : giả thử cô là những người ấy, trong nhà có chứa ba cô, thấy một người lạ hỏi về ba cô, không đúng những mật hiệu đã qui định, liệu cô có nhận không ?

        Mắt Thúy Hằng chợt sáng lên. Phan Thúc Định nói tiếp :

        - Tất nhiên cô sẽ không bao giờ dại dột như vậy. Tôi lại xin đặt một giả thuyết thứ hai : nếu cô ở địa vị ba cô, thấy hai nhà ấy báo cho mình biết có một người lạ mặt, không phải ở trong tổ chức mình, tự nhiên biết địa chỉ liên lạc của mình đến tìm mình (dù ba có biết người ấy là con gái mình chảng nữa) thì liệu ba cô có còn ở nguyên địa chỉ ấy nữa hay không ? Hay ba cô sẽ biết ngay mình bị lộ phải tìm cách chuyển ngay đi nơi khác ?

        Thúy Hằng, suýt bật lên tiếng kêu. "Ôi đúng như vậy ! Có thế, mà mình không nghĩ ra. Đầu óc mình mụ cả đi. Ba ơi ! Ba có biết con lo cho ba quá không ?" Nàng vò chiếc khăn trong tay và cảm thấy đầu óc trở lại bình thường. Phan Thúc Định quay tay lái, lượn vòng chiếc xe, ròi nói với giọng bình tĩnh :

        - Bây giờ cô có thể yên tâm quay về nhà nằm nghỉ cho đỡ mệt. Đừng lo nghĩ gì nữa.

        Chiếc xe bon về phía đường Võ Di Nguy. Thúy Hằng vẫn còn cảm giác vừa hồi hộp, vừa mừng rỡ như người trải qua một cơn ác mộng. Phan Thúc Định hỏi như nói chuyện bình thường :

        - Rơ-nê có nói với cô bao giờ hắn về Pháp không ?

        - Có, hắn bảo chừng hơn mười ngày nữa.

        - Về Sài Gòn vẫn ở địa chỉ cũ đáy chứ ?

        - Không, hắn ở khách sạn Ma-giết-tích, phòng 28.

        Chiếc xe dừng lại trước cửa nhà Thúy Hằng. Phan Thúc Định nhanh nhẹn ra trước, mở cửa xe. Thúy Hằng bước ra:

        - Mời anh vào chơi.

        - Xin lỗi, cô để lúc khác. Bây giờ, cô cần nghỉ ngơi. Xin chúc cô ngủ ngon. Ngày mai xin gặp cô.

        Thúy Hằng nhìn anh trìu mến :

        - Xin cảm ơn anh. Không có anh, đêm hôm nay đã là đêm đáng sợ nhất trong cuộc đời em.

        Lúc Thúy Hằng quay vào nhà, Phan Thúc Định mắt vẻ bình thản. Cử chỉ anh nhanh nhẹn khác hẳn. Anh rú ga xe, phóng nhanh về khách sạn Ma-giết-tích.

        Để xe trước cửa khách sạn, anh bước nhanh qua chiếc cửa ra vào che kính xoay tự động. Anh lướt qua chỗ cô gái thường trực khách sạn đang ngồi sau một cái quầy lớn. Đằng sau cô, có một cái bảng với từng hàng con sổ bằng đồng và dưới là những cái đanh, cái treo chìa khóa, cái không. Định liếc nhìn chiếc đanh dưới con số 28: chiếc đanh trống không. "Rơ-nê có ở đây”.

        - Tôi hỏi ông Rơ-nê ở phòng 28 - Định hỏi.

        Cô gái thường trực khách sạn nở một nụ cười duyên dáng :

        - Xin mời ông lên lầu một, rẽ tay trái.

        Anh lướt qua vòm cầu thang máy, đi lối cầu thang thường. "Nếu hắn chưa ngủ, đi xuống nhà chơi, thì hắn sẽ đi cầu thang thường". Một cô gái phấn son đầy mật, đi trên lầu xuống, nhìn anh trơ trẽn.

        Anh dừng lại ở trước cửa phòng 28, cử chỉ anh lại trở lại khoan thai, ung dung. Một giọng Pháp làu bàu gì đó rồi cánh cửa hé mở. Một người Pháp khoảng hơn ba mươi tuổi, mặc quần áo ngủ đứng sau cánh cửa. Phan Thúc Định nghiêng dàu :

        - Chào ông Rơ-nê. Xin lỗi ông vì đã đến thăm ông giờ này.

        Ông có bận gì không ?

        Nhận ra Phan Thúc Định, Rơ-nê mở rộng cửa :

        - A, chào ông Định. Không, tôi không bận gì cả. Cơn gió nào đã đưa ông đến đây vậy ? Xin mời ông vào...

        Cản phòng khách sạn rộng và sang trọng. Rơ-nê giơ tay mời Định ngồi xuống ghế, lấy ra hai chiếc cốc pha lê :

        - Một chút Mác-ten nhé !

        - Rất sung sướng được tiếp ông.

        Rơ-nê vừa rót rượu vừa nói :

        - Ông cố vấn có bận không ? Ô... mới ngày nào, gặp nhau ở Pa-ri ông hãy còn là một sinh viên nghèo. Bây giờ, ông đã là một cố vấn, người tin cẩn của một tổng thống. Ông đã làm những người quen biết cũ của ông cũng được hãnh diện.

        Hai người chạm cốc :

        - Xin chúc sức khỏe ông.

        - Xin chúc sự thành công trên đường đời của ông - Rơ-nê nói.

        Hắn ngồi xuống chiếc ghế đối diện đặt cốc xuống bàn :

        - Ông tìm tôi lúc này chắc có việc gì cần ?

        Phan Thúc Định thẳng thắn :

        - Vâng ! Cũng như trước đây ở Pa-ri, có những lúc ông tìm tôi đột ngột. Và tôi cũng rất thích lối nói chuyện với nhau một cách thẳng thắn như ỏng.

        Rơ-nê mỉm cười, thăm dò :

        - Hồi đó là tôi cần đến ông và bây giờ chắc ông cần đến tôi. Xin ông cho biết tôi có thể giúp ông được gì ? Chắc ông cần lấy một chuyến máy bay đặc biệt của hãng tôi ?

        Phan Thúc Định cũng cười :

        - Người ta bảo người Pháp hay bông lơn. Đúng thực ! Bây giờ, ông đã biết rõ tôi có thể lấy bao nhiêu chuyến máy bay cũng dễ dàng như không. Không, ông Rơ-nê ạ, tôi cần cái khác cơ.

        Ròi anh nhìn thẳng vào mắt Rơ-nê nói :

        - Xin ông cho tôi được nói thẳng giữa chúng ta với nhau : tôi muốn mua của ông bản danh sách những cán bộ Việt Cộng còn lại ở vùng Sài Gòn - Chợ Lớn này.

        Mặt Rơ-nê hơi biến sắc :

        - Sao ông biết tôi có ?

        - Điều đó ông không cần biết. Ông chỉ nên biết, chúng tôi sẽ mua của ông với giá sòng phẳng.

        Rơ-nê im lặng, Phan Thúc Định nói tiếp :

        - Hiện nay, bản danh sách ấy đối với các ông vô ích, vì người Pháp không còn ở đây nữa. Ông lại sắp về Pháp, tôi nghĩ rằng : ông nên có một số tiền xây dựng một cơ nghiệp ở Pháp cho tương lai sau này. Ông nộp bản danh sách ấy cho cấp trên, ông được hơn cái gì ? Ông không nộp nó cho cấp trên ông cũng chẳng mất đi một chút nào sự tín nhiệm của cấp trên đối với ông. Trong lúc chúng tôi cần bản danh sách dỏ và ông cũng cần có một cổ phần ở một hãng buôn nào đó ở Pháp...

       Rơ-nê rót thêm rượu vào cốc, tợp một ngụm hét cốc. Hắn vẫn yên lặng, Phan Thúc Định rút một điếu thuốc lá trong bao đặt trên bàn, châm lửa :

        - Tôi tưởng việc đó ông cũng chẳng cần phải suy nghĩ nhiều. Tôi có khuyên ông làm điều gì hại cho nước Pháp đâu ! Nếu ông không bán cho chúng tôi, chúng tôi cũng buộc phải tìm cách làm cho cái bí mật ông nắm được sẽ trở thành vô giá trị. Riêng việc chúng tôi biết ông có bản danh sách áy, thì cái bí mật của ông đã giảm giá rồi. Ông Rơ-nê ạ, tôi chắc ông sẽ còn đi lại nhiều lần trên đất Việt Nam này và một lúc nào đó, ông sẽ cần đến chúng tôi...

        Rơ-nê nhún vai, ngẩng lên hỏi :

        - Ông mua bản ấy cho ai ? Để làm gì ?

        Phan Thúc Định cười lớn :

        - Ông bạn thân mến của tôi ! Về nguyên tắc, ông không nên hỏi tôi câu ấy thì phải ! Nhưng ông đã muốn biết, đổ tỏ tình thực tôi đối với ông, tôi cũng xin nói ông rõ : Tổng thống Ngô Đình Diệm ủy quyền cho tôi. Chúng tôi sẽ dùng nó để tiếp tục những công việc các ông đã làm và định làm trên đất nước này.

        - Nếu cấp trên tôi hỏi tôi về bản danh sách ấy ?

        - Ông yên tâm ông vẫn giữ bản lưu của ông - Chúng tôi hoàn toàn giữ bí mật cho ông và về phía chúng tôi, chúng tôi chỉ yêu cầu ông một điều : một tuần lễ sau khi trao cho tôi rồi, ông mới được trao cho người khác - nếu như ỏng muốn trao -  Chúng ta là những người đứng đắn, chúng ta phải giữ lời hứa đối với nhau.

        Rơ-nê chìa bàn tay ra trước mặt. Phan Thúc Định cũng giơ tay ra, nắm lấy bàn tay Rơ-nẻ. Hắn hỏi:

        - Ông có thể trả cho tôi được bao nhiêu ?

        Chạy trước là một chiếc xe ”díp" trên có tên trung tá chỉ huy phó cảnh sát đô thành Sài Gòn - Chợ Lớn và hai tên mật vụ trong Sở nghiên cứu chính trị xã hội trung ương¹, tiếp theo là hai chiếc xe hơi sáu bánh : một chiếc ”đốt” chở một tiểu dội cảnh sát vũ trang và một chiếc "Rơ-nôn" mũi thụt đóng kín bưng chung quanh như một gian nhà tù lưu động chạy sau. Chúng chạy nhanh trên các phố Sài Gòn... Nhìn chúng, những người dân thành phố biết ngay có vụ bắt bớ nghiêm trọng. Nghiêm trọng thật cho nên tên trung tá chỉ huy phó cảnh sát Sài Gòn - Chợ Lớn phải thân chinh đi. Ở nhà, từ Nguyễn Ngọc Lỗ, chỉ huy trưởng cảnh sát, đến Trần Kim Tuyến, giám đốc Sở Nghiên cứu chính trị xã hội trung ương, từ ”cố vấn” Ngô Đình Nhu đến đại tá tình báo Lên-sđên đều chờ kết quả.

        Chúng đỗ sịch trước cửa một nhà ở đường Phan Thanh Giản². Hai tên mật vụ mặc thường phục nhảy xuống xe, mấy tên cảnh sát vũ trang nhảy xuống theo. Chúng ập vào nhà, súng ống giơ ra tua tủa. Một người phụ nữ và ba đứa trẻ trên dưới 10 tuổi sợ hãi nhìn chúng.

        Tên mật vụ quắc mắt hỏi người phụ nữ :

        - Tên Nguyễn Long đâu rồi ?

        Trong khi tên này hỏi chủ nhà thì tên mật vụ thứ hai và mấy tên cảnh sát vũ trang đã sục ngay vào nhà trong, vào bếp, vào cả nhà xí.

        Người phụ nữ trả lời :

        - Nhà tôi đi suốt cả bảy, tám năm nay có về đâu.

        Tên mật vụ lăm lăm chĩa khẩu súng ngắn vào chị. Người phụ nữ vẫn khăng khăng :

        - Các ông biết rõ thì các ông đã đến bắt ngay rồi.

        Đuối lý, tên mật vụ trấn áp chị :

        - À, còn bướng hả ? Đợi đấy.

        Tên mật vụ thứ hai và mấy tên cảnh sát vũ trang, sau khi sục sạo khắp nhà không thấy gì, bước ra :

        - Nó trốn mất rồi.

        - Ra báo cáo với trung tá - tên mật vụ thứ nhất nói.

        Một phút sau, tên mật vụ thứ hai chạy vào :

        - Lệnh cho khám nhà và bắt vợ tên Long.

        Người phụ nữ ngăn chúng lại :

        - Các ông muốn khám thì phải có lệnh của tòa án.

        Tên mật vụ thứ nhất đổi giọng :

        - Không nói lôi thôi. Lệnh của chúng tao. Luật cũng là ở chúng tao.

        Tên mật vụ thứ hai và mấy tên cảnh sát lục lọi khắp nhà. Chúng bắt mở từng ngăn tủ, rũ từng cái quần, cái áo vứt bừa ra giữa nhà. Chúng lục từng ngăn bàn, moi từng khe ghế. Không có gì cả.

        Chúng kéo người phụ nữ ra xe, và gạt bắn ba đứa trẻ kêu khóc lăn vào giữ lấy mẹ. Chúng đẩy người phụ nữ lên chiếc xe "Rơ-nôn” mũi thụt, đóng sầm cửa lại, khóa bên ngoài. Ba đứa trẻ lăn lộn giữa cảnh nhà cửa bị đập phá tan hoang.

        Mấy chiếc xe rú máy chạy về phía Vĩnh Hội.

        Đến phố khác, chúng đó sịch trước cửa một hiệu may. Mấy người khách đang đứng trong cửa hàng vội vã lảng ra ngoài. Chúng sộc vào, quát hỏi người chủ hiệu may đang ngơ ngác :

        - Tên Trần Thế Tường đâu ?

        Trong khi đó, một tên mật vụ và lũ cảnh sát vũ trang lại lục soát khắp nhà. Người chủ tiệm đáp :

        - Anh ta nghĩ việc đã hai ngày nay.

        - Tại sao nó nghỉ việc ?

        - Tôi không biết. Nhà tôi có mấy người thợ làm. Anh ta mới đến xin việc, tôi cũng không rõ lắm.

        - Ông nói dổi, ông che giấu cho Việt cộng nằm vùng, ông có biết sẽ bị xử ra sao không ?

        - Tôi có biết gì đâu, anh ta đến làm, tôi trả lương như những người khác.

        Chúng gọi từng người thợ ra xem thẻ căn cước, đối chiếu với ảnh, khám từng người một. Người tên là "Trần Thế Tường" mà chúng định tìm không có đây. Chúng hậm hực quay ra, sau khi lớn tiếng đe dọa với chủ hiệu.

        Máy chiéc xe rú máy chạy.

        Chúng đỗ trước cửa một nhà khác. Đây là nhà của một công chức thường. Chủ nhà đi vắng, chỉ có bà vợ và mấy đứa con ở nhà.

        Vẫn những câu hỏi hỗn xược :

        - Tên Nguyễn Mạnh đâu ?

        Bà chủ nhà đáp :

        - Anh ấy đi cách đây mấy ngày rồi.

        - Đi đâu bà có biết không ?

        - Anh ấy nói nhận được tin ở quê nhà, hòa bình rồi, bố mẹ anh ấy nhắn anh ấy về.

        - Quê nó ở đâu ? Bố mẹ nó là ai ?

        - Tôi không biết. Nghe đâu ở Thủ Dầu Một.

        - Bà có biết nó là Việt cộng không ?

        - Ôi chao. Thế ư ? Tôi làm sao biết được !

        - Thế tại sao gia đình bà quen biết nó ?

        - Tôi có mấy cháu đi học. Chúng tôi có đăng báo cần người đến kèm riêng các cháu tại nhà. Anh ấy là một trong những người đến xin dạy thêm các cháu. Thấy anh ta vẻ người đứng đắn, hiền lành, gia đình chúng tôi ưng nhờ anh ấy. Lúc đầu, mỗi tuần anh ấy đến dạy các cháu ba buổi. Sau thấy anh ấy tốt, các cháu quí mến, chúng tôi mời anh ấy ở đây với chúng tôi cho vui.

--------------------
        1. Mật vụ riêng của anh em Ngô Đình Diệm.

        2. Nay là đường Điện Biên Phủ.

        Tên mật vụ có vẻ khó chịu :

        - Việt cộng mà tốt à ? Bà có biết nó dạy con bà những gì không?

        - Dạy toán, dạy lý.

        - Không, không, tôi không hỏi thế. Nó có tuyên truyền gì con bà và gia đình bà không ?

        Bà chủ không cần suy nghĩ:

        - Không ! Không ! Tôi chỉ thấy anh ấy bảo các cháu phải ngoan, nghe lời ba má, không được xem những phim ảnh, truyện bậy bạ...

        Tên mật vụ ngắt lời bà :

        - Ấy ! Ấy ! Nó tuyẽn truyèn đáy !

        Bà chủ nhà lặng im.

        - Hàng ngày nó làm những gì ?

        - Tôi chỉ thấy anh ấy học. Hàng ngày, anh áy bảo đến thư viện và nhân thêm việc làm sổ sách cho mấy hãng buôn đế lấy tiền học thêm.

        - Những hãng buôn nào ?

        - Tôi không biết, vì anh ấy đến tận cửa hàng người ta nhận.

        - Nó có bạn bè nào không ? Có ai hay đến thăm nó không ?

        - Thỉnh thoảng có một vài người đến chơi với anh ấy, anh ấy giới thiệu là bạn học.

        - Những người ấy là ai, bà có biết không ? Hình dáng họ như thế nào ?

        - Tôi không biết, cũng không nhớ nữa, vì đó là bạn riêng của anh ấy, tôi không muốn tò mò. Khi người này đến, khi người kia đến, ngồi chốc lát rồi đi, tôi làm sao nhớ xuể !

        - Chúng tôi sẽ hỏi ông nhà ta. Nếu ông bà không nói thực, ông sẽ bị đuổi ra khỏi sở làm.

        - Quả thực chúng tôi biết thế nào chúng tôi nói thế.

        - Đồ đạc nó còn đổ lại cái gì không ?

        - Dạ không, anh ấy chỉ có một va-li đựng quần áo và sách vở. Khi đến, anh ấy mang va-li đó đến. Khi đi, anh ấy cũng chỉ xách va-li đó đi, chẳng có gì để lại cả.

        Tên mật vụ thứ hai và lũ cảnh sát vũ trang lại lục lọi khắp nhà không thấy gì. Chúng hậm hực rút lui. sau khi hẹn chủ nhà sáng hôm sau phái ra sở Nghiên cứu chính trị xã hội trung ương khai báo thêm.

        Mấy chiếc xe rú máy lồng lên như những con thú bị thương. Chúng đỗ ở đầu một xóm lao động và ập vào một nhà. Gia đình chỉ có một ông già ngoài sáu mươi, gày gò và một cô gái ngoài hai mươi tuổi, dáng vẻ lam lũ.

        Lại câu quát hỏi :

        - Tên Huỳnh Văn Sinh đâu ?

        Ông già ngước mắt nhìn bọn mật vụ, cảnh sát, không ngạc nhiên và cũng không sợ sệt :

        - Nó đi tập kết rồi.

        Tên mật vụ như bị trêu tức, hỏi dồn :

        - Sao ? Sao ?

        Ông già nhắc lại :

        - Tôi bảo : nó đi tập kết rồi.

        - Không phải ? Nó vẫn ở đây, chúng tôi biết.

        - Các anh biết hơn tôi thì các anh còn hỏi tôi làm gì ?

        Tên mật vụ đuối lý :

        - Hỏi để xem ông có nói thật không !

        Tên mât vụ thứ hai và mấy tên cảnh sát vũ trang lại làm cái việc sục sạo khắp nhà. Chúng sục sang những nhà hàng xóm, hỏi giấy tờ từng người. Tên mật vụ thứ nhất nhìn quanh, thấy ảnh một thanh niên treo trên tường, hỏi ông già :

        - Ảnh ai đó ?

        Ồng già vẫn thủng thỉnh :

        - Ảnh thằng Sinh đó.

        Tên mật vụ như chạm phải lửa :

        - Á, à... vẫn ngang nhiên treo ảnh Việt cộng hả ?

        Ông già nhìn thẳng vào mắt nó :

        - Nó là con tôi, tôi không có quyền treo ảnh nó à ? Ở nhà các anh, các anh có treo ảnh bố mẹ, vợ con các anh không ?

        Tên mật vụ hậm hè :

        - Bố mẹ vợ con tôi là Việt cộng, tôi cũng xử trí.

        Ông già nhìn nó như nhìn một con quái vật :

        - Thế là loài vật chớ không phải là loài người nữa.

        Cái nhìn của ông già làm tên mật vụ phải quay đi nhưng lời nói của ông làm nó lồng lộn :

        - À... à ông dám lãng mạ người chính phủ quốc gia, ông muốn về với ông bà, ông vải hả ?

        Ồng già lạnh lùng :

        - Mày, mày đừng hỗn. Tao đáng tuổi cha mày, mày phải ăn nói cho lễ độ.

        Tên mật vụ thứ hai đã ra :

        - Nó cũng trốn mát trước khi chúng ta đến rồi !

        Chúng tháo bức ảnh anh thanh niên treo trên tường, bắt cả ông già và cô gái ra xe.

        Tên trung tá cúi xuống nhìn bản danh sách mà hắn có trên tay. Hắn ra lệnh lùng sục thêm hàng chục địa chỉ khác, trong đó có hai nơi mà trước đây Rơ-nê đã bảo cho Thúy Hằng biết để đến tìm ba của cô. Suốt cả buổi sáng chạy ngang chạy dọc khắp Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định, nhưng chúng không tìm thấy một người nào để bắt.

        Giám đốc "Sở nghiên cứu chính trị xã hội trung ương" Trần Kim Tuyến lồng lộn như một con thú dữ mất mồi. Hắn vừa muốn ra oai với hai tên giám đốc và phó giám đốc "Nha cảnh sát và công an đô thành" trút tát cả nỗi tức giận lên đầu hai gã, vừa muốn chữa nỗi xấu hổ, bất lực trước ngài "cố vấn" Ngô Đình Nhu cũng có mặt ở đó.

        Thực ra, bản thân hắn cũng không giữ nổi bình tĩnh nữa, cho nên bộ mặt mất vẻ lạnh lùng thâm hiểm mọi khi và cặp mắt của hắn càng lộ ra sư tàn nhẫn, gian ác hơn. - Mẻ lưới đàu tiên định bắt những tên Việt cộng nằm vùng ở Sài Gòn - Chợ Lớn đã thất bại. Tên học trò của trường Đại học Mi-si-gân nhìn chòng chọc vào đại tá giám đốc và trung tá phó giám đốc "Nha cảnh sát đô thành" :

        - Có danh sách, địa chỉ rõ ràng, có phương tiện đầy đủ trong tay mà các ông không bắt được đứa nào ? Không hiểu các ông làm ăn ra sao ?

        Tên trung tá khó chịu :

        - Thưa ngài, chính tôi đã điều khiển cuộc lùng bắt theo đúng kế hoạch. Chúng tôi đã hoàn toàn giữ bí mật, bản danh sách trên trao cho. Các nhân viên thuộc quyền chúng tôi tham dự cuộc lùng bắt trước khi bước lên ô-tô. Không hiểu vì sao, bọn Cộng sản ấy không đứa nào ở nhà cả. Hình như chúng đã biết trước và trốn thoát hết.

        - Tại sao ông biết chúng đã biết trước ta định bắt chúng ?

        - Tôi đoán như vậy, vì đứa nào cũng chỉ vừa mới trốn thoát, có đứa chỉ đi cách đây vài ngày.

        Trần Kim Tuyến sầm mặt :

        - Không lẽ chúng biết trước ? Ai đã báo cho chúng biết ? Ai?

        Không ai trả lời hắn. Hai tên sĩ quan cảnh sát cao cấp phân vân ngồi thừ ra, trông mặt chúng thật ngây độn. Ngô Đình Nhu, theo thói quen, chỉ ngồi im lặng rít hết điếu thuốc lá này đến điếu thuốc lá khác. Hầu như không lúc nào giữa hai kẽ tay ám vàng vì khói thuốc, không có điếu thuốc lá cháy dở.

        Không khí nặng nề. Trần Kim Tuyến hỏi tên trung tá :

        - Cuộc lùng bắt không đem lại kết quả gì ?

        - Chúng tôi bắt một số thân nhân của chúng và thu được một số ảnh.

        Trần Kim Tuyến thất vọng :

        - Lại một lũ đàn bà, trẻ con, ông già chứ gì ? Các ông làm ăn như thế, người Hoa Kỳ cười cho thối mũi. Bắt chúng để làm gì ? Nuôi chúng tốn cơm rồi phải thả chúng ra...


        Ngô Đình Nhu ấn mẩu thuổc lá đang hút dở vào cái gạt tàn, đứng dậy :

        - Không thả đứa nào cả. Bắt đứa nào cũng là có ích. Thà bắt oan chín mươi chín đứa, còn hơn để sổng một đứa. Những đứa thân thích với Cộng sản đều bị ảnh hưởng của bọn Cộng sản cả. Tôi đề nghị với các ông hai việc : Một, cứ lôi bọn thân thích của những đứa đã trốn thoát kia mà tra hỏi, chúng nó khai ra bất cứ ai là bắt luôn người ấy. Bắt liên tiếp, tra hỏi liên tiếp như thế, tôi tin chắc thế nào cũng bật ra những cái bất ngờ, có lợi cho chúng ta. Hai là, bọn đã trốn thoát ấy chưa chắc đã đi đâu xa, các ông phải lập ngay hồ sơ toàn bộ ảnh và nhân dạng của chúng, rồi tung người đứng ở các ngã tư đường phố mà nhân dạng, tôi tin rằng nếu không bắt được nhiều thì thế nào cũng bắt được một vài đứa. Từ một vài đứa ấy, chúng la có thể gỡ được những đầu mối bí mật mà ta muốn tìm hiểu...

        Mấy tên kia im lặng tỏ vẻ thán phục những ý kiến "sâu sắc" của "ngài cố vấn". Trong óc Trần Kim Tuyến nảy ra một câu hỏi : "Có phải chất Hê-rô-in đã giúp cho thằng cha này nảy ra lắm mưu nhiều kế quỷ quái không ?". Và hắn cũng đứng dậy :

        - Tôi phải báo cáo ngay cho ngài Lên-sđên biết.

        Nối tức giận của Lên-sđên khi được Trần Kim Tuyến báo đã không bắt được những cán bộ kháng chiến cũ còn lại vùng Sài Gòn - Chợ Lớn, bốc lên mạnh hơn cả nỗi tức giận của Trần Kim Tuyến khi nghe tên trung tá cảnh sát báo cáo. Hắn đổ ngay cho tụi tay sai bất lực, phí công giúp đỡ của hắn. Hắn đập bàn, nói như mắng vào mặt Trần Kim Tuyến :

        - Thất bại ! Thất bại ! Thế là chúng ta đã thất bại nhục nhã. Nói một cách khác : chúng ta đã bị Cộng sản cho một vố. Ố... người Việt Nam các ông bao giờ mới hết cái thói làm việc chậm chạp như rùa. Các ông làm hỏng cả kế hoạch của chúng tôi - Thế là thất bại... Chúng nó thoát hết rồi; chúng nó thoát hết thì Sài Gòn - Chợ Lớn vẫn là một điều hoàn toàn bí mật, mặc dù chúng ta kiểm soát được đất đai. Chúng nó thoát được thì mỗi đứa sau này sẽ thành một đội quân phá hoại, tấn công và tiêu diệt chúng ta.

        Hắn chắp tay sau lưng bước những bước dài trong phòng, giọng hắn càng, hậm hực tức tối:

        - Ở Hoa Kỳ, những tên găng-tơ nổi tiếng, trốn đâu cảnh sát Mỹ cũng bắt được. Mà ở đây, mấy tên Cộng sản ranh cũng làm các ông bất lực.

        Trần Kim Tuyến thanh minh :

        - Chính trung tá phó giám đốc Nha cảnh sát đô thành trực tiếp dẫn nhân viên đi lùng bắt. Nhưng bọn chúng đã biết trước và cùng một lúc biến mất.

        Lên-sđên ngừng lại hỏi :

        - Làm thế nào chúng biết trước được ?

        Trần Kim Tuyến ngửa hai bàn tay ra phía trước :

        - Tôi không biết.

        Lên-sđên lặp lại với vẻ giễu cợt :

        - Tôi không biết ! Tôi không biết ! Cái gì các ông cũng không biết !

        "Bọn chúng đã biết trước và biến mất" - Một ý nghĩ nảy ra trong óc tên đại tá tình báo Mỹ. Hắn bỏ Trần Kim Tuyến ngồi đấy, đến thẳng phòng làm việc của Ngô Đình Diệm :

        - Ông Diệm ! Ông có biết tất cả cán bộ Việt Minh cũ trong bản danh sách đã trốn thoát khỏi tay chúng ta rồi không?

        Ngô Đình Diệm ngẩng bộ mặt bừ bự lên :

        - Có, tui có biết.

        - Ỷ kiến của ông về việc đó thế nào ?

        Ngô Đình Diệm nhún vai, đáp :

        - Tui cũng chưa rõ vì sao... Nhưng, chúng ta đành phải làm lại thôi. Chúng ta vẫn còn có thời gian để nói chuyện với chúng...

        Thấy Diệm chưa hiéu ý câu hỏi của mình. Lên-sđên ngắt lời:

        - Không phải ! Tôi muốn hỏi ông : Tại sao bọn Vi-xi biết trước và trốn thoát hết được ? Bản danh sách ấy Phan Thúc Định và chúng ta biết, chúng ta giao ngay cho Trần Kim Tuyén đi lùng bắt... Tuyến thì do chúng tôi đào tạo ở Mi-si-găng. Ngoài ông và tôi ra, chỉ còn Phan Thúc Định...

        Ngô Đình Diệm hỏi :

        - Ông nghi ngờ Phan Thúc Định ?

        Lên-sđên im lặng. Ngô Đình Diệm lắc đầu :

        - Ông không nên nghi Phan Thúc Định. Một người có bố bị Cộng sản giết chết. Một người cả gia đình bị tan nát vì Cộng sản. Một người đã cứu tui ra khỏi nanh vuốt của Cộng sản trong những ngày nguy hiểm, khó khăn nhất. Người ấy không có lý nào đi cứu bọn Cộng sản.

        Lên-sđên hậm hực :

        - Nhưng tại sao bọn chúng lại biết trước và thoát khỏi được tay chúng ta ?

        Ngô Đình Diệm tỏ vẻ hiểu biết đổi thủ của mình hơn Lên-sđên :

        - Bọn Cộng sản hoạt động bí mật thường thay đổi chỗ ở. Chúng có năm, bảy địa chỉ khác nhau. Vả lại, ai dám quả quyết rằng trước khi bản danh sách ấy đến tay Phan Thúc Định, hoàn toàn chưa đến tay người khác. Tên nhân viên tình báo Pháp kia biết đâu cùng một lúc bán cho Phan Thúc Định, lại chẳng bán cho một người nào đó nữa, mà người đó lại là một tên Việt cộng. Nhiều trường hợp tài liệu mật của Phòng Nhì Pháp đã chẳng bị lộ ra ngoài là gì ?

        Ngô Đình Diệm nói thêm ý đồ của mình :

        -  Mấy tên Cộng sản đó trốn thoát. Trừ khi chúng ra khỏi miền Nam Việt Nam này chớ còn ở lại đây, thế nào cũng có ngày chung sa lưới. Trước khi tập trung tất cả lực lượng để chống bọn Cộng sản, tui muốn lúc này hãy tập trung thanh toán bọn giáo phái và bọn chống đối chúng ta ở ngay trong hàng ngũ chúng ta đã. Phan Thúc Định đã giúp tui nắm được tình hình nội bộ bọn giáo phái rất tốt. Trái với những ý nghĩ của ông, tui muốn ghi công anh ta.

        Trên đại lộ Minh Mạng, biệt thự Hoàng Chương kiến trúc thanh nhã, thu mình dưới mấy hàng cây xanh, xum xuê cành lá, sân trồng toàn cỏ Phi Luật Tân và hoa hồng. Nhà rất ít người ra vào. Cửa lớn không mấy khi hé mở dưới hàng dậu sắt có che tôn, càng làm tảng thêm sự tĩnh mịch, trầm lặng của biệt thự. Khách đi đường vẫn tưởng đây là nhà riêng của một công chức cao cấp ngụy quyền Sài Gòn hay là nhà của một đại thương gia nào về nghỉ sau những ngày bon chen.

        Nhưng không phải. Bên trong cái bề ngoài nên thơ ấy là một tổ quỉ. Đây là cơ quan kỹ thuật số 5 của bộ phận C.I.A Sài Gòn; mang bí danh là A-17. Đây là một trong hàng chục ngôi nhà ở Sài Gòn bề ngoài trông bình thường nhưng bẽn trong là nơi tra tán, giết người của C.I.A hay mật thám ngụy.

        Biệt thự Hoàng Chương có hầm ngầm giam người, có phòng hỏi cung với đầy đủ dụng cụ tra tấn tối tân, có phòng chiếu, chiếu những cuốn phim riêng, có phòng lưu trữ mẫu nhiều loại giấy tờ để rập theo đó làm những giấy tờ giả mạo.

        Hôm nay, trong gian phòng chiếu bóng của biệt thự, Lên-sđên, Phi-sin, Tô-ma đang xem chiếu phim Đ/15. Nhân vật chính trong phim là Phan Thúc Định. Có điều nhân vật chính ấy không hề biết mình được lên phim ảnh Mỹ.

        Ba tên C.I.A ngồi, mỗi tên một kiểu trong buồng tối. Lên- sđên khoanh tay trước ngực, duỗi dài chân, Phi-sin ngỏi chống một tay vào tay ghé. Tô-ma ngửa đầu lên chỗ dựa tay luôn luôn cựa quậy. Cả ba chăm chú nhìn lên màn ảnh. Chỉ có tiếng sè sè của máy chiếu chạy đều đặn.

        Những hình ảnh của cuốn phim cho thấy máy quay phim đặt ở nhiều góc độ khác nhau : quay qua cửa kính xe hơi, quay từ sau khung cửa một nhà nào đó ở góc phố, quay bằng kính thu hình từ xa...

        Trên màn ảnh :

        Chiếc xe Rơ-nôn của Phan Thúc Định rời khỏi dinh Gia Long... Nhiều bóng xe hơi, xe máy loang loáng chạy qua che mất chiếc xe của Phan Thúc Định... xe Định lại hiện ra...

        Chiếc xe trước cổng hí trường Đại thế giới... Phan Thúc Định bước xuống... lại gần và nói chuyện với hai người mặc bà ba đen ờ cổng : hình ảnh thu Định và hai người mặc bà ba vào cận cảnh ...

        Lên-sđên hạ lệnh :

        - Stop ! Quay chậm đoạn này.

        Màn ảnh loang loáng ánh sáng trở lại cảnh Phan Thúc Định lúc bước gần lại hai người mặc áo bà ba đen. Ba tên C.I.A chăm chú theo dõi. Hình ảnh được chiếu chậm nên mỗi cử động của nhân vật đều lừ lừ, nhích từng tí một, trông rát ngộ nghĩnh, buồn cười.

        Tiếng Lên-sđên hỏi:

        - Hai tên áo đen này là ai ?

        Tiếng Tô-ma trả lời :

        - Thưa Đại tá, hai thằng Bình Xuyên gác cổng...

        Tiéng Lên-sđên :

        - Bảo Tuyến¹ điều tra hai thằng Bình Xuyên này và báo cáo lại xem chúng là người như thế nào.

        Và hắn nói:

        - Tiếp tục.

        Phan Thúc Định bước vào trong hí trường... Nhiều hình ảnh lẫn lộn che mất Định... Định xuất hiện trước cửa "Phòng lớn"... Định nói chuyện với một gã thanh niên đi với một cô gái... Cận cảnh...

        Tiếng Lên-sđên :

        - Quay chậm. Ai vậy ?

        Tiếng Tô-ma :

        - Con trai Bảy Viễn.

        Tiếng Lên-sđên :

        - Bảo điều tra xem quan hệ giữa tên này với Phan Thúc Định như thế nào ? Xem cả cô gái này có dính dáng gì đến mối liên hệ đó không ? Tiếp tục.

        ... Phan Thúc Định ra khỏi hí trường... chiếc xe trở lại Sài Gòn... một chiếc tắc-xi vượt lên trước ổng quay che mất chiếc xe của Định... Rất nhanh, ống quay lại vượt chiếc xe tắc-xi, xe Định đỗ lại trước "Liberty Palace" ... Phan Thúc Định   đang bước vào   tiệm nhảy...(ống quay mải theo dõi đối tượng của nó là Phan Thúc Định nên không có một hình ảnh nào về em bé đánh giày đến sau xe Định). Những hình ảnh loang loáng không rõ nét... Định dang ngồi với một cô gái xinh đẹp.

        Tiếng Lên-sđên :

        - Ai đây ?

        Tiếng Tô-ma :

        - Thúy Hằng... gái nhảy của tiệm "Liberty".

        ... Phan Thúc Định nhảy với cô gái... mấy cặp khiêu vũ khác lướt qua ổng quay, chỉ thấy mấy cái đầu và mấy cái lưng, không rõ mặt... Định đang nói gì với cô gái nhảy... Cô gái trả lời... Cá hai cùng cười... Phan Thúc Định đưa cô gái về bàn ngồi. Hai người nói chuyện... Định ra về... Thúy Hằng tiễn ra cửa Định rút trong túi ra mấy tờ giấy đặt vào tay Thúy Hàng... Thúy Hằng có vẻ bối rối lúng túng. Định mỉm cười gật đầu, Thúy Hằng cũng gật đầu (tại sao vẫn có vẻ bối rối, lúng túng ?)... Định ra xe... Thúy Hằng cẩn thận bỏ tiền vào ví xách tay... (tại sao cử chỉ cất tiền lại cẩn thận thế ?)...

        Tiếng Lên-sđên :

        - Quay lại. Nhìn thật chậm.

        Cả ba tên C.I.A đổi dáng ngồi, giương những cặp mắt nhà nghề chăm chú, theo dõi từng động tác nhỏ của Phan Thúc Định và Thúy Hằng. Đến chỗ Thúy Hằng cẩn thận gấp mấy tờ giấy bạc của Định trao, để riêng vào một ngăn ví thì không bảo nhau, cả ba cùng cười một cách khoái trá.

        Gian phòng chiếu bóng bật sáng.

        Phi-sin nhận xét :

        - Vấn đề là ờ những tờ giấy bạc Định đưa cho Thúy Hằng đấy.

        Lên-sđên đồng ý :

        -  Thúy Hằng chắc chắn là một đường dây liên lạc của Định... Hầu như tối nào hắn ta cũng đến nhảy với Thúy Hằng. Những tờ giấy bạc Định đưa cho Thúy Hằng chứa những điều quan trọng. Nhưng Thúy Hằng có thể là một "hộp thư" thôi, còn người nhận thư mới là nhân vật quan trọng. Định là người của s. E. D. c. E hay của một tổ chức tình báo nào khác ? Tổ chức ấy là tổ chức nào ? Ngoài những việc làm cho Ngô Đình Diệm, Định còn làm những việc gì nữa ?

        Và hắn quay sang phía Tô-ma :

        - Thiếu tá Tô-ma ! Phải biết Thúy Hằng là người như thế nào ? Xem Thúy Hằng, ngoài mối liên lạc với Định, thì   còn liên lạc với ai nữa ? Ông hãy trực tiếp cùng với Tuyến làm việc đó. Chậm lắm là ba ngày nữa ? Ông phải có trong tay cái ví và những giấy bạc của Định đưa cho Thúy Hằng.

        - Xin tuân lệnh đại tá...

---------------
        1. Tức Trần Kim Tuyến.

        

        Mười hai giờ đêm, Phan Thúc Định đứng dậy ra về. Như thường lệ, Thúy Hằng đi với anh xuống hết cầu thang. Định lịch sự nghiêng mình chào Thúy Hằng và chìa tay bắt tay cô.

        Một giờ sáng. Thúy Hằng ra khỏi tiệm nhảy, lên chiếc xe gắn máy về nhà. Ở ngã ba đường, có hai tên cảnh sát dựng hai chiếc xe Harley đứng đó từ bao giờ, rít còi, bắt Thúy Hằng đứng lại. Đứa nào cũng đeo súng ngắn trễ ngang hông. Một đứa chặn ngang đầu xe Thúy Hằng. Một đứa nhìn Thúy Hằng soi mói từ đầu đến chân, hỏi :

        - Đi đâu mà khuya khoắt vậy ?

        Thúy Hằng bình tĩnh :

        - Tôi đi làm về.

        - Làm ở đâu ?

        Tháy cách chúng hỏi trống không, Thúy Hằng khó chịu cũng trả lời theo lối đó. - Ở tiệm nhảy Liberty Palace.

        - Giấy tờ đâu ?

        - Không có giới nghiêm, tôi không vi phạm luật lệ giao thông đường phố, tôi không làm gì phạm pháp, sao các ông đòi xét giấy tờ tôi ?

        Tên cảnh sát trợn mắt :

        - Tình nghi có quyền hỏi ! Có đưa không ?

        Thúy Hằng miễn cưỡng mở ví đưa thẻ căn cước cho chúng. Nhưng cả hai đứa không cần xem giấy chỉ nhìn chằm chằm vào cái xách tay của cô. Một đứa hất hàm :

        - Này, có truyền đơn trong ví kia không ? Đưa xem.

        - Làm gì có truyền đơn ? Sao các ông hỏi lạ thế ?

        - Không nói nhiều.

        Thúy Hàng buộc phải đưa ví cho chúng. Chúng thản nhiên cầm lấy chiếc ví, bước ra mở máy xe. Một đứa rút súng chĩa vào Thúy Hằng.

        - Hễ kêu tao bắn chết.

        Hai chiếc Harley rồ máy chạy vụt đi. Thúy Hằng lúc áy mới hô hoán. Nhiều người chạy đến thì hai tên cảnh sát đã tẩu thoát.

        Chiếc ví xách tay của Thúy Hằng được đưa ngay về A.47, cơ quan kỹ thuật số 5 của phân bộ C.I.A Sài Gòn. Từng đường may của nó bị tháo ra. Đặc biệt là những tờ giấy bạc của Phan Thúc Định trao cho Thúy Hằng : Mấy nhân viên kỹ thuật chuyên môn của C.I.A dùng những máy móc tinh vi, hiện đại nghiên cứu, phân tích. Những tờ giấy bạc được soi lên, được phóng to ra, cuối cùng được ngâm vào những chất nước hóa học. Chúng chẳng phát hiện được gì. Trong chậu nước hóa học, chỉ thấy hình tên "quốc trưởng” bù nhìn nhợt nhạt, nổi lềnh bềnh.

        Ở buồng bên, Lên-sđên, Tô-ma, Phi-sin đang nghiên cứu mấy cái báo cáo và những nhận xét tóm tắt do Trần Kim Tuyến gởi đến.

        - Hai tên Bình Xuyên gác cổng hí trường "Đại thế giới” mà Phan Thúc Định đã nói chuyện : không có gì khả nghi. Hai thằng này, một là Năm Sẹo (vì có một vết sẹo chém nhau ở má), hai là Ba Hổ (vì có trổ đầu hổ ở ngực) đèu xuất thân ma-cà-bông, du côn đứng các bến xe, nhận tiền đi đánh thuê, được Bảy Viễn thu nạp vào Bình Xuyên. Chúng chỉ có thể ăn cắp, cướp của, uống rượu chửi bậy, đánh nhau chứ không có thể làm gì hơn. Không có liên hệ thường xuyên với Phan Thúc Định.

        - Hai Pôn : con trai Bảy Viễn, học hành dở dang, thừa hường tính côn đồ của cha, ăn chơi trụy lạc. Cả ngày chỉ đi sục gái và đánh nhau. Mới liên lạc với Phan Thúc Định. Thường dẫn Định đi gặp các nhân vật trong giáo phái và sĩ quan "quốc gia".

        - Thúy Hằng : gái nhảy ở tiệm Liberty Palace. Bố làm nghề thợ điện, quê ở miền Bắc, mẹ người miền Nam, chết sớm. Bố vào' "bưng" hoạt động chống Pháp. Có tin đồn đã chết. Sống tự lập. ít giao du. Tuy là gái nhảy nhưng không sa đọa, trụy lạc như phần lớn các cô cùng nghề. Tối nào Phan Thúc Định đến tiệm, đều ngồi với Định.

        Lên-sđên phân tích :

        -  Các ông thấy chưa ? Hai thằng Bình Xuyên kia là hai thằng đầu trộm đuôi cướp không đáng kể, không liên hệ gì đến Phan Thúc Định cả. Thằng Hai Pôn chỉ là thằng ăn chơi bị Định lợi dụng để nắm tình hình các giáo phái, không phải là thứ người "nói chuyện" được với Định. Vậy còn ai ? Thúy Hằng. Bố đã tham gia kháng chiến chống Pháp và chết ở "bưng" : một vấn đề chúng ta phải lưu ý. Tối nào Phan Thúc Định đến, cũng chỉ ngồi trao đổi với Định : hai vấn đề ta phải lưu ý: ít giao du, không sa đọa, trụy lạc : ba vấn đề ta phải lưu ý. Kết luận : chúng ta có thể tìm thấy ở Thúy Hằng câu trả lời cho chúng ta về Phan Thúc Định.

        Tô-ma và Phi-sin :

        - Chúng tôi hoàn toàn đồng ý với những nhận xét của ngài.

        Đúng lúc đó, phòng bên đưa sang kết quả việc phân tích những tờ giấy bạc của Phan Thúc Định đưa cho Thúy Hằng : Chỉ là những tờ giấy bạc thông thường, không phát hiện được gì.

        Tô-ma nói như muốn hét lên với tên nhân viên kỹ thuật mặc "bờ lu" trắng :

        - Tại sao không có gì ?

        Tên nhân viên kỹ thuật nhún vai không trả lời, lặng lẽ quay ra. Lên - sđên ngồi lặng đi, Tô - ma vẫn bực tức, lặp lại câu hỏi :

        - Tại sao không có gì ?

        Lên-sđên khẽ đập bàn tay xuống thành ghế :

        - Này, trung tá phải kiên nhẫn. Không phải khi nào trên tờ giấy bạc cùng có những dòng chữ bí mật. Có thể trong một tuần lễ hay tới kỳ hẹn nào đó đã thống nhất với nhau, hắn mới viết mấy dòng...

   
        - Thưa Đại tá, không lẽ đêm nào ta cũng kiểm soát chúng ? Ta chiếm mấy tờ giấy bạc này của Thúy Hằng là động rồi. Phan Thúc Định không dại gì mà lại tiếp tục viết trên những tờ giấy bạc nữa.

        Lên-sđên có vẻ lão luyện trong nghề :

        - Thế mà nhiều khi chúng viết đấy. Chúng đánh vào chỗ bất ngờ của ta. Chúng nghĩ rằng ta sẽ không kiểm soát nữa, vì đã động rồi; chúng đánh đòn cao tay hơn, cứ viết. Nhưng chúng sẽ không thoát khỏi tay chúng ta. Chúng không thể cao tay hơn chúng ta được. Tôi đã có những kinh nghiệm ở Phi Luật Tân.

        - Nghĩa là đại tá ra lệnh cho tiếp tục chận lấy tiền của Thúy Hằng ? - Phi-sin nói.

        - Thưa giáo sư, tôi không nghĩ đơn giản thế. Đêm mai không soát, đêm kia không soát, đêm sau đó cũng không soát. Nhưng một đêm bất chợt nào đó, chúng ta sẽ cho soát. Không làm công khai theo kiểu trung tá Tô-ma đã làm. Tôi sẽ có cách làm khác.

        Có tiếng gõ cửa phòng. Tô-ma nhìn ra :

        - Cứ vào.

        Một tên nhân viên C.I.A vào đứng nghiêm :

        - Báo cáo, có điện tìm đại tá Lên-sđên và trung tá Tô-ma. Tô-ma cau mày hỏi :

        - Ở đâu tìm ?

        - Báo cáo trung tá, ở văn phòng trung tâm S.M.M.

        Cả máy tên vội vã kéo nhau sang phòng điện thoại. Lên-sđên cầm lấy ống nghe :

        - Hê-lô. Đại tá Lên-sđên đây. Ai đấy ?

        Bên kia đầu dây, tiếng trung úy En-đru - "nổi tiếng về những hoạt động bí mật đặc biệt" - lộ rõ mất bình tĩnh :

        - Xin chào đại tá. Tôi trung úy En-dru. Vừa có điện từ Bắc Việt về nhóm đặc biệt chúng ta tổ chức đưa ra miền Bắc.

        - Sao ? Lên-sđên nói to vào ống nói.

        - Đại tá có nghe rõ lơi tôi không ạ ?

        - Rõ.

        - Báo cáo Đại tá, điện từ Bắc Việt đánh vào cho biết : "nhóm Bình" trà trộn vào nhà ga Hà Nội, đặt những quả mìn giả miếng than để phá những đầu máy xe lửa của Bắc Việt nhưng bị công nhân xe lửa phát hiện ngay. Cả nhóm bị bắt hết...

        Lên-sđên ngắt lời :

        - Thế còn nhóm "Hạo"?

        - Báo cáo Đại tá, hai tên đi rải truyền đơn của phòng "chiến tranh tâm lý" thì mất tích, chưa nhận được tin tức của chúng. Còn ba tên chui vào một kho xăng định thả chất hóa học vào xăng phá các động cơ xe hơi của bọn cộng sản, không hiểu chúng làm ăn ra sao bị ngạt hơi suýt chết và bị công an Việt Minh bắt. Những nơi cất điện đài và chôn giấu vũ khí của chúng ta đổ lại những vùng sau khi quân đội Pháp rút lui đã bị bọn cộng sản phát hiện...

        Lên-sđên buông ống nghe xuống. Hắn không thể nghe thêm được nữa. Đôi môi mỏng của hắn mím lại và mặt hắn tái đi trước những cặp mắt ngạc nhiên, bối rối của Tô-ma, Phi-sin. Hắn ngồi phịch xuống ghế, rút khăn tay ra lau mồ hôi trán...

        

        Số cố vấn Mỹ tăng vùn vụt cùng với những tàu Mỹ thi nhau cập bến Sài Gòn đổ vũ khí, xe cộ lên trên đường Catinat - bấy giờ theo đúng "mốt” chủ nghĩa thực dân mới gọi là đường "Tự Do" - thấy vắng bóng dàn bọn sĩ quan và binh lính Pháp nhưng xuất hiện đông đảo bọn "cố vấn" Mỹ, đứa ngơ ngác trong bộ quần áo kaki bóng, vì lần đầu đến một nước Đông Nam Á xa xôi, đứa khụng khiệng trong bộ âu phục sang trọng, mặt vênh váo tường như khắp thiên hạ phải cúi đầu trước túi đô-la của mình. Các cửa hàng có những tên Arc-en-ciel, Suzanna, Paris bar, Moderne Tailleur... đã đổi rất nhanh thành những Paramount, Elizabeth, Hollywood bar, New star tailor, v.v...

        Báo chí đầy rẫy quảng cáo những lớp dạy tiếng Anh cấp tốc bên cạnh quảng cáo những phim Mỹ sôi động, giật gân "Bảy tên cướp và một người đàn bà", "Tình yêu cháy bỏng", "Bàn tay đẫm máu".v.v...

        Những công chức, xưa nay hay nói chen tiếng Pháp vào câu chuyện, đã bắt đàu nói "Ô Kê", "Yes, Sir" "All, right”¹...

        Quân đội ngụy làm lễ lớn trút bỏ huy hiệu, phù hiệu, cấp bậc kiểu Pháp và gắn huy hiệu, phù hiệu, cấp bậc kiểu Mỹ.

        Trên khán đài, bọn sĩ quan Mỹ cười hoan hỉ.

        Ngô Đình Diệm tuyên bố : "Biên giới Hoa Kỳ kéo dài đến vĩ tuyến 17".   

        Lên-sđên được cả cơ quan tình báo trung uơng Mỹ C.I.A, Lầu năm góc và Nhà trắng ghi công, thăng chức thiếu tướng.

        Từ tòa nhà lớn ờ đường Gia Long giữa Sài Gòn, những chỉ thị của Hoa Thịnh Đốn được cụ thổ hóa, chi tiết hóa ra và thực hiện.

        Cũng từ trong nhà lớn đó, chiều chiều một chàng thanh niên dong dỏng, thanh tú, lịch sự tự lái chiếc xe Renaul xinh xắn ra ngoài phố phường Sài Gòn - Chợ Lớn.

        Sự có mặt của Phan Thúc Định ở dinh Gia Long những giờ phút sóng gió mà nhiều người khác bỏ đi khi những lực lượng thân Pháp liên kết với nhau định hất đổ Ngô Đình Diệm đã làm cho Diệm thêm tín nhiệm anh, coi anh là một trong những thủ túc thân tín. Ngô Đình Nhu cũng tôn trọng sự hiểu biết sâu sắc của anh vè mọi vấn đề. Hắn có đôi chút nghi ngại về thái độ của vợ hắn đối với anh, nhưng vốn là người thâm hiểm, hắn không bộc lộ ra ngoài. Hắn thấy không có một dấu hiệu gì để phải nghi vấn Phan Thúc Định về mặt đó. Nếu có nghi vấn thì phải nghi vấn thái độ của Phi-sin. Nhiều lúc hắn bắt gặp cái nhìn thèm muốn lộ liễu của tên giáo sư Mỹ này với Lệ Xuân. Nhất là từ dạo anh em hắn thâu tóm tất cả quyền hành vào trong tay, họ Trần của vợ hắn cũng được đưa lên không kém gì họ Ngô, vợ hắn được đề cao là "đệ nhất phu nhân" thì ăn mặc, sống càng buông tuồng phóng túng. Ả tung ra một kiểu áo dài phụ nữ bó chẽn sát vào người, sườn xẻ thật cao, cổ khoét rộng. Người phụ nữ không mặc áo cánh bên trong, mặc kiểu áo đó bằng vải mỏng, hoặc vải ny-lông, thân hình hầu như được phơi ra trước mặt mọi người.

        Kiểu áo đó gọi là kiểu "Trần Lệ Xuân". Ả mặc kiểu áo đó đăng đàn diễn thuyết, đi khánh thành một nhà máy do anh em họ Ngô bớt tiền viện trợ Mỹ xây làm của riêng, đi thăm một khu tập trung vợ lính v.v... Thấy cái mũi tẹt mình không được đẹp, ả đến các cửa hàng mỹ viện sửa cho cao lên. Ả thường rủ Định đi tham dự chợ phiên "ủng hộ thương phế binh”, dự đại hội tân nhạc, hoặc lên Đà Lạt thăm biệt thự riêng. Trừ trường hợp không thể từ chối được, Phan Thúc Định mới đi, còn thường thường anh nhường cái hân hạnh ấy cho "giáo sư cố vấn" Phi-sin.

        Sau khi củng cố được địa vị, Ngô Đình Diệm muốn trả công cho Phan Thúc Định bằng một cái ghế trong chính quyền nhưng bọn Lên-sđên vẫn chưa nghe. Lên-sđên vẫn nói với Diệm :

        - Nếu để cho Định một chức nhỏ thì anh ta sẽ không bằng lòng, nhưng nếu giao cho anh ta một chức lớn - tổng trưởng chẳng hạn - thì anh ta còn trẻ quá, chưa có uy tín trong chính giới. Chúng tôi sợ ông không tập hợp được những lực lượng ủng hộ ông. Chúng tôi muốn dùng những người nào cả quá khứ lẫn hiện tại phải đảm bảo thực hiện được nhiệm vụ triệt để chống Cộng sản.

        Hắn không nói rõ điều nghi ngại của hắn, nhưng cũng làm Ngô Đình Diệm phân vân. Ngô Đình Diệm quay sang hướng khác, muốn trả công Định bằng kinh tế. Hắn bàn với Ngô Đình Nhu đổ cho Định phụ trách một số công trình xây dựng gia đình hắn thông qua việc sử dụng viện trợ Mỹ. Ngô Đình Nhu lắc đầu :

        - Nếu anh muốn trả công Định, anh có thể cho anh ta một số tiền lớn bao nhiêu củng được, em không có ý kiến gì. Anh ta muốn sử dụng thế nào, tùy ý. Nhưng kinh tế riêng của gia đình chúng ta thì không nên để cho bất cứ một người nào biết.

---------------
        1. "Tốt lắm", "Thưa ngài, vâng", "Thật là tuyệt".

        Ngô Đình Diệm thấy Nhu có lý. Vì vậy, Phan Thúc Định vẫn được chiêu đãi ở trong dinh "tổng thống" nhưng vẫn không giữ chức vụ gì công khai trong chính phủ Diệm. Mỗi buổi chiều, vẫn theo lệ thường, anh lái chiếc xe con, ghé các quán cà phê tiệm nhảy. Ở các quán rượu, quán cà phê, quán trà, người ta bàn "áp phe", bàn tán thời sự công khai. Bất cứ một việc gì xảy ra ở Sài Gòn - Chợ Lớn, từ chuyện xe hơi đâm chết người ở đường Lê Lợi đến chuyện ông tổng trưởng nào "mèo" ở đâu, từ chuyện một anh lính "cộng hòa" giải ngũ, không cách gì nuôi con, đã cầm dao cắt cổ ba đứa nhỏ rồi tự tử, đến chuyện đại sứ Hoa Kỳ tiếp những ai, ngay buổi chiều hôm đó, người ta có thể nghe đầy đủ ở các quán rượu, quán cà phê, quán trà. Người ta có thể gặp ở đây từ những nhà báo quen đi săn tin, những nhà văn chuyên viết sách theo đơn đặt hàng, cười nói ba hoa, đến những sĩ quan ngụy vừa ở đồn lẻ về ngồi lầm lì; từ những anh sinh viên sôi nổi đến những anh chào hàng thì thầm bàn tán. Người ta có thể gặp ở đây cả những gã cao bồi du côn, bám lẵng nhẵng máy cô bán hàng đến những tên mật thám chỉ điểm của đủ các thứ cơ quan mật vụ ngụy quyền.

        Ở các tiệm nhảy cao cấp thì khách lui tới có khác. Những người nước ngoài ghé thăm "Hòn ngọc Viễn Đông" với những mục đích khác nhau; bọn cố vấn Mỹ muốn giết nỗi buồn xa nhà; mấy nhà tư bản mới trỗi dậy học làm sang; những anh con nhà giàu du học ở nước ngoài về; những sĩ quan ngụy ở Bộ Tổng tham mưu quen thói ăn chơi.

        Phan Thúc Định ghé vào quán trà "Thiên Thai". Khói thuốc lá mù mịt. Từ cái máy chạy băng ghi âm ở cạnh cô thu tiền vảng vẳng vọng ra một giọng nữ sướt mướt não nuột.

        "... Dời lạnh lùng trôi theo dòng nước mắt.
        Vói bao tiếng tơ xót thương người.
        Vì cuộc tình đã chết một đêm nao..."

        Định đưa mắt khắp gian phòng. Một người đàn ông ngồi một mình một bàn, trông thấy anh, đứng dậy niềm nở :

        -  Anh Định. Mời anh ngồi với tôi.

        Người đàn ông đó trạc ngoài năm mươi tuổi, dáng chải chuốt, mặc bộ "trô" xám, đầu chải mượt. Định thường hay gặp người này ở các quán trà, tiệm nhảy. Mấy lần anh và hắn đã ngồi chung bàn với nhau.

        Qua nhiều lần gặp gỡ, biết anh là tiến sĩ luật từ Pháp về đang tìm việc, hắn bắt đầu tâm sự với anh. Hắn cũng là một trí thức Việt kiều về nước tên là Sanh, bác sĩ chuyên chữa bệnh thần kinh ở Anh, nghe tin hòa bình lập lại, vè nước, nhưng rồi hắn hối hận đã về miền Nam, vì theo lời hắn : "Đáng lẽ phải về miền Bắc vì miền Bắc mới là độc lập thực sự. Chứ miền Nám chỉ là độc lập giả hiệu. Người Pháp đi thì người Mỹ thay thế.

        Hắn nói với Định những lời nhiệt tình yêu nước và tha thiết muốn hành động để đóng góp vào cuộc đáu tranh chung của dân tộc. Hắn thường thấp giọng ca ngợi một số trí thức đã dũng cảm đấu tranh trong "Phong trào đòi hòa bình thống nhất" ở Sài Gòn -  Chợ Lớn như luật sư Nguyễn Hữu Thọ, giáo sư Phạm Huy Thông v.v... Hắn nói "Nếu tôi về nước sớm, tôi cũng tham gia phong trào đó. Những người trí thức phải là những người yêu nước đứng về phía chính nghĩa. Tôi chỉ công nhận ở nước Việt Nam này có một lãnh tụ duy nhất : Cụ Hồ Chí Minh..."

        Thời gian đầu, Định lặng im. Vài lần gần đây, tuy không nói ra lời nhưng anh chăm chú nghe hắn và gật đầu tỏ vẻ đồng tình, hắn càng thân mật, tâm sự với anh.

        Cũng chẳng còn bàn nào đế trống, Định bước lại bàn của Sanh. Một cô chiêu đãi viên đến trước bàn, hơi cúi đầu, mỉm cười. Định nói :

        - Cô cho tôi một tách cà phê đen. Xin đừng cho bơ.

        Cô chiêu đãi viên quay đi. Định và Sanh trao đổi với nhau những câu hỏi thăm xã giao. Hai người cùng cười khi biết cùng chưa lựa chọn được việc làm nào hợp ý mình. Sanh cười lớn hơn :

        - Bởi vì chúng mình không phải chỉ cần có việc làm để kiếm được nhiều tiền hoặc có danh vọng. Nếu chỉ cần thế thì tôi vẫn cứ ở Anh và anh đã ở lại Pháp. Chúng ta cần những cái lớn hơn thế.

        Ở bàn bên cạnh, mấy người đàn ông, vừa già, vừa trẻ ngồi lẫn lộn với nhau. Cách ăn mặc mỗi người một khác, người thì sang trọng thắt cà-vát, quần thẳng nếp, giày đen bóng loáng; người thì cẩu thả áo cộc tay bỏ ngoài quàn, đi dép lê. Người hút thuốc lá liên tục, người ngậm tẩu và ánh lửa đỏ trên nõ tẩu luôn luôn sáng. Định rất thích nghe chuyện những người phóng viên. Họ biết đủ các thứ chuyện, lại hay trống miệng và coi trời bằng vung. Những gì họ biết mà họ không viết ra được, họ đều nói ra miệng ở các quán trà, tiệm rượu, trong những buổi gặp gỡ nhau. Vừa nghe Sanh nói, Phan Thúc Định vừa để ý nghe câu chuyện của các nhà báo ở bàn bên.

        - Đệ nhất phu nhân qua Đông Kinh và ở đó bà mắng nhiếc ông đại sứ Nguyễn Ngọc Thơ thậm tệ.

        - Thái độ Nguyễn Ngọc Thơ ra sao ?

        - Tổng thống nhiều khi còn bị bà nạt nộ la ó ở trong dinh mà không dám ngửng đầu lên, huống chi là Thơ !

        - Thơ lên từ sau vụ Ba Cụt bị giết phải không ?

        - Việc cụ thế như thế nào, kể cho nghe với.

        - Anh chưa biết ? Hồi đó, sau khi đã đánh lui quân Bình Xuyên, ông Diệm và ông Nhu cho ông Thơ đi làm sứ giả kêu gọi Ba Cụt đầu hàng. Ông Thơ tiếp xúc với người chú của Ba Cụt là Huỳnh Kim Hoan. Huỳnh Kim Hoan nghe lời ông Thơ đi dỗ dành Ba Cụt trở về với chính phủ và chuyển cho Ba Cụt một cái giấy thông hành của Tổng thống Diệm cấp. Ba Cụt cầm giấy thông hành đó đến địa điểm hẹn thì lập tức bị bắt ngay. Những người bắt Ba Cụt lấy cớ là Ba Cụt đến quá giờ hưu chiến. Người chú Ba Cụt là Huỳnh Kim Hoan cũng mất tích luôn. Tòa án quân sự Cần Thơ đưa ngay Ba Cụt ra xử tử hình và cho thi hành án chém đầu ngay. Riêng ông Thơ được cử đi làm đại sứ.

        - Chà chà. Thế thì giỏi quá. Tào tháo cũng phải thua.

        - Suỵt. "Húy” đáy. Có mồm thì cắp có nắp thì đậy.

        - Kiểm duyệt báo thôi chứ kiểm duyệt cả mồm người ta nữa à?

        - Tổng Kiểm duyệt báo là Nha thông tin, còn kiểm duyệt mồm là Nha cảnh sát và công an. Không những kiểm duyệt mồm mà còn kiếm duyệt cả ý nghĩ nữa chứ.

        - Sự im lặng của nhân dân không phải là một điều tốt đẹp.

        - Hà... hà... hà...

        - Nhiều anh còn bị đau hơn Ba Cụt. Cứ tưởng bở. Trịnh Minh Thế tưởng sẽ về thủ tưởng trong quân đội quốc gia, có nhà lầu, ô tô, lại có cả mấy triệu đô-la tiền thưởng. Ai ngờ lãnh một viên đạn sau lung, chết thẳng cẳng. Tuớng Cao Đài Nguyễn Thành Phương nhận không biết bao nhiêu tiền của ông Diệm. Cá nhân tuớng Phương được riêng ba triệu sáu đô-la, ngoài ra còn được ăn vào hàng triệu Mỹ kim cấp cho binh sĩ Cao Đài của Phương và việc thành lập đảng Phục quốc ủng hộ ông Diệm. Ai ngờ ông Diệm vững ngôi rồi, chỉ một năm sau anh em tướng Phương bị đè xuống bùn nhơ, bị ông Nhu tịch thu hết tài sản, lấy lại toàn bộ số tiền đã nhận của ông Diệm.

        - Hà... hà... hà... Thỏ khôn hết thì chó săn phải chết, đấy là chính sách của các bạo chúa.

        - Một nền chính trị độc tài bao giờ cũng đi đôi với những thủ đoạn lừa dối và tàn bạo.

        - Suỵt ! Lại phạm húy rồi.

        - Âu đó cũng là một bài học hay... À, này, tôi nghe nói Hít-le khi lên làm quốc trường thi tìm cách thủ tiêu hết những người biết rõ về quá khứ mình có phải không ?

        Cô chiêu đãi viên bưng một tách cà phê nóng đặt trên bàn Phan Thúc Định. Anh nhìn cô gật đầu :

        - Cảm ơn cô.

        Câu chuyện của mấy nhà báo ngòi bàn bên lọt vào tai Sanh, nên hắn nhún vai bảo Phan Thúc Định :

        - Anh thấy đấy. Ai có trí thức một chút đều bất mãn với chế độ này.

        Rồi hắn hạ giọng, cúi xuống nói rất nhỏ với Định :

        - Tôi mới ở nước ngoài về nên nhiều cái bỡ ngỡ. Thú thực với anh, nếu tôi biết một người kháng chiến, nếu tôi bắt liên lạc được với một người Việt Minh... Tôi sẽ như tất cả những người trí thức yêu nước khác.

        Định nhìn hắn cũng nói nhỏ, thận trọng :

        - Tôi có thể tin anh được không ?

        Mắt Sanh sáng lên, cái mũi to của hắn phập phồng :

        - Tôi đã nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc về đây. Người Việt Nam nào chẳng yêu nước, chẳng muốn đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất. Tôi có giấu gì anh đâu ?

        Phan Thúc Định vẫn có vẻ ngần ngại :

        - Làm thế nào tôi có thể hoàn toàn tin anh được ?

        - Tôi xin thề...

        Phan Thúc Định nâng tách cà phê uống một ngụm, trầm ngâm. Sanh, giục giã:

        - Đấy là tính mạng của tôi, là cả cuộc đời tôi. Tôi đùa thế nào được. Tôi xin thề với anh...

        - Xin lỗi anh. Vì là vấn đề quan trọng có thể mất mạng, không phải là việc đùa, nên tôi phải thận trọng, anh hiểu cho, anh đừng giận tôi.

        - Không. Không. Tôi giận anh thế nào được. Anh thận trọng là phải lắm. Bây giờ người tốt thì ít, người xấu thì nhiều. Chỗ nào cũng đầy dẫy bọn mật vụ. Vả lại chuyện ấy thì ngay cả đến bố mẹ, vợ con mình, mình cũng không cho biết được phải không anh ?

        Phan Thúc Định cẩn thận nhìn khắp tiệm trà một lượt, ghé vào tai nói bên tai hắn :

        - Tôi hoàn toàn tin ở anh. Tôi có biết một người kháng chiến cũ, người này có thế giúp anh được vì vẫn còn liên hệ với Việt Minh. Anh phải tuyệt đối giữ bí mật đấy.

        Sanh không giấu nổi sự sung sướng :

        - Ôi, thế mà anh giấu tôi mãi. Thế mà anh để cho tôi bấy lâu nay cứ định lại ra nước ngoài rồi xin về miền Bắc. Anh có thể giới thiệu tôi với người ấy được không ? Tôi xin làm bất cứ việc gì, miễn là đóng góp được cho nước nhà chóng thống nhát. Người ấy ở ngay Sài Gòn này hay ở xa đây ?

        - Người ấy ở ngay Sài Gòn này thôi. Nhưng anh làm gì mà nóng ruột thế ?

        Sanh thanh minh ngay :

        - Anh bảo tôi không nóng ruột làm sao được. Thời gian gần đây tôi thấy cuộc đời tôi cứ kéo dài như thế này vô vị lắm rồi. Tôi muốn đổi khác đi. Mình có tri thức, có tâm hồn, có lòng yêu nước, mình không thể chấp nhận bất cứ một ngoại bang nào giày xéo lên đất nước này, không thế chấp nhận một sự độc tài tàn bạo thống trị trên mảnh đất này, không thể chấp nhận nối đau chia cắt đất nước.

        Hắn nói hùng hồn, tha thiết quá, làm Phan Thúc Định phải chuyển thái độ. Anh nói :

        - Tôi rất kính phục những người yêu nước nồng nhiệt như anh. Tôi xin giới thiệu anh với người ấy. Không nói giấu gì anh, tôi đến gặp người ấy bây giờ. Tôi cũng như anh.

        Sanh bắt ngay lấy câu nói của Định :

        - Ngay bây giờ ?

        Phan Thúc Định đưa mắt ra hiệu cho Sanh.

        - Anh nói khẽ chứ. Uống xong tách cà phê, xin mời anh đi theo tôi.

        Sanh uống một ngụm hết chỗ cà phê còn lại trong tách. Phan Thúc Định đứng lên. Sanh nhanh nhẹn ra quầy trả tiền. Hai người bước ra khỏi quán trà. Phan Thúc Định chỉ chiếc xe hơi của mình.

        - Mời anh lên xe tôi.

        Mở cửa xe để Sanh bước lên, xong anh sang phía tay lái ngồi. Rập mạnh cánh cửa xe, trước khi mở máy, anh móc trong túi hộp thuốc lá, đưa mời Sanh. Hắn rút một điếu. Anh bật lửa cho hắn châm. Hắn hít một hơi dài sung sướng.

        - Tôi cứ hình dung những người cách mạng là những người phải hiếu biết nhiều. Trước đây, thú thực, tôi chỉ lao vào khoa học, thờ ơ với chính trị. Nhưng từ khi thắng trận Điện Biên Phủ của dân tộc ta vang dội thế giới, tôi tỉnh ngộ...

        Tháy Định đóng hộp thuóc cát vào túi, hắn hỏi :

        - Anh không hút ?

        Định cười :

        - Trong lúc lái xe tôi không hút.

        Chiếc xe chuyển bánh, bon trên đường đầy xe cộ đi lại. Tối đến hầu như cả Sài Gòn đổ ra ngoài đường. Những cửa hàng nháp nháy ánh điện nê-ông xanh đỏ nhiều hơn trước. Những cao ốc kiểu Mỹ đã thấy lác đác xuất hiện. Sanh rít một hơi thuốc lá dài, chỉ mấy tên cố vấn Mỹ mặc quân phục đi trên hè đường, nói:

        - Bọn này có khác gì bọn lính viễn chinh Pháp trước đây đâu. Nhìn bọn chúng, tôi không chịu được... ơ hay, không hiểu sao... tôi thấy nôn nao khó chịu quá...

        Định vẫn nhìn ra phía trước :

        - Có lẽ anh say thuốc đấy !

        Tiếng nói của Sanh bỗng chới với, mơ hò :

        - Ơ... ờ... có lẽ thế... chỉ buồn ngủ...

        Định quay sang : hắn đã nghẻo đàu trên chỗ dựa. Anh cho xe chạy chậm lại, một tay giữ tay lái, một tay rút điếu thuốc lá cháy dở còn trong kẽ tay hắn, ném ra ngoài đường. Anh tiếp tục cho xe chạy trên đường vắng, đỗ vào sát hè đường. Anh lần lượt soát khắp các túi quần, túi áo hắn. Hắn không mang một giấy má gì, chỉ có một tập tiền. Soát đến túi trong áo "trô" của hắn, Phan Thúc Định móc ra một vật dẹt vừa nhỏ vừa bằng chiếc hộp đựng thuốc lá, có ghi nhãn hiệu u. s. A. Anh mỉm cười : đó là một loại máy ghi âm đặc biệt. Anh lật đi, lật lại chiếc máy trên tay, ấn vào một vài bộ phận trong máy rồi đưa lên tai nghe thử : toàn bộ cuộc nói chuyện giữa anh và lão Sanh ở quán trà đã được ghi lại lẫn với những tiếng âm nhạc khác trong quán. Anh bỏ chiếc máy vào túi mình, rú ga, sang số xe.

        Xe anh chạy tới đường Trần Hưng Đạo, đỗ lại cổng Nha giám đốc cảnh sát công an. Anh đưa giấy chứng nhận là nhân viên đặc biệt của Phủ tổng thống cho tên cảnh sát thường trực xem, yêu cầu hắn cho người ta ra gác giữ người ngồi trong xe và cho anh gặp ngay đại tá giám đốc cảnh sát và công an Nguyễn Ngọc Lễ - Nguyễn Ngọc Lễ đã thay Lại Hữu Sang sau khi Ngô Đình Diệm diệt Bình Xuyên - May quá, tối đó, Nguyễn Ngọc Lễ ở phòng làm việc. Tên cảnh sát thường trực vội vã lẽ phép mời anh vào phòng khách. Một phút sau, anh đã đi qua chiếc sân đầy bọn cảnh sát mặc quần áo trắng, đầy những xe ô tô sơn xám, những mô tô chực sẵn, bước vào phòng làm việc của Nguyễn Ngọc Lễ. Nguyễn Ngọc Lễ đã gặp anh mấy lần ở dinh tổng thống, niềm nở đứng dậy :

        - Xin chào ông Định. Ông có việc gì cần kíp truyền đạt cho chúng tôi ?

        Phan Thúc Định bắt tay hắn. Hắn đưa cả hai tay nắm lấy bàn tay Định vì hắn biết anh là người được Ngô Đình Diệm ưu ái. Định nói :

        - Tôi vừa lừa bắt được một tên chống đối Ngô Tổng thống, công khai chửi bới chính quyền quốc gia và ca ngợi Việt Minh. Nó định bắt liên lạc với Việt Minh để hoạt động lật đổ chính quyền quốc gia. Tôi xin giao nó cho đại tá trước khi về báo cáo với tổng thống.

        Nguyễn Ngọc Lễ nói như reo lên :

        - Tốt quá. Xin ông cứ để nó đấy cho tôi ! Tôi xin thân chinh lấy khẩu cung nó ngay lập tức.

        Hắn nắm những ngón tay béo mẫm, chắc nịch của hắn lại :

        - Á à ! To gan thật, dám chống đối Ngô Tổng thống, chửi bới chính quyền quốc gia..., á à ... dám liên lạc với cộng sản.. Dù gan to bằng trời, cứ treo lên cho một trận điện kịch liệt là phải phun ra hết...   

        Phan Thúc Định móc túi đặt chiếc máy ghi âm của lão Sanh lên bàn Nguyễn Ngọc Lé :

        - Đây là chứng cớ nó không thể chối cái được : toàn bộ những lời nói phiến loạn của nó được ghi lại trong máy. Tôi xin giao cho đại tá làm tang vật.

        Anh mở chiếc máy ghi âm cho Nguyễn Ngọc Lễ nghe. Càng nghe, mặt hắn càng nhản lại. Hắn nghiến hai hàm răng vuông bạnh :

        - Nó chết với tôi. Nó phải chết với tôi !

        Phan Thúc Định tắt máy ghi âm.

        - Tôi để nó ngoài xe. Đại tá làm ơn cho mấy nhân viên ra khiêng nó vào hộ. Nó bị ngất đi. Khoảng mươi phút nữa nó sẽ tỉnh dần.

        Nguyễn Ngọc Lễ rối rít :

        - Vâng, vâng. Nếu cần chỉ một thùng nước vào mặt là tỉnh ngay thôi mà.

        - Tùy đại tá xử trí.

        Nguyễn Ngọc Lễ theo Phan Thúc Định ra ngoài. Đi cạnh Định, hắn hỏi nhỏ :

        - Ỏng thấy Tổng thống và Ngài cố vấn có ý kiến gì vè ngành cảnh sát và công an chúng tôi không ?

        Phan Thúc Định nghiêm trang :

        - Tống thổng và ông Nhu rất bằng lòng về những việc làm tích cực của đại tá nói riêng và những chiến tích của ngành cảnh sát và công an dưới quyền ngài nói chung.

        Nguyễn Ngọc Lễ rạng rỡ mặt mày :

        - Ông trình lại với tổng thống và ngài cố vấn hộ tôi : Tôi rất hàm ơn tổng thống, xin hết sức trung thành và tuyệt đối chấp hành mọi mệnh lệnh của tổng thống.

        Hắn vẫy mấy tên cảnh sát võ trang đang đứng ở sân theo hắn ra cổng. Sau khi ra lệnh cho chúng khiêng Sanh vào trong phòng lấy khẩu cung, Nguyễn Ngọc Lễ còn nói với Phan Thúc Định trước khi anh lên xe :

        - Ông thưa với tổng thống là tôi sẽ thân chinh lấy khẩu cung nó ngay bây giờ và ngày mai xin trình lên tổng thống.

        Chiếc xe con của Phan Thúc Định lẫn ngay vào với dòng xe xuôi ngược tấp nập trên đường. Anh lái xe quay về trung tâm thành phố Sài Gòn, đỗ trước cửa tiệm nhảy Liberty Palace.

        Trong lúc anh đang ngòi nói chuyện như thường lệ với Thúy Hằng trên gác, cậu bé đánh giày huýt sáo miệng đi qua phía sau xe anh...

        Sáng hôm sau, Sanh tả tơi ngồi gục trước mặt Lên-sđên và Trần Kim Tuyến. Hắn chỉ còn mặc chiếc áo sơ-mi và chiếc quần "trô” rách mướp đầy vết bẩn lẫn với máu. Mặt hắn nổi lên từng khối tím sưng húp. Hắn thở hổn hển thỉnh thoảng bật lên những tiếng đau đớn...

        Lên-sđên lồng lộn :

        - Con khỉ. Anh làm hỏng hết mọi việc !

        Trần Kim Tuyến thì nhìn Sanh với ánh mắt ái ngại :

        - Anh Phòng, sao anh không nói ngay với đại tá Lễ anh là ai và gọi điện về cho chúng tôi biết ?

        Phạm Xuân Phòng - chính hắn là Phạm Xuân Phòng -  rên ri:

        - Ông ấy có thèm nghe tôi đâu... Tôi nói rồi. Ông ấy không tin... Cái máy ghi âm... Nó hại tôi... Ông ấy đánh ... đau quá... Thằng chó chết !...vừa quay điện... vừa đổ nước vào mồm... tôi chết mất... đau quá...

        Hắn đưa tay lên lay lay hàm răng của mình, có cảm tường như hai hàm răng long chân hết. Không giữ lịch sự gì nữa, hắn nhổ một bãi nước bọt có vẩn máu xuống nền nhà.

        Trần Kim Tuyến nói như an ủi :

        - Anh cũng đã được huấn luyện để có thế chịu đựng được sự tra tấn khi nhỡ rơi vào tay cộng sản rồi cơ mà.

        Phạm Xuân Phòng đưa bàn tay quệt ngang miệng, tức giận la lên :

        - Nhưng tôi... có được huấn luyện để... chịu đựng máy quay điện tối tân... của Hoa Kỳ đâu.

        Trần Kim Tuyến hơi nhếch mép. Lên-sđên không chú ý gì đến hình hài tả tơi, sự đau đớn của Phạm Xuân Phòng, nói như mắng vào mặt hắn :

        - Con khỉ. Thế là hỏng hết ! Anh lộ rồi, anh Phòng ạ. Từ giờ trở đi anh không thể đảm nhận được công việc theo dõi Phan Thúc Định nữa. Anh hãy giấu mặt đi, và làm việc khác.

        Ròi Lên-sđên quay về phía Trần Kim Tuyến :

        - Chúng ta đã thanh toán xong các giáo phái, các đảng phái của Nhật, của Pháp còn lại. Nhưng chúng ta vẫn không làm thế nào dẹp yên được kẻ đòi hòa bình thống nhất, đòi nói chuyện với miền Bắc, đòi tổng tuyển cử, chống lại ông Diệm và sự có mặt của người Mỹ ở đây. Phong trào đó ngày càng lan rộng, ngày càng đe dọa chúng ta. Trong dân chúng, ảnh hưởng của Việt Minh, của ông Hồ Chí Minh ngày càng sâu sắc. Ở một số vùng nông thôn, chúng ta vẫn chưa hoàn toàn kiểm soát được. Nhiều trưởng ấp, trưởng thôn đã bị mất tích. Ở thành phố, qua báo cáo của các cơ quan điều tra, tầng lớp trí thức thanh niên có những tổ chức hoạt động bí mật. Tất cả những điều đó, chắc chắn có bàn tay của Việt Minh. Cho nên Phan Thúc Định là người của S.E.D.C.E thì tôi không lo ngại, nhưng nếu là người của tổ chức Việt Cộng thì phải thanh toán ngay. Cuộc điều tra vừa rồi của anh Phòng vẫn bổ ích cho chúng ta. Chúng ta chưa thấy một dấu vết gì chứng tỏ Định là người của Việt Cộng. Dù sao, muốn chắc chắn, chúng ta vẫn phải làm thêm lần cuối cùng nữa cho an tâm, để biết rõ Định có phải là một người hoàn toàn chống Cộng hay là còn ở trong một tổ chức nào khác ? Còn một đầu mối chúng ta vẫn phải thẩm tra...

        Hắn kéo khóa mở chiếc cặp cầm trên tay, lấy ra hai tờ báo hàng ngày : "Thời đại" và "Sài Gòn". Cả hai cùng được mở sẵn ở trang 8, mục rao vặt có bút chì đỏ đóng khung mấy dòng chữ "Mua tranh cổ : xin liên lạc 365 đường Võ Di Nguy". Trần Kim Tuyến đọc nhanh và ngước mắt nhìn chủ như dò hỏi...

        Lên-sđên hất hàm :

        - Anh có biết 365 Võ Di Nguy là địa chỉ ai không ?

        Tràn Kim Tuyến lắc đấu :

        - Tôi làm thế nào biết được tất cả các nhà ờ trong thành phố Sài Gòn này ?

        - Thế mà phải biết hết đấy ! Nếu không, cũng phải biết hầu hết những địa chỉ cần thiết, thưa ông giám đốc Sở nghiên cứu chính trị ạ... Đây là địa chỉ của Thúy Hằng, cô gái nhảy xinh đẹp của tiệm Liberty mà Phan Thúc Định thường lui tới trò chuyên.

        Vừa đỗ xe trước cửa tiệm Liberty, Phan Thúc Định trông thấy một người từ xa yểu điệu bước lại. Cái dáng người thon mảnh với cầm "sắc" đung đưa trên tay ấy, anh không thể lẫn được, vẫn như ngày nào cùng anh đi bên bờ sông Seine. Anh mở cửa xe, đứng chờ. Chừng như cũng nhận ra anh, một nụ cười với hàm răng trắng bóng làm khuôn mặt Vân Anh đẹp tươi hẳn lên. Vân Anh bước nhanh về phía Định :

        - Chào anh Định ! Thật là một sự tình cờ quí hóa.

        Định đỡ lấy bàn tay mềm mại của Vân Anh.

        - Vân Anh có khỏe không ? Bây giờ làm gì ? Ở đâu ?

        - Anh trông em thì biết, em vẫn khỏe. Còn làm gì ư ? Làm nhiều thứ mà hóa ra không làm gì cả. Em chẳng muốn trói mình vào một công việc gì cố định, có thể làm mình mất tự do. Anh quên rằng em tốt nghiệp ở Cambridge về, mà Sài Gòn hiện nay đang sôi nổi phong trào đua nhau học tiếng Anh ? Em thiếu gì việc làm. Còn anh ?

        Phan Thúc Định mỉm cười :

        - Vẫn thế.

        - Vẫn thế là thế nào ?

        Rồi Vân Anh trỏ vào Định :

        - Không giấu anh được đâu. Em biết bây giờ anh làm lớn rồi: "Cố vấn riêng của ngài tổng thống" cơ mà ! Hay sợ em nhờ vả gì...

        Định vẫn cười :

        - Dù anh làm gì chăng nữa thì anh cũng vẫn là anh. Ỷ anh muốn nói thể. Anh sống vẫn chẳng khác gì hồi còn học ở bên Pháp cả. Hơn nữa, đối với em...

        - Anh khéo bào chữa lắm. Bây giờ anh đi đâu thế ?

        Định chỉ vào tiệm Liberty,

        - Nếu em vui lòng, xin mời. Ở Sài Gòn này, ngoài giờ làm việc ra, anh chẳng còn thú vui nào khác nữa.

        - Á ! Ông cố vấn trẻ tuổi, đẹp trai, bắt đầu ăn chơi rồi đấy ! Thế mà anh nói anh vẫn thế. Nhưng xin lỗi, hỏi thực anh nhé : anh có "mèo" nào trong đó không ? Em vào có phiền gì anh không ?

        Định nhún vai :

        - Không sao cả.

        Anh cũng bắt chước giọng đùa cợt của Vân Anh :

        - Nếu mê cô nào trong đó, anh đã không dám mời em vào.

        Hai người bước vào tiệm. Mấy cô gái nhảy trong tiệm quen Định, thấy anh đi với một thiếu nữ lạ mặt, xinh đẹp vào, nghiêng đầu chào anh và mỉm cười tinh quái. Định nhìn một lượt khắp phòng, không thấy Thúy Hằng. Anh đưa Vân Anh vào một bàn trống.

        Nhạc nổi lên một bài tăng-gô. Vân Anh nhìn Định :

        - Anh còn nhớ không ? Người Pháp rất thích tăng-gô. Em nhớ lại những ngày còn ở Pháp, nhớ lại cái bài hát trữ tình : "Bài tăng - gô đẹp nhất trong đời tôi".

        Định đứng dậy :

        - Đúng vậy... xin mời em ! "Bài tăng-gô đẹp nhất trong đời tôi là bài tảng-gô..." (Anh nhắc lại câu đầu bài hát đó bằng tiếng Pháp). Le plus beau tango du monde c*est celui que jái dansé dans vos bras¹

        Vân Anh đưa tay ra cho Định. Trong tiếng nhạc ảo huyền, Vân Anh hất hàm về phía mấy tên Mỹ, đang đi những bước nặng nề trên sàn nhảy.

        - Bọn kia chắc chỉ thích Suynh, Hu-la-húp. Một bọn người vô văn hóa, điên loạn, hợm hĩnh.

        - Họ giàu và mạnh nhất thể giới. Họ đang giúp chúng ta.

        Vân Anh hơi ngạc nhiên :

        - Sao anh không cộng tác với họ ?

        Định vẫn bước những bước nhẹ nhàng, ung dung.

        - Anh phụng sự Ngô Tổng thống. Tổng thống, người rất sáng suốt, sẽ chỉ cho chúng ta nên đi theo con đường nào.

        Rồi, Định phản công lại ngay :

        - Em có nhận được tin gì của Lê Mậu Thành không ?

        - Từ ngày ra gặp anh ấy đến nay, em không nhận được tin gì của ảnh cả.

        - Nếu Thành không về, cứ đi theo Việt cộng ?

        Vân Anh cũng tỏ ra không vừa :

        - Anh Thành không phải chỉ là người yêu của em mà còn là "người bạn cũ bên núi Ngự Bình" của anh nữa.

        Nét mặt Định không thay đổi :

        - Mọi việc đều khác trước rồi. Bây giờ chống Cộng là quốc sách.

        Vân Anh đánh trống lảng :

        - Trời ơi ! Anh trở thành một chính khách thực sự rồi.

        - Anh chỉ làm mọi việc để trả thù nhà. Ba anh cũng bị chết như ba em. Phụng sự Tổng thống là con đường để anh vừa trả thù nhà, vừa đền nợ nước.

        Ròi anh nhìn vào cặp mắt có hàng mi dày và cong của Vân Anh :

        - Bên cạnh em, anh không là chính khách, không là gì cả...

        Hàng mi dày và cong ấy chớp chớp, cúi xuống :

        - Em thèm được là nam giới như các anh để có thể làm được nhiều việc, để có thể đi theo anh. Là phụ nữ, em yếu đuối quá, bất lực quá. Ba mẹ không còn. Chú em còn phải lo nhiều đến gia đình và bước đường công danh. Có một người yêu thì người ấy đi theo con đường khác rồi, chẳng còn mong khôi phục lại những tình cảm như xưa nữa. Anh xem : em còn biết dựa vào ai nữa, giữa cuộc đời đầy bão táp này ? Nhiều khi, cảm thấy cô đơn quá, buồn tủi quá. Trong khi đó, thời gian cứ đi, lạnh lùng, tàn nhẫn. Thời gian cứ đi và nỗi cô đơn, buồn tủi càng tăng lên... Em sẽ sống ra sao đây ?...

        Vân Anh thở dài. Những lời nói nho nhỏ của Vân Anh thoáng chốc như một bàn tay nhè nhẹ, len lén bóp dần trái tim Phan Thúc Định. Một mùi nước hoa kiêu kỳ từ mái tóc uốn chải rất khéo của Vân Anh thoang thoảng bay vào khứu giác anh. Điệu nhạc huyền ảo...

---------------
        1. Bài tăng-gô đẹp nhất trong đời tôi, là bài tăng-gô mà anh nhảy trong vòng tay em.

        Đầu óc Phan Thúc Định rối bời. Vân Anh là người như thế nào ? Cuộc gặp gỡ hôm nay có phải là vô tình không ? Cô ta có còn liên hệ gì đến Lê Mậu Thành không ? Những lời tâm sự của cô thực hay giả ? Con người cô ta thực ở chỗ nào, giả ở chỗ nào ? Không có lẽ những lời tâm sự ấy là giả dối ở một người đẹp và trong một hoàn cảnh đáng thương như vậy.

        Tiếng Vân Anh vẫn lẫn trong tiếng nhạc mênh mang xa vắng:

        - Những ngày anh và em ở xóm La Tinh đã qua lâu rồi, nhưng em vẫn không quên được. Giá hồi ấy em chưa yêu anh Thành, chưa đặt hết hy vọng tương lai vào anh ấy ! Đã mấy năm qua, bao nhiêu thay đổi đã diễn ra, bao nhiêu con người cũng đã đổi thay. Còn em, đang vẫn dang dở. Nhiều lúc em muốn đùa vui cho quên mọi chuyện đi mà cũng không thể nào quên được. Hình như đời em chỉ là tan vỡ, những dở dang, những buồn tủi... Nhiều lúc em muốn gặp anh để kể nhiều chuyện cho anh nghe như ngày nào, nhưng...

        Bàn tay vô hình nào đó lại nhè nhẹ bóp chặt thêm trái tim Phan Thúc Định. Thực hay là giả đây ? Vân Anh là một cô gái diễm kiều, có học thức, mang một tâm sự u buồn, một tình yêu chung thủy nhưng dở dang đáng thương hay là một con người nào khác ? Vân Anh đang cô đơn cần một chỗ dựa, cần một tình cảm để sưởi ấm cuộc đời giá lạnh của mình hay đằng sau cô ta đang có một thế lực nào khác ? Nếu có sự giả dối nấp bên trong vẻ kiều diễm duyên dáng này thì thực buồn và đáng sợ quá. Có lẽ nào. Không. Có lẽ nào... Nhưng...”

        - Tại sao anh không kể chuyện về anh cho em nghe nhỉ -  Cặp lông mi dày và cong ngước nhìn Phan Thúc Định nũng nịu -  Anh tham lắm, anh chỉ nghe chuyện em thôi mà chẳng nói gì về anh cả.

        Phan Thúc Định như chợt tỉnh. Trải tim anh trở lại nhịp đập bình thường :

        - Chuyện đời anh đơn giản lắm. Đi học, tốt nghiệp xong về nước đi làm, chẳng có gì đáng kể cả.

        Tiéng nhạc dứt. Ánh đèn bật sáng. Phan Thúc Định đưa Vân Anh trở lại bàn. Vân Anh vẫn nhìn anh, giữ nguyên vẻ nũng nịu, hờn dỗi.

        - Một cuộc đời khi ở Pháp, khi ở Mỹ, khi về Việt Nam, một cuộc đời từ anh sinh viên nghèo, chiếm được sự tin cẩn đặt biệt của Ngô Tổng thống, lên đến cố vấn riêng của Tổng thống mà anh bảo là đơn giản ? Em chẳng tin...

        Phan Thúc Đinh nhún vai, thản nhiên :

        - Rất đơn giản vì anh đi đâu, làm gì cũng là theo lệnh của cụ Ngô mà thôi.

        Thấy vẻ thất vọng hiện trên khóe măt Vân Anh, Phan Thúc Định mỉm cười, thân mật :

        -  Trong những người quen cũ, anh chẳng bao giờ quên em cả. Anh rất quí mến em, rất muốn gặp em luôn. Bất cứ lúc nào, em cần gì, em cứ cho anh biết.

Lúc Phan Thúc Định và Vân Anh ra về thì trời đã khuya. Định bảo Vân Anh :

        - Anh đưa em về.

        - Em ở một căn phòng nhỏ ở Khánh Hội.

        Chiếc xe con của anh lăn bánh. Anh không ngờ một chiếc xe Citroen đen cỡ 15 mã lực bám sát theo anh.

        Xe anh rời những phố đông, đến một quãng phố vắng. Chiếc xe Citroen phía sau vượt lên ngang xe anh. Từ trong xe, có một tiếng hô vọng sang xe anh như ra lệnh : "Đứng lại !" Chiếc xe Citroen đã vượt lên trước và làm xe anh đỗ lại.

        Vân Anh níu láy tay Định, hoảng hốt :

        - Cái gì thế anh ?

        Định hãm phanh xe :

        - Anh cũng không biết. Nhưng em cứ bình tĩnh.

        Cánh cửa xe Citroen như đã mở sẵn. Một người mặt áo bà ba đen, đội chiếc mũ phớt sụp xuống sát lông mày, nhảy ra. Người ấy đến bên xe của Phan Thúc Định, ở cửa xe của anh, lễ phép :

        - Chào anh... à cả chị nữa. Không ngờ có cả chị nữa. Chị gì nhỉ, xin lỗi chúng tôi chưa được biết.

        Vân Anh nghiêm nét mặt :

        - Tôi không có hân hạnh được biết ông.

        Người lạ mặt mỉm cười :

        - Cũng chẳng sao. Việc này không dính dáng gì đến chị. Nhưng dù sao sự có mặt chị ở đây cũng phiền quá. Xin mời anh chị xuống xc, tôi nói chuyện một chút.

        Phan Thúc Định lắc đầu :

        - Rất tiếc là tôi cũng chưa được biết ông là ai ? Tôi thấy chẳng cần xuổng xe làm gì. Ông muốn gì xin cứ hỏi, tôi sẵn sàng trả lời ngay đây.

        Người lạ mặt không cười nữa, ló ra một khẩu súng ngắn chĩa vào Định :

        - Có việc cần mới phải nói chuyện với anh. Xin mời anh chị xuống và xin báo trước rằng : chỉ cần một tiếng kêu, một cử chi kháng cự nhỏ là tôi nổ súng ngay.

        Định hơi cau mày. Anh quay sang Vân Anh :

        - Chúng ta xuống xem ông bạn hỏi gì.

        Anh thong thả bước ra khỏi xe và coi như không cỏ gì xảy ra, đưa tay đỡ Vân Anh ra theo. Trong khi đó, mắt anh liếc nhanh quan sát chiếc xe Citroen phía trước. Qua khung cửa khoang sau của chiếc Citroen, anh thoáng tháy một người đàn ông lạ mặt thứ hai đang nhìn ra và cũng lấp ló một nòng súng ngắn chĩa về phía anh. "Tình hình bất lợi. Lại còn Vân Anh nữa. Thế này là thế nào ?" Một ý nghĩ thoáng chạy qua óc Định.

        Người lạ mật đã đóng sập ngay cửa xe Định lại, hất hàm về phía trước :

        - Xin mời anh chị lên xe trước.

        Định nhìn trước, nhìn sau : nòng hai khẩu súng ngắn chĩa về phía mình, chặc lưỡi :

        - Thì ra là một vụ bắt cóc.

        Vân Anh nắm chặt lấy tay anh. Anh nắm lấy bàn tay đó kéo sát về phía mình.

        Cánh cửa sau chiếc Citroen mở rộng. Người đàn ông trên xe bước ra khỏi xe. Người này không đội mũ, mặc sơ-mi cộc tay trắng bỏ ngoài chiếc quần xám, lạnh lùng hất miệng súng, ra hiệu cho Phan Thúc Định và Vân Anh lên xe. Trên xe còn một gã lái xe nữa, không ngoảnh đầu lại, tay để sẵn ở vòng lái.

        Tiếng máy xe vẫn nổ đều đều. Khi Định và Vân Anh bước lên xe rồi thì người mặc áo sơ-mi trắng chui vào khoang sau đóng sập cửa lại, tay vẫn lăm lăm khẩu súng ngắn. Người mặc áo bà ba đen mở cửa khoang trước, lên ngồi cạnh gã lái, nhưng quay mặt phía sau, có ý giám sát hai người. Chiếc xe chạy ngay, quanh co mấy phố rồi hướng về phía ngoại thành.

        Chiếc xe đỗ trước một ngôi nhà hai từng, kiểu biệt thự. Người mặc bà ba xuống trước, mở cổng ngôi nhà, rồi đứng sang một bên. Lúc ấy, người mặc sơ-mi trắng mới cất tiếng ra lệnh cho gã lái xe :

        - Anh ở lại xe trông chị này... (và người ấy quay sang Phan Thúc Định) còn anh, mời anh vào trong nhà, ta nói chuyện với nhau.

        Vân Anh muốn níu Định lại. Anh ngần ngừ một lát từ từ rút khỏi bàn tay Vân Anh, bước ra khỏi xe.

        Theo hiệu của người mác áo sơ-mi trắng, anh bước vào một căn buồng có kê một cái tủ lạnh, một cái bàn dài, hai bên mỗi bên có bốn chiếc ghế dựa. Lúc này, dưới ánh đèn sáng, anh mới nhìn rỗ mặt người mặc áo sơ-mi tráng. Đó là một người đàn ống đã bốn mươi tuổi, mặt vuổng, lổng mày rậm, cái nhìn soi mói. Người ấy chỉ một chiếc ghé mời anh ngồi và kéo ghế ngồi đối diện, giọng dịu dàng :

        - Xin lỗi đồng chí Định nhé. Vừa rồi tôi làm thế để mời đồng chí đến đây vì phải che mắt cô gái cùng đi với đồng chí, và cũng không hiểu tại sao quyết định của cấp trên mời đồng chí ra báo cáo công tác, gởi cho đồng chí qua đường dây từ tuần trước mà không thấy đồng chí ra. Đồng chí có nhận được quyết định đó không ? Đồng chí vẫn nhận được liên lạc thường xuyên chứ ?

        Phan Thúc Định không trà lời, chăm chú nhìn người lạ mặt. Người lạ mặt cười để lộ hàm răng ám đen khói thuốc lá.

        - Đồng chí không nhận ra tôi đâu, vì tôi chuyển về cơ quan sau khi đồng chí đã vào nội thành rồi.

        Thấy Phan Thúc Định vẫn ngồi im, người lạ mặt không cười nữa :

        - Tại sao đồng chí không trả lời tôi ? Tôi hỏi vậy vì tổ chức yêu cầu đồng chí cho biết : tại sao gần đây những báo cáo của đồng chí gửi về chậm và ít hơn trước ?

        Định thản nhiên :

        - Các ông nhầm rồi. Tôi không phải là người của các ông gặp đâu. Tổ chức nào và báo cáo nào ? Tôi chẳng hiểu ông nói gì cả ?

        Người lạ mặt lấy ra một tờ giấy, đặt trên bàn trước mặt Định nói :

        - Đồng chí cẩn thận thế là phải. Đây đồng chí đọc chứng minh thư của tôi thì đòng chí sẽ biết. Đồng chí hãy an tâm, nhà này là một trong những cơ sở bí mật của chúng ta.

        Phan Thúc Định không nhìn vào tờ giấy, cương quyết:

        - Tôi đã nói các ông nhầm rồi. Các ông hãy để tôi ra khỏi đây. Nếu không, các ông sẽ không tránh khỏi phải trả lời trước Tổng nha cảnh sát và công an về việc này. Thì ra các ông ờ trong một tổ chức bí mật chống lại chính quyền quốc gia. Các ông có biết hoạt động chống lại chính quyên quốc gia sẽ bị xử như thế nào không?

        Người lạ mặt đổi giọng, đanh thép :

        - Anh không được nói năng như vậy. Anh nên nhớ rằng :Tôi thay mặt tổ chức đến đây nói chuyện với anh. Tôi buộc anh phải trả lời những câu hỏi của tôi. Anh đầu hàng bọn Mỹ ngụy rồi ? Có phải đồng đô la và cuộc sống ăn chơi sung sướng đã làm anh quên cả nhân dân, quên cả Tổ quốc rồi không ?

        Phan Thúc Định thẳng thắn trả lời :

        - Tôi cấm anh không được dùng những lời lẽ vô lễ như vậy đối với Hoa Kỳ và chính quyền quốc gia. Ai đã bắn chết ba tôi? Ai đã làm cơ nghiệp nhà tôi tan nát ? Nếu anh muốn biết báo cáo tôi gửi đâu thì tôi có thể trả lời thẳng cho anh biết, tôi gởi lên Ngô Tổng thống.

        Người lạ mật cười gằn :

        - À anh đã công khai thú nhận sự phản bội của anh rồi đấy nhé. Anh đã phụ lòng tin của các đồng chí đối với anh. Anh có biết tội phản bội là tử hình không ? Tôi cho phép anh mấy phút suy nghĩ. Anh hãy lấy lại lòng tin của tổ chức đối với anh bằng cách nói rõ thêm những việc anh làm gần đây, ngoài những điều anh đã viết trong báo cáo gửi về chúng tôi.

        Phan Thúc Định nhìn thẳng vào cặp mắt soi mói của người lạ mặt :

        - Chống lại chính nghĩa quốc gia, chống lại Ngô Tổng thống mới là tội tử hình. Luật 10 - 59 không dung thứ cho bất cứ ai. Nhưng mặt khác, Ngô Tổng thống và chính quyền quốc gia bao giờ cũng khoan hồng với những người hồi chánh. Tôi thành thật khuyên anh ra đầu thú đi.

        Người lạ mặt dịu giọng, kiên nhẫn :

        - Thôi, anh đừng đóng kịch nữa. Chúng ta với nhau cả. Cái vỏ trung thành với Ngô Tổng thống ấy, anh hãy để ra khỏi đây, về đến dinh tổng thống hãy khoác vào. Bây giờ, tổ chức chỉ yêu cầu anh báo cáo lý do tại sao báo cáo anh gửi ít hơn trước, nhiều chỗ chưa rõ ràng và thậm chí nhiều việc anh làm anh cũng không báo cáo. chúng ta là đồng chí với nhau, tôi sẽ phản ảnh trung thành những điều anh nói. Nếu anh có ý gì giấu tổ chức, tôi buộc lòng phải chấp hành lệnh xử tử anh.

        Nòng súng của người lạ mặt lăm lăm chĩa về phía Định. Định cũng không nhìn đến cái họng súng đó, dõng dạc :

        - Các anh hãy ra đầu thú đi. Các anh không thể chống lại chính quyền quốc gia được đâu. Đừng làm cái việc châu chấu đá xe ấy. Các anh sẽ đưa đầu vào máy chém hoặc gửi xác ở Côn Sơn. Tôi thành thực khuyên các anh chỉ có con đường sổng là vì phụng sự chính nghĩa quốc gia, phụng sự Ngô Tổng thống.

        Người lạ mặt đập bàn :

        - Câm ngay. Đồ phản bội ! Mầy lại định tuyên truyền cả tao nữa à ? Tao sẽ giết mày như giết một con chó. Giơ tay lên. Tao đếm từ một đến ba. Từ một đến ba là khoảng thời gian để mày suy nghĩ và trả lời.

        Phan Thúc Định từ từ giơ tay và quay mặt ra phía sau :

        - Tao sẵn sàng chết vì Ngô Tổng thống. Đừng hòng tao nói điều gì.

        Tiếng người lạ mặt đằng sau lạnh lùng :

        - Một ...

        Phan Thúc Định không nhúc nhích.

        - Hai...

        Bỗng, nhanh như chớp, Phan Thúc Định đã cúi rạp xuống, chiếc bàn bị hất đổ về phía ngườỉ lạ mặt đánh rầm, suýt đè ngang lên người gã. Gã hoảng hốt nhảy tránh về phía sau. Chưa kịp định thần thì gã đã tháy Định ở ngay sát cạnh và khẩu súng ngắn của hắn bị văng khỏi tay. cổ tay cầm súng của gã đau nhói tưởng chừng gãy xương. Gã hét lên một tiếng, nhảy bổ ra cửa, bỏ chạy. Khẩu súng đã ở trong tay Định. Anh chĩa nòng lên trời bấm cò. Tiếng súng nổ inh tai. Người mặc bà ba đen gác cửa cũng hoảng hốt chạy vội theo người mặc sơ-mi trắng. Ngươi gác cừu cũng hoảng hốt chay vội theo ngươi mặc sư-mỉ trửng.

        Phan Thúc Định chạy ra đến cửa đã thấy hai gã nhảy vào trong chiếc Citroen. Chiếc xe vọt lên, lao bắn đi. Từ trong xe vọng ra một tiếng kêu thét của Vân Anh.

        Phan Thúc Định nhìn kỹ lại gian nhà. Anh bước ra chỗ sáng ngắm khẩu súng ngắn của người lạ mặt trên tay : Khẩu súng mới toanh mang nhãn hiệu Mỹ. Một nụ cười thoáng hiện trên môi anh. Anh chạy vội ra đón một cái tắc-xi, đến một đồn cảnh sát gần nhất.

        Thúy Hằng trở mình, người vẫn đau từ đầu đến gót chân. Cô từ từ mở mắt. Ngoài cửa sổ, ánh sáng chan hòa. Tát cả tiếng động của thành phố dội vào tai cô. Cô nhìn quanh : vẫn căn buồng nhỏ nhắn, ấm cúng của cô. Cô vẫn nằm trên chiếc giường thấp, giữa gối đệm quen thuộc. Kia vẫn là chiếc tủ gương lớn đựng quần áo, chiếc bàn trang điểm có những hộp phấn, thỏi son, xếp ngay ngắn. Đầu giường, trên chiếc bàn đêm, vẫn chiếc máy thu thanh nhỏ nhãn hiệu Philips mà cô chỉ với tay, vặn nút là có thể nghe được một chương trình âm nhạc. Cái cảm giác yên ổn hạnh phúc vì được ở giữa căn buồng của mình, với những đồ đạc quen thuộc của mình cứ lâng lâng dâng lên trong tâm hồn Thúy Hằng một niêm vui nhè nhẹ. Rất nhiều người trong xã hội miền Nam dưới chế độ Mỹ - Diệm chỉ có cảm giác yên ổn tương đối khi ở trong nhà mình, đóng tất cả các cửa lại. Bởi vì mở cửa ra là thấy ngay xe thiết giáp nhà binh, xe bắt người của cảnh sát, xe quân cảnh của bọn Mỹ, là bắt cóc, ám sát, thủ tiêu, là hối lộ lừa bịp, là vật lộn đua chen. Bởi vì mở cửa ra là tai phải nghe hàng trăm thứ tiếng náo động của xe cộ, của các loa phóng thanh phát thanh ra rả cả ngày về "tố Cộng", "chống Cộng", "chính nghĩa", "quốc gia", "thế giới tự do", "liên minh Việt-Mỹ" lẫn tiếng quảng cáo cho thuê buồng ngủ, bán thuốc lậu, thuốc giang mai, chen lấn nhau ầm ĩ...

        Thúy Hằng nhìn lên quyển lịch có ảnh một nữ diễn viên điện ảnh Mỹ, lẩm bẩm :

        - Một tuần lễ qua rồi.

        Một tuần lễ qua ròi, kể từ ngày Thúy Hằng được ra khỏi cái hang hùm của bọn C.I.A. Một tuần qua, rồi sẽ một tháng qua, một năm qua, cho dù mười năm, hai mươi năm nữa có qua đi, cô vẫn không bao giờ quên được những ngày cô bị rơi vào trong tay bọn mặt người dạ thú, những ngày cô nhìn rõ bộ mặt thật của bọn Mỹ hơn bao giờ hết. Hàng ngày cô chỉ nhìn bọn chúng đi đường quần áo thẳng nếp, giày đen bóng loáng, đôi khi ngơ ngác cái gì cũng dừng lại nhìn ngắm như đứa trẻ con, hoặc tối đến khi nhìn chúng đến tiệm nhảy, đóng sập cửa xe hơi thật mạnh, người thơm nức nước hoa, gọi toàn Whisky, vui nhộn trong tiếng nhạc, thì cô không thể hiểu được bọn Mỹ. Nghĩ đến bọn Mỹ, hình ảnh thằng Tô-ma lại hiện lên trong trí óc cô.

        Sau hôm bị hai tên cánh sát lục soát và cướp đoạt ví tiền, Thúy Hằng không đi xe máy nữa, dể tránh mọi sự bất trắc. Cô dặn một chiếc tắc xi đúng giờ đến đón cô về.

        Hôm đó, anh tài xế vừa mở ga cho xe chạy được một quãng thì từ phía sau, hai chiếc xe gắn máy do hai tên cảnh sát lái, tiến lên. Một chiếc xe chạy vượt qua, còn chiếc kia kèm sát tắc xi. Tên cảnh sát lái xe gắn máy thứ hai rút súng sáu, chĩa vào anh tài xế, ra lệnh :

        -  Chạy theo xe gắn máy đằng trước, nghe ! Không nghe tao bắn chết.

        Anh tài xế ngạc nhiên nhìn tên ác ôn. Hắn trợn mắt nhìn lại. Biết có sự chẳng lành xảy ra nhưng không còn có cách nào khác, anh đành phải im lặng lái xe theo sau chiếc xe gắn máy của tên cảnh sát chạy trước. Không khí căng thẳng, nặng nề, đe dọa. Thúy Hằng hết nhìn người tài xế, lại nhìn hai tên cảnh sát.

        Đến trước một cao ốc gần trường đua Phú Thọ, tên cảnh sát đi xe gắn máy đằng trước giơ tay trái ra hiệu cho xe đằng sau, rồi từ từ dừng lại. Chiếc xe tắc-xi hãm xe, hất hàm bảo Thúy Hằng :

        - Mời cô vô đây có việc.

        Thúy Hằng bình tĩnh nói :

        - Không, ông lộn ai rồi đó. Tôi không có quen biết ai trong đó cả.

        Tên cảnh sát lừ lừ đến mở cửa xe :

        - Thì cứ vô đi, đã bảo mà. Vô đi sẽ biết.

        Thúy Hằng lắc đầu từ chối. Hắn nắm tay Thúy Hằng kéo ra. Thúy Hằng định kêu to thì mấy thằng trông mặt mày dử tợn ở trong cao ốc đã chạy ùa ra. Người tài xế tắc xi lắp bắp mấy tiếng : "các ông..." thì tên cảnh sát đã chọc đầu súng sáu vào má ông ta :

        - Câm mồm... Tao ghi số xe của mầy rồi, ra khỏi đây cũng không được hở miệng nói gì cả.

        Biết không thể chống cự được bọn chúng. Thúy Hằng đành xuống xe, giữa sự bao vây của mấy thằng ác ôn. Tòa cao ốc có nhiều phòng, phòng nào cũng kín đáo riêng biệt. Tên cảnh sát đưa Thúy Hằng vào một phòng bày biện theo lối phòng tiếp khách, ánh đèn nê ông sáng như ban ngày : một bộ ghế bành bọc da, một tủ rượu, ở góc phòng có chiếc máy vô tuyến truyền hình. Tên cảnh sát - hay nói đúng hơn tên nhân viên tình báo đóng giả cảnh sát, vì tòa cao ốc nầy là một trong bốn cơ quan diều tra của phân bộ C.I.A. Sài Gòn - chỉ cho Thúy Hằng ngồi vào một chiếc ghế bành rồi lủi mất.

        Giữa lúc Thúy Hằng vừa lạ lùng nhìn những đồ vật trong phòng, vừa miên mím hồi hộp suy nghĩ không hiểu bọn này bắt cóc mình để làm gì thì một tên Mỹ cao lớn mặc quần màu xám, áo sơ mi cộc tay bằng ny lông hoa sặc sỡ, cầm một chiếc cặp bước vào. Hắn thản nhiên ngồi đối diện với Thúy Hằng bật lửa chậm rãi châm thuốc lá hút. Hắn giương cặp mắt như mắt mèo, thô bạo nhìn khắp người Thúy Hằng không chớp mắt. Cái nhìn của hắn làm Thúy Hằng khó chịu quay đi. Hắn nhếch mép cười, nói bằng tiếng Việt Nam chưa rõ dấu giọng :

        - Chào cô Thúy Hằng, cô được mạnh khỏe chứ ?

        Không đợi Thúy Hằng đáp, hắn hỏi tiếp :

        - Cha cô làm gì ? Ở đâu ?

        Thúy Hằng miễn cưỡng đáp :

        - Hồi tám, chín năm trước bỏ nhà đi đâu mất, tôi không rõ.

        - Tức là đi theo Việt cộng phải không ?

        - Tôi đã nói tôi không rõ.

        - Mẹ cô làm gì ?

        - Mẹ tôi chết rồi.

        - Hồi người Pháp còn ở đây, cô làm gì ?

        Thúy Hằng khó chịu lắm nhưng vẫn phải nén lòng trả lời:

        - Tôi đi học.

        - Cô làm ờ tiệm nhảy Liberty dược bao lâu rồi
 
        - Hai nảm.

        - Lương cô bao nhiêu ?

        - Tám ngàn sáu trăm năm mươi đồng, không kể các khoản tiền được tặng.

        - Những ai thường tặng tiền cho cô ?

        - Các khách đến tiệm, tôi không nhớ hết được.

        Tò-ma cười gằn, mở chiếc cặp đựng giấy tờ của hắn, rút ra một chiếc ảnh, đưa Thúy Hằng xem.

        - Ai đây ? Cô có biết không ?

        Thúy Hằng nhìn ảnh nhận ra ngay :

        - Có, tôi biết người nầy.

        Tô-ma sung sướng :

        - Ấy đấy, tôi chỉ cần cô cho tôi biết rõ về người này.

        - Người này là một khách hàng quen của tiệm. Anh ta thường nói chuyện với tôi, vui vẻ, lịch sự. Anh ta nói với tôi anh ta du học ở Pháp về.

        Tô-ma ngắt lời Thúy Hằng :

        - Không. Chứng tôi muốn biết hơn thế.

        Thúv Hằng lắc dầu :

        - Tỏi chỉ biết thế thôi, tỏi không biết gì hơn cả.

        Tô-ma nhìn Thúy Hằng như thăm dò, rồi hỏi sang chuyện khác:

        - Cô mua tranh cổ à ? Cô thích chơi tranh cổ ? Những tranh cổ loại nào thì cô thích ?

        - Không, tôi không chơi tranh cổ - Thúy Hằng lạnh lùng trả lời.

        Tô-ma vẫn chăm chăm nhìn Thúy Hằng :

        - Thế nào ! Không thích chơi tranh cổ à ? Sao lại đảng báo mua tranh ?

        Hắn rút trong cặp giấy của hắn ra tờ báo 'Thời Đại" chỉ cho Thúy Hằng nhìn vào mục Rao vặt có dòng chữ "mua tranh cổ", tưởng chừng làm Thúy Hằng không thể chối cãi nổi. Thúy Hằng vẫn lạnh lùng :

        - Không phải tôi.

        Tô-ma ngạc nhiên :

        - Sao ? Địa chỉ cô rành rành ra dây. Không phải cô đã thuê đăng những dòng nay thì còn ai nữa ?

        Thái độ của Thúy Hằng vẫn không thay đổi :

        - Nhà số 365 Võ Di Nguy có hai chủ thuê. Tôi ở trên lầu. Còn ở dưới là một chủ khác. Tôi tưởng trước khi hỏi tôi, các ông đã điều tra kỹ rồi. Sao các ông không trực tiếp đến hỏi tòa báo xcm ai đã thực đăng những dòng áy ?

        Tô-ma không ngờ có sự lắt léo dến như thế. Hắn tin ở tài liệu của Lên-sđên đưa, nên không cho đi xác minh lại. Bị phản công bất ngờ, hắn không còn giữ dược bình tĩnh, quát to :

        - Vậy ai ở tầng dưới ?

        Thúy Hằng chậm rãi :

        - Không ai ở cả. Nếu ông muốn biết thì tôi cũng xin nói để ông rõ tầng dưới là của ông Tổng trưởng Trần Văn Thiện thuê, lấy chỗ đi lại với "mèo", đồng thời làm nơi liên lạc của mấy ông bà tổng trưởng, tướng tá hẹn hò đưa nhau lên Đà Lạt. Các ông đã biết cái "Hội khỏa thân" của các ông các bà ấy chưa ? Mỗi lần đăng báo "Mua tranh cổ" là một lần các ông, các bà báo nhau đến tổ chức hưởng lạc lối quần hôn nguyên thủy đấy. Sở dĩ tôi biết như vậy vì có lần đã có người hỏi nhầm tôi "Bán tranh cổ", tôi đã chỉ thẳng đến nhà riêng ông Tổng trường.

        - Nói láo - Tô-ma thét lên.

        Thúy Hằng vẫn bình tĩnh :

        - Ông cứ cho đi điều tra. Tôi cam đoan là đúng như thế. Vậy ông đã đièu tra chưa ? Ông còn lạ gì ông tổng trưởng, tướng tá nào chẳng bao bốn, năm "mèo" ở bốn, năm địa điểm khác nhau và có những trò vui kỳ quái.

        Đuối lý, Tò-ma đành phải dịu giọng :

        - Thôi, tôi tin những điều cô vừa nói là đúng. Mong cô cứ nói thực như thế, tôi rất hoan nghênh. Cô cho tôi biết về Phan Thúc Định.

        - Ông nói ai ?

        - Cô khéo vờ quá - Tô-ma gõ vào tấm ảnh để trong cặp giấy của hắn - Cái anh chàng lịch sự vẫn nói chuyện và tặng tiền thưởng cho cô ấy.

        - Tôi không biết gì hơn về anh ta ngoài những điều tôi vừa nói.

        - Người Hoa Kỳ chúng tôi không thích loanh quanh. Tôi xin nói thẳng vấn đề : Cô cho chúng tôi biết Phan Thúc Định ở tổ chức nào ? Đã hoạt động những gì ? Đã nói những gì với cô và qua cô, liên lạc với những ai ? Nếu cô cung cấp cho chúng tôi đầy đủ tài liệu, không những chúng tôi bảo đảm hoàn toàn an ninh cho cô mà còn thưởng cho cô từ một ngàn đến mười ngàn đô-la tùy theo giá trị tài liệu cô cung cấp - tôi xin nhắc lại : mười ngàn đô-la - bằng hàng chục năm đi làm của cô. Người Hoa Kỳ chúng tôi rất sòng phẳng trong vấn đề đó. Còn nếu cô không chịu nói thực thi cô đừng trách chúng tôi.

        Thúy Hằng vẫn khăng khăng :

        “Tôi đã nói với ông và tôi xin nhắc lại : tôi không biết gì hơn cả. Sao các ông không đi hỏi thẳng anh ta ?

        Tô-ma đứng lên :

        - Có lẽ cô chưa muốn trả lời tôi ngay hay cô chê số tiền đó còn ít ? Số tiền có thể hơn nữa tùy theo giá trị của tài liệu cô cung cấp. Không phải mỗi lúc và ai cũng có cơ hội kiếm ra được món tiền khá lớn như thế đâu cô ạ. Tôi để cô ngồi lại suy nghĩ. Khi nào thay đổi ý kiến, cô báo ngay, lúc nào tôi cũng vui lòng nghe cô. Tuy vậy, thời gian cũng không phải là vô hạn định. Tôi chỉ có thế chờ cô từ giờ đến sáng mai.

        Thúy Hằng đứng lên cương quyết :

        - Các ông không có quyền giữ tôi lại.

        - Sao vậy ?

        - Ông Tổng thống đã tuyên bố đất nước tôi là một quốc gia độc lập. Các ông là người Hoa Kỳ, các ông không có quyền đụng đến người Việt Nam chúng tôi.

        Tô-ma bật cười:

        - Cô ngây thơ quá. Cô bảo chúng tôi không có quyền à ? Ai đưa ông Diệm về làm Tổng thống ? Ai viện trợ cho chính phủ ông Diệm ? Ai tổ chức và chi tiền cho quân đội và cảnh sát ? Một người không cần thông minh lắm cũng biết là chúng tôi : người Hoa Kỳ.

        - Các ông không có quyền giữ tôi.

        Thúy Hằng kêu lên thất vọng và chạy xổ ra cửa. Nhưng ở cửa đã có hai thằng Mỹ to lớn, lạnh lùng, tay khoanh trước ngực, lừ lừ đi vào, Thúy Hằng lùi lại.

        Đêm hôm ấy, không thấy Thúy Hằng khai gì thêm. Sáng hôm sau, chúng dẫn cô lên một gian phòng ở tầng hai. Phòng này quét vôi xám, lạnh lẽo, để ngổn ngang những dụng cụ giết người : từ cái dy-na-mô đến cái kèm, cái kẹp, từ cuộn dây điện đến chiếc đèn chụp đứng có lắp bóng điện cực mạnh, từ cái còng số 8 đến các gậy cao su cốt sắt sơn trắng. Tất cả đều mang từ Mỹ sang, đều được chăm chút sạch sẻ, bóng loáng như những dụng cụ y tế.

        Thúy Hằng thoáng hiểu chúng định làm gì mình. Một mối cảm uất dâng lẽn làm nghẹn cổ họng cô. Đây là nền "độc lập tự do" của cái "quốc gia Việt Nam Cộng Hòa" mà bọn C.l.A. muốn cho cô biết rõ đây là nền văn minh của một nước đế quốc giàu mạnh nhất "thế giới tự do".

        Tô-ma đã đứng chờ sẵn Thúy Hằng ở trong phòng, hất hàm hỏi cô nửa dỗ dành, nửa đe dọa :

        - Thế nào cô gái đẹp đáng yêu của tôi, cô nghĩ kỹ chưa ? Người Hoa Kỳ chúng tôi, rất nhân đạo, nhất là đối với phụ nữ đáng yêu như cô. Nếu cô khai rõ sự thực thì không những cô được trả lại tự do, mà khoản tiền chúng tôi hứa với cô cũng sẽ được lĩnh. Chỉ có chúng tôi và cô biết thôi, cô có thể hoàn toàn an tâm về điều đó. Chúng tôi rất biết điều và đứng đắn. Cô muốn sang Hoa Kỳ chơi, chúng tôi sẽ tạo điều kiện. Với nhan sắc của cô, biết đâu ở nước Hoa Kỳ hay chuộng lạ, chẳng có nhiều hãng phim, ký giao kèo thuê cô đóng . Ảnh cô sẽ in ở khắp các báo chí. Cô vừa giàu có, vừa trở thành diễn viên nổi tiếng... người được cái may mắn như cô. Cô đừng nên bỏ lỡ cơ hội tốt đẹp mà nhiều người vẫn ao ước.

        Thúy Hằng nghe những lời đường mật của Tô-ma, nhìn những dụng cụ tra tấn bày ở trong phòng, gật đầu :

        - Vâng, tôi rất hiểu cái nhân đạo của người Hoa Kỳ. Phải chăng, những thứ nầy là biểu hiện cho cái nhân đạo đó ?

        Tô-ma nhếch mép cười một cách thâm hiểm :

        - Cô bớt ngây thơ hơn hôm qua rồi đấy nhỉ. Đúng, đối với chúng tôi: nhân đạo chỉ có thể xây dựng được trên đô-la và bạo lực. Nước Hoa Kỳ chúng tôi đã được xây dựng như vậy và đã trở thành nước giàu mạnh nhất thế giới. Nhưng thôi... bây giờ không phải là lúc triết lý với cô. Cô nên nhớ rằng sự kiên nhẫn của bất cứ ai cũng đều có giới hạn.

        - Tôi tương những điều ông muốn biết, tôi đã nói hết rồi.

        - Không đúng. Thế ai đây ? Nó làm gì ? - Tô-ma quát lên và chìa chiếc ảnh Phan Thúc Định ra.

        - Tôi không biết .

        Như một con thú dữ bị đòn, Tô-ma chồm lên, thẳng tay tát một cái thật mạnh vào mặt Thúy Hằng. Bị một cái tát nhà nghề bất ngờ, Thúy Hằng lộng óc loạng choạng suýt ngã. Giọng Tô-ma nhẹ nhàng hơn bao giờ hết :

        - Cô gái đẹp đáng yêu của tôi ơi ! Ô my darling¹! Em nên biết điều một chút chứ ! Em có đau lắm không ?

---------------
        1. My darling : em cưng của anh !

        Hắn giơ tay ấn một nút điện trên tường. Có tiếng chuông reo. Một tên Mỹ cao lớn bước vào. Hắn quay sang Thúy Hằng giọng đổi khác :

        - Thế nào ? Vẫn còn đủ thời gian cho mầy tự chọn.

        Nhìn thẳng vào cái mặt quỷ của hắn, Thúy Hằng thấy tất cả sức mạnh trong người mình trỗi dậy.

        - Tôi chỉ biết có thế thôi. Tôi không phải lựa chọn gì cả.

        Tô-ma trỏ một ngón tay lên thái dương ra hiệu cho tên Mỹ cao lớn :

        - Dí điện vào đầu óc bướng bỉnh của nó.

        Thế là cuộc tra tấn bắt đầu. Tiếng chuông của một thánh thất gia-tô nào gần đó, ngân nga.

        Thúy Hằng bị giam giữ trong cơ sở của C.I.A. ấy suốt hai tuần lễ. Trong hai tuần lễ ấy, cô bị bọn chúng tra tấn nhiều lần, chết đi sống lại. Xen kẽ với những trận tra tấn là những cuộc dụ dỗ, đe dọa. Dụ dỗ, đe dọa không được, lại tra tấn. Chúng mờ nhạc jazz ầm ĩ trong khi quay điện cô, chúng uống rượu Whisky, uống cô-ca cô-la khi cô ngát nằm sóng soài trên bàn. Cô nhớ mãi hình ảnh tên Tô-ma, mỗi lúc cô trả lời "không biết" thì sao con quỷ mặt người đỏ biến đổi nhanh chóng đến thế. Đang ngậm điếu thuốc lá, cái đầu gật gật, gù gù, giọng nói ngọt ngào như mía lùi bỗng quăng ngay điếu thuốc lá, mặt tái đi, giọng nói rít qua hai kẽ răng, chòm lên như một con chó dại.

        Có lúc hắn thay đổi phương pháp, vừa trẹo mồm nhai kẹo cao su, vừa kiên nhẫn ngòi hỏi cô suốt cả buổi. Hắn đặt ra liên tiếp những câu hỏi làm cho Thúy Hằng không kịp suy nghĩ, nhiều câu hỏi vu vơ, không dính dáng gì đến việc giữ Thúy Hằng, nhưng liền đó hắn lật ngược vấn đề định tìm ra những mâu thuẫn trong câu trả lời của cô, dồn ép cô bật ra những điều gì cô muốn giấu.

        Nhưng chúng đã thất bại. Trước sau, chứng không khai thác được điều gì thêm ở Thúy Hằng về Phan Thúc Định. Biết không thể làm gì hơn, những ngày cuối cùng của thời gian giữ cô, chúng lại cho cô ăn uống đày đủ, vỗ về cô, an ủi cô.

        Một buổi sáng, chúng đưa cô trở lại cái phòng khách ở tầng dưới. Tên Tô-ma niềm nở, trơ trẽn mời cô uống cà phê bột và ăn bánh ngọt chúng đã bày sẵn trên bàn. Cô không thể nào đụng được vào những thứ đó. Tô-ma hỏi :

        - Thời gian ở đây, có nhiều điều không vừa ý cô phải không ?

        Thúy Hằng miễn cưỡng đáp :

        - Ông ở địa vị tôi, ông sẽ nghĩ như thế nào ? Thiết tưởng, ông không phải hỏi tôi điều đó.

        Tô-ma làm như không có gì xảy ra, mỉm cười :

        - Cô hãy quên đi những chuyện đã qua đi. Ngay người Hoa Kỳ chúng tôi mà có những hoạt động chống Hoa Kỳ, chúng tôi cũng phải xử như vậy thôi. Chúng tôi tôn trọng công lý và tự do, cho nên phải cố gắng tìm ra sự thật, cô hiểu cho. Chúng tôi rất sung sướng là sau khi thẩm vấn thấy cô vô tội, chúng tôi đã săn sóc cô chu đáo mấy ngày hôm nay và bây giờ, xin trả tự do cho cô. Chúng tôi làm gì là cũng vì tự do, vì quyền lợi của quốc gia mà thôi. Có thế, mới xác minh được cô là người tốt. Từ nay, cô có thể sống hoàn toàn yên ổn vì là người đã được xác minh rồi. Xin chia vui cùng cô...

        Hắn móc túi đưa ra một tập giấy bạc.

        - Dù sao cô cũng đã khai với chúng tôi một số vấn đề. Chúng tôi đã thẩm tra lại thấy đúng và để đền bù những ngày cô phải nghỉ việc vừa qua, chúng tôi xin tặng cô hai mươi ngàn đồng tiền Việt Nam.

        Thúy Hằng thấy kinh tỏm, kinh tởm cả bộ mặt lì lợm trơ trẽn, cả những lời lẽ tráo trở của Tô-ma, kinh tởm cả tập giấy bạc trên tay hán cũng như đồ ản, đò uống hắn bày trên bàn. Bởi vì cô đã biết đằng sau những lời lẽ, những tờ giấy bạc, những đồ ăn, đồ uống là những cái máy quay điện, cái còng số 8, cái gậy cao su cốt sắt, là "công lý, tự do" của nước Mỹ. Cô gạt tập giấy bạc trả tên Mỹ :

        - Cảm ơn ông, ông vừa nói đến tự do. Cái điều quý hơn tất cả đối với tôi bây giờ là tự do. Còn tiền ở nhà tôi hãy còn, tôi không dám nhận số tiền này của các ông.

        Tô-ma đang cười, nghiêm ngay nét mặt :

        - Cái đỏ tùy cô thôi. Nhưng trước khi cô ra về, tôi thấy cần giao hẹn với cô một điều : thời gian cô bị giữ ở đây và tất cả những gì cô nghe, cô thấy ở đây, không ai được biết cả ! Cho đến tận lúc chết, cô cũng không được nói với ai, nhất là không được tỏ một thái độ gì cho Phan Thúc Định đoán biết được. Nếu có một người nào biết, chúng tôi bắt buộc phải xóa mọi chứng cớ (hắn nhấn mạnh) và việc ấy chỉ có thể đổi bằng tính mạng của cô thôi. Tôi không phải đe dọa cô đâu... Cô phải bảo vệ uy tín của Hoa Kỳ.

        Thúy Hằng im lặng, không đáp. Hắn tiễn Thúy Hằng ra đến cửa phòng, còn dặn thêm :

        - Chúng tôi rất cần những người cộng tác như cô. Nếu lúc nào cô nghĩ lại hoặc cần gì, xin cô cứ đến đây hỏi trung tá Tô-ma.

        Thúy Hằng nằm im trên giường, mỗi lần trở mình thấy đau ê ẩm. Bọn Mỹ đánh ác thật. Chúng đánh không để lại dấu vết gì trên người cô nhưng cái đau thấm vào tận xương tủy, động ở mỗi một sợi dây thần kinh, cứ thỉnh thoảng lại dội lên.

        Đang nghĩ miên man thì Thúy Hằng nghe có tiếng gõ cửa. Cô ngồi dậy hỏi :

        - Ai ?

        Tiéjig một người phụ nữ trả lời :

        - Em đây, chị Thúy Hằng phải không ? Em có việc rất cần gặp chị.

        Thúy Hằng mở cửa, một cô gái lạ mặt có hàng lông mi dài và vành môi mỏng bước vào với dáng điệu như lén lút, tự động khép cánh cửa lai đằng sau mình. Thúy Hằng ngạc nhiên vì chưa gặp người phụ nữ này lần nào. Cô lạ lùng nhìn khách hỏi :

        - Chị hỏi tôi ?

        Người phụ nữ lạ mặt gật đầu, rất tự nhiên :

        - Thế nào ? Chị khỏe hẳn ròi chứ ? Chị bắt đầu nhận "công tác được chưa" ? Từ hôm chị bị bắt đến nay, công việc của "tổ chức" bị đứt quãng. Anh Định cử em đến để nối lại đường dây liên lạc. Đáng lẽ em đến ngay hôm chị mới về cơ, nhưng phải tránh bọn mật vụ lảng vảng trước cửa nhà chị, hôm nay, em mới vào được.

        Thúy Hằng sửng sốt :

        - Chị lầm chăng ? Chị nói "tổ chức", nói lộn xộn những gì mà tôi chẳng hiểu ra sao cả !

        Người phụ nữ lạ ghé vào tai Thúy Hằng nói nhỏ, liếc mắt ra phía ngoài cửa như sợ có ai nghe trộm :

        - Em là người của anh Phan Thúc Định đây mà. Chị chưa tin em chắc là vì em thiếu mật khẩu chứ gì ? Chị thông cảm cho em vì sau lúc chị bị bắt, các mật khẩu cũ đều thay đổi. Còn mật khẩu mới thì anh Định không gặp được chị nên chưa truyền đạt cho chị biết.

        Thúy Hằng nghiêm ngay nét mặt :

        - Tôi càng không hiểu chị định nói gì. Chắc chị lầm nhà rồi đấy. Tôi không hề được hân hạnh quen biết chị. Chị nên đi tìm đúng cái người mà chị định hỏi thì hơn.

        Lời nói của Thúy Hằng không khác gì muốn tống khứ cô khách không mời mà đến. Người phụ nữ lạ mặt bối rối, nói mấy câu vụng về chữa thẹn.

        - Vâng có lẽ em lầm, xin lỗi chị. Chắc là Thúy Hằng khác... Nhưng xin chị giữ kín việc này cho nhé.

        Người phụ nữ lạ mặt bẽn lẽn chào Thúy Hằng bước ra ngoài. Thúy Hằng bực mình đóng sập mạnh cửa. Óc nàng, hiện ra bao nhiêu câu hỏi. Nàng lẩm bẩm : "Quái. Tại sao lúc nào cũng Phan Thúc Định ? Trong khi đó, người phụ nữ lạ mặt đã xuống đến đường, rảo bước về phía ngã tư. Đến ngã tư, ả rẽ ngoặt bên tay trái khuất bóng. Một chiếc xe Méc-xê-đét bóng loáng đợi sẵn ở đó. Giám đốc Sở nghiên cứu chính trị và xã hội trung ương Trần Kim Tuyến vừa tì một tay lên vòng tay lái, vừa nhoài người ra mở cửa xe cho ả bước lên, hỏi :

        - Kết quả ra sao, cô Duy-Ly ?

        Cuộc họp báo đã kéo dài hơn một tiếng rưỡi. Ngô Đình Diệm đã tỏ vẻ sốt ruột. Hắn không ưa những cuộc họp báo như thế nầy, vì nhiều khi sự thông minh có hạn của hắn không thể đối phó được với những câu hỏi không thể lường trước được của các nhà báo. Tất nhiên đó chỉ là đối với các ký giả người nước ngoài, còn những nhà báo người Việt Nam ở Sài Gòn, thì không ai dám hó hé một câu gì trái ý hắn. Hắn sẽ khó chịu, tức giận và sau đó anh nhà báo nào to gan sẽ được Đại tá Nguyễn Ngọc Lễ mời đến Nha tổng giám đốc cảnh sát và công an "trả lời" thay cho hắn.

        Bên cạnh Ngô Đình Diệm vẫn là Ngô Đình Nhu như cái bóng, như linh hồn của Diệm. Nhà "chiến lược gia" của gia đình họ Ngô này, tuy không giữ chức vụ gì chính thức trong chính quyền và chỉ là một cố vấn thôi, nhưng quyền uy hắn bao trùm tất cả, quyết định tất cả, tóm thâu tất cả. Hắn chỉ đạo màng lưới mật vụ gồm sáu, bảy vạn tên len lỏi khắp các thôn xã, các cơ quan, trong các khu phố, các nhà máy, dò xét các hoạt động, lời nói của tất cả mọi người. Hắn nghe va đọc báo cáo. Hắn vạch kế hoạch. Hắn đôn đốc việc thực hiện. Mỗi đêm, trong gian phòng tối riêng biệt của dinh Gia Long, gối đầu lên mấy quyển truyện găng-stơ Mỹ, bên cạnh chiếc bàn đèn thuốc phiện tráng lề, hắn đã nghĩ ra bao nhiêu mưu kế đen tối.

        Bây giờ hắn ngồi đấy, bên cạnh Ngô Đình Diệm, trong cuộc họp báo, rỏ tai mách nước cho Diệm hoặc trả lời thay cho Diệm mỗi khi Diệm gặp một câu hỏi hóc búa. Điếu thuốc lá luôn luôn dính trên môi dày thâm sì của hắn.

        Các nhà báo vẫn liên tiếp thay phiên nhau đặt câu hỏi. Một nhà báo Pháp nói với Ngô Đình Diệm :

        - Có những nguồn dư luận cho rằng gia đinh Ngài là gia đình phong kiến. Chính phủ Ngài cầm đầu là chính phủ mang tính chất gia đình trị.

        Ngô Đình Diêm trả lời không cần nghĩ ngợi :

        - Đó là luận điệu của Cộng sản.

        Nhà báo Pháp :

        - Nhưng thưa Ngài, theo chỗ tôi được nghe thì nhiều người có nhận xét ấy không phải chỉ là những người Cộng sản. Họ có đầy đủ chứng cớ cho nhận xét của họ : Ngài cầm đầu chính phủ, vợ chồng ông cố vấn Nhu nắm mọi quyền hành; phụ tá quốc phòng là ông Trần Trung Dung - họ hàng của bà Nhu ; đại sứ Việt Nam Cộng Hòa ở Oa-sinh-tơn là ông Trần Văn Chương -  thân sinh ra bà Nhu ; đại sứ lưu động của ngài ở Âu châu là ông Ngô Đình Luyện, người em út của ngài; đứng đầu cả miền Trung là Ngô Đình Cẩn cũng là một người em ruột của ngài.

        Diệm cắt ngang lời nhà báo Pháp :

        - Đó vẫn chỉ là luận điệu của Cộng sản.

        Ngô Đình Nhu thêm :.

        - Nếu không phải là Cộng sản thì cũng là người thân Cộng.

        Nhà báo Pháp mỉm cười, cúi xuống ghi. Một nhà báo Thụy Điển :

        - Xin lỗi Ngài, tôi mới đến Sài Gòn nhưng tôi đã gặp một số trí thức, một số đồng nghiệp của tôi than phiền là ở đây không có quyền tự do tư tưởng, tự do báo chí, tự do ngôn luận...

        Diêm quay sang nhìn Ngô Đình Nhu. Nhu thản nhiên đáp :

        - Ở đây, không ai có quyền có tư tưởng riêng gì cả, trừ tôi¹!

        Tất cả phòng họp lắng xuống ngạc nhiên. Phút ngạc nhiên qua đi, mọi người bật lẽn tiếng cười. Một nhà báo Ba Lan :

        - Xin ngài cho biết về tình hình các trại giam. Theo số liệu chúng tôi được biết thì có khoảng nửa triệu người đang bị giam giữ trong những điều kiện rất khắc nghiệt, lại thường xuyên bị tra tấn, đánh đập đến chết hoặc tàn tật. Ngoài ra, cũng vào khoảng hàng triệu người bị quản thúc dưới mọi hình thửc.

        Diệm trả lời ngay :

        - Đấy là bọn Cộng sản.

        Nhà báo Ba Lan :

        - Theo chỗ tôi biết thì những người bị giam giữ ấy đều là phụ nữ, trẻ em hoặc ông già. Có cả những nhà tu hành, những giáo sư, sinh viên mà tôi biết chắc chắn không phải là Cộng sản. Tôi đã gặp một thiếu nữ hai mươi tuổi, mới bị giam có hai năm đã bị liệt cả hai chân, rụng hết tóc và người mang đầy thương tích, dấu vết còn lại của những cuộc tra tấn hết sức dã man. Cô ta chỉ là một nữ sinh, không có tội gì. Ngài có biết những sự việc đó không ?

        - Nếu không phải là Cộng sản thì cũng là những người hoạt động cho Cộng sản.

        Ngô Đình Nhu thêm :

        - Người làm chính trị không có quyền để trái tim rung động.

        Nhà báo Ba Lan :

        - Các ngài không sợ có sự phản ứng trong các tầng lớp nhân dân ?

        Ngô Đình Diệm :

        - Không ai có quyền phản ứng gì, vì miền Nam Việt Nam hiện đang ở trong tình trạng có chiến tranh.

        Nói xong, Diệm đứng lên. Ngô Đình Nhu cũng đứng lên theo.

        Biết thói quen của Diệm, Võ Văn Hải, bí thư riêng của Diệm tuyên bố cuộc họp kết thúc. Các nhà báo lục tục ra về.

---------------
        1. Nguyên văn câu trả lời của Ngô Đình Nhu cho nhà báo Joe Aslop trong cuộc họp báo ờ dinh Gia Long hôm đỏ là : "Dans ce pays personne n a d idee, sauf moi". Xem "Léchec amérlcain au Vietnam vu par un Américain" của Hilaire du Berrier. Tác giả.

        Hai anh em Diệm, Nhu quay về phía trong dinh gặp Trần Lệ Xuân đi cùng với con gái là Lệ Thủy ở hành lang. Trần Lệ Xuân xách một cái ví đầm trắng, mỹ miều óng chuốt trong chiếc áo dài trắng hờ cổ may chẽn lấy người, làm nổi bật tất cả tám thân thon thả khêu gợi. Lệ Thủy, con gái lớn của vợ chồng Ngô Đình Nhu, mới hơn mười tuổi mà như đã mang cả tính sắc sảo, lẳng lơ của mẹ lẫn tính tàn nhẫn, độc ác của bố. Nó mặc một cái quần cao bồi chẽn nhiều túi, nhiều nút đóng ở miệng túi, áo sơ-mi kẻ ô vuông, thắt lưng trễ, ngang hông đeo một khẩu súng ngắn rập đúng những vai nữ tướng cướp trong phim Mỹ. Hai mẹ con nó vừa đi nghỉ mát ở Đà Lạt về, như hãy còn mang theo tất cả khí hậu ôn đới của miền Cao nguyên.

        Diệm hỏi Lệ Thủy :

        - Cháu ở Đà Lạt có thích không ?

        Lệ Thủy lắc đầu :

        - Cháu thích đi nghỉ ở Thụy Sĩ, ở Pháp hơn cơ. Ở Đà Lạt cháu chẳng chơi với ai được cả. Mẹ cháu bận tiếp khách cả ngày.

        Ngô Đình Nhu hỏi vợ :

        - Công việc làm ản của chị Cả¹ và chú cẩn ra sao ?

        Lệ Xuân đáp :

        - Công việc rất khá. Chị Cả và chú Cẩn đã nắm được hết các nguồn lợi ở miền Trung rồi, không có việc xuất, nhập cảng mặt hàng nào mà không có bàn tay chị Cả. Có việc không bỏ đồng vốn nào, không mát một bước đi nào, chị ấy cũng thu được hàng chục vạn đô-la. Chị ấy còn hùn vốn với mấy sĩ quan cao cấp bao thầu việc cung cấp mọi thứ cho quân đội vùng chiến thuật 1, vùng chiến thuật 2. Riêng trong trận lụt vừa rồi, chị ấy nhận việc phát chẩn gạo, thuốc men, vải cho dân lụt cũng kiếm được khối. Vốn của chị ấy phải vài trăm triệu đô-la rồi. Còn chú Cẩn không thích việc buôn đi, bán lại nhu chị Cả. Chú ấy nắm trong tay mấy rừng quế, những đảo yến, các của quý trên rừng, dưới bể. Lay Chúa, chú ấy cho em xem những tráp kim cương và ngọc quý của chú ấy mà em hoa cả mắt. Chú ấy bảo em muốn nhặt bao nhiêu thì nhặt. Chú ấy gởi biếu cha Thục và các anh khối thứ, mấy đôi ngà voi dài hơn một mét, mấy chục lạng cao hổ cốt, mấy chục cái mật gấu... rồi trâm, quế...

        Diệm gật gù :

        - Tội nghiệp chú ấy, chẳng thích đi đến đâu cả.

        Ngô Đình Nhu hỏi :

        - Khu nghỉ mát của nhà ta sắp xong chưa ?

        Trần Lệ Xuân cầm quai ví đu đưa, vẻ sung sướng mãn nguyện:

        - Sắp xong rồi. Thế mà mất đến hai triệu đô-la đấy anh ạ. Hôm nào anh lên nghi, anh hẳn bằng lòng. Em đã bảo mấy ông kiến trúc sư Pháp là không cần phải tính toán tiền nong, cứ xây bằng những vật liệu quý nhất, cứ vẽ kiểu sao cho tráng lệ, thật vĩ đại y như nhà nghỉ mát riêng của các tỷ phú Mỹ. Có phòng riêng khiêu vũ, có bể tắm nước nóng, có khu vườn nuôi thú, có phòng chiếu bóng, có nơi hòa nhạc... Đặc biệt nhất là phòng hút thuốc của anh bố trí hoàn toàn theo lối vương giả Á Đông, cửa sổ trông ra cảnh núi rừng rất đẹp, với bộ bàn đèn quý từ đời Mãn Thanh, em phải cử một Hoa Kiều ở Chợ Lớn đáp máy bay sang tận Hồng Kông mua về. Thứ hai là phòng tắm của em với những vật liệu mà ngay cả những tài tử chiếu bóng nối tiếng,   giàu nhất cũng khó mà có thể sắm được. Hiện nay xây dựng được hai phần ba... Em sẽ đặt tên cho nó là : "Biệt thự LAM SƠN”.

        Ngô Đình Nhu nói sang chuyện khác :

        -  Thôi những chuyện ấy đế chốc nữa. Bây giờ, anh Diệm và anh sắp phải họp với quan chức Hoa Kỳ bàn về tình hình chung. Em thấy tình hình chính trị miền Trung thế nào ?

        Trần Lệ Xuân đáp :

        - Lạy Chúa ! Suýt nữa quên. Chú Cẩn có gửi thư cho anh Diệm đây. (Ả láy ở ví xách tay ra một cái phong bì, đưa cho Ngô Đình Diệm). Về tình hình chính trị, chú Cẩn có nhiều điều lo lắng.

        Diệm xé chiếc phong bì. Bên trong là một lá thư và một bản báo cáo mật của Ngô Đình Cẩn về tình hình Trung phần.

--------------
        1. Mụ cả Lễ.

        Lá thư viết :

        " Tinh hình dân chúng cũng dáng ngại. Bọn trí thức hay tụ tập nhau bàn tán những điều không có lợi cho đại cuộc của chúng ta. Chúng hay so sánh chế độ này, chế độ nọ để khen bọn Việt Cộng và chê bai chúng ta. Bọn sinh viên và học sinh cậy mình có học, rất ương bướng khó bảo, hay bí mật lưu hành với nhau những báo chí, truyền đơn phản loạn, kết bè, kết phái, đua nhau có nhiều hành dộng chưa điều tra được. Bọn Phật giáo coi chúng ta như tử thù không đội trời chung. Ảnh hưởng của chúng khá lớn trong dân chúng. Bọn dân lao động thợ thuyền và nhà quê thì lầm lì khó hiểu. Em đã dùng nhiều cách mua chuộc, dụ dỗ chúng thế mà hễ gặp bọn Việt Cộng là chúng theo ngay. Người của ta không ai dám ỏ lại ấp chiến lược ban đêm. Ban đêm, bọn Việt Cộng hoàn toàn làm chủ các ấp chiến lược đó. Không hiểu tại sao tất cả việc làm của chúng ta từ nhỏ đến lớn, bọn Việt Cộng đều biết, trong khi chúng ta không nắm dược tí gì những hoạt động của chúng. Lúc này, em mới thấy thiệt thòi là ở xa các anh, không xin dược những lời dạy báo khôn ngoan của các anh. Nhưng em hứa với các anh sẽ hết sức trị để không đứa nào ngóc cổ lên được.

        Kính thưa Tổng thống

        Còn một tin nữa, em phải trình ngay để Tổng thống rõ : giáo sư Lê Mậu Thành vừa mới mật báo về, cho biết hoạt động Việt Cộng sắp sửa gia tăng mạnh mẽ về mọi mặt. Chúng ta cần phải tấn công trước ngay. Giáo sư đã nắm được một số tin tức, xin với Tổng thống cho người tin cẩn liên tục thường xuyên với giáo sư và cho phép giáo sư hành dộng. Giáo sư cho rằng cơ hội đã đến rồi, giáo sư không thể chờ đợi được nữa, muốn cho bọn Việt Cộng một đòn thật đau. Em hoàn toàn đồng ý với giáo sư và xin Tổng thống chấp nhận lời đề nghị của giáo sư: Sau này, ta có thể rút giáo sư về cai quản Viện Đại học Huế vì chúng ta rất cần nhiều người của ta nắm giữa bọn thanh niên hay nổi loạn, không biết sợ ai dó. Đói với bọn này, nếu em biết rõ thằng nào hoạt động chống đối em sẽ bắn chết, không thương tiếc, còn những đứa khác em sẽ bắt vào lính tất, cho chúng hết hy vọng đi theo Việt Cộng.

        Nếu tình hình có gì mới, em xin kính trình ngay với riêng Tổng thống và anh Nhu. Còn bản báo cáo tình hình mọi mặt của Trung phần em gửi kèm theo đây để Tổng thống đưa cho các quan chức Hoa Kỳ xem. Tất nhiên trong bàn báo cáo ấy, em không nói hết cho người Hoa Kỳ biết được, vì họ có thể đánh giá sai về những cố gắng hoạt dộng của gia đình ta, từ dó có thể ảnh hưởng đến sự gia tăng viện trợ của họ cho chúng ta và có thể dẫn tới họ đòi chúng ta phải chia xẻ  quyền hành với những kẻ ngu xuẩn khác. Em không giấu Tổng thống sự khó chịu của em đối với những nhân viên điều tra riêng của người Hoa Kỳ cứ thọc vào những chuyện riêng của gia đình chúng ta và sục sạo khắp mọi nơi. Chằng hạn như tên Phạm Xuân Phòng mà Tổng thống dã biết hắn ra đây để trao đỏi công việc làm ăn của em.

        Em kính xin Tổng thống cho em một người có tài năng vừa có thể giúp đỡ em trong mọi hoạt động bí mật phụng sự Tổng thống và quốc gia, vừa có thể phối hợp với giáo sư Lê Mậu Thành ngăn chận những hoạt động đang gia tăng của Việt Cộng và tấn công lại chúng ta.

        Một lần nữa, em cầu Chúa lòng lành ban phước cho Tổng thống và các anh".

        Kính thư,

        NGÔ ĐÌNH CẨN

        Diệm đọc xong thư của tên lãnh chúa Trung phần, đưa cho Ngô Đình Nhu. Mấy phút sau, Diệm quay sang hỏi Trần Lệ Xuân:

        - Tháng này... thím đã chuyển tiền thêm cho các ngân hàng ở nước ngoài chưa ?

        - Dạ, đã chuyển rồi. Ngoài hai ngân hàng Mỹ, một ngân hàng ở Hồng Kông, một ngân hàng ở Thụy Sĩ, một ngân hàng ở Pháp, em mới mở thêm một tài khoản nữa ở ngân hàng La Mã.

        Diệm gật đầu, bằng lòng :

        - Gửi ở Mỹ ít thôi, nên gửi ở Thụy Sĩ và La Mã.

        Đợi Nhu đọc xong thư, Diệm hỏi :

        - Chú đảm bảo không ai biết được cái đường hầm bí mật của chúng ta đấy chứ ? Thế còn cái lão Hoa kiều ở đầu đường hầm có thể tin được không ?

        Ngô Đình Nhu đáp :

        -  Anh yên tâm. Lão Hoa kiều ấy¹ biết rằng hở ra sẽ mất đầu. Em đã bảo thẳng với hắn như vậy. Thằng này là thủ túc đắc lực của em, em hiểu biết tánh nết nó, em lại cho nó nhiều tiền.

--------------
        1. Mã Tuyên.

        Ở phòng họp, mấy tên trùm tình báo Mỹ đỡ đầu cho Ngô Đình Diệm : Lên-sđên và giáo sư Phi-sin đã ngồi đợi hai anh em họ Ngô. Diệm tươi cười đưa tay ra bắt tay chúng. Trần Lệ Xuân cũng đẩy Lệ Thủy ra sân dinh chơi, đi vào phòng họp. Khi bắt tay Lệ Xuân, Phi-sin cố tình nâng tay ả đặt lên môi vừa kiểu cách, vừa tình tứ. Ngô Đình Nhu vờ như không để ý đến.

        Diệm đã giấu bức thư của Ngô Đình Cẩn, chỉ đưa cho Lên-sđên bản báo cáo. Trong khi Lên-sđên chăm chú đọc, Diệm quay sang nói nhỏ với Nhu :

        - Tôi và chú không thể rời Sài Gòn được. Nhưng trong gia đình chúng ta phải có một người ra với chú Cẩn để chú ấy yên tâm. Tôi rất thương chú ấy. Ngày mai chú gặp anh Thục, đề nghị anh Thục ra thăm chú Cẩn mấy ngày...

        Phi-sin cũng chuyện to, chuyện nhỏ với Trần Lệ Xuân về mấy buổi dạ hội do "Hội những người Hoa Kỳ bạn của Việt Nam" tổ chức :

        - Bà là hoàng hậu trong buổi dạ hội đó. Bên cạnh bà, tất cả những vẻ đẹp khác đều mờ đi. Tất cả những người có mặt đều cảm thấy ông nhà thật là diễm phúc lớn.

        - Thế còn các ông ?

        - Đối với chúng tôi, chúng tôi thấy vượt hàng vạn cây số sang đây đã không uổng. Tôi đã đi nhiều : Pa-ri, Tô-ky-ô, Ha-oai, Băng-cốc, Ma-ni... nhưng chỉ có ở đây...

        Hắn buông lửng câu nói và Trần Lệ Xuân mỉm cười.

        Lên-sđên đã đọc xong bản báo cáo của Ngô Đình Cẩn. Hắn không thỏa mãn :

        - Bản báo cáo này nói nhiều đến những hoạt động của ngài đại diện Trung phần. Tôi e ông ấy nói hơi quá về mình và những cố gắng của ông ấy không đạt được kết quả như chúng ta mong muốn. Theo những báo cáo riêng mà tôi nhận được của nhân viên C.I.A. từ ngoài đó gửi về, tình hình Trung phần xấu đi tồi tệ và ngài đại diện Trung phần đang gặp nhiều lúng túng. Ảnh hưởng của Việt Cộng ngày càng lan rộng. Ảnh hưởng của ta đang co về mấy thành phố và thị trấn. Những người trung thành với chúng ta chỉ là những người chúng ta trả tiền. Tôi có những con số và sự việc cụ thể. Tổng thống Ai-xen-hao-ơ rất không bằng lòng khi thấy kế hoạch không triển khai được mà còn bị vỡ từng mảnh. Xin lỗi Tổng thổng, đôi khi tôi có ý nghĩ ông em ruột ngài ở ngoài Trung phần không được lòng dân và khả năng khó đảm đương được việc thực hiện kế hoạch trên một vùng đất đai rộng, hiểm trở như vậy. Nếu tình hình xấu đi, tôi lo trong năm tài chính tới; chúng tôi khó xin được Hoa Thịnh Đốn duy trì sự viện trợ như hiện nay. Tổng thống và các nghị sĩ ở Hoa Thịnh Đốn đòi hỏi chúng ta có những tiến bộ rõ rệt.

        Ngô Đình Diệm, bối rối :

        - Chúng tôi vẫn giữ vững được chính quyền trong tay. Các ông biết đấy, chú Cẩn đã làm hết sức mình.

        Trần Lệ Xuân thấy cần phải đỡ lời anh chồng :

        - Bổn phận người Hoa Kỳ là phải giúp đỡ chúng tôi hơn nữa. Bởi vì nếu chúng tôi không giành được thắng lợi thì danh dự Hoa Kỳ, nước đồng minh vĩ đại của chúng tôi, cũng không còn.

        Lên-sđên quay sang phía Lệ Xuân :

        - Thưa bà, bà nói thật chí lý nhưng tôi cũng xin thưa với bà là người Hoa Kỳ chúng tôi là những người rất thực dụng !

        Không hiểu câu nói của Lên-sđên có hàm ý sâu sắc gì mà cuộc họp lặng đi. Ngô Đình Nhu dụi điếu thuốc lá cầm tay vào chiếc gạt tàn thuốc, phá tan bầu không khí nặng nề.

        - Chúng tôi sắp mở cuộc tấn công toàn diện vào các thế lực chống đối và Việt Cộng. Người của chúng tôi nằm trong hàng ngũ Việt Cộng cả ở vùng nông thôn rừng rú, cả trong các tổ chức quần chúng ở thành phố, đã sẵn sàng hành động. Chúng tôi sẽ đảo ngược lại tình thế nhanh chóng. Chúng tôi nhất định sẽ tiến hành bình định thành công, trước hết là miền Trung.

        Phi-sin hướng về Ngô Đình Nhu :

        - Chúng tôi hoan nghênh những hành động cương quyết đó.

        Ngô Đình Diệm nói :

        - Các mạng lưới bí mật của chúng ta hàng ngày có tin đưa về nơi ngài Lên-sđên, nơi chú Nhu, nơi ông Trần Kim Tuyến. Nhưng chú Cẩn ở miền Trung không có điều kiện thuận lợi như chúng ta, lại thiếu người giúp đỡ, tôi thấy phải cử người ra giúp đỡ chú ấy.

        Lên-sđên gật đầu :

        - Đúng, và chúng ta phải có một kế hoạch thật cụ thể để hướng dẫn ông đại diện Trung phần dựa vào đó mà tiến hành. Mục đích chúng ta vẫn không thay đổi : phải đánh phá đối phương từ trong ra, từ ngoài vào, khắp mọi nơi, bằng mọi cách, bằng mọi vũ khí để làm chia rẽ, tan rã đối phương, tiến tới tiêu diệt hoàn toàn đối phương, bình định xong miền Nam Việt Nam này, chuẩn bị cho những kế hoạch vĩ đại khác. Đối với chúng ta, chỉ có mục đích là đáng kể, còn phương tiện nào cũng tốt. Chúng ta vẫn phải thực hiện bằng được kế hoạch đã được thông qua từ Oa-sinh-tơn. Trong tình hình này, chúng ta phải tiến hành thận trọng hơn từng bước một. Tôi đề nghị giáo sư Phi-sin phác một kế hoạch cụ thể phù hợp với tình hình Trung phần cho ông Cẩn. Tuần tới phải xong bản kế hoạch đó.

        Ngô Đình Nhu hỏi :

        - Còn việc thực hiện ?

        Lên-sđên đáp :

        - C.I.A sẽ đỡ đầu việc thực hiện kế hoạch đó. Chúng tôi sẽ đề nghị cơ quan viện trự kinh tế Mỹ chi vào đó 50 triệu đô-la.

        Trần Lệ Xuân rạng rỡ, mỉm cười nói nhỏ với Phi-sin :

        - Có những bạn đồng minh như Hoa Kỳ, chúng tôi thấy hoàn toàn tin tưởng.

        Lên-sđên nói, lời lẽ dứt khoát như những mệnh lệnh :

        - Tôi đề nghị cử trung tá Tô-ma và ông giám đốc Sở nghiên cứu chính trị và xã hội Trần Kim Tuyến ra gập ông Cẩn vừa để nghiên cứu thêm tình hình miền Trung, vừa để truyền đạt lại ý kiến của chúng ta thế hiện trong kế hoạch đó. Mọi hoạt động của chúng ta phải thể hiện sự thống nhất Việt-Mỹ.

        Ngô Đình Diệm nói :

        - Chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Tôi sẽ cử một người thân tín nữa ở hẳn bên cạnh chú Cẩn làm cố vấn đặc biệt.

        Lên-sđên hỏi :

        - Thưa Ngài, Ngài định cử ai ?

        - Phan Thúc Định.

        Mọi người nhìn Ngô Đình Diệm. Ngô Đình Diệm nói rõ ý mình hơn :

        - Sở dĩ tôi cử Phan Thúc Định vì Định trung thành theo tôi từ Hoa Kỳ về. Trải qua nhiều thử thách, những lúc khó khăn nhất như hòi 1955, Định là một trong những người đã không rời bỏ tôi, đã giúp tôi được nhiều việc. Anh ta có học, hoạt động giỏi, có thể giúp chú Cẩn tổ chức những mạng lưới bí mật, thu thập tin tức nhanh chóng như đã giúp tôi. Anh ta lại là người đã từng về nước bắt mối liên lạc với giáo sư Lê Mậu Thành trước đây, bây giờ ra đó có thể phối họp với Lê Mậu Thành phá Việt Cộng từ trong ra, các ông thấy thế nào ?

        Diệm hơi ngạc nhiên khi thấy tên trùm tình báo Mỹ Lên-sđên đồng ý. Hắn không biết gì về những cuộc theo dõi, thử thách, điều tra của bọn C.I.A. đối với Phan Thúc Định. Sau những cuộc theo dõi, thử thách, điều tra ấy, bọn chúng đã coi Định là một người thật sự chống Cộng, trung thành với Ngô Đình Diệm.

        Phi-sin, Ngô Đình Nhu và Trần Lệ Xuân cũng đồng ý với Ngô Đình Diệm về việc cử Định ra Trung phần, với những động cơ khác nhau. Phi-sin đồng ý vì hắn biết Trần Lệ Xuân có cảm tình với Phan Thúc  Định, hắn coi như đã loại được một tình địch. Mặt khác, C.I.A. tuy không còn nghi ngờ phan Thúc Định nữa, nhưng dù sao Định vẫn không phải là người hoàn toàn của chúng như Trần Kim Tuyến, như Phạm Xuân Phòng, như Võ Văn Hải nên chúng cũng không muốn để cho Định quanh quẩn trong dinh Gia Long, hiểu biết những điều bí mật giữa chúng với Ngô Đình Diệm.

        Ngô Đình Nhu đồng ý, vì hắn tin tài Phan Thúc Định có thể giúp tên em bạo chúa ở miền Trung, vì hắn hiểu biết vợ hắn hơn ai hết, hắn e ngại những tình cảm lộ liễu của cô vợ trẻ đẹp đa tình đối với người thanh niên, vừa trẻ, vừa đẹp trai, vừa lịch thiệp.

        Trần Lệ Xuân đồng ý, vì nghĩ ngay đến khu nhà nghỉ mát đang xây ở Đà Lạt với những phòng gương lớn, những bao lơn ngắm cảnh trảng sáng núi rừng mờ ảo, có phòng tắm cực kỳ lộng lẫy, tráng lộ, tiện nghi... sẽ được gặp Định ở đấy.

        Thấy mọi người đồng ý, Ngô Đình Diệm hể hả :

        - Tui biết mọi người nhứt trí với tui.


        Năm ngày sau, một chiếc máy bay riêng chờ Tô-ma và Trần Kim Tuyến ra Huế, mang theo bản kế hoạch "GIÓ ĐÁ XOAY CHIỀU"...

      

        
        1. Phan Thúc Định   

        2. Bí mặt trong tòa Khâm mạng Phú Cam   

        3. Năm năm sau   

        4. Vân Anh   

        5. Gặp lại người xưa...   

        6. Một câu chuyện tình của người cán bộ   

        7. Số điện thoại 377   

        8. Sự ra đời của một nội các.   

        9. Những bước đầu của một chế độ   

        10. Mon coeur a son secret   

        11. Chiến trường mở rộng   

        12. Những đòn đầu tiên của miền Bắc giáng xuống C.I.A.

        13.   Từ Đại thế giới đến Liberty Palace   

        14. Phương án Việt -Mỹ I      

        15.   Nỗi lo sợ của Thúy Hằng   

        16. Bản danh sách Việt Cộng nằm vùng   

        17. Biệt thự Hoàng Chương   

        18. Bị theo dõi   

        19. Một vụ bắt cóc   

        20. Nanh vuốt của C.I.A.   

        21. Sự thống nhất của một kế hoạch   


        1. ÂN (Già ÂN) : Người giúp việc lâu năm trong gia đình họ Ngô, được Ngô Đình Nhu cắt đặt hầu hạ Diệm

        2. ALLEN : Sĩ quan tình báo Mỹ. Chuyên viên tuyển mộ người VN đưa vào các toán biệt kích, tung ra miền Bắc hoạt động phá hoại.

        3. ANDREWS : Trung úy CIA. chuyên trách công việc huấn luyện các toán biệt kích nhảy dù và bí mật đổ bộ bằng đường biển ra miền Bắc.

        4. CAO THỊ VÂN ANH : Người yêu cùa Lê Mậu Thành. Du học ở Pháp, sau sang Anh được CIA Mỹ tuyển dụng làm gián điệp. Về nước đóng vai phóng viên để theo dõi X.30.

        5. BẢO ĐẠI : Quốc trưởng "Việt Nam Cộng Hòa". Được Pháp đưa lên làm vua năm 1925, khi mới 12 tuổi.

        6. Cô y tá BẠCH LAN : Tên thật là Bích Hường. y tá ở bệnh viện Huế. Mật vụ của Ngô Đình Cẩn

        7. NGUYỄN HỮU BÀI Bố bà Nguyễn Thị Tài người yêu của Ngô Đình Diệm. Hiệp biện đại thần đứng đầu trào (Tể tướng), dưới thòi vua Duy Tân và Khải Định. Người đã chống lại lệnh thực dân Pháp đào mả (lăng) các vua nhà Nguyễn để lấy các vật châu báu. Do đó mới có câu :  "Đào mả không Bài".

        8. BÌNH Toán trưởng một toán Ị biệt kích của CIA. Toán biệt kích do Bình chỉ huy đã bị bắt tại Nông trường Bình Minh (Ninh Bình), đầu năm 1956, khi vừa nhảy dù xuống đất.

        9. BRÉVIÉ Toàn quyền Đông Duơng vào những năm cuối thập kỷ 30 và đầu thập kỷ 40.
10. NGÔ ĐĨNH CẨN   Cậu "Cố Trầu". Đại diện Chính phủ Việt Nam Cộng hòa tại Trung phần, trong khoảng thòi gian 1955-1963.

       10. NGÔ ĐĨNH CẨN   Cậu "Cố Trầu". Đại diện Chính phủ Việt Nam Cộng hòa tại Trung phần, trong khoảng thời gian 1955-1963.

   
        11. COGNY Tưóng Pháp, chỉ huy quân đội Pháp ỏ Bắc bộ và miền Bắc Trung bộ.

        12. J.IAWTON COLLIN’S Đại sứ Mỹ ở miền Nam Việt Nam vào những năm gần cuối thập kỷ 50.

        13. LUCIEN CONEIN Sĩ quan tình báo CIA Mỹ. Đóng vai Phó chỉ huy phối đoàn MAAG ở Sài Gòn.

        14. CRAS Cố đạo Pháp làm trung gian cho Phan Thúc Định gặp Giám mục Ngô Đình Thục. Làm việc cho cơ quan tình báo Pháp SEDCE. Lấy nhà dòng Rédemptoriste ỏ Huế làm nơi giao dịch hoạt động vào những năm trước và sau Đệ nhị thể chiến.

        15. TRẦN VĂN CHƯƠNG Đại sứ của Ngô Đình Diệm ỏ Hoa Kỳ. Bố của Trần Lệ Xuân, vợ Ngô Đình Nhu. Sinh ngày 3-01-1901. Thời Pháp thuộc là Thượng thư Bộ Lại.

        16. NGÔ ĐÌNH DIỆM Ngày 7-7-1954, làm Thủ tưóng. Ngày 26-10-1955, đưọc bầu làm Tổng thống Việt Nam Cộng hòa.

        17 . NGUYỄN ĐỆ Thời Pháp thuộc có lúc được Bảo Đại củ làm Dổng lývăn phòng.

        18. PHAN THÚC ĐỊNH Con trai tuần vũ Phan Thúc Ngân, được Ngô Đình Nhu trao bức thư mật chuyển về Huế cho Khâm mạng Tòa thánh ỏ Phú Cam. Sinh viên truòng Luật Hà Nội. Đã có công giúp Ngô Đình Diệm trốn ra nưóc ngoài.

        19. PHAN QUANG ĐÔNG Thủ túc đắc lực của gia đình họ Ngô. Trung tá trong quân đội Việt Nam Cộng hòa.

        20. HẢl ĐƯỜNG   Nhân vật chính điện trong một chuyên án của Công an Trung Bộ.   Đóng vai chủ quán trọ ở thị trấn Kỳ Anh (Hà Tĩnh).

        21. MIKE O' DANIEL Tuớng Mỹ Nhân vật quan trọng trong phái đoàn Mỹ đến miền Nam Việt Nam nghiên cứu tình hình để xâm lược theo phưong sách thực dân kiểu mới.

        22. ALLEN DULLES Giám đốc Cơ quan tình báo CIA Mỹ.

        23. FOSTER DULLES   Anh ruột của Allen Dulles, ngoại trưởng  Mỹ.

        24. DRAPIER Khâm mạng Tòa thánh TCG ở Phú Cam, Huế. Hồng y giáo chủ. Đại diện cùa Tòa Thánh Vatican ỏ khu vực Đông Nam Á. Cai quản các xứ đạo trong các nước Việt Nam, Lào. Campuchia.  Thái Lan.

        25. EISENHOWER Tổng thống Mỹ.   

        26. EDEN    Thủ tướng Anh.   

        27. PAUL ELY   Cao ủy Pháp. Đại tướng chỉ huy quân đội Liên hiệp Pháp ở Đông Dưong.

        28. MENDÈS FRANCE Thủ tướng Pháp.   

        29. WESLEY F1SHEL Cố vấn trong phái đoàn MAAG của Mỹ. Nhân viên của cơ quan  tình báo CIA được biệt phái làm giáo sư dạy trường Đại học Michigan.

        30. ORAFFEUIL Khâm sứ Pháp tại Trung Kỳ trong thời Pháp thuộc.   

        31. GlAI (Nguyễn Thế) Đại úy trong quân đội Liên hiệp Pháp, người thuộc phe cánh của tướng Nguyễn Văn Hinh. Sĩ quan trong nhóm thân Pháp định làm một cuộc đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm từ những ngày đầu của chế độ Cộng hòa ở miền Nam.

        32. PHAN VĂN GIÁO Thủ hiến Trung Phần  V.N. Thời kỳ Pháp thuộc là dược sĩ ở thị xã Thanh Hóa. Thân Pháp.

        33. NGÔ ĐÌNH KHẢ Bố của Diệm - Nhu - Cẩn Hiệp biện đại học sĩ dưói triều vua Thành Thái, không đồng ý truất phế vua và đưa vua đi đày, nên có câu: "Đày vua không Khả”.

        34. HITLER Quốc trường Đức. Tác giả cuốn "MEIN KAMPF   

        35. VÕ VĂN HẢI   Bí thư cùa Ngô Đình Diệm.   Em trai cùa Võ Lăng. tuần vũ. Võ Văn Hài là người của CIA được Lansdale cài vào Phủ Tổng thống để theo dôi mọi hoạt động của Diệm - Nhu.

        36. NGUYỄN VĂN HINH Thiếu tướng trong quân đội Liên hiệp Pháp. Tham mưu trưởng quân đội Liên hiệp Pháp ở Đông Duong. Nguyễn Văn Hinh có vợ Pháp. Con trai của Nguyễn Văn Tâm, Đốc phủ sứ sau được Pháp đưa lên làm Thủ tưóng của cái gọi là "Nam kỳ quốc".

        37. HẢO  (Nguyễn Văn) Toán trưởng một toán biệt kích của CIA. Toán biệt kích do Hảo chỉ huy đã bị bắt ngay sau khi đổ bộ vào một vùng bờ biển ở huyện Bố Trạch (Quảng Bình), đầu năm 1956.

        38. HUỲNH KIM HOÀN Ngưòi đứng ra làm trung gian cho Ngô Đình Diệm bắt liên lạc với Lê Quang Vinh (Ba Cụt).   Cậu ruột của Ba Cụt, một chức sắc trong giáo phái Hòa Hảo, ỏ vùng Cái Vồn (Hậu Giang).

        39. ĐẶNG HOÀNG Bí danh của liệt sĩ Nguyễn Ngọc Đảng. Học sinh trường Khải Định. Người của Ban Phản gián Công an Thừa Thiên, cầm đầu một nhóm học sinh, sinh viên ở Huế.

        40. NGÔ VĂN HÂN Bí thư tỉnh đảng bộ Việt Nam Quốc dân đảng ở Thừa Thiên. Giáo sư dạy trường trung học Khải Định (nay là trưòng Quốc Học). Huế. 

        41. JOHN F. KENNEDY   Tổng thống nước Mỹ.   

        42. TRUNG TÁ TRẦN ĐÌNH LAN   Sĩ quan quân đội Liên hiệp Pháp thuộc phe thân Pháp của Nguyễn Văn Hinh. Định làm một cuộc đảo chính chống Ngô Đình Diệm, nhưng bị CIA phát hiện.

        43. TRẦN THỊ PHƯƠNG LAN   Vị hôn thê của Phan Thúc Định. Nữ sinh trường Đồng Khánh.

        44. NGUYỄN NGỌC LỄ Sĩ quan trong quân đội Pháp. Đưọc Diệm phong lên chức trung tướng. Thủ túc của gia đình họ Ngô.

        45. TỔ LOAN "Con gái" Phạm Xuân Phòng. Cơ sở của Ban Phản gián Công an Thừa Thiên.

        46. LEBRIS Thiếu tuớng trong quân đội Pháp. Ủy viên Cộng hòa của Pháp ỏ Trung phần Việt Nam.

        47. BỬU LỘC Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa. Nguời thuộc dòng vua, đưọc Pháp đưa lên làm Thủ tướng bù nhìn năm 1954.

        48. LANIEL Thủ tướng nước Pháp.   

        49. VŨ LONG (bí danh "Sông Hương") "Trưỏng ban Công tác đặc biệt Trị-Thiên" -người chỉ huy trực tiếp đơn vị, trong đó có Trần Mai, Hồng Nhật và cả X.30.   Vũ Long hay Sông Huơng là bí danh của tác giả cuốn truyện này. Đơn vị đuợc nói trong sách là Ban Phản Gián (hay BAN NHÌ) Công an Thừa Thiên.

        50  TRẦN LỆ XUÂN Vợ Ngô Đình Nhu. Chủ tịch phong trào Phụ nữ Liên đới. Một người đàn bà có quyền lực tuy không giữ chức vụ gì trong chính quyền hồi bấy giờ.

 
        51.  NĂM LỬA (tức  LÊ VĂN SOÁI) Tướng Hòa Hảo đưọc  Diệm thu phục và cho làm Quốc vụ khanh trong chính phủ.

        52.  NGÔ ĐÌNH LỆ THỦY  Con gái Ngô Đinh Nhu và Trần Lệ Xuân.

        53.  NGỎ ĐỈNH LUYỆN Đại sứ lưu động của Diệm ỏ các nước Tây Âu. Em út trong gia đình họ Ngô.

        54.  CAOVẦNLUẬN Viện trường Viện Đại học Huế. Linh mục Thiên chúa giáo. Thời kỳ đưọc đào tao làm linh mục ỏ trường Thần học La  Mâ, Luận đưọc o.s.s.  bí mật tuyến làm gián diệp. Sau khi thụ Ị phong linh mục, Luận đưọc cừ làm Giám đốc Đại chủng viện Kim Long (Huế).

        55. Bà CẢ LỄ (nhũ danh là NGÔ THỊ HOÀN, vợ ông  Nguyễn Văn Lễ (Cả Lễ). Em gái Ngô Đình Diệm, chị của Ngô Đình Nhu, Ngô Đình Cẩn và Ngô Đinh Luyện. Dưói thời Ngô Đình Diệm, Ngô Thị Hoàn (Bà Cả Lễ) giữ độc quyền khai thác quế ở Quảng Nam, độc quyền kinh doanh ngoại thưong và lúa gạo ỏ miền Trung.

        56. EDWARD G. LANSDALE Đại tá rồi sau thăng lên thiếu tưóng chỉ huy Phân bộ CIA Mỹ ỏ Sài Gòn. Đội lốt cố vấn trong phái đoàn MAAG của  Mỹ ở Việt Nam.

        57. MAGSAYSAY  Tổng thống Phi Luật Tân.

        58. MORLIÊRE Tuớng chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp đổ bộ vào miền nam nước ta sau ngày Hiệp định sơ bộ ký kết

        59. TRẦN MAI Tên thật lả Nguyễn Tri Đỉền, cháu nội cụ Nguyễn Tri Phương. Nhân vién của Ban Phản gián được Vũ Long giao nhiệm vu theo dõi Lê Mậu Thành. Hồi ấy là Tổ trưởng một Tổ công tác đặc  biệt, mang mật số 32-PQD.

        60. HỒ M1NH Nhân viên tình báo O.S.S. Mỹ chuyển sang làm việc cho S.E.H. Pháp, bí mật vào vùng gỉáỉ phóng miền Trung Trung Bộ để tổ chức lực lượng "kháng chỉến quốc gia" nằm chờ Ngô Đình Dỉệm về "phục quốc" (1950). Vụ án này đã bị Ban Phản gián Công an Thừa Thiên khám phá. Hồi ấy Đài Tiếng nói Việt Nam đã vạch trần âm mưu và thù đoạn của địch trước dư luận thế giới.

        61. PHAN THÚC NGÂN Bố PHAN THÚC ĐỊNH. Tuần vũ Quảng Ngãi và Hà Tĩnh

        62. LÂM THÀNH NGUYÊN  Tưóng Hòa Hảo. Phần tủ chống Diệm. Đưọc giáo phái Hòa Hảo chỉ định thay thế Ba Cụt sau khi Ba Cụt sa vào bẫy của anh em Diệm-Nhu, bị đưa ra xử tử hình tại Tòa án Quân sự Cần Thơ.

        63. NGÔ ĐÌNH NHU Cố vấn đặc biệt của Ngô Đình Diệm. Con đứng vào hàng thứ bảy cùa Thượng thư Ngô Đình Khả. Đã từng du học ỏ Pháp và tốt nghiệp kỹ sư trường Đại học thư mục CHARTRES. Về nước đưọc Pháp cử làm Giams đốc Thư viện Quốc Gia ở Hà Nội.

        64. HỒNG NHẬT Tên thật là NGUYỄN NGỌC DŨNG. Cán bộ Cách mạng, đưoc tổ chức (BAN PHẢN GIÁN) phân công xây dựng cơ sở công an trong lòng địch. (Xem bản xác nhận ở sau phần Phụ Lục này)

        65. CẨM NHUNG Người tình của Hai PAUL. (Con trai Bảy Viễn). Vũ nữ trong một DANCING tại đường Tự Do (Catinat cũ). Sau ngày Hai Paul bị Diệm thủ tiêu. Cẩm Nhung theo trung tá Thức. Bị vọ Thức là Lâm Thị Nguyệt ghen và thuê bọn côn đồ tạt a-xit vào mặt. Hiện nay Cẩm Nhung vẫn còn sống, và đuợc biết có người quen bảo lãnh sang Mỹ.

        66. HENRI NAVARRE Tưóng Pháp,  Tổng tư lệnh quân đội viễn chinh Pháp ỏ Đông Dương. Vì bị ta lấy cắp bản “kế hoạch NAVARRE" nên Navarre bị triệu hồi về Pháp, không sang nữa.

        67. LÊ PAUE Đại tá quân đội Bình Xuyên. Con trai lón cùa Bảy Viển. Prong trận đánh ngày 12-10-1955. Paul bị quân Diêm băt. Ngày 14 thùng 4 năm 1956. hai PAUL- bi thủ ticu va bị vảt xác tại một noi cách Phú 1 íim 6 ki-lô-mét. Tay chân cùa Diệm tung tin rằng , vì y chạy trốn, nên bị bắn chết.

        68. NGUYỄN PHƯỚC Tên thật là Lương Văn Phổ, làm gián điệp cho cơ quan tinh báo Pháp SEIINAM đuọc Lansdale nhắc lại trong khi trò chuyện với Ngô Đình Diệm về FISIIEL. Vụ án này xảy ra năm 1948. Tác giả viết trong cuốn truyện phản gián “CẤT VÓ”, do NXB Quân Đội Nhân Dân phát hành năm 1967. NXB THUẦN HÓA : tái bản nâm 1987.

        69. PHẠM XUÂN PHÒNG Đại úycảnh sát dã chiến ngụy, gây ra nhiều tội ác trong thời kháng chiến chống Pháp, tại Huế. Bị Công an Xung phong (Ban II) bắn chết trong một trận phục kích.  Trưóc CMT8 năm 1945, Phạm Xuân Phòng ở Hà Nội làm công cho TSIENOWA, một Hoa kiều có hiệu buôn ỏ phố Cửa Đông.

        70. NGUYỄN THÀNH PHƯƠNG Tưóng Cao Đài theo Ngô Đinh Diệm. Bị Mặt trận Thống nhất Toàn lực quổc gia : của Phạm Công Tắc khaỉ trír.

        71. SALAN Tướng Pháp. Đánh chiếm Thủ đô Hà Nội sau ngày toàn quốc kháng ehỉển.

        72. SPELMAN  Cha đỡ đầu của Ngô Đình Diệm. Hồng y giáo chủ có thế lực chính trị lớn ở Mỹ.

        73. SOL SANDERS  Nhân viên tình báo CIA.    Độị lốt phóng viên nhà báo đỉ trên chiếc máy bay của hãng hàng không "FREEDOM AIR LINES” chở NGÔ ĐÌNH DIỆM về nước ngậy 26-6-Ị956.

        74. LẠI HỮU SANG Cố vấn quân sự của Lê Văn Viễn. Giám đốc Nha Cảnh sát Đô thành Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định hồi bấy giờ.

        75. NGUYỄN THỊ TÀI Người yêu của Ngô Dinh Diộm thòi kỷ còn trẻ. Sinh năm 1908, Nữ sinh trường Trung học Jeanne d'Are (Huế). Tốt nghiệp thành chung (Brevel Élémentaire).
19 tuổi đi tu dòng Carmelite ở Kim Long (Hué). Sau chuyển vào Đan viện Cát Minh ỏ Bình Triệu (Quận Bình Thạnh) - làm "XƠ BỀ TRÊN". Nay vẫn còn sống. 83 tuổi, nhưng rất minh mẫn.

        76. NGÔ ĐÌNH THỤC Giám mục Địa phận Vĩnh Long. Con đứng vào hàng thứ ba của Thưọng thư Ngô Đình Khả. Giám mục Thục là em của tổng đốc Ngô Đình Khôi và bà Ngô Thị Giao, dâu cụ Thưọng thư Nguyễn Hữu Bâi.

        77. TRẰN KIM TUYỂN Giám đốc Sở Nghiên cứu Chính trị - Xã hội thuộc Phủ Tổng thổng. Tốt nghiệp tiến sĩ Luật khoa ở Mỹ. Con trai cùa tổng đốc Trần Kim Đắc. Tuyến đã đưọc đào tạo hoạt động tình báo tại trường đại học MICHIGAN, ở Mỹ

        78. LÊ MẬU THÀNH  Ngưòi yêu của Vân Anh. Thâm nhâp vào vùng giải phóngcủa Việt Minh để xây dựng lực lượng ngầm, chờ Ngô Đình Diệm về nưóc làm nội ứng cho quân đội Diệm. Tốt nghiệp tú tài. Giáo sư dạy môn Sử, Địa tại trưòng trung học Khải Định vào những năm giữa của thập kỷ 40.

        79. NGŨ TỪ TƯ    Tướng thời Xuân Thu Hệt quốc. Phò nưóc Việt (Việt vưong Câu Tiễn) chống lại nuóc Ngô (Ngô Phù Sai).

        80. LẠI HỮU TÀI Cố vấn chính trị của Lê Văn Viễn.

        81. PHẠM CÔNG TẮC   Hộ pháp, giáo chủ đạo Cao Đài ở Tây Ninh.   Công chức của nhà đoan (Douane) Pháp. Nhân vật cầm đầu một lực luọng tín đồ đông đến hai triệu người. Có xu hướng chính trị thân Pháp, chống Diệm.

        82. MÃ TUYÊN   Tay sai đắc. lực của Ngô Đình Nhu.   Nguòi Việt gốc Hoa có hiệu buôn ở Chợ Lớn.

        83. TRỊNH MINH THẾ    Tưóng Cao Đài chống Phạm Công Tắc, theo Ngô Đình Diệm. Chức sắc Cao Đài, ham tiền và mê gái. Giữa Thế và Tắc có mâu thuẫn về quyền lợi cá nhân.

        84. NGUYỀN HỮU THỌ Chủ tịch MẶT TRẬN GIẢI PHÓNG DÂN TỘC MIẾN NAM VIỆT NAM. Luật sư.

        85. PHẠM HUY THÔNG Trí thúc yêu nưóc. Giáo sư.

        86. LÊ VĂN TẤT Tưóng Cao Đài. Tay chân thân tín của Hộ pháp Phạm Công Tắc.

        87. TÔ-MA Tên thật là JOSEPT BUTONGER. Gốc Áo quốc tịch Mỹ. Trọ lý đắc lực của Lansdale trong công việc chống phá Cách mạng Việt Nam. Nhân viên trong phái đoàn MAAG của Mỹ ở Sài gòn.

        88. TƯỞNG GIỚI THẠCH Tổng thống nưóc Trung Hoa. Trong thế giới Đại chiến lần thứ II, Tưởng Giói Thạch đứng về phe Đồng Minh. Sau khi chiến tranh kết thúc, Anh - Mỹ ủy nhiệm cho quân đội Tưởng thay mặt quân đội Đồng Minh sang 3 nước Đông Dưong để tướóc vũ khí quân Nhật.

        89. LÊ QUANG TÙNG    Đại tá chỉ huy "Lực lưọng đặc biệt” người bản xứ, do Diệm, Nhu nhận tiền viện trợ của Mỹ tổ chức. Thủ túc thân tín của gia đinh họ Ngô.

        90. LÝ NGỌC TÚ Tên thật là Hồ Đăng Xuân, mật vụ cùa Ngô Đình Cẩn. Sinh viên.

        91. MAXWEL D TAYLOR Đại tưóng. Đã cùng STALEY làm ra kế hoạch STALEY-TAYLOR, nhằm bình định miền Nam Việt Nam trong vòng 18 tháng.

        92. THÀNH THÁI một ông vua nhà Nguyễn bị truất ngôi vì có tỉnh thần chổng Pháp.

        93. NGUYỄN NGỌC THƠ Sứ giả của Diệm đi chiêu hồi Ba Cụt. Sau đưọc Diệm cử làm Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Nhật-Bản. Đốc phủ sứ ờ Long Xuyên thời Pháp thuộc. Một đạỉ điền chủ có thế lực lớn hồi bấy giờ.

        94. NGUYỄN VĂN THIỆU Sĩ quan ở cấp bậc trung úy thời kỳ đầu chính quyền Ngô Đình Diệm. Sau này là Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa.

        95. LÊ QUANG   VINH (tức BA CỤT) Tưóng của Hòa Hảo Chổng Diệm, đem 4.000 quân bản bộ từ Rừng Sát về phong tỏa Sài Gòn. Sau nghe lòi nguôi cậu ruột là Huỳnh Kim
Hoàn định về hợp tác với Diệm. Bị sa vào bẫy của Diệm, rồi bị Tòa án Quân sự Cần Thơ xử tử hỉnh, và đưa Ba Cụt đi chém đầu ngay.

        96. LÊ VĂN VIỄN (tức Bảy Viễn) Thủ lĩnh Bình Xuyẽn. Thời kỳ Pháp thuộc là một tay anh chị đứng bến ô-tô. Quê ỏ Bạc Lỉêu (Minh Hải). Những ngày đầu Cách mạng Tháng 8 theo kháng chiến vào Bưng. Sau trở vào thành đầu hàng giặc. Tự phong là tưóng, và chống lại kháng chiến.

        97. NAPOLÉON VALÉRIANO    Đại tá tình báo Phi-Luật-Tân. Ngưòi của CIA. Bạn của Lansdale. Đàn áp phong trào yêu nuóc của ngưòi HUK.

        98. NGUYỄN VĂN VỸ   Thiếu tưóng. Tham mưu trưỏng quân đội Việt Nam Cộng hòa.

        99. X.30   Điệp viên cùa Công an. Nhân vật chính trong tác phẩm. Tên thật là Trần Đình Thọ. Xuất thân trong một gia đình quan lại. Tham gia hoạt động trong ngành công an (Ban Quân Ngoại Sở Công Trung Bộ) từ ngày Chính quyền nhân dân thành lập. Bạn thân của Vũ Long.

        1. Liên đoản Công giáo chống Cộng:  Do Hồng y giáo chủ DRAPIER thành lập tháng 3-1946, nhằm thực hiện âm mưu lật đổ Chính quyền Cách mạng.

        2. Liên Tôn chỏng Cộng : Do các phần tử phản động trong Công giáo và Phật giáo ỏ 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh liên minh tổ chức để làm hậu thuẫn cho thực dân Pháp đổ bộ vào miền Bắc Liên Khu 4 (cũ).

        3. SERVICE ETUDES DOCUMENTS CONTRE ESPION NAGE(S.E.D.C.E) : Sỏ nghiên cứu tư liệu phản gián của Pháp

        4. DEUX1EME BUREAU (Phòng Nhì Pháp) : Cơ quan tình báo Pháp.

        5. Intelligence Service : Cơ quan tình báo Anh

        6. Hắc Long : Cơ quan tình báo Nhật.

        7. Đốc sát Bộ : Cơ quan tình báo của Trung Hoa Quốc Dân Đảng.

        8. Central Intelligence Agency (CIA) : Cơ quan tình báo Mỹ

        9. Defence Intelligence Agency (DIA) : Cơquan phản gián Mỹ.

        10. Office of Strategic Services (O.S.S.) : Cơ quan tình báo Mỹ trong thòi kỳ Đệ nhị thế chiến.

        11. Sở nghiên cứu Chính trị - Xã hội : Cơ quan mật vụ của ngụy quyền ở miền Nam trong thời kỳ Ngô Đình Diệm làm Tổng thống.

        12. Đại Việt Quốc xá : Do Ngô Đình Diệm tổ chức. Ban đầu thân Nhật, sau thân Mỹ.

        13. Việt Nam Quốc Dân Đảng : Thân Trung Hoa Quốc Dân Đảng. Do Nguyên TưòngTam và Vũ Hồng Khanh càm đàu.

        14. Đại Việt Quốc Dân Đảng : Thân Nhật. Do TrươngTú Anh thành lập.

        15. Đại Việt Dân Chánh Đảng : Thân Nhật. Do tướng Hắc Long MATSUI bỏ tiền ra thành lập, suy tôn Lý Đông A làm lãnh tụ.

        16. Phục Quốc Hội : Thân Mỹ. Do anh em Nguyễn Văn Phưóc và Nguyễn Thành Phưong thành lập để ủng hộ Ngô Đình Diệm.

        17. Đảng Cần lao nhân vị : Thân Mỹ. Do Ngô Đình Nhu thành lập.

        18. Đảng Phục Quốc Đồng Minh : Thân Mỹ. Do Võ Văn Hải thành lập.

        19. Phong trào Cách mạng Quốc gia : Thân Mỹ. Do Ngô Đình Nhu thành lập.

        20. Tổ chức Phụ Nữ Liên Đới : Thân Mỹ. Do Trần Lệ Xuân (vợ N.D.Nhu thành lập)

        21. Mặt trận Thống Nhẩt Toàn Lực Quốc Gia : Do Hộ pháp Phạm Công Tắc thành lập để chống lại Ngô Đình Diệm.

        

        Trích "L’echec Américain au Viet-Nam vu par un Américain"
        (Sự thất bại của Mỹ ở Việt Nam dưới con mắt của một người Mỹ)

        Tác giả :   Hilaire du Berrier

        NXB : L’ordre Du Jour. La Table Ronde.

        L’ECHEC AMERICAIN AU VIET-NAM VU PAR UN AMÉRICAIN

        L’ambassadeur de Diem au Japon était Nguyên Ngoe Tho, le ministre des Finances dont nous avons parlé dans un chapitre precedent. Tho était heureux à Tokyo du moment qu’on le laissait accomplir sa tâche en paix. A/me Nhu 1’avaỉt íancé vertement devant tout le personnel de Vamhassade au cours dfune de ses visites; Tho avait laissé passer Vorage avec le même sang-froid que lorsque sa jolie secretaire, qui partageait ses repas, avait été renvoyée à la table des dome$tiques pour la durée du sejour de la visiteuse. II put se consoler en songeant que Diem, ce célibataire qui craignait les femmes, était traité de la même fa^on dans son propre palais par cette femme.

        ĐÃ ĐƯA VÀO SỰ THẬT VỀ X.30 như sau :

        Vừa nghc lão Sanh nói, Phan Thúc Định vừa để ý nghe câu chuyện của các nhà báo ở bàn bên. Đây là câu chuyện của họ:

        - Đệ nhát phu nhân qua Đông Kinh và ở đó bà mắng nhiếc ông đại sứ Nguyễn Ngọc Thơ thậm tộ.

        - Thái độ Nguyễn Ngọc Thơ ra sao ?

        - Tổng thống nhiều khi còn bị bà nạt nộ la ó ở trong dinh mà không dám ngửng đầu lên, huống chi là Thơ !

        L’ECHEC ÀMẾRICAIN AU VIET NAM VU PAR UN AMÉRICAIN

        Sept ans après cet article, PAssociated Press annonca, dans une dépêche de Saigon datée du 23 mars 1964, que la foule affluait à une exposition des biens mal acquis par la famille de Diem évalués à vingt millions et exposes dans la spacieuse demeure de Mme Nhu, à Dalai. Vingt millions de dollars de butin, voilà qui représente une fortune colossale acquise en butin, voilà qui représente une fortune colossale acquise en neuf ans ! Et encore, ceci n’etait que ce qui avait été abandonné sur place. L’Agence posait ia question : combien avait-on mis à Pabri à Pétranger ?

        ĐÃ ĐƯA VÀO SỰ THẬT VỀ X.30 như sau :

        Đình Nhu hỏi :

        - Khu nghỉ mát của nhà ta sắp xong chưa ?

        Trần Lệ Xuân cầm quai ví đu đưa, vẻ sung sướng mãn nguyện:

        - Sắp xong rồi. Thế mà mất đến hai triệu đô-la đấy anh ạ. Hôm nào anh lên nghỉ, anh hẳn bằng lòng. Em đã bảo mấy ông kiến trúc sư Pháp là không cần phải tính toán tiền nong, cứ xây bằng những vật liệu quí nhất, cứ vẽ kiểu sao cho tráng lệ, thật vĩ đại y như nhà nghỉ mát riêng của các tỷ phú Mỹ. Có phòng gương khiêu vũ, có bể tắm, có khu vườn nuôi thú, có phòng chiếu bóng, có nơi hòa nhạc...

       

        Sân hay Phú Bài diễn ra một quang cảnh khác thường. Hai bên đường, từ Quốc lộ số 1 đến sân bay dày đặc lính dù. Những mũi súng hích lên, ngơ ngác chĩa vào các làng mạc xa lạ. Thỉnh thoảng, một cái xe "dip” sơn biển vàng của quân cảnh đi lại. Không có một bóng người dân thường, nhưng những con mắt cú, ẩn dưới mắt kính xám to, dưới vành chiếc mũ sắt trắng sùm sụp, vẫn soi mói từng gốc cây, từng bờ ruộng.

        Vành ngoài sân bay, những lô cốt lớn nhỏ đã được tăng cường lính gác, lại có thêm mười chiếc xe tăng "Séc - man” sừng sững, vươn dài nòng đại bác trong tư thế sẵn sàng nhả đạn.

        Trong sân bay, đông nghịt quân cảnh. Mũ sắt của chúng trắng lóa dưới ánh nắng. Không khí căng thẳng chờ đợi.

        Trong phòng khách của sân bay, có hai người đang đứng nói chuyện, vẻ nóng ruột. Hai người cùng có khuôn mặt giống nhau, bừ bự, lông mày rậm, mắt nhiều lòng trắng bất chợt đảo nhanh sắc lẹm rồi lại trở lại bình thường như không để ý gì.

        Một người ngoài sáu mươi tuổi, thân hình béo tốt, bệ vệ trong cái áo chùng đen, lủng lẳng chiếc thánh giá to tướng trước ngực. Một người vào khoảng năm mươi lăm, đội khăn xếp, áo gấm, quần lụa, hài kinh, miệng nhai trầu bỏm bẻm. Người khoác áo thày tu là giám mục Ngô Đình Thục.

        Người mặc áo gấm, ăn trầu là cậu Cố Trầu - đại diện chánh phủ Việt Nam Cộng hòa tại Trung phần. Mặc dầu chung quanh hai người, bọn mật vụ, vệ sĩ đã đứng tận xa, nhưng do cảnh giác nên họ vẫn nói chuyện rất nhỏ.

        - Thưa Đức Cha, lão Tô-ma này người như thế nào ?

        Ngô Đình Thục mỉm cười nhìn em. Ông biết em mình có thể hiếu rất rõ Trung phần, nhất là thành phố Huế nhưng nhãn quan chỉ giới hạn ở đó thôi, vì Cẩn chưa hề xuất ngoại, ít tiếp xúc với những cơ quan, những nhân vật trọng yếu của nước ngoài. Vả lại, sự nghiệp của cậu em này trong gia đình là nhờ các ông anh như ông, Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu. Cho nên, ông thường bổ sung cho cái sự ít hiểu biết đó của Ngô Đình Cẩn. Tay vuốt thánh giá, Ngô Đình Thục nói bằng giọng tự hào :

        - Ít người biết rõ lai lịch của Tô-ma. Nhưng, lạy Chúa, chúng ta phải biết. Năm 1939, khi Thế chiến thứ hai bùng nổ, Tô-ma hai mươi lăm tuổi. Tuy quốc tịch Hoa Kỳ, sinh ở bang Tếch-dat, nhưng lại làm việc cho Giét-ta-pô, được phái sang hoạt động ở Thụy Sĩ để tìm hiểu những hoạt động gián điệp của phe đồng minh, Ở Thụy Sĩ, với quốc tịch Hoa Kỳ, ông ta làm quen được với nhiều người Mỹ qua lại Thụy Sĩ. Nhờ đó, ông ta cung cấp được khá nhiều tin tức cho Giét-ta-pô. Năm 1942, khi ngài A-len Đa-lét, Giám đốc Cục tình báo Trung ương Mỹ đến Thụy Sĩ, với nhiệm vụ đặc biệt của tổng thống Rô-dơ-ven ủy thác đã tìm cách bắt liên lạc với chính phủ Đức quốc xã của Hit-le, thì ngại gặp Tô-ma. Ông Tô-ma đã đứng ra làm môi giới cho ngài Đa-lét gặp được đại diện của Hit-le. Nhờ cái công lớn đó, khi cuộc thế chiến kết thúc ông được ngài Đa-lét đón về Hoa Kỳ và trở thành người cộng sự đắc lực của ngài. Ông ta đã ở ngoại giao đoàn Hoa Kỳ tại nhiều nước Nam Mỹ. Tháng 7- 1954 chỉ mấy giờ sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ về Đông Dương được ký kết. Đa-lét đã cử ông ta cấp tốc đến Sài Gòn công cán bí mật. Chính lần ấy, ông ta đến gặp tôi, mang theo thư riêng của chú Diệm...

        Ngô Đình Cẩn nhả bã trầu ra khỏi miệng, vứt xuống đất, không kể    phòng khách đã được lau chùi sạch bóng. Ngô Đình Thục vẫn thủng thỉnh nói :

        - Ông ta là người rất tin cẩn của ngài Đa-lét, là cánh tay phải của tổng thống Hoa Kỳ. Ông ta là một nhân vật quan trọng, tuy ít xuất đầu lộ diện. Ông Tô-nia, ông Phi-sin, ông Lên-sdên... là những nhân vật quan trọng. Tiếng nói của những ông ấy góp một phần quyết định vào chánh sách của chánh phủ Hoa Kỳ ở Việt Nam. Chúng ta không nên để thất ý họ.

        - Thưa Đức Cha, chắc ông ta sẽ ra cùng với Trần Kim Tuyến?

        Ngô Đình Thục gật đầu :

        - Đúng vậy !

        Ngô Đình Cẩn cau mày :

        - Nhưng em không ưa cái lão Tuyến này.

        - Tôi cũng không ưa hắn. Nhưng dù sao hắn cũng là người chống Cộng sản quyết liệt. Chúng ta cần tập hợp những người như vậy. Người Hoa Kỳ tín nhiệm hắn lắm.

        - Chính điều ấy làm em không chịu nổi, không thể như thế được ! Cái gì cũng phải qua chúng ta chứ. Còn hắn đối với Cộng sản thì em cũng đã biết...

        Bộ mật tròn, trán thấp, nước da bánh mật, đôi mắt sắc hơi xếch hiện ra trong đầu Cẩn - bộ mặt của Giám đốc sở Nghiên cứu chính trị và xã hội trung ương thuộc Phủ Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Trần Kim Tuyến. Cẩn cố xua đi cái ấn tượng khó chịu đối với cái bộ mặt bánh mật lạnh lùng ấy.

        Tuyến là con trai Trần Kim Đắc - một tổng đốc khét tiếng trong vỉệc đàn áp Cách mạng ở các tỉnh Trung du Bắc bộ. Hàng trăm người ở những nơi Trần Kim Đắc làm quan đã bị tù đày, chém giết vì tội "có âm mưu chống lại nhà nước bảo hộ Đại Pháp". Vì vậy, "Nhà nước bảo hộ Đại Pháp" đã khen thưởng Đắc nhiều lần và ban đặc ân cho cậu ấm Trần Kim Tuyến vào học trường An-be Xa-rô, tiếp đó là trường Luật khoa Hà Nội, để cậu nối nghiệp cha. Năm 1944, Tuyến tốt nghiệp cử nhân luật. Hắn đang chuẩn bị đi làm tri huyện thì nổ ra vụ Nhật đảo chính Pháp tháng 3-1945, rồi Tổng khởi nghĩa của Việt Minh. "Giấc mộng vàng" của Tuyến bị tan vỡ. Cách mạng lại đòi bố Tuyến ra trước Tòa án Nhân dân trả nợ máu. Quân đội Tưởng Giới Thạch sang. Trần Kim Tuyến cho là thời cơ đã đến, vào Đại Việt Quốc Dân đảng¹, điên cuồng chống phá chính quyền nhân dân. Dựa vào bọn lính Tưởng, Tuyến gây ra nhiều vụ ám sát, tống tiến, bắt cóc cán bộ Việt Minh.

        Tháng 7 năm 1946, khi vụ Ôn Như Hầu bị khám phá, bọn Đốc Sát Bộ² của Tưởng vội vã đưa Tuyến sang Hồng Kông, giới thiệu Tuyến cho một cơ quan gián điệp Mỹ lấy ten là o.s.s.³. Ở đó, thỉnh thoảng Tuyến đến yết kiến Vĩnh Thụy⁴.

        Nảm 1950, o.s.s. đưa Tuyến sang học ở trường Mi-si-gân. Từ trường học chính trị đó, năm 1953 Tuyến được tiếp xúc với một người Việt cũng do Mỹ đưa sang học sau Tuyến là Ngô Đình Diệm. Trần Kim Tuyến trở thành người thân cận của "Cụ lớn" Diệm.

        Tất cả những điều ấy Cẩn biết rõ. Nhưng một điều Cẩn không biết là tại sao suốt từ năm 1956 đến nay, người Mỹ luôn để Trần Kim Tuyến gần gũi Ngô Đình Diệm... Cẩn cảm thấy hình như Tuyến được một sự tín nhiệm đặc biệt của người Mỹ. Điều đó làm Cẩn khó chịu. Cẩn muốn trên đất Việt Nam này, chỉ riêng anh em hắn giao thiệp với người Mỹ, và người Mỹ củng chỉ nên giao thiệp với riêng anh em hắn mà thôi !

        Tiéng động cơ máy bay ri rầm, to dần. Kim dồng hồ trong phòng khách sân bay chỉ mười hai giờ mười phút. Đám quân cảnh mũ sắt trắng và lũ mật thám mặc thường phục dàn trận hộ vệ anh em Cẩn nhớn nhác. Chúng nhìn chiếc Công-sten-la-xi-ong xuất hiện trên bầu trời, đôi cánh bạc phản chiếu ánh sáng đục như màu sữa loãng. Chiếc máy bay lượn một vòng trước khi hạ cánh. Anh em Ngô Đình Cẩn rời phòng khách bước ra sân hay.

        Trên máy bay bước xuống một Mỹ, một Việt. Cả hai đều ở tuổi trên bốn mươi. Người Mỹ dong dỏng cao, tóc hung, đeo cặp kính mát to, mặc quần téch-gan sẫm va sơ mi cộc tay mỏng in màu sặc sỡ những hình cây dừa, phị nữ khỏa thân. Trên cổ tay trái đầy lông đỏ hung hung nổi bật một cái dây lắc vàng. Người Việt thấp, dáng đi như đàn bà, trịnh trọng trong bộ quần áo bằng vải sát-kin trắng.

        - Chào Đức Cha, chào Ngài đại diện...

        Gã người Mỹ nói tiếng Việt sõi. Trần Kim Tuyến hơi nhếch miệng. Ngô Đình Thục tươi cười :

        - Chào ngài Trung tá, chào ngài Giám đốc.

        Ngô Đình Cẩn đưa cả hai tay đỡ lấy tay Tô-ma. Bốn người bước vào phòng khách sân bay. Tô-ma hỏi nhỏ Cẩn :

        - Ngoài hai ngài ra, có ai biết chúng tôi ra đây không ?

        - Dạ, chúng tôi hoàn toàn giữ bí mật về hành trình của hai ngài.

        Tô-ma gật đầu bằng lòng :

        -  Tốt lắm !

        Bọn vệ sĩ vẫn lủi thủi theo sau cách khoảng dăm mét. Lúc mọi người không để ý, có một quân cảnh bất chợt đưa nhanh tay lên một cái khuy áo trước ngực.

        Ngoài cửa phòng khách, một dãy xe hơi bóng lộn đứng đợi sẵn. Bọn hộ vệ bước tới mở cửa xe và đứng nghiêm, Tô-ma và Thục ngồi chung một xe. Tuyến và Cẩn như một đôi tình nhân gượng gạo bước lên một xe khác. Bọn vệ sĩ cúi đầu đóng sập cửa xe lại và lao vội lên những xe sau.

        Chiéc xe "díp" quân cảnh rít còi đi trước mở đường. Đoàn xe hơn chục chiếc Ca-đi-lắc, Mec-xê-dét... nói đuôi nhau, và được khóa đuôi bằng một xe quân cảnh khác.

        Đoàn xe đi vào thành phố Huế, qua cầu An Cựu, đường Lê Thái Tổ, đến "Tòa đại diện chánh phủ Trung phần" ngất ngưởng trên đường Hàm Nghi, Đó là một ngôi nhà xây theo lối cổ, ánh sáng bên ngoài đường như không lọt vào được. Lính gác và bọn mật vụ mặc thường phục qua lại canh phòng.

        Ngay sáng hôm sau tại phòng tiếp khách lộng lẫy của Ngô Đình Cẩn, bốn nhân vật quan trọng đó gặp nhau. Họ ngồi mỗi người một kiểu trên chiếc ghế bành đệm nhung, quanh một cái bàn gỗ lúp chạm khắc cầu kỳ.

-----------------
        1. Tổ chức của Việt Nam Quốc Dân đảng chuyên hoạt động tống tiền, giết người, cướp của.

        2. Cơ quan tình báo cùa Tưởng Giới Thạch.

        3. Cơ quan tình báo Mỹ. Tiền thân của CIA ngày nay : Office of strategic Service.

        4. Bảo Đại.

        Tô-ma chủ trì cuộc họp. Hắn nói với Ngô Đình Cẩn, vẻ giận dữ :

        - Chúng tôi rất không bằng lòng vì tình hình an ninh của địa phương ngài cai trị, ngài đại diện.

        Ngô Đình Cẩn làm bộ ngạc nhiên :

        - Xin lỗi, tôi không hiểu Ngài định nói gì, thưa ngài trung tá.

        Cặp mắt mèo của Tô-ma soi mói :

        - Chúng tôi được biết tình hình các trường học ở trong thành phố không được ổn định. Đã có truyền đơn, khẩu hiệu đả đảo người Mỹ và hô hào học sinh, sinh viên xuống đường...

        Tô-ma ngừng lại, Trần Kim Tuyến lạnh lùng chêm vào :

        - Ý trung tá Tô-ma muốn nói Việt Cộng đang châm ngòi lửa trong đám thanh niên, không biết ông đã rõ hay chưa ?

        Cẩn thản nhiên :

        - À, thưa hai ngài, tưởng chuyện gì chứ chuyện đó thì tôi đã có cách giải quyết.

        Trần Kim Tuyến nhếch miệng cười bí hiểm. Tô-ma vẫn lớn giọng :

        - Y kiến của chúng tôi, xin lỗi các ngài nếu các ngài có phạt ý, là công việc của các ngài tiến hành không tốt, nếu tôi không muốn nói là quá tồi ! Ngô tổng thống có chuyển đến ngài cố vấn Lên-sđên bản tường trình đặc biệt về tình hình Trung phần của ngài đại diện đây (hắn giơ tay về phía Ngô Đình Cẩn). Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ bản tường trình mật đó. Tôi được truyền đạt ý kiến của thiếu tướng Lên-sđên như sau...

        Hắn ngừng lại nhìn Ngô Đình Cẩn làm Cẩn lúng túng, rồi chậm rãi :

        - Thiếu tướng Lên-sđên nói rằng có lẽ ngài thủ lãnh ở Trung phần hoặc là quá chủ quan, hoặc là không nắm vững tình hình nên mới viết bản tường trình đó.

        Giám mục Ngô Đình Thục, mặt đỏ bừng, mắt mở to, nhìn chòng chọc vào Tô - ma, ngập ngừng muốn nói điều gì, nhưng sau lại thôi. Trái hẳn với anh, Ngô Đình Cẩn mặt đã trắng bệch tại càng trắng bệch hơn, bực tức ngồi lặng đi. Trần Kim Tuyến mân mê chiéc cổc pha - lê, mắt không bỏ sót một cử chỉ nào của hai anh em họ Ngô.

        Giọng Tô-ma vẫn vừa khó chịu, vừa trịch thượng :

        - Có lẽ các ngài quên rằng : ở khắp nơi trên đất nước này đều có người của chúng tôi. Những nguồn tin riêng nhưng rất đáng tin của ngài Lên-sđên cho biết tình hình năm 1959 ở Trung phần không còn thuần thục như trước. Nhiều chỗ chúng ta không đặt chân tới được và đã biến thành căn cứ của Việt Cộng. Bọn người Thượng ở nhiều vùng đã đi theo Việt Công chống lại chúng ta. Việc dồn dân lập ấp chiến lược gặp nhiều khó khăn chưa được thực hiện nổi một phần ba kế hoạch dự kiến. Việt Cộng ma quái đã chui được vào trại dinh điền phá từ trong phá ra. Miền đồng bằng không còn là nơi thái bình nữa. Ở các thành phố, tình hình cũng đáng lo ngại. Các báo chí dùng những danh từ "ngoại kiều", "ngoại bang", "Mẽo"... trong những bài đả kích Hoa Kỳ. Ở các trường học, nhất là các trường đại học, bọn giáo sư công khai kêu gọi sinh viên và hoc sinh "chống sự xâm lược của ngoại bang" vân vân... Tình hình thực tế là như thế. Chúng tôi đã mất vào đây hàng tỷ đô la rôi mà Việt Cộng vẫn không bị tiêu diệt, vẫn ngày một mạnh lên và hoạt động dồn dập... Thế đấy, mà ngài đại diện bảo là đã có cách giải quyết ?

        Tô-ma từng tiếng một với giọng đay nghiến. Hắn đứng lên, vừa đi lại trong phòng, vừa nói tiếp :

        - Các ngài có thể cho là thiếu tướng Lên-sđên¹ không sát tình hình Trung phần bằng các ngài ! Các ngài có thể nói người Hoa Kỳ chúng tôi là thổi phồng sự việc ! Các ngài có thể nghi ngờ thiện chí của C.I.A ! Tùy các ngài ! Nhưng tôi vẫn xin phép nhắc lại để các ngài rõ : Đối phương của chúng ta đã chuyển mình rồi, đã bắt đầu công khai tấn công chúng ta về mọi mặt. Sống trong dinh thự, lâu đài, các ngài có biết bên ngoài Việt Công đã bắt đầu hành động chưa ? Hay các ngài biết nhưng không dám nói ra vì sợ ảnh hưởng đến uy tín ? Đến viện trợ ? Không ! Chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật, dù đó là một sự thật đáng buồn. Thiếu tướng Lên-sđên muốn nhờ tôi thông báo với các ngài sự không bằng lòng và lo ngại của ngài. Những tin tức gần đây đã cho ta thấy rõ tình hình đã đến một bước ngoặt. Gió đã xoay chiều rồi ! Nếu chúng ta không kịp thời đối phó thì chiều gió ngược sẽ thổi bay chúng ta ra biển Đông và mảnh đất này chắc chắn sẽ rơi vào tay Việt Cộng. Lúc bấy giờ, kế hoạch "Bắc tiến" của các ngài sẽ bị tan vỡ, chiến lược toàn cầu của Hoa Kỳ sẽ bị đứt một mắt xích...

        Không khí trở nên nặng nề. Máy điều hòa nhiệt độ trong phòng chỉ 20 độ c, nhưng anh em họ Ngô thấy nóng khắp người. Mặt Cẩn càng trắng bệch hơn. Những lời của Tô-ma gây cho hắn nhiều phàn ứng, nhưng hắn không dám công khai chống lại.

---------------
        1. Thời gian nầy, Lên-sđên được thăng chức thiếu tướng.

        Tô-ma đến bàn, rót rượu, nốc cạn liền hai cốc uých-ky rồi nghiêng mình về phía Cẩn trịnh trọng :

        - Vì vậy, thừa lệnh thiếu tướng Lên-sđên và Ngô Tổng thống tỏi và ngài giám đốc sở nghiên cứu chánh trị và xã hội trung ương ra đây. Hôm qua, tôi đã chuyển giao cho ngài bản kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHlỀU" để ngài nghiên cứu. Bản kế hoạch này đã được chi nhánh Đông Nam Á thuộc Cục tình báo trung Ương chung tôi thông qua. Nó là một bộ phận và là bước phát triển trong tình hình mới của bản kế hoạch "4 điểm" mà Ngô tổng thống đã vạch ra từ những ngày đầu tiên ngài nắm chính quyền. Hôm nay, chúng tôi mong ngài cho biết ý kiến để chúng ta cùng cộng tác hành dộng.

        Cẩn nín thở. Hắn hết bực tức với Tô-ma, khi nghĩ đến số tiền "viện trợ" to lớn có thể nhận được để xúc tiến kế hoạch này.

        Hắn nói :

        - Chúng tôi đã nghicn cửu kỷ và hoàn toàn tán thành bản kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHIẾU". Bản kế hoạch đó hoàn toàn phù hợp với mục đích chúng tôi đã theo đuổi từ trước đến nay : Phải bình định hoàn toàn miền Nam này để chuẩn bị "Bắc tiến". Chúng tôi rất khâm phục các ngài đã vạch ra những biện pháp chu đáo, tỉ mỉ, cụ thể. Ở thành phố cũng như vùng thôn quê thậm chí ở các căn cứ của Việt Cộng, chúng ta phải cho từng người lọt vào các tổ chức của chúng để nắm tình hình và phá từ trong ra. Đồng thời, chúng ta sẽ tiến hành những cuộc càn quét công khai của quân đội quốc gia kết hợp với những đột kích bí mật chớp nhoáng của lực lượng đặc biệt để tiêu diệt các hang ổ và các đơn vị võ trang Việt Cộng. Chúng ta còn phải chuẩn bị người để tung ra miền Bắc phá hoại, không để Cộng sản yên ổn thì chúng ta mới có thể bình định đượe miền Nam này...

        Giám mục Ngô Đình Thục ngồi thẳng người, chiếc thánh giá lồ lộ trước ngực, lim dim mắt ra chiều suy nghĩ, thỉnh thoảng gật đầu tán thành ý kiến của em. Tô-ma nốc cạn thêm một cốc rượu nữa, cũng gật đầu, khen Cẩn :

        - Đúng ! Đúng như vậy ! Chúng ta phải làm gió thổi ngược tại quét tất cả bọn Cộng sản, bọn nào chống đối lại chúng ta, bọn nào hay kêu gọi hiệp thương, tổng tuyển cử, không công nhận ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên đất nước này. Những kẻ đó sẽ bị giết hoặc là sẽ vào trại giam...

        Thấy Tô-ma khen, Ngô Đình Cẩn càng say sưa :

        - Phá Việt Cộng tận gốc ? Đó là quốc sách của chúng tôi. Ngô tổng thống đã ban hành sắc luật 10/59 và thiết lập "Tòa án Quân sự đặc biệt", thẳng tay tiễu trừ Cộng sản và các Giáo phái đối lập. Điều này chắc chắn các ngai cũng dã thấy, nhưng vẫn chưa đủ. Gia huynh tỏi, cố vấn chính trị của tổng thống ¹, chẳng đã nói : "Phải đạp căm hờn của quần chúng mà tiến lên".

        Đối với bọn Cộng sản, chúng tôi không bao giờ chùn tay. Chúng tôi hoan nghênh và biết ơn sự giúp đỡ tận tình của các ngài. Chúng tôi sẽ thực thi kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHIỀU".

        Hắn ngừng lại một chút, nhìn Tô-ma như để thăm dò thái độ, rồi hạ thấp giọng :

        - Miễn là Hoa Kỳ giúp cho chúng tôi đầy đủ... phương tiện.

        Tô-ma đưa mắt cho Trần Kim Tuyến. Tuyến cười, nói chậm rãi :

        - Theo đề nghị của C.I.A cơ quan Viện trợ kinh tế Hoa Kỳ thỏa thuận trích ra năm mươi triệu đô la cho kế hoạch này.

        Nét mặt Ngô Đình Cẩn tươi hẳn lên. Tô-ma tiếp lời Trần Kim Tuyến, nhắc nhở :

        - Người Hoa Kỳ chúng tôi chỉ yêu cầu các ngài dùng món tiền đó hoàn toàn vào công việc bình định cho hữu hiệu.

        Giám mục Ngô Đình Thục cười gượng, nhắc Tô-ma một câu ý nhị :

        - Ngài Tô-ma, trong thánh kinh, đức tông đồ Tô-ma biểu hiện cho lòng hoài nghi, thiếu đức tin !

        Tô-ma không chút tự ái.

        - Xin lỗi Đức giám mục, đó là nghề nghiệp của chúng tôi !

        Ngô Đình Cẩn tảng lờ như không biết gì, nói :

        - Chúng tôi còn có một điều băn khoăn nữa muốn trình bày với các ngài : chúng tôi cần một số người để giúp việc có năng lực, tin được.

        Trần Kim Tuyến đặt chiếc cốc pha lê đang xoay trên tay xuống, ngồi thẳng người đáp :

        - Ngô tổng thống cũng đã lo lắng đến điều đó. Tổng thống sẽ cử ra dây một người tổng thống hết sức ưu ái, một người đã từng góp sức với tổng thống trong những ngày người còn bôn ba ở hai ngoại, một người đã được thử thách với chúng ta, có đầy đủ năng lực, một người mà các ngài chắc đã nghe tên... Người đó là Phan Thúc Định.

-----------------
        1. Chỉ Ngô Đình Nhu.

        Trở lại Huế lần này. Phan Thúc Định được xe hơi riêng của Ngô Đình Cẩn đón, có mấy công chức cao cấp của Tòa đại diện Phủ tổng thống ở Trung phân xung xính com-lê đứng đợi ở sân hay, có quân cảnh bảo vệ. Qua cửa xe, anh nhìn thấy thành phố Huế có nhiêu thay đổi. Sân bay Phú Bài được mở rộng. Máy bay trực thăng quân sự nằm một dãy như những con chuồn chuồn khổng lồ. Những kiện hàng có đóng dấu U. s. Army¹ xếp từng đống. Đồn lính, trại lính rải khắp nơi. Chỗ nao cũng có dây thép gai, lô cốt. Những tên lính đủ sắc phục qua lại nhốn nháo. Xen vào đó là những bãi pháo nhô ra những nòng thép đen trũi.

        Trước mắt anh là nội thành đã mất đi nhiều vẻ thơ mộng cổ kính. Những ngôi nhà nguy nga, lông lẫy, hiện đai mọc lên, đối mặt với những lâu đài, cung điện rêu phong bên kia sông, Trên dòng sông Hương, không phải chỉ có những con đò lờ đờ trôi theo giọng hò mái đẩy kéo dài, mà có những chiếc thuyền "hải quân cộng hòa" xé nước phóng qua, lô nhô bọn lính và súng ống.

Trên đường phố, xe nhà binh chạy rậm rịch, những chiếc xe GMC mười bánh lù lù như những con voi, những chiếc xe "dip" ló ra những ống quần ka-ki, giày đen của bọn sĩ quan Mỹ ghếch lên thành xe. Những chiếc Méc-xê-đét, Buýt, Ca-đi-lắc... bóng lộn mới xuất hiện. Cửa hàng bán xa xỉ phẩm, cửa hàng bán rượu, giải khát, tiệm nhảy, cửa hàng bán lon mũ cho lính tráng với những tên lai căng nửa Âu, nửa Á nhan nhản. Những hàng chữ Anh xen lẫn với những hàng chữ Việt. Những tà áo dài tím cổ truyền vắng đi, thay vào đó là những chiếc áo dài đủ màu, hoa sặc sỡ; những chiéc quần phăng, áo sơ mi cụt tay hở cổ. Một rạp chiếu bóng với tấm biển quảng cáo khổng lồ vẽ một người phụ nữ trần nửa mình, tóc xõa man rợ, đôi mắt rừng rục vẻ dâm đãng, đang nháy một bên mắt khiêu khích khách qua đường. Dưới hình người đàn bà là hình mấy gã đàn ông đội mũ cao bồi to vành đang chĩa sũng ngắn vào nhau với những hàng chữ quảng cáo rẻ tiền : "Phim Hoa Kỳ - Ly kỳ, rùng rợn, hấp dẫn từ đầu đến cuổi"...

        Phan Thúc Định u hoài như tâm trạng của người luyến tiếc những gì thơ mộng, êm đềm đã đi qua mà không bao giờ trở lại.

        Ngô Đình Cẩn tiếp Phan Thúc Định ngay chiều ấy. Tên lãnh chúa Trung phân vừa nhai trầu bỏm bẻm, vừa nhìn Định :

        - Tui rất sung sướng được tổng thống cử ông ra đây giúp tui. Nhưng có điều tui phải nói trước với ông là ở đây có khác với trong đó đôi chút.

        Định biết hắn muốn vừa phủ đầu vừa thăm dò anh. Trước khi ra làm việc với Cẩn, anh đã hỏi kỹ nhiều người về hắn. Hắn đa nghi xảo quyệt và độc đoán, tàn bạo. Hắn nghi kỵ cả những người thân cận nhất. Nghi kỵ cả những người của Ngô Đình Diệm, Ngô Đình Nhu cử ra. Hắn không muốn ai biết được những việc hắn đã và đang làm. Cái nghi kỵ, độc đoán tàn bạo của hắn là cái nghi kỵ, độc đoán của một tên vua phong kiến thời trung cổ.

        Định ngồi im lắng nghe với vẻ mặt hết sức tôn trọng. Thấy thái độ anh lịch thiệp và lễ độ, vẻ soi mói của hắn bớt dần.

        Ngô Đình Cẩn nhả miếng trầu lải nhải nói về "uy tín" của hắn đối với đồng bào miền Trung, về tài năng chỉ đạo của hắn, đã tổ chức một bộ máy chánh quyền ở đây như thế nào... Hắn hỏi thăm Ngô Đình Diệm, vợ chồng Ngô Đình Nhu, hỏi thăm tình hình làm việc với người Mỹ ở Phủ tổng thống. Cuối cùng là gia đình và bản thân Phan Thúc Định.

        Biết Định sinh ra trong một gia đình có hận thù với Cách mạng và cũng đang sống độc thân, hán thích chí, cười ha hả :

        -  Thế thì tui với ông cùng làm việc được. Ngô tổng thống thật là sáng suốt khi cử ông ra giúp việc cho tui.

        Hắn nói với Định về kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHIỀU". Trước khi rời Sài Gòn ra Huế, Phan Thúc Định đã được nghe Lên-sđên trình bày tỉ mỉ kế hoạch này trong một cuộc họp giữa anh em họ Ngô với bọn C.I.A. Sở dĩ cuộc họp hôm ấy có mặt Định là vì chúng đã quyết cử anh ra giúp Ngổ Đình Cẩn thực hiện kế hoạch đó ở Trung phần. Bây giờ, nghe Cẩn trình bày lại, anh chỉ thấy có điều khác là hắn tự nhận toàn bộ kế hoạch là do hắn đã dày công suy nghĩ, soạn thảo ra, đề lên tổng thống. 

        - Tổng thống đã ngợi khen và chỉ thị phải thực hiện cho bằng được ; đồng thời cử ông ra đây giúp việc cho tui - Ngô Đình Cẩn nói - Trong bản kế hoạch, tui đã nói rõ Cộng sản chủ trương đánh chúng ta từ ba khu vực : vùng rừng núi, vùng đồng bằng và vùng nội thành. Tương kế tựu kế, chúng ta cũng phải đánh lại chúng trên cả ba mặt trận do chúng đề ra ấy ! Đây là một cuộc đọ sức quyết định !

        Phan Thúc Định lễ phép :

        - Chắc Cụ lớn đã có chương trình hành động cụ thể ?

        Ngô Đình Cẩn cười tự đắc :

        - Gậy ông đập lưng ông mà ! Điều đó ông chưa cần biết vội. Tui bố trí lực lượng đầy đủ trên cả ba mặt trận ấy rồi ! Bọn Cộng sản sẽ bị những đòn thật bất ngờ, và khi chúng biết ra thì tất cả tổ chức của chúng đã tan vỡ. Hà... hà... Ở vùng nội thành chúng ta phải chú ý đến bọn thợ thuyền, và thanh niên học sinh. Tui cho rằng chẳng nên mở trường học đại học làm gì. Bọn thanh niên bây giờ có tí học thức nào là nói lý thuyết nọ, lý thuyết kia ; không coi người lớn ra chi cả, trên khổng ra trên, dưới không ra dưới. Chúng nó học hết bậc trung học là cho chúng nó vào quân trường. Ông thấy có phải không ? Quân lực Cộng hòa vừa có thêm người, mà chúng ta cũng đỡ lo chúng nó chống đối.

        Thấy Cẩn nói lan man, Phan Thúc Định muốn hắn trở lại vấn đề một cách khéo léo :

        - Cụ lớn có thể cho tôi biết bổn phận tôi phải làm gì để khỏi phụ lòng ủy thác của tổng thống ?
   
       Ngô Đình Cẩn trở lại ngay cái xảo quyệt, khôn khéo của hắn:

        - Ông mới ra đây, ông hãy nghỉ ngơi mấy hôm tìm hiểu tình hình đã. Ông đã là cố vấn của tổng thống thì có thể làm cố vấn tốt cho tui. Khi mô có việc chi cần đến ông, tui xin hỏi ông, ông góp ý kiến cho tui !

        "Hắn vẫn giữ thói nghi ky và độc đoán !” - Định nghĩ thầm. Anh không hỏi gì thêm nữa, chỉ đề nghị hắn cho một chiếc xe riêng không cần tài xế, không cần vệ sĩ để tôi có thể dễ dàng trục tiếp tìm hiểu tình hình mọi mặt, để có thể giúp Cụ lớn được nhiều việc và hữu hiệu, như tôi đã làm khi có vinh dự ở bên tổng thống".

        - Điều đó ông cứ tự nhiên !

        Cẩn trả lời và nhìn anh tinh quái - Hắn nghĩ đến lời đồn đại về tính hay la cà các tiệm nhảy, quán trà của anh khi ở Sài Gòn. Hắn cười ha hả :

        - Người độc thân nào cũng ưa tự do mà !

---------------
        1. Quân đội hoa Kỳ.

        Theo đề nghị của Định, Ngô Đình Cẩn đồng ý xếp cho anh ở một biệt thự riêng ở ngoài Tòa đại diện và sử dụng riêng một chiếc xc hơi Méc-xê-đét. Anh không thể từ chối được hai nhân viên do Cẩn cử đến để hầu hạ anh. Một người vừa giúp việc, vừa là vệ sĩ.

        Khi đến biệt thự, anh cho hai người này ở hai căn nhà dưới, rồi chắp tay sau lưng đi thăm từng gian buồng trong biệt thự.

        Các gian buồng đều đầy đủ tiện nghi : giường, ghế, bàn kiểu mới, đài thu thanh, máy điều hòa. Với dáng điệu tưởng như bình thản, anh chăm chú nhìn cách bố trí đồ đạc, cách trang hoàng các buồng, cách mắc điện...

        Sau khi không còn điều gì nghi ngờ nữa, anh gọi hai người nhân viên của Ngô Đình Cẩn phái đến hỏi :

        - Trong hai anh, ai là người biết nấu ăn ?

        Một người đứng tuổi xưng tên là Út tự nhận trước đây đã làm bếp ở khách sạn Morin, quen nấu các món ăn Âu, Á.

        - Tôi không cần những món ăn cầu kỳ sang trọng - Định nói - chỉ cần anh giúp tôi công việc ăn uống bình thường. Buổi sáng, 6 giờ điểm tâm. Đúng 12 giờ cơm trưa, và 19 giờ là buổi cơm tối. Tôi có thói quen như thế. Đề nghị anh Út hãy theo đúng giờ giấc trên để khỏi ảnh hưởng đến nếp sinh hoạt của tôi.

        - Thưa rõ ! - Người đàn ông có tên là Út nói cung kính.

        - Còn anh ? - Phan Thúc Định nhìn người thanh niên có mấy chiếc răng vàng giả, hỏi - Anh gì nhỉ ?

        - Thưa, tôi là Mai Khém - Anh ta trả lời rồi nhanh nhẩu nói tiếp - Tôi dược "Cậu"¹ dặn đến đây vừa giúp việc vừa làm vệ sĩ cho ông. Ngoài ra, tôi còn biết nghề lái xe nữa.

        Phan Thúc Định có cảm giác hơi khó chịu khi nghe gã trả lời như thế. Nhưng anh vẫn giữ được thái độ lịch sự và ôn tồn nói :

        - Giúp việc và trông coi nhà cửa lúc tôi đi vắng là cần thiết. Còn làm vệ sĩ và lái xe thì tôi đã thưa nơi Cụ lớn rằng tôi xin được miễn. Nhưng để khỏi phụ lòng Cụ lớn đã phái một người như anh am hiểu nhiều nghề và được Cụ lớn tín nhiệm, khi nào cần đến, nhất định tôi sẽ nhờ anh giúp cho những công việc đó.

        Và Định mỉm cười nói :

        - Chỉ khi nào mà tôi thấy cần thiết thôi nhé ! Còn không, thì xem như công việc chính của "anh bạn” là giúp tôi các công việc hàng ngày trong nhà.

        Khi còn một mình, Định bắt đầu sắp xếp lại các thứ trong phòng khách. Bộ xa-lông dịch vào phía trong để hạn chế tiếng nói lọt ra bên ngoài. Khung ảnh Ngô Đình Diệm anh đặt vào chỗ trang trọng hơn. Tấm lịch treo tường có hình cô gái khỏa thân anh cất đi và thay vào đó một bức tranh phong cảnh. Hành lý của anh gồm có một chiếc va-li, một chiếc cặp xách tay và một máy ảnh. Các vật đó, anh cất vào tủ trong phòng ngủ. Rút kinh nghiệm trong thời kỳ ở dinh Gia Long, anh luôn luôn bí mật đánh dấu mỗi khi đi đâu, và không bao giờ anh để bất cứ tài liệu gì ở nhà. Vì anh thừa hiểu rằng Mai Khem được Ngô Đình Cẩn bố trí đến đây không phải chỉ giúp việc lặt vặt hàng ngày như dọn dẹp, canh gác nhà, đóng mở cửa vân vân ... mà nhiệm vụ chính của gã chắc chắn là giám sát, theo dõi anh. ”Cái lối nghi kỵ đối với bất cứ ai không phải là người trong gia đình của Cẩn thể hiện quá rõ ràng - Định nhủ thầm - Nhất cử nhất động của ta rồi đây càng phải thận trọng, hết sức thận trọng !"

        Vào phòng ngủ, anh mở ví lấy ra chiếc ảnh con rồi nhìn mặt mình trong tấm gương soi đặt trên chiếc bàn ngủ. Anh lấy khăn lau gương rồi lại nhìn thật lâu, thật cẩn thận. Diện mạo người trong ảnh và diện mạo anh trong gương là một. Cũng cái trán cao vuông, mái tóc đen lòa xòa; đôi mát sáng, đen huyền nằm cân đối dưới cặp chân mày dài, đều đặn mọc gần đôi mắt; cũng cái mũi thẳng dọc dừa; đôi môi vừa và cân đối mím chặt che kín hàm răng. Nhưng, lạ thay, chỉ có một nét khác nhau mà chỉ lúc này đem đối chiếu kỹ tấm ảnh mới nhận ra. Đó là cái mỉm cười của người trong ảnh mép hơi nhếch về phía bên trái một tí.

        Phan Thúc Định cẩn thận cất chiếc ảnh vào ví, rồi lấy sổ tay ra ghi những công việc cần tiến hành trong ngày hôm sau.

-----------------
        1. Chỉ Ngô Đình Cẩn.

   

        Khoảng 9 giờ sáng, Định mới vào gặp Ngô Đình Cẩn vì hắn bao giờ cũng dậy muộn, dềnh dàng đến giờ ấy mới làm việc.

        Trước đó, anh lững thững dạo trên phố. Anh có thói quen như vậy từ ngày về Huế. Đi bộ một lúc vào buổi sáng đối với anh thật dễ chịu vì làm cho tâm hồn thư thái, thanh thản. Qua những giây phút ấy, anh thấy thêm yêu thương, gắn bó với thành phố quê hương, từ vòm cây, góc phố, con hẻm... Gió ban mai từ phía sông Hương tỏa ra mát lạnh. Gương mặt anh tươi tỉnh và dường như những khuôn mặt tình cờ anh gặp trên đường buổi sáng hôm nay cũng tươi tỉnh hơn mọi lần : khuôn mặt những phu nữ đi chợ, những người thợ đi làm, những viên chức đi đến công sở...

        Anh lững thững bước trên đường Lê Thái Tổ còn thưa thớt người, qua trường Đại học Văn Khoa, anh trông thấy có hai cô gái đạp xe đi từ phía Vỹ Dạ lên. Lúc chỉ còn cách bốn, năm mét anh bỗng nghe tiếng gọi :

        - Anh Định !

        Phan Thúc Định ngước mắt nhìn và nhận ra Vân Anh người thiếu nữ mặt áo dài xanh đi chiếc xe đạp trắng; còn cô gái kia mặc quàn Âu áo sơ-mi cụt tay đi xe màu đỏ thì anh cảm thấy như chưa gặp lần nào.

        - Chào Vân Anh ... - Định vừa chào vừa bước nhanh sang bên kia đường - ... Hôm nay em mặc áo dài nên anh không nhận ra.

        Từ chỗ hai người, anh thoáng nghe cô gái kia hỏi khẽ :

        - Chị quen anh Phan Thúc Định ?

        Vân Anh nhìn người bạn gái hỏi lại :

        - Chị cũng biết anh ấy sao ?

        Cô gái làm thinh không trả lời. Vừa lúc đó, Định đã đến trước mật Vân Anh và đưa tay ra.

        Vân Anh chưa vội nắm bàn tay Định. Cô giới thiệu :

        - Đây là chị Phương Lan, con gái cụ Án sát Trần bạn của em... và đây là anh Phan Thúc Định tiến sĩ luật, cố vấn của Ngô tổng thống, bạn học của mình hồi ở Pháp.

        Đinh vừa bắt tay Vân Anh vừa nhìn cô gái. Cô khẽ gật đầu nhìn lại anh và nở một nụ cười gượng gạo.

        Anh thả tay ra và hỏi Vân Anh :

        - Em ra đây từ bao giờ và còn ở lại đây bao lâu ?

        - Em mới ra được ba hôm. Còn ngày về thì chưa quyết định.

        - Em có thể cho anh biết em ra Huế lần này làm gì được không?

        Vân Anh cười :   

        - Xin lỗi anh, lúc này em chưa thể nói cho anh rõ được. Vì ... chưa phải lúc.

        Phan Thúc Định nhún vai và quay sang phía cô gái :

        - Xin lỗi cô, chúng tôi lâu mới gặp nhau, chuyện vui đấy thôi. Chắc làm mất thì giờ của cô.

        Phương Lan nhìn anh với đôi mắt đẹp sắc sảo nhưng đượm buồn. Vân Anh cảm thấy có sự đổi thay trên nét mặt của Phương Lan nghĩ rằng "có lẽ bạn mình cảm thấy khó chịu khi mình và Phan Thúc Định mải mê nói chuyện ở giữa đường". Cô khéo léo cáo từ :

        - Hôm nay không tiện nói chuyện nhiều - Anh cho biết địa chỉ để em đến gặp anh một dịp khác vậy.

        Phan Thúc Định cười vui vẻ :

        - Với em thì được lắm chứ. Anh ở số nhà 42 đường Lê Thái Tổ, và nếu có đến thì nhớ đến vào buổi chiều nhé !

        - 42 đường Lê Thái Tổ - Vân Anh khẽ reo lên - đó là biệt thự của một người Pháp trước năm 1945. Em đã có dịp vào đó rồi, vì hồi ấy con gái của ông ta là bạn học của em.

        Khi từ giã, Vân Anh mỉm cười :"Hẹn gặp lại anh". Còn Phương Lan thì quay mặt dắt xe đi mà không một lời chào. Thái độ của Phương Lan làm cho Vân Anh khó hiểu. Khi hai người đi được một đoạn, Vân Anh mới hỏi :

        - Mình cảm thấy Phương Lan có điều gì không vui ?

        - Không ! Mình chỉ có hơi chóng mặt. Lúc nói nét mặt của cô đanh lại - Nhưng bây giờ thi đã thấy dễ chịu rồi.

        - Có lẽ vì buổi sáng nay trời lạnh hơn mọi ngày - Vân Anh thêm vào - Nếu không cử động như thế này thì mình cũng đến rét cóng mất thôi.

        ... Cuộc gặp gỡ bất ngờ với Vân Anh lần này làm cho Định phần nào suy nghĩ. Nhất là cô bạn gái của Vân Anh lại có những cử chỉ khác thường. Cô ta với anh mới gặp nhau lần đầu mà sao cô ta lại nhìn anh bằng cặp mắt khó hiểu như thế ! Định nhớ lại câu hỏi rất khẽ của Phương Lan với Vân Anh mà anh thoáng nghe được lúc hai người xuống xe : "Chị quen anh Phan Thúc Định ?" thì rõ ràng không cần Vân Anh giới thiệu, Phương Lan đã biết rõ anh là ai từ trước. "Sao lại có chuyện lạ lùng như thế ? - Định nghĩ thầm - Phương Lan con gái của cụ Án Trần nào nhỉ ? Mình đã gặp lần nào đâu, nhưng tại sao cô ta lại nhìn mình với đôi mắt lạ lùng, như căm hờn, như trách móc. Ngay từ lúc gập ban đầu, cô ta đã thể hiện ngay mối ác cảm đối với mình, Vì sao vậy ?"

        Định trở về nhà trông thấy Mai Khém đang loay hoay dọn dẹp phòng khách. Anh đi thẳng vào buồng tắm thay quần áo, rồi xé một tờ giấy trong cuốn sổ tay viết máy dòng và xếp lại nhét vào một tờ giấy bạc năm đồng, xong bình thân bước ra.

        Theo lệ thường, chiếc xe hơi đã được người giúp việc lái xe đậu trước thềm nhà. Trước khi chạy đến nhà Cẩn, Đinh lái qua cầu Tràng Tiền đỗ trước cửa hàng sách báo ở đường Trần Hưng Đạo. Cửa hàng này mấy năm trước anh đã hỏi mua cuốn tiểu thuyết tâm lý xã hội, làn này thì hỏi mua một tờ báo hàng ngày. Cầm tờ báo trong tay, Định liếc mắt nhanh thấy vắng người, anh rút nhanh tờ giấy bạc năm đồng có kẹp mảnh giấy nhỏ bên trong đưa cho người chủ. Người chủ hiệu sách tỏ ra hiểu ý, mỉm cười.

        Với dáng điệu ung dung, Phan Thúc Định bước ra xe, quay tay lái trở lại, hướng đến Tòa đại diện chánh phủ Trung phần.

        Chiếc Méc-xê-đét màu đen chạy chậm chậm dọc bờ sông An Cựu, từ phía Phú Cam xuống đỗ trước một ngôi nhà đồ sộ có vườn rộng bao quanh. Xưa đây là cung An Định, nơi an dưỡng của bà Từ Cung, mẹ Bảo Đại.

        Ngô Đình Cẩn và Phan Thúc Định cùng thong thả bước vào. Tòa nhà kiến trúc theo kiểu dinh thự, chạm trổ cầu kỳ. Bọn vệ sĩ ở hai chiếc xe "díp" theo sau, vừa xuống xe đã tỏa ra bốn phía, trừ một tên vệ sĩ thân tín của Cẩn, lầm lũi đi theo hai người. Tên này cao lớn, theo lời giới thiệu của Cẩn với Định thì gã này có thể bắn súng cả hai tay. Gã lại còn giỏi cả võ Nhật lẫn gồng, một mình có thể đánh ngã vài ba chục người. Gã trung thành với Cẩn như một con chó trung thành với chủ.

        Ngô Đình Cẩn đưa Định đến xem vườn cam của hắn nằm phía sau tòa dinh thự. Vườn rộng bát ngát. Những cây cam xum xuê xanh rờn, những quả cam tròn to, trĩu nặng, có chỗ phải chống lên để khỏi chạm đất. Nhìn những hàng cam thẳng tắp, không có cái lá sâu, người ta nghĩ đến bao nhiêu công sức lao động đã bỏ ra. Nhưng đây tịnh không một bóng người, vắng lặng. Quạnh quẽ. Không hiểu sao Phan Thúc Định có những cảm giác kỳ lạ khi đi cùng với Ngô Đình Cẩn vào vườn cam này : màu xanh rờn của lá cây và cái không khí quạnh quẽ rờn rợn của tòa nhà rêu phong; những hàng cây thẳng tắp được nhặt cỏ, tỉa lá cẩn thận và cái không khi nặng nề, u uất, tẻ lạnh.

        - Người nào trông coi vườn cam này cho Cụ lớn đáng được khen thưởng - Phan Thúc Định trầm trồ.

        Ngô Đình Cẩn bòm bẻm nhai trầu đáp :

        - Bọn tù làm việc này. Tui giao cho bọn cai tù, mỗi buổi sáng phải dẫn tù đến đây tỉa lá, quét dọn, bón gốc. Nếu để sót một chiếc lá sâu, nếu làm rụng một trái cam sẽ bắn tại chỗ. (Hắn gật gù như tự nói với mình). Đằng nào mà chẳng phải bắn bớt chúng đi.

        Bây giờ thì Định mới hiểu tại sao lại có không khí quạnh quẽ, u uất bao trùm lên màu xanh đáng lẽ đầy sức sống của cái vườn cam này. Cẩn không chú ý gì đến thái độ của Phan Thúc Định, dừng lại trước một cây cam, quả tròn căng, chín vàng. Hắn nhả chiếc bã trầu trong miệng ra, đưa tay bứt một quả, đưa cho Định :

        - Cam này ngọt lắm. Ông có biết tại sao cam của tui ngọt và sai thế này không ?

        Hắn ngừng lại đợi Định trả lời.

        - Thưa Cụ tôi không phải là một nhà trồng trọt.

        Cẩn cười đắc chí :

        - Dù có là nhà trồng trọt, ông cũng không nói trúng được đâu.

        Tui nói ông biết hí: chỗ này gần nơi nhốt tù Cộng sản. Tui cho đào lỗ ở đây sẵn, mỗi thằng Việt cộng chết, cho chôn xuống lỗ và trồng cam lên trên đó. Có thằng tui cho chôn sống rồi đổ vôi lên. Không có một chất bón nào tốt hơn thế... Hờ... ông có thấy người ta vẫn chôn xác mèo xuống gốc cây khế không? Hờ... Hờ ... xác người tốt hơn nhiều... Ông nếm thử một trái mà coi !

        - Cảm ơn Cụ lớn ... Từ hôm qua đến nay, tôi bị đau bụng đi ngoài, không dám ăn một cái gì.

        Ngỏ Đinh Cẩn chặc lưỡi :

        - Đáng tiếc hí !

        Hắn quay lại ném quả cam cho thằng vệ sĩ đi sau :

        - Cho mi nì !

        Tên vệ sĩ đỡ lấy quả cam. Cẩn bứt một quả chín khác, dùng mấy ngón tay móng dài bóc vỏ. Hắn tách từng múi ra ăn ngon lành. Nước cam ứa ra hai bên khóe mép hắn vừa ăn trầu còn vương đỏ, làm Phan Thúc Định có cảm giác những giọt nước cam ứa ra là những giọt máu.

        Phan Thúc Định đảo mắt nhìn quanh khu vườn :

        - Cụ lớn vừa nói ở đây gần nơi nhốt bọn Cộng sản ? Cẩn nuốt xong múi cam mới đáp :

        - Ừ, ừ. Tui sẽ đưa ông đến chỗ đó...

        Rồi hắn trở về câu chuyện vườn cam :

        - Hầu như ngày nào tui cùng có cam gởi máy bay vô biếu Tổng thống và anh chị Nhu. Tổng thống cũng thích cam này lắm.

        Ngô Đình Cẩn quay sang phía trái chỗ hắn đang đứng, bước đến cây cam trĩu quả. Quả cam trông có vẻ to hơn và da cam màu đỏ thẫm. Hắn chỉ vào cây cam nói :

        - Cây ni tốt như rứa mà trái chua loét không ăn được mới lạ. Dưới gốc có xác một con giao liên Cộng sản. Con ni rứa mà to gan. Đào lỗ chôn sống mà hắn cũng không chịu khai ra đồng bọn !

        Cẩn quay lại phía sau, nói với tên vệ sĩ :

        - Mi bảo thằng giám đốc đề lao cho bón thêm vôi vào gốc cây ni. Nếu sang năm trái chua thì nhổ nó đi, trồng một cây quít Hương Cần thay vô cho tao hí.

        Cẩn quay sang Phan Thúc Định :

        - Lên đây cho ông xem lan của tui nữa !

        Hai người ra khỏi vườn cam đi đến khu vực trồng lan. Tên vệ sĩ làm lũi theo sau. Vẫn vẳng lặng, quạnh quẽ. Chi có tiếng dép lê của Cẩn và tiếng gót giày da của Định xạc xào trên mặt đất.

   
        Hai người bước vào khu trồng lan. Trước đây, là vườn trồng cây ăn quả lưu niên. Ngày nay Cẩn cho dựng lên những dàn tre chạy dài dưới vòm cây lá xum xuê sát vào đến tận sân của ngôi nhà. Dưới dàn, hàng trăm giò phong lan treo lủng lẳng. Phong lan còn cấy vào thân cây để giữ được vẻ tự nhiên. Mỗi giò phong lan bố trí một thế khác nhau. Có những giò đã nở hoa. Có giò như dàn bướm bay. Có giò như một cái đuôi cáo xù lông dài quá nửa mét. Hương thơm phảng phất, một thứ hương thơm man dại. Nhưng vẫn có cái gì u uất, vắng lặng. Thỉnh thoảng, Định nghe thoáng trong không gian một tiếng gì như tiếng thầm thì, than thở. Một thứ tiếng nhẹ quá, mơ hồ quá như từ một cõi đời khác đưa lại, đến nỗi Định không tin vào chính tai minh nữa. Tự nhiên anh thấy rờn rợn "tại sao mình lại có cảm giác ấy nhỉ?" Định phân vân tự hỏi. Anh không thể nào phân tích nổi cảm giác của anh nữa.

        Ngô Đình Cẩn chỉ từng giò phong lan nói như giảng giải cho Phan Thúc Định nghe :

        - Đây là Vĩ Hồ, đây là Quế Lan Hương, đây là Vĩ Long, đây là Phi Điệp... Đây những giò vừa mang ở Cao nguyên về, tôi chưa biết tên nó là gì. Có lẽ phải đặt cho nó tên mới. Tui sẽ làm cho vườn phong lan ni nổi tiếng không kém bất cứ vườn phong lan nào trên thế giới. Ông ở Pháp, ông đã vô thăm vườn phong lan của Pháp ở rừng Lục-xăm-bua chưa ?

        - Dạ thưa Cụ lớn, thời kỳ ở Pháp, tôi bận học quá.

        - Ông có ý kiến gì về cách bố trí của khu vườn ni không ?

        - Thưa Cụ lớn, vườn phong lan của Cụ lớn thực !à phong phú Tôi cho rằng ở Việt Nam, không có một nơi nào khác có được nhiều phong lan đẹp như ở đây.

        Ngô Đình Cẩn đắc chí :

        - Ông nói đúng. Ở nam Trung phần và miền rừng phía Tây Cao nguyên, có nhiều gỗ quý như : giáng hương, căm xe, bạch đàn... Phong lan mọc trên những cây ni khác hẳn với hầu hết các loại phong lan khác trên thế giới. Ít người biết đến và không có một sách vở nào nói đến. Vừa rồi trung tá Thiệu ỏ Ban-Mê-Thuột gởi về cho tui mấy giò. Theo hắn nói, một trung đoàn quân Bảo chính sục sạo trong rừng ở vùng ba biên giới hàng tháng trời và bị phục kích tổn thất đến hơn hai đại đội mới lấy được bằng ấy...

        Cái "tên Thiệu" - Phan Thúc Định bỗng thoáng nhớ ra đã nghe nói tới tại nhà Cao Xuân Đăng, lúc bấy giờ hắn còn là trung ủy trong quân đội Liên hiệp Pháp. Thằng này rất tin ở tướng số và có tài xoay sờ, nịnh bợ, xuất thân từ một tên cai khố vàng, phục vụ tại tư dinh của viên quản đạo tỉnh Ninh Thuận¹ thời thực dân Pháp.

        Ngỏ Đình Cẩn chỉ cho Định xem mấy giò phong lan mà Nguyễn Văn Thiệu vừa gởi về biếu hắn :

        - Ông xem, giống lan ni thật là hiếm có... cứ những đêm trăng, từ những cành lan tỏa ra mùi hương thơm. Bông của nó càng thơm... Kể ra hai đại đội Bảo chính đổi lấy mấy giò lan cũng đáng. Tui đã điện xin Tổng thống vinh thăng cho thằng Thiệu lên đại tá.

        Định có cảm giác vừa ghê tởm vừa buồn nôn khó chịu, trong khi Ngô Đình Cẩn ra vẻ thích thú với vườn lan của hắn.

        Từ khu nhà âm u có nhiều tiéng rên xiết nổi lên. Làn này, rõ hơn, vì Định đang đứng sát dưới chân tường. "Chỗ nhốt người nhất định là trong khu nhà này" - Định không còn nghi ngờ gì nữa. Anh làm ra vẻ vô tình hỏi Ngô Đình Cẩn :

        - Thưa Cụ, vườn lan quý như thế này, tại sao Cụ không đặt tại dinh để thưởng thức có hơn không ?

        Như đoán trước dươc câu nói của anh, hắn cười :

        - Hà... hà... cho ông đoán coi tai sao nào ?

        Và không để cho Định trả lời, hắn chỉ tay vào trong tòa nhà :

        - Ở đây có người chăm bón. Bọn Cộng sản bị nhốt trong nớ, để cho chúng nó chăm bón. Cứ lấy mạng sống của chúng làm vật bảo đảm là xong tuốt. Thế mà cũng có khối thằng mất đầu rồi, vì không chịu chăm bón ra trò.

        Cảm giác của Phan Thúc Định đã trở thành rõ rệt. Không phải cảm giác rờn rợn nữa. Tuy rằng lúc này anh đứng trong một góc vườn trồng phong lan sực nức mùi hương, trước một lâu đài vốn là cung cấm, nhưng anh thấy lòng như thiêu, như đốt. Chung quanh anh không còn cái vắng lặng, quạnh quẽ nữa. Hình như có bao người đang trỗi đậy, đang nắm tay nhau, đang hò hét... Những lá phong lan như những con mắt nhìn anh soi mói. Những dây phong lan như những tay người run rẩy. Anh đã nghe rõ tiếng rên xiết, cả tiếng xiềng xích loảng xoảng, không phải chỉ bằng thính giác...

        - Ông làm sao thế ? - Ngô Đình Cẩn hỏi.

        Nét mặt Phan Thúc Định hơi nhăn lại :

        - Xin lỗi Cụ lớn, vẫn cơn đau bụng...

        - Chúng ta quay về vậy. Để hôm khác tui đưa ông vào chỗ nhốt bọn Cộng sản trong nhà...

        Chiếc xe Méc-xê-đét màu đen ông Ngô Đình Cẩn và Phan Thúc Định trở về. Hai chiếc xe "dip" chở đầy bọn vệ sĩ một chạy trước, một chạy sau để bảo vệ.

        Chiếc gáy rám nắng thẳng dơ của tên vệ sĩ thân tín ngồi ghế trước, cạnh lái xe, gây cho Định một cảm giác khó chịu. Xe chạy đến càu Lò Rèn anh thấy một thiếu nữ cỡi Mô-by-lét² từ phía trên đi xuống. Xe hơi đã vượt qua nhưng anh quay lại nhìn người thiếu nữ nọ.

        Ngô Đình Cẩn bắt gặp cái nhìn của anh, liền hỏi :

        - Ông cỏ vẻ chú ý đến người đó ?

        Phan Thúc Định lấy lại vẻ thản nhiên :

        - Thưa Cụ lớn, cô ta rất đẹp. Cụ lớn có biết cô ta ?

        Ngô Đình Cẩn cười :

        - Hà... hà... ông tính không biết rõ từng nhân vật trong cái thành phố nhỏ bé này thì tôi còn ngòi yên ở đây sao được ? Nhưng, này ông Định, ông để ý đến cô ấy sao ?

        - Thưa Cụ lớn, tôi cũng chỉ là một người đàn ông như mọi người đàn ông khác.

        - Ồng đã biết rõ người ấy chưa ?

        - Điều ấy thì thưa Cụ lớn chưa ạ.

        - Thế thì hỏng to ! Cô ấy đã có người yêu rồi !

        Phan Thúc Định tò mò hỏi :

        - Thưa Cụ lớn, ai vậy ?

        - Một nhà báo Hoa Kỳ, con nhà triệu phú Oan-tơ Ăng-đéc-xơn ở thành phó Mai-a-mi.

        - Uy-li-am Ăng-đéc-xơn ? - Định thốt lên xúc động.

        - Ông cũng biết anh ta à ? - Cẩn hỏi.

        - Thời kỳ tôi theo hầu Tổng thống, ngài có cho tôi biết tên họ một vài nhân viên tình báo Trung ương Mỹ ở Sài Gòn. Ngài có dặn tôi không nên đi lại với bọn họ. Trong số này có Uy-li-am Ăng-đéc-xơn.

        Ngô Đình Cẩn nhìn Định, thân mật :

        - Tổng thống dặn ông thế là phải. Ông đừng đụng vô "món" đó. Uy-li-am Ăng-đéc-xơn có thế lực lắm. Tui sẽ giới thiệu cho ông "món" khác hí !

---------------
        1. Ngày nay, là một phần tỉnh Thuận Hải.

        2. Mobylette : Xe gắn máy hai bánh của Pháp.

        

        NHỮNG người con trai trên dưới hai mươi tuổi mắt long lanh, khí thế hừng hực tưởng chừng có thể đạp bằng mọi chông gai. Những người con gái mười tám hai mươi duyên dáng, thướt tha trong những chiếc áo dài trắng tinh khiết nhưng vẫn toát lên vẻ cương nghị, kiên quyết. Họ giương cao biểu ngữ nổi bật hàng chữ :

       “Đả đảo sự can thiệp của ngoại bang vào   tình hình quốc nội Việt Nam"

        "Độc lập trên hết"

        "Bảo đảm quyền tự do dân chủ"

        Trên khán đài, đằng sau bàn thờ Tổ quốc là đỉnh trầm hương nghi ngút, chạy dài một hàng chữ lớn : SINH VIÊN, HỌC SINH VIỆT NAM ĐẤU TRANH VÌ QUYỀN LỢI CỦA TỔ QUỐC.

        Giảng đường C của Viện Đại học Huế đông nghịt sinh viên, học sinh của bốn trường đại học Khoa học, Sư phạm, Văn khoa và Luật khoa. Những người của nhiều đoàn thể khác cũng có mặt. Tất nhiên trà trộn vào đó, không ít những tên mật vụ mà ngay chúng cũng không biết nhau. Những lời chào hỏi vui vẻ, những tiếng cười sàng khoái, những lời thề đanh thép, những cuộc hội ý chớp nhoáng, những cái nhìn thông cảm... có cả những cái nhìn nhớn nhác, nhũng cái tai vểnh lên nghe ngóng, nhũng lỗ mũi hích lên đánh hơi...

        Nhìn các thanh niên sinh viên, học sinh này, Định nhớ đến lời Ngô Đình Cẩn : "... Vùng nội thành này, chúng ta phải chú ý đến bọn thợ thuyền và bọn thanh niên học sinh..." Anh nghĩ thầm : " Đây chính là một mối lo của Ngô Đình Cẩn.

        - Anh Định !

        Một tiếng gọi đột ngột làm anh giật mình quay lại. vẫn mái tóc kiều diễm, vẫn cặp mắt có hàng mi dài u uẩn, vẫn đôi môi gọn nhỏ hơi kênh kiệu ấy, Vân Anh. Định cố trấn tĩnh một nỗi bồi hồi choán ngợp tâm hồn anh.

        Vân Anh gọn gàng trong chiếc quăn âu xanh thẫm, áo sơ-mi cộc để lộ đôi cánh tay trắng ngần, càm một cuốn sổ tay, đeo bên mình một chiếc máy ảnh Rơ-lây-phlếch mở sẵn ống kính, đi cùng một thiếu nữ kém cổ độ dăm tuổi, dịu dàng trong chiếc áo dài màu trắng, có ghim một mẩu băng tang trên ngực.

        - Chào Vân Anh.

        Vân Anh đưa người bạn gái đến trước Phan Thúc Định :

        - Đây là Phan Thúc Định... và đây là Tố Loan, bạn thân của em.

        Hai người khẽ gật đầu chào nhau. Định quay sang hỏi Vân Anh :

        - Hôm trước em hỏi địa chỉ anh, tưởng rằng em sẽ đến. Anh chờ mấy hôm mà không thấy. Chắc là em rất bận ?

        Vân Anh cười :

        - Em cũng chảng có việc gì bận đâu. Nhưng... có một chuyện !làm em phải suy nghĩ trước khi đến gặp anh.

        - Việc gì quan trọng vậy ? - Định hỏi.

        Vân Anh cười tinh nghịch :

        - Cứ cho là quan trọng đi, anh Định ạ. Nhưng, để dịp khác em sẽ cho anh hay.

        Qua cử chỉ và lời nói của Vân Anh, Định thấy có cái gì đó hơi khác thường, linh tính cho anh hay có thể là chuyện rất quan trọng. Anh khéo léo dò hỏi :

        - Hôm nay, em có việc gì mà đến đây vậy ? Chắc là có nhiều "bạn" cũ ở đây phải không ?

        Vân Anh khẽ lắc đầu một cách duyên dáng :

        - Xin lỗi, hôm nọ anh có hỏi em lần này ra Huế để làm gì. Em chưa trả lời. Hiện nay em là phóng viên cho báo "DIỄN ĐÀN TUỔI TRẺ".

        - À, thành ký giả rồi ! Em thấy nghề báo thế nào ?

        - Em thấy thích hợp với em, vì đó là một nghề tự do được đi lại, tiếp xúc với nhiều người.

        - Anh tin với trình độ học lực với sự thông minh của em, em sẽ là một cây bút sắc sảo.

        Vân Anh nhún vai :

        - Anh quá khen ! Thế mà nhiều khi em không hiểu nổi anh nữa đấy !

        - Xin lỗi cô, cô đừng nghe Vân Anh kẻo lại cho tôi là người khó hiểu.

        Tố Loan nhìn Định đáp :

        - Anh đừng ngại. Tuy chúng tôi là bạn của nhau nhưng tôi cũng có những nhận xét, suy nghĩ riêng của tôi chứ !

        Vân Anh vẫn chưa lùi :

        - Thí dụ như hôm đi với anh ở Sài Gòn gặp sự bất ngờ ấy. Em lo cho anh quá. Đến lúc em tìm cách quay trở lại được thì đã không thấy anh đâu. Chẳng hiểu anh làm thế nào lại thoát được ?

        Phan Thúc Định lại nhìn thẳng vào cặp mắt hóm hỉnh của Vân Anh :

        - Cô nhà báo, cô phỏng vấn không đúng lúc rồi ! Có cả cô bạn mới đây mà chúng ta cứ nói chuyện nghề nghiệp với nhau hẳn chẳng lịch sự chút nào, phải không cô Tố Loan ?

        Tố Loan định quay gót :

        - Xin lỗi, tôi đã làm ảnh hưởng tới việc hệ trọng của anh, chị. Tôi cũng có việc phải gặp mấy người quen !

        Vân Anh nắm tay Tố Loan :

        - Không ! Loan cứ ở đây. Như anh Định nói, mình và anh Định lâu mới gặp nhau, nói chuyện vui đấy thôi chứ chẳng có gì quan trọng đâu.

        Định cũng giữ Tố Loan lại :

        - Lần đàu mới gặp nhau, tôi chưa được hân hạnh tiếp chuyện với cô.

        Giữa lúc ấy, tiếng vỗ tay nổi lên rầm rập. Giảng đường đã đông nghịt. Mọi người đều hướng lên khán đài. Trước mi-crô một thanh niên mập, mặt tròn, da trắng đang ôn tồn đề nghị mọi người cùng hát bài “Lên đàng” để mở đầu cuộc mít tinh. Tiếng hát vang động, giục dã, như sóng dâng, như bão nổi, làm cho những người có mặt sát gần nhau hơn, như hòa thành một khối vững chắc. Tiếng hát bay lên như phá tan tất cả những ngột ngạt đè nặng lồng ngực, trái tim mọi người.

        "Nào anh em ta cùng nhau xông pha lên đàng Dưới trời tươi sáng
        "Ta nguyện đồng lòng điểm tô non sông, từ nay ra sức anh tài
        "Đoàn ta chen vai, nề chi chông gai, lên đàng..."

        ... Bài hát đã hết nhưng dư âm như còn vẫn vang mãi.

        Người thanh niên điều khiển chương trình mít tinh bắt đầu nói. Anh ta nói về lịch sử vẻ vang của dân tộc, về tinh thần bất khuất, quật cường của cha ông, về sức mạnh và trách nhiệm của tuổi trẻ. Giọng anh hùng hồn, có súc cuốn hút... Từng lời, từng lời như bốc lửa. Tiếng vỗ tay rào rào luôn luôn ngắt lời anh. Tất cả những cặp mắt hướng về anh khâm phục, trìu mến.

        Phan Thúc Định hỏi khẽ Vân Anh :

        - Diễn giả nói tài quá ! Ai vậy ?

        - Anh không biết ư ? - Vân Anh đáp - Một trong những người lãnh đạo phong trào sinh viên, học sinh ở Huế : Ly Ngọc Tú, sinh viên văn khoa.

        - Anh ấy được các bạn sinh viên, học sinh rất kính trọng. Diễn giả đang nói tiếp về sự can thiệp của ngoại bang vi phạm đến chủ quyền đất nước, hô hào mọi người, trước hết là thanh niên trí thức, sinh viên, phải giữ lấy truyền thống của dân tộc.

        Diễn giả dứt lời. Tiếng vỗ tay kéo dài mãi.

        Phan Thúc Định lấy thuốc lá hút. Anh thoáng thấy nét mặt Tố Loan đanh lai, trong khi đó Vân Anh đưa máy ảnh lên bấm.

        Ngoài cửa giảng đường, tiếng xe phanh rít kin kít. Rồi quân cảnh, cảnh sát dã chiến chạy sầm sập vào sân trường. Giảng đường nhón nháo. Từ trên diễn đàn, tiếng Lý Ngọc Tú vẫn sang sảng qua may phỏng thanh :

        - Các ban hãy bình tĩnh. Bạo lực không thể thắng nổi sức mạnh tinh thần. Chúng ta hãy nắm chặt tay nhau lại, đoàn kết thành một khối.

        Đặng Hoàng - sinh viên khoa văn, Trần Minh - sinh viên khoa y, và những người cốt cán của phong trào đá nhanh chóng bố trí những nam sinh viên khỏc mạnh, dũng cảm đứng ra vòng ngoài, bảo vệ cho những nữ sinh viên đứng lui vào phía trong.

        Lần nầy, không phải chỉ là một bắt bớ, giải tán bình thường. Ngô Đình Cẩn đã chính thức phản công vào phong trào thanh niên sinh viên, mà hắn coi như khối thuốc nổ giữa nội thành. Hắn huy động vào cuộc đàn áp này hơn hai chục xe bọc thép và một trăm năm mươi lên, vừa quân cảnh, vừa là cảnh sát dã chiến.

        Bon cảnh sát súng lục ngang hông, dùi cui trên tay, bọn quân cảnh với lựu đạn cay, dao găm, súng tiểu liên, xông thẳng vào giảng đường trấn áp sinh viên. Chúng vung gậy cao su, báng súng lên đánh túi bụi vào đầu, vào ngực, vào mặt mọi người. Một cuộc ẩu đả dữ dội nhưng không cân sức diễn ra. Những người sinh viên tay không lăn vào cắn, vật lộn giằng co với bọn quân cảnh, cảnh sát, không để cho chúng đụng đến bạn mình. Những nữ sinh viên cũng không nghĩ đến mình là phái yếu, xông vào hỗ trợ cho các bạn nam. Cuối cùng bắt một lúc hơn bốn chục người, trong đó có cả Lý Ngọc Tú và Đặng Hoàng.

        Có một người đứng cuối giảng đường im lặng chứng kiến từ đầu cuộc khủng bố tàn bạo đối với thanh niên sinh viên. Lúc đầu, người ấy còn ngơ ngác. Nhưng đến những phút cuối, hình như không thể chịu nổi sự tàn bạo dã man đó nữa, người ấy hòa vào khối nữ sinh, vớ được bát cứ cái gì trong tay cũng ném vào bọn cảnh sát và bọn lính. Người ấy là Tố Loan.

        Vừa ở hiệu sách quen thuộc bước ra, tay cầm tờ báo mới nhận được của ông hàng sách, Phan Thúc Định gặp ngay Vân Anh đang đứng ngoài cửa nhìn những quyển sách bày trong tủ kính. Sự xuất hiện đột ngột của Vân Anh làm Định thoáng sững người.

        Anh thầm tự hỏi : "Vân Anh đến đây tình cờ hay có dụng ý ? Mối liên hệ giữa mình với hiệu sách này, cô ta có biết không ?..."

        - Chào Vân Anh !

        Vân Anh ngước lên nhìn Định (sau cặp mi dài, Định cảm thấy cái nhìn ấy chứa đầy ẩn ý) :

        - Ố, anh Định ! Anh mua báo ?

        Không trả lời, Định hỏi lại :

        - Em đi đâu sớm thế ?

        - Em định mua tiểu thuyết về đọc, nhưng xem ra chẳng có quyển nào hấp dẫn cả.

        Định vừa toan cáo từ, thì Vân Anh đã nói :

        - Lâu không gặp anh, em muốn nói chuyện với anh một lát, được không anh ?

        - Xin lỗi em, hôm nay anh bận chút việc. Em cho anh khất đến hôm khác nhé !

        Cái nhìn của Vân Anh nửa tỉnh quái, nửa trách móc :

        - Em biết anh không bận gì. Hàng ngày, anh vẫn mua báo rồi ra vườn hoa Nguyễn Hoàng ngồi đọc cơ mà. Chẳng lẽ hôm nay vì em, anh bỏ mất thói quen ?

        Thấy Phan Thúc Định nhìn lại mình ngạc nhiên, Vân Anh đùa cợt :

        - Những người đã từng ở Pháp không bao giờ từ chối bất cứ một lời yêu cầu nào của phụ nữ.

        "Mỗi lần gặp cô ta cũng đều gây cho mình những suy nghĩ. Không hiểu những điều cô ta nói hàm ý gì ? Phải nhận ràng cô ta đẹp và thông minh, vẻ đẹp và sự thông minh ấy nếu ở người khác... Tại sao lòng mình lại vừa bâng khuâng lại vừa bực bội thế này nhỉ ? Nhưng... hãy trở về với công việc ! Vậy là cô ta đã theo dõi tìm hiểu những thói quen hàng ngày của mình rồi. Cô ta có nắm được vấn đề gì nữa không ? Ta phải nói chuyện với cô gái đẹp và thông minh này như thế nào đây ! Hãy tỉnh táo nhé !..."

        Hai người sánh vai nhau đi thong thả. Những điều Vân Anh vừa hé ra làm Định thấy không thể chia tay cô gái này ngay được. Không hiểu rõ đối thủ của mình đã là một điều nguy hiểm. Không hiểu rõ đối thủ của mình đã biết những gì về mình lại càng nguy hiểm hơn. Công việc của anh là phải hiểu rõ về người khác mà không được để người khác hiểu rõ về mình. Định vừa đi bên cạnh Vân Anh, vừa nghĩ miên man.

        Vân Anh thản nhiên :

        - Anh còn nhớ hôm anh và em đi chơi rừng Bu-lô-nhơ không? Anh nói anh nhớ những rừng thông ở Huế. Em có so sánh sự sạch sẽ, khô ráo của rừng châu Âu đến nỗi chỗ nào cũng có thể nằm lăn ra nhìn ánh nắng mặt trời được với những rừng Việt Nam ẩm thấp, gai góc. Anh có nhắc em rằng : "Dù sao, đấy cũng là rừng của ta". Nghe tiếng "của ta" sao mà tự hào thế !

        Định chưa phán đoán được câu chuyện bâng quơ ấy của Vân Anh sẽ dẫn đến đâu, anh thăm dò :

        - Bây giờ anh vẫn nghĩ như vậy. Cái gì của ta, ta vẫn phải quí hơn chứ, dù nó không có bằng của người. Nếu không thế, chúng ta đã trở vè đất nước để làm gì ? Một khu rừng, một con sông, một bến đò, một cảnh chợ, một góc phố, một mái nhà tranh... những cái ấy hồi ở nước ngoài chẳng đã từng làm chúng ta khổ sở là gì.

        Vân Anh không nói mà như đang đổ tâm trí vào một điều gì đó. Đôi mắt cô như nhìn vào chỗ trống không.

        Phan Thúc Định gợi ý :

        - Chúng ta vào một quán nào đó ăn điểm tâm. Em đồng ý chứ ?

        Vân Anh lắc đầu :

        -  Không ! Anh hãy chiều em, chúng ta ra ngồi ngắm sông Hương...

        Thái độ của Vân Anh mỗi lúc một thêm khó hiểu. Hai người ra vườn hoa Nguyễn Hoàng.
 
        Ngồi dựa lưng trên chiếc ghế đá, Vân Anh nhìn Định, chìa tay ra :

        - Anh cho em mượn tờ báo, xem có tin tức gì mới không ?

        Định bị một giây lúng túng, Anh quyết định rút tờ báo trong túi đưa cho Vân Anh. Anh chủ động lấy ra mảnh giấy gài trong đó, trước mắt Vân Anh. Tay Vân Anh đỡ lấy tờ báo nhưng mắt vẫn nhìn vào tờ giấy :

        - Anh có thư riêng gài vào trong báo ?

        Định mở rộng tờ giấy đưa ngay cho Vân Anh :

        - Không phải thư riêng mà là giấy thanh toán tiền sách báo anh còn thiếu. Anh cứ lấy sách báo rồi nửa tháng hoặc một tháng mới thanh toán một lần.

        Vân Anh cầm tờ giấy chăm chú đọc. Tờ giấy ghi rõ ràng tên từng quyển sách với giá tiền ở bên, trong đó có máy quyển tiểu thuyết, mấy quyển nghiên cứu về lịch sử. Cuối có tổng cộng số tiền. Tờ giấy ngập ngừng trên tay Vân Anh. Cô nói :

        - Anh ham đọc sách nhỉ !

        Cô trao lại tờ giấy cho Định. Định thờ ơ nhét tờ giấy vào túi áo, đáp :

        - Đó là thói quen và cũng là ham thích của anh từ hồi còn đi học. Ở Huế này, ngoài thời gian làm việc ra, em bảo còn có thú giải trí nào khác, ngoài việc đoc sách.

        Vân Anh mở rộng tờ báo, liếc qua những đầu đề in bằng chữ to. Định hỏi :

        - Em có được tin gì về anh Lê Mậu Thành không ?

        Vân Anh không ngẩng lên :

        - Em không nhận được thư từ gì của anh Thành cả, nhưng em biết anh Thành vẫn ở với Việt cộng. Còn anh ?

        - Sao lại "còn anh" ?

        - Vì anh và anh Thành là "Người bạn cũ trên núi Ngir Bình" với nhau thì chắc anh phải biết tin tức anh Thành hơn em chứ ?

        Phan Thúc Định thẳng thắn :

        - Anh mới trở lại Huế. Chưa có thời gian hỏi thăm đến bạn cũ, nhưng rồi chắc anh cũng hỏi được tin tức anh Thành.

        - Khi nào anh hỏi được, anh nhớ báo cho em biết với nhé !

        - Tất nhiên rồi !

        Vân Anh gấp tờ báo đưa trả Phan Thúc Định :

        - Anh còn nhớ những ngày ở Pháp không ? Thời đó, em sống đời sống sinh viên thơ ngây, vô tư. Người yêu thì em nhớ đến anh Thành. Người anh, người bạn thì đã có anh.

        Nghĩ đến anh, em cứ luyến tiếc những ngày đẹp đẽ ấy, những ngày mà em không bao giờ quên được... Những ngày anh phủi tuyết đầu mùa bám trên măng-tô-san cho em ở góc phố La-tinh, những ngày anh và em lên tháp Ép-phen ngắm cảnh Pa-ri từ trên cao, những ngày lang thang bới sách trong những hàng sách cũ bên bờ sông Xen...

        Mặc dầu đã tự nhủ mình phải hết sức tỉnh táo, nhưng những kỷ niệm cũ cũng làm Định bồi hồi. Anh im lặng nhìn dòng sông Hương đang gợi lên trong anh hình ảnh một dòng sông khác, rất xa nào đó, tiếng còi ca-nô vang lên rền rĩ..., một chiếc ví xách tay phụ nữ đung đua bên anh... một đám mây trắng trôi nhởn nhơ trên nền trời...

        Vân Anh kéo anh trở về thực tế :

        - Bây giờ chúng ta có nhiều điều lo nghĩ quá phải không anh ? Chúng ta đã trở nên ưu tư, trở nên khó hiểu ? Vâng, khó hiểu cả với chung quanh, cả với người ở cạnh ta, nhiều khi khó hiểu với cả chính ta nữa.

        Trầm ngâm một lát, Vân Anh thò tay mở chiếc ví :

        - Nhưng dù sao nghĩ đến anh, em vẫn nhớ đến những ngày đã qua đẹp đẽ, đến một người mà em vẫn hằng quý mến... -  mặc dầu em chưa hiểu hết anh - xin tặng anh cái này...

        Vân Anh lấy ở ví ra mấy chiếc ảnh. Định cầm xem. Lông mày anh nhíu lại. Đó là mấy chiếc ảnh chụp anh khi thì đứng bên trong hiệu sách, khi thì ở hiệu sách bước ra, Vân Anh đã đứng dậy :

        - Những bức ảnh này mình em có thôi và em không đưa cho ai cả. Anh hãy tin điều đó. Bây giờ, chắc anh không khó chịu và tiếc vì gặp em, đã bị em làm phiền buổi sáng nay.

        Nàng chìa tay ra :

        - Xin tạm biệt anh...

       

        Trở về nhà, Phan Thúc Định lên ngay phòng riêng. Anh mở cửa sổ nhìn xuống gian nhà ngang, ngay cổng vào : Gã hộ vệ và gã nấu bếp vẫn ngồi bên nhau uống nước trà, hút thuốc. Anh đóng cửa lại, rút trong túi áo ra tờ giấy thanh toán tiền sách báo, đặt trên bàn, vuốt nó phẳng phiu, và lấy trong ngăn kéo ra một ống bột trắng, rải lên bức thư. Tiếp đó, anh lấy ở cặp ra ống thuốc xanh, thấm vào bông chà lên mảnh giấy. Máy hàng chữ nổi lên "Nguời thiếu nữ đi với Vân Anh hôm trước là con gái viên quan Án sát họ Trần, quê ở Hải Lăng - người yêu đồng thời là vị hôn thê của anh chàng họ Phan ta đó!"

        "Chết cha ! - Định rùng mình - Vợ chưa cưới mà ta không biết. Thảo nào Phương Lan nhìn ta như thế. Có lẽ cô ta giận mình lắm vì tưởng Vân Anh là người yêu của mình cũng nên. Thế này thì rắc rối to".

        Định bật lửa châm vào tờ giấy. Suy nghĩ một lát, anh lấy mấy chiếc ảnh Vân Anh vừa đưa, châm nốt vào lửa. Sau đó, anh xả nước dội trôi đám tro vào trong ống, không để lại một vết tích gì.

        Một tiếng gõ của. Gã nấu bếp đã dọn bữa cơm trưa. Từ ngày về ở đây, với những món ăn náu theo lối Huế rất hợp khẩu vị, nhưng hôm nay anh không thấy ngon. Thấy anh chỉ ăn một bát cơm rồi đứng lên, gả giúp việc hỏi :

        - Thưa ông, hôm nay ông mệt ?

        - Không hiểu sao, tôi thấy không thích ăn.

        Định trả lời lấy lệ rồi bước về phòng riêng.

        Anh bồn chồn mong được gặp lại người thiếu nữ đã nhìn anh bằng đôi mắt khác thường để tìm hiểu cái điều tiềm ẩn trong lòng cô. Anh sợ rằng có thể đã quá chậm, và như thế anh sẽ phạm vào một điều đáng sợ.

        Một điều bất ngờ lại xảy ra ngay chiều hôm ấy. Lúc anh vừa mặc xong quần áo định lái xe đến nhà Vân Anh, thì có tiếng chuông điện thoại.

        Phan Thúc Định thấy người nóng ran khi nghe Vân Anh nói có chuyện cần gặp anh ! Định cố nén sự hồi hộp. Thật là một điều ngạc nhiên. Ạnh vừa gặp cô sáng nay, có việc gi gấp mà cô muốn gặp lại ? Một ý nghĩ rất nhanh thoáng qua trong đầu khi anh chợt thấy bóng tên mật vụ của Ngô Đinh Cẩn trong vai gã giúp việc từ ngoài sân đi vào, anh trả lời : "Anh sẽ đến nhà em ngay bây giờ".

        Cao Xuân Đăng đi làm. Vân Anh tiếp anh ở phòng khách với thái độ lịch sự trang nhã, nhưng trong giọng nói có vẻ hơi khác thường :

        - Anh ngạc nhiên lúc em gọi điện thoại cho anh phải không ?

        Định làm ra vẻ lơ đãng

        - Sao em lại nghĩ như vậy ?

        Ván Anh mỉm cười :

        - Quả anh là một người khó hiểu. Có lẽ nào em không đoán được tâm trạng anh lúc nghe anh nói : "Anh sẽ đến nhà em ngay bây giờ !"

        Phan Thúc Định chống đỡ :

        -Có lẽ em bị méo mó nghề nghiệp !

       - Không đâu ! - Vân Anh bướng bỉnh - Chính cái nhìn của anh lúc mới đến đã xác định thêm điều đó.

        Phan Thúc Định dàn hòa :

        - Em muốn biết để làm gì ? Có phải chúng ta gặp nhau để tranh cãi đâu.

        - Em nghĩ rằng anh nói đúng - Em cần báo cáo cho anh biết một vấn đề quan trọng và em cũng muốn biết rõ sự thật của nó. Bởi vì, vấn đề đó có liên quan đến em...

        Mắt Vân Anh chớp chớp, giọng cô thấp hẳn, gần như tiếng nói thăm thì :

        - Có vẻ như anh dang gặp một điều gì khó xử lắm phải không?

        Định nghĩ lung lắm. Anh biết bây giờ có chối cãi chì làm rối thêm tình hình. Và biết đâu, qua Vân Anh, anh sẽ tìm được một lối giải quyết. Cuối cùng, anh nói :

        - Có phải em muốn nhắc lại câu chuyện giữa em, Phương Lan và anh trong cuộc gặp gỡ bát ngờ trên đường phố không ?

        - Nhưng, em không hiểu được vì sao anh lại tỏ thái độ lạnh nhạt với chị ấy như thế ? Chị ấy rất bất bình.

        Thấy Phan Thúc Định làm thinh, Vân Anh nói tiếp :

        "... Và, Phương Lan nghĩ rằng, anh đã yêu em, nên thờ ơ với chị đó !

        Phan Thúc Định khỏng tỏ ra có phản ứng gì. Còn cô, chăm chú nhìn vào mắt anh, chờ anh đáp.

        Đến hơn một phút sau, Định mới chậm rãi nói :

        - Anh muốn bàn kỹ chuyện đó với em. Em biết đấy, thực ra không phải vi em, mà chính vì anh sẽ không bao giờ lấy vợ Vân Anh ạ ! Anh không muốn phái làm nô lệ cho một người đàn bà nào...

        - Nhưng không phải vì thế mà anh đối xử với một người đã hứa hôn với mình như thế ! - Vân Anh nhẹ nhàng phê phán -  Anh có biết rằng thái độ đối với Phương Lan như thế là không được đẹp và chẳng lịch sự, không xứng đáng với một con người như anh hay sao !

        - Em thử cho anh biết anh càn phải làm gì để cho Phương Lan không còn hiểu nhầm rằng chúng ta đã yêu nhau được không ?

        Vân Anh nhìn anh ranh mãnh, nhưng trong thâm tâm cô thầm trách anh đã nói lên một sự thật phù phàng là giữa anh và cô chưa phải đã yêu nhau.

        - Làm thế nào ư ? - Cô hỏi - Bằng cách nào là do anh -  Chứ em nói ra điều đó không tiện.

        - Thế thì em giúp anh gặp lại Phương Lan nhé ?

        - Anh cần gặp lúc nào và ở đâu ? - Vân Anh hỏi.

        - Ở nhà anh hay một nơi nào khác tùy Phương Lan lựa chọn. Miễn là không có một người thứ ba nào có mặt.

        - Nếu Phương Lan chọn nơi dây làm nơi gặp gỡ thì anh thấy sao ?

        - Nhưng có chú em và em, anh thấy không tiện.

        - Tuần tới chú em đi kinh lý các tỉnh phía Nam. Còn em - Vân Anh mỉm cười, nhắc lại - Anh khỏi lo... Và, có như thế, Phương Lan càng tin lời nói của anh hơn.

        Anh nhìn Vân Anh, khẽ gật đầu :

        -  Nếu em giúp anh được như thế thì tốt quá !

        Tối hôm ấy, Phan Thúc Định nhận được giấy của Ngô Đình Cẩn mời đến làm việc tại nhà riêng trên đường Hàm Nghi. Lý Lâm đứng ở ngoài hành lang chào anh.

        Phan Thúc Định bình thản mở tờ báo ra đọc, ngồi đợi. Chừng mười phút sau, tên lãnh chúa miền Trung mới kéo lê hài kinh trong áo gấm, quần lụa bước ra.

        Định đứng dậy :

        - Kính chào Cụ lớn.

        - Chào ông Định.

        Nhìn nét mặt tươi cười của hắn, Định biết hôm nay hắn có điều gi vui vẻ. Quả như vậy, hắn khoe ngay với Định :

        - Ông Định ạ, phương tiện để tiến hành kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHIẾU" có rồi. Không ngờ tiếng nói của thằng cha

        Tô-ma cũng có thế lực gớm. Sau khi ở đây về, nó báo với tướng Lên-sđên thì quỹ viện trợ Hoa Kỳ chi ngay. Tổng thống và ngài cố vấn cũng điện giục phải hành động gấp. Tổng thống có thư riêng cho ông đây này...

        Hắn đưa cho Định thư của Ngô Đình Diệm, vỏn vẹn có mấy dòng :

        "Cháu Định,

        Bác gửi lời thâm sức khỏe cháu.

        Cháu hây ráng hết sức giúp chú Cẩn. Kế hoạch thực hiện xong, bác có thể an tâm về miền Trung. Bác ghi nhận trước công lao của cháu như bác đã từng ghi nhận.

        Cháu hãy tìm cách liên lạc với giáo sư Lê Mậu Thành. Giáo sư sẽ giúp cháu hiểu rõ về bọn Cộng sản và sẽ là người cộng sự đắc lực với cháu ở ngoài đó.

        Chúc cháu an khang.


        Ngô Đình Cẩn đợi Định đọc xong thư, nói tiếp :

        -  Tui định bàn với ông chúng ta phải hành động trên mấy mặt cùng một lúc, làm thế nào cho bọn Cộng sản không biết đằng nào mà xoay sở...

        Rồi Cẩn hỏi anh rất nhiều về kinh nghiệm đối xử với bọn Mỹ, vì dù hắn muốn hay không, bọn Mỹ cũng thâm nhập vào đất Trung phần càng ngày càng nhiều. Hắn hỏi vè tánh nết, thói quen, sở thích của từng viên chức, tướng lãnh cao cấp Mỹ, nhất là tên đại sứ và mấy tên cầm đầu phái bộ quân sự, phái bộ viện trợ kinh tế. "Ông ở Sài $òn, ông tiếp xúc với họ luôn - Hắn nói với Định - ông quen biết họ, ông phải làm cố vấn cho tui cả về mặt đối ngoại nữa đấy ! Hắn hỏi Định về kinh nghiệm của hai ông anh hắn - Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu - đã làm thế nào đế nắm vững được hoạt động của bọn không ăn cánh với mình và trị được chúng".

        Ngòi im lặng một lúc, Cẩn tiếp :

        -  Mối lo nhất của chúng ta vẫn là bọn Việt Cộng. Hình như chỗ nào cũng có chúng nó mà chẳng nhìn thấy chúng nó ở chỗ nào cả. Tống thống đã cử ông ra đây, tôi mong ông cỗ gắng giúp tui chủ yếu là về mặt ấy... Thành phố đá có truyền đơn Việt Cộng. Chúng đã đưa được một số vũ khí vào thành phố.

        Từ nãy đến giờ Định trả lời Cẩn qua loa, vì anh còn mải nghĩ đến Tố Loan. Thời kỳ ở Sài Gòn, Định đã nghe có người nói về Tố Loan. Đó là một thiếu nữ trí thức hay diễn thuyết về chủ quyền dân tộc, hay tham gia những cuộc đấu tranh đòi tự do dân chủ, đòi bảo vệ chủ quyền dân tộc, chổng lại sự can thiệp của ngoại bang.

        Một người như thế mà lại yêu một tên Mỹ CIA, lạ thật ! Ngô Đình Cẩn nói dối mình ? Hắn làm như thế với mục đích gì ? Hay hắn thấy sự chú ý của minh đối với Tố Loan không bình 'thường ? Nhưng nếu hấn nói thực ? Như vậy thì tất cả những việc làm của Tố Loan ở Sài Gòn là giả dối ư ? Tố Loan là con Phạm Xuân Phòng ?

        Cái tên Phạm Xuân Phòng vừa xuất hiện trong đầu anh kéo ý nghĩ anh liên hệ với một loạt sự việc khác : việc báo chí và bộ máy tuyên truyền ở Sài Gòn và ở Huế làm rùm beng quanh cái chết của y nói là y bị Việt Cộng ám sát. Chúng in cả ảnh chụp, tường thuật tỉ mi là vì muốn cướp tiền bạc của Phạm Xuân Phòng - Việt Cộng đã bố trí tay chân vào giúp việc cho Phòng, giết Phòng môt cách vô nhân đạo. Nhìn kỹ bức ảnh chụp nạn nhân nằm trên vũng máu, Phan Thúc Định thấy hiện lên mặt lão Sanh. Phạm Xuân Phòng có phải là lão Sanh không ? Tại sao hắn bị giết ? Tại sao bộ máy tuyên truyền ở Sài Gòn và ở Huế làm rùm beng dữ vậy ?

        Lúc xảy ra sự việc đó, Phan Thúc Định đã đặt nhiều câu hỏi. Nhưng rồi các việc khác dồn dập đến, những câu hỏi ấy tạm thời phải xếp lại. Bây giờ, đột nhiên gặp Tố Loan và biết Tố Loan là bạn của Vân Anh, tất cả những câu hỏi ấy trước đây lại hiện ra. Phan Thúc Định cố chắp nối tìm ra một sợi dây liên hộ giữa các sự việc: Lão Sanh - Phạm Xuân Phòng - Tố Loan - bị Việt Cộng giết - Tố Loan đang từ chống Mỹ - bố bị giết - chuyển thành người yêu của một viên CIA Mỹ... Nhưng ai giết Phạm Xuân Phòng ? Ai ? Mỹ giết? Ngô Đình Cẩn giết ? Chút ánh sáng lóe lên rồi không sáng thêm được một chút nào nữa.

        Phải hỏi lại "Sông Hương". Bao giờ cũng vậy, Định mỗi khi tự bản thân không giải đáp nổi vấn đề gì cũng nghĩ đến điều đó. Từ "Sông Hương" ánh sáng sẽ soi rọi vào mọi vấn đề, sẽ có những lời giải đáp và phương hướng giải quyết cụ thể, chính xác...

        -  Bây giờ chúng ta phải hành động ráo riết, không chùn tay, không khoan nhượng, phải tiêu diệt hết bọn Việt Cộng. Kế hoạch của tui là như thế này...

 
        Lời Ngô Đình Cẩn cắt đứt dòng suy nghĩ miên man của Phan Thúc Định. Hắn nói tiếp, giọng hùng hồn :

        - Phải chặn ngay những nguồn đưa vũ khí, truyền đơn vào thành phố, không nên để ung nhọt phát triển.

        - Lạ thật ! Ta kiểm soát chật chẽ như thế, làm sao mà chúng nó có thể đưa vũ khí vào thành phố được ?

        - Không có chi lạ cả ông Định ạ. Bọn Việt Cộng lắm mưu mẹo lắm ! Chúng tải vũ khí từ chiến khu đến các trạm liên lạc ở ngoại ô và từ ngoại ô, chuyển vào các cơ sỏ ở nội thành. Những cơ sở đó có cả nhân viên công an và cảnh sát của ta. Tôi đang hạ lệnh tìm ra hết cái bọn "ăn cơm quốc gia thờ ma cộng sản" này. Còn các cơ sở liên lạc của Việt Cộng ở ngoại ô, tôi cũng đã nắm được một số, vì...

        Ngô Đình Cẩn cất tiếng cười tự đắc :

        - Vì nhiều cơ sở Việt Cộng là người của ta. Tôi sắp mở một cuộc hành quân tảo thanh vùng ngoại ô. Y kiến của ông thế nào ?

        Sau một chút suy nghĩ. Phan Thúc Định góp ý kiển :

        - Thưa Cụ lớn... có lẽ bắt đầu từ khu vực Kim Long trở xuống.

        Ngô Đình Cẩn không trả lời. Hắn ngẫm nghĩ, một lát sau mới nói :

        - Khu vực ấy sẽ làm sau. Vì đã hành quân là có bắn giết. Màng lưới cư sở của ta ờ vùng này hoạt động tốt, trong khi đạn lạc, tên bay thì cơ sở ta có thể bị va lây và tổn thất. Phải có thời gian để cho chúng chuẩn bị trước.

        - Thế Cụ lớn định thanh trừng khu nào trước ?

        - Khu hữu ngạn sông Hương. Bắt đầu từ khu vực Long Thọ...

        - Thế khu tả ngạn ?

        - Khu tả ngạn sẽ làm sau. Vì chưa cấp thiết.

        Giọng nói úp mở của Ngô Đình Cẩn lại làm lóe ra một ánh sáng nữa trong óc Phan Thúc Định. Khu hữu ngạn là khu vực công nhân và nhân dân lao động. Khu vục tả ngạn, Cẩn đã phát triển được nhiều cơ sở "Cần lao nhân vị", màng lưới mật vụ của hắn đã giăng ra.

        Khi Định ra về trời đã khuya. Tên vệ sĩ thân tín của Cẩn lầm lì khoanh tay đi lại ở bên ngoài. Hắn bao giờ cũng đi ngủ sau Ngô Đình Cẩn và ngủ ngay ở cái buồng cạnh hành lang. Hắn không nói một lời, cúi đầu chào Phan Thúc Định.

        Ánh sáng đèn điện và bóng tối những vòm cây chen lấn nhau loang lổ mặt đường. Huế không sống về ban đêm như Sài Gòn. Thành phổ này vẫn giữ phong cách riêng của nó. Cuộc sống gia đình vẫn là cái gì thiêng liêng. Đường phố vắng ngắt. Không có một chiếc xe nào giờ này còn đón khách. Định chỉ gặp xe nhà binh đi lại. Một chiếc xe của bọn quân cảnh đi tuần chạy lừ lừ giữa đường.

        Bỗng Định chú ý đến một người đàn bà đang ôm chặt một đứa nhỏ trên tay lảo đảo chạy trên hè phố. Chạy được mấy bước, người đó đứng lại, nhìn đứa nhỏ cuộn trong chiếc khản mỏng rồi lại lảo đảo chạy. Định lái sát xe vào hè phố, gọi người đàn bà :

        - Chị cần đưa cháu đi nhà thương phải không ? Chị lên đây tôi đưa đi dùm !

        Người đàn bà dừng lại, nhìn chiếc xe và Phan Thúc Định như thăm dò. Lúc ấy, Định mới biết người đàn bà còn trẻ, khoảng ba mươi tuổi, nét đẹp phúc hậu, cặp mắt thông minh ánh lên sự lo âu hốt hoảng. Định bước xuống, mở rộng cửa xe :

        - Chắc cháu bị đau nặng. Tôi biết nhà thương. Tôi xin đưa chị và cháu đến cho nhanh kẻo ảnh hưởng đến tánh mạng cháu.

        Trước thái độ chân thành của Định, người đàn bà bước lên xe:

        - Thế thì... cảm ơn ông quá...

        Phan Thúc Định cho xe chạy và hỏi chuyện :

        - Cháu bị làm sao vậy ?

        Người đàn bà vừa kéo chăn che lại cho con, vừa đáp

        - Cháu sốt nóng từ hai hỏm nay. Tôi tưởng cháu bị cảm thường. Ai ngờ vừa rồi cháu co giật trợn cả mắt lên, tôi sợ quá phải ôm cháu đến nhà thương cấp cứu.

        - Cháu được mấy tuổi rồi ?

        - Thưa ông cháu hơn hai tuổi.

        - Xin lỗi chị, anh nhà đâu sao không đi cùng để chị đi một mình trong đêm như thế này nhỡ xảy ra sự gì bất trắc thì làm thế nào ?

        Người đàn bà im lặng, bối rối. Phan Thúc Định không hỏi tiếp nữa. Nhưng người đàn bà lại nói :

        - Ba cháu đi cả ngày lẫn đêm, ít khi về nhà...

        Đứa nhỏ chợt khóc thét lên dữ dội. Người đàn bà run rẩy gọi:

        - Con làm sao thế ? Con ơi ! ...

        Đứa nhỏ vẫn khóc thét lên từng hồi, chân đạp tung cả chăn. Người mẹ càng tái mét. Nước mắt chảy dài trên đôi má. Phan Thúc Định mím chặt môi, rú thêm ga.

        Chiếc xe đỗ trước bệnh viện. Anh mở cửa xe chạy ngay vào phòng thường trực. Sau khi tự giới thiệu, anh đề nghị những người thầy thuốc khẩn cấp cứu ngay đứa nhỏ. Nghe thấy anh là người của Ngô Đình Cẩn, phòng trực cấp cứu của bệnh viện hoạt động hẳn lên. Một cô y tá chạy ra đón người đàn bà và đứa nhỏ. Đó là một em trai kháu khinh nhưng sự đau đớn làm dúm dó cả khuôn mặt em. Cổ em cứng lại và ngửa ra đằng sau. Môi em đã khô. Cặp mắt cứ trợn lên. Người ta hỏi người mẹ diễn biến bệnh tình của em. Người ta cặp sốt. Người ta xem mắt, xem miệng, nghe tim em. Người ta ghi bệnh án. Mặt người mẹ vừa đau xót nhìn con, vừa ngơ ngác nhìn từng người thày thuốc.

        Cuối cùng, một người thày thuốc nói với Phan Thúc Định và người đàn bà :

        - Cháu có triệu chứng của bệnh màng não. Để chúng tôi láy nước tủy sống, xét nghiệm thêm. May mà chị đã kịp thời đưa .cháu vào. Bệnh này đưa muộn thì rất khó cứu.

        Người đàn bà bối rối, không đáp lại câu nào. Phan Thúc Định an ủi :

        - Chị phải ở đây trông nom cháu. Có cần gì ở gia đình, tôi xin báo cho. Tôi có xe riêng nên đi lại cũng tiện, chị đừng nghi ngại...

        Người đàn bà áp úng :

        - Tôi còn hai cháu nhỏ ở nhà không ai trông... Lòng tôi bây giờ như lửa đốt. Tôi muốn báo tin cho nhà tôi về quá...

        Phan Thúc Định quả quyết :

        - Chị cứ cho tôi biết anh ấy ở đâu, tôi sẽ tìm báo cho anh ấy.

        Người đàn bà ngập ngừng. Mắt chị chớp chớp, rồi nước mắt tự nhiên ứa ra. Cuối cùng, chắc không còn cách nào hơn, chị xin ra ngoài nói riêng với Phan Thúc Định :

        - Tôi không biết làm thế nào báo cho ba cháu về ngay được. Thôi đành nhờ ông vậy. Chẳng nói giấu gì ông, nhà tôi làm ... vệ sĩ riêng cho cậu Cẩn cho nên cứ phải ở cả ngày cả đêm quanh Cậu. Ông làm ơn đến hộ dinh của Cậu hỏi anh Lý Lâm...

        Phan Thúc Định sững người nhìn lại khuôn mật đẹp phúc hậu của người đàn bà. Có lẽ nào như thế !

        Cảm thấy cái nhìn lạ lùng của Định, người đàn bà cúi mặt xuổng, nước mắt lại ứa ra, giọng nghẹn ngào :

        - Ông giúp mẹ con tôi thì xin giúp cho trót. Mẹ con tôi không bao giờ dám quên ơn. Nếu không, ở nhà các cháu nhỏ của tôi không ai trông

        Anh đáp lại dút khoát :

        - Tôi sẽ tìm anh ấy, đón anh ấy đến đây rồi sẽ đưa anh ấy về nhạ với hai cháu.

        Anh vào dặn ông thầy thuốc mấy câu rồi chạy vội ra xe. Chiếc xe quay lại con đường dẫn tới nhà riêng Ngô Đình Cẩn. Lúc này, lòng anh dậy lên những cảm giác trái ngược nhau khó tả. Mừng cho người đàn bà đưa con mình đến bệnh viện kịp thời. Nhưng cha nó lại là gã vệ sĩ tin cẩn của Ngô Đình Cẩn !

        Cặp mắt buồn bã của người đàn bà... Khuôn mặt khó hiểu của gã vệ sĩ... Vẻ phúc hậu, cập mắt đượm buồn của người vợ.... Dáng lầm lì, thô lỗ, tàn bạo của người chồng... Nhưng bao trùm lên cả là hình ảnh đứa nhỏ khóc thét lên từng cơn giữa những người thày thuốc mặc áo "bờ - lu" trắng...

        Phan Thúc Định nhấn thêm ga.

        Cái nét "thiên thần và ác quỳ" của cặp vợ chồng Mai

        ^"Lan và Lý Lâm này ám ảnh Phan Thúc Định.

        Anh đoán có một uẩn khúc bên trong.

        Do đó, ít ngày sau, anh đến thăm người đàn bà mong tìm ra những điều bí mật.

        Mai Lan tỏ ra thông minh. Qua ánh mắt nhìn, những lời trao đổi, chị đoán được nội tâm của người đối thoại. Lan nói :

        - Có lẽ ông ngạc nhiên khi gặp chồng tôi phải không ? Vâng "chồng tôi" hiện nay đấy ! Còn chồng thật của tôi không còn nữa...

        Người đàn bà úp mặt vào hai bàn tay như không ngẩng đầu dậy được nữa. Đôi vai thon nhỏ của chị run lên. Hai đứa con lớn của chị đã dắt nhau sang nhà bên. Đúa con nhỏ nằm thiêm thiếp ngủ trên giường. Cản nhà rộng nhưng không có một bức tranh, một chiếc ảnh, gợi lên không khí lạnh lẽo. Đồ đạc cũng đơn giản : hai chiếc giường, một chiếc tủ đứng, một bộ bàn ghế tiếp khách. Trên bàn, máy hộp sữa và cân cam của Phan Thúc Định mang đến vẫn để nguyên đó. Lý Lâm không có nhà : Gã phải có mặt thường xuyên bên cạnh Ngô Đình Cẩn.

        Phan Thúc Định giữ thái độ trân trọng sự đau khổ của người đàn bà.

        - Ông tốt quá ! Tôi chẳng biết lấy gì để đền ơn ông. Nhờ ông giúp đỡ, con tôi đã được sống - chị nói qua hàng nước mắt - Tôi chẳng muốn giấu ông làm gì. Tôi biết ông là ai rồi, nhưng cũng chẳng sao bởi vì chuyện của tôi chung quanh đây ai cũng biết. Cuộc đời tôi thực chất cũng đã chết từ lâu rồi, từ ngày chồng tôi qua đời. Tôi tồn tại vì mấy đứa con tôi ! Hai đứa con của anh ấy ! Giọt máu của anh ấy còn lại... Đứa con này là con của Lý Lâm, nhưng cũng là con của tôi, con tôi mang nặng đẻ đau... Lý Lâm hiện nay là chồng tôi nhưng trong trái tim tôi...

        Người đàn bà lại úp mặt vào hai bàn tay, nức nở. Dĩ vãng để hằn lại những vết mà thời gian không thể nào xóa nổi trong mỗi con người...

        ... Khi cuộc kháng chiến chống Pháp bùng nổ. Mai Lan phải bỏ học, rời Huế theo cha mẹ tản cư lên mạn Đình Môn - lúc bấy giờ còn là vùng tự do. Mẹ Lan mở một hàng nước để sinh sống. Nhiều anh Vệ quổc đoàn, nhiều anh cán bộ đi công tác rất thích ghé nghỉ ở hàng nước nhà Lan vì nụ cười duyên dáng, cặp mắt đẹp của cô gái tản cư. Có người đã làm thơ, có người nói khi nào kháng chiến thành công, thì thế nào cũng mang trầu cau lại cửa hàng. Lan chỉ cười, cái cười hồn nhiên. Cặp mắt mở to nhìn cuộc đời như của bất cứ cô gái mới lớn nào chưa hình dung được hết cả cái gì sẽ đến với mình.

        Thế rồi Lan yêu. Người yêu của Lan là một cán bộ hoạt động nội thành. Một lần anh ghé quán nhà Lan và chỉ qua một buổi nói chuyện với anh, Lan thấy mình không thể để phí hoài tuổi trẻ trong quán nước của cha mẹ được, khi mọi người đang cầm súng kháng chiến. Anh đã đánh thức dậy trong người Lan niềm khao khát một cuộc sống đẹp đẽ, có ý nghĩa. Anh đã dẫn Lan tham gia công tác cùng anh. Tình yêu của hai người bắt nguồn từ đấy. Họ cưới nhau đơn giản như mọi đám cưới khác trong thời chiến. Sau đó, anh đưa chị vào nội thành hoạt động, trong tổ chức phụ nữ kháng chiến ở chợ Đông Ba. Trong gánh vài của chị quẩy đến chợ Đông Ba có cả truyền đơn. Những cuộc đấu tranh chống thuế của chị em tiểu thương trong chợ có chị tham gia. Hạnh phúc của hai người gắn liền với những cuộc đấu tranh. Hai đứa con ra đời, đứa sau cách đứa trước hai năm. Hai đứa con là ánh sáng, là nguồn hy vọng của đôi vợ chồng trẻ.

        Sau hiệp định Giơ-ne-vơ 1954, mọi người tưởng được sống trong hòa bình, chờ ngày thống nhất đất nước. Nhưng Ngô Đình Diệm đã từ Mỹ về, tiếng súng vẫn nổ. Nhà tù, trại giam mở rộng ra, xây thêm. Bắt bớ, tra tấn, tù đày, truy tầm những người kháng chiến cũ diễn ra khắp nơi.

        Vợ chồng Mai Lan vẫn ở trong thành. Kháng chiến thành công rồi, hai ngươi trở về với cuộc sống lao động bình thường. Chồng làm thư ký cho một hãng buôn tư. Vợ vẫn ngồi bán vải ở chợ Đông Ba.

        Nhung một hôm, chiếc xe hơi xám bịt kín của bọn mật vụ Ngô Đình Cẩn đã đỗ xịch trước cửa nhà vợ chồng Mai Lan. Chúng đạp hai đúa nhỏ ra để kéo người cha đi. Chúng tát chị ngã sấp đổ bàn tay nhỏ yếu của chị phải buồng rời người chồng. Nước mắt đau thương bắt đầu trùm lên cái gia đình đang sống hạnh phúc đó.

        Ít lâu sau, Mai Lan ngất đi khi được tin người chồng yêu quí của chị đã bị bọn tay chân của Cẩn giết chết.

        Chị ốm liệt giường hàng tháng, khi tỉnh khi mê. Hai đứa con ngồi đầu giường mắt vòng quanh nhìn mẹ. Thân hình chúng hốc hác. Hàng xóm, láng giềng không dám công khai giúp đỡ chị, vì bọn Cẩn khủng bố rất dã man tất cả những ai liên quan đến Việt Cộng. Chỉ đêm đêm, có những người mang cơm đến cho hai đứa nhỏ, mang bánh đến để chúng ăn sáng hôm sau, mang sữa, mang thuốc đến để ở đầu giường chị.

        Giữa lúc ấy : có một người đến với gia đinh chị. Hắn ngang nhiên đi qua mặt tất cả bọn liên gia trưởng, nhóm trưởng "cần lao", vẫn hàng ngày dòm ngó. Ngang nhiên đưa thày thuốc đến săn sóc chị. Không những thế, tất cả bọn mật vụ, tất cả những người chung quanh trông thấy hắn đều phải tránh đi. Hắn cứ lừng lững đi vào nhà chị, chẳng thèm nhìn đến ai. Ở nhà chị một lúc, hắn lại lừng lững ra? mặt lầm lì, không ai biết hắn đang nghĩ gì. Người ta thầm thì đó là Lý Lâm, vệ sĩ tin cẩn của Ngô Đình Cẩn.

        Chị nhớ lại quãng đời tưởng đã thành dĩ vãng.

        Một lần đi chợ Đông Ba, Lý Lâm gặp chị. Hắn bần thần trước nụ cười duyên dáng, đôi mắt đẹp. Nụ cười ấy, khuôn mặt ấy ám ảnh hắn. Hấn cảm thấy từ xưa tới nay hắn sống trơ trọi, cô độc quá, như một con thú hoang thiếu một cái tổ ấm để đi về. Cái phần người trong hắn sống lại. Hắn thèm một căn nhà riêng có nụ cười ấy, khuôn mặt ấy. Nhưng Mai Lan đã có chồng, có con. Hắn không nói gì nữa, chỉ thỉnh thoảng ra chợ, đứng lẳng lặng nhìn chị một lúc rồi đi.

        Mai Lan biết hắn nhìn mình. Lúc đầu, chị nghi hắn theo dõi gì mình. Dần dần hiểu ra thì chị sợ. Những tên như thế này có thể làm bất cứ việc gì nếu hắn muốn. Nhan sắc, đối với người phụ nữ, nhiều khi chẳng còn là diễm phúc của tạo hóa mà là tai họa. Chị lo lắng nói với chồng. Hai vợ chồng bàn nhau và quyết định chị nghỉ bán hàng một thời gian. Nhưng cách giải quyết đó không ổn. Vì đồng lương thư ký sở tư của chồng không đủ sống.

        Ít lâu sau, chị thấy Lý Lâm lầm lũi đi qua trước cửa nhà. Hắn hỏi thăm nhà chị. Hắn lại lẳng lặng nhìn chị một chút rồi lại lẳng lặng đi...

        Chị đánh liều tiếp tục đi bán hàng. Một tháng qua, hai tháng qua... Chị thấy không xảy ra chuyện gì thì nỗi lo sợ nhạt dần. Lý Lâm vẫn thỉnh thoảng ghé qua chợ. Hắn cũng chẳng tỏ ý gì.

        Bây giờ, chồng chị bị bắt, chị nửa mê, nửa tỉnh trên giường thì hắn lại đến. Ngang nhiên không nhìn đến ai cả. Hắn còn biết sợ ai nửa !

        Việc ấy đến tai Ngô Đình Cẩn. Không những Cẩn không ngăn Lý Lâm mà còn tỏ ý thông cảm, khuyến khích hắn. Đó cũng là một "quốc sách” của anh em họ Ngô : phá hoại hạnh phúc, tình cảm của những gia đình "Cộng sản”, những gia đình kháng chiến cũ.

         Thường chúng vẫn buộc vợ phải ly hôn, dứt khoát với người chồng. Ngô Đình Cẩn đưa cho gã vệ sĩ của mình xem một cái trát bắt Mai Lan. Lý Lâm chậm chạp đọc xong tờ giấy đã đóng dấu đỏ chóe, ngập ngừng nói :

        - Cậu cho con xin.

        Ngô Đình Cẩn làm bộ suy nghĩ rồi đáp :

        - Được. Nể mi lắm, tao cho mượn cái lệnh đó, mi hãy giữ lấy.

        Gã vệ sĩ gập tờ giấy quyết định sinh mạng một con người ấy cẩn thận cất vào ví.

        Lúc Mai Lan hồi phục lại tâm trí, chị nhận ngay ra Lý Lâm ở trong nhà chị. Chị hét lên kinh hoàng. Lý Lâm luống cuống :

        - Tôi... không làm hại chị... Tôi không làm hại anh ấy.

        Hán không nói được hơn nữa. Chị đã gào lên :

        - Ông ra khỏi nhà tôi ngay !

        Hắn đứng sừng sửng giữa nhà chị. Một phút sau, hắn lẩm bẩm:

        - Tôi về.

        Hắn về thật. Nhưng hôm sau hán lại đến, mang đường sữa bánh trái chia cho hai đứa trẻ. Hai đứa trẻ đã quen với hắn từ trước khi chị lấy lại óc quan sát, cầm ăn ngon lành. Đến lúc chị hét lên ngăn chúng thì chúng sợ hãi bỏ bánh xuống, lấm lét nhìn chị ngạc nhiên.

        Gã vệ sĩ cũng lằng lặng nhìn chị nằm trên giường. Chị gày rộc hẳn người di. Đôi mắt đẹp của chị bây giờ sâu tối dưới làn tóc rối càng làm hắn não nùng. Chị cả quyết báo hắn :

        - Ông ra khỏi nhà tôi ngay ! Tôi không muốn ông đặt chân đến nhà này ! Các ông đã giết cha chúng nó, bây giờ các ông lại mang bánh cho chúng nó ăn !

        Hắn luýnh quýnh. Mặt cau có một cách khổ sở. Hắn nói khó khăn :

        - Tôi không làm hại anh ấy !

        Hắn mở chiếc ví của hắn, lấy ra chiếc trát bắt Mai Lan đặt trước mặt chị :

        - Nếu tôi không đến đây... họ bắt chị. Tôi đã xin Cậu...

        Mai Lan nhắm mắt lại, không nhìn Lý Lâm, không nhìn đến từ giấy. Từ đuôi con mắt chị một giọt nước mắt to dần ra, chảy dài xuống má.

     
        Lúc mở mắt ra, chị nhìn thấy hai đứa con. Chúng ngồi ép vào nhau nhìn chị lo sợ. Chúng gầy quá. Qua làn nước mắt, hình ảnh chúng nửa nhòa, nửa tỏ. Hai dứa con, giọt máu của "anh ấy”. Nếu chị bị bắt nốt thì chúng sẽ ra sao ? Ống bà bên nội ngoại chẳng còn ai. Quê "anh ấy" ở miền trong. Anh em "anh ấy" đều đi tham gia kháng chiến cả. Ai sẽ nuôi chúng ? Chúng sẽ chết ? Chúng sẽ lang thang cầu bơ cầu bất, đói khát, rách rưới ? Chúng sẽ bị bắt vào một trại nuôi trẻ con vô thừa nhân và ở trại đó ra, chúng sẽ lưu manh hóa, sẽ biến thành những công cụ của bộ máy chính quyền miền Nam này dùng để phá tất cả cái gì cha mẹ, chú, bác chúng đã đổ bao nhiêu xương máu xây dựng nên ? Không ! Không ! Chị muốn gào lên : "Không! Không thể như thế được !" Không bao giờ chị để chúng lang thang ! Không bao giờ ! Chúng phải xứng đáng với dòng máu của cha chúng ! Chúng phải được ở bên chị để chị chăm sóc, dạy dỗ chúng theo ý chị muốn, theo ý "anh ấy" lúc sống muốn. Thà chị hy sinh cuộc đời chị...

        Nhưng muốn thế thì phải thế nào ? Ôi, sao cuộc đời lại cay đắng, xót xa như thế này ! Chị có ngờ đâu cuộc đời chị lại đến lúc phải chọn ’’cuộc sống” cho chị hoặc cho các con chị !

        Người mẹ có thể làm tất cả vì con. Mai Lan đã hy sinh cả cuộc đời cho các con. Sau những ngày đêm giông bão nổi lên dữ dội trong tâm hồn, chị quyết định cắn răng sống với Lý Lâm để bảo vệ hai đứa nhỏ. Lý Lâm đến, tức là xe của bọn mật vụ Cẩn sẽ không đến. Lý Lâm không ở nhà chị, tức là xe của mật vụ cẩn sẽ đến ngay. Và chị sẽ ở trong nhà tù, các con chị sẽ bơ vơ, tất cả sẽ tan nát hết ! Có ai hiểu được lòng chị không nhỉ ? ”Anh ấy” có hiểu được lòng chị không nhỉ ?

        Lý Lâm lầm lũi, ít nói chuyện nhưng rất chiều vợ, nghe vợ và chịu khó săn sóc những đứa con riêng. Hắn cũng biết chị phải lấy hắn là một việc rất miễn cưỡng nên hắn muốn làm vừa lòng chị để chuyển biến tình cảm của chị. Mặt khác, tính tình hiền hậu của chị, cách ăn ở của chị cũng dần dần cảm hóa được hắn phần nào. Trước đây, như một cái máy làm theo lệnh của tên lãnh chúa họ Ngô, bây giờ, hắn đã bắt đầu suy nghĩ. Ở hắn, giữa con người máy chấp hành mệnh lệnh với con người bước đầu suy nghĩ về việc làm của mình đã có lúc đấu tranh với nhau

        Phan Thúc Định vẫn ngồi im lặng nghe người đàn bà kể. Câu chuyện thường bị ngắt quãng bởi nước mắt, tiếng nức nở. Khi kể, chị cố dùng những từ nào khỏi động chạm trực tiếp đến chế độ của anh em họ Ngô. Nhưng qua lời khi ngập ngừng, khi chua xót của chị, qua nét mặt rạn vỡ vì đau khổ, khi căm phẫn vì uất ức của chị, Phan Thúc Định hình dung được đầy đủ câu chuyện của chị và tất cả giông bão chị đã trải qua. Thái độ tôn trọng và thông cảm, chú ý lắng nghe lời chị của Định càng làm chị tin cậy anh hơn. Chỗ nào chị khó nói, anh lựa lời gợi ý để chị có thể kể được dễ dàng hơn. Đồng thời, qua những lời chị kể, nỗi xót thương cũng tràn ngập tâm hồn anh.

        ... Mai Lan cũng muốn tìm hết cách cải hóa Lý Lâm. Bởi vì dù không muốn, chị vẫn phải chung sống với hắn; dù không muốn, chị cũng đã có con với hắn. Nhưng giông bão không bao giờ hết trong cuộc chung sống miễn cưỡng đó. Gần đây, một hôm Lý Lâm mang về đưa chị một số tiền lớn, giục chị mua sắm đồ đạc. Chị ngạc nhiên hỏi về số tiền đó. Lý Lâm đáp ầm ừ : "Của Cậu cho". Tại sao tự nhiên Ngô Đình Cẩn cho một số tiền lớn ? Câu trả lời ầm ừ có điều gì như không muốn nói thực của Lý Lâm làm chị nghi. Chị nhất định không cầm. Cuối cùng, Lý Lâm phải thú thực với chị là Cẩn sai hắn giết một người và đó là tiên thưởng của Cẩn cho sau khi xong việc.

        Chị xây xẩm cả mặt mày. Khắp người chị như nổi gai. Chị rùng mình, nhắm mắt lại. Nhìn chị, Lý Lâm lúng túng rút nắm tiền lại. Hai bàn tay khép chặt giữa hai đầu gối, mắt vẫn không muốn mở ra nhìn mặt gã đàn ông mình phải chung sống, chị nói như hơi thờ hắt ra :

        - Tôi không muốn những đồ đạc trong nhà này vấy máu. Tôi đã nói vởi anh nhiều lần rồi... Anh có muốn con anh về sau nghĩ về anh tốt đẹp không ? Trời ơi ! Tại sao tôi lại phải sống với anh ? !

        Lý Lâm luống cuống, cố thanh minh :

        - Đây là lệnh của Cậu tôi phải làm. Nếu không thì Cậu giết cả tôi.

        Và hắn cố nói thêm một lý do mà hắn tin rằng có thể làm chị nguôi lòng :

        - Tên bị giết cũng không phải là người tốt.

        - Sao biết không phải là người tốt ?

        - Tôi biết... Nó là mật vụ của người Mỹ theo dõi cả công việc làm ăn của "Cậu". Nhưng tôi cấm... tôi cấm cô không được nói với ai cả.

        Mai Lan gạn hỏi thêm thì được biết đó là Phạm Xuân Phòng. "Phạm Xuân Phòng" ! Cái tên ấy hiện ngay lên trong óc Phan Thúc Định. Thì ra "cái bọn Việt Cộng giết người" mà các báo chí ở Huế và Sài Gòn lu loa lên ấy đây rồi !

        Hai đứa trẻ ờ nhà bên đã về. Một dứa khoảng lên bảy, một đứa khoảng lên năm. Nhìn khuôn mặt chúng sáng sủa, thông mình, anh vẫy chúng lại, ôm chặt lấy chúng.

        Đứa nhỏ trên giường chợt giật mình, nhăn nhó, cựa quậy. Ngườỉ đàn bà khe khẽ đặt tay lên người nó, ru cho nó ngủ tiếp.

        Định an ủi người đàn bà :

        - Chị hãy tin rằng tôi rất hiểu chị, và hoàn cảnh éo le của chị, những nỗi đau khổ đã và còn sẽ phải chịu đựng. Tôi không biết nói thế nào hơn bởi vì mới gặp chị nhưng tôi xin nhắc lại : Chị hãy tin tôi. Từ này, nếu chị cần bất cứ điều gì, xin chị hãy nhớ đến tôi.

        Anh từ biệt người đàn bà.

        Hôm Phan Thúc Định đến nhà Vân Anh trời mưa tầm tã. Thành phố Huế chìm trong màn nước trắng đục. Chao ôi, cơn mưa của Huế sao mà quá dai dẳng !

        Đúng như lời Vân Anh, Phương Lan đang ngồi một mình trong phòng khách, quay lưng ra ngoài.

        Định nhẹ nhàng đi đến ngồi xuống chiếc ghế bên cạnh và cố lấy giọng tự nhiên :

        - Phương Lan đến đây đã lâu chưa ?

        Phương Lan ngước mắt lên, nhưng vẫn không nhúc nhích.

        - Chị Vân Anh đâu ? Sao anh lại vào đây một mình ? - Giọng Phương Lan yếu ớt, khó nhọc qua hơi thở gấp gáp.

        - Cô ấy bào anh cứ vào trước. Có người đang chờ anh.

        - Em có chờ anh đâu ! - Phương Lan đưa dôi mắt sắc sáo nhìn anh, rồi ngập ngừng - Mà anh đến đây làm gì ?

        - Ơ ...

        Định áp úng không nói ra lời. Thực ra, trong đầu anh lúc bấy giờ không nghĩ ra được cái gì mà nói trước.

        - Anh thay đổi nhièu quá anh Định ạ ! - Phương Lan nói - Có đúng là anh quên em không, hay là... anh không còn là vị hôn phu của em nữa ?

        Định càng lúng túng :

        - Anh... đúng là ... anh không nhận ra em...

        - Không nhận ra em thật ư ? - Phương Lan giận dỗi hỏi - Em xấu xí và già đi phải không ?

        - Không..., không phải... - Định thanh minh - trái lại em duyên dáng hơn trước nhiều.

        - Thế anh có vui mừng khi gặp em hôm nay không ?

        - Vâng, vâng có - Định nói vội vàng - Nhưng Vân Anh nói thế nào mà em đến đây ?

        - Chị Vân Anh bảo em tới để chị trao đổi một vấn đề quan trọng. Vấn đề quan trọng gì, chị không nói.

        Rồi nàng ngước mắt lên nhìn anh, thổn thức :

        - Anh cũng biến đổi nhiều quá ! Anh thấy không, sau bao năm gặp lại, anh hững hờ với em như thế này sao ?

        Phan Thúc Định bàng hoàng cả người.

        - Những năm qua em vẫn không nguôi tưởng nhớ anh - Nàng nói tiếp giọng thì thầm - Ngày xưa, tuy hai gia đình chỉ mới hứa hôn và chúng ta ít có dịp gặp nhau, nhưng em thấy có bổn phận phải chờ đợi anh, mặc dầu từ sau Cách mạng Tháng 8 năm 1945 em chưa hề nhận được! một bức thư nào của anh cả !

        Định biết rằng dó là sự thật. Anh bắt đầu lấy lại được bình tĩnh vì nghĩ rằng đã đến lúc phải làm gì.

        Nhìn ra màn trời trắng dục ngoài khung cừa, anh bubn bá :

        - Anh sẽ không bao giờ lấy vợ, Phương Lan a !

        - Sao anh lại nói với em như thế ? - Nàng hỏi có vẻ ngạc nhiên,

        - Vì, gia đình anh tan nát rồi - Định nói - Cuộc đời của anh nay đây mai đó. Có nơi ăn chốn ở nào ổn định đâu. Anh sợ làm khổ em !... Anh vẫn muốn gặp lại em để gỡ tháo lời hứa hôn của hai gia đình...

        - Ồ ! - Nàng thốt lên - Bao năm trời đằng đẵng em chờ anh ... Đến nay lại nói như thế sao ?

        - Đành phải như vậy ! - Định thở dài nói tiếp - Mong em hãy quên và tha thứ cho anh. Rồi cũng qua thôi em ! Thời gian là phương thuốc tốt nhất làm dịu lắng đi tất cả.

        - Anh có một thứ triét lý thật Tây. Có phải vì anh đã tốt nghiệp tiến sĩ Luật khoa nên anh giải đáp mọi vấn đề trong cuộc sống bằng phương pháp cứng nhắc của pháp lý - Rồi nàng nói tiếp - Thôi, ta đừng nói đến chuyện đó nữa...

        Giọng Phương Lan tắc lại. Nàng đứng dậy :

        - Thôi chúng ta về di.

        Phan Thúc Định đưa nàng ra sân và hỏi nhỏ :

        - Trời chưa tạnh hẳn, anh đưa em về nhé ?

        Phương Lan không trả lời. Cổ họng nàng đau nhói. Phan Thúc Định thấy rõ. Anh hối tiếc đã nói những câu ấy. Nhưng biết làm sao được. Ở vào tình thế của anh không cho phép anh làm khác hơn. Anh muốn dứt Phương Lan nhưng không để cho nàng có một ấn tượng xấu về anh. "Biết làm sao được - Định nghĩ thầm - Phương Lan sau này sẽ hiểu ta và sẽ tha thứ cho ta”.

        Cơn mưa đã ngớt, nhưng vòm trời vẫn còn u ám.

        


        Sau trận đàn áp cuộc mít tinh của sinh viên, học sinh ở giảng đường đại học, Phan Thúc Định tìm hiểu và được biết Lý Ngọc Tú và Đặng Hoàng bị giam chung trong một xà lim chật hẹp, tăm tối, ẩm thấp ở lao Thừa Thiên. Tú chửi ầm ĩ anh em Ngô Đình Diệm :

        - Đây là cái "tự do dân chủ", cái "nhân vị" của anh em họ Ngô đây. Bọn phát xít !

        Tú nói với Đặng Hoàng :

        - Chúng ta sắp bước vào một cuộc đấu tranh mới. Tinh thần của chúng ta được thử thách trong lúc này. Thật, giả sẽ được phân biệt rõ ràng.

        Đặng Hoàng cảm động :

        - Tôi hứa với anh sẽ giữ vững tinh thần.

        Ngay chiều hôm đó, tên trưởng phòng mật vụ gọi Đặng Hoàng và Lý Ngọc Tú lên hỏi cung. Lúc đầu, giọng hắn ngọt ngào dụ :

        - Các anh dại dột lắm. Các anh là sinh viên sao không chịu lo âu học để sau này đỗ đạt có địa vị, có tiền nhiều, nhà lầu, xe hơi ? Tại sao lại dám công khai đả kích chính quyền ? Mà chống lại chính quyền quốc gia thi các anh biết đấy, sẽ bị tù tội, sẽ hết cả tương lai, hạnh phúc...

        Nhìn thẳng vào mặt chúng, Ngọc Tú dõng dạc trà lời :

        - Mỗi người quan niệm tương lai, hạnh phúc một cách khác nhau. Chúng tôi quan niệm tương lai hạnh phúc của chúng tôi nằm trong tương lai hạnh phúc của dân tộc. Chúng tỏi không thể ở nhà lầu, đi xe hơi trong lúc người ta xây đầy nhà tù để giam đồng bào chúng tôi, trong lúc người ta dùng súng người nước ngoài bắn vào đồng bào chúng tôi, trong lúc người ta chia cắt đất nước chúng tỏi.

        Tên ác ôn tím mặt nhưng vẫn cố gượng cười:

        - Lời lẽ ấy không phải là lời lẽ một người quốc gia. Đã vào đến đây, anh nên biết lựa lời mà nói kẻo ân hận đấy. Tánh mạng các anh đang nằm trong tay chúng tôi. Hoặc là các anh trả lời đầy đủ, thực thà những câu hỏi của chúng tôi, cam đoan từ nay trở đi chỉ biết có ăn học thôi, thì sẽ nhận được sự khoan hồng của Ngô tổng thống hoặc các anh vẫn cứ khăng khảng chống lại thì đừng hòng trở về với gia đình. Các anh hãy cho tôi biết : ai xúi giục các anh chống lại chánh quyền quốc gia ?

        Lý Ngọc Tú rắn rỏi :

        - Ồng hỏi chúng tôi vô ích ! Không ai xúi giục chúng tôi cả. Chỉ có tấm lòng yêu nước của chúng tôi, chỉ có lương tâm của người trí thức xúi giục chúng tôi thôi !

        Không đợi Lý Ngọc Tú nói hết câu, tên trưởng phòng mật vụ đập bàn, trợn mắt :

        - À, thằng này láo ! Mày ăn phải bả Việt Cộng rồi !

        Lý Ngọc Tú cũng không kém :

        - Tao không phải là Việt Cộng. Nhưng nếu tao được làm Việt Cộng thì đó củng là một vinh dự cho tao, vì Việt Cộng là những người yêu nước...

        Tên trường phòng mật vụ gầm lên như một con thú dữ bị đòn đau. hắn dứng phắt dây, vớ ngay chiếc ghế đang ngồi ném vào người Tú. Tú lẹ làng tránh khỏi. Hắn nhảy sổ tới đánh Tú.

        Tú ngồi sụp xuống, co hai tay lên che khắp mặt tránh đòn. Đặng Hoàng lăn vào cản tên ác ôn :

        - Ông không được đánh người như vảy.

        Tên ác ôn quay ra Đặng Hoàng :

        - À, cả thằng này nữa dám chống lại tao !

        Mấy tên mật vụ đứng ngoài cũng nhảy vào. Chúng xúm lại đánh Hoàng tơi tả.

        Sau trận ra oai, tên trường phòng mật vụ trò ngón tay vào hai người sinh viên :

        - Tao để cho chúng mày suy nghĩ. Rồi xem chúng mày có thể bướng mãi dược với tao không !

        Hắn hất hàm cho bọn tay sai :

        - Giam chúng nó lại !

        Chúng xô dẩy hai người về xà lim. Thái độ dũng cảm của Ngọc Tú trước quân thù khiến cho Đặng Hoàng càng thêm khâm phục.

        Những ngày sau bọn mật vụ liên tiếp gọi Lý Ngọc Tú và Đặng Hoàng lên hỏi cung. Có khi chúng hỏi cung cả hai người cùng một lúc. Có khi chúng gọi riêng từng người lên hỏi. Lần nào, Đặng Hoàng cũng thấy Tú giữ vũng được khí phách của minh. Có lần, chúng gọi một mình Tú lên hỏi. Đặng Hoàng hồi hộp ngồi trong xà lim đợi bạn ! Khi cánh cửa xà lim mở. Hoàng thấy hai tên mật vụ khiêng Lý Ngọc Tu ném vào. Tú đã bị ngất đi. Quần áo anh rách tả tơi đầy vết máu. Mặt mày anh lấm be bét. Đặng Hoàng sợ hãi lay gọi bạn, Lý Ngọc Tú nói trong cơn mê sảng :

        - Bọn bán nước ! Chúng mày đừng hòng lấy của tao một lời khai !

        Vừa xoa bóp, vừa lay gọi một hồi lâu, Đặng Hoàng mới thấy Lý Ngọc Tú hồi tỉnh. Tú mở mắt ra, nhìn thấy Đặng Hoàng mệt nhọc nói :

        - Chúng nó tra tấn mình suốt cả buổi. Mình ngất đi chẳng biết gì cả. Bọn chúng xảo quyệt lắm, độc ác lắm ! Cậu nhắn tất cả anh em mình cố gắng giữ vững tinh thần.

        Câu chuyện Lý Ngọc Tú hiên ngang, bất khuất bí mật lan khắp nhà lao Thừa Thiên. Từ nhà lao đó, tin ấy theo những học sinh sinh viên được thả ra trước - do bố mẹ chạy tiền hoặc do thế con ông cháu cha - lan ra bên ngoai. Mọi người trầm trồ trao đổi với nhau. Uy thế của Lý Ngọc Tú trong thanh niên sinh viên càng lên cao.

        Tin ẩy đến tai linh mục Cao Văn Luận - Viện trưởng Viện đại học Huế. Ông ta mỉm cười.

        Sau ba tháng bị giam giữ, hỏi cung, tra tấn, một hôm Lý Ngọc Tú và Đặng Hoàng được dẫn đến gặp tên trưởng ty công an Thừa Thiên. Hấn nghiêng nghiêng cái bộ mặt béo bự nhìn hai người, lấy giọng nhân nghĩa :

        -Ngô tổng thống thương các anh còn trẻ, đang tuổi học hành và cũng xót thấy các anh không có hành động công khai chống đối chính quyền quốc gia nên ban lệnh tha cho xác anh về, giao cho bố mẹ các anh chịu trách nhiệm cai quản. Các anh phải biết ơn lượng khoan hồng của Ngô tổng thống mà cải tà qui chánh, chịu khó học hành, không được nghe những kẻ xấu xúi giục, đặng sau này đổ đạt phụng sự quổc gia nghe không ?

        Hắn uể oải khoát tay ra hiệu cho hai người đi ra.

        Thoát khỏi giam cầm, hai người bước ra khỏi Ty công an như hai con chim sổ lồng. Không gian mở rộng mênh mông đón hai người. Trong lúc say sưa, Đặng Hoàng nói nhỏ với Lý Ngọc Tú ;

        - Cậu thực là một con người kiên định. Mình không biết nói thế nào cho hết lòng mình phục cậu. Minh sẽ giới thiệu câu với Trần Minh.

        Câu nói thu hút sự chú ý của Lý Ngọc Tú, Anh hỏi lại :

        - Trần Minh là ai ?

        - Một trong những người chỉ đạo phong trào.

         Mỗi người kể lại nhưng điều mình nghe được lại thêm thắt một ít, chẳng bao lâu, câu chuyện Lý Ngọc Tú đấu tranh trong nhà giam đã trở thành một huyền thoại, sẵn cảm tình với anh qua những buổi nói chuyện từ trước, bây giờ, mọi người càng thán phục, quí mến anh. Uy tín của anh ngày càng lớn.

        Đặng Hoàng đã giới thiệu anh với Trần Mỉnh. Anh chiếm được lòng tin của Trần Minh nhanh chóng và Trần Minh đã giới thiệu anh với Hồng Nhật - một người lãnh đạo chủ chốt của phong trào thanh niên sinh viên nội thành.

        Hồng Nhật hẹn gặp Trần Minh và Lý Ngọc Tú tại địa điểm ở khu vực Gia Hội vào khoảng tám giờ tối một ngày cuối tháng.

        Tối hôm đó, một tối cuối thu, trời mưa rả rích. Khu vực Gia Hỏi hoàn toàn yên tĩnh. Hai bóng đen làm lũi, câm lặng đi. Đến cuối phố, một bóng đen khác từ góc tường một ngôi nhà nhô ra đón họ, sau khi trao đổi mật hiệu, người liên lạc dẫn Trần Minh và Lý Ngọc Tú đi quanh co đến một ngôi nhà nhỏ hầu như ở biệt lập gần bờ sông. Hai người đứng đợi ở ngoài, người liên lạc đến trước cánh cửa ngôi nhà gõ rời rạc từng tiếng một. Cánh cửa ngôi nhà hé mở chỉ vừa đủ một người lọt vào. Người liên lạc quay ra, ra hiệu cho Trần Minh và Lý Ngọc Tú bước vào.

        Trong nhà, sau chiếc bàn một người đã ngồi đợi sẵn Trần Minh và Lý Ngọc Tú :

        - Chào hai anh, xin mời hai anh ngồi.

        Lý Ngọc Tú cố nhìn rõ mặt Hồng Nhật. Dưới ánh sáng mờ mờ, một khuôn mặt chưa đến ba mươi tuổi, vuông vắn, mắt sáng, má hơi hóp.

        - Tôi đã được nghe giới thiệu về anh Lý Ngọc Tú - Hồng Nhật nói tiếp - Tôi rát khâm phục tinh thần đấu tranh của anh.

        Hồng Nhật ngừng lại một chút rồi dặn dò hai người :

        - Trước khi nói chuyện, các anh nhớ cho là nếu có động thì hai anh phóng ra cửa sổ, chạy ra phía sau vườn, ở đó có cửa thông qua bờ sông. Các anh lội qua bên kia là bình yên.

        Lý Ngọc Tú hỏi ;

        - Còn anh :

        - Tối sẽ có cách - Hồng Nhật mỉm cười đáp - Nào chúng ta bắt đàu khai hội. Đồng chí Tú muổn gặp tôi chắc có nhiều vấn đề quan trọng.

        Bỗng nhiên bên ngoài có tiếng mèo kêu. Hồng Nhật kêu khẽ:

        - Có động !

        Anh bấm nút điện. Đèn tắt. Trần Minh kéo Ngọc Tú nhảy qua cửa sổ ra vườn. Giữa lúc đó, có tiếng báng súng đập vào cửa chan chát. Hai người mở cổng sau chạy ra bờ sông. Bên kia là Cồn Hến. Hai người lội qua sông mặc lại quần áo rồi đủng đỉnh đến một chiếc đò thuê đưa họ qua sông. Bên kia bờ là thôn Vĩ Dạ. Lý Ngọc Tú về đến nhà thì chuông đồng hồ nhà thờ Phú Cam cũng vừa gõ dứt mười một tiếng.

        Năm tên mật vụ, súng lăm lăm trong tay, phá được cửa, xông vào trong nhà. Chúng bấm đèn pin lục soát khắp nơi nhưng Hồng Nhật đã biến mất.

        Sau đó, Lý Ngọc Tú lại được bố trí gặp Hồng Nhật nơi khác. Dần dần những cuộc gặp ấy nhiều hơn, để bàn bạc công tác đẩy mạnh phong trào đấu tranh của thanh niên sinh viên. Qua một sổ công tác, Lý Ngọc Tú đã được Hồng Nhật tín nhiệm. Ngoài công tác ra, giữa hai người hình thành tình cảm gắn bó. Tú được Hồng Nhật cho biết mật hiệu liên lạc khi cần thiết.

        Một hôm, Hồng Nhật đang ở cơ sở thuộc vùng Vân Dương thì bọn mật vụ ập đến. Anh chỉ có đủ thời giờ rút xuống hầm bí mật. Bà cụ chủ nhà sáu mươi ba tuổi, sau khi đậy và ngụy trang nắp hầm, lên nhà trên thì gặp bọn mật vụ. Chúng không hỏi một câu, bắn chết bà cụ. Mấy tên xông thẳng đến hầm bí mật, mở nắp hầm ra. Hồng Nhật nhẩy vọt len, nhưng không thoát. Chúng xúm lại, quật ngã anh.

        Ngô Đình Cẩn đích thân hỏi cung Hồng Nhật. Miệng hắn vẫn bỏm bẻm nhai trầu :

        - Chào ông Nhật. Ông vẫn mạnh khỏe đó hí ? Chà, nghe tiếng ông từ lâu, hôm ni mới có dịp gặp nhau.

        Ngô Đình Cẩn nhìn anh từ đầu đến chân :

        - Ô, ông Nhật sao ông lại im lặng rứa ? Tui rất hiểu ông không thích tui. Nhưng điều đó có hề chi ! Chúng ta có thể cùng chung sống với nhau được lắm chứ, miễn là chúng ta chịu nhân nhượng và ôn hòa với nhau một chút.

        Hán thích thú cười ha hả, tiếp :

        - Nì ông Nhật ! Tui chỉ hỏi ông một vấn đề thôi, ai lãnh đạo các ông ? Trụ sở ở mô ? Đường dây liên lạc giữa thành phố và chiến khu ai phụ trách ? Ông chỉ trả lời tui bằng nớ thôi, tui sẽ thả ông ra ngay.

        Hồng Nhật vẫn im lặng, chỉ đưa mắt ngắm Ngô Đình Cẩn. Hình như anh muốn nhân dịp này, quan sát kỹ tên lãnh chúa khét tiếng miền Trung này, so sánh với những lời mọi người đồn đại về hắn. Anh thấy trước mặt anh hình ảnh một tên quan lại phong kiến cổ hủ, thâm hiểm, tàn ác đã từng bị Cách mạng tháng Tám 1945 chôn vùi đang đội mồ lên sống lại. Hắn vừa !a một thực tại, vừa là một bóng ma.

        Ngô Đình Cẩn hơi ngạc nhiên trước sự quan sát của Hồng Nhật. Hắn chỉ quen những cái nhìn bối rối sợ sệt, những cặp mắt cụp xuống của bọn tay sai. Hắn cố lấy giọng thản nhiên hỏi tiếp :

        - Được. Xin hỏi ông vấn đề khác vậy. Cơ quan thị ủy Thuận Hóa đóng ở mô ? Có mấy người trong ban chấp hành ? Ông thường tiếp xúc với ai ?

        - Tôi không biết gì và cũng không có gì để nói cả - Hồng Nhật trả lời.

        Câu trả lời cùa Hồng Nhật lạnh lùng, quả quyết. Ngô Đình Cẩn như vấp vào một bức tường đá. Hắn cố ghìm mình :

        - Ông Hồng Nhật ! Chẳng lẽ ông lại không biết rằng lúc ni tánh mệnh của ông là hoàn toàn tùy thuộc vào sự định đoạt của tui hay răng ? Nếu ông nhận lời cộng tác với quốc gia, ống muốn cái chi cũng được. Ông có thể xây dựng hạnh phúc ngay với người yêu ông... Tôi biết rõ cô ấy. Thế nào, ông trả lời tôi đi chứ ? Chánh quyền quốc gia rất nghiêm khắc với những kẻ chống đổi nhưng lại rất khoan hồng, đại lượng với những người biết hối cải... Tui cho ông một thời gian là hai ngày để ông suy nghĩ rồi ông trả lời tui sau cũng được...

        Cặp mắt sáng của Hồng Nhật ánh lên một cái nhìn khinh bỉ:

        - Tỏi không có gì để suy nghĩ cả. Ông đã cố tình hỏi, cố tình buộc tôi phải nói thì tôi cũng nói thẳng để ông biết : ông sẽ mất công vô ích trong việc hy vụng tìm ở tôi một lời khai cũng như trong việc dụ dỗ tôi theo các ông.

        Chính thể mộnh danh là "quốc gia” của các ông thực ra do người Mỹ dựng lên. Lịch sử đã chứng tỏ rằng : tất cả những kẻ nào theo ngoại bang phản lại dân tộc, phản lại Tổ quốc sẽ bị bánh xe lịch sử nghiền nát.

        Mặt Ngô Đình Cẩn tái hẳn. Hắn nhả miếng bả trầu đang nhai trong miệng ra, cầm ném mạnh vào góc nhà. Xương hàm hắn bạnh ra. Cặp mất hắn vằn lên những tia đỏ. Hắn vẫn cố giữ giọng nói cho ra vẻ bình thường nhưng người nghe vẫn nhận ra hai hàm răng hắn rít lại :

        -  Đây không phải chổ để ông tuyên truyền, cũng không phải là lúc tranh luận. Ông hãy nhớ rằng : người mô đã vào đây, thì chỉ có hai con đường : một là phải khai đầy đủ tất cả những điều tui muốn biết ; hai là về với ông bà tổ tiên. Không có con đường thứ ba.

        Đến đây, Ngô Đình Cẩn phủi áo đứng lên.

        Ngô Đình Cẩn ra khỏi buồng hỏi cung. Một cơn bực tức man rợ sôi sục trong lòng hắn. Hắn nghĩ đến những cực hình, những trò tra tấn mà hắn đã thi hành đối với những kẻ rơi vào tay hắn : rạch từng cơ thịt ra rồi nhét bông tẩm xăng vào đốt, bè gẫy từng cái xương sườn một hoặc tháo rời từng khớp tay, khớp chân; dùng kìm vận từng chiếc răng hoặc nhổ từng chiếc móng tay, móng chân ra; đổ nước vôi vào mũi, vào mắt, vào tai... Chỉ cần kẻ bị tra tấn không chịu được, bật ra một lời khai dù vu vơ, dù không quan trong là kẻ đó coi như đã chấp nhận phải khai toàn bộ những điều mình biết. Nhưng cũng có những người thà chết không chịu khai lời nào. Tên Hồng Nhật thuộc loại nào? Tên này là một tên quan trọng, nắm nhiều đầu mối, tốn bao nhiêu công phu, mưu kế mới bắt được nó, phải làm răng cho nó khai ra được ? Tất nhiên nó khai rồi thì cũng phải giết nó... Tổng thống đã dặn không được để sổng một tên Cộng sản nào. Nhưng làm răng cho nó phải khai ra hết trước khi đưa nó sang thế giới bên tê ?

        Phan Thúc Định đã đợi Cẩn ở phòng làm việc của hắn. Hắn thổ lộ cái điều hắn băn khoăn với Định :

        - Tui e rằng đối với thằng ni tra tấn không ăn thua chi. Ông thử xem có cách nào giúp tui bắt nó khai ra được không. Bởi vì những lời khai của nỏ sẽ giúp ta đập tan được toàn bộ phong trào bọn thanh niên sinh viên, học sinh. Hay ông giúp tui việc tra hỏi nó xem. Ý ông thế nào ?

        Phan Thúc Định trả lời :

        - Tôi rất khó nói trước kết quả khi tôi chưa nắm được toàn bộ hồ sơ vụ này.

        - Sao ? Phải nắm được hồ sơ mới khai thác được ư ?

        Phan Thúc Định thản nhiên :

        - Làm việc phải có phương pháp khoa học thì mới hữu hiệu. Phương pháp khoa học mà tôi muốn trình bày với Cụ lớn ở đây nghĩa la phải nắm được tâm lý bị can, nắm được hoàn cảnh gia đình, quá trình hoai động của nó, nắm được lất cả mọi tình tiết trong đời sống riêng cũng như chung của nó thì ta mới hiểu nó, nó mới sợ ta. Rồi ta đấu lý, đấu lẽ cho nó chịu, đem chánh nghĩa quốc gia ra mà thuyết phục nó, tự khắc nó sẽ nói. Theo tôi, vạn bất đắc dĩ mới dùng đến cực hình tra tấn. Ở các nước văn minh họ đều tránh tra tấn, mà hỏi cung theo phương pháp khoa học.

        Ngô Đình Cẩn cắt ngang lời Định :

        - Làm chi có hồ sơ ! Thằng này không khai và cũng chẳng ai nói gì về nó. Chỉ có người của ta báo, thế là công an ta đến bắt nó ngay tại chỗ, thế thôi. Chẳng có giấy tờ, tài liệu chi hết. Vậy ông xem có làm được không ?

        - Dạ, tôi xin cố gắng !

        Ngô Đình Cẩn cười khà khà : - Tui tin rằng ông làm được. Phan Thúc Định hỏi lại :

        - Nhưng thưa Cụ lớn, người của ta đã nắm được những gì về nó ?

        - Chưa nắm được chi cả. Tuy "người ấy" đã gần gũi được nó nhưng thằng ni bí mật lắm. Nó chẳng lộ ra cái chi cả. Chỉ biết nó là thằng cầm đầu đám thanh niên sinh viên, học sinh trong thành phố Huế. Thôi, ông cố gắng giúp tui.

        Trước khi về nhà, Phan Thúc Định lái xe ghé vào một quán giải khát. Anh gọi một chai Cô-ca cô-la, rút thuốc lá ra hút. Một người đàn ông đeo kính trắng đến cạnh bàn anh, lễ phép xin lửa. Anh móc túi lấy bao diêm. Người đó đánh hai, ba que mới châm được điếu thuốc. Lúc người ấy đưa trả bao diêm cho Định thì trong bao diêm dã có một mảnh giấy gấp nhỏ. Phan Thúc Định lạnh lùng gật đầu đáp lại lời cảm ơn của người đàn ông, bỏ bao diêm vào túi. Nếu ta để ý kỹ thì người đàn ông đeo kính trắng ấy chính là người chủ cửa hàng sách báo nọ.

        Định hiểu rằng chắc có vấn đề cấp bách và quan trọng nên mới có sự hiện diện đường đột này. Lúc đã ngồi trong xe, Định mới lấy mảnh giấy ra đọc.

        "H.N. bị bắt. Có gắng chuyển ra bệnh viện. Tìm "chó" lọt vào phong trào”.


        Hai tên mật vụ của Cẩn giải Hồng Nhật đến rồi lặng lẽ đi ra. Cửa phòng đóng kín lại. Ở giữa là một cái bàn giấy rộng, Phan Thúc Định và Hồng Nhật ngồi đổi diện nhau. Có lẽ chua bao giờ Phan Thúc Định sống nhũng giờ phút căng thẳng như những giờ phút phải hỏi cung. Anh cố gắng giữ vẻ bình thản vào đè :

        - Chào ông, chúng ta hãy làm quen với nhau. Xin tự giới thiệu : tôi là Phan Thúc Định, cố vấn đặc biệt của Cụ lớn, đại diện chánh phủ trung ương ở Trung phần.

        - Chức ông to thế, ông nên làm quen với các Cụ lớn hơn.

        - Ông dại dột lắm ! Đã bị bắt vào đây, cái kiểu anh hùng rơm ấy có giúp gì được cho ông trong lúc này ? Ông nên biết điều một chút... Chắc ông cũng thừa biết có rất nhiều người bị mất mạng ở đây chi vì không biết suy tính.

        - Suy tính cái gì ? Suy tính để làm tay sai cho giặc, có phải không ?

        Phan Thúc Định thản nhiên nói :

        - Đó cũng là cách suy nghĩ : cách suy nghĩ của ông. Nhưng ông đừng nên nóng nảy vậy. Ông xem : tánh mệnh ông ở trong tay chúng tôi mà chúng tôi rất hòa nhã, trong khi ông cứ dùng những lời khiếm nhã như thế đối với chúng tôi...

        - Bởi vì chỉ có những từ ấy mới xứng đáng với các ông.

        - Ông Hồng Nhật ! Ông nghe đây ! - Phan Thúc Định vẫn kiên nhẫn nói - Thử hỏi ông đã làm được việc gì cho Đảng, cho tổ chức của ông chưa ? Hay cuối cùng rồi để bị bắt đến đây như một chú bé ngu ngốc ? Và đã bị bắt đến đây rồi, nếu ông cứ khăng khảng một thái độ chống đối như vậy, chúng tôi phải giết ông đi, thì hỏi cuộc đời của ông có làm gì lợi cho Đảng, cho tổ chức của ông hay chi phí hoài vô ích.

        - Những lời ngọt ngào tẩm thuốc độc ấy có thể dụ dỗ, mua chuộc được những kẻ tham sống sợ chết.

        Phan Thúc Định coi như không nghe thấy những lời lẽ đốp chát ấy, nói tiếp ngay :

        - Ông chưa làm được gì cả mà có người đã chết vì ông. Ông có nghĩ gì về việc bà cụ bị bắn chết kia không ? Ông đã nghĩ sao về phần trách nhiệm của ông ?

        Phan Thúc Định đã đánh trúng vết thương của Hồng Nhật. Hai hôm nay, trong khi bị bắt, Hồng Nhặt hoàn toàn không lo sợ gì cho bân thân anh cả. Tất cả những người hoạt động nội thành đều chuẩn bị tư tưởng, tinh thần đối phó với tình huống xấu nhất và biết rằng mình có thế bị địch bắt bất cứ lúc nào. Nhưng nghĩ đến hậu quả của việc mình bị bắt sẽ ảnh hưởng không tốt đến phong trào, nghĩ đến cành tượng bà cụ chủ nhà cơ sở bị bắn chết chỉ vì mình chủ quan, mất cảnh giác thì Hồng Nhật cảm thấy đau đớn, xót xa tột độ. Câu nói bất ngờ của Phan Thúc Định như khơi dậy tất cả nỗi đau khổ, hối hận của Hồng Nhật mà anh muốn giấu kín trước mặt kè thù.

     
        Thấy Hồng Nhát ngồi im, Phan Thúc Định hỏi tiếp :

        - Tôi xin bắt đầu hỏi ông một điều đã quá rõ ràng, ai cũng biết : có phải chính ông là người chỉ đạo phưng trào thanh niên, sinh viên ở Huế này ?

        - Nếu các ông đã biết sao các ông còn phải hỏi tôi.

        - Tôi muốn tự ông xác nhận điều đó.

        - Các ông đừng mong tôi xác nhận điều gì do các ông nêu ra.

        - Ông thường tiếp xúc với nhúng ai ?

        - Tôi không tiếp xúc với ai cả.

        - Nhưng ít ra ông cũng phải thừa nhận rằng ông ở cơ quan chỉ đạo và có một số người thường lui tới cơ quan chỉ đạo đó của ông chứ ?

        - Ông đừng hy vọng tôi phản bội lại các đồng chí của tôi.

        - Cơ quan chỉ đạo đó gồm có những ai ?

        - Có một mình tôi.

        - Cấp trên của ông có bao giờ đến đó không ?

        - Không bao giờ.

        - Họ thường gặp ông ỏ đâu ?

        - Tôi không thể nói cho ông biết được.

        - Ông có biết tên họ không ?

        - Không.

        - Ông có thể tả lại cho tôi nghe hình dáng của một vài người trong bọn họ dược không ?

        - Họ cũng giống như tôi thôi.

        - Đường dây liên lạc giữa ông và bên ngoài do ai phụ trách ?

        - Tôi tự liên lạc lấy.

        - Không có ai liên lạc,... Hóa ra ông làm việc đơn độc hay sao?

        - Đúng vậy !

        - Nếu thế thì trái với nguyên tắc tổ chúc của các ông. Ông đừng tưởng chúng tôi ngây thơ. Nguyên tắc tổ chức của các ông là làm gì cũng phải có tập thể cơ mà.

        - Nguyên tắc tổ chức hoạt động bí mật của chúng tôi là người nào chỉ biết việc của người ấy.

        - Nếu tôi nói rằng chính bà cụ chủ nhà đá bị bắn chết ấy cũng là một trong những người liên lạc của ông thì ông trả lời sao ?

        - Vậy ông hỏi tôi để làm gì ? Tại sao các ông không đi hỏi mà lại bắn chết bà cụ một cách vô cùng dã man như thế ?

        Giọng nói của Phan Thúc Định lạnh lùng :

        - Chúng tôi đã và sẽ còn bắn chết không thương tiếc những người chống đối.

        Phan Thúc Định lóe lên một tia sáng qua câu trả lời của Hồng Nhật trong đám mật vụ đến bắt Hồng Nhật ẩy có một kẻ chỉ điếm giấu mặt. Tên chỉ điểm giấu mặt này bà cụ chủ nhà đã biết mặt. Chúng nó ngại rằng nếu để bà còn sống thì tên mật vụ này có thể bị phát hiện, do bị tra tấn dã man mà bà cụ này đã không chịu đựng được nên cung khai ra hoặc sẽ phản ảnh lên với những người lãnh đạo khác của phong trào, sau này họ có dịp gặp lại bà cụ ấy... Vậy tên mật vụ này là ai ? "Con chó" là ai ?

        Về phía Hồng Nhật anh rất ngạc nhiên trước thái độ của Phan Thúc Định. Cái anh cố vấn đặc biệt của Ngô Đình Cẩn này truy hỏi anh, nói những lời tàn nhẫn, nhưng cặp mắt anh ta lại ánh lên cái nhìn trìu mến, thiện cảm với anh. Anh không thể nhầm lẫn được. Anh vừa đanh thép trả lời Phan Thúc Định, vừa nhìn thẳng vào mắt Định để kiểm tra lại nhận xét của mình. Anh sợ cảm giác lừa dối anh. Tại sao có sự mâu thuẫn kỳ lạ như vậy ?

        Càng kỳ lạ hơn nữa là trong khi miệng Phan Thúc Định truy hỏi anh dồn dập không ngừng thì tay Định viết nhanh vào một mảnh giấy con mấy hàng chữ giơ ra trước mặt anh.

        "Cứ giữ vững thái độ như vậy, sẽ có cách cứu thoát. Mật vụ là kẻ thường đến tiếp xúc với anh. Bà cụ biết mặt".

        Anh vừa đọc xong thì Phan Thúc Định đã vê nhỏ mẩu giấy cho vào miệng. Anh cố vấn của Cẩn cứ vẫn liên tiếp, dồn dập truy hỏi anh :

        - Này ông Hồng Nhật ! Những câu trả lời của ông chẳng nói lên một điều gì cả.

        - Thế ông muốn tôi nói những gì ?

        - Ông cần nhớ rằng ông đang ở trong tay chúng tôi. Chúng tôi rất coi trọng những người biết điều nhưng cũng rất dứt khoát với những người ương ngạnh. Chúng tôi muốn biết rõ về sự hoạt động của ông và tổ chức của ông trong thành phố này. Chỉ có thế thôi!

        - Tôi sẽ không nói gì hơn những điều tôi đã nói với ông đâu,

        Cuộc thẩm vấn đến đây đã kết thúc. Phan Thúc Định mỏi mệt bước ra ngoài.

       

   Đêm hôm nay, Hồng Nhật càng thao thức hơn vì thái độ kỳ lạ của anh chàng cố vấn của Ngô Đình Cẩn. Anh là người như thế nào ? Tại sao giữa những lời truy hỏi và cái nhìn của anh ta đối với mình có sự khác nhau ? Còn dòng chữ anh ta viết vội cho mình đọc ?

        "Mật vụ là kẻ thường đến tiếp xúc..."

        Người thường đến tiếp xúc với mình đại diện cho những sinh viên tích cực đấu tranh nòng cốt của phong trào... Có lẽ nào như vậy nhỉ ! Người ấy đã trải qua thử thách rồi cơ mà ? Biết đầu đây chẳng là một đòn ly gián rất thâm hiểm của bè lũ Ngô Đình Cẩn mượn tay mình giết người của mình? Chúng nó đã bắt mình, chúng nó không ngu xuẩn gì lại chỉ cho mình biết mật vụ của chúng. Đây chỉ là một cái bẫy giương ra để đưa mình vào tròng. Nhưng cặp mắt anh ta nhìn mình thực là kỳ lạ, hình như đấy không phải là cái nhìn của kẻ thù. Hay anh ta là một trí thức cũng xuất thân từ một sinh viên mà ra nên có cảm tình với phong trào đấu tranh của thanh niên sinh viên. Không ! Không thể như thế được, bởi vì anh ta giữ một chức vụ cao cấp và lại là cố vấn riêng thân tín của tên ác quỷ Ngô Đình Cẩn. Phải như thế nào mới được nó tin cậy chứ ! Mình phải hết sức tỉnh táo, hết sức cảnh giác !

        Đêm đã khuya lắm rồi, anh vẫn thao thức không ngủ được. Xà lim tối om, chỉ có một khoảng ánh sáng điện bên ngoài chiếu vào qua lố thông hơi. Bốn bề im lặng. Chi có tiếng muỗi kêu vo ve bên tai, xua di không hết. Thỉnh thoảng có tiếng xe hơi từ xa. Rồi anh nghe có tiếng giày nhẹ nhàng di tới sát cửa xà lim, và tiếng đập khẽ lỗ thông hơi. Anh ngẩng lên nhìn ? Một bàn tay nhét qua giây thép một mẩu giấy. Tiếng giày nhè nhẹ xa dần. Anh đu người lên nhìn qua song sắt lỗ thông hơi. Anh còn kịp nhìn thấy bóng một người đang đi khuất sau dãy nhà giam.

        Một nét chữ quen thuộc làm anh sung sướng bàng hoàng cả người, tưởng nhu khống tin vào mắt mình nữa :

        "Hoan nghênh tinh thần vững vàng của đồng chí. Hãy lấy cớ bệnh và xin điều trị".

        HƯƠNG

        Anh đọc lại làn nữa rồi bỏ mảnh giấy vào miệng nhai và nuốt trửng. Anh mừng quá. Mấy dòng ngắn ngủi trên giấy với chữ ký "SÔNG HƯƠNG", quen thuộc có phép thần kỳ diệu làm anh cảm thấy tất cả xà lim, song sắt chung quanh anh tan rã, sụp đổ.

        Thì ra tổ chức lúc nào cũng ở bên anh, lúc nào các đồng chí cũng ở bên anh. Tất cả những cùm xích, nhà giam, lưỡi lê, dây kẽm gai của địch không thế nào ngăn cách được anh với tổ chức, với các đồng chí của anh. Lúc nào anh cũng tin ở chung quanh anh, đằng sau anh có súc mạnh của cả một tập thể vĩ đại, có khả năng sẽ đè bẹp quân thù. Chính nhờ lòng tin ấy, anh đã nhìn kẻ thù bằng cặp mắt của người chiến thắng, thế chính nghĩa.

        Trời sáng lúc nào không biết. Cánh cửa xà lim mở toang. Hai tên mật vụ đứng ở cửa xà lim giơ tay ra hiệu cho Hồng Nhật đi theo chúng lên phòng thấm vấn.

       

        Sáng hôm sau, khi Phan Thúc Định đến phòng làm việc của Ngô Đình Cẩn thì thấy Cẩn đang ngồi nghe lại cuộc thẩm vấn của anh với Hồng Nhật được ghi lại bằng băng ghi âm. Thấy Định bước vào, hắn vẫn thản nhiên ngồi, ra hiệu cho anh im lặng, chú ý lắng nghe. Phan Thúc Định không hiểu bọn tay chân Cẩn đã đặt máy ghi âm ở chỗ nào trong phòng thẩm vấn, nhưng thầm khen ngợi sự tinh vi, chính xác của nó. Nó thu được từng lời, từng hơi thở nhỏ của từng người.

        Nghe xong cuốn băng, Ngô Đình Cẩn gật đầu :

        - Ông có đức tính kiên tri, mềm mỏng mà tui không có. Tụi tin ông sẽ thuyết phục được nó.

        - Cụ lớn quá khen.

        - Thằng Cộng sản cũng ghê gớm lắm. Nhưng ở trường hợp thằng ni, nó vừa nắm nhiều đầu mối trong tay, vừa có uy tín trong đám thanh niên, sinh viên, tui không muốn dùng biện pháp cứng rắn với nó. Tui muốn dùng biện pháp khác. Ông đã nhìn thấy một con mồi nào đó mắc vào mạng nhện chưa ? Ông sẽ thấy con nhện cứ mặc con mồi giãy giụa, kỳ cho đến hết sức. Mỗi ngày, con nhện hít ở con mồi một chút, cuối cùng, con mồi vẫn giữ nguyên hình thù của nó nhưng chỉ còn là cái xác rỗng không.

        Cẩn phá ra cười đắc chí trước nét mặt chăm chú của Phan Thúc Định :

-           Có lẽ ông chưa hiểu tui nói chi ? Tui định trong tay chúng ta, thằng ni vẫn giữ nguyên cái vỏ xác Cộng sản của nó, nhưng phần linh hồn của nó phải thuộc về chúng ta. Hãy biến nó thành một con chim mồi cho nó gáy gọi đồng loại nó lại. Ta thích đồng loại nó hơn, cả đàn, cả bầy nó hơn, còn nó ta cứ vỗ béo để cho nó gáy. Ông hãy vì tui cố gắng huấn luyện con chim.
-   
        - Nếu nó không chịu nghe ta ? - Phan Thúc Định hỏi.

        Cẩn vẫn giữ nguyên cái cười:

        - Thì chỉ có một cách là "thịt" nó đi. Những con cọp nếu không thuần dưỡng được thì không bao giờ nên giữ chúng trong nhà, càng không nên thả chúng về rừng.

        Định hơi lạnh người trước giọng nói thản nhiên của Cẩn. Anh buông một câu đưa đà :

        - Cụ lớn dạy đúng.

        Ngô Đình Cẩn đột nhiên hỏi Định :

        - Ông có tin rằng thằng ni sẽ chịu khai báo không ?

        Định thận trọng :

-            Thưa Cụ lớn, theo tôi, điều này không quan trọng lắm. Bởi vì mục đích của ta khác cơ mà. Vả chăng, có lợi gì cho ta khi nó khai trong số cơ sở của nó có cả người của ta ?
-   
        Ngô Đình Cẩn im lặng. Lát sau hắn gật đầu :

        - Ông nói đúng ý tui. Tui lo ngại nhứt là nó biết trong hàng ngũ chúng nó ta đã cài dược người của ta vào.

        - Điều này thì Cụ lớn có thổ yên tâm đuợc. - Phan Thúc Định nhìn Cẩn nói với vẻ khẳng định.

        - Răng ông biết ?

        Phan Thúc Định giải thích :

        - Thưa Cụ lớn, qua nói chuyện với nó, tôi nhận xét thấy như vậy. Nó rất tin tưởng vào cơ sở của nó nên mới quyết tâm bảo vệ.

        Ngô Đình Cẩn lại cười :

        - Ông nói có lý. Người của ta vẫn chưa lộ mặt, ta có thể tung vào hàng ngũ Việt Cộng để trường kỳ mai phục... A ha ! Chúng nó còn bị nhiều vố nữa, ta sẽ quét sạch sành sanh bọn Cộng sản ở miền Trung. Kế hoạch "GIÓ ĐÃ XOAY CHIỀU" sẽ hoàn tất trước thời hạn.