Lịch sử Quân sự Việt Nam

Hướng về 40 năm Quảng Trị, 1972 - 2012

Xin Kính chào các cô chú cùng thế hệ với ba cháu là Hồ văn Duyệt năm nay 82 tuối.

Và xin chào anh chị em và các bạn của trang web http://www.vnmilitaryhistory.net. Thật may là con em của gia đình quân nhân được biết có trang web nhân khi đi tìm sự giúp đỡ và manh mối của cậu ruột hy sinh năm 1972 vẫn chưa thấy mộ.

Đúng vào đợt năm nay 40 năm trận đánh Quảng Trị 1972 mà ba tôi có dịp là người tham gia trận đánh và là chứng nhân của sự kiện hàng binh của ông trung tá Pham Văn Đính (VNCH - Ông đã mất tại Huế - xin tha thứ sự quấy quả này). Khi ba tôi còn khỏe thì gia đình cũng không có điều kiện để đưa ba đi thăm lại chiến trường, nay ba đã yếu phải ngồi xe lăn thì tôi mới thu xếp được để thay mặt gia đình đi thăm chiến trường xưa mà ba đã từ đó may mắn hơn hàng ngàn người lính được trở về với gia đình và ghi chép lai một số quãng thời gian chiến trường của ba.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_9.jpg)

Trước khi đi Quảng Trị, tôi đã dành khá nhiều thời gian lục tìm thông tin bộn bề trên mạng từ nhiều phía: QDNDVN, VNCH QĐ Mỹ, bài viết, sách, tư liệu... Quá nhiều cảm xúc, đau xót.

Thương ba nên tôi cố xắp xếp lại mọi sự kiện, địa danh theo từng phần một cách tương đối. Trước đây học đại học y Huế, đã từng là sinh viên tham gia đào kênh "Đại thủy nông Nam Thạch Hãn", lại có bạn thân và khá nhiều đồng nghiệp ở Quảng Trị nên tôi cố đi thăm nhiều địa danh căn cứ như có thể, cố gắng viết lại và chia xẻ với quí vị, những người có người thân đi chiến trường dù còn hay mất. Ôn lại chiến trường máu lửa khốc liệt không có từ ngữ nào mô tả được. Chỉ có trải nghiệm, để sau trải nghiệm, nghẹn ngào tự dặn lòng sống tử tế hơn và hơn nữa..

Tôi sẽ cố chuyển tải lên từng phần. Có gì mà cảm xúc làm tôi viết không được ổn xin rộng lượng bỏ qua.

Năm nay năm 2012, vừa đúng 40 năm “Chiến dịch xuân hè 1972” (Việt Nam Cộng hòa gọi là “Mùa Hè Đỏ Lửa”, Mỹ gọi là “Easter Offensive – Cuộc tấn công Lễ Phục Sinh”). Một sự kiện lớn báo chí đăng tải lúc bấy giờ là “Người trung tá quân đội Sài Gòn phản chiến năm 1972”.

Ba tôi là một Sĩ quan quân đội Nhân dân Việt Nam là người trong cuộc của sự kiện này. Ba thuộc TRUNG ĐOÀN PHÁO BÔNG LAU, chiến dịch bắt đầu từ tháng Giêng (tháng 2 năm 1972). Trong chiến dịch này, ở trận đánh căn cứ Carroll. Ba được lệnh thay cho ông Ngô Văn Th. (ba ko đồng ý nói tên vì nói rằng còn con cái ông ấy khi nghe về điều này) đã "đi họp" vào lúc trước chuẩn bị vào trận hỏa lực pháo binh cả hai bên. Các chi tiết về số, loại pháo, đạn và một số chi tiết diễn biến, thương vong...mà ba còn nhớ kể cho tôi nghe tôi sẽ kể sau vào tháng 3/2012 -40 năm trận đánh này.

Ba năm nay đã ngoài 80 tuổi. Ba đã yếu lắm và phải ngồi xe lăn có con cái chăm sóc hàng ngày. Tôi là con thứ 2 trong 6 anh chị em con của ba mẹ. Tôi năm nay ngoài 50 là bác sĩ, chưa biết chiến trường, thương vong khói đạn là gì ngoài mấy đợt tập quân sự thời sinh viên, có bắn 3 viên đạn thật ở trường bắn (núi Ngự Bình thì phải) trong đợt tập ấy vào bia đạt 10-9-9 điểm, chỉ có một lần bị bắt vì đi biểu tình chống Trung Quốc gây hấn biển Đông tại Quận 1 TP. Hồ Chí Minh.

Sau khi ở chiến trường Cămpuchia, mà ba là Chủ nhiệm pháo Binh mặt trận 579 là mặt trận quan trọng giải phóng Cămpuchia khỏi nạn diệt chủng Pôn-pốt về nhà năm 1987. Cả đất nước đều lấy năm 1975 là năm hòa bình lập lại, gia đình sum họp. Nhưng gia đình tôi thì năm 1987 này mới chính thức là năm sum họp gia đình.
Chiến trường liên miên, từ Cămpuchia trở về vẫn mang hai căn bệnh: Sốt rét và bệnh ngoài da. Bệnh sốt rét cuối cùng cũng hết. Căn bệnh viêm nang lông ở chân tóc của ba khiến ở chiến trường ba đã già, đầu tóc bạc trắng, thế mà bị cạo trọc vì chẩn đoán "nghi bị nấm". Bên ấy, chữa mãi cũng chẳng khỏi, người ta chẩn đoán ba "bị ngứa do căng thẳng chiến trường gây tự kỷ ám thị”. Họ phát cho ba hàng trăm viên amynazin- một loại thuốc chữa bệnh tâm thần phân lập. Tôi về nhà lấy ba-lô quần áo ba ra giặt rũ, diệt rệp, thấy bên túi cóc nhỏ gói thuốc ấy. Tôi hỏi và ba kể. Căn bệnh ngứa da đầu ấy được tôi xét nghiệm và chữa khỏi trong 1 tuần. Tôi thầm nghĩ: Thế là hoàn thành bổn phận tấm bằng bác sĩ vi trùng!. Ba vẫn thường la hét trong giấc ngủ mỗi đêm, mẹ không dám nằm riêng sợ đêm ba ngã. Bà mắc bệnh tim sau thời gian dài như vậy. Ở Việt Nam người lính không mắc bệnh “Hội chứng chiến tranh”, có thân thì lo hay gia đình lo. Đến cơ quan thỉnh thoảng vẫn nghe mắng nhiếc: “Thế hệ chúng tôi xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” (họ chưa từng nửa ngày chiến trường vì còn học ở nước ngoài để về phục vụ đất nước thời bình).

Nay mỗi lần về thăm nhà, nhìn ba trên chiếc xe lăn, ba đã quên hầu như tất cả: Quên chiến trường, quên lo toan, quên cả tình yêu thương và nhiều hệ lụy vốn luôn thường trực trong cuộc đời. Biết là ba tuổi cao nhưng lúc nào trong lòng nhìn ba cũng nghẹn ngào. May còn có mẹ và cô dâu nhà chăm sóc ba hết mực.

Tháng 12 năm 2011 tôi có việc ra Huế, tôi đã tìm đến nhà ông Phạm Văn Đính nhưng được tin ông đã mất. Khi còn đi học thì quá non nớt sự đời. Đến nay thì đã hơi muộn mất rồi. Hỏi thăm nghe nói có con gái ông là chủ khách sạn Hướng Dương ở đường Hai Bà Trưng, đến nơi cô lễ tân nói khách sạn đã đổi chủ được hơn một năm. Đi lòng vòng hỏi thăm nghe nói bên Tây Lộc. Ngồi một hồi, lăn tăn nghĩ có lẽ ông không muốn nhắc lại chuyện này nên việc như không thuận. Đành thôi. Muốn có vài kiểu ảnh của gia đình ông nhưng chưa có duyên.

Tôi viết lại bài viết của ba đã đăng trên tạp chí Xưa & Nay, Cơ quan Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Số 222 tháng 10-2004. Ba nói rằng dù thắng hay thua, sau mỗi cuộc chiến đều là rất nhiều những phụ nữ và trẻ con người Việt cả hai miền bị mất con, mất chồng, mất cha hay anh em... Tôi cũng hiểu ba muốn thông tin sự thực đã diễn ra như thế nào nó quan trọng cho ít nhất một con người trong cuộc luôn bị phán xét. Tôi cũng vậy, mặc dù không được mạnh mẽ nhưng vẫn luôn muốn biết sự thật.

http://hothihongnhungdr.blogspot.com (http://hothihongnhungdr.blogspot.com)

Căn cứ 241 (Camp Caroll) tại Tân Lâm, Cam Lộ, Quảng trị hôm nay.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_8.jpg)

Đây làn bản gốc ba tôi viết

Người trung tá quân đội Sài Gòn phản chiến năm 1972

Số báo An ninh thế giới ra ngày 13.6.2002 có đăng lời xin lỗi lời của tác giả bài báo "Về người trung tá quân đội Sài Gòn phản chiến năm 1972". Sự kiện này là một kỷ niệm kháng chiến của tôi nên tôi tò mò muốn biết bài báo đó viết những gì. Tôi rất ngạc nhiên vì mới có 30 năm, nhân chứng lịch sử vẫn còn nhiều mà sự kiện lịch sử đã "thất bản" đến mức độ như vậy.

 Sư đoàn 324 là đơn vị chủ yếu đánh chiếm căn cứ Caroll, Tư lệnh trưởng sư đoàn lúc đó là đại tá Hoàng Đan. Trung đoàn 38, pháo binh dự bị chiến lược của Bộ, Trung đoàn trưởng lúc đó là trung tá Nguyễn Cao Sơn.

Trong tủ lưu trữ tài liệu của các đơn vị trên hẳn có đầy đủ hồ sơ về cuộc tiến công chiến lược năm 1972, nhưng mấy ai đọc được các tài liệu đó. Bài báo thì khắp nơi đã đọc, những người đọc đó biết có lời xin lỗi không, dù có biết cũng không rõ sự việc đúng là như thế nào. Ví thử đây là một sáng tác hư cấu thì không nói làm gì, viết về người thật việc thật mà sơ suất chẳng những có hại cho chính sách mà còn gây lúng túng khó xử thậm chí mang tiếng cho người trong cuộc.

Riêng tôi người may mắn tiếp nhận nguyện vọng và chứng kiến việc làm đó của Trung tá quân đội Sài Gòn, anh Phạm Văn Đính; tôi muốn cung cấp một số chi tiết về sự kiện trên, ghi lại mấy nét hào hùng của mùa xuân năm 1972, quân dân ta giải phóng Quảng Trị và hành động chính xác kịp thời để cứu mình, cứu đồng đội, lập công theo chính nghĩa của một trung tá quân đội Sài Gòn lúc bấy giờ.

Hồi đó tôi là giáo viên Trường Sĩ quan Pháo binh được phái đi phục vụ cuộc tiến công chiến lược năm 1972. Tôi được đi cùng trung đoàn pháo binh 38, chi viện cho sư đoàn 324, tấn công ở hướng chủ yếu, theo đường số 9 từ hướng Tây xuống Đông Hà. Mục tiêu đầu tiên là cụm điểm tựa kiên cố do trung đoàn 56, sư đoàn 3 đóng giữ. Cụm cứ điểm gồm có căn cứ Caroll là căn cứ chỉ huy của trung đoàn và là căn cứ hỏa lực của pháo binh, vòng ngoài có các căn cứ 241; 241 cũng như Đầu Mầu, Ba Hồ, Động Toàn là tên các điểm cao, các căn cứ đó được ghi trên bản đồ.

Cà Roòn (Caroll theo tiếng gọi dân gian) là căn cứ pháo binh có hỏa lực ghê gớm án ngữ tây Quảng Trị, 18 khẩu 155ly mỗi đầu đạn nặng gần 50kg, đặc biệt ở đây có 4 khẩu 175ly tự hành tối tân trong số 08 khẩu Mỹ vừa mới trang bị cho quân đội ngụy để "Việt Nam hóa chiến tranh". Pháo này dùng loại đạn tăng tầm có thể bắn xa trên 40km. Đại đội 4 khẩu 175ly ở đây được mệnh danh "Vua chiến trường", đại đội kia được gọi là "Thần sấm sét".

Trước cuộc tiến công xuân 1972 của ta, tổng thống ngụy quyền Nguyễn Văn Thiệu lên tận Cà Roòn trực tiếp động viên khích lệ binh sĩ.
Mùa xuân là mùa chiến dịch của ta, theo cách phòng ngự từ xa, địch chốt giữ những điểm cao quanh căn cứ để phát hiện sớm lực lượng ta, do đó việc đặt đài quan sát chỉ huy pháo binh rất khó khăn. Để giữ bí mật, đến gần giờ nổ súng sư đoàn mới cho đánh chiếm điểm cao Không tên để bố trí đài quan sát chỉ huy pháo binh. Tôi đi cùng bộ phận đài quan sát nên được chia xẻ với anh em chĩu đựng hỏa lực pháo binh của căn cứ 241 chụp lên mổm đồi Không tên ta vừa chiếm được. Hơn một tiếng đồng hồ chịu đựng tiếng đạn đại bác rời xèo xèo quanh mình như những nhát dao cứa vào dây thần kinh, đợi giờ nổ súng, không thể bắn trả được.

     - Bão táp! Bão táp! Bão táp! Chiến sĩ thông tin VTĐ (vô tuyến điện) reo lên

Những vệt pháo hiệu xanh đỏ vút lên không trung.

Khẩu lệnh pháo binh nổ súng, tín hiệu mở màn chiến dịch đã phát ra!

   - Bão táp! Bão táp! Bão táp!

Phía sau lưng chúng tôi từng hồi đại bác của ta dồn dập như trống hội. Trái phá xé không khi rú trên không trung như những đàn chim sắt lao lên xung trận. các mục tiêu chìm trong ánh chớp, khói bụi và tiếng nổ rung chuyển núi rừng.

Các căn cứ chết lặng đi…

Mấy ngày đầu, chiến đấu thuận buồm xuôi gió như cuộc diễn tập. Điểm tựa tiền tiêu Đầu Mầu bị xóa sổ, ban đêm đặc công đánh chiếm Ba Hồ không khó khăn lắm. Đánh Động Toàn quân dân ta vấp phải hỏa lực pháo binh dày đặc của căn cứ 241.

Chúng tôi quan sát, điều chỉnh pháo cho các ánh chớp các đụn khói tập trung vào các trận địa pháo ở 241. Không còn bức tường lửa ngăn chặn, bộ binh ta nhanh chóng làm chủ Động Toàn.

Đồng chí Trung đoàn phó pháo binh chỉ huy ở đài quan sát lên Sở chỉ huy Sư đoàn họp, ủy nhiệm cho tôi thay thế tiếp tục thực hiện kế hoạch hỏa lực.

Hôm nay nhiệm vụ chính của hỏa lực pháo binh là chi viện cho bộ binh đánh chiếm căn cứ 241 (carroll). Đợt bắn mãnh liệt vào sở chỉ huy, trận địa pháo, khu trung tâm thông tin đã xong. Chúng tôi thực hiện giai đoạn bắn gọi là giám thị nhằm kiềm chế không cho các trận địa pháo hoạt động, duy trì sự hiện diện liên tục của hỏa lực làm cho tinh thần địch suy sụp, không để địch có điều kiện hồi phục và ngăn cản chúng theo dõi hành động bao vây áp sát của chúng ta.

Lúc này căn cứ pháo 241 hoàn toàn bị tê liệt không phản ứng được chút gì. Địch chỉ còn cách phá rối liên lạc vô tuyến điện của pháo binh ta. Khẩu lệnh ta hô từ đài quan sát xuống trện địa chúng làm cho sai lạc đi, ta hô tăng chúng hô giảm, ta hô sang phải chúng hô sang trái v.v… và chúng tạo tiếng ồn ào làm nhiễu loạn trong vô tuyến điện. May mà anh em chiến sĩ ở đài quan sát toàn là dân đại học đi nghĩa vụ, các em rất thông minh, sáng tạo, khắc phục được mọi sự cố kỹ thuật và rất dũng cảm, không kể bom đạn mỗi khi phải đưa máy lên khỏi công sự để dễ nhận tín hiệu hơn.

Một chiến sĩ VTĐ báo cáo với tôi:
   - Có một thằng nó yêu cầu gặp thủ trưởng.
   - Nó phá rối đấy chứ gặp gì, mặc kệ nó.

Một lát sau chiến sĩ lại báo cáo:
- Thằng đó xưng là trung tá chỉ huy trưởng xin gặp Sao Hôm

Sao Hôm là mật danh đài quan sát chỉ huy. Theo cách xưng hô tôi đoán có lẽ là một viên sĩ quan, tôi cầm máy:
   - A lô! Tôi là Sao Hôm đây! Các anh gặp có việc gì.
   - Tôi, trung tá Phạm Văn Đính, chỉ huy trưởng trung đoàn 56 xin được gặp cấp chỉ huy cao nhất. Xin ông cho biết danh tính cấp bậc.

Nghe câu nói đó tôi nghĩ anh này chắc được huấn luyện rất chính qui từ bên Mỹ. Riêng tôi, chưa từng dự kiến đối thoại với địch nên lúng túng không biết xưng hô thế nào.
   - Chúng tôi không có thói quen xưng hô tên tuổi cấp bậc với đối phương trong lúc tác chiến, anh gọi tôi là Sao Hôm là được rồi. Tôi không phải là cấp chỉ huy cao nhất nhưng có thể trả lời những gì anh cần hỏi, nếu quá quyền hạn tôi sẽ chuyển đạt lên cấp trên.
   - Tôi đề nghị các ông dừng hỏa lực trong 1 giờ, chúng tôi muốn thương lượng.

Tôi dùng điện thoại báo cáo lên cấp trên, sư đoàn điện xuống “Anh có thể gọi họ là ông, anh bảo nó đầu hàng đi chứ còn thương lượng gì”.

Tôi trả lời cho viên trung tá chỉ huy trưởng:
   - Tôi nghĩ đề nghị của ông không thích hợp, các ông đã mất Đầu Mầu, Ba Hồ, Động Toàn rồi. Lữ đoàn thiết giáp lên giải vây cho các ông đã bị đánh tan, chạy lui rồi. Đông Hà cũng sắp mất. Chắc ông cũng đã nghe tiếng súng máy gần kề rồi. các ông hạ vũ khí ngừng chiến đấu là tốt nhất. các ông nên đầu hàng đi.
   - Có đầu hàng cũng cần thảo luận các điều kiện chứ!
   - Không cần thảo luận đâu. Ông có biết chính sách 10 điểm của Mặt trận Giải phóng Miền Nam không?
   - Tôi có biết
   - Chúng tôi chấp hành đầy đủ chính sách 10 điểm đó.
   - Nhưng tôi cũng cần triệu tập các sĩ quan dưới quyền, họ chỉ huy từng bộ phận rải rác khắp nơi và cần thời gian để họp.

Cấp trên vẫn theo dõi cuộc nói chuyện trên VTĐ của tôi, lúc này gọi xuống hướng dẫn cho tôi một số thủ tục.

Tôi nói với trung tá Đính:
   - Vậy thì tôi đồng ý ngừng hỏa lực trong 1 giờ như yêu cầu của ông. Còn yêu cầu của chúng tôi là ông cho kéo cờ trắng lên cột cờ trung tâm căn cứ trước khi ngừng hỏa lực. sau khi ngừng hỏa lục được 30 phút, một nửa số quân của ông phải ra khỏi công sự, lên mặt đất, không mang vũ khí.
   - Tôi thỏa thuận và đề nghị ông dừng hỏa lực, ông cho treo cờ đi.

Qua ống nhòm chúng tôi thấy có 1 người lính trèo lên nóc lô cốt phía Tây phủ lên đó một tấm vải trắng rồi vội vàng tụt xuống hầm.

Một lát trung tá Đính gọi tôi:
   - Ông đã thấy cờ trắng trên cột cờ chưa?
   - Tôi thấy không có, nhưng có một binh sĩ phủ tấm vải trắng lên nóc lô cốt phía Tây.

Im lặng một lát, tôi nghĩ chắc là người lính quá sợ không dám rời xa công sự chạy ra cột cờ, còn chỗ ông Đính thì không thấy được cột cờ chứ không có sự gian dối gì.

   - Thế cũngđược. Bây giờ chúng ta bắt đầu thực hiện ngừng hỏa lực và thực hiện các việc trong lúc ngừng hỏa lực.

Tôi và trung tá Đính thống nhất đồng hồ, xác định thời điểm bắt đầu ngừng hỏa lực và thời điểm hết hạn ngừng hỏa lực theo giờ Hà Nội và giờ Sài Gòn. Sau đó không lâu trung tá Đính báo cáo cho tôi là thuộc hạ ông cũng đồng tình hạ vũ khí về với Chính phủ Cách mạng.
Theo sự hướng dẫn của trên, tôi thống nhất với ông Đính, bên ông cử một phái đoàn gồm một sĩ quan cấp đại úy đi cùng 2 người cầm cờ trắng đi ra cổng hướng Đầu Mầu, ở đó có đại diện của ta đón tiếp. Tôi chuyển lời cấp trên cho ông Đính rằng nếu ông bắt được 2 cố vấn Mỹ của căn cứ cùng theo thì sẽ được trọng thưởng. Ông Đính nói họ tình nguyện đi theo ông.

Binh sĩ căn cứ 241 lần lượt lên khỏi công sự, ban đầu còn lẻ tẻ dè dặt nhưng rồi mỗi lúc một nhiều và không khí trở nên nhộn nhịp nô nức.
Đột ngột trinh sát hướng Đông báo về đài chỉ huy, có 2 trực thăng bay rất thấp từ hướng Đông lên. Hàng trăm con người đã bộc lộ trên mặt đất, không thể vì 2 tên Mỹ mà trút pháo xuống căn cứ được, chúng bay thoát.

Binh sĩ của căn cứ được hướng dẫn đi về nơi qui định, tuy không bắt buộc nhưng mỗi người đều tạo ra một lá cờ trắng cầm tay.
Sau khi binh sĩ ra khỏi căn cứ, trung tá Đính chào từ biệt tôi. Trước khi cắt liên lạc VTĐ trung tá cẩn thận nhắc “Tôi đã ra khỏi hầm chỉ huy, ông hãy lệnh cho pháo thủ ra khỏi pháo”.

Ở trên tôi đã kể rằng khi hỏi anh Đính có biết chính sách 10 điểm của mặt trận không, anh trả lời không chút ngập ngừng, tôi có biết. Chắc người sĩ quan này hẳn từng nghĩ suy về cuộc kháng chiến của dân tộc và lương tâm từng trăn trở. Khi nói chuyện trên VTĐ anh Đính cho biết cha anh người Quảng Ngãi. Từ ngày khởi nghĩa đến cuối năm 1954, chín năm ấy Quảng Ngãi sống dưới chính thể Dân Chủ Cộng hòa. Trung tá Đính quyết định không chống cự lại quân giải phóng không chỉ vì áp lực quân sự lúc bấy giờ mà ý định đó phải chăng nảy mầm từ trước nữa. Quân đội nhân dân ta thấu hiểu điều đó và đánh giá cao tấm gương cho các sĩ quan trong hang ngũ quân đội Sài Gòn lúc bấy giờ.

Nha Trang tháng 10,  năm 2004.

Hồ Văn Duyệt

Hình chụp ba tôi đại úy pháo binh Hồ Văn Duyệt đội mũ tai bèo, đeo súng ngắn, hàng đầu bên trái đang bắt tay đối phương đăng trong một quyển sách Mỹ xuất bản năm 2008 (Vietnam's forgotten army:heroism and betrayal in the ARVN)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CAMPCARROOLL.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/campcarroll_map1.jpg)



Ba tôi và các cháu nhân lễ thượng thọ 80 tuổi tháng 8 năm 2010, tại nhà 96B/1 Trần Phú, Nha Trang
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/HoVanDuyet-SiQuanPhaoBinhNDVN.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/MuahedoluaQuangTri1972_02.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/MuahedoluaQuangTri1972_13.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/MuahedoluaQuangTri1972_12.jpg)

http://hothihongnhungdr.blogspot.com (http://hothihongnhungdr.blogspot.com)

      Chào Sa Pa
 Đọc bài của anh tôi rất vui vì có người cũng quan tâm đền chuyện của chiến trận một thời đã qua. Tôi nghĩ anh chăc rất tự hào vê cha
 Ở ngoài này chúng tôi có 1 nơi hàng tuần gâp nhau của những người đã là lính và những người bạn. Trụ cột là cac anh lính sinh viên 1972 Quảng Trị, địa điểm 19c Ngoc hà Ba đình Ha nội. Họ viết rất nhiều trên MVH đấy

Cảm ơn @Zin Ba Cầu. Vâng để góp phần vào việc đối phương đầu hàng thì cái mà Sapa (chị - ko phải anh mô :))) ) nghĩ đến đầu tiên là đỡ bao nhiêu xương máu của người lính cả hai bên, đỡ bao gia đình đỡ mất mát, chia ly, trẻ mồ côi... Là người lính trên trận mạc, được trảii nghiệm như vậy là hơn cả "chiến thắng" anh ạ.

Sapa hy vọng một ngày gần đây sẽ được gặp anh em "Trụ cột ở 19c Ngoc Hà, Ba Đình, Hà Nội".

Từ nay đến ngày 02 - 4 -2012, Sapa sẽ cố đưa lên những hình ảnh mới nhất từ Quảng Bình - Vĩnh Linh - Quảng Trị chia xẻ với anh chị em.

Thân ái.
Sapa

...Sư đoàn 324 là đơn vị chủ yếu đánh chiếm căn cứ Caroll, Tư lệnh trưởng sư đoàn lúc đó là đại tá Hoàng Đan. Trung đoàn 38, pháo binh dự bị chiến lược của Bộ, Trung đoàn trưởng lúc đó là trung tá Nguyễn Cao Sơn....

@Sa pa: Trong bài viết của ông cụ có nói vể sư đoàn 324 của tư lệnh Hoàng Đan. Có lẽ thời gian đã 40 năm ông cụ lại tuổi cao nên nhầm lẫn. Đây là sư đoàn 304 do đại tá Hoàng Đan là sư trưởng đã đánh căn cứ Caroll. Thời gian đó sư đoàn 324 của đại tá Chu Phương Đới hoạt động ở tây Hải Lăng.

  Chào các chú các anh , hôm nay vào QSVN thấy có bài viết này cháu cho bố đọc . Bố cháu chiến đấu ở Quảng Trị phần lớn thời gian quân ngũ , trong 81 ngày đêm đó bố cháu tham gia 11 ngày sau đó ông bị thương nặng do sập hầm chữ A vì bom . Cháu sẽ động viên ông tham gia cùng các chú , nhưng sẽ hơi khó vì ông cũng gần 70 rồi .

@lexuantuong1972: Sapa chỉ chép lại bài ba của Sapa viết và đăng trên Tạp chí "Xưa và Nay" năm 2004 thôi. Năm ấy cụ 74 tuổi rồi.


@son-tac: Sapa gửi lời chúc sức khỏe bố bạn. Cố gắng giúp và động viên bố bạn viết ra những gì đã trải nghiệm trong cuộc chiến khốc liệt ấy trước khi mọi việc đi vào lãng quên. Người trong cuộc viết ra cảm xúc chân thật sẽ giúp ích cho hậu thế. Mỗi dòng viết mỗi viên sỏi, mỗi bài viết mỗi viên đá xây nên bức thành ngăn chặn những ý muốn chiến tranh của những cá nhân hay nhóm người hiếu chiến. Cha mẹ chúng ta, ông bà chúng ta có quyền được có cuộc sống bình thường, yêu ghét, sướng khổ, tình bạn, tình yêu... được sống trong một xã hội ngăn chặn cuộc chiến một cách tốt nhất trong hòa bình và danh dự, không có cảnh người Việt giết nhau và toàn vẹn lãnh thổ.

TP.HCM, Ngày 23-3-2012
Lần đầu đến căn cứ 241 trong suốt thời hậu chiến Việt Nam tính từ 1972, đến nay đúng 40 năm trận đánh ở Quảng Trị của ba Hồ Văn Duyệt (đại úy pháo binh lúc đó)  bên binh chủng pháo binh với bên lính Việt Nam Công Hòa do trung tá Phạm Văn Đính chỉ huy. Lần tìm tư liệu lịch sử cả hai bên đối phương để có được một số nhân chứng, tư liệu.
Về đến nhà tối qua lúc 11 giờ đêm.

Suốt cả chuyến đi, người như phát ốm về những gì mắt thấy tai nghe trên suốt hành trình. Thực ra thì sau suốt thời gian tìm đọc tài liệu về cuộc chiến Quảng trị 1972 trên mạng đã bị chấn động. Tim óc đau đớn bải hỏa vì sự khốc liệt, chết chóc. Xem bản đồ thì địa danh nào cũng có dòng chữ bên dưới "Destroyed" ( đã bị phá hủy). Trước ngày đi may mắn tìm thấy một tấm hình của ba đang đón tiếp đồi phương đầu hàng trong một quyển sách Mỹ xuất bản năm 2008 (Vietnam's forgotten army:heroism and betrayal in the ARVN). Dáng người ba vẫn như lúc nào cũng vậy: Cao, gầy guộc, đầu đội mũ tai bèo làm lòng nhói đau. Cả sự may mắn sao ba còn sống xót trở về từ cái chiến trường mà nhà văn Bảo Ninh viết trong "Nỗi buồn chiến tranh" rằng: "Trông hoang vu thế thôi chứ dưới đất kia người nằm đã đông chật cả rồi".

Lộ trình chuyến đi từ nhà ra Đồng Hới để bắt đầu theo đường Hồ Chí Minh vào Nam. Quãng đường đi qua cung đường 20, nơi có miếu thờ "Động Tám Cô" và đền thờ những người lính và thanh niên xung phong "Đường 20 quyết thắng" đã gặp những núi non hiểm trở, núi rừng thâm u mà sau 40 năm chiến tranh như vẫn đang ôm giữ nín chặt  điều gì đó, ôm trong lòng mà chưa muốn mở lòng với hậu thế. Những điều linh thiêng xảy ra đã làm mình cảm nhận những điều u uất... Mình như bị đặt lên hai vai một gánh nặng quá sức. Đến giờ gánh nặng vẫn chưa được đặt xuống.

Xưa kia thời sinh viên tuổi 20 mình đã từng tham gia cả tháng đào kênh ở Triệu Phong. Ngày ấy cát trắng, nắng bỏng... Nay cả Quảng Trị đã phủ một màu xanh bạt ngàn. Người Quảng Trị thật cần cù, chịu khó. Ra vào mùa xuân. một loại hoa dại nhỏ màu trắng nở khắp nơi. Hoa xoan, hoa bơ nở bát ngát, đẹp nhất là ở nông trường Tân Lâm nơi có Camp Carroll ... đẹp nao lòng.

Dẫu sao cũng phải viết ra mấy lời đầu tiên, những lời dành cho ba, với lòng yêu thương tràn ngập nỗi buồn về cuộc chiến tranh mà ba đã trải qua và còn sống trở về với gia đình. Một phần tri ân những người lính miền Bắc đã chiến đấu nơi chiến trường Quảng Trị.

Và cùng tấm lòng thương xót ngập tràn tim óc,  lồng ngực như bị đá tảng đang đè nặng và nghẹn nuốt nước mắt cho những người lính cả 2 bên chiến tuyến chết thảm khốc trên chiến trường Quảng Trị. Cầu mong các anh chị đã được siêu thoát và sẽ sớm siêu thoát, được giải thoát hay tái sinh nơi an lành, hạnh phúc.

Ngọc Lan, cô bạn thân nhất thời Y Huế là bác sĩ vi trùng học đang làm việc tại Trung Tâm Y tế Dự phòng Đông Hà Quảng Trị đã từng ngang dọc chống dịch nơi này, đưa đi thăm mọi địa điểm theo bản đồ các cứ điểm của cả hai phía sưu tập được trên mạng. Thị trấn Cam Lộ, Quất Xá là quê chồng của cô.

Theo Đường 9 hay đường AH16 xuyên Á lên thị trấn Cam Lộ là con đường rất đẹp. Đầu tiên là ghé điểm bảo tàng vị trí ký hiệp định hòa bình 1972 của Chính phủ cách mạng Lâm thời Việt nam. Rồi gặp biển báo "Căn cứ 241 (Carroll)", rẽ trái lên vùng đồi nay thuộc nông trường Tân Lâm. Trước khi lên Carroll,  chạy thẳng tiếp khoảng 1 cây số thăm cầu Đầu Mầu  rồi mới trở lại lên đồi có căn cứ 241.

Dừng ngắm nhìn chiếc cầu có tên là Đầu Mầu bắc qua con suối La la (mà mình đã biết từ hồi nhỏ qua bài hát). Một căn cứ hỏa lực của VNCH  tên là căn cứ Đầu Mầu theo ba viết thì đã bị thất thủ đặt theo tên chiếc cầu này. Căn cứ bị xóa sổ trước trận đánh - đầu hàng của căn cứ 241-Camp Carroll (căn cứ Tân Lâm theo cách gọi của Bắc Việt Nam). Chiếc cầu chắc là được xây từ thời Pháp nếu nhìn vào lối kiến trúc. Nhìn chiếc cầu mình nghĩ đến những chiếc cầu trên các ngọn núi Thụy sĩ, trên con đường tàu hỏa từ Lausanne đến núi Zematt. Kiểu kiến trúc vòm vững chắc nhất về sức chịu lực. Lạ là vị kỹ sư Pháp xây nó như một tác phẩm nghệ thuật mà đứng ngắm nhìn vẻ đẹp của cây cầu đầy vết đạn như hút hồn. Nó vẫn tồn tại đấy sau những trận đánh. Cầu Đầu Mầu thật là có lý do tồn tại.

Những thổn thức còn tràn ngập nỗi lòng sau chuyến đi về. Như mới trải qua một trận ốm nặng, chưa thể viết được nhiều. Vài lời cho vơi bớt con tim khốn khổ.

---------
Căn cứ 241 - Camp Caroll ngày nay thuộc nông trường Tân Lâm. Mặc dù đã từng ra Quảng Trị vài lần nhưng vẫn luôn ám ảnh về vùng đất nắng, cát trắng, gió Lào khiếp đảm.
Nay trở lại, đi xuyên qua nhiều vùng đã khác hẳn. Vùng Tân Lâm phủ xanh cây cối, không còn khoảng đất trống. Những vườn cao su còn non phủ kín vùng bình nguyên, thoạt nhìn như vùng bình nguyên Gia Lai.
Đang là mùa xuân nên cỏ cũng xanh rì. Trên con đường nhỏ, đẹp đến căn cứ, hoa xoan nở tím hai bên đường. Những ngôi nhà nhỏ và vườn cây êm đềm như muốn dấu kín những trang bom đạn cày xới. Vườn xanh có giúp những hương linh còn chưa siêu thoát mát mẻ những ngày hè đổ lửa...?




Địa danh căn cứ 241

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_01-1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_02.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_04.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_05.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_08.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_09.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_12.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_7.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_6.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_2.jpg)

Phía trước mặt đài tưởng niệm là rừng cao su non
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CancuTanLam-CampCarrollCamLoQuangTri_1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_29.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_32.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_33.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_35.jpg)

Ngọc Lan bảo rau tàu bay thơm lắm, hai đứa hái mang về nhà. Mình vừa hái vừa nghĩ ngợi mung lung rằng những người lính năm 1972 có giỏi về viễn tưởnbg cũng không thể nghĩ đến cảnh an lành như thế này cũng tại nơi đây.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_44.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_46.jpg)

Hoa rau tàu bay đây này
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_40.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_27.jpg)



Thanh bình nơi từng là căn cứ 241
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_34.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_26.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-TanLam-QuangTri-VietNam_28.jpg)


Đường từ căn cứ 241 trở về
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_1a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarroll-QuangTri-VN-gohome_6.jpg)


Sapa - Hồ Thị Hồng Nhung

                                             Chào Sa Pa
 Thì ra người con có hiếu của Thủ trưởng Hồ văn Duyệt lại là kiều nữ. Bạn chắc đc sinh ra ở miền Bắc nên mới lấy nich là Sa Pa.
 Rất cảm phục và trân trọng chuyến đi về thăm " Chiến trường xưa " của các bạn. Thấy ảnh hai bạn hái rau hái hoa Tầu bay thật lãng mạn, bạn có biết ở những khu đất ấy vẫn còn sót lại đạn pháo, bom, mìn đấy !  Hai bông hoa cúa miền Trung hơi chủ quan đấy.

@Zin Ba Cầu: Sapa và cô bạn Ngọc lan đều học y Huế khóa 78-84, thời ấy các thầy BS khoa ngoại phải mổ rất nhiều ca đa thương tích do bom mìn từ Quảng Trị đưa vào. Có ca kéo dài rất nhiều giờ đồng hồ, cả ngày lẫn đêm. Ngày ấy tiêu chuẩn gạo chủ yếu là hạt bobo, có lẽ là những năm đói kém nhất, SV như Sapa chỉ có bobo, sắn khô lát, Sapa đau dạ dày ko ăn được nên đã ăn cháo trắng suốt 5 tháng. Ca mổ rất mệt mỏi cả thầy mổ lẫn trò thực tập. Ngày ấy có thầy ngoại là BS Lượng tính nóng. Có hôm mấy cô y tá ngoại phụ mổ không hiểu ý thầy, đưa sai dụng cụ, đêm khuya, mệt mỏi, ca mổ căng thẳng, dài... thầy cáu đá tung cả thùng đựng bông băng, gạc máu me, xương thịt văng ra cả trong phòng mổ.

Lại nữa, hè năm 1979 sapa đi lao động cả tháng đào kênh ở Triệu Phong, ai cũng biết là có thể dính bom mìn vi trước đó, trường Y và bệnh viện TW Huế đã từng đi lao động trồng khoai ở Cồn Tiên, Dốc Miếu trúng mìn, chị Thu khoa Vi trùng nơi Sapa thực tập đã mất 1 chân lên tận đùi và hư 1 mắt.

Trước đó bao năm người của nông trường Tân Lâm, nghe nói còn có Binh đoàn Trường Sơn trồng rừng, trồng cao su đã bao năm dọn dẹp khai khẩn rồi.

Cuối cùng là còn có Hồn thiêng che chở để còn đi tới nơi, về tới chốn chia xẻ cho nhiều người ko có cơ hội đi thăm mà.

Quả thật lúc lội hái rau tàu bay thì chả nghĩ gì, bây giờ ní nuận cùn vậy thôi :)

   Ngoc Lan chắc hoa mầu Xanh, Sa pa hoa mầu Nâu ?

@Zin Ba Cầu: Câu hỏi thuộc về bí mật... dân sự  :)

Chào chi Sa Pa,

Tôi có anh bạn cùng thời chiến trường Quảng Trị năm 72 có hai người con trai đã trưởng thành cũng rất trân trọng những năm tháng áo lính của ba mình như chị vậy. Trong nhiều lần bạn tôi về thăm chiến trường QT xưa với đồng đội đều có hai cháu đi cùng. Năm ngoái khi chúng tôi về QT trong chương trình Kỉ niệm 40 năm ngày nhập ngũ – Quảng Trị, Tái tim bạn & tôi, chúng tôi thật bất ngờ và cảm động xen lẫn niềm tự hào về bạn mình khi thấy 2 cháu cũng có mặt ở thành cổ QT những ngày đó, trong khi ba các cháu đã mất hơn 1 năm trước. Không phải tất cả lớp trẻ bây giờ thờ ơ với quá khư của thời ấy, nhưng quả thật những người như chị và 2 cháu bạn tôi cũng không phải là đa số. Cho nên đọc những dòng chị viết về ba mình và về chuyến đi mới rồi thăm lại chiến trường của ba chị những ngày đầu chiến dịch 72 tại căn cứ Tân Lâm, Cam Lộ  tôi thấy thật đáng trân trọng. Tôi chắc ba chị sẽ rất vui khi nghe chị kể về nơi ấy và xem những bức ảnh chị chụp về chiến trường xưa của ông.

Là ccb một thời tuổi đôi mươi tại chiến trường Quảng Trị ác liệt thì mỗi lần về thăm lại chiến trường xưa bao giờ cũng là chuyến đi nhiều cảm xúc. Năm nay, 40 năm giải phóng QT, anh em ccb chúng tôi thời ấy cũng đang chuẩn bị lên đường đây, một nhóm ngày mai sẽ khởi hành, một nhóm sẽ đi vào cuối tháng sau.

Mong được tiếp tục đọc những trang chia xẻ của chị kể chuyện về ba mình. Chúc ba chị, chị và gia đình khỏe mạnh.

Đúng rồi bác Tường hè. Thoạt đầu đọc thấy thông tin F324 em cũng ngạc nhiên tính cãi nhưng em đoán có thể bác Hồ Văn Duyệt không chắp bút mà đọc hay kể cho con cháu ghi nên bị nghe nhầm thôi, cũng may là có tên cụ Hoàng Đan ở đó nên các bác cựu biết liền là đơn vị nào.
Tháng 4 này bác có vào thăm Quảng Trị không? Ghé em nha.
@Chào bạn Sapa: Tôi hiện nay ở Quảng Trị, nơi bạn vào thăm đối với tôi rất thân thuộc. Cái tượng đài chiến thắng 241 mà bác chụp ảnh đó trước đây là nơi 3 cái nòng pháo 175(vua chiến trường) nằm ở đó, năm 1974 tôi lên đó chỉ đếm thấy có 3 cái nòng chình ình như 3 cây gỗ dài vậy trông đến khiếp, năm 1973 Thủ tướng Phạm Văn Đồng cùng ông Phiđen lên thăm chổ này, có bức ảnh ông Phiđen giẫm chân lên cái nòng pháo 175 ở 241 đấy.
Tượng đài chiến thắng 241 này do Công ty hồ tiêu Tân Lâm phối hợp với địa phương xây dựng, không hiểu bây giờ thuộc đơn vị nào quản lý tu sửa nên trông cũ kỹ hư hại nhiều.  
Cầu Đầu Mầu bạn chụp ảnh đó là mới xây lại khoảng những năm 80, cây cầu cũ nằm phía bên phải cầu mới này, cách vài chục mét.

Sapa sửa lại cách xưng hô vì năm 72, @TANVINHprc25 "tuổi đôi mươi " mà Sapa gọi chú thì sai rồi :)


@TANVINHprc25: Chắc là Sapa gọi là chú vì bạn chú cũng ở Quảng Trị năm 1972 ( :) ).
Thật lòng, mấy anh em Sapa (trên dưới 50 tuổi cả) nhân dịp 40 năm Quảng Trị và trận đánh có ba Sapa ở căn cứ 241 này làm anh em Sapa rất buồn. Bao nhiêu năm ba còn khỏe mạnh thì không đưa đi thăm thú gì được. Ba Sapa là người thông minh, tài hoa mà anh chị em chùng Sapa không ai được thừa hưởng trọn vẹn cái phúc ấy. Ba vẽ rất đẹp, anh em Sapa  hồi nhỏ và mẹ đều có tranh truyền thần ba vẽ đấy ạ.

Chắc anh cũng thấy đa số con cái gia đình bộ đội đi chiến trường không mấy khá giả gì, mặc dù nhà Sapa anh chị em đều là giảng viên đại học, luật sư, bác sĩ, kỹ sư. kinh tế, xây dựng... Cho đến nay cũng chưa ai có nhà đẹp hay xe hơi cả, chỉ có nhà cấp 4 hoặc căn hộ thôi. Ba Sapa năm nay đã quên hết rồi, một năm trước dù con đẻ không nhớ mà chỉ còn thi thoảng nhắc đóng Đảng phí, chuẩn bị hành quân... Đêm ngủ còn la hét. Nay ba Sapa đã quên hết, không còn la hét trong giấc ngủ và đã được ngủ ngon với hơi thở đều đều, nhờ vậy mà mẹ Sapa cũng được ngủ. Năm ngoái bằng giờ này Sapa đưa ba vào bệnh viện Chợ Rẫy mổ... nay người có khá hơn nhưng trí nhớ chỉ như gió thoảng. Ánh mắt là ở cõi nào ấy.

May ngẫu nhiên tìm được bức ảnh của ba Sapa trong sách của Mỹ xuất bản, anh chị em ai cũng thẫn thờ. Anh cả thì nước mắt cứ chảy dài, ngày anh cả còn bé ba đi chiến trường anh ở nhà quậy quá, ba từ chiến trường về vì anh ấy mà rất vất vả... Dù bây giờ gia đình ổn định, con cái ngoan khỏe nhưng anh cả cứ day dứt...

Cái khẩu súng ngắn ba Sapa đeo trong bức ảnh ấy Sapa còn nhớ sau 12 ngày đêm Mỹ ném bom ở Hà Nội năm 1972 thì ba Sapa được ra Bắc. Khi ký kết hiệp định nhà còn ở nơi sơ tán Yên Mỹ, Ba vì Hà Nội, ba ra đầu lán nhà tranh, một bên là ruộng bắn mất phát đạn chát chúa lên trời mừng hòa bình.

Ba Sapa trước dạy ở Trường Sĩ quan Pháo Binh Sơn Tây, gia đình ở khu tập thể chỗ có nhà thờ Sơn Lộc ấy, năm nào Sapa cũng ra thăm, Sapa còn nhớ rõ các vị hiệu trưởng trường, ba Sapa gọi bộ tư lệnh Pháo binh là 351, mỗi dịp lễ 2/9 TSQPB thường về HN bắn pháo lễ và duyệt binh. Ở TSQPB các học viên buổi chiều tối tập đội ngũ vẫn hát " Vừng Đông hửng sáng, núi non xanh ngàn trùng xa...".

Sau khi ở Campuchia về nghỉ hưu, từ khi chính phủ cấm đốt pháo ba Sapa rất hài lòng, ba bảo nghe tiếng pháo lại nhớ đến súng đạn, ba bảo chỉ nghe tiếng súng trong 15 phút đầu là có thể biết bên nào thắng hay thua...

Đi thăm chiến trường lần này, anh Sapa bảo "Dù muộn còn hơn không". Như bọn Sapa không trải qua chiến trường nên dù 40 năm, nhìn hình ảnh, đến nơi xa xưa thật là chấn động lớn...

Còn nhiều nỗi lòng hôm qua, hôm nay về người quân nhân, gia đình quân nhân.

Sapa kính chúc anh và người thân được An lành, mạnh khỏe và thịnh vượng.


@Minhhhoang.CCCP: Nước ta ko có truyền thống giữ gìn di tích như ở Tây, vua mới lên thì phá nhà và những thứ liên quan của vua cũ bất kể nó có giá trị hay ko, nói gì đến di tích chiến tranh. Nhà Sapa cũng vậy, hồi vào Nam bán mất cái mâm đồng ăn cơm của nhà mà ba Sapa đổi bằng 2 cái cát tút đạn pháo, hồi ba còn dạy ở TSQPB Sơn Tây, :) mỗi lần ăn cơm làm đổ chút nước mắm ra là nó ngả xanh...

Cái tượng đài nhỏ ở căn cứ ấy Sapa không hiểu ý nghĩa hình tượng ấy là như thế nào. Cũng phải cảm ơn cty hồ tiêu Tân Lâm. Nay nếu @Minhhoang.CCCP có dịp nhắc họ cần làm một hàng cột nhỏ thấp xung quanh làm ranh giới vì chỗ ấy là chỗ bằng phẳng rộng hơn những chỗ khác dọc theo con đường đều dốc ngiêng một bên, bên kia là vườn nên ô tô đều dùng chỗ ấy để quay đầu xe nên đã húc đổ hai tấm bia ngang nằm trước chân tượng đài. Thấy điêu tàn quá.

Cái sư 304 thay vì 324 như trong tạp chí Xưa và Nay đăng bài của ba Sapa thì không rõ là ba nhầm hay "lỗi tại cậu đánh máy" vì ba đã viết bài ấy cho đăng cách nay 8 năm rồi (tạp chí Xưa & Nay, Cơ quan Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Số 222 tháng 10-2004).

Trong bài viết của ba có đoạn "các ông đã mất Đầu Mầu, Ba Hồ, Động Toàn rồi. Lữ đoàn thiết giáp lên giải vây cho các ông đã bị đánh tan, chạy lui rồi. Đông Hà cũng sắp mất. Chắc ông cũng đã nghe tiếng súng máy gần kề rồi. Các ông hạ vũ khí ngừng chiến đấu là tốt nhất. Các ông nên đầu hàng đi". Ngọc Lan bảo cầu Đầu Mầu cứ đi thẳng theo Đường 9 cách ngã rẽ đi Caroll tầm 2km, là đường đi Khe sanh, Lao Bảo hay đường xuyên Á Thế là đi tiếp. Cầu Đầu Mầu đã có cây cầu mới nằm song song bên cạnh.

Cầu Đầu Mẩu cũ đẹp và nên thơ đến mức đứng ngắm nhìn nó Sapa nghĩ bất cứ thành phố nào trên thế giới cũng ước có cây cầu với kiến trúc đẹp nhừơng ấy. Có những cây cầu vẻ đẹp là phần trên cầu. Cầu Đầu Mầu lại có vẻ đẹp ở phần chân cầu với các vòm đỡ cây cầu uốn lượn công phu. Nhìn kiến trúc của chân cầu Sapa nghĩ đến đường nét tinh tế như những chiếc dây chuyền vàng hay lắc tay đắt tiền, kiểu như "hàng hiệu" của các hãng thời trang danh tiếng hay là vẻ đẹp của đường nét nhà thờ Hồi Giáo của Trung đông. Trong một thoáng Sapa nghĩ giá chưa từng có chiến tranh thì biết bao kiến trúc như cầu Đầu Mầu đâu thành cát bụi. Vẻ đẹp của cầu Đầu Mầu có lẽ làm bom đạn mềm lòng cố tránh chạm vào chiếc cầu ấy. Dù vì sao thì chiếc cầu vẫn nằm đó, tuy thành cầu đã điêu tàn những không ai thấy nó không thể không thốt lên "quá đẹp".

Núi đồi nương rẫy trải rộng xung quanh cầu, đung là "non xanh nước biếc như tranh...". Cầu bắc qua suối La La, đoạn lòng sông cạn, rộng có những tảng đá lớn nhỏ nhìn vẫn hoang sơ như trên nguồn.

Con đường thẳng xuống là chiếc cầu mới, cầu Đầu Mầu cũ nằm bên phải

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-Camlo-Quangtri-VN_4-2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-Camlo-Quangtri-VN_1-2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_01.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-Camlo-Quangtri-VN_3-2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_09.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_05-1.jpg)

Ôi con suối La La...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_16.jpg)

Hôm nay bước trên cầu ngày ấy
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_17.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_4-1.jpg)

Trên cầu Đầu Mầu xưa nhìn sang cầu Đầu Mầu nay
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dau%20Mau%20bridge%20-Cam%20Lo-%20Quang%20Tri-Viet%20Nam/DauMaubridge-CamLo-QuangTri-VN_5-1.jpg)

Hổng phải là suối La La đâu cô nàng ơi, sông Hiếu đó, sông này bắt nguồn từ núi rừng Hướng Hoá chảy vòng vèo về Cam Lộ, xuống Đông Hà rồi đổ ra Cửa Việt. Suối La La có thật nhưng không phải ở khu vực này. 

@Minhhhoang.CCCP : Dịp 30/4 anh em bọn tôi sẽ có mặt tại QT. Nếu bạn gặp tốp CCB nào giương cao lá cờ Giải phóng thì đích thị là chúng tôi.

Rứa à, Ngọc Lan bảo là sông ni cùng một nguồn với suối La la, cơ mà miềng nhìn cũng thấy là "nác trong xanh, hiền hòa..." mà.

   Rất vui Bộ đội đã nhận ra " bí mật Dân sự "
 Hoa Sa pa đứng trên cầu " Đầu mầu " làm cho nơi này của Chiến trường xưa lãng mạn hẳn lên
   CCB Quảng Trị xin chúc mừng thủ trưởng đã sinh đc một thế hệ vừa có tâm lại có tình.
                               Chúc Thủ trưởng khỏe.

Thủ trưởng chuyển lời cảm ơn và chúc sức khỏe gia đình CCB @Zin Ba Cầu. Thủ trưởng cũng có góp ý thêm là do @Zin Ba Cầu không phải lính trinh sát nên nhận định có phần chủ quan. Thủ trưởng bảo là ai vào VNMH này cũng có Tâm Tình, khen thế có mà khen khắp diễn đàn chả hết. Thủ trưởng còn nhắc là đã Zin Ba Cầu rồi đấy...  8)

Tình cờ sao hôm nay nhà cháu cũng đang đọc lại topic về trận 81 ngày đêm bên TTVNOL: http://ttvnol.com/f_533/586740

Ai biết xin vui lòng mách dùm

Cùng chứng nhân hàng binh có anh Học trong bài viết này cùa baoleon...  trong website:

http://ttvnol.com/gdqp/p-13022568

Về việc này (vụ đồi Tân Lâm-hay còn gọi là đồi 241) bây giờ mới có dịp nói.
Baoleo ở cùng với anh Học-cựu binh thông tin trinh sát pháo binh - đoàn Bông Lau. Bây giờ (21/08/2007) anh Học là trưởng phòng Gía của Viện Kinh Tế-Bộ Xây Dựng-37 Lê Đại Hành.
A Học kể với tớ rằng:
Trước khi đánh đồi Tân Lâm, pháo ta đã giã vào cứ điểm bên cạnh một trận tơi bời hoa lá. Đến mức cứ điểm Tân Lâm đã hồn siêu phách lạc. Ngày hôm sau, pháo ta giã vào Tân Lâm, có mắt pháo tốt nên hỏa lực bắn khá chính xác và lại dầy. Nên nhớ là lúc này bộ binh QGP chưa tấn công. Trung tá Đính chỉ huy trung đoàn 56 ở đây tự nhận thấy không có khả năng chịu đựng thêm hỏa lực của pháo binh QGP nên mới quyết định đầu hàng.
Khi đó, Tr tá Đính gọi điện đài cho QGP, đúng ngay vào máy do anh Học nói ở trên cầm.
Nên nhớ là tần số điện đài của QGP nói chung và của máy của anh Học nói riêng với tần số điện đài của trung đoàn 56-QL VNCH là không lạ gì nhau. Anh Học có kể rằng: nhiều khi quá chán trong việc phá sóng của nhau, hai bên đã chửi nhau rồi giao hẹn: mày để bố mày làm xong thì bố cũng để yên cho mày làm việc.
Khi anh Học nhận được đích thân Tr Tá Đính gọi cho xin qập chỉ huy QGP để xin ngừng bắn (chưa phải là đầu hàng cái rụp đâu nhé), anh Học còn choáng váng chứ chưa nói gì đến các cấp chỉ huy của ta sau khi nhận được báo cáo của tổ thông tin trinh sát pháo.
Vì thế, pháo ta lại tiếp tục dập vào Tân Lâm. Đến lúc này, Tr tá Đính quát như chửi vào máy của anh Học. Đại ý nói rằng: chúng tôi đã chuẩn bị đầu hàng, các ông còn lật lọng bắn vào anh em khi ở ngoài công sự, v.v.. Đến lúc ấy các bố nhà ta mới tin là thật. Và câu chuyện kết thúc như các bác đã biết.
Tuy nhiên, cái baoleo muốn nói thêm ở đây là anh Học là người có công đầu trong việc chắp nối cho Tr tá Đính và cấp trên của ta, dẫn đến việc có câu truyện hài là trung đoàn 56 ngụy phản chiến, thì lại ko có cái khen nào cho việc ấy
Mà trong chiến dịch xuân hè 72 đó, a Học nhà ta lại được huân chương cho một việc ngáp ruồi.
Khi thấy trực thăng địch đáp xuống mỏm yên ngựa trước mặt, a Học thấy ngon quá liền gọi ngay cho pháo nhà táng vào.
Không ngờ sau đó, cụ Cao Văn Khánh điện ngay cho đoàn Bông Lau; thằng nào gọi bắn giải vây cho sở chỉ huy chiến dịch. Tất nhiên là tên của Học được nêu ra. Và Học được thưởng huân chương cho việc ấy.
Nhưng thật ra theo Học: mình có biết sở chỉ huy của các bố ấy ở cóc đâu, thấy ngon thì gọi bắn thôi, ai ngờ..ngáp
Còn trung tá Đính thì những năm 74-75 nằm ở Lai Xá (gần Nhổn- Hà Nội bây giờ). Thỉnh thoảng được gọi hỏi về dự đoán QL VNCH sẽ phản ứng thế nào, đặc biệt là trong chiến dịch mùa xuân 75, cục 2 hay hỏi để có thêm 1 nguồn tham khảo về phản ứng của quân VNCH.
Sau này (năm 8x ), Tr tá Đính được ra quân (vẫn chỉ là trung tá QDNH VN, chứ ko đc thêm hạt nào đâu nhé). Bây giừo, Tr tá Đính đang ở Huế.
Các bác vào Huế bây giừo hởi vẫn còn nhiều người biết để chỉ nhà cho.
-----
Xin cảm ơn

Bạn sapa thân mến.
Tôi, baoleo, chính là người đã viết bài này trên ttvnol hồi năm 2007.
Tôi cũng là CCB, nhưng là lính Hải quân, không trực tiếp tham gia trận đánh đồi Ca-ron.
Nhưng sau này khi về với đời thường, có làm cùng anh Học-nguyên cựu binh đánh đồi Ca-ron, như chuyện trên đã kể.
Nay, anh Học đã về hưu ở Gia Lâm, không còn làm Trưởng phòng Giá của Viện Kinh Tế nữa.

Tôi đã đọc tin nhắn của bạn, nay lại được đọc bài của bạn viết ra ở đây. Tôi rất cảm động về tấm lòng của bạn với những người lính nói chung, và ba bạn-một đồng đội của chúng tôi nói riêng.
Chính vì thế, tôi vừa gọi điện cho anh Học cách đây 20 phút có nhắn anh Học rằng: sẽ có con gái của bác Duyệt - đoàn Bông Lau gọi điện hỏi thăm.
Và được phép của anh Học, baoleo xin ghi số của anh Học ra đây, để bạn liên hệ: 0913 389 989.
Tôi cũng đã tuyên truyền, để anh Học tham gia vào trang này.
Chúc bạn có thêm chi tiết về cuộc đời chiến sỹ của ba bạn.
Baoleo.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_01.jpg)

Đi nhẹ, nói khẽ ...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_02.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_04.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_05.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_08.jpg)     (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_09.jpg)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_10.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_12.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_12b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_12a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_12c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_13.jpg)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_14.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_15.jpg)
 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_16.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_17.jpg)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_18.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_19.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_20.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_21.jpg)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_22.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_23.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_24.jpg)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_25.jpg)
 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040 %20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_26.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_27.jpg)

Từ đài tưởng niệm chính đi ra hướng có đài tưởng niệm sinh viên
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_28.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_29.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_30.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_31.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_32.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_33.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_34.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_35.jpg)

Ngoài tường thành kia là cuộc sống tất bật ...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Thanh%20Co%20Quang%20Tri%20Hom%20nay%2021-3-2012/ThanhCoQuangTri21-3-2012_36.jpg)
----

Đã xem lại cuốn sách trên và không thấy cái hình như vậy!
Chị sapa xem lại nguồn nhé!
(nếu không nhầm thì hình này từ nguồn của chú PVND mà ra)

Sapa đang đặt mua cuốn sách này  Vietnam's forgotten army:heroism and betrayal in the ARVN
Theo cuốn sách này (xuất bản năm 2008) (http://books.google.com.vn/books/about/Vietnam_s_forgotten_army.html?id=r3dez4JhXUQC&redir_esc=y ). Phần 9. "The Making of a Traitor" (trang 229 -272 là viết về sự kiện này, câu chuyện thì được scan toàn bộ, bức ảnh đã không được scan để lên. Trong một website khác thì Sapa thấy bức ảnh được chụp lại và bên cạnh là trang bìa của cuốn sách và giới thiệu nội dung cuốn sách, trang ấy là "Kho ảnh của manhai" (http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/;  http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/4274965411/in/photostream/)

Có các trang là hình ảnh không được scan lên đó là
233; 238; 240-242; 250-251; 256; 258-259; 261; 262; 263-264; 270; và 272 "không nằm trong bản xem trước của sách này".
Trong đó phần có tên "Surrender at Camp Carroll" trang 257 thuộc "9.The Making of a Traitor" có trang 258-259 liền kề cũng "không nằm trong bản xem trước của sách này". Bức hình của ba có tên là "Surrender" và phần chú giải bằng tiếng anh, mờ không đọc được, Sapa thấy nội dung bức hình chụp lại phù hợp với nội dung cuốn sách, chương sách và chi tiết trong chương 9.

Không rõ nếu @tuaans có sách ấy ấn phẩm hay tham khảo trên mạng?

Sapa đã tìm được tác giả là giáo sư sử học Trường đại học Nam Mississippi  (Andrew Wiest, University of Southern Mississippi) trên facebook, đã viết thư hỏi nguồn gốc bức ảnh cũng như bức ảnh có trong cuốn sách là như thế nào, nhưng chưa nhận được thư hồi âm. Rất có thể hình trong sách cũng được xin phép xuất bản của người khác. Lúc ấy là chiến tranh.

Nếu @tuaans có biết bức hình này va nguồn gốc của ảnh thì vui lòng cho Sapa biết được không.
Ngày ấy sự kiện hàng binh này được dùng tuyên truyền nhiều nên hẳn phải có nhiều người biết. Tuy nhiên Sapa không biết có "từ nguồn của chú PVND".

Chân thành cảm ơn.
Sapa.

Cuốn sách mà sapa nói thì trên mạng có, thậm chí là ở ngay trong trang VMH này cũng đã có người up lên rồi (hình như bây giờ link nó chết rồi thì phải).

Link:  http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php/topic,501.msg114722.html#msg114722

Xin hỏi @tuaans có quyển sách in ấy không? và có phải nó không có trong sách ấy không?

Xin cảm ơn @baoleo.
Trước khi có thông tin của @baoleo, Sapa đã vào mạng tìm Viện chỗ anh Học làm việc, có số đt nhưng không có ai trả lời điện thoại. Sapa hỏi 04 1080 và có số mới của Viện. Có người trả lời số mới này, được tin anh đã nghỉ hưu. Chỗ ấy (anh tên là Huy) có ghi lại thông tin của Sapa và hứa sẽ liên lạc với anh Học.

Vào VNMH lại thấy trả lời của baoleo, Sapa đã gọi theo số ấy và đã gặp anh Học. Anh ấy bảo biết ba Duyệt. Anh Học đang trên đường đi hay anh gọi chỗ nào đó mà điện thoại nghe không tốt lắm. Sapa bảo xin ảnh anh ấy thời đó. Anh ấy bảo anh ấy đẹp trai lắm. Sapa bảo ba Sapa thời trẻ chắc còn đẹp trai hơn và hẹn sẽ so ảnh... Theo như Sapa biết thì ba Duyệt viết "May mà anh em chiến sĩ ở đài quan sát toàn là dân đại học đi nghĩa vụ, các em rất thông minh, sáng tạo, khắc phục được mọi sự cố kỹ thuật và rất dũng cảm, không kể bom đạn mỗi khi phải đưa máy lên khỏi công sự để dễ nhận tín hiệu hơn." ... không thấy nói gì đến đẹp trai.

Sapa thấy thật may mắn đã tìm được thông tin về anh Học. Cảm ơn baoleo rất nhiều. Sapa

Tôi mới là người phải cảm ơn bạn sapa.
Hôm nay, tôi thấy rất hạnh phúc, vì đã chắp nối được liên lạc, cho những chứng nhân lịch sử của cuộc chiến đồi Ca-Ron năm 1972, có điều kiện thông tin với nhau.
Thông tin trên báo chí thì rất nhiều, nhưng những  câu chuyện gốc - từ những nhân chứng của ngày đó, hiếm biết bao nhiêu.
Xin chúc bạn sapa có được những thông tin hữu ích.

Ở Vĩnh Linh năm tháng chiến tranh có những truyện tiếu lâm của Vĩnh Hoàng đậm đặc tính cách người Vĩnh Linh chân thật, tình cảm. Kể với nhau thì cười rũ rượi, ngồi ngẫm nghĩ một mình thì nó tạc nên một bức tranh người dân Vĩnh Hoàng đáng yêu đáng quí. Gần 20 năm trước thăm nghĩa trang Hồ Xá, nay là nghĩa trang Vĩnh Linh thấy những tấm bia liệt sĩ bị thương nhiều lần, những ngôi mộ làm lại còn chưa xây. Vĩnh Linh cũng như các nơi khác của Quảng Trị, những năm sau này dân mình mới thu xếp đưa các liệt sĩ về, nhiều nghĩa trang Liệt Sĩ đến mức phải vững tâm lắm...

Ngày nay Vĩng Linh thường đưa khách đến Vịnh Mốc thăm địa đạo. Vườn địa đạo xanh ngắt với trúc và cây cối. Ven bờ vịnh những bụi dứa dại đã to và già như là bờ biển nơi đây hàng trăm năm vẫn vậy. Tháng ba dương lịch trời nhiều sương mù nên không thấy đảo Cồn Cỏ ngoài khơi. Những vồng khoai sọ xanh tốt trải khắp vùng cát trắng khi xưa. Mùa này cây bơ trơ trụi không một cọng lá nở hoa khắp thị trấn Cửa Tùng một màu vàng nâu là lạ dọc đường. Bơ sáp Gio Linh nổi tiếng hơn cả bơ sáp Tây nguyên.

Chưa phải mùa du lịch nên bãi biển vắng lặng yên ả.

Đường đi từ Cửa Tùng đến địa đạo hoa lá xanh rờn, những vạt hoa dại nở trắng khắp mọi nẻo đường.


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_01.jpg)

Đi về Cửa Tùng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_01a.jpg)

Thị trấn Cửa Tùng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_07.jpg)

Bãi biển Cửa Tùng
 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_06a.jpg)

Đường đi Vịnh Mốc
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_04.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_08.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_09.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_09a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_10.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_12.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_14.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_15.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_16.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_17.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_18.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_19.jpg)

Lối ra bờ biển
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_20.jpg)

Cửa địa đạo thông ra biển
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_21.jpg)

Vịnh biển khu vực địa đạo
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_22.jpg)

Thật dễ chịu ra tới ngoài sau trải nghiệm khoảng 500m địa đạo. Vậy sống trong ấy bao nhiêu năm bom đạn, đói rét ...?
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_23.jpg)

Hoa hồng Vịnh Mốc
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_24.jpg)

Chiều tà bên rừng phi lao Cửa Tùng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_25.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/VinhLinh-CuaTung-Quangtri20-3-2012_26.jpg)

Ba Duyệt nói trước trận đánh căn cứ 241 - Camp Carroll, "cấp trên cho thay toàn bộ đạn pháo của TQ bằng của LX", và sau trận đánh bộ đội còn bị cắt tiếp tế lương thực từ tàu TQ ngoài khơi  theo Cửa Việt vào  (ba nói là lương thực một phần được bọc kín, thả chìm lơ lửng trong lòng sông theo đặc công nước), bộ đội đã không có lương ăn, sau đó nhận được tiếp tế từ trong đất liền. Giá có ai biết câu chuyện này cụ thể như thế nào xin kể lại.

Bên dòng Thạch Hãn, Hình bóng các anh
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_6.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_4.jpg)

Vạn đò trên sông Hiếu,
(bạn vạn đò của các liệt sĩ nơi đây chỉ còn ít người, những gia đình vạn đò đã được rời lên bờ sinh sống gần hết. Những bó hoa bé nhỏ ngày rằm và mùng một hàng tháng thả xuống sông chắc không còn nhiều)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_7.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/QuangTri-ThachHanriver21-3-2012_2.jpg)

(Sapa sẽ thay bằng hình vạn đó trên sông Thạch Hãn thay vào sau nha)

Xin nghe lại bài hát

Bình Trị Thiên khói lửa

Sáng tác: Nguyễn Văn Thương
Biểu diễn: NSND Trần Khánh, NSND Trần Thụ, NSND Quốc Hương


http://www.nhaccuatui.com/nghe?M=tDwXtHB6yf

http://www.youtube.com/watch?v=U1SBZkApgA8


Hướng về Nam !
Ai từng vô sông Hương, từng nương thiên Mụ
Từng ngụ Ðập Ðá, Văn Xá, Truồi, Nong.
Hướng về Nam !
Ai đã vô Ðông Hà đã qua Ngô Xá,
Ðã đi Bích La, Thuỷ Ba, Triệu Phong.
Hướng về Nam !
Ai đã qua Ðèo Ngang đã sang Ba Rền
Mến dòng sông Gianh, biết danh Lũy Thầy.
Giờ đây lửa cháy ngút trời.
Máu nhuộm đồng xanh.
Ôi ! đau thương điêu tàn

Hải Lăng mồ chen thôn xóm.
Cát trắng ven làng máu hoen.
Dân lành yên vui giặc lên tàn phá.

Chí Long đồng quê tan tác.
Trung Nẫm đường vắng lối không.
Xót thương đàn em xác chìm dòng sông.

Làng cháy cây héo khô, đồng nương nồng hơi súng.
Xa vắng còn đâu bóng lúa xanh.
Nhà thiêu nền trơ đất.
Người đi lòng u uất.
Sôi cháy, máu căm thù trào dâng.

Ðồng bào ơi, cùng Bình Trị Thiên đứng lên !
Ðứng lên ta nguyền giết loài lang sói.
Căm thù đây, phải trút hết.
Loài hung tàn, phải quyết hết.
Ta tiến lên giữ lấy nương đồng.
Ðây Cự Nẫm, kia Cầu Nhi, này Ba Lòng, kia Khe Sanh.
Nơi oai linh chôn thây quân thù.
Bình Trị Thiên đây miền tranh đấu.
Chiến công muôn đời lòng đất nước ghi sâu.

Ðồng, bào ơi cùng Bình Trị Thiên đứng lên !
Giết quân tham tàn xéo dầy thôn xóm.
Không ngừng tay, quyết chiến đấu.
Dù gian khổ quyết xốc tơi.
Tay chúng ta giữ vững quê nhà.

Cho đàn em cất tiếng hát.
Cho cánh đồng lúa bát ngát.
Cho nơi nơi yên vui chan hoà.

Bình Trị Thiên, ôi miền thướng nhớ !
Có ai xuôi về cho ta nhắn thương yêu.

--------------
Yêu thương.  :'(

Bạn Sapa thân mến!
Mình rất trân trọng tình cảm của bạn, nhưng bạn cho phép mình hiệu chỉnh lại bức ảnh về "vạn đò trên sông Thạch Hãn..." một chút nhé.
Theo góc máy, bạn chụp bức ảnh này ở nhà hàng nổi trên sông Hiếu ở TP Đông Hà, nhà hàng này có tên là "Phi Thuyền", ống kính hướng về cầu và chợ Đông Hà, cái toà nhà cao cao kia là khách sạn Sài Gòn 10 tầng đối diện với chợ Đông Hà đang xây dỡ dang.
Nếu bạn chỉ đưa hình ảnh thì không sao nhưng phần chú thích cần nói cho rõ để tránh hiểu nhầm. Cũng xin thông tin lại với bạn là Lễ thả hoa tưởng niệm các Anh hùng- Liệt sỹ trên sông Thạch Hãn đã được Quảng Trị đưa vào chương trình lễ dâng hương hoa hàng năm và các ngày lễ trọng rồi.
Bài hát "Bình- Trị- Thiên khói lửa" là bài hát rất hay, nhiều người thuộc lời và hát rất hay, kể cả các bác CCB, vì vậy khi đưa phần ca từ phải chính xác, trong bài bạn trích nó hơi bị sạn, có lẽ bạn gõ nhầm thôi, chỉnh lại cho đúng nhé.       
Mình muốn giúp bạn chỉnh lại cho đúng, không có ý gì khác, mong bạn thông cảm.    

@Minhhoang.CCCP:
- Vị trí @Minhhoang.CCCP nói chính xác đấy, nhưng Sapa chưa hiểu ý lắm. ý Sapa chỉ muốn trích một cảnh của dòng sông thôi. Vạn đò đưa vào vì nhớ đến bốn câu thơ khóc bạn "Đò lên Thạch Hãn ơi chèo nhẹ..." nên muốn lấy cảnh con đò trên sông. Sapa cũng biết bây giờ đã có "Lễ thả hoa tưởng niệm các Anh hùng- Liệt sỹ trên sông Thạch Hãn đã được Quảng Trị đưa vào chương trình lễ dâng hương hoa hàng năm và các ngày lễ trọng rồi", nhưng ý Sapa muốn nói là nếu còn nhiều vạn đò sống trên sông thì theo lối sống, mỗi rằm và mùng một, người của vạn đò đều cúng và thả hoa cúng xuống sông, như thế các liệt sĩ sẽ vừa có hoa hàng tháng, vừa có hoa vào vào dịp lễ.
Vậy ý của @Minhhoang.CCCP thì nên chú thích thế nào ạ?


Quả là lời có vài chỗ các NSND thời ấy hát có khác một vài chữ so với ca từ Sapa biết, Sapa đã sửa lại theo người hát đấy.
vd:
Dân lành yên vui giặc lên tàn phá thì phải là Dân lành yên vui giặc lên tàn sát
Loài hung tàn, phải quyết hết là Loài hung tàn, phải giết hết
Có ai xuôi về cho ta nhắn thương yêu. là Có ai xuôi về cho ta nhắn yêu thương
 Có phải không ạ?
....

Sapa hiểu rồi, Sông Hiếu là một nhánh riêng, sông Thạch Hãn là một nháng riêng rồi sau nhập lại đổ ra Cửa Việt nên hai ảnh có vạn đó là sông Hiếu, còn dòng sông có Đài tưởng niệm là sông Thạch Hãn.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Ben%20donh%20Thach%20Han/SongHieu-SThachHan.jpg)

QĐND - Thứ Bẩy, 10/03/2012, 22:53 (GMT+7)

QĐND Online - Kỷ niệm 40 năm chiến dịch tiến công Quảng Trị (tháng 3-1972), các CCB Trung đoàn Pháo binh 38 (Đoàn Bông Lau) mới có dịp gặp nhau và ôn lại chuyện cũ. Ngồi trò chuyện với các CCB, nhóm phóng viên chúng tôi đã ghi lại được câu chuyện thú vị về sự đầu hàng của Trung tá Phạm Văn Đính, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 56 ngụy ở căn cứ 241.

Chiến dịch tiến công Quảng Trị bắt đầu từ cuối tháng 3 năm 1972, giai đoạn đầu lấy pháo binh là hỏa lực chủ yếu, có nhiệm vụ hiệp đồng chi viện cho khối binh chủng hợp thành tiêu diệt từng cứ điểm, cụm cứ điểm của địch tiến tới tiêu diệt và làm chủ hoàn toàn địa bàn tỉnh Quảng Trị. Sư đoàn 304 chủ lực phối hợp với Trung đoàn Pháo binh 38 nhận nhiệm vụ phối hợp tấn công và tiêu diệt quân ngụy trên hướng Tây (hướng chủ lực của chiến dịch ở các cứ điểm Mai Lộc, Đầu Mầu, Ái Tử).

Ngày 2-4-1972, trời mây mù mãi đến gần trưa mới hửng nắng. Hỏa lực của ta vẫn tiếp tục tấn công mạnh vào tuyến phòng ngự vành đai của địch. Một chốt địch bị trúng đạn pháo, hàng chục tên chết nằm ở dọc đường. Ta tiếp tục tiến. Đến 13 giờ, ở đài quan sát Sao Mai, đài tiền tiêu của Trung đoàn pháo binh Bông Lau do đồng chí Trần Thông-Trung đoàn phó chỉ huy nhận được tín hiệu của lính thông tin ngụy nói chỉ huy của Trung đoàn 56 xin gặp chỉ huy cao nhất của Bông Lau. Chiến sĩ thông tin nhận được không dám báo cáo, sợ rằng mình quan hệ với địch vô nguyên tắc. Nhưng Trung đoàn 56 tiếp tục gọi nhiều lần xin gặp, đồng chí Thông điện về sở chỉ huy báo cáo Trung đoàn trưởng Trung đoàn 38 lúc đó là đồng chí Cao Sơn. Đồng chí Cao Sơn ngay lập tức họp hội ý, trao đổi với Chính ủy Trương Linh Huyên và sau khi báo cáo Sư trưởng 304, Đại tá Hoàng Đan, anh cầm máy nói chuyện trực tiếp với Phạm Văn Đính.  Đầu dây bên kia là giọng nói Thừa Thiên của Phạm Văn Đính "Tôi, Phạm Văn Đính, Trung tá, Trung đoàn trưởng trung đoàn 56 cùng toàn thể sĩ quan thuộc bộ chỉ huy Trung đoàn đã họp tại phòng làm việc của tôi, trên dưới bàn bạc quyết định không đề kháng nữa để ra với Quân giải phóng".

Trung đoàn trưởng Pháo binh Bông Lau, Cao Sơn nói: "Hoan nghênh các anh hạ súng đầu hàng tập thể. Pháo sẽ ngừng bắn... Sẽ có người tới dẫn đường cho các anh".

Khoảng 20 phút sau từ đài quan sát Sao Mai, đồng chí Trần Thông báo về đã thấy cờ trắng trên điểm cao 241 và các binh sĩ Trung đoàn 56 cầm cờ trắng đi ra phía Đầu Mầu theo quy định. Ngay lúc đó, trên bầu trời phía cao điểm 241 xuất hiện hai máy bay trực thăng. Đồng chí Hoàng Đan yêu cầu pháo binh bắn, nhưng lúc này binh sĩ địch đang trên đường ra nơi tiếp nhận đầu hàng, nếu bắn thì sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng. Sở chỉ huy lệnh cho cao xạ bắn, nhưng cao xạ của cả pháo binh và bộ binh lúc này chưa tiếp cận được căn cứ 241. Lợi dụng tình huống khó xử đó hai chiếc trực thăng đã tiếp cận đội hàng quân để giải cứu hai cố vấn Mỹ.

Trung đoàn trưởng Cao Sơn lệnh cho Trung úy Giáp, cán bộ quân lực của Trung đoàn, cùng Trung úy Đạo, chỉ huy Đại đội 8, khẩu đội trưởng Tô Văn Thành và các chiến sĩ khẩu đội 4 đi trên chiếc xe ATC 55 do đồng chí Lương Minh Nghĩa lái tới tiếp nhận sự phản chiến đầu hàng của Trung đoàn 56. Gần tới nơi xe bị trúng mìn, mấy chiến sĩ bị thương. Đồng chí Đạo và mọi người tiếp tục đi bộ tới gặp Phạm Văn Đính. Trung úy Giáp một mặt cử người đưa Trung tá Phạm Văn Đính và Trung tá Vĩnh Phong về tuyến sau một mặt cùng với Trung sĩ Hẩu lái xe của Trung đoàn 56 thu chuyển khí tài của địch ra khỏi căn cứ đem đi cất giấu.

Vậy là trước nguy cơ bị tiêu diệt, toàn bộ Trung đoàn 56 trong căn cứ và các trận địa hỏa lực trực thuộc do Trung tá Phạm Văn Đính chỉ huy chấp nhận đầu hàng. Ta thu được một khẩu pháo vua chiến trường, một pháo 155mm. Tiếp tục sẵn sàng cho đợt 3 của chiến dịch…


* Ghi theo lời kể của Đại tá Nguyễn Quý Hải, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Pháo binh 38 (Đoàn Bông Lau)

http://qdnd.vn/qdndsite/vi-VN/61/43/301/302/302/179620/Default.aspx


 

@lexuantuong1972:
Sapa đã đọc bài này trong trang : N+3 MỘT NGÀY OANH LIỆT
Trích hồi ký của đại tá Cao Sơn, nguyên trung đoàn trưởng trung đoàn 38, pháo binh Bông Lau.
http://haiduongblog.blogspot.com/2011/04/n3-mot-ngay-oanh-liet.html

và cũng đã đọc bài báo ấy trên QDND online, Sapa đã liên lạc tòa soạn bằng email trên website nhưng chưa có trả lời.
Trước đây đã đọc bài của ba và nghe ba kể nên lúc đọc vài chi tiết trên haiduongblog - " N+3 MỘT NGÀY OANH LIỆT", lại thấy tên một nhân vật Th. Sapa khá choáng, Sapa còn tìm hiểu trên nhiều nguồn khác. Ở nhà còn có bài của Dương Trung Quốc viết cách nay mấy năm liên quan sự kiện này, ba của Sapa có viết lại trên báo về bài ấy của ông ấy, họ có trả lời một mẩu nhỏ bằng khoảng cái nhãn vở học sinh trên báo ấy và ông ấy bảo "rộng đường dư luận". Đấy cũng là cách Sapa đi tìm anh Học và đi tìm ...

Sapa cũng chưa tìm được mối liên hệ với tác giả chính của bài.

Hồi trước còn giảng dạy ở Trường Sĩ Quan Pháo Binh, Sơn Tây, ba Sapa hay viết bài cho "Nguyệt san pháo binh" có bạn thân là chú Vận làm ở Ban biên tập Nguyệt san, nhà chú bây giờ ở Cầu Giấy, định sẽ đi thăm chú Vận một ngày gần đây.

@Sapa: Bọn tôi là những Cựu Sinh viên-Chiến sĩ Quảng Trị luôn luôn đau đáu về vùng đất mà 40 năm trước chúng tôi đã sống và chiến đấu, nơi biết bao đồng đội của của chúng tôi  đã dâng hiến tuổi trẻ của mình ở cái thời hoa lửa đó. Chúng tôi rất quý trọng những người như ông cụ thân sinh của chị - một chứng nhân của lịch sử. Viết về một thời chiến tranh, ngoài những hồi ký của các tướng lĩnh, chúng tôi rất muốn tìm hiểu thêm lịch sử qua những tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau nhất là những câu chuyện của những người trực tiếp trong cuộc để có cái nhìn đầy đủ hơn và chính xác hơn mang đậm tính nhân văn của những con người của thời đại đó. Diễn đàn DN - GN chính là nơi để tất cả chúng ta có thể đưa ra trao đổi, mạn đàm... để có cái nhìn thật nhất đó cũng là niềm tri ân tới những đồng đội đã ngã xuống cho ngày hôm nay.    

@Sapa:
- Việc chú thích ảnh như thế nào là quyền của tác giả bức ảnh đó, nhưng theo mình thì dòng sông nào ở VN mà không có các vạn đò, nghề mưu sinh của dân mà. Bởi vậy, không thể lấy hình ảnh của vạn đò ở dòng sông bất kỳ nào đó để suy ngẫm về việc thả hoa trên sông Thạch Hãn- một hình thức thắp hương viếng vong linh các Anh hùng- liệt sỹ hoặc của các CCB viếng đồng đội. Vì vậy, nếu Sapa đưa hình ảnh con đò trên sông Thạch Hãn thì còn khả dĩ hơn. Về lễ thả hoa trên dòng Thạch Hãn bạn có thể tìm thêm thông tin về anh Lê Bá Dương- CCB một thời vào sinh ra tử ở mãnh đất này.
- Bài hát: Ngoài các ý bạn nêu, mình nhặt giúp bạn mấy hạt sạn to này nhé:   
"...Ôi ! đau thương yêu tàn...": Không phải chữ "yêu" ở đây.
"Ðứng lên ta nguyền giết loài người lang sói": Không có chữ "người" ở đây.
"Ðây Cự Nẫm, kia Cầu Nhi, này Ba Lòng, kia Khe xanh": Khe Sanh mới đúng.
 

Sapa cảm ơn @Minhhoang.CCCP, xin tiếp thu và sửa lại ca từ. Sapa cũng hiểu là nhiều người thuộc và yêu mến bài hát này, Sapa vẫn muốn up lên lại như một cách "Thay lời muốn nói" về mảnh đất này.
Còn về dòng sông thì ace xem forum đã biết là Sapa minh họa sai, nhưng Sapa vẫn để vì mọi người hiểu Sapa sai minh họa này rồi nhé.

Điều đáng sợ nhất của sử là khi những bài viết đầu tiên được đưa ra , mà đưa ra vào lúc mọi người còn đang hoan ca . Như vậy nó đã mặc định vào ý thức . Càng có độ lùi thì người ta mới đi tìm hiểu ngọn nguồn , có thể đã muộn ,Nhưng lịch sử thì không muộn , tôi nghĩ thế . Tôi chỉ băn khoăn bức ảnh trên mà hình ảnh bác Duyệt tiếp xúc với Trung tá Đính . vậy ít nhất bác ấy cũng phải là một người có vai trò trong sự kiện này . Và vì sao không thấy các Sĩ quan hồi ức , có thể quên , có thể họ hồi ức riêng theo hướng trực tiếp của họ thôi .
Còn về bức ảnh , chú thích của tác giả , tôi hiểu ý chị sa pa :
Đó là một cách nghĩ nhân văn liên tưởng . Bây giờ vạn đò lên bờ hết , những ngày rằm ngày mồng một sẽ thiếu đi những nén hương , bông hoa của người dân chài trên sông Thạch hãn này thả xuống sông .
Về bài hát tôi cho là gõ nhầm , sửa lại theo bạn minhhoàngcccp là rất nên làm .

Tặng bạn sapa cuốn sách mà bạn nghĩ là có hình chiến sĩ quân GP bắt tay tiếp nhận đầu hàng của ô. Phạm Văn Đính:
http://xa.yimg.com/kq/groups/70879576/1364493681/name/Vietnam'sForgottenArmy.pdf

Sapa đã xem và không thấy có, cảm ơn @tuaans
Vẫn đang đợi email của tác giả "Kho ảnh của manhai" để hỏi nguồn gốc ảnh và sách từ đây:
http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/;
http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/sets/72157623238806496/with/4274965411/
http://www.flickr.com/photos/13476480@N07/4274965411/in/photostream/

@sapa,
Rất nhiều ảnh ở đó là sưu tập từ ttvnol.com. Trong số ảnh về Quảng Trị, phần lớn là từ sách ảnh của bác Đoàn Công Tính.

Riêng ảnh "bắt tay" là ở cuốn sách khác nữa. Vì ảnh đấy quá mờ nên không thể truy ra được nguồn là sách nào. Chỉ biết hình đó do chú "phóng viên nhăn răng" chú thích bừa bãi vào hình (mấy cái vòng tròn màu sáng) đã post bên ttvnol.

-Ảnh đó chắc chắn chụp sau này tại khu tập kết tù hàng binh và do phóng viên phía ta chụp. - Trong tập ảnh liên quan đó còn có một hai tấm ảnh chụp người khác nhưng lại chú thích nhầm là ông Phạm Văn Đính. Đó là hai tấm chụp người sỹ quan quân đội Sài Gòn đội mũ sắt là Tôn Thất Mãn, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 1 (?) của trung đoàn 56. Những ảnh đó chắc là chụp ngay khi quân Sài Gòn đang trên đường ra hàng. Điều này được ông Mãn xác nhận khi đã sang Mỹ cư trú.

(http://farm3.staticflickr.com/2776/4275711004_1721e3c196_o.jpg)

(http://farm5.staticflickr.com/4075/5435028340_935546d8b3_o.jpg)

- Ông Mãn có kể lại khá chi tiết cuộc họp của trung tá Đính và các chỉ huy đơn vị trước khi quyết định ra hàng.
- Ông Mãn khẳng định không có chuyện pháo đội B thủy quân lục chiến hạ nòng chiến đấu như cố vẫn Mỹ cho trung tá Đính hồi ký lại.

@baoleo  thuyết phục anh Học "Chiến sĩ vô tuyến điện" kể lại sự kiện ấy.

Một hình khác của ba Duyệt cũng lấy được từ trên mạng, bài của một người tên là Phạm thắng Vũ, up ngày Oct 24, 2008.

"Căn cứ Carroll và đám hàng binh Trung đoàn 56 của Phạm văn Đính "
....
Khi chiếc trực thăng cất cánh thì cờ đầu hàng đã bay trên căn cứ Carroll. Trung Tá Ðính dẫn toán quân 600 người ra khỏi trại đi đến điểm hẹn với địch. Bên trong, số quân không chịu đầu hàng còn lại rút đi về hướng Ðông. Trong nhóm quân không chịu theo Trung Tá Ðính là Pháo Ðội B của TÐ 1 Pháo Binh TQLC. Ðây là pháo binh đi kèm TÐ 4 TQLC, họ đóng nhờ trong căn cứ Carroll. Theo tường trình của cố vấn Mỹ sau này, Pháo Ðội B nòng đại bác xuống bắn thẳng cho đến khi bị tràn ngập. Tất cả toán quân rút đi, về đến phòng tuyến VNCH được khoảng 1,000 người, trong đó có một tiểu đoàn còn nguyên vẹn. Tối đêm đó Ðính và 600 quân đến một địa điểm gần căn cứ Khe Gió. Ở đây một sĩ quan CSBV ra đón họ. ... xin trích ...


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/HoVanDuyet-CampCarroll.jpg)
"Phạm văn Đính và Vĩnh Phong cùng 600 binh sĩ dưới quyền đầu hàng CS ".

http://v1.x-cafevn.org/forum/showthread.php?t=12673
.....

manhhai đã trả lờii email là hình sưu tập được của trang bên cách mạng và không rõ nguồn gốc ảnh.

Ba Duyệt đã 82 tuổi, vậy tác giải ảnh cũng đã lớn tuổi rồi. Sự kiện này dùng để tuyên truyền thì phải nhiều người biết thôi. Theo ba nói thì : "Tôi và trung tá Đính thống nhất đồng hồ, xác định thời điểm bắt đầu ngừng hỏa lực và thời điểm hết hạn ngừng hỏa lực theo giờ Hà Nội và giờ Sài Gòn. Sau đó không lâu trung tá Đính báo cáo cho tôi là thuộc hạ ông cũng đồng tình hạ vũ khí về với Chính phủ Cách mạng. Theo sự hướng dẫn của trên, tôi thống nhất với ông Đính, bên ông cử một phái đoàn gồm một sĩ quan cấp đại úy đi cùng 2 người cầm cờ trắng đi ra cổng hướng Đầu Mầu, ở đó có đại diện của ta đón tiếp. Tôi chuyển lời cấp trên cho ông Đính rằng nếu ông bắt được 2 cố vấn Mỹ của căn cứ cùng theo thì sẽ được trọng thưởng. Ông Đính nói họ tình nguyện đi theo ông.". Sau này ba còn kể là ba biết chính quyền VNCH lấy chênh lệch 1 giờ với giờ Hà Nội để cho khác với giờ của ta nên ba phải thống nhất lại theo giờ Hà nội.
Dù ảnh chụp ở "cổng hướng Đầu Mầu" hay như @qtdc là "Ảnh đó chắc chắn chụp sau này tại khu tập kết tù hàng binh " thì đây cũng là bức ảnh duy nhất hình ảnh ba ở chiến trường Quảng Trị. Dáng vẻ gầy guộc như suốt đời vẫn vậy vì ba ăn uống rất ít. Hồi ấy còn rụng mất 3 cái răng hàm khi còn ở chiến trường... Còn nhiều chuyện của ba khi là Chủ nhiệm pháo binh ở chiến trường "Mặt trận 579 strungtreng - Campuchia" chỉ còn lại vài giấy chứng nhận vàng cũ, ít huân huy chương...

Phạm Thắng Vũ chưa bao giờ cấm súng cả. Các bài viết của ông ta chỉ là sự cóp nhặt trên báo chí, tổng hợp  rồi bình luận bằng lăng kính chống cộng điên cuồng. Nhìn chung thông tin trong các bài viết của Phạm Thấng Vũ ít có độ tin cậy.

Chắc sẽ có các anh còn nhớ tết này ở nơi này tại Quảng Trị. Mời cùng chia sẻ hồi ức phút Xuân xưa ba Duyệt viết

Tết, pháo binh và chuyện Kiều

Thưa quí bạn, tôi là một anh lính pháo binh của hai cuộc kháng chiến, nay đã về hưu. Người già hay nhắc đến dĩ vãng, năm hết tết đến xui tôi lại nhớ đến một cái tết ở chiến hào.
Thế là tôi đã nói đến pháo binh, đã nói đến tết, còn nàng Kiều tài sắc, có duyên nô gì với pháo binh, thì xin phép quí bạn cho tôi được từ từ...

Tết năm 1972, ở hầm chữ A tuy không có bánh tét, bánh chưng nhưng hoa rừng thì không thiếu. Trên chiếc hòm đạn gỗ dùng làm bàn thờ có những phong lương khô sắp đặt vuông vắn, những quả cây rừng nom đẹp mắt nhưng không biết là quả gì, bày làm mâm ngũ quả.
Tiếng đại bác cầm canh... Chiếc ra-đi-ô nhỏ đang nói về cái Tết Kỷ Dậu vẻ vang năm xưa, anh hùng Nguyễn Huệ đánh tan 30 vạn quân Thanh trên đất Thăng Long.

Bởi nghề riêng nên tôi cứ vương vấn mãi câu hỏi: Không biết lực lượng pháo binh của Hoàng đế Quang Trung thời ấy như thế nào? Vị chỉ huy quân sự thiên tài Nguyễn Huệ sử dụng pháo binh ra sao? Nhưng ở chiến trường lấy đâu ra tài liệu để tra cứu, và theo tật quen, tôi lại đu đưa chiếc võng dù, ngâm nga mấy câu Kiều trong óc để khuây lãng.
   Trăm năm trong cõi người ta
   Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau...

Rồi tôi chợt nghĩ, nghe rằng nhân vật Từ Hải phần nào nhận được hào quang của Quang Trung, vậy thì xem thử Nguyễn Du có nói đến pháo binh của Từ Hải chăng.

Đây rồi, lực lượng của Từ Hải ở trung quân:
   "Sẵn sàng tề chỉnh uy nghi
    Bác đồng chật đất tinh kỳ rợp sân"

Từ Hải đã có một lực lượng pháo binh hùng hậu gây chú ý trước cả lực lượng bộ binh.
Và đây nữa:
   "Kéo cờ lũy phát súng thành
    Từ công ra ngựa thân nghênh cửa ngoài"

Từ Công có sử dụng pháo binh trong phòng ngự, súng thành tức đại bác đặt trên thành để phòng thủ.
Nhân đây xin phép nói lan ra một chút. Có tạp chí viết rằng việc bắn súng chào do một nước ở châu Âu sáng kiến ra cách nay hơn 100 năm. Như vậy cũng chưa phải là sáng kiến đầu tiên, Từ Hải mới là người đầu tiên dùng đại bác bắn chào, đón tiếp nàng Kiều, cách nay gần 600 năm. Từ Hải sống vào những "năm Gia Tĩnh triều Minh", Minh sử có chép là học được cách chế tác Thần cơ sang pháo của xứ An Nam. Hoặc ít ra Việt Nam cũng biết bắn súng chào từ thời Nguyễn Du (cũng là thời Tây Sơn). Có thể Hoàng đế Quang Trung đã "phát súng thành" đón công chúa Ngọc Hân chăng?

Về việc sử dụng pháo binh có câu dưới đây:
    "Kéo cờ chiêu phủ tiên phong
     Lễ nghi dàn trước bác đồng phục sau"
Đây là cách bố trí binh hỏa lực của Hồ Tôn Hiến, phía trước là bộ binh, phía sau có pháo binh mai phục. Quả thật Hồ Tôn Hiến là tay "mặt sắt", tiếp nhận một hàng tướng mà bố trí một trận địa phục kích thật chặt chẽ. Ví thử Từ Hải có trá hàng, bất ngờ tấn công, thì trước tiên, pháo binh của Hồ Tôn Hiến "bắn chặn", sau đó bộ binh "phản xung phong".

Tất nhiên không có trận địa thật nào của Hồ Tôn Hiến cả, mà Nguyễn Du căn cứ kiến thức quân sự đương thời (thời Tây Sơn) để sáng tác. Chỗ này có bản Kiều in là "vác đòng phục sau", nếu phục bằng lao, mác thì khi " Hồ Công ám hiệu trận tiền" sao có "ba bề phát súng" được.
Như vậy muộn nhất là từ thời Tây Sơn chiến thuật Việt Nam đã hình thành "Bộ pháo hiệp đồng". Chữ phục trong "bác đồng phục sau" cho ta suy luận rằng ông cha ta dùng nguyên tắc sử dụng pháo binh "mãnh liệt, bất ngờ" từ lâu.

Có sách chép khi Quang Trung vào Thăng Long, chiến bào màu đỏ của Hoàng đế bị khói thuốc súng ám thành đen. Có lẽ lực lượng pháo binh của Tây Sơn khá mạnh, "mật độ hỏa lực khá cao", quân Thanh chạy về đến Tàu rồi mà còn hồn xiêu phách lạc, tai còn văng vẳng tiếng thần công:
   "Thừa cơ trúc chẻ ngói tan
    Binh uy từ đấy sấm vang trong ngoài"
Câu thơ hào sảng thời Tây Sơn nghe có ì ầm tiếng bác đồng chứ không còn ở mức độ "Trống trường thành lung lay bóng nguyệt" của thời kỳ "Mũi đòng vác đòi lần hăm hở" trong Chinh phụ ngâm.

Sau này có điều kiện tôi đã kiểm nghiệm lại những suy nghĩ trên. Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên và các sử thần nhà Lê chép rằng cuối thế kỷ XIV nước ta đã chế được thần công. Ngày 23 tháng giêng năm Canh Ngọ, Quang Thái thứ 3 (1390) hỏa pháo của Hồ Quí Ly đã bắn thủng chiến thuyền của Chế Bồng Nga, Hồ Nguyên Trừng, con trai trưởng của Hồ Quí Ly đã sáng tạo ra phương pháp chế súng thần cơ (hoặc thần công) nhiều cỡ, phù hợp với chiến đấu phòng ngự hoặc chiến đấu tấn công. Vào lúc này các cuộc chiến tranh trên thế giới còn dùng gươm giáo, Trung quốc sau đó cũng học được cách chế thần cơ sang pháo của ta - (cải cách Hồ Quí Ly. Phan Đăng Thanh. Trương Thị Hòa. NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1996), Lịch triều hiến chương loại chí ghi Nguyễn Huệ dùng voi để chở súng thần công.

Hoàng đế Quang Trung là hậu duệ của dòng họ Hồ, là một bậc thiên tài quân sự lẽ nào lại không quan tâm đến vị trí chiến thuật của lực lượng thần công. Thiển nghĩ, nhận thức về pháo binh thời Tây Sơn qua các câu Kiều trên kia phải chăng là hợp lý.

Kính thưa cụ Tiên Điền, Kính thưa qúi bạn. xin phép đọc hai câu thơ cuối cùng của chuyện Kiều có "độ lại" chút ít để ngừng bút:
   "Lời quê chắp nhặt dông dài
    Mua vui cũng được một vài ... phút xuân"

HỒ VĂN DUYỆT. Tạp chí Cẩm Thành


Năm ba Duyệt 80 tuổi đi lại đã yếu, anh chị em Sapa ra lại Sơn Tây, thăm Trường Sỹ quan Pháo Binh, thay ba ghi lại một số hình ảnh của ba và gia đình một thời ở đó. Bây giờ còn có một anh họ và mấy người bạn làm việc ở đây. Thăm lại nơi sơ tán lúc có ba và lúc ba đi chiến trường rồi từ Quảng trị về trước ngày ký Hiệp định Paris.

Thăm Đại thi hào Nguyễn Du ở Tiên Điền, Nghi Xuân Hà Tĩnh
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-ThamNguyenDu-BADUYET_1.jpg)

Thăm Trường SQPB
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_1a.jpg)

Ngã tư trong trường E400 Sapa hay chơi hồi bé
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_2a.jpg)

Quả bom dùng làm kẻng, từ bé đã thấy có rồi
 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_3.jpg)

Ngày xưa ao cá chưa xây, hay đến đây móc đất sét nặn thủ công
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_4a.jpg)

Chỗ này là vườn rau ba trồng lúc còn ở khu tập thể trong trường
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_5a.jpg)

Phó Hiệu trưởng trường SQPB
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_5b.jpg)

Khi đi sơ tán ở Cá Trê, ba hay dắt đến thăm Đền Và nơi thờ Sơn Tinh, Thủy Tinh
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_6a.jpg)

Đến Đường Lâm thăm chùa Mía
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_7a.jpg)

Lần sơ tán đợt hai, bãi đất trống này là nhà ăn tập thể của bộ đội và hai gian nhà đầu hồi, nơi ba nghe ký hiệp định, lấy súng ngắn ra bắn lên trời đón mừng.
 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Noi%20xua%20TSQPB/TruongSQPBSONTAY-BADUYET_8.jpg)
-------

                 Chào Sa pa
Các bạn đi hơi khỏe đấy. Tôi cũng biết 1 ít về Thành phố lính Sơn Tây. Ngã 3 Tùng Thiện gần cổng trường 300 sQPB, viên5.
 Hồi bé các bạn có đi vào chơi trong Q151, cầu Hang có trường Xăng Xe, trường day lái xe 255 khg.
Đền Và mới đc tu sửa nhìn đẹp nhưng mất đi vẻ cổ kính xưa. Làng cổ Đường Lâm cũng vậy, ở chùa Mía tôi khg nhìn thấy cái ao sen mà bạn nhin thấy.
    Ôi Sơn Tây ... cái lò tôi luyện các chú học viên SQ Quân đội nhân dân.

@Zin Ba Cầu: Đi thăm mấy chuyến, từ lúc chuẩn bị cho ba Duyệt 80 tuổi chứ không đi 1 chuyến đâu. Vị trí Q151 tiếp theo trường SQPB, năm 1972 ấy, lúc còn sơ tán, một buổi sáng Mỹ ném bom trúng xưởng Q51, rất nhiều công nhân chết, chỉ sau đó hai ngày, một nghĩa địa mới mọc ngay bên kia đường gần trường SQPB và Q51. Một cô là em ruột của cô trong trường bị mất một chân và bị người yêu bỏ.

Cầu Hang thì Sapa không biết nhưng "xe tập lái" thì thường xuyên qua "Ngã 3 Tùng Thiện gần cổng trường 300 sQPB, Viện 5". Trường SQPB còn gọi là E400. Cầu Dù mà xe tập lái đi qua để vào trường lái, nay đổi thành cầu Kim Sơn, đã thay cái cầu sắt+gỗ bằng cầu mới. Dòng sông ngày ấy bay giờ phủ đầy bèo.

Không rõ trường lái ở đâu, nhưng Sapa biết đồi Đùm, đồi Vai có những con đường chạy vòng vèo ngang sườn núi lên tận đỉnh nhìn rất rõ từ xa, nay đoán là bộ đội lái xe học để chạy Trường Sơn. Sapa sẽ úp những ảnh này sau.

Cái ao sen ở Đường Lâm áy là phía cổng mới chỗ đường mới, từ cổng làng mới đi vào thì ao bên tay trái đường, bên phải là nhà cửa ao sen rất to, chắc mùa này cũng đang xanh rồi. Phía cổng làng Đường Lâm cổ có cây đa to ấy đi vào chùa Mía ko thấy đâu

Ngày ba Sapa đi chiến trường Sapa còn nhớ "quân trang quân dụng" ở "quân nhu" (nhớ thế nhưng ko biết có đúng gọi là thế ko?), về nhà Sapa thấy các đồ ấy. Cỏn nhớ có một cái như áo mưa cánh dơi bây giờ bằng vải tráng nhựa nhưng phần mũ thì bao kín mít không hở mặt. Hồi ấy Sapa cứ thắc mắc mãi vỉ hỏi thấy mẹ không nói gì. "cái áo mưa ko mắt ấy" sau này Sapa đoán là để thay "da ngựa bọc...". Cũng ko bao giờ hỏi lại, vậy có đúng là để quấn xác chôn phải ko @Zin Ba Cầu?

Sapa thấy viết là một việc thật khó khăn, các anh chị ôn lại những năm tháng chiến tranh viết và nhớ về sự mất mát thật là một việc căng thẳng và đau buồn. Ba Duyệt vốn cũng ít tâm sự, ít giao du bạn bè, chỉ suốt ngày thích nghiên cứu sách vở. Sau khi về hưu thì chuyên tâm vào Kinh dịch, một việc mà với người trẻ cũng rất mệt... Ba Duyệt ko muốn nói về chiến tranh, thỉnh thoảng lắm mới nói vài sự kiện. Ba có rất nhiều huân huy chương, giấy khen có chữ ký của Hồ Chí Minh trở xuống. Con gái Sapa hồi 3, 4 tuổi thỉnh thoảng lục lọi xếp huân huy chương của ông ngoại ra một cái rổ nhỏ của nó để chơi lúc không ai để ý. Bà ngoại thấy xếp lại rồi cất đi: Chết thôi, chết thôi... Sapa chưa bao giờ thấy ba Duyệt đeo.

...Cỏn nhớ có một cái như áo mưa cánh dơi bây giờ bằng vải tráng nhựa nhưng phần mũ thì bao kín mít không hở mặt. Hồi ấy Sapa cứ thắc mắc mãi vỉ hỏi thấy mẹ không nói gì. "cái áo mưa ko mắt ấy" sau này Sapa đoán là để thay "da ngựa bọc...". Cũng ko bao giờ hỏi lại, vậy có đúng là để quấn xác chôn phải @ko Zin Ba Cầu?...

@Sapa: Nếu tôi không nhầm thì chiếc áo cánh dơi đó là áo mưa (poncho) chiến lợi phẩm của lính VNCH mà ông cụ lấy để dùng. Loại này là vải dù tráng cao su rất nhẹ và tốt. Loại dùng để khâm liêmk LS của quân nhu ta bằng nhựa như túi đựng gạo. Thực ra vào những năm 1972 tôi cũng nghe thấy quân nhu ta trang bị túi khâm liệm LS nhưng chắc chỉ ở các bệnh xá quân y hay các đơn vị trợ chiến như pháo binh, vận tải...lính bộ binh chúng tôi không bao giờ dùng vì không cần thiết. Mỗi thằng lính ra trận đều có tăng võng, chả may hy sinh đồng đội sẽ lấy võng bọc lại ở bên trong, bên ngoài là bọc bằng tăng, dây võng buộc chặt bên ngoài (phần vai, bụng và chân). 

@Lexuantuong:

Sapa kể là đồ dùng của ba trước khi vào chiến trường chứ khi về thì Sapa không biết. Đợt ba đi nhà còn ở trường SQPB, khi ba về là nơi sơ tán, lúc ấy ba đi đón Sapa đi học về,không biết hành trang của ba khi về là gì ngoài khẩu súng ngắn ba dùng bắn mừng ký kết ở nơi sơ tán ấy.
Trong hành trang trước khi đi ấy cũng có cả tăng võng, mả có mấy cái cơ: loại màu xanh bóng hai mặt sau này vẫn dùng, còn một cái bên mờ bên bóng màu xanh nâu. Cái áo mưa không có mặt ấy màu xanh nâu. Còn có một gói rễ sâm nhỏ mấy cọng to hơn que tăm màu nâu đen chứ không trắng như sâm bây giờ.

Mà cũng có thể Sapa nhớ không đúng lắm vì có nhiều lần nhận quân trang hay sao ấy, nhưng có cả bi đông, cặp lồng... nếu ko đi chiến trường thí sao lại phát những thứ ấy? bình thường có phát không sapa không biết.

Sapa xin đăng ký 03 quyển thơ MÂY TRÊN TRỜI QUẢNG TRỊ, sẽ gửi tiền vào sau tài khoản sau nghỉ lễ nha.

Cuộc sống mới trong hòa bình, có đủ mọi sắc thái. Hầu hết nhiều người lớn ở tp. đều biết trong cách "hội nhập" với phương Tây thì hôm nay họ đang vui đùa "ngày cá tháng 4", nói dối nhau chỉ trong ngày này.

Theo ba Duyệt nói, thì tình hình thương vong bên bộ đội trong chiến dịch tính đến ngày này là cao lắm.
Cách nay vài năm Sapa hỏi thì ông có nói vài con số ước chứng bộ đội hy sinh, số bị thương và tỷ lệ pháo, đạn chênh lệch giữa hai bên... không rõ chính xác như thế nào, vì sapa thấy ở đây có phần đạn dược, vũ khí của QDNDVN và tham gia của các nước... Sapa cứ viết lúc ba kể (đã 80 tuổi).

Ba bảo trinh sát không tìm được  địa danh tên của tọa độ tấn công từ trên núi xuống, chiến trường sống chết căng thẳng nên các chiến sĩ đặt tên mới cho tọa độ có mật danh là "Động L." , ba bảo tên thật có lẽ là "Đụn Lôm" nhưng tiếng Quảng Trị phát âm hơi trại đi. Còn có một mật độ tên là "Tài bàn" theo tên bộ bài.

 Ba bảo ta thay pháo của trung Quốc vì "trước đó đã phát hiện ta bị chơi xấu mới thay" (không tiếp đạn đủ), có thêm hỏa lực lấy thêm từ bên Lào sang; ba bảo bên địch tính ra 240 viên/đầu người còn ta là 120 viên/ đầu người. Tiếp tế lượng thực  được bọc cao su thả chìm theo sông, tiếp tế từ cửa biển mình kiểm tra không có, bị đói "4 sư".

Cứ 15 phút là một trận B52. Có 1 ngày có tới 85 bộ đội thương vong.

Bên địch có 120 khẩu pháo + máy bay + tàu thủy,

Mình có 140 khẩu...

Ba có nói về đạn dược, pháo... nhưng Sapa chũng chả hiểu gì lắm nên cũng ko ghi lại.

Chỉ sau này khi kể có trực thăng đến đón 2 cố vấn Mỹ thì Sapa biết thên hình như loại vận tải "Chinook"
.........

Có lẽ suốt cả đợt "hướng về 40 năn Quảng trị" này với Sapa nó căng thẳng quá, vừa mệt lại vừa buồn. Thời tiết suốt ngày nay ở sài Gòn mưa từ mờ sáng đến giờ vẫn chưa dứt. Khác với mưa Sài Gòn thường vào buổi chiều, xối xả, mù mịt, gió mạnh, cỡ 1,2 giờ rồi trời lại quang mây tạnh, mặc cho chỗ nào nước ngập ùn tắc. Vừa ra ngoài đường hít vài hơi làn không khí mát lạnh ẩm ướt hiếm hoi của Sài Gòn.

Năm nay không rủ được cô bạn ra khuôn viên Q1 ngắm đêm tối, chỉ lung linh vài bóng đèn sáng loang loáng mưa rơi trong giờ trái đất.

Hôm nay mưa Sài Gòn rả rích, cơn mưa nhỏ, nghiêng nghiêng lúc dày lúc thưa. Gió cũng chỉ thổi nhẹ. Trời mưa như người đàn bà khóc âm thầm, xót xa, dấu nước mắt không muốn ai hay, mà cũng không ngừng khóc được.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_4a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_3a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_2a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_1a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Sai%20Gon%2001%20April%202012/Saigon01-4-2012_6.jpg)

@Sapa: Ngoài vũ khí trang bị là những thứ bất ly thân còn được trang bị trước khi đi chiến trường: tăng, võng, hango, bình tông, thuốc men và quần áo, giầy tất, mũ mão cúng được đổi. Chúng tôi không biết ba của S là sĩ quan của pháo binh cơ giới có khác gì chúng tôi không nhưng chắc chắn lương khô dự trữ của ông sẽ là lương khô cao cấp 702 (BA 70) còn chúng tôi là loại của lính tráng có chữ Việt hoặc chữ TQ, thậm chí có loại mù chữ (không chữ).

S biết không mỗi thằng lính bộ binh khi hành quân vào trận trang bị không dưới 35kg. Pháo binh nếu là cơ giới thì còn được hành quân băng xe, còn pháo binh mang vác thì cực ơi là cực, bộ binh chúng tôi đều phải mang đạn giúp cho họ. Trận địa của pháo mang vác không xa trận địa của bộ binh là mấy nên có những trận địch chọc thủng tuyến của bộ binh thì lính pháo mang vác cũng phải dùng súng bộ binh để đánh lại nhưng tốt nhất là hủy pháo mà rút. Bạn đọc topic Nó và Tôi của Nguyễn Như Thìn sẽ thấy được những người lính pháo mang vác như thế nào khi lâm trận.

@Lexuantuong : " ....Nếu tôi không nhầm thì chiếc áo cánh dơi đó là áo mưa (poncho) chiến lợi phẩm của lính VNCH mà ông cụ lấy để dùng. Loại này là vải dù tráng cao su rất nhẹ và tốt. Loại dùng để khâm liêm... "

Ba là người ko coi trọng tiền, đồ... nên cái việc trên là TUYỆT ĐỐI KHÔNG.

Từ chiến trường Cămpuchia về cụ mang theo một con chó con do con chó mẹ cụ nuôi ở bên ấy nó đẻ, và một con vẹt anh em tặng.
Con chó sau này ở Nha Trang bị mấy anh lính bắt trộm làm thịt. Nó là con chó rất đẹp, lông ngắn, bụng thon, cao lớn, chuyên tối ra sau nhà canh (nó được phân công thế) và một con nằm trước. Khi ấy ba vẫn ở Cămpuchia.

........

Sapa nhớ ra là "cái áo mưa không mặt" ấy  hình như sau năm 1975 - là "chiến lợi phẩm" của trường SQPB phát thì phải, vì sau đó mẹ đem đi may áo lạnh cho anh của Sapa.

@Sapa: Bất kỳ người lính giải phóng nào cũng phải chấp hàng kỷ luật chiến lợi phẩm 1 cách rất nghiêm túc. Nhưng phải hiểu những chiến lợi thuộc loại có giá trị như radio, đồng hồ, đồ trang sức, kim loại quý...thì tuyệt nhiên đừng có tơ hào. Những chiến lợi phẩm thuộc loại quân trang quân dụng như dao găm, đèn pin, bật lửa, xanh-tuya-rông, áo mưa (poncho) là những thứ cực tốt cho lính ta và nhất là đồ ăn, thuốc lá, kẹo, bánh... rất thiết thực với chúng tôi nên chúng tôi được dùng thoải mái vì rất thiết thực.

Tôi có 1 số đồ chiến lợi phẩm còn giữ được cho đến giờ là xanh-tuya-rông, bao xe, cái mở đồ hộp, 1 cái thìa US và chiếc bật lửa Zippo tôi lấy từ túi áo giáp của 1 lính BĐQ nằm cách tôi 7,8 m. Những thứ chiến lợi phẩm này thường lính bộ binh nào cũng có vì có điều kiện hơn.

Trong "Lính Tây Nguyên" @Nguyentrongluan đã viết:

"Bạn  tôi nằm ở nghĩa trang
Khói hương vội đến  , vội vàng về thôi"


Đài liệt sĩ Nha trang thế kỷ 20

Nhớ cậu ruột

Liệt sĩ: NGUYỄN TIÊN LÃNG

Tên thật: NGUYỄN TIẾN LẠNG

Địa chỉ Mẹ : Phạm Thị Cúc
Xã Kha Sơn, huyện Phú Bình, Tỉnh Thái Nguyên
Nhập ngũ ngày : Tháng 10/1963
Vào chiến trường miền Nam : Tháng 8/1965
Hy sinh ngày : 05/8/1972 tại Mặt trận phía Nam
Ngày báo tử : 1977
Quân hàm : Thiếu úy (U1), trung đội trưởng, trung đoàn 209, Sư Đoàn 312 Bộ Binh. (Quân đoàn 1 – Binh đoàn Quyết Thắng - Sư đoàn bộ binh 312 – Chiến Thắng - Trung đoàn bộ binh 209 – Sông Lô - ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC BỘ)

Tôi sống ở Nha trang những ngày tuổi thanh xuân. Đến nhận công tác tại tp. nhỏ bé này, khi ấy, hầu như mỗi nếp nhà người Nha trang đều nép bên những phố nhỏ yên bình. Những toà nhà công sở, cả khách sạn Hải Yến (mà kiến trúc còn rất nhẹ nhàng) cũng ẩn mình sau những hàng cây. Hay như Viện Pasteur Nha trang, đứng tôn nghiêm, lọt giữa những vườn, những hoa… Cả một dải bờ biển, ngoài Bốn mùa ra là dừa và cát trắng. Phong cảnh thiên nhiên thật hiền hoà, hiền hoà cả những ngày mà trời và biển một màu xám, chỉ nghe vang vọng tiếng trầm hùng mạnh mẽ của con sóng lớn ập vào bờ, những ngày biển động của mùa mưa bão.

Đôi khi, lúc chưa lập gia đình, tôi và người bạn đồng nghiệp thường đạp xe ra Đài liệt sĩ ấy vào tối cuối tuần. Cô ấy vốn từ Hải phòng vào, gương mặt và ánh mắt lúc nào cũng phảng phất nỗi buồn. Chúng tôi đặc biệt thích đến đây, ngồi bên bậc thang của Đài liệt sĩ. Chúng tôi nói về công việc, niềm vui, nỗi buồn… và cả vị trí chỗ chúng tôi yêu thích này, TP. Nha trang đã chọn để xây Đài.

Lúc buồn tới Đài liệt sĩ, chúng tôi thường được an ủi vì niềm vui được sống, sống trong hoà bình. Khi gặp trái ngang, tới Đài thấy những con người còn hy sinh cả cuộc đời. Và niềm vui tràn dâng, tới Đài liệt sĩ biết rằng có biết bao người chưa được may mắn…

Vào dịp 27/7- ngày thương binh liệt sĩ, lúc nào cũng có một vài bà mẹ già tới một mình hoặc có người đi cùng. Các mẹ tới thắp hương và ngồi yên lặng nhiều giờ.

Ngày ấy chúng tôi thường đồng tình rằng: từ đường Lê Thánh Tôn đi ra biển, gần gặp Trần Phú, sau Đài liệt sĩ quen thuộc là Trời và Đất như mở oà ra: trước mặt là Biển và trời như vô tận. Mới hiểu tại sao có câu “mọi con đường đều dẫn đến thành La Mã”. Thành la Mã của chúng tôi chính là Đài liệt sĩ.

Nếu bạn đã từng ở Nha trang, đã từng tới nơi này (có lẽ tất cả mọi người Nha Trang đều đã từng tới nơi này; mặc dù vậy, không khi nào nó bị quá đông đúc ồn ào). Hẳn bạn còn nhớ tượng đài và lư hương nhỏ, trầm mặc bên biển bất kể ngày hay đêm. Trên đỉnh Đài là những mái cong, dáng dấp của đền chùa Việt Nam quen thuộc và ấm áp. Luôn có một anh bảo vệ trông coi chốn này, trẻ em chơi xung quanh cũng biết không được la hét to.

Cũng quãng đường gần Đài liệt sĩ, không gian bốn bề không cây cối và nhà cửa. Nhớ những ngày đạp xe đi làm qua quảng trường: gió lộng từng đợt thổi nghiêng cả người và xe. Vài cây dừa già bên nhà hàng Thuỳ Dương, thân cao vút, tàu lá xao xác chao mình theo từng cơn bão…

Ngay bên cạnh Đài là một nhà hàng nhỏ đủ làm không gian này thêm lung linh về đêm. Bên kia là một không gian rộng, gọi là quảng trường (rất hợp), nhiều người thường tới ngắm biển, trò chuyện … Dù vậy lúc nào Đài Liệt sĩ cũng mang vẻ thiêng liêng trầm mặc, như là "một nốt trầm xao xuyến" trong bản hoà tấu mùa hè vĩnh hằng của dải bờ biển Nha Trang.

Riêng với tôi, từ khi còn tuổi 20, trải qua nhiều sóng gío cuộc đời, chứng kiến sự đổi thay của Nha trang trong  nhịp sống chung cả nước, trong tim tôi là nếp nhà yêu thương có ba mẹ già, còn có 2 hình ảnh: dải cát trắng vĩnh hằng và Đài liệt sĩ – nơi như là “ mọi con đường đều dẫn đến…”.

Sau này khi đã chuyển đi sống nơi khác, cảnh vật đổi thay, những gì quen thuộc đã dần vào quên lãng, Đài liệt sĩ vẫn còn là mốc để tính quãng đường đi nơi cần đến hay là điểm để hỏi đường: từ Đài liệt sĩ đến đó ….

Cho đến một ngày về thăm, Đài liệt sĩ biến mất, Hoa biển mọc lên. Tôi tự hỏi : sao họ có thể quyết định một việc như vậy?

Tại sao Hoa biển cứ phải đặt đúng chỗ Đài liệt sĩ? Tôi không thể thoát khỏi ý nghĩ: họ không muốn vì hình ảnh những người ngã xuống trong máu lửa, trong đòn thù tra tấn... ám ảnh họ sau những khi họ quá đà lúc nào đó. Mỗi ngày qua, họ không thể không thấy hình ảnh Đài liệt sĩ khiêm nhường im lìm mà nói lên quá nhiều?

Biểu tượng của Nha trang, chắc chắn còn phải bàn. Chỉ riêng hai chữ Nha Trang đã là biểu tượng. Nhưng phá dỡ Đài tưởng niệm Liệt sĩ, một nơi có diện tích chỉ bằng vài gian nhà, lại hài hoà với cảnh quan xung quanh. Đây là nơi chốn (mà tôi biết rằng) có rất nhiều người mẹ thường tới ngồi để thương nhớ đứa con đã hy sinh. Cũng có những người như chúng tôi, thường nhìn lại mình mỗi khi dừng chân nơi này.

Dù sao, tôi sẽ còn mãi một Đài Liệt Sỹ Nha Trang trong tim mình.

06/08/2008

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Dai%20Liet%20Si%20Nha%20trang/DaiLietSiNhaTrang.jpg)
Đài Liệt Sĩ Nha Trang được chọn dựng ở đây theo như kể lại thì chính tại vị trí này Tết Mậu Thân năm 1968 hàng trăm bộ đội ta đã hy sinh, cả các thương binh tay bị sâu lại bằng dây thép và trở về chất bên bờ biển nơi đây...
Vị trí Đài Liệt Sĩ xưa đã qua 1, 2 lần biểu tượng nay là "tháp trầm hương" vụng về đứng đó. Chắc người Chăm nhìn tháp lấy cảm hứng của họ cũng thở dài.
Nha trang đã xây một nghĩa trang mới khang trang ở ngoại ô.  

...Tại sao Hoa biển cứ phải đặt đúng chỗ Đài liệt sĩ? Tôi không thể thoát khỏi ý nghĩ: họ không muốn vì hình ảnh những người ngã xuống trong máu lửa, trong đòn thù tra tấn... ám ảnh họ sau những khi họ quá đà lúc nào đó. Mỗi ngày qua, họ không thể không thấy hình ảnh Đài liệt sĩ khiêm nhường im lìm mà nói lên quá nhiều?...

@Sapa: Tại sao ư ? Đơn giản lắm vì lô đất này sẽ đẻ ra nhiều lợi nhuận cho các quan chức. Mà các quan chức là ai ? Có khi lại chính là những đồng đội của chúng tôi đấy S a. Con đường quan lộ của họ hanh thông, họ quên lại chặng đường phía sau nơi bao nhiêu đồng đội đã nằm xuống để làm nên con đường lên tới đỉnh cao của họ. Dĩ nhiên khi họ định làm 1 cái gì đó thì có cả 1 bộ máy tuyên truyền, giải thích việc làm này với bao lời hay ý đẹp. Nha Trang đã có biết bao vụ việc như thế để băm nát bãi biển tuyệt đẹp giành cho tất cả mọi người thành những lô, những khu vực giành cho thiểu số người có tiền - mà chắc chắn những ressort đó có những cổ phần (bằng giá trị của đất, của giấy phép) của các quan chức. Nhiều dự án đổ bể phải ra tòa nhưng có lẽ những quan chức này chưa bị động chạm đến, có chết là chết thằng ở dưới  :( :( :(  

Có câu: Nhất tướng công thành vạn cốt khô  và cũng lại có câu: Vua Ngô 36 tán vàng/ Chết xuống âm phủ chẳng mang được gì/ Chúa Chổm mắc nợ tì tì/ Chết xuống âm phủ khác gì vua Ngô để chia sẻ với những lớp CCB đã làm nên cuộc đời hôm nay.

Về chuyện này người Nha Trang có câu:

"Nha Trang có lắm thằng ngu
Phá đài liệt sĩ xây c... chọc trời."

 Cái mà "người ta" muốn gọi là "hoa biển" ấy mà nhìn thực sự thì như "con c..", 2 cái lá 2 bên giống 2 "trái dứng" cho nên nó không thể hoàn thành, sau này bị phá đi để xây "tháp trầm hương", có lẽ các vị chức sắc cũng có phần lo sợ gì đó nên đặt một cái tên có vẻ "Tâm linh", để tránh dân Nha Trang gọi nó thành một tên khác (mấy bác xe ôm xích lô vẫn gọi là đài tên lửa vì nhìn giống bệ phóng tên lửa trong phim Mỹ) họ xây hẳn một cái bảng to đoành phía trước "THÁP TRẦM HƯƠNG".
Cái tháp này như cái gai đâm toạc bầu trời Nha Trang, xé nát trái tim người dân Nha trang, họ nguyền rủa những người đã ra lệnh phá bỏ Đài Liệt Sĩ.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/02-4-2012/Hoasen.jpg)

       Tấm lòng- Một người con!

    Sen hồng hương tỏa quanh đây
40 năm- ký ức chợt quay trở về
    Tháng Tư- lắng lại mà nghe
Đời trai gánh nặng lời thề non sông

    Thời tuổi trẻ dấu chân son
Dâng cho đất nước chẳng sờn gian lao
    Một thời sức sống thanh cao
Sen hồng một đóa ngạt ngào hương thơm

    Một thời chinh chiến đạn bom
Quảng Trị là những con đường hiểm nguy
    Con tìm lại lối Cha đi
Nghe hương Sen tỏa bộn bề tạm quên

    Đất nước ta khắp mọi miền
Đâu đâu cũng thấy hoa Sen lòng người
    Long lanh sáng giữa bầu trời
Sen hồng Hiếu- Nghĩa cuộc đời đẹp thay!

        - Chúc Bác Duyệt nhiều sức khỏe.
   - Tặng Sapa: Nhân đọc Hướng về 40 năm Quảng Trị.
       

Chào bạn SAPA chúng tôi những người lính của MT 579 - QK5, qua bạn gửi lời chúc sức khỏe tới thủ trưởng, Đại tá nguyên chủ nhiêm pháo binh MT 579. Tôi đã đọc những ghi chép của bạn hồi ký của Cha mính về chiến trường Quảng Trị mùa hè đỏ lửa năm 1972, chúc Bạn và Gia đình luôn mạnh khỏe, gặp nhiều may mắn. Chúng tôi cũng rất mong chờ những ghi chép tiếp theo của Cha bạn về quãng thời gian từ 1979/1987 ở Chiến trường K- MT579.Thân Vanson307.

Tối qua, em đọc một lèo hết 6 trang và tưởng tượng đến bà chị với những góc hình lạ mắt bằng cái máy Sony PnS
Thật hiếm có người con, lại là con gái nữa chứ - cũng như một hành trình về nguồn được thực hiện quá ngoạn mục.

Thú vị nhất lại là con của thủ trưởng "vai sắt chân đồng" mới là thích chứ!
Cho SaigonGuider em là quen bà chị Sapa nhé.
Chị còn ở Tp.HCM đến chừng nào vậy ? Em mời cafe...

hehe cái topic này hay quá , nếu đem sang box máu và hoa kết hợp với những topic của các bác lính 72 thì quá tuyệt .
@sontay : hehe bác có hình cái tháp trầm hương không , nghe bác bình luận em tò mò quá  ;D

Chào các bác, em hơi bị dốt khoản bót hình, cho phép em gửi mấy cái link có hình "hoa biển" mà dân NhaTrang gọi là "C. chọc trời", sau đó sửa lại thành THÁP TRẦM HƯƠNG
http://yume.vn/firer_man/article/quay-lai-nha-trang.35C8E252.html
http://my.opera.com/giaidieucuocdoi/blog/nha-trang-xua-va-nay#comments
http://vietbao.vn/Van-hoa/Cong-trinh-nghe-thuat-Hoa-bien-Nha-Trang-Chua-no-da-tan/65048042/181/
http://vietbao.vn/Van-hoa/Hoa-Bien-Nha-Trang-Noi-buc-xuc-lon/70041205/181/
VÀ ĐÂY THÁP TRẦM HƯƠNG
http://wikimapia.org/7673622/vi/Th%C3%A1p-Tr%E1%BA%A7m-h%C6%B0%C6%A1ng
nhìn giống tên lửa đang phóng lên có khói phía dưới (mấy cái cục tròn tròn ấy), hay là khói trầm? mà khói trầm hương thì phải bay lên cao chứ các bác nhể.

hehe cám ơn bác Son tây  ;D đúng là cái tháp này nhìn gớm quá  ;D

He he, từ cái cốt bê tông đó mà thèng sau hưởng xái ... tút lại, tô chét thêm ... trông cũng không đến nỗi nào!

Các bác xứ trầm hương, quê hương Linga cứ nghĩ, cứ ám ảnh hoài cái đó là seo...  ;D

(http://yeudulich.vn/Upload/DiemDenBaiViet/Nha-Trang/3120088370_e0c2a8fb8e.jpg)

Nhìn cũng được, chán vạn hơn cái tháp 33 ở HN!

Lão mà nhìn cái chưa sửa hồi trước thì còn tá hỏa tam tinh nữa kìa! Cái Tháp bây giờ đã được chỉnh sửa búa xua rồi đấy, thế mà lão còn thấy gớm thì cái thứ trước kia nếu lão nhìn thì chỉ còn nước xỉu tại chổ!

Chắc là Sapa không thu xếp được thời gian tới thăm ace mấy ngày tới

Trước tiên xin cảm ơn @duck8d5 về bài thơ
Sapa thật vui vì được biết
@vanson307 : Được gặp đồng đội của ba Duyệt ở MT579 CPC
@SaigonGuider: Gặp bà chị có khi " chết, bị thương hay bỏ chạy tán loạn đấy". "Nice to see U here"  ;)
@haanh: Nghe khen thì thật thích mà lại lo có được khen nữa không  :D
@Sơn Tây: Anh quí Nha Trang lắm hầy ...

Thôi thêm một chút về "Tháp trầm hương" rồi kết nha
"Nha trang là xứ trầm hương" là câu ca dao mà nhà thơ Quách Tấn, nổi tiếng nhất Nha Trang mới mất vài năm nay đưa vào dùng gọi Nha trang thành phổ biến.
http://www.quangduc.com/Thanhtich/34xutramhuong.html
Nói đến những gì ví với "trầm hương" là nói đến Quách tấn. Sapa và rất nhiều người yêu bài thơ huyền hoặc của nhà thơ Quách tấn. Sapa xin chép ra đây để thấy cái trơ trơ của tháp đến thế nào khi nhớ nhà thơ vang danh gắn với tên "xứ trầm hương":

Đêm thu nghe tiếng quạ kêu

Từ Ô Y hạng rủ rê sang,
Bóng lẫn đêm thâu tiếng rộn ràng.
Trời bến Phong Kiều sương thấp thoáng,
Thu sông Xích Bích nguyệt mơ màng.
Bồn chồn thương kẻ nương sông bạc,
Lạnh lẽo thương ai rụng giếng vàng.
Tiếng dội lưng mây đồng vọng mãi,
Tình hoang mang gợi tứ hoang mang.

Em mà nghe nói tới hai chữ Trầm hương là ngán tận cổ! Cũng vì nó mà em suýt mất mạng trên đất Trà My Quảng Nam! Nha trang thì tuần em đi chí ít cũng vài 3 bận (Nhà em ở Vạn Gĩa mà)...Đẹp thì đẹp thật, nhưng hình như cảnh quan ngày càng bị xé nát vì mấy cái công trình lấn biển. Điển hình là chổ Cát lợi (Vịnh Nha phu)!
Spam vài dòng!
 Chị Sapa tiếp tục đi ạ!

ko

Ngọc Lan dẫn ghé thăm nơi đây, tại thị trấn Cam Lộ, toàn cảnh giống như "sa bàn" . Có hai ngôi nhà nhỏ: một ở phía trước là văn phòng, một dãy nhà chính giữa khu "di tích" được phục chế - sao chép lại. Cô bé tên Thảo chuyên ngành sử làm ở đây bảo, sau năm 1975 mọi thứ gần như mất hết, mấy căn lán xưa lại gặp cơn bão năm 1995 phá bay hết, những căn nhà này và đồ đạc được làm lại.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_19.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_18.jpg)

Gian chính giữa là nơi trình quốc thư
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_17b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_17.jpg)

Tay trái phòng trình quốc thư là phòng làm việc và phòng nghỉ của luật sư Nguyễn Hữu Thọ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_15.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_14.jpg)

Bên phải là phòng họp các bên
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_13.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_16.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_12.jpg)

Một số ảnh trưng bày trong văn phòng di tích
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_10.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_09.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_08.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_05.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_04.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_02.jpg)

Ký kết hiệp định Paris 27-01-1973
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_19a.jpg)

Danh sách Chính phủ Cách mạng Lâm Thời
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_19b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Cam%20Lo%20-%20Chinh%20phu%20lam%20thoi%201973/quangtri-Chinhphulamthoi1973_20.jpg)

Thay lời kết,

Trong VMH có mục "Xem phim bãi".

Ngày xưa còn bé tẹo cuối tuần được đi xem phim bãi chiếu ở mấy sân đá bóng trong Trường Sĩ quan Pháo binh. Có "phim màu chiến đấu màn ảnh rộng" có cả phim thần thọai nữa. Ngày còn bé ấy, như một cô bạn nói là "ký ức tuổi thơ mong manh", ký ức ấy còn nhớ được vài cảnh phim nhờ vào câu thuyết minh, có lẽ cũng do cô Ngọc thuyết minh có giọng hay quá nên nhớ lâu.

Nhớ một đoạn phim thần thoại, đại thể như thế này: Chàng Rutxlan, một mình một ngựa một chiến bào đứng nhìn trước một vùng hoang vu đầy xương người, vũ khí, áo giáp và bầy quạ kêu buốn thảm, chàng thốt lên:

Ôi, ruộng đồng, ruộng đồng mênh mông
Xương tàn chất đống
Quặn lòng vì ai

Rồi lại có một phim, tên người phụ nữ ấy là Maria, cô cùng chồng tham gia trong cuộc chiến chống phát xít Đức, rồi chồng cô hy sinh ở mặt trận. Hòa bình, cô và đứa con trai còn lại về thành phố, cuộc sống trôi qua... Nhiều năm sau cô vẫn nhớ thương về người chồng, lúc ấy có đoạn thuyết minh:

Nước sông cạn nhưng lòng còn đó
Cỏ cháy rồi gốc rễ vẫn còn đây
Chim bay đi cành còn giữ tổ
Người chết rồi tiếng hát vẫn còn vang

Lại có phim thần thoại đại ý kể rằng: Gia đình nông dân nọ sinh được một cậu con trai. Không hiểu sao cậu cứ khóc mãi, mẹ cậu dỗ cậu, mọi cách, cậu vẫn khóc, khóc suốt cả ngày đêm. Mẹ cậu xót cậu mà chẳng biết làm thế nào.
Một hôm lúc cậu vẫn đang khóc váng nhà, mẹ cậu đến chiếc nôi và bảo: "Con trai ơi, nín đi con, lớn lên mẹ sẽ cho con tuổi trẻ mãi không già và tình yêu muôn đời bất diệt". Thế là cậu ngừng bặt và nhoẻn cười.
Thế rồi cậu lớn lên và thành chàng trai khỏe mạnh, đẹp đẽ, chăm chỉ cùng cha mẹ trồng lúa mì, nuôi đàn cừu lấy lông, nuôi mấy con bò vắt sữa...
Cho đến một sáng sớm nọ, cậu bỗng hỏi mẹ: Hồi nhỏ mẹ hứa với con rằng "lớn lên mẹ sẽ cho con tuổi trẻ mãi không già và tình yêu muôn đời bất diệt", nay con đã lớn. Bà mẹ làm đổ cả thùng sữa vừa mới vắt. Bà sững người một lát rồi nói:
-   Con ơi, hồi bé con cứ khóc, khóc mãi không dứt...
-   Con muốn mẹ cho con tuổi trẻ mãi không già và tình yêu muôn đời bất diệt
-   Con ơi...
Thuyết phục cậu thế nào cũng không được, cậu nhất quyết từ biệt cha mẹ ra đi để tìm "tuổi trẻ mãi không già và tình yêu muôn đời bất diệt".
Cậu đi, đi mãi, một ngày kia cậu dừng ở một vùng đất lạ, làng ấy đang có lễ hội. Mọi người vui vẻ mời cậu tham gia. Rồi cậu ở làng ấy, cậu gặp một cô gái xinh đẹp, cậu lập gia đình... cuộc sống của cậu theo mùa màng và xuân hạ thu đông trôi đi thật nhanh trong ngôi nhà ám áp của gia đình cậu.
Một hôm cũng lại trong vũ hội tươi vui, cậu bỗng nhớ đến lời hứa khi xưa, cậu nhớ đến cha mẹ và muốn về thăm. Lúc ấy những người xung quanh vui vẻ nói: Hãy nhìn vào tấm gương xem. Cậu nhìn và thấy mình đã thành một ông già râu dài tóc bạc, chỉ đôi mắt vẫn ánh lên niềm vui sống tràn trề. Cậu chợt hiểu...

Khi lớn lên ta muốn được sống trong an lành hòa bình cùng ông bà cha mẹ ta trong một xã hội có pháp luật đúng đắn, điều hành minh bạch như các nước văn minh, Tổ Quốc toàn vẹn. Như tấm biển cổ động bên đường màu đỏ chữ vàng gặp trên đường từ căn cứ 241 trở về: "Dân giàu Nước mạnh Xã hội công bằng dân chủ văn minh"
Lịch sử là điều buộc phải ghi nhận như nó đã xảy ra. Từ một giai đoạn lịch sử thương đau, ta muốn có bài học để cố gắng kiểm soát nó để có hòa bình bằng nỗ lực hiểu biết văn hóa, nhân văn, khoa học kỹ thuật... để sẽ không còn phải hỏi " quặn lòng vì ai". Là người đàn bà không còn phải tự an ủi mình trong cuộc đời còn lại trong thương nhớ và cô đơn rằng "người chết rồi tiếng hát vẫn còn vang".
Và, có một cuộc sống là quí giá, như anh nông dân hạnh phúc nọ nhất quyết đi tìm "tuổi trẻ mãi không già và tình yêu muôn đời bất diệt", hay bất kỳ nhất quyết tìm cuộc đời nào. Cuộc đời đầy đủ "hỷ nộ ái ố" một cách lương thiện, đúng đắn trong hòa bình vẫn là tốt đẹp.

Trên đường từ căn cứ 241 - Camp Caroll trở về gặp tấm bảng đỏ chữ vàng trên đường, đúng như ước vọng của Sapa
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/CampCarrolquangtri.jpg)

Chân thành cảm ơn VMH đã dành một góc nhỏ, cảm ơn rất nhiều anh chị em đã chia sẻ

TP. Hồ chí Minh.
Sapa - Hồ Thị Hồng Nhung

------------------

Gửi @baoleo và ace,

Sáng nay khoảng 6g25 điện thoại reo, Sapa thấy một số lạ, ngần ngử rồi cũng nghe. Một giọng nói nam mạnh khỏe rõ ràng... thì ra là anh Học.
Anh Học mới đi thăm Quảng Trị về. Anh em nói chuyện hơn 1 giờ. Giọng anh Học còn rất cảm động. Có lẽ từ lúc Quảng Trị về có nhiều xáo trộn trong lòng, anh kể nhiều chuyện, chi tiết như vừa mới rời khỏi chiến trường ngày hôm qua. Lúc anh kể anh nhìn cảnh thương binh nặng nằm đợi ở sân bay (S ko nhớ tên địa danh K anh Học kể) bên K để trở về SG  khi anh sang K vào quảng 86-87 giọng anh lạc cả đi.

Từ sáng đến giờ, bên tai S vẫn vang lên những câu chuyện của anh Học, anh bảo ở Viện anh làm việc không có CCB, chỉ có những người cùng thời anh khi được lệnh động viên sinh viên đi chiến trường thì họ đang học ở nước ngoài... Anh kể chi tiết anh là "trinh sát Kế toán " của pháo binh không còn nhớ rõ ba Duyệt của S. nữa, lúc ấy anh là lính, anh điện báo viên vô tuyến điện liên lạc trực tiếp với ông trung tá Đính mà @baoleo kể là anh Nguyễn Văn Đẩu, quê Nam Hà, không rõ là ở Nam Trực hay Trực Ninh... lúc diễn ra liên lạc VTĐ đầu hàng anh phải đi cõng gạo, anh ghi  tính trung thực của những sự kiện Camp Carol ba Duyệt viết. Anh cũng nói rằng có phóng viên chiến trường là bác Công Tính đi theo. Khi về Quảng Trị bác Công Tính có chụp một bức ảnh được giải thưởng quốc tế (là dựng lại)... anh bảo bác còn bảo anh em anh Học trèo lên cột cờ để bác chụp ảnh...

Anh kể lúc nhóm anh đi trinh sát tọa độ... thì nơi trú ẩn của anh bị lính thám báo của thủy quân lục chiến đến phá sạch hết cả lương khô, lương thực, quần áo phá nát. Có cái quần đùi bị dao đâm vào ghim lại và viết lên đó " Hỡi các chiến binh Bắc Việt, hãy về và tìm lại tuổi thơ của mình"... Anh kể về những trận đầu tiên đánh căn cứ Động Toàn, Đầu mầu, 241 Camp Caroll chính là mở màn cho chiến dịch. Anh kể căn cứ Đầu mầu nằm trên đồi tay phải cái cầu Đầu Mầu ấy... còn nhiều lắm...

Anh kể như mình vừa mới trải qua chiến dịch khốc liệt, bạn anh Học cùng nhóm trinh sát bị 2 quả đạn từ trực thăng bắn xuống và anh phải chôn bạn ở khu vực Khe Sanh...

Anh Học ơi, anh cứ viết như anh kể cho Sapa ấy, nó hoàn toàn sống động, máu lửa. Anh viết ra đi vì đã  40 năm rồi trước khi mọi sự mài mòn, biến dạng. Mọi thứ bình thường sẽ biến mất nhưng giá của chiến tranh phải còn lại bài học và những câu trả lời cho con em, cho lịch sử đất nước anh ạ. Mỗi người trong cuộc phải góp một nắm cát, viên sỏi...

@baoleo thuyết phục anh Học viết ra đi. Anh ấy nhớ chính xác địa điểm, tên tuổi, loại trực thăng...

Chỉ còn 14 ngày nữa là thời điểm tháng 4 qua rồi anh Học ạ, anh cứ viết như không còn thời gian nữa nhé.

Nếu là 86 -87 thì chắc là sân bay xiêm rệp chị sapa ạ . Thời kỳ đó lính bọn em đạp mìn 652a nhiều lắm nên sau khi nằm viện 7E ở Xiêm Rệp 1 - 2 tháng là được lên máy bay về nước .
hehe bác baoleo mà mời được anh Học vào đây chơi thì hay quá nhỉ  ;D

@Haanh : Anh Học nói là nhà báo Quí Hải lúc ấy là tiểu đoàn trưởng, Sapa nói nhà báo Quí Hải là chuyên nghiệp rồi, anh đã đọc "Papillon, người tù khổ sai chưa", anh ấy bảo anh đọc rồi. Sapa nói là người trong cuộc ở vị trí của mình có cái hay khác. Hy vọng anh ấy sau đợt đi Quảng Trị về (anh ấy bảo ông Lê Khả Phiêu là trưởng đoàn), đã nghỉ, những hình ảnh xưa sống lại. Anh ấy còn bảo là về Viện đôi khi còn mặc cảm mình đi nên không được học hành nhiều bằng những người khác trong Viện...

Sapa nghĩ anh ấy sẽ viết

Xem ra anh Học cũng nhiều nổi niềm chị sapa nhỉ , chị động viên anh ấy vào đây chia sẻ với anh em đi . ;D

Cảm ơn sapa, baoleo tôi sẽ cố thuyết phục anh Học.
Có lẽ, tôi phải thu xếp đi gập anh Học 1 chuyến.
Baoleo tôi đã viết nhiều chuyện liên quan đến anh Học trong trang mạng này.

TB:
Tôi đã vừa liên lạc với anh Học.
A Học đã đồng ý tham gia vào trang.
Hiên nay, anh Học đang sửa nhà. Trong đó, sẽ có 1 phòng nhỏ, giành riêng cho a Học. Lúc đó, Học ta sẽ sắm  1 cái máy tính và đêm đêm ngồi viết bài, mà không lo bị bà xã cằn nhằn  ;D

@baoleon: Chúc mừng baoleon:
-   Lên chức bố tướng (à, bố ông nghè - cũng hơi lâu rồi)
-   Lên chức ông nội, vậy mà còn "bô" giai, chưa được mức đẹp lão
-   Nhà thương thuyết thành công

(http://s1233.photobucket.com/albums/ff396/anui2009/?action-view&current=IMG_0130.jpg)

tự xóa.

Ba Duyệt thích vẽ, mẹ và anh chị em Sapa ai cũng có tranh truyền thần ba vẽ hồi còn bé.

Năm chuẩn bị thượng thọ 80 của ba, chị em về Ba Vì Hà Tây thăm lại một lượt các nơi sơ tán khi xưa. Ba có vẽ hai người phụ nữ nông thôn hồi đi sơ tán là vãi Phấn ở Nhân Lý và bà vợ thầy giáo Lâm ở Yên Mỹ hay gọi là bà giáo Lâm.
-------

Bức truyền thần Vãi Phấn ba vẽ từ lúc đợt sơ tán thứ nhất ("thời kỳ Giôn-xơn"?)
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/VaiPhan.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/vaiPhan1.jpg)


Vãi Phấn mất đã vài chục năm rồi. Gọi là vãi Phấn là gọi theo tên anh Phấn, con trai duy nhất của vãi hy sinh năm 1966 khi anh đang ở lứa tuổi 20, chưa có người yêu, không có lấy một tấm ảnh để lại. Bác Trụ, gọi theo tên chồng là chị gái của anh Phấn. Nhà chỉ có hai chị em. Lúc về thăm, bác Trụ đã 75 tuổi, bác hơn mẹ 5 tuổi.

Sau đợt sơ tán thứ 2, gia đình trở về Trường sĩ quan pháo binh năm 1972 và không phải đi sơ tán nữa.

Cuộc sống cuốn lấy ba mẹ, chúng tôi thì học hành vui chơi cùng ngày tháng cho đến sự kiện 1975, rồi gia đinh về quê ba ở miền nam. Cuộc sống những đứa trẻ bọn tôi thật sự sang chương mới.

Người xưa có câu "Thời gian như bóng câu qua cửa sổ" quả là sống động. Đến tuổi "ngũ thập tri thiên mệnh" mới thấm thía về thời gian và đời người.

Bao nhiêu vật đổi sao dời từ thời thơ ấu nay đến lúc trời chiều, trong tiềm thức lúc nào cũng nhớ nhung về một vùng đất đồi, những bụi hoa sim hoa mua mọc theo các bờ vườn ven đồi, những mảnh ruộng nay nhìn lại bé tí tẹo mà chẳng nghỉ ngơi bao giờ: lúa, sắn, khoai, đỗ, lạc... thay phiên nhau mọc trên ấy. Từ những mảnh, những thửa ruộng bé tẹo ấy, chiều xẩm tối vãi Phấn một tay dắt trâu một tay vịn vào đôi quang gánh với cặp xảo (một loại rổ to nan tre dày dùng đựng nặng) đi về làng, bên trong lèo tèo một ít củ khoai sọ, một ít lá khoai sọ già nấu cám lợn, ngọn non của bụi khoai sọ sẽ được phơi héo kho tép đồng: mấy con đòng đong cân cấn.

Vãi Phấn đã khắc trong lòng tôi vĩnh viễn hình ảnh bé nhỏ của vãi với chiếc nón cũ rách, thỉnh thoảng vãi có mặc chiếc áo tơi lá, đôi quang gánh, con trâu đủng đỉnh đi về trên con đường bìa làng lúc trời nhập nhoạng.

Khi vãi về đến nhà là cái bếp bên cạnh chuồng trâu đỏ lửa rơm. Chẳng mấy chốc, bữa cơm tối được dọn ra.
Trên cái sân gạch, cả nhà vãi và nhà tôi ăn cơm chung. Một ngọn đèn dầu tù mù, vãi ngồi đầu nồi, lưng còng cúi gập xuống cái nồi cơm cầm đôi đũa cả tìm mấy củ khoai sọ bở nhất cho bọn trẻ con.

Khi gia đình sơ tán về Nhân Lý, huyện Ba Vì thì trông vãi đã già lắm rồi. Tóc  vãi cắt ngắn như người tu hành. Mắt của vãi nhìn không rõ lúc nào cũng hấp háy rất lâu. Mẹ bảo mắt vãi bị "lông quặm" nên vậy. Thế mà, hầu như những bữa cơm tối ngoài sân gạch vẫn còn nóng hổi do nắng, có hôm chỉ có ánh trăng non vì nhà hết dầu, chỉ có vãi ngồi đầu nồi, nhỏ thó, lúc nào cũng cúi gập, bới tìm mấy con tép trong đĩa dưa kho, mấy củ khoai hấp cơm, gắp cho mấy đứa trẻ con.

Ngày ấy, ba đã vẽ truyền thần lại từ một bức ảnh bé tí của vãi lúc tóc còn vấn khăn. Nay bức truyền thần ấy được treo phía dưới ban thờ đơn giản đến mức không thể đơn giản hơn. Thấm thoắt bức tranh ba vẽ vãi Phấn đã hơn 40 năm.
Ba cũng vẽ cho vợ ông giáo làng một bức truyền thần khác. Bà giáo bị hỏng một mắt, ba vẽ còn nguyên cả hai, ông bà giáo rất thích và rất quí ba. Nay cả hai đều ra người thiên cổ từ lâu như vãi Phấn.

Cứ nghĩ ra đến Nhân Lý sẽ ra thăm nấm đất nơi vãi Phấn nằm, thế rồi lần nào cũng không ra đến đấy được. Có lẽ vãi không muốn mình nắng nôi, bước thấp bước cao ra cái ruộng mé lưng đồi, nên lần nào cũng khiến mình  đến nhà vãi là lại quên.

Bác Trụ và chị Loan con gái cả của bác, cháu ngoại vãi Phấn
Lần thăm này, gặp được chị Loan, con gái cả bác Trụ. quần sắn gối mới ngoài đồng về, câu chuyện ngày xửa ngày xưa nối nhau...

Rồi cũng đến lúc biếu gia đình vãi Phấn chút quà, mấy đứa nhỏ ra vườn hái quất hồng bì cho khách mang về phố...

Cây đa đầu làng lần này về thăm thấy  thật xanh tốt, cái giếng dưới gốc cây đa đã được xây sửa gọn gàng. Bên đường, trên mảnh vườn nhỏ, gà mái mẹ cục cục dắt bầy con đủ cả hoa mơ, đen, vàng... chíp chíp. Lối đi thơm mùi rơm phơi đang mùa gặt lúa xuân hè.

May mắn mấy chục năm mới lại được thấy những ruộng lúa chín vàng.
-------

Bác Trụ và chị Loan
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/Vaiphan2.jpg)

@Zin ba cầu có còn nhớ những ngọn đồi tập lái xe này không?
Ngọn đồi từ nhà vãi Phấn nhìn ra là ngọn đồi có những con đường đỏ lên đỉnh dùng cho trường lái xe tập lái. Xưa nhìn đỏ ối từ xa, nay vẫn thấy con đường, đã phủ màu xanh. Sapa cũng không nhớ rõ là đồi Đùm hay đồi Vai nữa. Đỉnh Ba Vì xa khuất phía sau đồi.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/VaiPhan-doiVai.jpg)

Cây đa đầu làng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/VaiPhan-cayda.jpg)

Giếng nước đá ong dưới gốc đa
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/VaiPhan-gieng.jpg)

Vườn và ruộng ven xóm
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Ba%20Vi%20-%20Son%20Tay/vaiPhan-ga.jpg)






----

Còn một câu cuối bài gửi vãi Phấn vẫn còn đây:

"Ngoái lại, xa xa thấy bóng dáng nhỏ bé của vãi Phấn với chiếc nón, đôi quang gánh, con trâu thấp thoáng, chìm nổi trên lối đi rìa làng..."

Mời ACE lắng nghe, Sapa có thể nhờ những giọng ca hiến dâng trọn vẹn này mà xuất thần trở về thời cắp sách... Ngày ấy ba Duyệt còn mạnh khỏe, còn đi dạy từ trường SQPB lững thững đi bộ về nhà, quên xe đạp...

Chúc anh chị em nghỉ lễ đầm ấm, gặp nhiều bạn hiền...

http://www.youtube.com/watch?v=4wQxtEW7rj4

http://www.youtube.com/watch?v=aD5bqEt2WEE

http://www.youtube.com/watch?v=2ndOVUUudgY

http://www.youtube.com/watch?v=h2TNd6_XZTI

http://www.youtube.com/watch?v=2LfJToK0VL4

http://www.youtube.com/watch?v=OlzjGmzhncY

http://www.youtube.com/watch?v=y3RgvOuJJfA

http://www.youtube.com/watch?v=cyc0tX0Biok

http://www.youtube.com/watch?v=Yt90JLWI09c

http://www.youtube.com/watch?v=Bhbaz5M9mq0

http://www.youtube.com/watch?v=hhuCxEMKOsc

http://www.youtube.com/watch?v=PnBMWWqwTVA

http://www.youtube.com/watch?v=6LgVFme3FzQ

http://www.youtube.com/watch?v=XA5yJMBIWjY

http://www.youtube.com/watch?v=0tGzPpXnM9M

http://www.youtube.com/watch?v=40tmWMluFFE

Chào bạn Sapa!
Tôi là một ngưới lính đã tham gia chiến đấu tại mặt trận Quảng Trị mùa hè 1972.Tôi rất xúc động khi đọc các trang viết của bạn cùng với các comment của các đồng đội tôi...Tôi đã nhiều lần trở lại Quảng Trị.Mỗi lần trở lại là một lần tôi được gặp lại các đồng đội tôi đã nằm lại trên mảnh đất này.Không thể diễn tả được cảm xúc của mình mỗi khi trở lại. Chỉ biết rằng, mỗi khi trở về với Quảng Trị thì bao nhiêu những trăn trở toan tính thường nhật, những ưu phiền mệt mỏi trong cuộc sống đều biến mất, chỉ còn lại mình và các đồng đội.Những lúc ngồi một mình bên mộ bạn trong ngĩa trang liệt sĩ, thắp cho bạn nén hương, châm cho bạn điếu thuốc và thì thầm "Sơn ơi, tao lại về với mày đây.Hãy nói chuyện với tao đi" và thấy bạn trở về, lặng im không nói...Tôi biết bạn trách mình nhiều lắm...Sơn ơi, hãy tha lỗi cho tớ nhé, bạn cùng khóa tớ mới tìm thấy cậu thôi, còn những bạn khác chúng tớ không thể nào tìm được! Trịnh Thúc Doanh đã theo dòng Thạch Hãn, Hoàng Đình Giang cùng cả tổ thông tin nằm lại nơi cống ngầm thành cổ...Còn bao bạn bè khác nằm lại Quảng Trị, người còn tên, người chưa có tên...
Đò xuôi Thạch Hãn ơi, chèo nhẹ
Đáy sông còn đó bạn tôi nằm
Có tuổi hai mươi thành sóng nước
Vỗ yên bờ bãi, mãi ngàn năm
là lời thơ khóc bạn của anh Lê Bá Dương, một chiến sĩ Cổ Thành 1972, và cũng là tâm sự của chúng tôi,những người còn sống với những đồng đội đã nằm lại mảnh đất Quảng Trị này.Tôi gửi lên đây hình ảnh chố bạn tôi nằm tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong
(http://i1164.photobucket.com/albums/q566/linh1971/trieuai1.jpg)
Lúc thắp hương cho các bạn và các bạn về
(http://i1164.photobucket.com/albums/q566/linh1971/DSCN0989.jpg)
Và đây là hình ảnh anh Lê Duy Ứng đêm thả hoa đăng trên sông Thạch Hãn:
(http://i1164.photobucket.com/albums/q566/linh1971/LeduyUng.jpg)
Và đây là nơi các thương binh nằm trong Thành cổ Quảng Trị:
(http://i1164.photobucket.com/albums/q566/linh1971/DSCN0938.jpg)

@linh71: Chào bác, bác thuộc đơn vị nào thế. Trịnh Thúc Doanh với chúng tôi quá quen thuộc. Nếu như bạn biết TTD từ trường Trỗi thì có Tichtuongnhule, còn cùng đơn vị thì chúng tôi có nhiều người ở e95/f325. Với gia đình TTD tôi là chỗ quen thuộc, chính tôi là người đã tìm ra Toàn, giờ là trưởng ban tuyên huấn tỉnh ủy HY, là người cùng hầm và chứng kiến giờ phút cuối cùng của TTD.   

Chào Tường! Tớ là Hùng,K15 Bách Khoa ,K5 E95 đây.Rất vui ta lại gặp nhau trên này.Đây là lần đầu tiên tớ vào trang này để giúp một anh bạn tìm bố là Liệt sĩ.Hồm rồi có vào QT không?Tớ vừa vào hôm cuối tháng 4.Có qua NTLS Đường 9 thấy đào xới lung tung đau lòng quá!

@linh71: Xin cảm ơn anh đã chia sẻ với Sapa.

Nỗi lòng @linh71, Sapa và nhiều người lính cả hai chiến tuyến, của người dân Quảng Trị ôm trong lòng một ngày kia sẽ theo chúng ta sang cỏi khác.

Nhưng câu chuyện cuộc chiến Quảng Trị chắc chắn còn dài vô tận. Một vài sự kiện, chi tiết có thể sai lệch, nhưng đại cục đau thương này còn cho tới khi dòng Thạch Hãn còn chảy ra Cửa Việt.

@linh71: Hàng tuần vào 5g chiều thứ bảy, anh em tham gia diễn đàn này và các cựu SV-CS gặp gỡ nhau tại 19C Ngọc Hà,rất vui. Quân 325 và e95 hơi bị nhiều. Tuần này bác ra đi.

Bọn tôi vừa ở QT ra, đi từ 28/4 đến hết 3/5. Mở box Một thời Máu và Hoa và Offline QK thủ đô hơi bị nhiều ảnh đấy.

Hẹn gặp bác thứ bảy tuần này  nhé.

Cách nay gần 2 tuần, Sapa nhận được "Còm" trong blog của mình từ nhà báo Quí Hải. Sapa đã trả lời ngay trong ngày, đến nay cũng chưa thấy nhà báo hồi âm gì. Hy vọng ông đang ngược dòng tìm lại sự "trung thực". Sapa cũng đang lần tìm về những người bên kia chiến tuyến có mặt trong bức hình của ba Duyệt và đang đợi tin.

Sau khi báo An Ninh thế giới số 1.154 Thứ Tư ngày 18 -4-2012 đăng bài "Số phận của chuẩn tướng Vũ Văn Giai và ngày trở vể của trung tá Phạm Văn Đính trong mùa hè đỏ lửa" của PV. Phan Bùi Bảo Thy có đăng lại một đoạn bài viết của ba Duyệt trong bài viết mà Sapa đã đăng lại ở đây trên tạp chí "Xưa và Nay".

Khi Sapa viết trả lời lại lời "còm" của nhà báo, Sapa không hiểu tại sao một nhà báo chuyên nghiệp lại nói về một sự kiện lịch sử mà lại viết thế này: "làm cho anh Thông trung đòan phó và các chiến sỹ trung đoàn 38 không hài lòng"

"Không hài lòng" ?

Viết lịch sử là phải viết để làm ai đó hài lòng ư?

Một phần nữa nhà báo cũng đã có tuổi.


Xin đăng lại toàn bộ nội dung trên bolg của Sapa (Về thăm chiến trường xưa, căn cứ Tân Lâm - Camp Carroll, Quảng Trị (http://Về thăm chiến trường xưa, căn cứ Tân Lâm - Camp Carroll, Quảng Trị))


 
Haiduongblog00:04 Ngày 26 tháng 4 năm 2012[/color]]hHaiduongblog00:04 Ngày 26 tháng 4 năm 2012 (http://h[color=blue)[/b]
Tôi là Nguyễn Quí Hải nguyên là giáo viên ở trường sỹ quan pháo binh, trong chiến dịch tiến công 1972, tôi là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 2, e 38. Tôi có biết anh Hồ Văn Duyệt. Trong bài viết của anh Hồ Văn Duyêt đăng trên báo an ninh có hai điểm sai cơ bản, làm cho anh Thông trung đòan phó và các chiến sỹ trung đoàn 38 không hài lòng. Thư nhất, anh Hồ văn Duyệt khi đó chỉ là phái viên đi theo dõi đơn vị. Về nguyên tắc anh không thể được phép thực hiện kế hoạch hỏa lực. Anh Thông đi vắng đã có chủ nhiệm trinh sát thay, và anh Thông cho biết khi Pham văn Đính liên lạc xin gặp Bông Lau thì anh Thông đã về đài. Bởi vì anh chỉ sang đài chỉ huy của sư đoàn 304 ngay gần đó chứ không phải về sở chỉ huy sư đoàn ở rất xa. Anh Thông cầm máy nói với Đính và sau đó chuyển về sở chỉ huy để anh Cao sơn trung đoàn trưởng trực tiếp nói với Đính. Anh Thông cung không có quyền quyết định vấn đề này. Làm gì có chuyện sư đoàn trao nhiệm vụ cho một người không trong biên chế chỉ huy. Còn trong bức ảnh anh Hồ Văn Duyệt bắt tay, thì đó là sau khi hàng binh đã về tập kết phía sau, ai bắt tay để kỷ niệm phút chiến thắng chẳng được. Anh Hồ văn Duyệt và báo an ninh thế giới cần trung thực với lịch sử.
Quí Hải

Trả lời
Hồ Thị Hồng Nhung06:31 Ngày 26 tháng 4 năm 2012[/color]]Hồ Thị Hồng Nhung06:31 Ngày 26 tháng 4 năm 2012 (http://[color=blue)[/b]
Tôi là Hồ Thị Hồng Nhung, 51 tuổi là con của ba Hồ Văn Duyệt.
Trước đây tôi đã đọc bài viết của chú Nguyễn Quí Hải trong haiduongblog và trích đăng lại trong blog này ở bài: http://hothihongnhungdr.blogspot.com/2012/01/nguoi-trung-ta-quan-oi-sai-gon-phan.html. chắc chú chưa có thời gian đọc nên "còm" ở bài này.
Thực ra, tôi cũng mong chú có thể quan tâm vì trên báo QĐND đã đăng lại bài của chú hồi đầu tháng tư và tôi đã gửi nguyên văn bài viết của ba tôi cho báo (2 lần) mà tới nay cũng không thấy hồi âm gì.
Cả bài viết nguyên vẹn của ba tôi đăng trên tạp chí Khoa học lịch sử "Xưa và Nay" mà họ gửi tặng ba vẵn còn từ năm 2004.

Hẳn là chú Nguyễn Quí Hải cũng đã viết câu chuyện do ông Thông kể và chú viết trong blog là Ghi theo lời kể của chú Cao Sơn.
Tôi đã được ba kể và năm 2004 ông đã ngồi ở thư viện Nha trang nhờ đánh vi tính gửi bài viết cho tạp chí sau khi đọc những thông tin sai lệch trên báo thời gian đó.
Khi tôi đọc trên haiduongblog, tôi có "còm" một câu trong tình trạng bị choáng khi không hể thấy ba mình mà lại là người mà ba không bao giờ nhắc tên đầy đủ mà chỉ là T hoặc Th. Ba còn nói rõ "còn con cái họ khi đọc về sự kiện này".
Tôi đã đi tìm các chứng nhân trong trận đánh ấy là anh Học "trinh sát "kế toàn pháo binh " như lời anh ấy nói anh ấy cũng mới đi thăm Quảng Trị về và anh ghi nhận những gì ba tôi viết là trung thực. Anh Học hiện nay đang sửa nhà, anh bảo sẽ viết lại sau khi nhà sửa xong và có một góc cho mình. Còn anh điện báo viên vô tuyến điện là người trực tiếp nối máy cho ba tôi và cấp trên chú có biết tên là gì và quê quán ở đâu không?
Mặt khác, bây giờ là một nhà báo chuyên nghiệp, chú hẳn thấy hàng loạt chi tiết bài ba tôi viết không thể là bịa đặt. Còn nhiều chi tiết riêng tư ba tôi và ông Đính nói chuyện sau tôi sẽ chưa kể cho chú nghe.
Từ năm 1978 khi tôi đậu đại học y Huế, ba tôi đã kể câu chuyện này với tôi, ra đấy tôi biết ông Đính làm ở sở thể dục thể thao và có cậu con trai lớn chơi với bạn thân của tôi cùng học y Huế và hơn cô ấy 2 tuổi.
Ba tôi là người nhìn xa trông rộng, trung thực và không màng đến bất cứ sự tiếng tăm nào. Một lần nhân lúc thượng thọ ba 70 tuổi, mẹ tôi lấy những cuống huân chương gắn lên bộ vét cụ mặc, ba tôi đã không bằng lòng và bảo, gia đình không phải sân khấu.
Chú đã quá hàm hồ khi nói ba tôi chụp hình ở khu vực tập kết để kỷ niệm ai muốn chụp thì chụp. Có lẽ chú có thể thích như vậy, nhưng đó không phải nhân cách của ba tôi. Chưa kể ba tôi lúc đó đã 42 tuổi, ở nhà đã có 5 đứa con và đứa thứ 6 sẽ sinh vào tháng 8 lúc ba vẫn còn trong chiến trường Quảng Trị.

Chú là người cầm bút, chữ "trung thực" tôi đã biết từ bé dù bài thơ của Trần Dần bị cấm, chú có trung thực khi nghĩ mình là người duy nhất biết rõ và đã phản ánh trung thực một sự kiện lịch sử mà giúp cho hàng nghìn gia đình cả hai phía không bị mất con, mất chồng, mất cha ấy không.

Tôi nghĩ cuộc chiến của dân tộc mất mát quá lớn lao. Có thể tôi đàn bà không thấy hết được sự vẻ vang, hào hùng, nhưng lúc nào tôi cũng rất biết ơn ba đã được trở về và gia đình sum họp thực sự là năm 1987 ba là chủ nhiệm pháo binh mặt trận 579 bên Campuchia.

Tướng Nguyễn Chơn là người ba Duyệt yêu quí nhất và hay nhắc đến nhất trong cuộc đời binh nghiệp của ba Duyệt.
Ba Duyệt làm việc trực tiếp dưới quyền tướng Nguyễn Chơn thời gian ở Mặt trận 579 Campuchia. Ba có nhiều kỷ niệm và một số kỷ vật với bác Nguyễn Chơn.

Hiện bác Nguyễn Chơn đang nằm bệnh viện 108 vì cơn hen suyễn nặng, tại Bloc cao cấp A1 tầng 3.
Cầu mong cho bác mau khỏi khỏe mạnh, mau về với gia đình.

Hình bác Thượng tướng Nguyễn Chơn tại bệnh viện do một bác mới vào thăm bác Nguyễn Chơn chụp đăng trên Facebook của bác ấy.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/ThuongtuongNguyenChown.jpg)

Hè và phượng lại về

Thương nhớ về cậu Lạng, các Anh, các Chị, khi vào chiến trường hầu hết đều mới rời ghế từ mái trường học sinh hay đại học. Khi ngắm nơi này, được cảm nhận vẻ đẹp cuộc sống bằng đầy đủ giác quan.
Người ta bảo rằng giác quan thứ 6 có cả cõi bên kia.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_6.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe3-2012.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2-2012.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe1-2012.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe6-2012.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe7-2012.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20PHUONG%202012/Phuonghe2012_1.jpg)

Trời, cụ  Chơn lại vào viện sao, tuổi già quá rồi sức khỏe kém.
Nhắc đến cụ là nhắc đến một thời oai hùng Quảng Nam, Quảng ngãi với những giai thoại còn mãi với lịch sử và thời gian.

Nhớ đến cụ là nhớ một người chỉ huy xông xáo, đầy bản lĩnh, quyết đoán thông minh tuyệt vời.

Đã có biết bao người vẫn âm ỉ sướng khi làm quân của cụ ở trung đoàn 1 Ba Gia, sư đoàn 2, sư đoàn 711,.....

 Cảm ơn Sa pa,bạn đã viết và đã đưa lên diễn đàn những hình ảnh của nơi mà 39 năm trước,tôi và các đồng đội tôi - khi đó đang còn là những tân binh ở tuổi 17,18 -mới hành quân từ miền bắc vào đã đặt bước chân tới đây .Ngày đó đường số 9 bi xe cộ ,bom pháo của chiến dich năm trước băm nát, dù vùng đất này lúc đó đã đươc giải phóng nhưng cảnh tượng vẫn hoang tàn ,tiêu điều,sơ xác.ven đường những hầm hố tránh bom ,tránh pháo cỏ chưa kip phủ.Những khí tài chiến tranh hư hại của cả 2 bên bi bỏ lai,những thân cây lớn bi mảnh hỏa khí gim vào cây chưa kip chết! Có lẽ ở đâu đó mùi hỏa khí vẫn còn phảng phất,tháng 6 ở đây có những trân mưa rào làm gãy đổ cây,làm trôi đất đá,nhưng nó đã phần nào làm diu đi cái ngột ngạt của mùa hè đỏ lửa năm trước!
 39 năm,chưa môt lần trở lại,nhưng đã thấy lại và được đoc lai... Đăkrông,Đông hà(Quảng tri) hôm nay-qua bạn-dù nó đã hoàn toàn đổi mới
 Xin được chúc ban,với hành trình đi tìm sư thât cho cha mình gặp nhiều may mắn,đat đươc thành công
 Chúc người đồng đôi ,người CCB mạnh khỏe,sống lâu động viên con cháu học tâp, lao động
 Chúc bạn và gia đình  sức khỏe,an lành ,hạnh phúc!

vt738@yahoo.com: Những hình ảnh ấy là để chia sẻ mà. Sapa vui vì nó có ý nghĩa cho anh và ace. 39 năm chưa trở lại thì dài thật. SP học ở Huế nên thập niên 80, 90 đã từng đến Quảng Trị. Cát trắng nhức mắt, nắng hầm hập, gió Lào khô cả người. Những năm 80 cây cối còn chưa mọc nổi nói gì đến lúa. Nông dân rất đói khổ hơn cả chiến tranh. Ở Triệu Phong chỗ SV đi lao động 1 tháng người dân toàn ăn sắn lát khô giã thành bột ăn với bột nêm ngày này qua ngày khác.  Họ bảo Chính quyền chỉ cho phép một vài gia đình liệt sĩ (nhiều liệt sĩ) mới được rời quê đi vùng kinh tế mới vào Long khánh, Tây nguyên. Nay Quảng Trị đã phủ xanh màu của sự sống. Từ lúc đi về đến giờ cứ nghĩ khâm phục người Quảng Trị cần cù chăm chỉ. Xưa từ Cửa Tùng đi Cửa Việt hoang vu chỉ toàn cát, nay không tìm ra một khoảng trắng không cây. Người nông dân cả đất nước ta đâu cũng vậy. SP cứ nghĩ mãi về hình ảnh nát vụn của thành Quảng tri và ở trận địa pháo thì ba Duyệt nói "Đất nát như bột mì". Có kẻ phải chịu trách nhiệm với người dân Quảng Trị về những cuộc chiến phá hủy, chống lại loài người còn hơn bom nguyên tử ở Quảng trị.

SP không đi tìm sự thật. Những gì ba Duyệt nói là sự thật. Cuộc đời binh nghiệp của ba với những trận đánh pháo binh chiến lược thắng lợi ở Quảng Trị và CPC là sự thật. SP chỉ đi thăm lại nơi ba nói "ác liệt và thương vong quá lớn", nói với cô con gái lúc còn sinh viên rằng nhiều "sinh viên lính thông minh mà can đảm". Có lúc ba nhìn đi chỗ khác và nói các cậu lính chỉ hơn con trai ba ở nhà vài tuổi... SP đi để thấu hiểu ba và hiểu nhiều thứ khác.

Khi ba Duyệt viết : "Số báo An ninh thế giới ra ngày 13.6.2002 có đăng lời xin lỗi lời của tác giả bài báo "Về người trung tá quân đội Sài Gòn phản chiến năm 1972". Sự kiện này là một kỷ niệm kháng chiến của tôi nên tôi tò mò muốn biết bài báo đó viết những gì. Tôi rất ngạc nhiên vì mới có 30 năm, nhân chứng lịch sử vẫn còn nhiều mà sự kiện lịch sử đã "thất bản" đến mức độ như vậy.
 Sư đoàn 324  (304) là đơn vị chủ yếu đánh chiếm căn cứ Caroll, Tư lệnh trưởng sư đoàn lúc đó là đại tá Hoàng Đan. Trung đoàn 38, pháo binh dự bị chiến lược của Bộ, Trung đoàn trưởng lúc đó là trung tá Nguyễn Cao Sơn.
Trong tủ lưu trữ tài liệu của các đơn vị trên hẳn có đầy đủ hồ sơ về cuộc tiến công chiến lược năm 1972, nhưng mấy ai đọc được các tài liệu đó. Bài báo thì khắp nơi đã đọc, những người đọc đó biết có lời xin lỗi không, dù có biết cũng không rõ sự việc đúng là như thế nào. Ví thử đây là một sáng tác hư cấu thì không nói làm gì, viết về người thật việc thật mà sơ suất chẳng những có hại cho chính sách mà còn gây lúng túng khó xử thậm chí mang tiếng cho người trong cuộc.
Riêng tôi người may mắn tiếp nhận nguyện vọng và chứng kiến việc làm đó của Trung tá quân đội Sài Gòn, anh Phạm Văn Đính; tôi muốn cung cấp một số chi tiết về sự kiện trên, ghi lại mấy nét hào hùng của mùa xuân năm 1972, quân dân ta giải phóng Quảng Trị và hành động chính xác kịp thời để cứu mình, cứu đồng đội, lập công theo chính nghĩa của một trung tá quân đội Sài Gòn lúc bấy giờ."

Thì đấy là sự thật duy nhất với con gái và gia đình của ba Duyệt rồi. Đi tìm chứng nhân chỉ là biết thêm về chiến trường, điều mà ba ít nói nhất và ba cũng nói không muốn nói về chiến trường. Chẳng những thế mà trong nhà các anh em trai chỉ được ba mua sách đọc hay mấy đồ chơi là mấy con thú lạ... không có bất kỳ đồ chơi xe pháo súng đạn gì.

Buồn cười nhất là khi ba còn tỉnh táo chơi game của cháu cụ chơi trò đặt mìn, cụ luôn thận trọng nên anh lính đặt mìn của cụ cứ chạy hớt ha hớt hải... mọi người cười no.

Hình ảnh của Bác Hồ luôn lay động trái tim ta

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Bac%20Ho-mot%20tinh%20yeu%20bao%20la/BacHo-Mottinhyeubaola_1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Bac%20Ho-mot%20tinh%20yeu%20bao%20la/BacHo-Mottinhyeubaola_1a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Bac%20Ho-mot%20tinh%20yeu%20bao%20la/BacHo-Mottinhyeubaola_2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Bac%20Ho-mot%20tinh%20yeu%20bao%20la/BacHo-Mottinhyeubaola_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Bac%20Ho-mot%20tinh%20yeu%20bao%20la/BacHo-Mottinhyeubaola_4.jpg)
---

* "Bác Hồ - Một tình yêu bao la" - Kính chúc Sinh nhật Bác
* Xin được góp vào bài thơ để chia sẻ cùng Sapa nói lên tấm lòng tôn kính của hậu thế đối với Bác.

        Tháng năm nhớ Bác!
                      ***
    Tháng năm nắng ấm ngày vui
Vầng thái dương mãi sáng ngời non sông
    Việt Nam tươi sắc nắng hồng
Ấm lên ngọn lửa bão bùng xua tan

    Ngàn hoa dâng đến tháng năm
Mừng Sinh nhật Bác thắm ngàn ước mơ
    Sao vàng đỏ thắm ngọn cờ
Lồng lộng trước gió bến bờ vinh quang

    Tháng năm đẹp quá Việt Nam
Quê hương có Bác hải đăng dẫn đường
    Vượt qua ngàn dặm nắng sương
Đời vui vẩy gọi yêu thương tràn về

    Tháng năm sắc đỏ bốn bề
Vâng theo lời Bác lời thề non sông
    Chúng con tâm quyết một lòng
Dựng xây đất nước thỏa lòng Bác mong.
         
       * Thành phố Hồ Chí Minh 18/5/2012

1 lần thăm thành cổ

(http://cB6.upanh.com/16.862.21204475.k7O0/omohe.jpg)

@duck8d5 : Bác là nguồn cảm hứng vô tận cho mỗi người nhớ về Bác

@tuaans : Thấy hiếu chiến nhỉ. Thành cổ Quảng Tri gắn với hình ảnh nơi hứng chịu bom đạn hơn là nơi chứa vũ khí. nhất là loại vũ khí mà thu nhập quốc dân VN tính theo lãi suất thì gồng mình cũng chỉ mua nổi vài món để trưng bày, cũng hiếm trưng ở QT. Có tàm tạm mà giới thiệu cho Tàu ở Gạc Ma và Hoàng Sa thì ổn rồi.

Vào kỳ nghỉ hè của trẻ con rồi.
Không biết trẻ con bây giờ còn chơi trò đố lá nữa không. Biết chơi trò này là biết rất nhiều loài cây cỏ hoa lá. Từ biết đến yêu cây cỏ thiên nhiên - yêu môi trường theo cách nói ngày nay chẳng xa gì.  Cây cỏ, hoa lá lúc nào cũng đẹp, nhìn chúng lúc nào cũng dễ chịu. Chúng chỉ yên lặng, có chăng cũng chỉ xào xạc khi ta muốn hỏi chúng điều gì...
Sapa đăng lại bài viết của ba Duyệt, chắc cũng có ai đó trong VNM đã từng chơi trò này.

Trò chơi đố lá


"Gặp tuần đố lá thỏa lòng tìm hoa"

Câu thơ Kiều cho thấy trò chơi "Đố lá" có đã lâu. Đố lá ắt hẳn là tiết mục chính trong một lễ hội lớn của cư dân trồng trọt ngày xưa. Cả một tuần đố lá chứ không chỉ là một trò chơi trẻ con của một thời cách đây không xa. Ấy là theo chữ nghĩa của câu Kiều mà luận ra như vậy, chứ không biết nguồn gốc trò chơi đố lá từ đâu, xuất hiện lúc nào. Lúc nhỏ tôi đã biết chơi đố lá với anh chị em và bạn bè. Tiếc cho các cháu nhỏ ở thôn quê ngày nay không biết trò chơi đó.

Sáng sớm, khi ông bà cha mẹ đã ra đồng, nắng vàng xuyên những tia rực rỡ qua bờ tre làm long lanh những lưới nhện đọng sương trên mặt cỏ, cũng là lúc lũ trẻ con chúng tôi tụ tập lại chơi trò đố lá.

Từng cặp chọn chơi với nhau xong, chúng tôi chia đi các ngả. Tha thẩn đến các bụi bờ, thu góp các thứ lá và bị lôi cuốn theo các thú vui lang thang dọc đường.
Đồng quê có nhiều quả trái hoang dã ăn được và đồ chơi thiên nhiên suốt bốn mùa. Mùa nào cũng có hoa quả ngũ sắc rực rỡ khắp bụi bờ, và lúc nào cũng có vài đôi bươm bướm chập chờn hút mật. Dưới tàng hoa thấp thoáng những chùm quả mỗi sáng chín đen bóng.
Mùa nào thức ấy.
Mùa xuân đi hái trái móc, trái trâm, những "mâm xôi" vun đầy đỏ ối. Mùa này là mùa chơi bị rầy, cánh cam. Trên các cây chu biên phải nhìn cho kỹ những chú cánh cam xanh biếc đã về, và cũng phải nhìn cho kỹ có rắn trong bụi đấy. Chùm chày, mũ dẻ chín hương bay thơm ngọt cả chiều hè, tiếng veve không biết cất lên từ lúc nào, tới lúc trâu bò về chuồng vẫn còn ra rả. Duối chín vàng là mùa thu đã về, hoa xương rồng lấm tấm khắp nơi, mùa thu thêm vàng màu thương nhớ khi đã lớn lên đi học xa quê. Sau này đi kháng chiến nhớ nhà nhất là về mùa đông, mưa dầm gió bấc, bồi hồi nhớ đến cờ mía bạc phau nơi đồng đất quê hương. Mùa đông lũ trẻ chúng tôi đi tìm nấm mối và vạch ngọn mía già rút đọt lau (đọt lau - hoa mía ăn vừa dòn vừa ngọt, có phấn đen dính đầy mồm như bọi lọ!).

Khi đã chán chê các loại đặc sản không tốn tiền của đồng quê, miệng đứa nào cũng lem luốc và túi lá đã nhiều, chúng tôi tụ về một chỗ để so lá. Các cặp ngồi lại với nha, một đứa đưa ra một chiếc lá, nói tên cây. Không biết tên cây, nói sai tên cây, chiếc lá đó không được tính. Đứa kia có cùng loại thì đưa ra, nếu không có thì thua một. Hai đứa thay nhau lần lượt đưa lá ra so. Khi hết lá ai nhiều hơn thì thắng. Bên thắng được cõng hoặc được búng tai, gõ đầu gối bên thua vài cái.

Đố lá có thể chơi từng cặp hoặc chia thành hai phe, mỗi phe không đông quá, khó kiểm lá. Thời trước quê Mộ Đức tôi còn những vạt rừng hoang, thực vật rất phong phú. Chơi đố lá giúp tôi biết được nhiều loại cây cỏ quê hương, biết những cây hoang dại, quả ăn được, lá ăn được, có thể làm thuốc rất có ích cho tôi trong thời gian kháng chiến ở rừng.

Ngày nay các cháu nhỏ có nhiều đồ chơi và cho chơi công nghiệp hiện đại hấp dẫn, có lo75o cho việc thích nghi dần với cuộc sống công nghiệp. Tuy nhiên say mê quá (các trò chơi điện tử) cũng có hại cho sức khỏe, xao lãng việc học hành và bị cách ly khỏi thiên nhiên. Một số không nhỏ các loại đồ chơi, trò chơi khai thác tính hiếu kỳ của trẻ con để trục lợi, gây sùng bái bạo lực, sùng bái vũ khí, làm nghèo nàn lòng nhân ái vốn có của trẻ con.
Rất đông các cháu, nhất là ở nông thôn, vùng cao, vùng xa, cha mẹ lo ăn, lo mặc , lo học hành cho con đã quá khó khăn rồi nói gì đến đồ chơi đắt tiền. Vì vậy, khai thác, phục hồi những trò chơi dân gian, ví như trò chơi đố lá chẳng hạn, không tốn kém mà còn bổ ích. Các tổ chức nhà trẻ, mẫu giáo, trường cấp 1, 2 ở nông thôn, trong các sinh hao5t ngoài trời nên hướng dẫn, tổ chức trò chơi đố lá, chắc các cháu sẽ ham thích và sẽ truyền lại cho lứa nhỏ hơn. Các anh chị phụ trách ngày nay có trình độ tổ chức sinh hoạt đội rất giỏi, nếu các anh chị muốn khai thác trò chơi dân gian này hẳn anh chị có rất nhiều sáng kiến để tổ chức các em chơi cho hà hứng và thành công. Chẳng hạn tùy theo lứa tuổi hoặc chương trình học ở trường mà đề ra yêu cầu thi đố cho từng đối tượng. Các cháu lớn một chút, khi đưa ra một chiếc lá thì ngoài tên cây, còn phải nói thêm một hai yếu tố nó, ví dụ hoa nó thế nào, quả nó thế nào, có dùng làm gì được không... các em đã học thực vật thì có yêu cầu cao hơn theo nội dung đã học về thực vật sẽ hứng thú hơn. Nếu tổ chức thành cuộc thi có đấu loại, có bán kết, chung kết và có giải thưởng nho nhỏ thì càng thêm phân sôi nổi.

Thiết nghĩ phục hồi và khai thác các trò chơi dân gian, cái chính ở đây là góp phần giữ gìn tâm hồn Việt Nam cho con trẻ.


Bài viết của ba Hồ Văn Duyệt đăng trên Tạp chí Cẩm Thành, Quảng Ngãi

Kể cũng lạ, Việt Nam có hai tháng 7 : Tháng 7 Tây là tháng Thương binh liệt sĩ 27 tháng 7, tháng 7 ta là tháng xá tội vong nhân cho mọi nhà.
Nhà Sapa có hai cậu liệt sĩ đều không biết đang nằm nơi đâu: Cậu Võ Khắc Tuyến là em ruột mẹ của ba Duyệt, và cậu Nguyễn Tiến Lạng là em ruột của mẹ Sapa.

Tưởng nhớ các Liệt sĩ Sapa đăng lại bài viết về hai Liệt Sĩ.

Cậu ruột của ba Duyệt[/font] [/color]

Trong gia đình của ba, có một người cậu cùng trang lứa với ba, là em trai của bà nội Sapa, là liệt sĩ mà cái chết của ông mãi vang danh trong lòng những người cùng thời. Tên của ông là Võ Khắc Tuyến.
Trường Lê Khiết là trường danh tiếng ở thị xã Quảng Ngãi từ thời Pháp thuộc. Cuối những năm thế kỷ 20, thị xã Quảng Ngãi xây dựng lại ngôi trường Lê Khiết mới.
Từ khi có trường mới, các khóa cựu học sinh Lê Khiết xưa đã họp mặt và ra Kỷ yếu trường Lê Khiết theo định kỳ. Ông Võ Khắc Tuyến đã được bạn bè tưởng nhớ và ghi lại câu chuyện hy sinh của ông trên mảnh đất quê hương.

Người bạn
Ngọc Diệu
Kính dâng hương hồn liệt sĩ Võ Khắc Tuyến

Lệnh chuẩn bị tổng phản công, trường học động viên học sinh lên đường nhập ngũ. Ngày 13-3-1950, tôi sẽ rời ghế nhà trường đi bộ đội, vào trường Võ bị lục quân Trần Quốc Tuấn, sau 6 tháng quân trường tôi được điều động vào chiến trường Nam Trung bộ đánh quân Pháp ở Phú Yên - Khánh Hòa.

Hiệp định Giơ-Ne-vơ lập lại hòa bình, tôi ở lại miền Nam, được bố trí chui sâu vào ngành công an địch, trở thành một cán bộ nội tuyến của Đảng.

Tháng 5-1955, quân đội Liên hiệp Pháp tiếp quản Mộ Đức, tôi giữ chức Chi phó Chi công an quốc gia (ngụy) quận Mộ Đức. Hàng ngày, cứ đúng 7 giờ sáng, tôi ôm cặp đi làm việc.

Hôm ấy vào một ngày của tháng 9-1955, khi vừa đến sở làm, tôi đã chứng kiến cuộc tra tấn cực kỳ dã man.

Tên Chi trưởng công an, trung sĩ Lê Duy Chuyên và hai tên lính phòng II trung đoàn 4 đang khai thác, lấy cung một thanh niên trạc tuổi 25. Hai chân anh bị cột chúm, hai tay bị xiềng treo sau lưng bằng còng số 8, quần áo ướt đẫm, tả tơi, đầu anh gục sát sàn nhà, miệng mũi bê bết máu tươi.

Trong căn buồng chật hẹp, hai tên lính ngụy quần áo rằn ri, chân mang dày bốt-rề-sô, mặt đầy sát khí, hì hục đánh đá vào hông vào ngực người tù. nề nhà đất lai láng nước xà phòng, nước vôi, tiếp phụp, tiếng bốp hòa với tiếng "hự hự", lẫn thiếng thét của tên Chi trưởng Công an: "Khai, khai không? Ai chủ trương cho mày, Tổ chức mày có ai?".

Mặc dù người thanh niên nằm nghiêng người, hai chân co sát ngực, miệng chẳng kêu la gì, mặt mày bầm sưng đầy vết bẩn, vết máu, vết bầm, tôi vẫn nhận ra anh là người bạn học cũ: Anh Võ Khắc Tuyến, học sinh tứ niên trung học Lê Khiết cùng lớp với tôi từ năm 1950. Chắc là cuộc tra tấn này đã kéo dài nhiều tiếng đồng hồ rồi, ba tên ác ôn đã thấm mệt, nên trung sĩ Chuyên hạ lệnh: "Thôi, cho nó nghỉ một lúc, đóng của lại".

Bỏ mặc người tù nằm trong vũng máu, tên trung sĩ khoát tay ra hiệu, tất cả bước ra ngoài.

Ngồi vào bàn giấy, tên Chi trưởng rót nước uống, hít mạnh điếu thuốc lá và nói với một giọng rất giận dữ" "Tên cộng sản này rất cứng đầu". Rồi hắn bảo: " Chiều tối hôm qua, xã Đức Thọ (Đức Thọ là tên xã do chính quyền ngụy quyền đặt sau khi tiếp quản, Tức Đức Hiệp huyện Mộ Đức của ta. Tác giả.) tổ chức cuộc mít-tinh tại gò Phú An nhằm tuyên truyền thân tếh sự nghiệp của cụ Ngô thủ tướng. Trong lúc diễn đàn đang đọc tiểu sử của người, thì tên Võ Khắc Tuyến này nhảy xổ lên khán đài, giật tấm ảnh cụ ngô, vò nát, vò xé cờ lia xuống đất, hô to; "Đả đảo tên bù nhìn bán nước Ngô Đình Diệm". Nó còn hô" "Hồ Chí Minh muôn năm", nó đạp bình hoa, đạp đổ bàn ghế, kệ cho thuyết trình viên".

Tên trung sĩ Chi trưởng kể xong liền đứng dậy, mặt hằm hằm vừa đi vừa gọi hai tên lính ngụy đi thẳng vào phòng tra. Nó thốt ra những lời gian ác: "Tao sẽ giết mày nếu mày không khai".

Tên Lê Duy Chuyên là một hạ sĩ quan phòng II, người theo đạo Thiên Chúa giáo, quê Bùi Chu Phát Diệm, vốn là tên lính của quân đội Liên hiệp Pháp vừa bị thất thủ trận Điện Biên Phủ còn sống sót.

Thế rồi suốt ngày đêm hôm ấy và tiếp ngày hôm sau tên trung sĩ khát máu này đã dùng đủ mọi hình thức khai thác tra tấn: Châm điện, treo ngược hai chân anh Tuyến lên xà, thay nhau đánh đá. Ba tên lính hung hăng, gào thét cố moi tìm lấy lời khai của anh Tuyến. Song chúng đành chịu thua, anh Tuyến không khai lấy một lời...

Sáng ngày thứ ba, một cái xác người được khiêng quăng lên xe Jeep rồi chở vào phòng nhì của trung đoàn IV đóng ở thôn Thạch Trụ xã Đức Mỹ (tức Đức Lân).

Mấy hôm sau tên Chi trưởng nói với tôi: "Thằng Tuyến đúng là tên cộng sản đầu sọ, nó không khai lấy một lời. Trước mặt thiếu tá phòng nhì, nó còn cởi quần dơ "cu" ra rồi chửi: "Đồ khốn nạn! Bọn bay là quân bán nước, tao làm cộng sản không khai cho bọn bay đây! Thiếu tá giận lắm đã rút súng bắn nó chết tại chỗ".

Anh Võ Khắc Tuyến quê ở thôn Nghĩa Lập (tác giả nhầm, là Phú An. Sapa), xã Đức Hiệp, huyện Mộ Đức. Anh là người con thứ tám của ông bà Tú, một gia đình khá giả ở nông thôn. Anh có ba người anh ruột đi kháng chiến và tập kết ra miền Bắc.
Anh giác ngộ và hiểu cách mạng từ lúc anh còn ngồi trên ghế nhà trường. Bấy giờ bọn ngụy đã bày trò "tố cộng", khủng bố và trả thù những người tham gia kháng chiến, những gia đình có người đi tập kết, nhất là những đảng viên đảng cộng sản trước đây, Quê hương anh phủ lên một màu tang tóc. Bao nhiêu gia đình bị bắt bớ, tra tấn và tước đoạt tài sản, Chị em trong thôn xóm bị chúng cưỡng ghiếp hoặc phải ký giấy ly dị với chồng mình vì đã đi tập kết ra Bắc.

Căm hờn và uất ức trước những việc làm tàn bạo, những thủ đoạn tuyên truyền bịp bợm mị dân của bọn giặc, anh Tuyến không còn kiềm chế được nữa, đã dũng cảm xông lên tỏ rõ thái độ bất khuất của mình trước nhân dân quần chúng, trước gươm súng quân thù tại làng quê anh - xã Đức Hiệp. Anh đã coi thường những đòn tra tấn cực kỳ man rợ, đã làm cho bọn địch phải khiếp sợ và bó tau.

Cái chết của anh Tuyến đã gây xôn xao dư luận của nhân dân trong cả huyện. Riêng tôi, hình ảnh người bạn cũ quằn quại trên vũng máu mãi in sâu trong tâm trí, đã luôn thôi thúc tôi phải làm gì để trả mối thù ấy.

Sau ngày miền Nam sạch bóng quân thù, đất nước được hòa bình thống nhất, gia đình chia ly được đoàn tụ, anh Tuyến được Tổ quốc ghi công, nhưng kẻ thù hèn hạ giết anh đã vùi mất xác, đến nay gia đình vẫn chưa tìm được.

Hình ảnh anh lại hiện rõ trong tâm trí của tôi - một học sinh, một thanh niên, một người bạn đầy khí phách/

Đầu năm 2002.

@Sapa: Khi mình ra làm việc từ năm 1985 đến nay mình thấy rõ chế độ ưu việt của đảng cộng sản Việt Nam:

Khi ở Nha Trang còn làm ở viện Vắc-xin Nha Trang, bà kê viện trưởng đã kết nạp chị yến, người Tuy Hòa, ba bị cách mạnh xử bắn vì chỉ điểm bắt người họat động cách mạng nằm vùng.
Đến khi vào làm viện Pasteur tp.Hồ Chí Minh thì đảng bộ viện cũng kết nạp cho chị Hương bố làm cho CIA .
Quá đã.

Mình chả là "đối tượng" bao giờ nên chả biết họ phấn đấu thế nào, nhưng thành tích khoa học, bài viết và ứng dụng chắc chắn hai người này không thể so với mình.

Cậu tôi

Hồ Văn Duyệt

Anh Ngọc Diệu, khi còn học ở Tứ B2 Lê Khiết gọi là Lê Diêu, là bạn thân của tôi, người chứng kiến khí phách của liệt sĩ Võ Khắc Tuyến trước kẻ thù. Liệt sĩ Võ Khắc Tuyến là cựu học sinh Lê Khiết 1946-1952. Quê của liệt sĩ Tuyến là thôn Phú An chừ không phải thôn Nghĩa Lập như anh Ngọc Diêu nhớ lộn. Do lầm tên thôn nên trải qua hơn 25 năm anh Diêu mới tìm được thân nhân của người bạn liệt sĩ. Tháng 8/2002 anh Diêu tìm được người anh ruột của liệt sĩ Tuyến tại thị xã Quảng Ngãi, đại tá Võ Khắc Kế, cựu chiến binh, nguyên Tham Mưu Trưởng sư đoàn 308 danh tiếng năm xưa. Anh Ngọc Diêu tặng đại tá Võ Khắc Kế tập văn của Hội Cựu tù chính trị Mộ Đức dưới chế độ cũ, trong đó có bài viết " Người bạn" của anh Ngọc Diêu kể về những giờ phút cuối cùng của liệt sĩ Võ Khắc Tuyến.

Thời niên thiếu tôi sống chủ yếu bên ngoại. Liệt sĩ Võ Khắc Tuyến là cậu ruột và cũng là người bạn gần gũi nhất của tôi. Hai cậu cháu cùng một tuổi, học cùng lớp từ nhỏ cho đến năm 1950, tôi tòng quân rời trường Lê Khiết.

Từ nhà qua trường Lê Khiết, mùa mưa chúng tôi qua sông Thoa nhờ đập Bến Thóc, nước to đập lở thì có đò chị Điệp, mùa cạn sông Thoa có thể lội qua. Bây giờ, Đập Bến Thóc, Đò Chị Điệp, Cậu Tuyến đã trở thành cổ tích, chỉ còn lại lũy tre bên bờ An Ba vẫn rì rầm kể chuyện xưa cùng gió.

Tôi có bốn cậu ruột, lớn nhất là cậu Kế, sau cậu Kế là cậu Võ Khắc Thuần, đội viên du kích Ba Tơ, sau 1945 là Đại Đội phó Đại Đội cảm tử.

Cậu Tuyến là em kề cậu Thuần, em kề cậu Tuyến là cậu Võ Khắc Dục, thanh niên xung phong hỏa tuyến. Năm 1954 tôi và ba cậu của mình tập kết ra Bắc. Ông bà ngoại tôi đã già yếu, hai anh và  một em đã đi rồi nên cậu Tuyến cần ở lại nuôi ông bà, cậu chỉ là một học sinh chưa có hoạt động gì để địch chú ý.

Cậu Tuyến vốn quá đỗi hiền lành, ít nói, chưa bao giờ gây gổ với ai. Bà con và bạn bè bất ngờ, bàng hoàng trước hành động của cậu Tuyến, nhưng riêng tôi, tôi hiểu...

Thôn Phú An, quê của liệt sĩ Võ Khắc Tuyến, nằm bên bờ Bắc con sông Thoa, bờ bên kia là An Ba. Tên xa xưa của Phú An là xóm Bồ Sa. Bồ Sa chắc là từ tiếng Bầu Sa nói chệch đi mà thành.

Hai tiếng Bầu Sa gợi cho tôi hình ảnh xóm nhỏ hiền hòa, vườn trưa bóng rợp, ngàn dâu xanh ngắt, bến bãi con đò, sông nước mênh mộng, đêm trăng vằng vặc ... và những con người nhân hậu, ngay thẳng như chú Hai, chị Ba, thầy Lê Tảo... trong "Quê nội" của nhà văn Võ Quảng.

Soi Lùm, vết hoang sơ còn sót lại chứa những câu chuyện yêu ma bí ẩn. Con đường mòn len lỏi giữa bãi cỏ xanh lấm tấm hoa vàng. Hoa ngũ sắc nhiều màu rực rỡ ở bờ bụi. Mùa thu vàng hoa xương rồng, quả duối chín... Tất cả làm nên tâm hồn cậu cháu tôi từ lúc còn thơ.

Nhưng lúc bấy giờ thì còn đâu nữa xóm nhỏ hiền hòa.
Đó đây phủ màu tang tóc. Một bọn mới đây vốn là con hư, trò dốt hoặc là đàng điếm, du côn thì bây giờ là chủ...

Phía ngoại tôi là gia đình nho giáo lâu đời. Ông cao, ông cố, ông ngoại tôi, ba đời liên tiếp đỗ tú tài nhưng không ai ra làm quan. Ông ngoại tôi đậu tú tài vào khoa thi chữ nho cuối cùng năm Mậu Ngọ (1918).

Những đêm hè, một chiếc chõng tre kê giữa sân đầy trăng, ông tôi mình trần, quần trật mề lươn, tay phe phẩy chiếc quạt mo, khẽ nhẩm những câu vần đứt đoạn:

Mười năm công vỡ ruộng chưa ắt là danh nổi như phao
Một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ
...
Đau đớn bấy mẹ già ngồi khóc trẻ...
Não nùng thay vợ yếu chạy tìm chồng...

Lớp người Văn thân như ông ngoại tôi đã cách quá xa thế hệ chúng tôi. Lớp chúng tôi ảnh hưởng chủ yếu ở các cậu lớn, các cậu là thế hệ khởi đầu của cuộc cách mạng vô sản. Trong mảnh vườn cổ kính trầu cau chuối mít hiền hòa, hồi cao trào cách mạng 1930 đã có hai ông và hai cậu bị Pháp đưa đi đày ở Kon Tum và Ban Mê Thuột. Từ cách mạng 1945 đến 1975, tám người trong gia đình đã thoát ly, người còn lại trừ người già và trẻ nhỏ, hầu hết người khỏe mạnh đều hoạt động hợp pháp trong lòng địch, Một dì, một mợ, một cậu đã thành liệt sĩ, một dì, một chị là thương binh...

Tôi phác qua mấy nét bên ngoại, môi trường gia đình của liệt sĩ Võ Khắc Tuyến mong từ đó có thể hiểu được phần nào tính cách không khoan nhượng của liệt sĩ Tuyến trước kẻ thù.

Bạn nào ở Tứ B2 1950 hoặc sau là lớp 8 lớp 9 muốn thăm anh thì đến nhà bia tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Hiệp, bên bờ bắc sông Thoa, phía tây chợ Vôm 500m. Xin đừng mang hương hoa gì cả vì chỉ có tên anh khắc trên tấm bia chung, không có mồ mả vi hài cốt của anh chưa biết ở đâu.

Hồ Văn Duyệt

Cậu Lạng không có một tấm ảnh nào để lại. Sapa cũng chưa từng gặp cậu.

Lần đầu tiên về nhà bà ngoại - nhà của cậu lạng thăm là hè năm 1969


Liệt sĩ:       NGUYỄN TIẾN LÃNG
Tên thật:       NGUYỄN TIẾN LẠNG

Sinh năm         : 1945

Mẹ            : Phạm Thị Cúc
Bố            : Đã mất
Địa chỉ         : Phạm Thị Cúc
Xã Kha Sơn, huyện Phú Bình, Tỉnh  Thái Nguyên

Nhập ngũ ngày          : Tháng 10/1963
Vào chiến trường miền Nam   : Tháng 8/1965
Hy sinh ngày         : 05/8/1972 tại Mặt trận phía Nam
(Khi mẹ liệt sĩ còn, bà nói có một thương binh cùng đơn vị đến nhà nói liệt sị đã hy sinh ở Bà Rịa, Vũng Tàu )

Ngày báo tử            : 01/7/1977

Quân hàm : Thiếu úy (U1), trung đội trưởng, trung đoàn 209, Sư Đoàn 312 Bộ Binh. (Quân đoàn 1 – Binh đoàn Quyết Thắng - Sư đoàn bộ binh 312 – Chiến Thắng -  Trung đoàn bộ binh 209 – Sông Lô - ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC BỘ)

Khi cậu Chúc là cậu út, em kề cậu Lạng gửi bản sao GIẤY BÁO TỬ của cậu Lạng vào, Sapa nhìn bản sao đã rách sờn làm biên khuôn giáy in lên loanng lổ như vết máu cũ... Sapa bất giác thấy lạnh hết cả người.


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/CAU%20LIET%20SI%20NGUYEN%20TIEN%20LANG/CAU-NGUYENTIENLANG1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/CAU%20LIET%20SI%20NGUYEN%20TIEN%20LANG/CAU-NGUYENTIENLANG2.jpg)

Đây là nhà của cậu Lạng mà Sapa đã từng về thăm lúc cậu đang ở trong chiến trường và sau khi bà ngoại đã đi gặp câu.
Không biết bà và cậu có gặp được nhau ở thế giới bên kia chưa.
Bên dương gian này, vẫn còn chưa biết cậu nằm ở đâu.

Ai đó biết xin chỉ dùm cho với, đến ngày 05 tháng 8 năm 2012 này là tròn 40 năm cậu mất mà nhà vẫn chưa đến được nơi cậu nằm thắp nén hương và hóa cho cậu chút gì...

Nhà bà ngoại

Nhà bà ngoại nằm ở ven đường của một thị trấn nhỏ. Cả cái phố tên là phố Chợ Đồn ấy chỉ là mấy gian chợ nhỏ nền gạch mái ngói bé tẻo teo với một cửa hàng cũng heo hắt như thế. Là phố nên có một  con phố  nhỏ dọc bên đường  khoảng nửa cây số những căn nhà nhỏ liêu xiêu liền kề mái tranh pha mái ngói. Nhà phố có quán bán nước chè xanh, bánh đa, kẹo lạc... có tiệm sửa đồng hồ, có tiệm bán đồ khô...  Chợ Đồn họp phiên vào những ngày lẻ trong tuần: thứ ba thứ năm và thứ bảy. Chợ phiên thật vui, nhiều hàng bán lạ lùng của sản vật miền núi và hàng quà ngon lành bởi những món quà quê vô cùng thuần khiết, khéo léo. Nhìn những bánh gai, chè kê, xôi đỗ mà thèm nhỏ dãi. Những quả tai chua rất đẹp mà chỉ để cắt mỏng phơi khô nấu canh chua hay cho vào nước rau muống luộc. Sản vật miền núi thật nhiều, là lạ : Mọc nhĩ, nấm hương, cây thuốc, mấy con gà, mấy con lợn con đen trũi trong cái rọ tre.

Được về nhà bà ngoại thật thích. Bà ngoại có dáng người mảnh dẻ, khuôn mặt thanh tú và cao quí. Bà quê ở Hải Dương, lấy chồng về Bắc Ninh. Bà lúc nào cũng chỉ mặc quần sa-tanh đen, áo phin nõn trắng bên trong là cái iếm trắng. Bà lúc nào cũng vấn khăn nhung đen, đeo đôi chằm sáng rực. Ngày nhỏ thấy đôi chằm bà ngoại đeo lúc nào cũng sáng lung linh. Bà có một cái lược sừng cán nhọn để rẽ tóc hình chữ Z khi vấn khăn. Nhà bà có cái thau đồng đúc nổi mấy bông hoa xung quanh  vành thau bà chỉ dùng để rửa mặt và gội đầu thường được úp ngay ngắn trên một giá gỗ bên giếng. Sau nhà bà, có một cái giếng, một cây chanh, một cây hoa đào và một vườn chuối tiêu. Khoảng sân gạch nhỏ sau nhà bà thường yên ắng. Bà ngoại sống với chị An đang học phổ thông, chị là con già Bắc, chị của mẹ. Già Bắc mất sớm vì sốt xuất huyết, bố chị An lấy vợ khác. Hai bà cháu sống nhờ vào quán nước, vậy mà bà năm nào cũng đi hàng trăm cây số về thăm mẹ và cháu ngoại với bao nhiều là quà. Nhớ nhất là những chiếc khăn quàng vuông dành cho mùa đông bà cho. Mẹ gọi ông bà ngoại là u và thầy.

Năm ấy mẹ cho theo bà ngược lên Thái Nguyên chơi vào dịp hè. Ba gian nhà ngói nhỏ của bà dọc phố được chia làm 3 phòng, gian thứ nhất là quán nước của bà cũng là nhà bếp, gian giữa có bàn thờ và gường, bàn học của chị An, gian buồng ngủ của bà. Toàn bộ tài sản của bà ở gian giữa nơi đặt bàn thờ. Trên bàn thờ có bát nhang, đôi bình sứ cổ, đôi voi sứ cổ Trung Hoa và một ống đựng nhang có hai hình tò he như là thiên sứ nhà Trời. Bên trái là cái đồng hồ quả lắc cổ của Pháp, có cái chìa khóa đồng dài để lên dây cót hàng ngày, cứ 1 giờ tiếng chuông lại thong thả ngân nga, tiếng chuông nghe thanh thoát, xa vắng. Bên phải bàn thờ bà ngoại dán bức tranh Trung quốc không biết từ khi nào đã ngả màu ố vàng nhưng vẫn đẹp lắm. Bức tranh vẽ cảnh trên trời, mây trắng bồng bềnh, phía xa xa có hình mái cong lâu đài hồng tía, một cô gái, một chàng trai và hai đứa trẻ đứng trên đàn quạ đen đang tiến lại gần nhau, không ai có vẻ mặt vui cười dù tất cả đều rất xinh đẹp. Sau này biết đó là bức tranh Ngưu Lang Chức Nữ.

Bà ngoại tính tình nghiêm nghị, giọng nói của bà rất oai nghiêm. Con cháu ai cũng sợ oai bà.

Ngày ngày phụ bà ngoại bán nước và quà vặt, đôi khi cũng có lấy trộm một vài viên kẹo lạc hay kẹo bột. Thỉnh thoảng vào trong làng đến nhà ông làm kẹo mua về bán lại, bà dặn đi cẩn thận không có cán bộ thuế họ bắt được. Cứ chợ phiên lại ngồi quạt bánh đa giúp bà. Có hôm chợ đông bán được rất nhiều bánh đa.

Có lần bà nấu chè kê ăn thật ngon, cho đến bây giờ cũng chưa được ăn lại lần nào ngon thế. Thỉnh thoảng bà mua dưa hấu ăn, nhớ hai con bồ câu gù gù bên cạnh nhặt hạt dưa. Bà còn dắt đi chơi nhà người quen, lần đầu được biết hoa phù dung trong vườn đẹp đến thế. Bà cũng lên chùa lễ Phật rồi mang oản và chuối về. Lần đầu tiên biết oản là xôi nén lại có hình như cái cốc uống nước, vậy mà nghe chữ "oản"cứ sờ sợ.  Cả chuối và oản gói trong lá chuối tươi bà đều để ở cái đãy mây xinh xinh mang về.
Bà ngoại đông con, ông ngoại mất khi bà mới 35 tuổi thời còn Tây, lúc ấy cậu út còn trong bụng. Thời 45-54, Thái Nguyên là "vùng giải phóng"; Bắc Ninh là "vùng tạm chiếm". Ông mất, bà gánh gồng con tản cư lên Thái Nguyên. Câu chuyện nhà ông ngoại  dài lắm, một truyện cổ tích  - lịch sử của một Thành Hoàng làng vùng Bắc Giang nhưng bi tráng, có cả bóng dáng cụ Đề Thám, rồi thật u buồn vào những năm sau này, thời con và cháu của ông bà ngoại. Đáng buồn là các bác và cậu vẫn chưa đổi lại họ gốc của mình như trước năm 54.

Bà ngoại làm nhiều thơ lắm, hẳn một tập dày nhưng chẳng cho ai xem. Thỉnh thoảng bà nằm võng đu đưa, đang yên lặng, bỗng ngân lên  mấy câu Kiều, giọng bà vừa sang sảng, vừa não nùng trong không gian tĩnh lặng. Bà vẫn ngâm Kiều những lúc vắng khách, ngày không có chợ phiên.

Tối, thị trấn bé nhỏ miền núi vắng như tờ, mới nhá nhem mà trời tối đã như sập xuống. Bên cây đèn dầu, đốm nhang nhỏ leo lét mỗi đêm trên bát nhang. Thấp thoáng hai ông thánh tò he mờ tỏ theo ánh đèn dầu. Ngưu Lang Chức Nữ và hai người con vẫn đưa tay với về nhau mà chưa gặp. Nằm trong mùng, tiếng tích tắc đều đều vọng trong đêm, thỉnh thoảng nghe tiếng bà trở mình, lát sau nghe tiếng chuông  đồng hồ quả lắc thong thả buông từng tiếng.

 Năm ấy lại đi học ở Hà Nội, một buổi trưa mùa đông đi ăn cơm bụi, quán cơm bình dân ven đường có mấy cụ bà mặc áo nhung, khăn quàng nhung choàng trên vành khăn cũng bằng nhung màu đen cũng ghé ăn. Các cụ bà hỏi thăm nhau về khăn nhung của cụ đẹp quá. Nhìn các cụ bà, nghĩ liên miên quên cả ăn, một bà phải nhắc cháu ăn đi không nguội lạnh hết rồi. Cắm cúi ăn nhớ đến bà ngoại, nghĩ giá bà ngoại còn mình sẽ mua biếu bà khăn nhung khăn vấn đẹp nhất. Chẳng biết đã ăn bao lâu, bỗng chợt tỉnh vì mọi thức ăn của mình đã hết và đang gắp sang cả đĩa của bà cụ.

Từ lần 8 tuổi được về thăm nhà bà ngoại ấy cho đến 30 năm sau trở về thăm bà bên ngôi mộ nhỏ đơn sơ không xa nhà bà bao nhiêu. Cậu Lạng, liệt sĩ vẫn chưa được đưa về gần bà. Trước khi mất, bà đã đốt tập thơ của bà, cả cuộn thiết kế nhà mà ông ngoại mang từ Tây về đã ước muốn xây khi còn sống.
Hôm ấy Hà Nội báo có bão, được một vị giáo sư cho mượn xe và tài xế thế là lên đường. Giữa đường, một đoạn đường đang thi công lại, các anh công nhân xúm lại đẩy giúp xe. Lên đến nơi thắp hương xong, ghé nhà bà một lát. Bà đi rồi, ngôi nhà đã không còn Ngưu Lang Chức Nữ, không cả hai ông thánh tò he, đôi lục bình cổ đã bán, đôi voi cổ bị mất trộm, cái đồng hồ đã đứng yên từ lâu.
 
Về đến Hà Nội, ngồi trầm ngâm trong phòng.
Mưa! Gió giật từng hồi. Cơn bão đã đến.
 
Chả hiểu sao bức tranh cứ ám ảnh suốt đến giờ. Nay mới hiểu sao bà ngoại chỉ treo bức tranh ấy.

Có mấy ai trong đời chưa từng là Ngưu Lang hay Chức Nữ?

Một ngày kia ở nước ngoài, nằm mơ thấy gặp bà ngoại. Vẫn dáng dấp thanh tú ngày nào, bà vận áo cánh trắng, iếm trắng vấn vành khăn nhung đen. Bà ngoại đang cười vui để lộ hàm răng hạt na ăn trầu...  

Bà ngoại!

với hai chỗ đậm trên thì nhận lời giúp , vấn đề là hơi tốn cà phê đấy nhá  ;D.

híc, phiên hiệu đơn vị ghi trong giấy báo tử là MTB mà chị gái,

 đọc ở đây  (http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php/topic,21451.msg387031.html#msg387031) đi chị gái,  ;D

@quangcan:

Cảm ơn nhiều lắm. Đang nghiên cứu các đường link.
Thực ra thì Sapa đã có một bảng thống kê về cấu trúc của đơn vị cậu Lạng, điều động quân qua các năm... cũng như một số trích dẫn các chỉ dẫn của hai người Dẫn đường là @quangcan và @chiangshan  qua nhiều bài viết. Nhưng vì cố nhớ các ký hiệu, chữ viết tắt, sắp xếp thứ tự ... mà ko bên quân đội nên chưa làba81aba81t đầu can thiệp vào chỗ nào.

Cảm ơn @quangcan lần nữa

Đã làm gì mà cảm ơn, chị gái,  ;D

Mà "khóc" thật rồi đây này:
- LS hy sinh 05/8/1972, theo thông tin gia đình biết được thì

Vậy là có khả năng thuộc trung đoàn 209A F312A, cả trung đoàn đi B vào thành một trung đoàn của F7/ sư đoàn 7. Nhưng thế lại mâu thuẫn với thông tin này:

Bởi vì thời điểm tháng 8/1972, thì F7 đang tham gia chiến dịch Nguyễn Huệ 1972 và nhất là Trung đoàn 209A còn đang đối mặt với địch ở "lũy thép Tàu Ô – Xóm Ruộng". Em vừa viết một bài trả lời một gia đình khác về E209A khoảng thời gian này: ở đây. (http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php/topic,24470.msg382290.html#msg382290)

Tóm lại là với trường hợp kiểu "tự báo tử" này cần tìm thông tin theo từng hướng một, với một mốc chính là ngày hy sinh(cầu trời là mốc này đúng,  ;D):
- trung đoàn 209A F7 ở Tàu Ô (ai cho thông tin này?)
- các đơn vị ở Bà Rịa Vũng Tàu (khả năng này cao hơn, vì sau chiến tranh chú thương binh đã đến tận nhà)

Chị đã làm thủ tục và hỏi BCH QS tỉnh. thành (quê gốc của LS ) chưa ? cần lắm đấy, làm nhanh theo link em đã dẫn ở bài trước. Chú ý hộ là thời gian chính xác đi B? có cũng rất tốt.

Một số thông tin sơ bộ về các đơn vị đã chiến đấu và bám trụ tại địa bàn tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu năm 1971 - 1972:

(http://no5.upanh.com/b2.s27.d1/e1acc5570ad86d17096f79283b08f8d6_47055905.img5462resize.jpg) (http://www.upanh.com/img_5462_resize_upanh/v/6ry8fd5e4jy.htm)

(http://no9.upanh.com/b2.s28.d3/5f62e453ecc45178afd3ea6cbf3aa016_47055909.img5468resize.jpg) (http://www.upanh.com/img_5468_resize_upanh/v/2ry71dbe9js.htm)

(http://no2.upanh.com/b3.s29.d3/ad714a8c60d9e4874f251b4b708cf8df_47055912.img5469resize.jpg) (http://www.upanh.com/img_5469_resize_upanh/v/5ry5edfebai.htm)

Như vậy là từ từ khóa "tỉnh bà rịa vũng tàu" mà bác CCB kia cung cấp thì ta lại phải mở ra vài hướng nhánh nữa với các đơn vị sau:
- Trung đoàn 4/E4
- Trung đoàn 33 / E33
- Tiểu đoàn 440 trực thuộc tỉnh đội/ D440
- Tiểu đoàn 445 trực thuộc tỉnh đội / D445
- Tiểu đoàn 500 (tiền thân là C500 hậu cần) /D500
- Tiểu đoàn 240 công binh D240
- Nhánh của đoàn hậu cần  814 vươn tới cho đoàn 500 và đoàn 10/E10/ trung đoàn 10 Rừng Sác.
- các đơn vị thuộc huyện đội,....

Bác CCB kia chắc chắn cùng đơn vị, cùng quê, gần đó nên tạt qua nhà báo tin, chị phải tìm được bác ý mới rõ đến được tận gốc vấn đề,  ;D

@quang can:

Cậu thương binh báo tin cậu Lạng là người cùng huyện khác xã với cậu Lạng đã mất lâu rồi.
Năm 1973 cậu thương binh được đưa ra Bắc về quê vì cậu bị mù. Cậu kể lại cho bà ngoại nghe, lúc ấy cậu chưa biết cậu Lạng đã hy sinh, cậuu là lính trong trung đội cậu Lạng. Cậu bảo là đơn vị cậu Lạng đang chiến đấu ở Bà rịa Vũng Tàu. Bà ngoại kể lại cho cậu Út nghe lại khi về thăm nhà (lúc ấy cũng đi bộ đội rồi). Cậu Út chưa bao giờ gặp cậu thương binh ấy.
Sapa vừa mới gọi cậu Chúc (cậu Út), cậu nói đơn vị cậu Lạng  "Thiếu úy (U1), trung đội trưởng, trung đoàn 209, Sư Đoàn 312 Bộ Binh" là chính xác.

Sapa có đọc trang đăng về trận "Tàu Ô - Xóm Ruộng" , để đọc và sao chép ghép nối lại đã. @quangcan vui lòng chỉ thêm cho sapa hướng tiếp.
Nếu lên đường thì đi theo hướng nào, vào đâu hỏi.

Sapa cũng đã gọi điện cho cậu Út lên BCH quân sự tỉnh hỏi theo phiên hiệu MTB có trong giấy báo tử thì có quản lý hồ sơ ở 14A Lý Nam Đế, Hà Nội, chắc có gửi lên Thái Nguyên, may ra c1o thông tin gì.

@quangcan cố nhé , hãy báo cáo cho Sapa biết loại cà phê yêu thích, sẽ mang ra loại chính hiệu chuẩn không cần chỉnh

tiếc và phí lắm đấy  :(


đậm 1 và 2: nếu tính giai đoạn năm 1972 thì E209A không hề xuống bà rịa

nghiêng: nếu chính xác thì có một ngã rẽ này: khi E209A vô B3 Tây Nguyên năm 1968 rồi chuyển vào B2 Miền Đông Nam Bộ thì ngoài bắc, F312/ sư đoàn 312 có lập một E209B khác. Đến khoảng giữa năm 1969 thì E209B này, trong đội hình của F312 tham gia đánh Cánh đồng Chum bên Lào ; tác chiến theo kiểu mùa mưa chốt, mùa khô đánh. Đến đầu 1971 thì về Bắc và chuẩn bị vào Quảng trị.

Vậy trong khoảng thời gian 1968 đến trước khi đi Lào - 1969 thì chắc F312 làm nhiệm vụ huấn luyện, bổ sung quân cho Miền Nam; đơn vị cử đi có thể là cấp tiểu đoàn tập trung (không thấy ghi đi cả trung đoàn như E209A nữa). Hoặc có thể ghép vào đội hình của một đơn vị nào đó chăng?

Tóm lại là rất nhiều khả năng và cái dòng nghiêng đó chỉ để hiểu được rằng: đơn vị đó là đơn vị ngoài bắc, không phải là đơn vị chiến đấu thực sự tại chiến trường. Nếu là đơn vị tại chiến trường thì sẽ sai với lời bác CCB đã mất nói. Cái tiểu đoàn tập trung này vào B2 thì chắc BTL Miền bổ sung lính cho một đơn vị nào đó thuộc Phân khu Bà Rịa Vũng Tàu mà thôi. Cần tìm là đơn vị được bổ sung ấy đấy.

Việc cần làm:
- làm đơn .... gửi : BCH QS tỉnh nhà, QK 7, QĐ 4; Cục chính sách Bộ QP; trường hợp này thừa hơn thiếu. Ngồi phân tích thì ra cả đống vì không có điểm tựa/ điểm mốc để căn cứ và lúc đấy mò thì "sợ" lắm chị gái. Phải có căn cứ mới xác định được.

p/s: cà phê bệt hà thành + ngồi "chém gió" sướng hơn,  ;D

Lại mù mịt rồi,
Sapa đã gọi cho cậu nói lên ngay BCH quân sự tỉnh như @quangcan khuyên.

Cứ hy vọng đợt này cậu Lạng hiển linh...
 :( :( :(

Đang đợi Sapa mùa lúc chín, sẽ đến thăm CCB tại 19A Ngọc Hà, thăm riêng ai đó, rồi chém gió chặt trăng .

(không chém nước vì nước càng chảy mạnh
không nâng chén tiêu sầu vì sầu càng dâng...

Tàu họ nói thế)

 :D :D :D, khoan khoan mà  "chém gió" mà "chặt trăng" chị gái ưi!


mất công rồi thì ra xã đội/ huyện đội, xin xem hồ sơ thông tin của người lính đó là ở đơn vị nào => đơn vị chính thức LS Lạng trong chiến trường,  ;D

Đề nghị xóa!

Ngày xưa ba Duyệt nói, động vật yêu đương có mùa, con người không vậy nên chia cách là có tội
Câu chuyện này (được "viết" từ nhiều năm, có những cảnh vật đã đổi thay hoặc không còn nữa) dành tặng tới các Liệt Sĩ với lòng mãi tiếc thương, tới người thân của Sapa, của anh chị em, và cùng sẻ chia với bè bạn

Gia đình bé nhỏ

Có một bầy chim ngói sống ở khu vườn nọ. Mỗi sáng sớm, mỗi chiều tối chúng đều sà xuống bãi cỏ rộng tìm thức ăn...

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_02a.jpg)

Những con chim ngói cùng lớn lên bên nhau, xuân hạ thu đông êm đềm... bên hai cây phương và cây điệp mà chúng yêu thích và thường cất tiếng gù gù..., mỗi sáng, mỗi trưa mỗi chiều... Cây phượng có những chùm hoa đỏ vui tươi, cây điệp có những cánh hoa vàng nhỏ dịu dàng mỗi độ vào mùa ...

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_01b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_02.jpg)

Rồi thu đến, đông tàn mùa xuân sang trong hoa xuân, cỏ xuân và trời xuân mây trắng bay êm ái...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_02b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_03a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/maytrang.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_04a.jpg)

Vang tiếng hót líu lo muôn nơi... từng đôi, từng đôi kết bạn...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_04bb.jpg)

Tiếng gù gù thanh bình mỗi sớm mai, xôn xao trưa hè vắng lặng, bình yên bước chân mỗi chiều thong thả đi về...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_04bc.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_05a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_05b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_06a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_06b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_07a.jpg)

Một ngày kia bỗng trời tối sầm.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_08.jpg)

Rồi chuyển sang một màu bầm đỏ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/bautroidomau.jpg)

Hoa lá rụng rơi...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_15a.jpg)

Bầy chim hốt hoảng bay lên những ngọn cây cao giờ hầu hết trơ trụi
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_17-1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_08a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_08b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_08c.jpg)

Rồi mưa bão mịt mù ngày này qua tháng khác...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_16.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_16a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_17.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_18.jpg)

Cuối cùng rồi bão cũng tan. Cây điệp bông vàng đã chết. Trên cây thấp thoáng một bóng dáng nhỏ nhoi...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_27a.jpg)

Đúng là chỉ còn một bóng nhỏ in trên nền trời còn xám xịt
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_27b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_28.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_29.jpg)

Rồi cũng dần trong lành như mỗi sáng mặt trời lại lên
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_30.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_30a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_30b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_30c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_31.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_31a.jpg)

Cỏ cây hồi sinh nho nhỏ như từng hơi thở yếu ớt đang dần hồi sức...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_32a.jpg)

Ong lại tìm hoa
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_32b.jpg)

Mây lại trôi về cuối trời...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_32c.jpg)

Bầy chim về lại thảm cỏ xưa, tiếng gù gù êm ả lại dịu dàng cất lên len lỏi vào mỗi sáng, mỗi trưa, mỗi chiều...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_33d.jpg)

Con chim nhỏ đậu trên cành cao vút dõi nhìn phía xa mờ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_43.jpg)

Đôi khi nó lặng lẽ ẩn mình trong chiều xám u hoài
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_44.jpg)

Nó thường tha thẩn lẻ loi một mình trên bãi cỏ rộng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_45.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_46.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_47.jpg)

Có lúc nó trở lại cành cây xưa ...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_48.jpg)

Nơi nó từng cùng bạn cất tiếng gù gù vào mỗi sáng ban mai, mỗi trưa, mỗi chiều rồi lại mỗi sáng  ...
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Cau%20chuyen%20mot%20gia%20dinh%20nho/Cauchuyennho_48a.jpg)
----------

Kính gửi @nhatminhdl54,

Tôi vừa đọc bài viết anh gửi đang định trích dẫn và trao đổi thấy bị đề nghị xóa rồi. Tôi ko hiểu tạ sao phải xóa vậy???

Những thông tin mà @nhatminhdl54 trao đổi gia đình cũng đã nghĩ đến. Tôi cũng đã lần tìm các thông tin tử VNMH này được biết về Sư 302, E 209 của cậu Lạng tôi, theo như thông tin thì trung đội của cậu đã được điều ra  Bắc trước 1972. Nhưng rõ ràng là cậu Lạng đã không nằm trong số đó. Cậu cùng đơn vị cậu Lạng nói là lính trong trung đội cậu Lạng, cậu ấy ra năm 1973, cậu nói là 1972, cậu Lạng ĐANG CHIẾN ĐẤU  ở Bà Rịa-Vũng Tàu. Nhà còn mẹ Sapa và một chị nữa là chị cậu Lạng và 1 em trai. Chị của mẹ đang bệnh nặng ở Thái Nguyên. Mấy ngày rày vào 27 tháng 7 nghĩ về cậu Lạng thương cậu quá.
Sapa cố viết bài, như cố nuôi hy vọng ai đó mách bảo điều gì như bám víu vào cổ tích. Biết làm sao bay giờ.

Thật không hiểu  tại sao phải xóa, và nguyên tắc vì đồng đội sống hay chết ở đây là theo nguyên tắc gì.
Thương cậu trông chờ vào nhiều người đáo quá đây,
Chỉ nghĩ đến đào ngũ.

Chân thành cảm ơn @nhatminhdl54 đã quan tâm tới cậu cháu Sapa  :'(

Nhật ký chiến tranh

QĐND - Thứ Hai, 13/08/2012, 16:39 (GMT+7)

QĐND-“Mùa hè cháy” là những trang viết của một người lính dành cho mình, cho đồng đội trên chiến trường Quảng Trị mùa hè năm 1972. Không chỉ là những dòng nhật ký cá nhân mà ở đó còn có lửa và hoa, có tinh thần chiến đấu ngoan cường của những chiến sĩ Pháo binh đã dũng cảm vượt qua bom đạn khốc liệt của kẻ thù với ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ vào lý tưởng cách mạng.

Ngày 16-3-1968: “Làm giáo viên của trường sĩ quan từ năm 1956 đến nay, đây là lần đầu tiên tôi xa đơn vị lâu ngày. Không, không phải chỉ xa mà rất có thể là đi hẳn. Nhưng tôi hiểu, để chuẩn bị cho những trận đánh bằng pháo lớn, đây là cơ hội và trách nhiệm cho những người như tôi”.

Ngày đầu tiên hành quân vào Vĩnh Linh cũng là lúc Nguyễn Quý Hải viết nhật ký. Suốt những năm hành quân và chiến đấu trên chiến trường Quảng Trị, hễ có lúc rảnh rang là ông lại viết. “Cuộc đời của người lính chiến đấu không gì oanh liệt bằng được xông pha trên chiến trường”.

Theo kế hoạch tác chiến của trên, chiến dịch tiến công Quảng Trị lấy pháo binh là hỏa lực chủ yếu, có nhiệm vụ hiệp đồng chi viện cho các binh chủng hợp thành tiêu diệt từng cứ điểm, cụm cứ điểm của địch tiến tới tiêu diệt và làm chủ hoàn toàn địa bàn tỉnh Quảng Trị. Nguyễn Quý Hải, với vai trò là sĩ quan chỉ huy tác chiến của tiểu đoàn trong những trang nhật ký của ông giai đoạn này chỉ thấy chiến đấu liên miên, dường như không có lúc nào ngơi nghỉ…

Ngày 30-3-1972: Ở khu vực đồi Không Tên (Đông điểm cao 182). Khu căn cứ lính thủy đánh bộ của địch ở Mai Lộc. Từ đài quan sát, chúng tôi có thể nhìn rõ và đo đạc chính xác các mục tiêu trong cụm cứ điểm của địch. Có hai trực thăng bay tới và hạ cánh ở sân vận động. Trợ lý trinh sát Ngô Thịnh chép miệng “nếu như lúc này được lệnh nổ súng!”.

10 giờ 49 phút trung đoàn nạp đạn. 11 giờ bão táp I bắt đầu. Toàn cụm pháo trung đoàn tiến hành bắn vào Z26, căn cứ Trung đoàn bộ binh 56 ở điểm cao 241. 11 giờ 24 phút đạn bắt đầu rót xuống Z39, căn cứ của Lữ đoàn lính thủy đánh bộ 147 đóng ở Mai Lộc. Bọn cọp biển chạy tán loạn.

Ngày 1-4-1972: 9 giờ một tiểu đoàn địch phản kích ra nam Mai Lộc tiến về phía chân đài chỉ huy. Đài tiểu đoàn gọi khẩu đội 2, Đại đội 6 bắn tan tác một đại đội ở khu bãi mít. Hai đại đội ở phía trước bị tiểu đoàn bộ binh đánh bỏ chạy. Tôi điều ngay khẩu đội 2, khẩu đội 4 bắn vào bọn địch rút chạy. Đạn trúng đội hình. Anh em bộ binh tấm tắc khen pháo tầm xa 130mm mà rót trúng như cối 120mm. Tiểu đoàn địch ra phản kích vội tháo chạy ra hai hướng.

Đại tá Nguyễn Quý Hải (bên trái) và CCB Lương Minh Nghĩa, người lái khẩu pháo tự hành Vua chiến trường mà Trung đoàn Bông Lau thu được từ căn cứ 241 của Quân đội Sài Gòn năm 1972. Khẩu pháo này hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. (Ảnh do nhân vật cung cấp).

Ngày 8-4-1972: Bộ binh ta đã thừa thắng tiến quân về phía căn cứ Phượng Hoàng, Ái Tử. Một mặt tôi cử đài quan sát của Đại đội 5 chuyển lên Ba Gơ để chuẩn bị chi viện cho bộ binh đánh Phượng Hoàng, một mặt cử đài tiền tiến do Trợ lý trinh sát Ngô Thịnh chỉ huy đuổi theo đội hình bộ binh để hiệp đồng tác chiến, nhưng chờ đợi hai ngày, đài của Thịnh vẫn chưa bắt liên lạc được với bộ binh. Đồng chí Thông, Trung đoàn phó khi đó ở Mai Lộc đã gặp tôi truyền đạt lệnh trung đoàn trong một ngày phải tổ chức chỉ huy bắn vào Phượng Hoàng, tôi và bốn chiến sĩ còn lại chủ động vượt lên tìm bộ binh để hiệp đồng và đã tìm được chỉ huy Trung đoàn bộ binh 24.

 Bước vào đợt hai của chiến dịch, địch đã có thời gian phản kích. Hỏa lực của hai bên mỗi lúc một mạnh hơn, ta và địch giành giật nhau từng tấc đất. Nhiệm vụ của Bông Lau tiếp tục chi viện cho Sư bộ binh 304 tiến công quân địch ở Ái Tử, chiếm cầu Quảng Trị. Chi viện cho Sư bộ binh 308 tiến công tiêu diệt địch ở cụm Đông Hà, Lai Phước, Sư bộ binh 324 đánh địch ở Lai Vang cắt giao thông trên Quốc lộ 1 ở đoạn cầu Mỹ Chánh.

Ngày 9-4-1972: 5 giờ 30 phút, Tiểu đoàn tập kích hỏa lực vào căn cứ Ái Tử, sau đó bắn kiềm chế các trận địa pháo bầy của địch để tạo điều kiện cho bộ binh, xe tăng đánh chiếm Phượng Hoàng.

6 giờ 17 phút, xe đạn đầu tiên do Chính trị viên Hoàng chỉ huy đại đội chở về, pháo thủ trận địa vừa bốc xuống vừa nổ súng. Được viên nào bắn ngay viên đó. Pháo đặt ngay trên mặt đất. Tuy pháo có bắn chậm nhưng khi pháo bắn hết số đạn hiệp đồng thì xe tăng bộ binh mới phát triển tới đài quan sát. Tôi cho tiểu đoàn tiếp tục bắn kiềm chế vì pháo bầy của địch hoạt động khá mạnh, chặn đường tiến của bộ binh ta.

8 giờ, bộ binh làm chủ căn cứ Phượng Hoàng một cách thuận lợi. Nhưng đến trưa, do ta chưa kịp thời củng cố và có phần chủ quan, địch đã phản kích chiếm lại.

Ngày 10-4-1972: Địch phản kích ra Phượng Hoàng, ta bắn đoạn 254 chặn mũi phản kích của chúng ở điểm cao 46. Tình hình Phượng Hoàng trở nên gay go, ta với địch giành đi giật lại.

Ngày 12-4-1972: Bộ binh yêu cầu bắn vào điểm cao 46, có địch tập trung và có tướng Nguyễn Văn Giai tới. Đại đội 5 bắn. Đạn rơi gần nhiều. Nguyên nhân do đồng chí Chẩm mới ở pháo D74 sang nên lẫn góc tầm. Tôi đã kịp phát hiện và sửa kịp thời nhưng đã để lỡ cơ hội.

Ngày 15-4-1972: Nhiệm vụ của Tiểu đoàn thay đổi. Khu đảm nhiệm chủ yếu của Tiểu đoàn là La Vang, Tích Tường, thị xã Quảng Trị. Hướng chuẩn 13-00. Ngày 20 phải hoàn thành mọi công tác chuẩn bị.

Đài quan sát của Đại đội 4 đi với Trung đoàn bộ binh 3 bị địch bao vây, hai lần bị đánh bom và pháo kích. Đại đội trưởng Bảo và một trinh sát viên bị thương, số còn lại bị sức ép của bom.

Ngày 22-4-1972: Trận địa của đại đội bị máy bay oanh tạc. OV10 bắn pháo khói chỉ điểm trúng vào phi xăng. Bốn bề trận địa cháy còn trơ lại bốn khẩu pháo của đại đội phơi mình dưới cái nắng cháy mùa hè. Bốn máy bay F4H thay nhau quần thảo bỏ bom vào trận địa từ trưa đến tận chiều. Một trái bom rơi trúng công sự cưa đứt càng pháo và văng những ống phóng đạn sang chung quanh. Một ống phóng văng tới trước cửa hầm chữ A của Khẩu đội trưởng Ma Phúc Nhúng và pháo thủ Trọng. Lửa phụt vào hầm thiêu cháy Nhúng và Trọng. Hai chục chiến sĩ bị thương và sức ép. Ngoài Nhúng, Trọng, bốn pháo thủ nữa đi tới trạm phẫu cũng hy sinh. Ba khẩu pháo của đại đội bị phá hỏng.

Từ trên đài quan sát chứng kiến tận mắt máy bay địch oanh tạc, bom đạn trùm lên trận địa của mình, lòng tôi đau xót. Tôi là người chỉ huy của anh em mà chịu bó tay.

Ngày 28-4-1972: Sau một tuần củng cố, Đại đội 4 đã có thể tiếp tục chiến đấu trả thù cho Khẩu đội trưởng Nhúng, Trọng và các liệt sĩ hy sinh tại trận địa ngày 22-4. Đại đội 4 đã bắn cháy một khu kho ở đoạn bắn 315 ngay từ loạt đạn đầu, mục tiêu cháy rất to.

Đài quan sát của Đại đội 4 do đồng chí Bảo sửa bắn vào đoạn 372, mục tiêu cũng bốc cháy.

Hôm nay pháo đất, pháo bầy của địch chỉ còn bắn được lẻ tẻ. Địch phải tăng cường chi viện bằng pháo hạm.

Đánh trong thành phố, ta với địch giành đi giật lại quyết liệt.

Ngày 30-4-1972: Có tin tướng Giai xin trực thăng để chuồn. 14 giờ 30 phút có trực thăng hạ cánh. Lệnh bắn đoạn 318.

Đài quan sát của Đại đội 5 ở điểm cao 132 chỉ huy bắn vào La Vang, Tích Tường, sau đánh địch co cụm rút chạy từ Quảng Trị tới bắc Hải Lăng. Có tin địch ở La Vang, Tích Tường chuẩn bị tháo chạy. Tiểu đoàn tập trung đánh địch tháo chạy. Địch thả bom bi ngay khu hàng rào căn cứ Ái Tử, chứng tỏ chúng bỏ Ái Tử. Chúng thâm độc bỏ bom bi nổ chậm để diệt sinh lực ta.

Ngày 3-5-1972: Xe cụm 3 hậu cần đã tiếp đạn vào tận Động Ông Do. Máy bay địch vẫn lồng lộn đánh bom vào trận địa pháo 105mm của 368 ở chân điểm cao Động Ông Do.

Đại đội 5 trụ chắc ở trận địa bên bờ sông Thạch Hãn hai mươi tám ngày đêm chi viện Trung đoàn 3 bộ binh củng cố khu vực đã chiếm dọc sông Mỹ Chánh từ Tân Điền tới Hải Lăng, chặn đứng được nhiều đợt phản kích và là hỏa lực bảo vệ cạnh sườn cho bộ binh ở điểm cao 35, Mỹ Chánh, Phổ Trạch, được bộ binh tin tưởng.

Ngọn cờ chiến dịch đã phấp phới tung bay ở cầu Mỹ Chánh, kết thúc đợt 2 chiến dịch thắng lợi to lớn. Mục tiêu của Bộ chỉ huy chiến dịch phấn đấu giải phóng hoàn toàn Quảng Trị trong tháng 6, vậy mà mới ngày 3-5 đã hoàn thành…

Sau này, đồng chí Nguyễn Quý Hải dù mang trên mình những vết thương mà mỗi khi trái gió trở trời khiến ông đau nhức vẫn trở lại trường Sĩ quan Pháo binh tiếp tục công tác giảng dạy của mình. Kinh qua nhiều vị trí trong quân đội, khi về nghỉ hưu với quân hàm đại tá, ông vẫn tiếp tục làm việc không ngừng. Lần gặp gần đây nhất ông khoe tháng 9 này sẽ cùng các CCB Đoàn Bông Lau về thăm Quảng Trị-nơi ghi dấu một thời hoa lửa của ông và đồng đội.

Bích Trang (biên soạn) theo Nhật ký của Đại tá Nguyễn Quý Hải, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Pháo binh 38 (Đoàn Bông Lau)

http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-VN/89/70/267/267/267/201889/Default.aspx

Khi ba Duyệt "được tăng cường cho "Cuộc tấn công chiến lược Quảng Trị", ba cử trinh sát kiểm tra lại các tọa độ quan trọng thì có 3 tọa độ trọng yếu đã sai (có thể do ác liệt quá ...). Cuộc tấn công mở màn, ba được lệnh ở trên đài quan sát chỉ huy, ông Th. báo lại với ba ông ta lên chỉ huy họp..."

Năm 2003 kỷ niệm 30 năm Quảng Trị chiếu trên TV, anh Cả kể ba đứng dậy nói nhỏ một câu, mắt chất chứa nỗi buồn, bực dọc rồi đi ra ngoài không xem. Là người chả bao giờ muốn nhắc vể chiến tranh với con cái, sau đó ba Duyệt đã cầm bút viết bài "Về người trung tá phản chiến..." đăng trên tạp chí  XƯA & NAY 2004 (có ở trên).

Đã đọc nhiều bài trên các báo, Blog, sách của cùng một tác giả, lúc đầu thì ghi là : "Theo lời kể của thủ trưởng X, Y... " sau thì như là chính mình chứng kiến...

Xương máu thịt da Quảng Trị, cái khoảng trống hoác hoại tử trong hàng chục ngàn người cả hai phía dưới gầm trời bất kỳ nơi nào trên thế giới này khi nghĩ về Quảng Trị, vẫn đau thương khôn xiết kể cả con cháu. Bố của bạn có người đi từ chiến trường QT về 1 năm sau tự tử vì không chịu nổi...

Ngôn từ của một người trong một thời điểm nhất thời, lúc trẻ, lúc trung niên, lúc già, lúc nghèo khổ loạn lạc, lúc no ấm vinh thân phì gia... nó khác nhau. Kể về một việc, nó cũng khác nhau tùy vào "Ngã". Thậm chí, một ngày kia tự nhiên nghĩ, tin và nhận mình là tác giả của loại "Cờ tư lệnh" mà ngày xa xưa, hồi đi sơ tán thời TT Giôn-xơn, ở nhà trẻ Cá Trê, Đền Và, Sơn Tây, cũng có cả các bạn con các chú bác bên Bộ tư lệnh pháo binh (351), anh Cả đã chơi chán chê mà con gái như mình chỉ ngồi chầu hẫu một bên hóng mà cũng còn nhớ như in cách chơi ... và giới thiệu PR rằng của tôi, tôi muốn bán bản quyền ! Nếu còn tỉnh tức là không sáng, còn lẫn rồi thì thôi.

Tính ra đi sơ tán về nhà Vãi Phấn cách nay đã hơn 40 năm, vậy mà chưa khi nào thôi nhớ vãi Phấn. Lần này về, quả thật lớp người "cha ông" của nhà vãi đã đi sang thế giới của Liệt sĩ Phấn cả rồi. Nhìn quang cảnh nếp nhà vẫn còn nghèo lắm, Ban thờ ngày xưa chỉ có ảnh vãi Phấn và khung giấy: Liệt sĩ... Lần lượt qua mấy lần về thăm, bác rể, bác Trụ gái chị liệt sĩ Phấn lần lượt đi. Lần thăm tháng 6 năm 2010, bác gái đang bệnh nặng, mấy em chỉ nói bà mệt, nhưng thật ra bà đang bị bệnh nan y, đến tháng 10/2010 thì bác Trụ gái đi.

Lần này chỉ gặp các em.

Thăm cây đa, giếng nước, ngôi đền... có thay đổ chút ít


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_01.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_02.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_10.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_13.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_14.jpg)

Cây đa của 10 năm trước 2002
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_16.jpg)

Lúc ấy năm 2010 chưa có cổng đền
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_16a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_16b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_17.jpg)

Đền 10 năm trước
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_19.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_19a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_21.jpg)

Nay đã có cổng, và quả thật giờ mới biết tên, ngày xưa mẹ gửi em cho bà Đồng coi đền trông em. Mỗi lần mẹ bế em đến gửi em sợ khóc thét, nắm chặt áo mẹ.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_23.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_24.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_24a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_25.jpg)

Giếng nước đá ong trong vắt của làng nằm lộ thiên bên gốc đa, nằm ngay bên con đường rìa làng vào nhà vãi Phấn năm 2010 có tường  rào bao bọc, thành giếng bọc xi măng, trên có mái che bên trong đền.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_26.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_26a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_27.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_29.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_30.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_31.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_32.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_36b.jpg)

Lần đầu về 2002 mới chỉ vãi Phấn đi xa
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_37a.jpg)

Vãi Phấn
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_37b.jpg)

Lần thứ 2 về 2010 thăm bác rể đã ở trên ban thờ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_40.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_40b.jpg)

Lần này 2012 cả bác gái đã đi đến thế giới bên kia
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_40c.jpg)

Cháu trai ngoại út của vãi Phấn cùng vợ và con
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_40d.jpg)

Anh Phấn đào xong cái giếng cho mẹ thì lên đường nhập ngũ. Giếng nước nay vẫn dùng, nước trong vắt của vùng đá ong, nhà đã có máy bơm nên giếng nước như bị quên lãng. Khi xưa ra nghịch khoai sọ vãi rửa bên giếng để hấp cơm, sau hai tay bị ngứa nhớ đời luôn.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_42.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_43.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_44.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_45.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_46.jpg)

Đi đâu ở Ba Vì cũng thấy Ba Vì
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Hinh%20moi%201/Nhan%20Ly%20thang%209%202012/NhanLy-BaVi01-9-2012_47.jpg)

Cuốn sổ được ba Duyệt mang từ chiến trường Căm-pu-chia về. Tính đến nay, cuốn sổ này đã 31 tuổi

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Ky%20Vat%20cua%20ba%20Ho%20Van%20Duyet%20-%20Si%20Quan%20Phao%20Binh/QUACUABAHOVANDUYET-SIQUANPHAOBINH_5.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Ky%20Vat%20cua%20ba%20Ho%20Van%20Duyet%20-%20Si%20Quan%20Phao%20Binh/QUACUABAHOVANDUYET-SIQUANPHAOBINH_2.jpg)  

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Ky%20Vat%20cua%20ba%20Ho%20Van%20Duyet%20-%20Si%20Quan%20Phao%20Binh/QUACUABAHOVANDUYET-SIQUANPHAOBINH_1.jpg[IMG]http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Ky%20Vat%20cua%20ba%20Ho%20Van%20Duyet%20-%20Si%20Quan%20Phao%20Binh/QUACUABAHOVANDUYET-SIQUANPHAOBINH_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Ky%20Vat%20cua%20ba%20Ho%20Van%20Duyet%20-%20Si%20Quan%20Phao%20Binh/QUACUABAHOVANDUYET-SIQUANPHAOBINH_4.jpg)

Một vài anh chị có quyển số này có tên mình, hoặc con cháu trong PMU18

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_1.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_1a.jpg) (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_1b.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_1c.jpg) (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_5.jpg) (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_6.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/SO%20VANG%20TRUYEN%20THONG%2065-72/sovangtruyenthong1965-1972hthnhung_7.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_01.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_02.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_04.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_05.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_08.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_09.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_10.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_11.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_12.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_13.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_14.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_15.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_16.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_17.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_18.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_19.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_20.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_21.jpg)

Đi Cửa Việt
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Quang%20Tri%2040%20years%201972-2012/Vinh%20Linh-%20Cua%20Tung/cuatung-quangtri3-2012_22.jpg)

   Ảnh đẹp nhưng buồn quá
" Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ "
      Hình như câu thơ này của 1 thi sĩ sứ Đoài thì phải.

@Zin Ba Cầu:

Suốt cả hành trình từ trước khi đi, lúc đi và sau khi trở về, ngay cả bây giờ mỗi khi nghĩ về Quảng Trị vẫn là:
..."Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ"...
Truyện Kiều đấy Zin Ba Cầu ạ.

Tháng chạp năm 1972 ba Duyệt từ Quảng Trị trở về.
Ba về vào lúc tối.
Lán sơ tán ở Yên Mỹ lúc ấy là một lán dài lơp mái giấy dầu. Phía ngoài đường là nhà ăn của bộ đội. Hai gian đầu hồi phía cánh đồng là nơi ở của 3 nhà đi sơ tán: nhà Cô Giữa, cô Diệp ở chung vì ít người, nhà mình ở riêng gian đầu hồi.
Từ bên nhà cô Diệp nghe thấy tiếng cô Diệp gọi to với sang:
- Chị ơi, anh Duyệt về hay sao kìa.
Cả nhà mình chạy ra phía con đường có cái giếng, bếp lò nấu ăn của bộ đội bên ao thấy có chiếc xe com-măng-ca: Đúng là ba về.

Cả nhà bám quanh ba đi vào.
Cô Diệp cùng mọi người sang thăm ba. Chồng cô Diệp vào chiến trường trước ba và chưa về, cô cười nhưng nước mắt chảy nhòe rồi về giường ngồi khóc. Đợt ném bom cuối năm ấy em gái cô Diệp làm ở Q51 bị cụt chân. Cũng từ sau đợt bom ấy mọc lên một nghĩa địa nhỏ mới cách không xa cổng trường SQPB.
Mình như trút được nỗi sợ hãi nhớ về mỗi khi máy bay "cánh cụp cánh xòe" (thấy mọi người bảo vậy) bay qua, mái lán giấy dầu rung lên bần bật và tiếng rít của máy bay như xé phải bịt tai lại.
Mình cũng không phải sợ đi học chiều về muộn vì có ba đi đón khi phải qua một đoạn đường có bãi tha ma nhỏ bên đồi hay có vòng hoa và cái gì trăng trắng bên trên mà mình tưởng tượng là bát cơm và quả trứng.
Thỉnh thoảng còn khoái chí nằm tranh em bé trên cái vỏng dù lắt lẻo.

Lâu lâu lại trở về thăm cái mảnh đất đầu làng Yên Mỹ nhìn sang Phụ Khang ấy. Có lần trợn mắt ngạc nhiên khi hỏi một chị phụ nữ trong làng. Chị ấy hỏi lại: Em Khôi phải không? Hóa ra bà ấy học cùng ông anh hồi lớp 6! Đất ấy là rìa của chân đồi mà nhà cửa làng mạc dựng trên ấy từ ngày xửa ngày xưa. Lúc đầu nó còn khá rộng, sau sụt sùi đất lở, mỗi lần về thăm thấy lại bé hơn. Cuối cùng chủ nhà phía trên đã xây tường bao, nay chỉ còn như một lối đi ra cánh đồng hay sang thôn Phụ Khang.

Tháng 8 năm 1972 mình theo xe con đưa mẹ từ Yên Mỹ (buổi sáng mẹ còn đi Sơn Tây mang sổ đi mua gạo), đi sinh em ở trạm xá tại đình Vân Gia, ngay vùng xảy ra vụ cứu tù binh Mỹ. Đây cũng là nơi có tục thách cưới lót gạch đường làng. Con đường gạch vẫn còn. Cây đa, bến nước nơi mình giặt tã cho em vẫn đó. Ngày ấy mẹ sinh em, một đêm mưa to bão lớn, sớm ra giặt tã cho em thấy cá mương nhỏ dài cỡ ngón tay nổi đầy ven bờ. Chỉ mỗi tội các sân đình có ngôi nhà xây chắn hết nửa sân quay lưng vào đình. Hỏi ra thì bảo là nhà ông phó chủ tịch xã.

Năm 2000 lúc cô Út sinh con đầu lòng mình cũng ra Vân Gia chụp lại cảnh cũ này

Nay tháng chạp 2012, thế mà đã 40 năm.

Ba Duyệt thể chất vẫn hồng hào. Ba rất thông minh nên khi thọ ngoài 80 ba đã chọn giải pháp quên đi mọi hệ lụy đời người sống vắng lặng, thanh thoát.

Đồi Ba Cây ở Yên Mỹ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/YenMy4A-DOIBACAY.jpg)

Nền lán sơ tán năm 1972 ở đầu thôn Yên Mỹ (chụp năm 2000)
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/YenMy1_resize.jpg)

Cái ao phía trước lán
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/YenMy2_resize.jpg)

Cây đa, bến nước, sân đình Vân Gia năm 2000
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia1_resize.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia2_resize.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia3_resize.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia4_resize.jpg)    (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia5_resize.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/MAI-VAN%20GIA-%20YEN%20MY-2000/denvangia6_resize.jpg)

đầu năm mới cháu xin chúc các CCB sức khỏe ,vui vẻ và luôn luôn thấy hp khi vẫn là người lính .
là thế hệ đi sau ,kế tục sự nghiệp cao cả của các thế hệ cha anh ,việc hiểu và tìm hiểu lịch sử là trách nhiệm  của lớp trẻ chúng cháu , vì hiểu lịch sử  mới yêu nước được ,
   tự hào hơn bao bạn bè cùng trang lứa khi cháu là con của một cựu chiến binh ....những người viết nên những trang sử vẻ vang của dân tộc
  ba cháu sinh năm 1950   nhập ngũ năm 1969    tham gia chiến đấu ở chiến trường quảng trị (ba cháu chiến đấu ở D8E66F304 )  4  năm chiến đấu ở quảng trị bị thương 3 lần .3 năm công tác ở trại điều dưỡng   
  có thể ở đây có các bác cũng cùng đơn vị với ba cháu ,năm 2012 ba cháu được vinh dự nhận kỹ niệm chương chiến sĩ thành cổ ......
  qua lời kể của ba cháu cũng một phần nào hiểu được cái khốc liệt của chiến tranh ,hiểu được có được độc lập như bây giờ thế hệ cha anh đã phải chiến đấu hy sinh như thế nào
   cháu ấp ủ một dự định là làm một sa bàn về cuộc đời chiến đấu của ba cháu D8E66F304  MÀ KHÔNG CÓ TƯ LIỆU TRÊN  MẠNG  qua trang nhà cháu mong các bác CCB từng là chỉ huy có thể cho cháu tham khảo tài liệu được với không ạ .bố cháu là thương binh 2/4 bây giờ còn 2 đầu đạn AK đinh liền với hộp xọ .....cháu mong sớn làm được sa bàn để tặng ba cháu cũng như toàn bộ hội lính của ba (thế hệ của ba cháu trong huyện toàn là lính E6F304  )
CHÁU MONG ĐƯỢC SỰ GIÚP ĐỠ CỦA CÁC BÁC Ạ

@only_mylove.86: : Mừng là cháu rất yêu quí ba và muốn làm một việc ý nghĩa cho ba.
Chúc cháu thực hiện được ý tưởng của mình và luôn dành thời gian chăm sóc ba mẹ cháu nhé. Chúc ba mẹ cháu được mạnh khỏe và luôn được hài lòng về con mình.

 Cháu ơi làm sa bàn các trận đánh cho 1 đơn vị thì có thể đc chứ còn làm sa bàn Về cuộc đời chiến đấu của ba cháu cùng D8(tiểu đoàn 8) Ê66(trung đoàn 66) F304(sư đoàn 304) là cực kỳ khó đấy cháu ạ
 Mà ba cháu đánh nhau với quân nào mà bị thương cách gì mà Bây giờ còn 2 đầu đạn AK đính liền với hộp sọ Vậy.
  Hỏi lại thông tin về Ba đi cháu nhé.

nguyen van Sinh 12:50 Ngày 28 tháng 1 năm 2013

Chào cô Nhung!

Tôi tên Sinh, là giáo viên-54 tuổi, gốc Huế nhưng đang sống cả gia đình tại Bình Phước. Ba tôi cùng đơn vị với trung tá Đính và cùng phản chiến với ông ấy. Tôi tin trong bức ảnh trên có cả ba tôi nhưng có lẽ khuất đằng sau. Sau ngày giải phóng, ba tôi đội ba lô mũ cối từ Nghệ An vào Nam như một anh bộ đội. Mẹ tôi và 6 chị em được đoàn tụ với ba-đó là thời khắc hạnh phúc nhất của gia đình tôi!

Nay ba tôi đã không còn nhớ gì nhiều về trận đánh 2/4/72 như trước đây ông thường kể cho tôi nghe (do bị tai nạn xe máy, chấn thương sọ não, ông vẫn còn khoẻ dù đã trên 80, chỉ tội là giảm trí nhớ đến 7-8 phần rồi!). Tôi vẫn luôn thầm cảm ơn Bác Đính vì quyết định sáng suốt của Bác ấy cách đây hơn 40 năm. Ba tôi có kể về việc ông thường xuyên nghe thấy trên bộ đàm (vì ba tôi là lính truyền tin bằng máy PRC-25) về việc liên lạc với quân GP đề đưa đơn vị ra hàng của Bác Đính; về việc 2 cố vấn Mĩ được giải thoát (nhưng theo ông đó là do phía bộ đội ta đồng ý để cho chúng đến cứu với điều kiện không ném bom huỷ diết). Tôi thấy chỗ này chắc không hợp lí mấy nên cũng ít khi tranh luận với Ba.

Tôi đọc được nhiều thông tin về người cha tuyệt vời của cô mà năm xưa đối mặt với Ba tôi nơi chiến trường Quảng Trị. Ba tôi nói 2 ngày hôm đó, ông thuộc luôn 10 điểm trong chính sách của CPCMLT mà bộ đội ta dùng loa phóng thanh đọc liên hồi vào trong căn cứ để thuyết hàng...Ông cũng nói ông là một trong những người ra khỏi căn cứ muộn nhất do phải đi từ trên đỉnh đồi xuống...

CM đã đối xử rất tốt với những người như Bác Đính và Ba tôi.

      Chùm ảnh và những câu chuyện của bạn thật ý nghĩa.

Cảm ơn @xuanxoan đã chia xẻ

Năm mới Quí Tỵ 2013
Sapa kính chúc các cô chú, anh chị em một năm mới với Sức Khỏe, Hạnh Phúc và Thịnh Vượng.
Chúc gia đình quân nhân như gia đình Sapa luôn được An Lành
---------

Tết năm 2012, sau khi đã sắp xếp xong việc ra thăm các địa điểm chiến trường ở Quảng Trị mà ba Duyệt đã tham chiến.
Tết đến nhớ đến những ngày mưa dầm dề của Bình Trị Thiên vào mỗi dịp tết nguyên đán mà Sapa học ở Huế 6 năm nên rất rõ, lại nghĩ về chiến trường những ngày tếT lạnh, (có lẽ là đói nữa) mà ba Duyệt cùng bộ đội chuẩn bị vào "cuộc tấn công chiến lược" ở Quảng Trị... Nghĩ lan man, lại nhớ về những ngày còn bé đón tết ở Trường Sĩ Quan Pháo Binh Sơn Tây, nơi ba giảng dạy suốt nhiều năm cho đến năm 1977 về Nam.
"Nhớ nét xuân xưa" được viết vào những ngày trứơc khi đi thăm Quảng Trị 40 năm. Sapa chia sẻ với anh chị em và quí vị VNMILITARYHISTORY

..........

Đã 35 năm không đón tết ngoài Bắc, vậy mà còn nhớ như in cảnh Trời Đất giáp tết, xuân về vùng núi Ba Vì.

Mận và đào giáp tết đã có cây hoa chớm nở, đây đó sắc hồng sắc trắng dịu dàng trong gió lạnh.

Đám cỏ ngoài bãi xanh non màu lá mạ, sáng sớm phủ đầy những giọt sương trắng, một vài chỗ có mạng nhện nhìn từ xa trắng như có tờ giấy rơi chỗ ấy.

Trường Sĩ quan Pháo binh Sơn Tây, ngày ấy tết thường sửa soạn những "góc tết" mà trong trí nhớ thì từ khi rời xa tết nơi ấy đi đến nay vẫn chưa gặp nơi nào "góc tết" đọng lại lâu như thế.

Đẹp nhất là "căng-tin", nơi ngày thường chỉ bán bánh kẹo, bia, nước giải khát ... phục vụ cho cả trường. Nay tết, trần treo hoa dây cắt bằng giấy màu bắt chéo giữa phòng thả xuống một chiếc đèn lồng giấy xếp màu đỏ in hoa thắp sáng hắt ánh sáng màu xuống giữa căn phòng lớn. Các bức tường được dán những bức tranh vẽ lớn cảnh tết cổ truyền màu sắc thật vui mắt. Tranh Đông Hồ có tranh đám cưới chuột, tranh gà, vịt, lợn, cá chép..., tranh Hàng trống có Tứ Nữ, Tứ Bình, Tứ quí. Chỗ trang trọng nhất đặt cành đào lớn, có mâm ngũ quả, bánh chưng. Đèn thắp sáng lung linh.

Ngoài vườn là những bồn hoa của mùa lạnh rực rỡ khoe sắc trong tiết trời xuân giá rét.
Nổi lên từ xa là hai bụi phù dung hoa trắng hoa hồng rực rỡ như thiếu nữ xuân thì.
Hai cây đào điểm xuyết đây đó màu hồng của hoa, chấm hồng nhỏ của nụ như còn dè dặt vì gió đông.
Vườn hoa ngay hàng thắng lối vuông tròn kiểu trang trí hoa văn. Thược dược ngậm sương long lanh, mõm sói, hoa thúy, hướng dương rực rỡ.
Có một cái hồ, nguyên là hố bom lớn, trên bờ hoa phủ kín, giữa là đèn kéo quân lớn bên trong có bóng đèn sáng rực soi tỏ người, vật chạy vòng quanh...
Thảm cỏ xanh bên ngoài có hai cây đu bằng tre cao lắm, thỏa sức nhún.
Trên một khoảng sân rộng có vẽ bàn cờ tướng đi bằng quân cờ lớn đứng cao như đứa trẻ.
Đây đó có những cành đào mà hoa cắt bằng giấy rải rác một màu xuân

Sau đêm 30, sáng mùng 1 năm mới thấy xác pháo hồng bay rải rác khắp nơi.

Mùi nhang tết, mùi pháo hòa cùng tiếng pháo tép đì đẹt, nghe vọng lại tiếng í ới chào hỏi chúc nhau năm mới.
Thi thoảng mưa phùn, hạt mưa li ti phủ một lớp bụi sáng trên tóc, trên khăn, trên áo.

Người lớn trẻ con má ửng hồng vì lạnh.

Nhắm mắt lại cảm giác làn gió lạnh vờn trên má, lùa qua tai.

Trên những cành cây trơ trụi đã nhú những chồi non xanh biếc hay nâu đỏ.

Vườn nhà có mấy mầm hoa hồng nhung mập mạp vươn thẳng đỏ ối.
Những bông thược dược tai chuột đỏ sẫm thoải mái trong hơi lạnh và mưa phùn
Rặng xoan đã bắt đầu nhú chồi.
Mấy bụi chuối đêm qua sương rơi lộp bộp trên tàu lá nghe lạnh lắm, vậy mà vẫn có những cây chuối non mập mạp vươn lên nhanh thế.
Trên cái bàn nhỏ trong nhà, một cành đào vào trong nhà bạn tận chân núi Ba Vì xin về đã nở đầy hoa, vài cánh hoa phớt hồng rụng bên đĩa mứt tết.

Sáng mùng 1 tết, ba lấy băng pháo tép, chia cho mấy anh em mỗi đứa một khúc. Mấy đứa con gái gỡ ra từng viên, rồi lấy một cây nhang đang cháy thi thoảng  châm rồi chạy quắn ra xa bịt tai xem pháo nổ, ông anh thì để nguyên cả băng đốt luôn một lần "nổ cho ác", anh trai bảo vậy. Rồi xúng xính diện quần áo mới tinh còn thơm mùi vải mới mẹ đã chuẩn bị sẵn, sẽ rong ruổi khắp mấy ngày tết với lũ bạn ...

Mùa Xuân sao có thể thiếu hơi lạnh? Vậy mà đã 35 mùa xuân không có gió đông.
----------


Tết Quý Tỵ 2013 anh chị em về Nha Trang đông đủ chúc thọ ba mẹ

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_1_zpscb045d2d.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_2_zpsf880510e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_3_zps10a8932e.jpg)  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_4_zpse5b7c061.jpg)  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_5_zps12163033.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_6_zpsea5ba9a0.jpg)

Mẹ
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/NguyenthiNinh-vocuaHoVanDuyet_zpsca991146.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_7_zpsdf0a4c79.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_8_zpsf09aea5c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_9_zps0e7ba432.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_10_zps1dc5659c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_11_zps65f6041f.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_12_zps02396430.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_13_zps3e4d3fc4.jpg)  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_14_zps0fdaca07.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_15_zps567b70b0.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_16_zpscf2cec73.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_17_zps2134558a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_18_zpsd2766783.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/TET%202013%20-%20QUY%20TI/hovanduyet-tetquity2013_01_19_zps6c201a5c.jpg)

Biết là cột mốc này không còn đứng đúng chỗ của nó nữa  :'(

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/LANG%20SON%20-%20HUU%20NGHI%20QUAN%202010/langson2010__029_zps50fb6927.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/LANG%20SON%20-%20HUU%20NGHI%20QUAN%202010/langson2010__057_zpsf8a9ed1e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/LANG%20SON%20-%20HUU%20NGHI%20QUAN%202010/langson2010__056_zpsc25e0382.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/LANG%20SON%20-%20HUU%20NGHI%20QUAN%202010/langson2010__060_zps8fae9bc9.jpg)

Vẫn còn y nguyên bác sapa ạ

chán thật , những cột mốc các bác CCB trong này đã từng đổ máu vậy mà nói không tin cứ tin đài địch

Ở đây có ai từng đánh cầu Dài ở Quảng Trị kg ạ? cậu em ở e1f324 bên pháo binh,có ai gặp f324 ở đó kg a?

Trận Cầu Dài à, hay đấy, nói bác ấy kể đi xem sao  ;D. Mà pháo binh hiểu theo nghĩa nào thế?

p/s: viết cho nó đúng tiếng Việt chứ, "tồng chí"  ;D

Cậu em thuộc đ/v cối 82,trận này ta bắn chết dân với quân ngụy cả trăm người, dân ở đây chống cộng sản.

  lucky à ! đơn vị cối 82 ly chỉ là đơn vị hỏa lực đi cùng bộ binh thôi,chẳng ai đeo phù hiệu pháo binh trên ve áo các bác pháo tép này đâu  ;D ;D

Ý cháu là hôm đó cậu dùng cối 82,mà ở đây có ai từng là lính f324 kg vậy các bác?

Đến tháng 3 năm 1974, Sư đoàn 324/ F324/ Đoàn Ngự Bình mới có 1 trung đoàn pháo hỗn hợp từ mang phiên hiệu Trung đoàn 78/E78. Lúc này mới có các đơn vị mang đúng tính chất pháo binh nhá: tiểu đoàn 10 Trung đoàn 78 là tiểu đoàn pháo 122mm; tiểu đoàn 12 là tiểu đoàn pháo 37mm. Các đại đội cối độc lập được tập trung lại thành tiểu đoàn 14. Tiểu đoàn 16  sư đoàn là tiểu đoàn pháo cao xạ 12,7ly.

Vậy tính đến thời điểm 1972 khi đánh Cầu Dài, F324 chưa có pháo lớn mà chỉ có các đơn vị hỏa lực kiểu như DKZ, cối 82; súng máy phòng không 12,7 ly;... có chăng thì là pháo chiến dịch được yêu cầu yểm trợ cho quá trình chốt mà thôi. Chứ mấy ai lại đưa các bố pháo binh .....

Thôi, bảo bác ấy vô kể chuyện cầu Dài đi, trận đó nếu bác ý tham gia thì khối chuyện hay đấy  ;)

ÁO XÁM

Trong buổi đầu kháng chiến chín năm ở Liên khu 5, bài tình ca “Quán bên đường” của Lê Trọng Nguyễn có câu:
Thương anh áo xám ra đi cứu nước bụi nặng vai đời
Mời anh Vệ quốc, tay bưng bát nước môi run mấp máy bao nhiêu nồng thắm

Vâng, anh áo xám là anh Vệ quốc quân, tên gọi bộ đội ta hồi đầu kháng chiến. Nhưng tại sao lại gọi là anh áo xám? Đúng vậy mà cũng không đúng! Không đúng vì Vệ quốc quân ngày ấy số đông vẫn dùng áo quần màu xanh lá cây và tùy khả năng điều kiện từng nơi mà quân phục có các màu tiện cho việc cung cấp và chiến đấu. Còn nói đúng vì riêng ở Liên Khu 5 các anh Vệ quốc mang áo màu xám. Thế tại sao anh Vệ quốc quân ở Liên khu 5 lại mang áo màu xám?

Xin thong thả kể cho có đầu có đuôi.

Chín năm kháng chiến chống Pháp xâm lược, vùng tự do Liên khu 5 bị cô lập giữa vòng vây của quân đội Pháp. Ngoài sự  lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, mọi mặt Liên khu 5 phải tự cấp, tự túc. Làm theo lời Cụ Hồ: “Cần, Kiệm, Liêm, Chính”, Liên khu 5 đã đứng vững, kháng chiến thắng lợi, và hình thành một cuộc sống hết sức giản dị. “Bài ca tự túc” nhạc phẩm nổi tiếng của nhạc sĩ Dương Minh Ninh sinh ra trong cái nôi Liên Khu 5 tại Quảng Ngãi.

Lúa khoai ta gắng trồng
Sườn non đến bờ sông
Áo ta chưa ấm lòng
Thay mía ta trồng bông

Thay mía ta trồng bông là gợi ý của lãnh đạo nhưng nhân dân Quảng Ngãi trồng bông mà không bỏ mía – cây đặc sản gắn bó của người dân Quảng Ngãi, Vùng nào cũng trồng bông vải, sắm xa kéo sợi, lúc rảnh rỗi, cả nhà, có khi cả khách đến chơi, vửa kéo sợi vửa trò chuyện, đã vui lại nên việc. Mỗi gia đình mấy lạng sợi góp thành hàng tấn sợi, rồi hàng nghìn khung cửi rải rác trong xóm làng, thị trấn, dệt nên vải dày vải mỏng, loại khổ chiếc, loại khổ đôi. Loại vải dày, bền, dệt sợi đôi gọi là vải xita dùng làm quân trang cho Vệ quốc. Vải xita chỉ đánh “Bà Tân” được vinh dự gửi ra Việt Bắc dâng tặng Cụ hồ.

Vải xita dùng cho Vệ quốc phải nhuộm cho mất màu trắng, màu nhuộm phải phù hợp với điều kiện chiến đầu mà thuốc nhuộm phải dễ tìm, đó là một loại than. Vải xita nhuộm than có màu xám tối, trong bóng đêm như loại vải tàng hình.

Nguồn gốc áo xám giản dị vậy thôi nhưng vì mỗi anh Vệ quốc mang màu áo ấy cũng đều thấy mình mang nặng nghĩa tình chăm chút của nhân dân, nên áo xám đã đi vào tình cảm của quân dân Liên khu 5.

Hành khúc “ Đường chiều” cũng của nhạc sĩ Dương Minh Ninh có hình ảnh một đoàn Vệ quốc quân trên đường từ mặt trận cề vùng tự do Liên khu 5, có nói đến màu áo xám:
“Miên man đường về cỏ hoa mừng ca chiến thắng.
Tiếng súng tan thu trập trùng đồi núi hoàng hôn
...Trùng trùng áo xám màu tô sông núi”.

Hình ảnh màu áo xám trong đội ngũ đều bước kiên cường như đoàn quân tạc nên từ đá núi. Áo xám không những là hình ảnh của sự gian khổ hy sinh mà còn là hình ảnh thân thiết trong mỗi gia đình kháng chiến. Vệ quốc quân ở nhà dân, gánh nước, quét nhà, chăm sóc em bé, cụ già, giúp đỡ việc dọn vườn, bàn bạc việc nhà cửa như con em trong nhà. Áo xám một thời là hình tượng vừa hào hùng vừa thân thương ở Liên khu 5. Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu thời kháng chiến chín năm sống ở sông Vệ đã thể hiện hình tượng này trong bài ca xúc động “Đoàn Vệ quốc quân”.

Quảng Ngãi được bạn bè các miền gọi là Thủ đô Kháng chiến (chín năm) ở miền Nam Trung bộ, chỉ một màu áo Vệ quốc đã chan chứa bao tình.

HỒ VĂN DUYỆT

Ba Duyệt thập niên 60
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET%20-%20AO%20XAM/baHOVANDUYET_zps5dd4af2c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET%20-%20AO%20XAM/hovanduyet-phaobinh-oxam_1_zpse9f7f358.jpg)    (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET%20-%20AO%20XAM/hovanduyet-phaobinh-oxam_4_zps7ac77c9f.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET%20-%20AO%20XAM/hovanduyet-phaobinh-oxam_2_zpsa278e33c.jpg)   (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET%20-%20AO%20XAM/hovanduyet-phaobinh-oxam_3_zpsb8e01577.jpg)

Hoa mua (phía Nam) cho chị em mình 8/3 và anh chị em Biên giới, Hải đảo trên VNM. Màu hoa tím khác hoa mua phía Bắc nhỉ @Zin-Ba-Cầu

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20MUA/hoamua_4_zpsc4823d56.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20MUA/hoamua_5_zpsf3021936.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20MUA/hoamua_6_zpsdb0cd018.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20MUA/hoamua_7_zps4372cbdd.jpg)

[img]http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20MUA/hoamua_8_zps2e39d6d6.jpg[/im]

 Bạn nói đúng đấy . Hoa sim ở sứ đoài sơn tây ngày xưa hay có ở sân bay Tông, đồi Thông gần đền Và Hoa và lá nó nhỏ và thẫm mầu cơ.
                      Chúc mừng ngày phụ nữ thế giới vùng lên nhé.

Rõ thật @Zin Ba Cầu, người ta hỏi hoa mua thì lại nói về hoa sim

Rõ thật cái nhà cô Sa pa này. Đang nhiên lại hỏi hoa mua miền bắc Lấy đâu ra của hiếm đấy. Buộc lòng này phải nhớ tới hoa sim sứ Đoài chứ lại.

Khách ghé vào thăm mà thấy chủ nhà đi vắng đâu lâu quá rồi, đọc bài viết của chị tôi thực sự rất cảm động. Chị là người con hiếu thảo điều quý trọng hơn nữa qua những bài viết của mình chị đã làm sống lại những năm tháng sống chiến đấu của ba mình đễ mọi người cùng biết và hiểu được.
    Thấy nick của tôi chắc chi cũng biết,không biết chi có phải đồng hương không nhưng qua mục trở lại  chiến trường xưa chị đã đưă lên nhiều hình ảnh về quê hương Quãng trị một mãnh đất chụi nhiều lữa đạn và đau thương hơn mọi miền quê nào khác. Chiến tranh đã lùi xa nhưng những đau thương còn đó,  một dãi đất hẹp miền trung mà có đến ba nghĩa trang liệt sỷ cấp quốc gia có đến hàng ngàn ngôi mộ liệt sỷ đang yên nghỉ nơi đây. Cũng chính  vì vậy mà người ta gọi nơi đây là mãnh đất thiêng.
Ghé thăm không có gị hơn chúc chị cùng gia đình mạnh khõe .  Thân ái.

Trùng bài tự xóa.

Có nơi nào trên đất nước Việt Nam không có Bông Lau?

Vậy có ai đã từng biết đến "TRUNG ĐOÀN PHÁO BINH BÔNG LAU" lại không nghĩ đến những mái đầu đả ngả sang màu bông lau từ lâu lắm rồi.

Và rất nhiều, từng cụm bông nhỏ xíu trên bông lau ấy đã bay đến nơi vô định...

Sapa cảm ơn @giabao71vn, @nguyenquangtri và các anh đã nhắn tin thăm hỏi Sapa trong thời gian vắng mặt qua.

Ba Duyệt nay yếu lắm. Bài viết của ba còn nhiều, tư liệu dạy học ở trường Sĩ quan Pháo Binh cũng nhiều, đặc biệt những năm tháng chiến trường Căm Pu Chia - Ngày Sapa còn là sinh viên y khoa, thuở ấy tuổi thanh xuân.

Viết là việc khó khăn lắm mỗi khi ngồi trước máy lại chìm vào ý nghĩ về ba nay như ngọn nến trước gió. Biết là qui luật "Sinh-lão-bệnh-..." nhưng khó lắm để mà viết về những câu chuyện chiến tranh - mà nay tư liệu đã đủ thời gian để người Mỹ công bố rất nhiều hình ảnh, bài viết... Phải có một trái tim khỏe mạnh, ý chí vững vàng.

Sapa muốn gửi và chia xẻ với anh chị em một vài trong số hình ảnh cây lau mà mỗi nẻo đường đất nước Sapa có dịp đi qua đều muốn ghi lại vẻ đẹp... biết tả thế nào. Trong mắt Sapa cây lau đã in đậm lắm rồi. Một loài cây mà dáng dấp thì đầy vẻ kiều mị mà lại dẻo dai trong nắng gió, bão tố...

Nhiều lần Sapa đã tự hỏi ai đã đặt tên "Trung đoàn Pháo binh Bông Lau"? Có phải cái tên ấy được đặt từ ngày xa xưa bên "Sông Lô sóng ngàn Việt Bắc,  bãi dài ngô lau núi rừng âm u..." ? Tác giả của tên ấy hẳn là một người rất đáng kính và được ngưỡng mộ.

Có một lần Sapa đi học ở Thụy Sĩ, lúc mới sang cô giáo chở đi vòng quanh thăm Geneve, lúc ấy vào tháng 9, thời tiết tuyệt đẹp, Sapa bỗng thảng thốt thấy một bụi lau nở hoa trắng xóa ở một khoảng vườn công viên ngay trước mặt. Họ đắp lên và xây thành một gò cao khoảng 3-4m, trên đỉnh gò ấy chỉ trông duy nhất bụi lau lớn ấy. Trong một thành phố hiện đại nhường ấy bỗng mềm mại hẳn bởi những bông lau trắng như cụm mây xà xuống phố, nghiêng nghiêng, mượt mà như những tà khăn voan trắng bay trong gió.



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_04_zpsa6aa5f93.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_04_zpsa6aa5f93.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_05_zps4aefb201.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_05_zps4aefb201.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_07_zps5afeb0a7.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_07_zps5afeb0a7.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_08_zps7e3fc323.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_08_zps7e3fc323.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_10_zpsefd925e6.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_10_zpsefd925e6.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_11_zps2c591a20.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_11_zps2c591a20.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_14_zps11c342b1.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_14_zps11c342b1.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_18_zpsb3e9b479.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_18_zpsb3e9b479.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_19_zps2908700b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_19_zps2908700b.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_20_zpsd7b51838.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_20_zpsd7b51838.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_25_zps49fbfd2d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_25_zps49fbfd2d.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_26_zpsb6df1361.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_26_zpsb6df1361.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_27_zps22efcd71.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_27_zps22efcd71.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_29_zps89d590e2.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_29_zps89d590e2.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_30_zps4db2f023.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_30_zps4db2f023.jpg.html)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_32_zps1a497cdb.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_32_zps1a497cdb.jpg.html)




(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_37_zps5e6fbed9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_37_zps5e6fbed9.jpg.html)

-------

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/DSC_3777_zps12ed9033.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/DSC_3777_zps12ed9033.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/DSC_3777A_zps03cc4644.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/DSC_3777A_zps03cc4644.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/DSC_3778_zpsf69df701.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/DSC_3778_zpsf69df701.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET/DSC_3780_zps40554bcc-1.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/BA%20DUYET/DSC_3780_zps40554bcc-1.jpg.html)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET/DSC_3781_zpsf782b129.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/BA%20DUYET/DSC_3781_zpsf782b129.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET/DSC_3784_zps56277a8c-1-1.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/BA%20DUYET/DSC_3784_zps56277a8c-1-1.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/DSC_3783_zpsff173430.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/DSC_3783_zpsff173430.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/BA%20DUYET/DSC_3786_zps43708893.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/BA%20DUYET/DSC_3786_zps43708893.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_26_zpsb6df1361.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/Trung%20Doan%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau/caylaulach-2013aug-hnhung-phaobinhbonglau_26_zpsb6df1361.jpg.html)

...Mình là lính Trung Đoàn Công Binh Cầu phà 249 (Tiểu Đoàn 2) .Ngày 30/3 /1972 Đợn vị mình được lệnh chở phà cho xe pháo ,tăng qua sông chỗ ngay Cầu Hiền Lương .Đang tác nghiệp thì bị máy bay địch phát hiện ,vậy là bom pháo ,mà là pháo từ các hạm tàu của Mỹ bắn vào( Vì khi ấy các căn cứ :Cồn Tiên ,Dốc Miếu ,Đầu Mầu,Quán Ngang..đang bị pháo ta khống chế) .Và ngay cạnh Lô cốt bờ Bắc là hầm chỉ huy của tiểu Đoàn 1 ,Trung đoàn 249 bị trúng quả đạn pháo khoan .Tất cả cán bộ của Tiểu đoàn 1 gồm 7 người đều hy sinh .
Cách đây mấy năm thì Trung Đoàn 249 đã vào xây một Bia tưởng niệm (Tiếc là mình không biết đưa ảnh lên).
    Năm 1972 mình đã từng rải dây Điện thoại từ Vĩnh Nam (Hồ xá nằm trong xã Vĩnh Nam) ra Hiền lương ,lúc ấy ,dưới chân Cột Cờ không biết bao nhiêu là các loại ống và cột đã bị gãy và đổ ngổn ngang .Vào xin nước của Công an vũ trang ( lính chuyên cắm cờ Hiền lương ) mới biết anh em hy sinh vì cắm cờ nhiều lắm.Vì 1 lá cờ khi treo lên chỉ được 10,15 ngày là bị nắng gió giật rách ngay ..
    Còn bài hát :BÌNH-TRỊ_THIÊN khói lửa có câu :"Ai đã vô Đông Hà ,đã qua Ngô xá ..." thì Ngô Xá chính là Hồ Xá đã được bà con Đặc Khu Vĩnh Linh xin được đổi lại khi Vĩ tuyến 17 chia đôi 2 Miền .Miền Nam khi ấy Ngô Đình Diệm làm Tổng Thống và cụ Hồ Chí Minh làm chủ tịch ở Miền Bắc ...
  

Bạn nhầm địa danh Ngô Xá ra Hồ Xá rồi. Bản gốc BTTKL của NVT vẫn là Ngô Xá. Đây là tên 2 làng Ngô Xá Đông và Ngô Xá Tây thuộc xã Triệu Trung, Triệu Phong giáp với xã Hải Xuân của huyện Hải Lăng nằm trên trục đường 68 đi từ TX Quảng Trị vào Diên Khánh (Hải Lăng) để nối với đường 49B ra Mỹ Chánh và vào Thuận An.

Còn dân Hồ Xá (Vĩnh Linh) thích đưa địa danh của họ vào bài hát đó là việc của họ mà ta gọi là nhạc chế

Gia đình Quân đội, chẳng ai không nghẹn ngào khi nghe tin Đại tướng ra đi vào cõi vĩnh hằng.
---------------

Đi Tây Bắc thăm Mộc Châu. Đẹp lắm.

Bia đá Tây Tiến nằm ngay bên con đường lớn của thị trấn mới.

Tha thẩn bước lên những bậc đá, đến trước bia, người bỗng gai gai. Đứng trước bia khấn thầm.
Xung quanh núi non trùng điệp, nhiều mái ngói, chóp nhà đẹp.
Nhưng trong lòng buồn thảm.

Ngày hôm sau về Hà Nội, tối nghe tin Đại Tướng mất. Đại tướng thọ cao tuổi, Đại tướng đi như mang theo theo nhiều điều đi mất…


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_01_zps8db30f5e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_02_zpsf46dd66a.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_07_zpsaec241d3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_08_zpsef154549.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_09_zps289cf681.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_10_zps7480b329.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_11_zpsaf0875d6.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_12_zpsa4bd1788.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_13_zps1d46c6c2.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_14_zps5aedf50c.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_15_zpsbf443714.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_16_zps37f36f35.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_17_zpsa4b62a03.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_18_zpse938f24d.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_19_zpsff291011.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_20_zps4bc59104.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_06_zpsd683084f.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_21_zpsf9ff9903.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_23_zpsa53ff123.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/biadataytien-mocchauoct2013_24_zpsa03d1f06.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_3_zps4a0e34d4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_1_zps2468aabc.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_2_zps167028ba.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_7_zpsb4eea25e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_5_zps8cd225c3.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Oct%20Bia%20da%20TAY%20TIEN/kinhviendaituong_6_zps008a055b.jpg)

Sapa cố gắng ghi lại toàn cảnh nơi Đại tướng yên nghỉ để chia sẻ vớ ACE không có điều kiện đến viếng vào dịp Thất tuần.

Lũy Thầy, viện bào tàng Quảng bình
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_00_zpse6296dfa.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_00_zpse6296dfa.jpg.html)

Hào nước quanh lũy Thầy
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_01_zps666faa2b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_01_zps666faa2b.jpg.html)

Khách sạn Sài Gòn - Quảng Bình
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_02_zps42c80b8c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_02_zps42c80b8c.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_03_zps2bfda5c5.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_03_zps2bfda5c5.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_05_zpsaafb1c65.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_05_zpsaafb1c65.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_06_zpsa6f1df58.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_06_zpsa6f1df58.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_04_zpsd355df0d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_04_zpsd355df0d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_07_zpsddb8864d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_07_zpsddb8864d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_10_zps5d366a21.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_10_zps5d366a21.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_11_zps7573cfe0.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_11_zps7573cfe0.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_13_zps344c93bb.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_13_zps344c93bb.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_15_zpsa17403f9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_15_zpsa17403f9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_12_zps1904be78.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_12_zps1904be78.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_16_zps256ed9ae.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_16_zps256ed9ae.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_19_zps61946fad.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_19_zps61946fad.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_20_zps962a7d18.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_20_zps962a7d18.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_18_zps5aed5f1d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_21_zps7f14fa8b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_21_zps7f14fa8b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_21_zps7f14fa8b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_21_zps7f14fa8b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_17_zps24d9a35b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_17_zps24d9a35b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_23_zps6c2d9e53.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_23_zps6c2d9e53.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_22_zpscb00bfa9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_22_zpscb00bfa9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_24_zps7a0a793b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_24_zps7a0a793b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_25_zps633021be.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_25_zps633021be.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_27_zps306e1b4b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_27_zps306e1b4b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_26_zps2b7c6b19.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_26_zps2b7c6b19.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_28_zps49058b78.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_28_zps49058b78.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_32_zps680736ce.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_32_zps680736ce.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_30_zpsdfcf54a9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_30_zpsdfcf54a9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_29_zps57f26bd1.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_29_zps57f26bd1.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_33_zpsb704f823.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_33_zpsb704f823.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_38_zps98e8bf55.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_38_zps98e8bf55.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_37_zps05ce40b9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_37_zps05ce40b9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_36_zps4f8c064b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_36_zps4f8c064b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_39_zpsa748094f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_39_zpsa748094f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_35_zpscd45cb0c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_35_zpscd45cb0c.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_34_zpsb80eaea5.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_34_zpsb80eaea5.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_40_zps22aa7247.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_40_zps22aa7247.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_41_zps37f8e9b3.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_41_zps37f8e9b3.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_42_zpsb09ca4f2.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_42_zpsb09ca4f2.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_43_zpsc2c3cecb.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_43_zpsc2c3cecb.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_44_zpsdf2dfc05.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_44_zpsdf2dfc05.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_45_zps47fa0a7c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_45_zps47fa0a7c.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_49_zps1693b29f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_49_zps1693b29f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_48_zps2255d461.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_48_zps2255d461.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_47_zpsa4412708.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_47_zpsa4412708.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_46_zps17e67e05.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_46_zps17e67e05.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_51_zps41213412.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_51_zps41213412.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_55_zps2cb449f4.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_55_zps2cb449f4.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_53_zps6072fd24.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_53_zps6072fd24.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_54_zps8085e5f9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_54_zps8085e5f9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_56_zps4601a025.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_56_zps4601a025.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_52_zps73173131.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Kinh%20Vieng%20mo%20Dai%20Tuong/2013nov18viengmodaituongvonguyengiap_52_zps73173131.jpg.html)

Ký sự http://hothihongnhungdr.blogspot.com/2013/11/vieng-ai-tuong-vo-nguyen-giap.html#more 

Từ Đồng Hới, đi vào phía Nam thăm quê nhà Đại Tướng,
Sau bão và thoát bão, Nhiều vùng quanh Đồng Hới nước còn ngập úng.
Khỏang 4 km từ đường từ quốc lộ 1 đi Lệ Thủy vào nhà Đại tướng nước mênh mông như biển. Con sông Kiến Giang nước đầy.

Đường vào làng qua cánh đống ngập mênh mông như biển

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_00_zpsff0f59c4.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_00_zpsff0f59c4.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_03_zps58ae76f6.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_03_zps58ae76f6.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_02_zpsa050da8b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_02_zpsa050da8b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_05_zpsf3d1cc6f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_05_zpsf3d1cc6f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_04_zps77736988.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_04_zps77736988.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_07_zps237e8e3f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_07_zps237e8e3f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_08_zps083caae1.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_08_zps083caae1.jpg.html)

Chuẩn bị vào làng

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_06_zps721f33a2.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_06_zps721f33a2.jpg.html)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_09_zps2b145b3b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_09_zps2b145b3b.jpg.html)

Trạch Hói

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_12_zpscd61b948.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_12_zpscd61b948.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_10_zpsb1ea6dc0.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_10_zpsb1ea6dc0.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_11_zpse76744f2.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_11_zpse76744f2.jpg.html)

Con đường chạy từ cánh đồng thẳn ra Chạch Hói, cây dừa già ở cổng nhà Đại tướng

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_14_zps7db4e0ba.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_14_zps7db4e0ba.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_13_zps9229b334.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_13_zps9229b334.jpg.html)

Cổng nhà
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_15_zpsfddfc26f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_15_zpsfddfc26f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_17_zps72b0d787.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_17_zps72b0d787.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_16_zps82fe851e.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_16_zps82fe851e.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_18_zps39318f5e.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_18_zps39318f5e.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_19_zps5e262467.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_19_zps5e262467.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_20_zpse0b09e8c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_20_zpse0b09e8c.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_21_zpsaa09d3cc.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_21_zpsaa09d3cc.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_22_zpsb79ace3c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_22_zpsb79ace3c.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_25_zps077c5a03.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_25_zps077c5a03.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_23_zps53d4809f.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_23_zps53d4809f.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_24_zps119b7892.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_24_zps119b7892.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_31_zpsf7f281cf.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_31_zpsf7f281cf.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_30_zpsca81231b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_30_zpsca81231b.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_29_zps79e8c59d.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_29_zps79e8c59d.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_28_zpsba9d3316.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_28_zpsba9d3316.jpg.html)

Cháu ruột Đại tướng, Võ Đại Hàm
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_32_zpsba1c7f9b.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_32_zpsba1c7f9b.jpg.html)

Nhà thờ chi họ Võ ở làng
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_27_zps39d69491.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_27_zps39d69491.jpg.html)

Cây khế nhiều tuổi hơn Đại tướng, ông Hàm nói vậy
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_35_zps3ebfe1be.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_35_zps3ebfe1be.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_26_zps1dba1c1c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_26_zps1dba1c1c.jpg.html)

Bình phong trước sân
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_33_zpsb2685ed9.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_33_zpsb2685ed9.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_34_zpse6319122.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_34_zpse6319122.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_36_zps08448d99.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_36_zps08448d99.jpg.html)

Dậu chè tàu
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_37_zps22f53104.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_37_zps22f53104.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_38_zpsecebe47c.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2013%20Nov%2019%20Tham%20que%20nha%20Dai%20Tuong%20VNG/2013nov19quenhadtvonguyengiap_38_zpsecebe47c.jpg.html)

Cổng hướng đông (chếch bắc một chút) của thành cổ Quảng Bình mà!

@Quocngoaicu: Một cổng thuộc Lũy Thầy - Một phần của thành cổ Quảng Bình, bên cạnh là viện bảo tàng, ý của @Quocngoaicu là gì nhỉ ?
http://vi.wikipedia.org/wiki/L%C5%A9y_Th%E1%BA%A7y

Trong link wiki của @sapa đưa thì đâu có nói cái cổng thành cổ Quảng Bình là cổng Lũy Thầy? @sapa chụp từ ks SG-QB sang cổng thành và bảo tàng ...
Người ta bây giờ cố gắng vẽ lại sơ đồ hệ thống Lũy Thầy nhưng thiếu thông tin, trên thực địa thì hầu hết dấu vết đã không còn.

Wiki "Lũy Nhật Lệ (còn có tên khác là lũy Thầy và lũy Đồng Hới) là một công trình lũy quân sự tại khu vực ngày nay là Đồng Hới, Quảng Bình. Lũy này được Đào Duy Từ theo lệnh chúa Nguyễn Phúc Nguyên chỉ huy xây dựng nhằm mục đích bảo vệ Đằng Trong khỏi các cuộc tấn công của chúa Trịnh Đằng Ngoài."

Lũy Thầy - thành cổ Đồng Hới là một, Sapa biết cái cổng là một "di tích" nhỏ cũa Lũy

;D

Năm ấy học năm thứ nhất Đại học Y Huế.

Nhóm bạn thân có 3 cô : Hồng Nhung, Minh Khoa, Lệ Thanh.

Các trường Đại học Huế có truyền thống yêu nước, nhân văn được thể hiện mạnh mẽ trên diễn đàn Văn Nghệ. Ngày ấy, các bái hát về Biên Giới phía Bắc đã xuất hiện rất nhanh. Lúc ấy mình còn nhớ rằng khả năng sẽ có một số sinh viên y lên đường ra biên giới làm nhiệm vụ y tế.
 Như thông lệ, Đoàn thanh niên cộng sản phát động phong trào. Trường phổ biến lệnh động viên và phát động phong trào ca hát hướng về Biên Giới phía Bắc. Ngày ấy, có chị Hồng Hà con gái nhạc sĩ Trần Hoàn học trên mình một lớp, trường lại có nhiều giọng ca hay đoạt nhiều huy chương vàng của các cuộc thi nên phong trào rất sôi nổi, mạnh mẽ. Huế lúc ấy cũng có nhiều nhạc sĩ, thi sĩ nổi tiếng sống ở đó. Trần Hoàn, Thanh Hải, Nguyễn Khoa Điềm... Khi mình lên năm thứ 3 bắt đâu đi thực tập bệnh viện đã gặp nhà thơ Thanh Hải bị bệnh ung thư nằm tại BV Trung Ương Huế và mất tại đây. Năm này cũng là năm bài thơ của ông "Một mùa xuân nhỏ" sau đó được nhạc sĩ Trần Hoàn phổ nhạc thành bài hát truyền thống mỗi khi Năm mới đến, Xuân về phát trên sóng Đài tiếng nói Việt Nam sau lời chúc tết đêm Giao thừa.

Mình trong đội văn nghệ của lớp Y1A (chỉ có 2 lớp, YA và YB, mỗi lớp 100SV) và trong dàn đồng ca của trường. Bài hát chúng mình tập khi ấy có 3 bài :

Bài thứ nhất là bài : Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới của Phạm Tuyên

Tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới
Gọi toàn dân ta vào cuộc chiến đấu mới
Quân xâm lược bành trướng dã man, đã dày xéo mảnh đất tiền phương.
Lửa đã cháy và máu đã đổ, trên khắp dải biên cương
Đất nước của ngàn chiến công, vẫn sục sôi khí thế hào hùng
Những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa...đang gọi tiếp thêm những bản hùng ca!

Việt Nam! Ôi nước Việt yêu thương!
Lịch sử đã trao cho người một sứ mạng thiêng liêng
Mang trên mình còn lắm vết thương. Người vẫn hiên ngang ra chiến trường.

Vì một lẽ sống cao đẹp cho mọi người
Độc Lập - Tự Do!

http://www.youtube.com/watch?v=FyHefCJxhV4
http://baicadicungnamthang.net/bai-hat/chien-dau-vi-doc-lap-tu-do-tieng-sung-da-vang-tren-bau-troi-bien-gioi-1555.html


Bài thứ hai là bài: "Tiếng hát người chiến sĩ biên thùy" của nhạc sĩ quân đội Tô Hải.

Đây là một Tổ khúc nổi tiếng của nhạc sĩ. Mình không hiểu biết về âm nhạc nhưng âm hưởng của Tổ khúc thật hùng tráng, có đoạn thì thật thiết tha sâu lắng, trữ tình. Lúc ấy dàn đồng ca của trường học đoạn:
..
“Rừng cây xao xác lá, sương chiều dần dần buông
Đỉnh núi cao xa xa còn vang tiếng cồng ngân nga
Chíp, chíp ….
Có đôi chim đang bay tìm đàn
Đêm đến đậu bên bếp lửa nhà sàn
Ngơ ngác nhìn nhau, nghe giữa rừng sâu
Ai đang cất cao lời ca…
Màn sương đêm buông trắng núi, ánh chiều dần dần buông

Lạnh lẽo tiếng gió núi
thổi xao xác cành hoa lá
Hú hú …
Sáo vi vu anh trai  bản Mèo
Đêm đến tìm ai sáo ngỏ nhiều điều
Bung bính bùng buông, nghe giữa rừng sâu
Chiều biên giới đang buông xuống dần…
Buông xuống dần, buông xuống dần,…
Buông xuống, xuống, xuống,
xuống dần,…

Biên cương xa... xa…

 "Tiếng hát người chiến sĩ biên thùy"
http://www.youtube.com/watch?v=Oi0LVyJ6Rn8

Bài thứ ba là bài: Tiến Về Hà Nội

Trùng trùng quân đi như sóng.
Lớp lớp đoàn quân tiến về.
Chúng ta đi nghe vui lúc quân thù đầu hàng.
Cờ ngày nào tung bay trên phố.

Trùng trùng say trong câu hát.
Lấp lánh lưỡi lê sáng ngời.
Chúng ta đem vinh quang.
Sức dân tộc trở về.
Cả cuộc đời tươi vui về đây.

Năm cửa ô đón mừng đoàn quân tiến về.
Như đài hoa đón mừng nở năm cánh đào chảy dòng sương sớm long lanh.
Chúng ta ươm lai hoa sắc hương phai ngày xa.
Ôi phố phường Hà Nội xưa yêu dấu.
Những bông hoa ngày mai đón tương lai vào tay.
Những xuân đời mỉm cười vui hát lên.

Khi đoàn quân tiến về là đêm tan dần.
Như mùa xuân xuống cành đường nghe gió về.
Hà Nội bừng tiến quân ca.

Ngày ấy, đất nước ta khổ vô cùng. Ăn uống cơm độn, đói rách chỉ sau thống nhất đất nước có 4 năm. Người vượt biên, người kinh tế mới... Nhưng không khí hít thở của mình (ít nhất là cảm giác của riêng mình) với việc sẵn sàng bảo vệ đất nước trước nạn ngoại xâm là trong sáng và sẵn sàng hy sinh.
Nhóm ba đứa bạn gái thân nhau chúng mình nằm trong số hàng trăm đơn tình nguyện ra phục vụ chiến trường biên giới phía bắc. Máu lửa hơn, ba đứa mình còn trích tay lấy máu để điểm chỉ phần chữ ký.

Bọn mình đâu biết nhà trường lại đọc tên và tôn vinh 3 đứa trong buổi lễ mít tinh toàn trường, chắc sẽ có người còn nhớ.
Tuần lễ chuẩn bị tinh thân ra đi trôi trong nghiêm trang và ... hơi buồn. Chúng mình lo ba mẹ sẽ khóc.

Thế rồi... đã không đến lượt chúng mình.

Sau hơn 20 năm ba đứa gặp lại nhau, cứ đùn đẩy rằng ý tưởng của đứa kia, đứa nọ trích máu chứ không phải mình. Chỉ có điều ba đứa đều thừa nhận sẽ lên đường khi được gọi.

Tuổi trẻ là thế. Ngày 17 tháng 2 năm 1979 của chúng mình là thế.

Nay, nhớ và hướng về ngày nhân dân và quân đội nhân dân chết và hy sinh vì tổ quốc ở Biên giới, Biển đảo: Lệnh cấm tổ chức lễ tưởng niệm, cấm diễu hành ôn hòa, cấm... có ai không khỏi uất ức, nghẹn ngào huống hồ những gia đình mất con, em, chồng vợ hay bị bọn Trung Quốc xâm lược tàn sát, đốt phá nhà cửa, xóm làng...?

Chính phủ, đảng lãnh đạo Việt Nam hiện nay là ai, của ai ?

Nữ tổ 5, Lớp YA 1978-1984

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20January%20-%2017-2/17-2-1979Khoa1978-1984daihocyhue_zps8bc7b365.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2014%20January%20-%2017-2/17-2-1979Khoa1978-1984daihocyhue_zps8bc7b365.jpg.html)

----------

[/color]

Bài này có nguồn sớm nhất ở cái trang Khát vọng và được trang Ba Sàm đưa lại, truyền bá mà ra! Chính xác là như thế vì trong bài có sai 1 chữ mà tất cả những người chép lại đều bỏ qua.

Đây:
http://www.khatvong.org/2013/02/tu-lieu-34-nam-truoc-loi-cua-ang-csvn.html (http://www.khatvong.org/2013/02/tu-lieu-34-nam-truoc-loi-cua-ang-csvn.html)

Sao không đưa từ báo gốc nhỉ? :v

Báo nhân dân ngày 5-3-1979

http://baochi.nlv.gov.vn/baochi?a=d&d=Qik19790305&e=-------vi-20--1--img-txIN------# (http://baochi.nlv.gov.vn/baochi?a=d&d=Qik19790305&e=-------vi-20--1--img-txIN------#)

@bapchuoi: Theo Sapa thì tìm đọc, chia sẻ là quí rồi ạ, nguồn văn bản gốc là đúng nhất, ko phải ai cũng tìm được.
Sapa đã sửa lại lỗi (đánh máy) quan trọng mà @bapchuoi nhắc, ngoài ra còn vài lỗi chính tả thông thường khác.
Chân thành cảm ơn.

NGÀY ẤY VÀ BÂY GIỜ

2014-3-16
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/1979-2014ThanhNhungKhoa_zps99aac3fb.jpg)

Vợ chồng Khoa+Khiêm. BS Nguyễn Ngọc Khiêm sau khi tốt nghiệp đi chiến trường Cămpuchia 2 năm, sau khi trở về,  ra học thêm phẫu thuất chấn thương chỉnh hình ở BV Việt Đức 2 năm. Bây giờ là Phẫu thuật viên CTCH - "Bàn tay vàng" của Huế.
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/Khiem_zps1359235e.jpg)

Con gái của Lệ Thanh và Hồng Nhung
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/CongaicuaThanhNhung_zpse4dfddd9.jpg)


1979
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/ThanhNhungKhoa1979_zpsbec20af3.jpg)

Sau khi Sapa viết lại kỷ niệm thời thanh xuân ngày 19 tháng 2 năm 1979, Lệ Thanh - cô bạn mau nước mắt gọi điện và giọng nghèn nghẹn : "Cảm động quá, chúng mình phải gặp nhau lại nhân dịp này". Quả là cơ duyên ắt phải xảy ra.
Sau một tuần nhóm bạn xưa gặp nhau, "dư âm" như Lệ Thanh gọi điện nói vẫn làm nhóm con gái thẫn thờ. Thôi thì viết đôi lời ra cho lòng bớt chông chênh. Xin chia sẻ với VNM. Thành thực cảm ơn quí vị đã chia sẻ.
***************


Từ những năm thập kỷ 90, chương trình PAM , một dự án lớn của quốc tế tài trợ cho Việt Nam phủ xanh đồi trọc, tăng cường chống lũ, tăng cường lá phổi xanh cho trái đất đã giúp Huế, xứ sở yêu mến thiên nhiên, cây cối được nâng lên đến tầm như thưởng lãm nghệ thuật  là truyền thống của người Cố Đô. Sự tinh tế, nhẹ nhàng về sơn thủy, nhà vườn... là máu thịt của con người xứ Huế nói chung.

Vào học ĐH Y Huế năm 1978-1984, ngày ấy vùng ngoại ô Huế bao gồm các đàn tế Nam Giao, Xã Tắc, các khu lăng tẩm, đền chùa sau chiến tranh là những vùng hầu hết là đồi trọc sỏi đá, khô cằn, nắng lửa. Chỉ có một ít cây còn xót lại thưa thớt, đìu hiu. Ngày ấy cùng bạn học vẫn thỉnh thoảng đạp xe đi lên những vùng ấy rong chơi. Những địa danh quen thuộc phía nam sông Hương là lăng Tự Đức, Khải Định, Minh Mạng... Điện Hòn Chén, đồi Vọng Cảnh, đồi Thiên An, núi Ngự Bình, núi Bân... phía bắc sông Hương là Đại Nội, chùa Thiên Mụ, chùa Huyền Không, Bãi Dâu... Hay dọc ra biển Thuận An là Cồn Hến, Vĩ Dạ, Dương Nỗ...
Tối cuối tuần thời ấy thi thoảng tụ tập nhau ở cà phê vườn Dòng Sông Xanh đặt theo tên bản nhạc của Johann Stsauss bên sông Hương ngay dốc Đập Đá, Vĩ Dạ, một nơi khá đông khách sinh viên nhưng yên tĩnh và nhạc hay.
Những cái tên quán cà phê được giới sinh viên thi thoảng với ít tiền còm cõi của thập niên 80 hay ngồi là Tổng hội sinh viên, Liễu quán, Hồ Tịnh Tâm... Cái thú của cà phê ngày ấy là được nghe những bản nhạc hay rất hiếm. Đôi khi xa nhà, bước vào quán bỗng nhiên réo rắt Bức Thư gửi nàng Elise, hay thời ấy,  những bản nhạc Pháp rất phổ biến bấy giờ là Main dans la main, Bang bang, Mal, Oh mon amour... Lúc ấy ai kén cá chọn canh cơ chứ, rằng âm thanh chưa hay vì băng hoặc đĩa đã cũ quá hoặc sao chép nhiều lần... Những âm thanh quen thuộc ấy nay đôi khi vang lên trong tiềm thức, khi bắt gặp một cảnh quen thuộc đánh thức, hay một ngày kia ngồi trong xe đang chạy mải miết trên con đường ngoại ô châu Âu trong mắt là vườn, nhà ngay ngắn như tranh, rừng cây lướt nhanh bên đường. Cũng có thể là một đêm cuối năm tuyết rơi vần vũ trong pha đèn xe đi như là đơn độc...

...

Cũng thường đi Huế sau khi tốt nghiệp, đặc biệt là 10 năm lại đây có năm đi tới 2, 3 lần.

Chỉ khoảng 2 năm lại đây, tp Huế mới có chút khang trang.

Tuy nhiên phong cảnh Huế và vùng ngoại ô nay thì thật khó đẹp hơn được.

Hầu hết các tỉnh miền Trung nghèo đều dùng tiền của PAM để trồng cây ngắn vụ như bạch đàn, keo, chàm bông vàng để khai thác cây làm giấy. Nhưng Huế thì phủ xanh hầu hết xung quanh bằng thông lá nhọn.
Đã hơn hai mươi năm, những cây thông xanh non ngày nào đã cao hơn 10m lọt vòng tay ôm. Thảm thực vật nhờ bóng mát, giữ ẩm cho đất đã trở lại phủ xanh mặt đất sỏi đá cằn cỗi mà tâm trí Sapa còn nhớ rất rõ. Nhớ cả những đám cỏ vộc đầu chưa kịp xanh đã ngả sang trắng bạc như mái tóc cháy khô xơ xác trong nắng lửa miền Trung.

Thật là trân quí PAM, người làm dự án, người giữ gìn non xanh nước biếc để tháng 3 mùa xuân này - 2014, Sapa và nhóm bạn gái gặp lại sau 35 năm tính từ ngày viết đơn tình nguyện ra chiến trường biên giới phía Bắc  ngày 17 tháng 2 năm 1979 (nhưng cuối cùng trường không tuyển chọn SV đi).

Gặp lại nhau lần này đã ngoài 50, không còn dễ dàng để nói ra những điều mà năm tháng đã làm người phụ nữ có phần yếu mềm đi, không còn dám nói lời bông đùa dễ dàng như ngày nào. Cả ba chỉ nói rất ít về cái điều máu lửa trích máu điểm chỉ vào chữ ký đơn tình nguyện phục vụ chiến trường biên giới ấy. Trải nghiệm cuộc đời đã làm cho cả ba hiểu giá trị cuộc sống qua từng ngày. Cả ba có phần lặng lẽ, thoảng qua những ý nghĩ dưng dưng... câu nói bỏ dở lưng chừng.

Huế tháng ba lúc nào cũng có thời tiết rất đẹp: Khô ráo, se lạnh và muôn nơi cây cối đâm chồi nảy lộc biếc xanh hay những vòm cây bừng lên cả vầng chồi lá lộc hồng đậm suốt những con phố.

Cuộc đời trôi qua nhanh biết bao.

Không như ngày xưa đi học còn vang tiếng vọng dư âm chiến tranh khi tập văn nghệ trong trường bài hát phổ thơ của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: “Mẹ thương Akay, mẹ thương làng đói, con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều... Mặt trời của bắp vẫn nằm lưng núi, mặt trời của mẹ con nằm trên lưng...”. Huế hôm nay vọng trong đêm trên sông Hương êm đềm là những điệu hò Huế, là khúc Nam Ai, Nam Bằng và những ánh đèn màu vui mắt được thả xuống sông lung linh làm sáng thêm những cuộc sống đã có vị may mắn...

Buổi sáng mùa xuân trên sông Hương có đàn cò sải cánh, có đàn én chao lượn vun vút bên cửa sổ.

Xaxa, bóng con thuyền cau bé nhỏ và người chèo thuyền vẫn nghiêng mình bên mái chèo đưa khách sang ngang đến bến Đông Ba, Gia Hội...

Ngược dòng sông, dãy núi mờ xa trong màu xám, cây cầu Phú Xuân thanh mảnh thấp thoáng trong sương sớm.

Huế lặng lẽ như thuở nào.
_____
Huế, 2014 tháng 3, Rằm xuân tháng 2

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_01_zpsf16c7e8b.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_00_zps14323f25.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_05_zps443034d1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_06_zps7603d233.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_07_zps8aec9b9d.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_08_zps6f294efb.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_09_zpsad2d98ba.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_10_zps5fdfb268.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_11_zpsf9b92828.jpg)
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_12_zps84ff9c4e.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_13_zps7ea4bee8.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_15_zps4564cdf1.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_16_zps86a04b52.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_17_zps0022b1ef.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_18_zpsd4f29364.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_14_zps26f8d590.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_19_zps6013f0fa.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_20_zps3b98e044.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_02_zps41eb0066.jpg)

 (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/DOI%20THONG%20THIEN%20AN/2014-3-16YOUTH-HUE_04_zps1aa99281.jpg)



(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_22_zpsa6c28028.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_23_zpsd0753687.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_24_zpsaf147413.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_26_zps6bda7192.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_28_zps1d88f92e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014%20thang%203%20-%20HUE/SONG%20HUONG/2014-3-16YOUTH-HUE_25_zpsb66bee72.jpg)

QUÊ NỘI CỦA BA DUYỆT


Năm 1977, gia đình từ Bắc vào Nam, về quê ba, Quảng Ngãi.

Cũng năm mới vào ấy, chú Thuần, là con của ông chú, em ruột ông nội dắt về xóm Bầu, thôn Phước Toàn, xã Đức Hòa, Mộ Đức thăm quê của ba. Nhà bao nhiêu năm từ 77-87 chỉ có mấy mẹ con, ba vẫn làm việc ở Quân khu 5, Đà Nẵng và chiến trường Căm pu chia.

Làng quê trơ trụi, tiêu điều, hầu hết là những mái nhà tranh vách đất mới dựng.
Chẳng có một vệt ký ức nào về quê lần đầu và duy nhất 36 năm cho đến năm nay, năm 2014 về thăm quê ba vào dịp mùng 10 tháng giêng, ngày lễ Tế xuân họ Hồ Phước Toàn.

36 năm không về quê vì chỉ ở Quảng Ngãi 1 năm rồi đậu đại học đi học 6 năm, rồi ra làm việc, rồi lập gia đình với cơm áo gạo tiền quá đỗi thường tình mà lại là gánh nặng với một bác sĩ nữ làm quần quật ở phòng thí nghiệm lúi húi nghiên cứu không có một xu nào kinh phí, và có đồng lương ăn mày.

Năm nay, về thăm quê, nghĩ đi nghĩ lại quả đúng là "hội đủ nhân duyên". Quyết định được đưa ra như một sự đương nhiên. Nhà có mẹ và 3 chị em 2 gái 1 trai cùng về.
Mẹ và em trai từ nhà đi ra bằng tàu hỏa, mình và em gái từ Sài Gòn đáp máy bay ra Chu Lai. Mẹ và em trai ra trước đón ở sân bay về thẳng quê.

Trước khi về quê ông nội, đến thăm quê bà nội cách quê ông nội quãng 10 cây số.
Ngày xưa hay về quê bà nội chơi lắm. Cho đến nay, vườn nhà bà nội vẫn chẳng có rào dậu...

Bên ngoại của ba, quê bà nội là một gia đình họ Võ nhà nho ba đời, thời Tây con đi học tận Huế... nay con cháu đã lập nghiệp khắp nơi. Nhà cửa ông bà ở quê hương năm 77 về thăm chỉ là vùng đất trơ trụi vài bụi tre, vài cây chuối. Bà mới dựng nên cái lều tranh vách đất, xung quanh trồng ít dưa leo, đậu, cà...

Một ngôi nhà nhỏ dựng lại trên nền xưa. Người mà ông cố nhận nuôi từ bé, vì nhà con trai lớn tham gia chống Tây, con trai trẻ sau này chống Mỹ, chẳng còn người con trai nào trong nhà. Ba bảo thời ấy những người có nhận thức đều theo cụ Hồ giải phóng dân tộc. Bà nội hỏi vợ cho ông con nuôi rồi cùng gia đình con nuôi sinh sống coi sóc phần mộ. Khi người vợ còn sống, gia đình trồng dâu nuôi tằm. Nay thì chỉ còn sống nhờ vào vườn và mấy sào ruộng. Chỉ còn cha và đứa con gái gầy gò mắc bệnh tim, cậu lớn cũng đã đi nghĩa vụ.

Thắp hương, khấn vái trên bàn thờ trong nhà xong xuôi, mọi người đi ra nghĩa địa bên sườn đồi khá xa thôn xóm quãng 5 cây số thăm ông bà, họ hàng đã quá vãng.
Ông cậu đã mua một khoảng đất riêng trong ấy. Vùng đồi trọc khi xưa giờ cây tràm đã phủ kín, cao chừng 5, 6 mét. Mùa này khí hậu mát mẻ, cây cối xanh tươi. Xe chạy đến tận nơi, một nghĩa địa qui hoạch ngăn nắp, nằm yên ắng giữa những vùng đồi cây thoai thoải.

Phần mộ của ông trẻ, liệt sĩ danh tiếng mà chính quyền địa phương đã tôn vinh bị lính Ngô Đình Diệm thủ tiêu mất xác được xây trang trọng. Đứng trước mộ ông thấy nao lòng, nhiều cảm xúc, nhiều suy nghĩ mông lung buồn bã

Tháng Giêng lễ tảo mộ cũng thật là thuận lẽ. Không khí đất trời cây cối tràn nhựa sống. Dương khí thịnh nên ngay trên khu vực âm thịnh cũng không quá âm u.

Hương khói, khấn vái xong, từ từ lên đường đi tiếp

Dọc con đường quốc lộ 1 về Mộ Đức, hai bên đường những cánh đồng làng mạc xanh thẳm, những đàn có trắng thấp thoáng trên ruộng lúa mướt xanh mát mắt và êm ả. Đất nước của con người cần cù, tần tảo, thông minh không có chiến tranh, ít hơn những đầu óc tham tàn thì đâu nên nỗi bao nhiêu năm đói rét bần hàn. Lẽ ra trong lòng nên vui hơn bội phần thì lại không xua đi nổi nỗi buồn, sự ảm đạm về bức tranh chính trị xã hội đương thời và vài năm tháng tới...

Phía tây đường quốc lộ đã hiện ra con đường đi vào. Kia là cái đập nước trị thủy 300 năm của xã Đức Toàn nay đã được xây cầu và đập chắn kiên cố vững trãi. Lối nhỏ quanh quanh đi vào vườn nhà của ông nội sạch sẽ. Những hàng cau vươn thẳng tắp với những buồng cau chĩu quả xanh quả vàng. Những hàng rào dâm bụt, ti gôn đầy hoa. Thi thoảng những cây phượng hoa vàng, đỏ hay được dùng để cúng nở đây đó trong vườn. Rằm tháng giêng, nên những luống cải, rau diếp, đậu que mướt mà. Làng quê đẹp hơn cả mong đợi. Trong lòng tràn ngập một cảm giác biết ơn về sự may mắn rằng, quê hương nay đã khác xưa, chưa ăn ngon mặc đẹp nhưng chắc chắn là đã có ăn no mặc ấm.

Năm nay về quê nội, có phần thuận tiện. Chỉ một nỗi trong lòng dấu buồn vì ba không còn tự đi ra được. Đây là quê hương, gia đình ba mong được thấy cảnh con cháu, họ hàng hội ngộ cùng về thắp nén hương dâng ông bà ngày Lễ Tế Xuân truyền thống hàng năm, nơi ba thường hồi tưởng kể say xưa...  Mình cũng thường nghe, nhưng không tỏ ra thích thú gì vì ấn tượng lần đầu về thăm ngày mới về miền Nam.

Viết về quê nội, nhiều chuyện, nhiều chi tiết về nhà ông nội với nhà lớn, nhà ngang, giếng nước luôn đầy và trong vắt mát lạnh, có hay cây đào, cây mận ngoài cổng. Bác họ còn kể con đường trước nhà ông nội là con đường cho các cậu ấm họ Hồ đua ngựa khi xưa, con sông đào có cái đập chắn, ngày xưa mùa nước lụt là các cô các bà xuống thuyền đánh bài cho qua mùa lũ... Về ông bà xưa nuôi ăn ở hàng mấy trăm xuất đinh đào sông cấp nước, trị thủy nên họ Hồ được vua ban dùng nước đời đời mà không phải đóng thuế...

Nay về quê có đôi chút thuận tiên, họ hàng con cháu đông đủ, làng mạc xanh tươi, thanh bình ba lại không về được. Không nói ra mà vướng bận trong lòng thành nỗi muốn viết bao điều cảm nhận mà
cứ gập ghềnh không viết nổi.

Chiều tà, mặt trời đỏ rực lặn xuống dãy núi Dàng phía tây. Hàng cau bên nhà thờ họ cao vút thẳng tắp in bóng trên nền trời hoàng hôn huy hoàng. Lòng nhói buốt bàng hoàng như lo lắng hoảng hốt một ngày mai gần sẽ hoang vắng hẳn trời chiều quê nội.

Chiến tranh đã lấy đi gần hết cuộc đời ba, từ thuở niên thiếu cho đến ngày nhập ngũ tòng quân.
Cả cuộc đời ba khao khát học, cho đến 80 tuổi vẫn ngủ mơ thấy được đi học tiếp những kiến thức mình mong muốn biết. Cả cuộc đời của niềm đam mê hiểu biết chỉ có được chút ít thời gian rảnh dỗi trong những cuốn sách để tìm, để học. Khi về hưu, từ chiến trường về ba mang theo về nhà cuốn "xác suất thông kê" bằng tiếng Anh.

Quê nội là hình ảnh buồn thương mất mát và những vô nghĩa của thân phận con người trong chiến tranh, trong những thử nghiệm ý tưởng của một số kẻ lãnh đạo...
Quê nội là hình ảnh của những thân phận không thể quyết định được đời mình, chìm nổi khốc liệt trên các chiến tuyến và sau hết là vô thường sau hơn 80 năm ngắn ngủi.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_01_zpsb7d4f84d.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_02_zps4ef14874.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_03_zpsb71da63e.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_04_zps063bac25.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_06_zpsda9be401.jpg)
(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_05_zpse05b4668.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_07_zpsc7bc4f22.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_08_zps8bb8e4ec.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_09_zps5896b1d4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_10_zpsa52201e4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_11_zps2f0273de.jpg)[/URL]

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-%20LE%20TE%20XUAN%20HO%20HO/hinh%20be/quangaitet10-1alletexuan_12_zps9a91519f.jpg)

CHÚC MỪNG NGÀY THÀNH LẬP QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM 22 THÁNG 12

TƯỞNG NHỚ ĐẠI TƯỚNG NHÂN DÂN VÕ NGUYÊN GIÁP

CHÚC MỪNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM VÀ THÂN QUYẾN ĐƯỢC MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC VÀ THỊNH VƯỢNG

Sapa nghe mấy anh cựu lính pháo binh QDNDVN nói tháng 11 năm 2014 này , TRUNG ĐOÀN PHÁO BINH BÔNG LAU được nhận danh hiệu anh hùng. Ba Duyệt đợi mà chả thấy giấy mời hay giấy báo tin để cho con gái được có cơ hội ra chào các bác, các cô chú và anh chị em Binh chủng Pháo Binh - "Chân đồng vai sắt đánh giỏi bắn trúng".

Hôm nay Sapa chia sẻ với VNMILITARYHISTORY một bức hình quí cho đủ bộ ảnh lịch sử về hàng binh căn cứ Tân Thanh (Camp Caroll) Quảng Trị 1972. Khi đón hàng binh, chỉ một mình ba Duyệt ra đón như lời ba kể. Lúc này, ai thích chụp ảnh kỷ niệm (như ông Quí Hải tưởng tượng ra và viết như thế) cũng không được vì chả có mặt.

1. Ba Hồ Văn Duyệt bắt tay trung tá Phạm Văn Đính VNCH

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-12%20quang%20tri%20pham%20van%20dinh/TrungtaPhamVanDinh-CampCarroll1972QuangTri_zpsb5b60f92.jpg)

2. Ba Hồ Văn Duyệt bắt tay trung tá Vĩnh Phong VNCH

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2014-12%20quang%20tri%20pham%20van%20dinh/TrungtaVinhPhong-CampCarroll1972QuangTri_zpsf1780a66.jpg)

   Chào bạn Sa Pa con gái rượu của thủ trưởng Duyệt.

 Bạn tìm đc hai bức ảnh rất giá trị về lịch sử của đời binh nghiệp khg phải ai cũng có đc với điều kiện, hoàn cảnh và công việc của mình.
  ảnh này chắc bạn mới tìm đc trên báo chí nước ngoài. càng có giá trị mang tính khách quan.

@Zin Ba Cầu: Sapa nhận thấy rằng những điều chân thực luôn có cách bộc lộ rất giản dị.
Còn rất nhiều những điều chân thật khác trong tư liệu chính ba Duyệt lưu giữ, ghi chép, có những kỷ vật viết tay ba Duyệt còn ép nhựa bao lại. Chỉ cần nhìn những gì ba giữ, biết ba trân trọng những phần đời hữu duyên mà ba gặp, dù là làm việc, chinh chiến hay sống đời thường, cũng như từng thời điểm của cuộc đời ba và gia đình ... Những bức vẽ ký họa hay chân dung thành viên gia đình rất đỗi yêu thương.
Vậy, có gì là ngạc nhiên khi cuộc đời cũng gìn giữ những gì về ba rất mực đủ đầy như thế phải không Zin Ba Cầu.
Lành thay.

Ảnh này của quân giải phóng chụp ... báo tây đăng lại!
Nhưng ai là người chụp những tấm ảnh này và địa điểm chính xác là tại trận địa hay ở hậu cứ quân GP?

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-2%20-%2021%20Mung%203%20tet%20At%20Mui/Ho%20Van%20Duyet%20-%20Truong%20si%20quan%20phao%20Binh1_zpsmqvu7zd7.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-2%20-%2021%20Mung%203%20tet%20At%20Mui/Ho%20Van%20Duyet%20-%20Truong%20si%20quan%20phao%20Binh1_zpsmqvu7zd7.jpg.html)           (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-2%20-%2021%20Mung%203%20tet%20At%20Mui/Ho%20Van%20Duyet%20-%20Truong%20si%20quan%20phao%20Binh%202_zps8zpy7gwg.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-2%20-%2021%20Mung%203%20tet%20At%20Mui/Ho%20Van%20Duyet%20-%20Truong%20si%20quan%20phao%20Binh%202_zps8zpy7gwg.jpg.html)

Đất nước ta lưu truyền hai câu chuyện nghề nông thời Hùng Vương, đó là sự tích quả dưa hấu và sự tích bánh chưng bánh dầy. Từ thời Hùng Vương thứ nhất đến nay gần 4.700 năm, từ vua Hùng Vương cuối cùng đến nay cũng đã 2.318 năm, vậy mà các sự tích nghề nông đó còn được lưu giữ. Câu chuyện đó không có tình tiết ly kỳ hấp dẫn như thần thoại Tây Phương hoặc gần gũi ta hơn là câu truyện Phong Thần Trung Quốc. Sức sống của hai sự tích trên có lẽ ở chỗ nó là trang sử bằng miệng ghi lại nền văn minh nông nghiệp rực rỡ của tổ tiên ta thời kỳ Hùng Vương.

Nhà văn Tô Hoài đã khai thác sự tích quả dưa hấu viết nên một câu chuyện của thiếu nhi. Quyển sách có tác dụng giáo dục cho các cháu tinh thần dũng cảm, cần cù, lao động sáng tạo của một Hoàng tử vượt qua thử thách gian nan. Nghĩ rằng nhà văn khai thác thêm thành tích kỳ diệu của nền văn minh nông nghiệp hàng đầu nhân loại của ta thời đó thì cũng có thể bồi dưỡng cho các thế hệ hôm nay và sau này lòng tự hào dân tộc, lòng mến yêu và có trách nhiệm với quê hương.

Sự tích bánh chưng bánh dầy có lẽ còn phong phú hơn chuyện quả dưa đỏ. Cấu tạo chiếc bánh chưng và kỹ thuật chế biến bánh dầy là minh chứng cho nền nông nghiệp phát triển cao từ thời Hùng Vương và việc nha nước coi trọng nghề trồng trọt, một đỉnh cao của văn minh thời đó. Vua Hùng đã trao ngôi báu cho người sáng tạo ra bánh chưng bánh dầy.

Nhân ngày Tết một nam qua, tôi có giới thiệu cho một người Âu rằng chiếc bánh chưng cổ truyền đã ra đời cách đây 4.000 năm. Người Âu này trố mắt ngạc nhiên. Ngạc nhiên cũng phải, cách đây 4.000 năm nhiều dân tộc có thể chưa biết làm bánh chứ chưa nói đến làm một cái bánh có dưỡng chất đầy đủ và cân đối như thế. Tiếc rằng tôi không đủ ngoại ngữ để diễn giải khía cạnh triết học của chiếc bánh chưng. Nếu nói được thì hẳn ông bạn người Âu còn ngạc nhiên gấp nhiều lần hơn nữa. Hẳn ông ta cũng như số đông người nước ngoài (cả người nước ta) không hay rằng nước Việt xưa cũng là một khu vực của cái nôi khai sinh ra học thuyết Âm Dương Ngũ Hành nổi tiếng.

Tôi không đọc được nhiều, mộn Triết học Phương Đông cổ lại càng kém cỏi nhưng thấy hình đồng tiền trên mặt trống đồng cũng đủ khẳng định rằng học thuyết Âm Dương đã có trong tư duy triết học dân tộc từ ngàn xưa. Chắc chắn thời đại trống đồng chưa có tiền bạc; Hình tròn bên ngoài, hình vuông ở giữa bên trong, không có cách lý giải nào đúng hơn là biểu tượng Âm Dương chắc sớm hơn rất nhiều thời đểm đúc biểu tượng Âm Dương lên trống đồng. Hình tròn trên trống đồng là biểu tượng tính động của Dương, chiếc bánh dầy cũng hình tròn động của Dương là tinh, trong, bánh chỉ có tinh bột không có chất liệu hỗn hợp, màu sáng cũng là Dương. Hình vuông trên trống đồng biểu hiện tính tĩnh của Âm, chiếc bánh chưng cũng có hình khối vuông, vững vàng, tĩnh và còn thể hiện thêm tính chất đa tạp do chất liệu hỗn hợp nếp, đậu, thịt, gia vị và tính nuôi dưỡng của khái niệm Âm xưa. Trái với màu sáng của bánh dầy, bánh chưng màu tối, màu Âm.

Chiếc bánh mà thể hiện được nền nông nghiệp phong phú, lại minh họa được cả triết học của nền sản xuất đó thật đáng... nhường ngôi cho. Có thể hình dung Hoàng tử Lang Liêu không những là nhà nông tài hoa mà còn là một triết gia thâm thúy.

___________

Hồ Văn Duyệt.

Bài đăng trên TẠP CHÍ CẨM THÀNH Số 76

TÊN NƯỚC TRONG LỊCH SỬ

Kể chuyện với các cháu nhân ngày giỗ tổ Hùng Vương


Tổ quốc ta trải mấy nghìn năm lịch sử, tên nước nhiều lần thay đổi, nhưng hầu hết đều có chữ Việt.

Theo truyền thuyết, thời cổ xưa có các tên: Viêm Việt, Việt Thường, Bách Việt. Từ nhà nước Văn Lang cho đến nay có các tên: Âu Lạc (gồm Âu Việt và Lạc Việt), Nam Việt, Đại Cồ Việt, Việt nam.

Chữ "Việt" cổ ( hình dưới) tượng hình khá xác đáng đất nước ta xưa

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/chuViet%20BO%20ME_zps2t5chate.jpg) 

Tại đền Hùng (Vĩnh Phú), cột đền bên phải khu đền Trung có bố chữ "Bách Việt Sơn Hà". Từ xa xưa các dân tộc Bách Việt đã có mặt ở một vùng rộng lớn phía nam sông Dương Tử. Lịch sử truyền khẩu nói. thời Bách Việt cương vực nước ta "bắc giáp hồ Động Đình, nam giáp Hồ Tôn, tây giáp Ba Thục, Đông giáp biển Nam Hải".

Bách Việt là dân trồng lúa. Lúa gạo Lúa gạo được thể hiện ở chữ "mễ" (mễ là gạo) tượng hình cây lúa viết ở trung tâm chữ "Việt". Khung hình vuông chung quanh chữ "mễ" là hình tượng bờ ruộng (...). Phía trên hình vuông có dấu phẩy là bó mạ để trên bờ ruộng tượng hình việc cấy lúa nước. Phía dưới hình vuông có hình cái rìu xéo là dụng cụ phát rẫy để trồng lúa nương. Người Kinh làm lúa nước, người miền núi làm lúa nương

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/chuViet%20BO%20ME_zps2t5chate.jpg)  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/chuViet%20-%20bo%20Tau_zpsp9iqw5j5.jpg)

Dân Bách Việt là dân trồng trọt, vốn hiền hòa, muốn được yên bình để cày cấy. Năm 221 TCN, nước Tần diệt sáu nước Sở, Yên, Tề, Triệu, Ngụy, Hàn. Doanh Chính xưng hoàng đế. Doanh Chính vốn là con một tay đầu cơ cỡ bự, tham vọng không có bờ bến. Khoảng năm 218 TCN, Doanh Chính huy động 50 vạn quân quyết thôn tính Bách việt có truyền thống văn hiến, trọng văn hơn võ, nhưng trước họa xâm lăng, người Âu, người Lạc đã kháng chiến vô cùng anh dũng suốt 5,6 năm trời. Phải chăng đây là cuộc kháng chiến toàn dân đầu tiên của dân tộc Việt ở thế dùng ít đánh nhiều, lấy yếu thắng mạnh. Theo sách "Hoài Nam Tử" của Trung Quốc "Quân Tần thây phơi máu chảy hàng mấy chục vạn". Chủ tướng giặc Đồ Thư bị nỏ thần An Dương Vương bắn chết. Vua Tần phải ra lệnh rút quân nhưng còn chiếm giữ của ta 3 quận phía bắc Bách Việt.

Giai đoạn lịch sử vừa kể được ghi nhớ trong chữ "Việt" (hình dưới) sau này, chữ Việt này gồm bên phải là chữ "nhung" (...) bên trái là chữ "tẩu" (...). Nhung là rợ ở hướng tây, hướng nước Tần so với Bách Việt bấy giờ. Chữ "tẩu" nghĩa là "chạy" Chữ "Việt" này hàm ý chỉ phần đất bọn xâm lược đã rút chạy (hiện nay nhân dân hai tỉnh Quảng Đông, Quảng tây vẫn gọi hai tỉnh này là tỉnh Việt. Chữ Việt vẫn viết như xưa: Hình tượng trồng lúa).

Chữ "tẩu" (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/chu%20viet%20-boTau_zpspwlp3u9d.jpg)   và chữ "nhung" (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/9I1V-Vietqua2_zps7lg6f3kw.jpg)

Có tài liệu nói chữ Việt sau (có bộ tẩu) xuất hiện từ thời lãnh thổ của ta có tên gọi Việt Thường. Việt Thường thể hiện ý: Quân xâm lược đã bỏ chạy, đất nước trường tồn.

Chữ Việt có thêm mặt chữ thứ hai dù ở giai đoạn nào cũng đều mang hai hình tượng tiêu biểu của Tổ quốc ta.

Nước Việt có nề văn minh nông nghiệp rất sớm trong lịch sử nhân loại. Dân tộc Việt mong muốn hòa bình để xây dựng đất nước. Nhưng nước Việt luôn bị họa xâm lăng, nô dịch, đồng hóa, vì thế dân tộc Việt không thể xao lãng việc bảo vệ Tổ quốc của mình.

Hồ Văn Duyệt

Bài đăng trên Tạp chí Cẩm Thành số 82

Tháng 7 năm 1999

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Den%20Hung%207-1999%20_1_zpskjhuhez4.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Den%20Hung%207-1999%20_3_zpsj93ugpoc.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/Den%20Hung%207-1999%20_1a_zpsjc0hbl23.jpg)

Tháng 9 năm 2012

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2012%20-9%20Den%20Hung%20Phu%20Tho_01_zpssifvwuft.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2012%20-9%20Den%20Hung%20Phu%20Tho_04_zpsxyvjyury.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2012%20-9%20Den%20Hung%20Phu%20Tho_05_zpsps7yi2st.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2012%20-9%20Den%20Hung%20Phu%20Tho_06_zps1b07z1ok.jpg)

Những bức ảnh cảm động này do anh Nguyễn Chiến Thắng gửi tặng Sapa.

Trong bút ký nhân dịp được nhận tấm ảnh do đồng đội tặng, anh Nguyễn Chiến THắng đã kể rằng tác giả của các bức ảnh này, anh Lương Đức Thắng đã hy sinh.

Thương tiếc và Tri ân anh Lương Đức Thắng. Anh vẫn luôn có trong trái tim đồng đội còn sống.
Sapa (con gái ba Duyệt) và đại gia đình biết ơn anh.
Cầu cho vong linh anh đã siêu thoát.

Quảng Trị 1972

Lời tự sự của anh Nguyễn Chiến Thắng về những bức ảnh quí giá này

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/3%20Nguyen%20Chien%20Thang%20-%20tam%20su%204-2015_zpsvj8fc2vy.jpg)

Ba Duyệt và đồng đội

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/ba%20Duyet%20va%20Dong%20doi%2002-4-1972_3_zpsrhdizxep.jpg)

Anh Nguyễn Chiến Thắng tháng 7/1972

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/Ng%20Chien%20Thang%2002-4-1972_2_zpss6qijllq.jpg)



Anh Nguyễn Chiến Thắng

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/NG%20Chien%20Thang%2011-2014_zpspb1vthcw.jpg)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-3%20Chu%20VIET%20CO/NG%20Chien%20Thang%202014%20a_zpsefwhl3r6.jpg)

Anh Nguyễn Chiến Thắng, người lính sinh viên chia tay với ghế trường đại học Mỏ Địa Chất sau 2 năm học để nhập ngũ 8/1970 đã gửi cho Sapa một phần hồi ký chiến trường mà anh đã viết và đăng trong một cuốn sách có tên "Bông Lau thời hoa lửa" của  Nhà xuất bản Dân Tộc.

Sapa sẽ đăng lần lược từng phần dưới dạng ảnh vì anh NC Thắng gửi bài như vậy.
Những gì về Trung đoàn Pháo Binh Bông Lau Sapa đều nâng niu trân trọng.

Đặc biệt ngẫu nhiên của định mệnh, trong bài anh Thắng có đoạn viết "Tại đây tôi thường nghe kể chuyện về đồng chí thủ trưởng của mình - đồng chí Võ Khắc Kế , con người của sự nghiêm khắc và gương mẫu. Tôi đã tận mắt nhìn thấy người chỉ huy khắc khổ ấy xuống đơn vị không phải bằng xe con mà bằng một chiếc xe đạp cũ kỹ".
Ông Võ Khắc Kế mà anh Thắng kể chuyện chính là em ruột của bà nội Sapa, ba Duyệt gọi ông là cậu. Trước khi tham gia kháng chiến, ông là người duy nhất của vùng quê có xe đạp và ra học ở trường quốc học Huế. Trong Trung đoàn, ông Võ Khác Kế của Sapa nổi tiếng về đức tính cần kiệm, thanh bạch, trong sáng đến nao lòng. Bác Dần ở binh chủng pháo binh 351, sau về làm Hiệu trưởng trường SQPB Sơn Tây ( nay đã mất, Lan Hương con gái cả của bác cùng tuổi tôi, cùng học cấp 1 ở Trung Sơn Trầm) có kể một vài câu chuyện cho tôi nghe. Có 1 chuyệt như thế này: Một lần ông xuống đơn vi thăm, thấy anh em chiến sĩ đi bắt cua về cải thiện, ông nói "Bây bắt cua thì bắt cua đực thôi, cua cái để lại vì ta trường kỳ kháng chiến...". Ông Võ Khắc Kế đã mất được mấy năm rồi. Phần mộ ông ở Đức Hiệp, Mộ Đức, Quảng Ngãi.

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_02_zpsr9dxe3ts.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_02_zpsr9dxe3ts.jpg.html) *  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_03_zpsobvo6cob.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_03_zpsobvo6cob.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_04_zps4oni6euw.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_04_zps4oni6euw.jpg.html) * (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_05_zpsuguuhbpp.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_05_zpsuguuhbpp.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_06_zpseqyg1t6r.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_06_zpseqyg1t6r.jpg.html) * (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_07_zpscswc55ck.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_07_zpscswc55ck.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_08_zpsp547kwji.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_08_zpsp547kwji.jpg.html) * (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_09_zpsevumn9ex.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_09_zpsevumn9ex.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_10_zpshtf7hn7q.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_10_zpshtf7hn7q.jpg.html) *  (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_11_zpsjwoiasjq.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_11_zpsjwoiasjq.jpg.html)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_12_zps7ghtmnhb.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_12_zps7ghtmnhb.jpg.html) * (http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_13_zps0ppd3xcc.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_13_zps0ppd3xcc.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_14_zpsklg3j0fo.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_14_zpsklg3j0fo.jpg.html)


(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_01_zpsbd7j1jfw.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_01_zpsbd7j1jfw.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_16_zpst9pap7ub.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_16_zpst9pap7ub.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_15_zpsx0i8z1rv.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_15_zpsx0i8z1rv.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_17_zpsti0hgx1g.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_17_zpsti0hgx1g.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_18_zpspjkngcw5.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/2015-11%20Phao%20Binh%20Bong%20Lau%20Thoi%20Hoa%20Lua/2014%20THANG%20PHAO%20BINH%20BONG%20LAU_18_zpspjkngcw5.jpg.html)

Vào cuối tháng 11 mỗi năm, thì mấy mảnh vườn rau nhỏ ven hồ ở trường Sĩ Quan Pháo Binh của ba là dịp nhìn vui mắt và thích nhất.
Này là rau diếp, xà lách, cải cúc, đậu cô ve vàng... đều xanh mơn mởn. Luống bắp cải lá như màu đá xanh, mấy củ su hào bánh xe nhìn sao vui thế. Hành hoa, tỏi, rau húng dũi... mỗi thứ mỗi ít. Cà chua, bí đỏ cũng trĩu quả.

Từ khu tập thể chỉ bước mấy bước, rồi men theo bờ hồ băng qua nhiều luống rau nhỏ của các gia đình quân nhân cũng trồng thì  tới mảnh vườn nhỏ của ba. Vườn men theo sườn đồi thoai thoải chỉ cao hơn mặt nước khoảng mét rưỡi. Cái vườn nhỏ mùa đông ba trồng nhìn thật vui mắt. Không như mùa hè chỉ có ít luống rau muống, và mấy cây ớt.

Ba đặt làm ngoài thị xã sơn Tây cái Ô-doa bằng tôn khá chắc chắn. Thỉnh thoảng mình đi tưới rau cho ba những ngày ba đi dạy về muộn.

Trong vườn còn có một bụi chuối tiêu mỗi năm ra một buồng, năm nào cũng có 9 nải. Mẹ cắt chuối xuống khi thấy có mấy quả ửng vàng ở nải chuối đầu tiên rồi cho vào một cái sọt lớn lót bao tải, thêm một ít lá xoan, mẹ bảo cho mau chín. Những nải chuối chín vào mùa đông rất thơm. Lúc chuối trổ bông, Cái bắp hoa chuối nở ra đến nải xuất hiện quả còi, đèo tức là hết đậu quả rồi thì mẹ bẻ cái hoa chuối đi bảo để nó nuôi quả. Ba bảo ở trong Nam quê ba người ta thái hoa chuối ra làm nộm hoa chuối ngon lắm. Mẹ và mình ngồi thái hoa chuối ra thật mỏng rồi ngâm với nước muối cho trắng và hết nhựa. Vậy mà đến khi nộm hoa chuối vẫn chát, chẳng ăn được. Vào Nam, cũng hay ăn hoa chuối sống mà chả thấy chát bao giờ. Cho đến nay vẫn chẳng hiểu tại sao, tại loại hoa chuối ăn sống được hay là không biết làm. Ngày ấy thấy ba thỉnh thoảng ăn cơm với chuối chín mình thấy lạ lắm. Ba không thích ăn thịt cá. Sau này vào Nam cũng thấy bà nội thỉnh thoảng ăn như vậy. Ba cũng hái lá tỏi tươi trộn vào rau xà loách để ăn sống. Ngoài bắc chả thấy ai ăn lá tỏi non bao giờ. Không biết bây giờ ngoài ấy đã ăn chưa. Đi học bên Tây, thấy họ làm món sa lát trộn có lá tỏi tây ăn ngon nhưng lá tỏi tây không thơm bằng lá tỏi ta.

Có lẽ nhớ nhất trong mảnh vườn be bé của ba là những bông hoa cải cúc, trong Sài gòn gọi là rau tần ô.
Bao giờ một luống rau cải cúc ba cũng để lại một đám cho ra hoa lấy hạt cho vụ sau. Mình rất thích những bông hoa cải cúc vàng trắng nhỏ xinh trong vườn. Câu hỏi cứ lởn vởn trong đầu sao người ta không bán hoa cải cúc để cắm bình. Nó đẹp thế. Sau này nghĩ có lẽ cuống nó mau hư, hoa lại nhanh héo...
Mọi người đều yêu mến và hoài niệm về những vồng hoa cải vàng trong vườn mùa đông hay những đám hoa cải củ màu trắng mong manh. Mình cũng yêu hoa cải nhưng không yêu bằng những bông cải cúc.
Mỗi năm có dịp ra Bắc vào mùa lạnh, đi thăm thú đó đây mình đều dán mắt vào những vườn rau mùa đông. Mình tìm những bông cải cúc xinh xinh, tìm vạt rau mùi thơm ngát. Tìm đám cả chua quả xanh quả ửng, tìm vạt xà lách cuộn chặt cứng ven bìa luống... Lại nhớ ba, nhớ dáng dấp cao gầy và cái cuốc nhỏ, cán tre dài trong mảnh vườn nhỏ ven hồ ngày xưa ấy, đã mấy chục năm rồi mà mình vẫn còn nhớ như in... Lúc nào hình ảnh của ba cũng có chút gì xa xôi, vắng lặng...

Năm nay ba đã yếu lắm rồi.
Mỗi mùa đông về là trong lòng như là giá buốt lắm nhớ về ba đang ở xa ngoài Trung.
Khi có thể hiểu đầy đủ và chia sẻ được với ba chút gì đó thì lại không thể.
Mỗi mùa hoa cải cúc là hình ảnh ba thấp thoáng trong đám hoa cải cúc bên hồ ở Trường Sĩ Quan Pháp Binh Sơn Tây, những năm tháng của tuổi thơ chứa chan kỷ niệm gia đình tràn về.

Có ai biết sống sao cho đúng những ngày non nớt và ấu trĩ đằng đẵng ?

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/rau%20CAI%20CUC%20_2_zpsvpig0gcp.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/rau%20CAI%20CUC%20_2_zpsvpig0gcp.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_1_zpshqblastm.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_1_zpshqblastm.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_5_zpsq4gffnn5.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_5_zpsq4gffnn5.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_4_zpsqaoyavv8.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_4_zpsqaoyavv8.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_2_zpsextkkujj.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_2_zpsextkkujj.jpg.html)

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_6_zpsomh5s1uw.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/HOA%20CAI%20CUC%20TRUONG%20SQPB/Rau%20CAI%20CUC_6_zpsomh5s1uw.jpg.html)

THÂN QUYẾN VÀ ĐỒNG BÀO

Kính gửi các cô chú, các anh chị và quí vị.

Năm nay ngày Lễ Thống Nhất 30 tháng 4 và Lễ Lao Động đến trong sự kiện Hà Tĩnh và biển Miền Trung Tổ quốc Việt nam gặp thảm họa môi trường khốc liệt.

Trước mắt bà con ngư dân đang rất khốn khổ.

Nhìn những con cá chết phơi mình suốt gần tháng nay từ trại nuôi đến dọc bờ biển, nỗi niềm của Sapa đến hôm nay thành trầm uất. Chỉ muốn khóc, rúc vào xó nào đó ngồi khóc.

Bây giờ là cuối ngày Lễ Thống Nhất, bần thần trước bàn phím...

Sapa muốn chia xẻ với quí vị bức thư của một đứa cháu trai họ hàng. Cháu là cháu nội đích tôn của người mà Sapa gọi là bác. Bác ấy là người "phía bên kia giới tuyến" mà Ba Duyệt và quí vị ở đây đã từng "nồi da nấu thịt". Cháu là thế hệ sinh ra ở nước ngoài.
Bức thư này là thể theo đề nghị của ông nội cháu hãy viết ra những gì cháu nghĩ sau chuyến đi về thăm quê hương dòng tộc phần mộ ông bà tổ tiến.
Anh em cậu, anh 15 tuổi, em gái 13 tuổi.

Và đây là bức thư của cậu anh trai, Hồ Anh KHoa 15 tuổi, sinh ở nước ngoài, lần đầu về Việt Nam, về quê hương.


Thành thật chúc quí cô bác ACE và quí vị những ngày nghỉ Lễ an lành.

Sapa
Hồ Thị Hồng Nhung

Kính thưa bà con,

Như đã hứa với bà con ngày 18-3-16, tôi bảo cháu Khoa (con trai của Nhuệ, 15 tuổi) viết  cảm nghỉ của KHOA về chuyến đi VN, tìm về cội nguồn. Mục đích của tôi, muốn biết những đứa cháu đã sinh ra và lớn lên tại Mỹ nghỉ gì về nguồn gốc, tổ tiên....
   Về đến Mỹ ngày 20-3-16, ngày 21-3-16 cháu đã đi học. Do vậy, mãi đến nay cháu mới đưa cho tôi thư cháu viết. Tôi đã tạm dịch , và xin chuyễn đến bà con . Những chữ viết nghiêng trong bản Việt ngữ là do tôi phụ vào cho rõ ý. Tôi cũng gởi theo đây bản viết chữ Anh của cháu để bà con tham khảo.
Chúng tôi cầu chúc tất cả bà con  "bình an" .
Kính,  
---------------------------------------------------------
Bức thư viết bằng tiếng Anh, ông nội dịch cho cháu gửi bà con họ hàng.

Kính gởi bà con Họ HỒ,

(http://i774.photobucket.com/albums/yy24/sapa612003/DSC_0048a_zps5boxiagq.jpg) (http://s774.photobucket.com/user/sapa612003/media/DSC_0048a_zps5boxiagq.jpg.html)

Chuyến về VN  thật vô cùng bổ ích cho tôi, để tôi biết, tôi đến từ đâu, và học hỏi về di sản của dòng họ tôi. Tôi đã về nhà thờ của dòng họ cũng như được viếng thăm một số Mồ Mả của Tổ tiên.
Phần chính của chuyến đi là được nghe về lịch sử dòng Họ, cách gầy dựng và cuộc sống của Ông Bà từ buổi sơ khai, và những gì Tổ tiên đã làm để chúng tôi có được cuộc sống tốt đẹp hôm nay.
Tôi đã  gặp và viếng thăm  một số bà con mà  tôi chưa bao giờ được biết trước đây, cũng như thấy những phong cảnh đáng nhớ của Việt Nam. Thức ăn khá ngon và không có gì đáng lo, như tôi đã nghĩ. (trong suốt chuyến đi, chúng tôi chỉ ăn cơm với gia đình).

Có một điều, tôi thật sự bận tâm, suy nghĩ, vì suốt chuyến đi , tôi không có WI-FI (sự liên kết với internet) mỗi khi tôi rời khách sạn để di chuyển từ nơi nầy đến nơi khác bằng xe hơi. Tôi tự hỏi, tôi sẽ làm gì trong thời gian đó (?). Sự không thích thú, vì không có Wi-Fi, bắt buộc tôi phải nhìn qua cửa sổ của xe... và được nhìn thấy cảnh đẹp đồng quê cũng như những xóm làng suốt chuyến đi ở VN. (từ Đà Nẳng đến Quảng-ngãi ).Tôi đã biết những nơi ông Nội tôi đã sống suốt thời gian có chiến tranh ở VN., những nét đẹp đồng quê và cuộc sống ở thành phố, những khác biệt thích thú đó, theo tôi từ nơi nầy đến nơi khác .
Một điều tôi nhận biết rất rõ trong chuyến đi là tôi chưa bao giờ cảm thấy buồn. Điều mà tôi từng bận tâm là tôi sẽ không có việc gì để làm, và như vậy, tôi sẽ buồn rầu suốt cả tuần . Điều lo lắng đó không xảy ra, vì có nhiều việc để làm và nhiều điều mà tôi chưa từng có cơ hội để hiểu biết, khiến tôi luôn luôn thích thú, không mong trở về nhà (Mỹ).
Gặp gỡ bà con là một phần quan trọng trong chuyến đi. Thật thích thú khi thấy bà con thật sự thương mến Ông Nội tôi, và tôi hy vọng, trong tương lai, tôi cố gắng sống theo gương Ông Nội. Sự kế thừa trách nhiệm của tôi đối với dòng họ thật khó khăn, nhưng tôi đã sẵn sàng học hỏi những gì cần phải làm để dòng họ không thất vọng về tôi. Một thách thức mà tôi phải đối diện - không phải ngay bây giờ, mà trong tương lai - là, làm sao để mọi người trong dòng họ luôn gắn kết với nhau ...trong lúc chúng ta sống ở hai quốc gia cách nhau nửa vòng trái đất !
Tôi nguyện, tôi sẽ là người giữ sự liên kết chặt chẽ với dòng họ,  với thế hệ chúng tôi, thế hệ thứ nhất được sinh ra và lớn lên tại Mỹ, phải làm cách nào đó để chúng tôi luôn nhớ về CỘI NGUỒN  của chúng ta !
    Tôi có vài đề nghị, bà con họ Hồ chúng ta nên gia tăng các chuyến tìm về cội nguồn. Thật là quan trọng cho thế hệ chúng tôi, những đứa trẻ được sinh ra và cả cuộc đời sẽ sống ở một quốc gia khác (ngoài VN) luôn được nghe về lịch sử của Dòng HỌ, cũng như  gặp gỡ bà con quê nhà.
  Khi có một vài người trong thế hệ chúng tôi có chuyến về thăm VN, họ phải được thoải mái, vui vẻ, để họ sẽ trở lại với con cái họ, như vậy dòng họ chúng ta ngày càng mạnh mẽ hơn.
Một điều nên thực hiện, để giúp các chuyến tìm về cội nguồn , về nhà thờ, của các thế hệ tương lai được thoải mái hơn, chúng ta nên gắn máy điều hòa cho nhà thờ. Không có máy điều hòa,những đứa trẻ sẽ không nhớ gì về nhà thờ, ngoài chuyện... nóng và mồ hôi . Điều đó thật là quan trọng, sự thoải mái làm cho chúng hãnh diện về nhà thờ HỌ và muốn trở lại.
Một điều nữa,  để mọi người trong dòng họ có thể hiểu nhau... mọi người phải học nói tiếng Việt. Những đứa trẻ sinh ra ở ngoại quốc, tiếng Việt không phải là ngôn ngữ chính, kể cả tôi. Để những người sống ở hai quốc gia khác nhau có thể liên lạc với nhau, chúng ta cần một ngôn ngữ chung. Thật là hợp lý, nếu chúng ta chọn ngôn ngữ của đất nước mà từ đó chúng ta đã ra đi !
Tất cả chúng ta có trách nhiệm đừng để mất ngôn ngữ Việt, vì ngôn ngữ là phần chính của một nền văn hóa.
Cha Mẹ tôi, em gaí tôi và tôi, đã có chương trình " Rosetta Stone" (chương trình dạy tiếng Việt), tôi hy vọng, chúng tôi sẽ thông thạo Việt ngữ trong chuyến đi về VN lần sau.
Những đề nghị trên của tôi, tôi chắc chắn, thật là quan trọng cho thế hệ tôi và những thế hệ tương lai. Chúng tôi  đánh giá rất cao về việc "từ đâu chúng tôi đến, và nguồn gốc, dòng họ của chúng  tôi"!!!
Chuyến đi của gia đình tôi, đã cho tôi, lần đầu tiên hiểu được tổ tiên tôi và các thế hệ kế tục đến hôm nay đã sống như thế nào.
Tôi muốn cảm ơn tất cả bà con ở VN., những người tôi đã có cơ hội gặp gở và những người tôi cũng sẽ gặp  trong lần tới, trong chuyến về nhà thờ họ HỒ ở xóm Bầu.
Xin nhớ cho là, dù ở xa vạn dặm, tôi sẽ làm mọi việc trong khả năng của tôi, để giữ gìn những gì mà Tổ Tiên và quý vị đã thật sự khổ cực cho sự phát triển (dòng Họ) !
Trân trọng,
Hồ-anh-Khoa (ký tên)  
ngày 5 tháng 4 năm 2016
---------------------------------------------


Đây là thư hồi âm của Sapa đến bác T. , ông nội của cháu.

Kính gưỉ bác T. và bác L.

Cháu nhận được đầy đủ các thư bác trai gửi và đã gửi tiếp đến anh chị em trong gia đình cháu.
Cháu thật sự cảm động và ấn tượng về cách bác suy nghĩ và thực hiện các suy nghĩ bằng hành động chắc chắn.
Những gì các bác đã làm là những gì chúng cháu - con cháu của "Việt cộng" ngày bé đã được dạy dỗ.
Như thế có thể thấy những gì là chân giá trị là chỉ có một, sẽ còn mãi.

Cháu nghĩ rằng chân giá trị cuộc sống cũng như ngọc trong đá hay kim cương hiếm hoi, quí giá chỉ có rất ít và phải trải qua "tôi luyện" của Tạo hóa hàng ngàn độ, dưới áp lực hàng ngàn atm rồi trồi lên trụt xuống hàng triệu năm mới lên tới vỏ trái đất, trong lòng biển, dưới lòng sông suối... mà chỉ tìm thấy rất ít ỏi.

Những gì bác đã làm giống như những gì ba chúng cháu từng nói và dạy chúng cháu. Điều cháu luôn nhớ khi ở trong nước hay đi học nước ngoài và trước những biến động đen tối của đất nước xảy ra là câu ba cháu nói: "Dù thể chế chính trị nào, dù biên giới nào, cuộc chiến tranh nào thì quan hệ máu mủ ruột thịt, thân quyến họ hàng là điều không thể thay đổi và chia cắt. Dù muốn hay không thì sự thật vẫn là họ hàng".

Cháu cảm động về bức thư của cháu trai 15 tuổi, Anh Khoa, cháu nội của bác đã viết.
Cháu ấy ý thức rõ mọi suy nghĩ và hành động mình làm cho chuyến đi có mục đích rõ ràng, các tiêu chí cũng như chuẩn bị tâm lý ứng xử... Hai bác thật sáng suốt và cũng thật may mắn (nhiều phước đức) khi có 2 đứa cháu nội xinh xắn, tuấn tú và dễ thương nhường ấy.

Cháu cầu chúc hai bác luôn được mạnh khỏe và đại gia đình luôn An Lạc.
Cháu xin phép bác được đăng lại bức thư của cháu bác trên Blog của cháu được không ạ?

Cháu Hồng Nhung

Ho Thi Hong Nhung PhD. MD

----------
Xin chú thích thêm: Con trai của bác T. là ba của Hồ Anh Khoa cũng là bác sĩ. KHi còn học trung học ba của Khoa học xuất sắc và khi tốt nghiệp được vinh dự gặp và chụp ảnh cùng TT. Mỹ lúc ấy là TT. Reagan.

Bác Hồ là người đã dùng hai chữ "Đồng bào" vì huyền thoại người Việt cùng mẹ Âu Cơ và cha Lạc Long Quân - Huyền thoại của Tiên tổ dạy con cháu "người trong một nước thì thương nhau cùng". Thật thấm thía khi nhìn Hà Tĩnh, Vũng Áng , bà con ngư dân Quảng Bình hôm nay.

Mong sao sớm tai qua nạn khỏi.

Thân ái.

Sapa