Lịch sử Quân sự Việt Nam

.
      Chiếc xe Honda 67 giống ảnh dưới đây nhưng xẫm màu và bóng hơn. Chiếc Vespa 150 Sprint thì màu bạc giống ảnh ở dưới.

 Anh TTNL ơi ! Chiếc xe honda mà anh đưa hình lên đó không phải là chiếc xe hoda 67 , mà nó là honda  ss-50 . Đây là đời xe honda đầu tiên được nhập vào Miền Nam VN rồi sau đó mới đến loại xe hon da 67 . Honda 67 khác với ss-50 ở chổ tay lái của hd 67 vểnh lên một tý , còn ss 50 tay lái ngang như trong hình .

Chiếc ss 50 đời 67 này đã bị độ tay lái rồi . Loại ss 50 này sang VN năm 67 nên người dân quen gọi là honda 67.

Honda SS (super sport) 50 phát triển các model từ đầu thập niên 60. Sang Việt nam có đời 1966 rồi phổ biến là Honda 67.

Honda 67 và 72

Honda SS50 th­ường thì pô ( ống xã) nằm dưới, đời 67 và 72 thì 5 số, đời 68 tay lái cao có thanh ngang, đời 70-71 thường có màu đỏ bầm, đời 72 màu đỏ bordaux. Còn CL70 thì ít thấy.
Híc ! năm 91 mua của một ông CT phường ở Biên Hoà chiếc 67 máy còn zin ( chưa bung) thân xe sơn tay loang lổ, về lấy xăng thơm chùi, lòi ra nước sơn zin bóng loáng ngoại trừ vài vết xước nho nhỏ...Trúng mánh ;D
Đậu phọng đề tí nhá bác chủ. ;D

      Cảm ơn anh em đã sửa chữa !  Cái ảnh tôi đưa lên sai rồi. Tôi nhớ cái xe "67" mà chúng tôi chạy đúng là có ống xả nằm trên cao và có miếng chắn để khỏi bị "bỏng bô".

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY

      Sau khi làm khu “Resort” ở Quất Xá, c20 phải di chuyển đi nơi khác. Lính tráng rất tấm tức vì nghe nói phải nhường lại cho các thủ trưởng sư đoàn ?! Về sau này chúng tôi mới biết là không phải. Sư đoàn bộ di chuyển từ chân cao điểm 544 về Tân Vĩnh ven sông Vĩnh Phước và đóng ở đó đến đầu 1975.

      c20 chuyển về ấp Tân Định, cách Quất xá khoảng 2 cây số. Cái ấp Tân Định cũng nằm ven sông Cam Lộ nhưng thế đất ở đây không đẹp bằng. Các nhà được làm ven một khu đồi thấp. Đất đồi có vẻ rất cằn cỗi. Cây cối trong làng có phần xơ xác. Nhiệm vụ của đơn vị là cắt và đánh tranh để nộp lên trên. Nghe nói để lợp nhà cho khu nhà của Chính Phủ Cách Mạng Lâm Thời Cộng Hòa Miền Nam Việt Nam cũng ở gần đấy, cách chừng mấy cây số. Việc thứ hai là tăng gia trồng sắn và cấy lúa. Đám ruộng thấp để cấy lúa và đất đồi để trồng sắn. Chúng tôi chẳng có công cụ gì trong tay. Cả đại đội được triển khai ở nhờ nhà dân. Mượn được dân dụng cụ gì thì dùng nấy, liềm, cuốc, xẻng, vồ đập đất. . . . Liềm để cắt tranh, dao găm thì chặt tre làm hom. Ruộng và đất đồi đều phải cuốc bằng tay.

      Giai đoạn ở đây là thời gian không đọng lại trong trí nhớ mọi người được bao nhiêu. Tôi thuộc bộ phận tăng gia. Hàng ngày vác cuốc và vồ lên đồi để cuốc đất. Sau đó dùng vồ đập tơi đất và lên luống trồng sắn. Tôi còn nhớ, thằng Thìn và tôi phải làm một đám đất khá rộng. Tưởng rằng tay lính chai sạn lắm, thế mà lúc làm đất, tay hai thằng phồng rộp lên, chảy nước. Trời cuối năm mà sao nắng gắt vậy chứ. Cứ giữa nắng mà cuốc, mà đập, người dâm dấp mồ hôi. Được cái ăn no thoải mái nên thằng nào cũng rất khỏe. Kho hậu cần của c20 vẫn để ở Quất Xá. Chúng tôi có rất nhiều gạo. Cách đây không lâu, lúc mới ngừng bắn, chúng tôi đã ra đường bắt 2 xe Giải Phóng chở đầy gạo và chất đầy kho chỗ anh Thắng “quản”.

      Một buổi chiều, ngủ dậy, Thìn và tôi vác đồ “lên nương” làm đất, bất ngờ trên đường làng đụng phải một út rất xinh, đội một chiếc nón “bài thơ” mới tinh, làm cho hai thằng nhìn dớn dác muốn nổ đom đóm mắt. Thằng Thìn nhanh mồm:

-   Nón cũng xinh nữa hè !

Cô gái ngượng nghịu dạt sát vào bờ tre khi hai thằng đi qua.

-   Thìn à ! Sao ông không nói cả vế trước của câu ?
-   Nói thế mới hay chứ !
-   Ông có biết các cụ có câu gì không ?
-   Câu gì ?
-   Người xinh . . .
-   Không biết. Các cụ nói gì ?
-   “Người xinh cái ấy cũng xinh,
      Người giòn cái tỉnh tình tinh cũng giòn.”

Hai thằng phá lên cười, ầm ỹ cả đường làng.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 2)

      Chúng tôi ở Tân Định được một tuần thì được lệnh di chuyển. Không biết di chuyển đi đâu, chỉ biết là đi về phía trước. Sáng sớm, chào tạm biệt chủ nhà rồi lục cục đồ đào hành quân. Cả đại đội đi thành một hàng dọc theo đường 9 về phía đông. Hai tiếng sau thì thì tới Đông Hà. Vượt qua đường xe lửa một đoạn thì đến chỗ khúc ngoặt thứ nhất. Đi thêm đoạn nữa thì gặp lại cái lô cốt có tháp canh nằm ở một góc ngoặt thứ hai. Một chiếc M41 và một chiếc M48 được kéo về để ngay dưới chân tháp làm thành cái biểu tượng chiến thắng của Đông Hà. Đường 9 bắt vào đường một ở ngã ba, lúc đó gọi là ngã ba Đông Hà.

      Chúng tôi đi theo đường 1 về phía nam. Con đường sẽ dẫn chúng tôi đến cầu Quảng Trị. Bên kia sông là địch kể từ sau ngày 16/9/1972. Đây là lần đầu tiên tôi được đi trên con đường 1 ở đoạn này. Con đường còn rộng và đẹp hơn đường 9. Sau khi qua cầu Lai phước một đoạn chừng 2 cây số, bất ngờ đoàn lính rẽ sang ben trái đườn nhằm vào chỗ sân bay Ái Tử.  Nhưng chúng tôi không vào sân bay mà vào làng Tả Kiên. Qua làng Tả Kiên thì đến thôn Trà Liên Tây. Một cái làng lớn, trù phú, nằm sát ven sông Thạch Hãn.

      Mỗi trung đội đã có một b phó đi tiền trạm, nên nhanh chóng chóng tôi được đưa về các nhà dân. Thằng Ngữ, thằng Hưởng và tôi ở cái nhà cuối cùng, xa nhất.Thìn và Hùng ở nhà bên cạnh có một út 16 17 tuổi tên Nữ. Nữ có khuôn mặt khá xinh đang là học sinh trung học. Bọn tôi thường trêu gán ghép Thìn với Nữ làm cho cô gái nhiều phen đỏ mặt. Phải cái ông già Nữ rất khó tính và có vẻ ủng hộ quốc gia chứ không thích Việt Cộng. Ông vẫn để giờ theo giờ Sài Gòn. Lúc đó giờ Hà Nội và giờ Sài Gòn chênh nhau 1 tiếng. Ông già có cái đài bằng cục gạch và hễ vắng mặt mấy đứa là mở đài Sài Gòn. Ông luôn để mắt đến cô con gái, canh chừng không cho thân mật với mấy thằng lính Việt Cộng chúng tôi. Lúc đầu ông có thái độ khinh khỉnh, nghĩ rằng bộ đội là những đứa dốt nát, hung dữ, chớ có giây vào. Dần dà vài hôm, lính giở bài dân vận, quét nhà cửa, sân sướng, nọ kia; lại còn nói chuyện học hành chữ nghĩa với út Nữ. Thì ra mấy thằng này toàn có học thức và hiểu biết. Thái độ của ông già bớt kinh khỉnh, dè chừng nhưng vẫn luôn giữ khoảng cách cho đến lúc chúng tôi chuyển đi. Chắc là ông như cất được một gánh nặng. Chúng tôi chuyển đi sau khi tự làm nhà xong, vẫn ở Trà Liên nhưng không ở nhà dân nữa. Các nhà khác thỉnh thoảng chúng tôi vẫn vào chơi, còn nhà ông già và em Nữ thì không.

      Mỗi tiểu đội chọn một cái nền nhà bỏ không dọc trên đường làng để làm nhà. Hàng ngày, chúng tôi ra sân bay Ái Tử kiếm vật liệu để làm nhà. Tất cả thứ gì cần, từ cột nhà, xà nhà, tôn, ván thưng xung quanh, ván làm giường và làm bàn ghế đều khiêng về từ sân bay. Một sự tàn phá ghê gớm. Không những chúng tôi mà rất nhiều đơn vị khác ở gần đấy đều ra sân bay khai thác. Không những lính mà cả dân ở xung quanh cũng ra kiếm đồ. Cuối cùng thì ghi sân bay cũng bị rỡ hết. Ghi sân bay bằng hợp kim nhôm (gọi là đuya-ra) sơn màu rêu còn được vận chuyển về sư đoàn bộ để làm hội trường của sư đoàn. Các tấm ghi này rất dài, khoảng 4 mét, chiều ngang mỗi tấm 60 phân. Đầu tấm ghi và hai bên sườn đều có các gờ để lắp ráp vào nhau thành sân phẳng. Tấm ghi rỗng, khi cắt ra thấy nhiều đường gân chịu lực ở bên trong. Lúc đầu chúng tôi còn khênh đồ trên vai từ sân bay về. Sau, nảy ra sáng kiến, thả nổi những tấm ghi trên sông làm bè cho trôi trên sông Thạch Hãn về và chỉ việc vớt lên là xong không phải khuân vác nữa.

. . . (còn nữa)

Chắc bác TTNL "gõ" nhầm, chứ ta rút sang bên này sông là từ 16/9/1972.

Cũng phải nêu một thắc mắc: Từ Đông Định về Trà Liên mà hành quân qua Đông Hà là đi 2 cạnh góc vuông, xa. Sao trinh sát mà không chọn đường đi tắt? Bây giờ thì có hẳn một con đường to chạy tắt từ đường 9, quãng gần Đông Định, về luôn đường 1, không qua Đông Hà nữa, gần được khoảng 3-4km.

      Cảm ơn bác 6971, đúng là tôi gõ nhầm và đã sửa lại là 16/9/1972. Còn lúc hành quân từ thôn Tân Định về Trà Liên Tây là đi theo đường qua Đông Hà chứ không đi đường tắt. Đó là lần đầu tiên tôi đi dọc theo đường 1 ở đoạn này nên rất nhớ.

Chắc là 6971 và TTNL cùng tham gia cuộc hành quân này, chỉ có điều một người nhớ, một người quên tịt tìn tin.

Lục trong nhật ký, thấy ghi: Ngày 3/4/1973, hành quân từ Đông Định về một làng nhỏ ven Thạch Hãn, gần phía Thị xã QT, đi từ 0:30 đến 9:00 đến nơi. Nếu thế thì khi qua Đông Hà chắc trời chưa sáng.

Và lại một thắc mắc: sao trong nhật ký của 6971 thấy ghi Đông định chứ không phải là Tân Định. Hay đấy là 2 thôn của làng Cam Lộ, trung đội bác TTNL ở Tân Định, còn trung đội 6971 ở Đông Định?

Tôi vẫn nhớ hồi ở Đông Định, tiểu đội tôi ở nhà chị Càng và chị Sáu, cả hai đều có chồng ở bên kia. Các chị và gia đình vẫn ngủ dưới hầm, còn bộ đội ngủ trên nhà. Chẳng biết bây giờ các chị còn ở làng không, còn nhớ các chú trinh sát giải phóng không?  

      Thực tình tôi cũng chỉ nhớ mang máng thôn gì đó  . . . Định. Khi xem bản đồ thì không thấy có thôn Đông Định và chỉ có Tân Định thôi. Còn một thôn Tân Định nữa ở gần sông Vĩnh Định, chỗ bác LeXuanTuong bị thương.
      Bác 6971 xem bản đồ dưới đây nè !

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 3)

      Nhà tôi ở có hai ông bà già mà chúng tôi gọi là ba và má. Con ông bà đều chạy vào phía trong hết chỉ còn lại một đứa con trai út. Thằng bé sáu bảy tuổi gì đó. Tên thật của nó tôi không còn nhớ. Ông bà vẫn gọi nó là thằng Chót. Thằng Chót suôt ngày chỉ mặc quần đùi và áo cộc. Trên đầu nó là chiếc mũ nan hình chóp nhọn (bây giờ không thấy người ta làm loại mũ ấy). Tay nó cầm cái cành tre, trên đầu buộc một túm lá chuối. Nó đi chăn ngỗng và cũng không cao hơn mấy con ngỗng là mấy. Trông nó rất xinh và rất buồn cười. Mỗi khi nhìn thấy nó như vậy là tôi và Hùng “côn” lại bật cười. Trông nó cực giống chú Pinôkiô (Buratinô).

      Chiến tranh làm cho gia đình ông bà già tan đàn xẻ nghé. Ông có chiếc xe đạp tàng tàng nhưng dùng tốt. Ngặt một nỗi là xăm lốp không kiếm đâu ra. Một lần ông ra sân bay Ái Tử kiếm được mấy mét tuy-ô bằng cao su rất dầy. Ông già chế thành “lốp liền xăm” cho xe đạp. Ông tâm đắc lắm thỉnh thoảng lại khoe sáng kiến đó với chúng tôi. “Cái bánh ni nỏ cần bơm chi hết, nỏ lủng chi hết nữa hề !”. Hàng ngày vẫn thấy ông già èng èng chiếc xe đạp trên con đường làng.

      Lâu rồi tôi không còn nhớ tên ông bà già. Cả hai người đều rất hiền lành dễ chịu và hay cười. Bà già thì có cái gì cũng mời bộ đội ăn cùng rất xởi lởi. Cơm của chúng tôi lúc đó chỉ có canh lõng bõng, lương vương vài sợi thịt hộp, lơ vơ vài lá rau dền gai hái ở bờ bụi trên đường làng. Cho nên má cứ phải liên tục bổ sung thêm món đặc sản Quảng Trị “rau lang mắm ruốc” ngọt lịm. Ông già có cái mũ phớt, hễ đi đâu ra khỏi nhà là nó nằm ngay ngắn trên đầu ông rồi. Rất đặc trưng, của riêng ông, ở cái làng quê Trà Liên này. Ông chỉ có một cái tính khó chơi là hơi “ki ki”.

      Khi có nhà riêng rồi, thỉnh thoảng chúng tôi vẫn rẽ qua chơi với ông bà và thằng Chót. Một trận nói cười thoải mái rôm rả.

Quãng mươi ngày gì đó thì nhà cửa làm xong. Từng tiểu đội chuyển về nhà mới. Mỗi tiểu đội một căn. Ba cái nhà của bê 3 ở đầu làng. Ba cái nhà của xê bộ và y tá, a thông tin rồi a anh nuôi ở giữa làng. Ba nhà của bê 1 cách đó một quãng. Ba cái nhà cuối cùng của bê 2 ở xa nhất. Cả Xê Hai Mươi ở dọc hai bên trục đường làng kéo dài khoảng trên 300 mét. a 12 thì vẫn ở trên ban hai cùng sư đoàn bộ mãi trên Tân Vĩnh. Họ đặt đài trinh sát kỹ thuật trên cao điểm 58.

      Nhà tiểu đội tôi (a2 của bê 1) nằm ngay bên đường làng, trên một cái nền nhà cũ đã bỏ không từ lâu. Khung nhà hoàn toàn bằng gỗ với mộng mẹo thì ít mà đinh thì nhiều. Đủ các loại đinh to gỡ ra từ các công trình ở sân bay. Mái nhà lợp tôn và đóng đinh luôn vào đòn tay. Trên mỗi cái mũ đinh còn cẩn thận đắp lên một cục keo làm từ xốp trộn với xăng để chống giột. Xung quanh nhà chúng tôi thưng gỗ dán. Những tấm gỗ dán rất dày, chiều dài hai mét, chiều ngang mét hai cứ thế mà phệt đinh vào. Một cửa ra vào ở giữa, hai cửa sổ hai bên và hai cửa sổ hai đầu hồi nữa. Bốn cái giường, mỗi cái là bốn cọc gỗ đóng chặt xuống đất và đặt tấm gỗ dán lên, rồi, . . . lại phệt đinh vào. Chưa ở đâu có kiểu giường đơn giản như thế và cũng chưa có giường ở đâu lại chắc như thế. Hai cái giá ba lô dài suốt chiều ngang nhà và đặt trên cao ở hai đầu hồi. Giá súng đăt chính giữa sát vách phía sau. Cuối cùng là bàn và hai cía ghế băng hai bên được đặt chính giữa nhà.

      Về sau khi đóng các đồ lặt vặt chúng tôi có sáng kiến là lấy đinh gỡ ra từ quả pháo đinh. Những chiếc đinh đều tăm tắp, dài ba phân, mỗi chiếc đều có bốn cánh đuôi hơi xòe ra một chút. Mỹ nó làm kiểu vũ khí này đều thật, pháo nổ trên cao mỗi chiếc đinh trở thành một mũi tên phóng xuống gây sát thương cho những người ở trên mặt đất rất hiệu quả. Lúc đầu chúng tôi còn hơi e dè vì đinh bó chặt có hàng lối trong ruột quả pháo trộn lẫn với một thứ bột đỏ. Không biết bột này có phải là chất độc không ?! Về sau dùng thử, thấy không sao nên cứ thế mà phệt. Một thứ đinh rất cứng không bao giờ bị quằn.

. . . (còn nữa)

      Tôi vẽ không giống lắm nhưng đại loại đinh tên trông như thế này.

Bác lại vẽ đường cho đinh tặc rồi. Chúng nó mà chế thành công thế nào cũng không quên bác TTNL đâu nhé. :D :D :D

Bác có ở cùng nhà với Lâm không, căn nhà nơi L sáng tác LỬA LŨY THÀNH mà tôi và An đen đã gặp

Bác TTNL. Đêm qua tôi nhận được 1 cú ĐT của một chị là cháu của 1 LS ở e101B, sau là e33 hy sinh ở Đông Nam bộ. Chị ấy cũng lên QSVN và muốn tìm Rôngxanh vì trên diễn đàn có rất nhiều bản đồ của @rongxanh. Chị ấy đã tìm ra đồng đội của LS, giờ muốn có có bản đồ cũ ở khu vực LS hy sinh. Bác biết thông tin gì thì chỉ bảo hộ, tôi cũng giới thiệu bác cho chị ấy. 

Phải công nhận tụi Mỹ nó làm cái đinh này cực kỳ cứng và đều tăm tắp, trông thích mắt lắm. Bọn tôi không trực tiếp gỡ từ đầu đạn ra nhưng cũng xin được của cánh công binh khá nhiều, đóng vào gỗ nào cũng cứ thun thút.
Phải nói là đinh rất cứng. Khi đi rừng chặt cây bọn tôi cũng mất mấy con dao tông vì không may chém trúng chỗ bị đinh.
Còn một lần, khi đại đội tôi bắn được con nai (hồi 1972 ở A Lưới), sau khi thui lên mấy anh em xẻo luôn một quả thịt mông ăn cho tươi. Đang ngấu nghiến thì một tên trong hội la lên như cháy làng- hắn suýt gãy răng. Khi hắn nhè ra thì đó chính là một cái đinh của pháo Mỹ. Chẳng biết nó nằm ở đó bao lâu rồi nhưng vẫn sáng bóng, không rỉ một tý nào ;D

bác LXT1972 ơi, bác muốn tìm bác rongxanh thì hơi khó, vì bác ấy không quay lại đây nữa đâu.
vụ bản đồ thì bác có thể nhờ các bác: ancakho, quangcan, saigonguider...hiện vẫn qua lại bên Giúp đỡ tìm người.
Còn nếu vẫn muốn tìm bác RX thì bác hỏi thân nhân LS cần tìm bản đồ như thế nào thì pm vào hộp thư của em, để em giúp chuyển cho bác ấy :D

      Tôi đã hỏi lại cậu Phóng, người làng Quất Xá về thôn Đông Định. Cậu Phóng bảo, thôn Đông Định ở gần chỗ Chính Phủ CMLTCHMNVN.
      Vậy là bác 6971 nói đúng rồi. Chúng tôi đã ở thôn Đông Định chứ không phải Tân Định.

      Vào trang thông tin điện tử của huyện Cam Lộ, thấy có di tích lịch sử này. Xin đưa lên để anh em xem.


Hầm mộ này thuộc địa phận thôn An Hưng, thị trấn Cam Lộ, cách UBND huyện 80 m về phía Tây, nguyên đây là Chi khu Cam Lộ, một căn cứ trung tâm đầu não của Ngụy quyền Cam Lộ.

Trong cuộc tấn công và nổi dậy mùa Xuân năm 1968, đêm 30 tết, một đơn vị thuộc Sư đoàn 320 tiến đánh Chi khu, do không nắm được sự tăng cường lực lượng và thay đổi bố phòng mới của địch nên từ thế chủ động rơi vào thế bị động, lực lượng ta hy sinh khoảng 100 người.
Sáng 01 tết, chúng trả thù một cách man rợ, cột xác liệt sỹ chất vào một hầm rộng 2 m, dài 15 m rồi san bằng hầm mộ, lát ri sắt làm bãi đáp cho máy bay. Đây là một tội ác dã man của Mỹ - Ngụy.
 

Kính gửi anh Trunguy!
 Tôi rất muốn gửi tin nhắn cho anh để nhờ anh giúp đỡ nhưng hộp thư của anh báo đã đầy mất rồi. Rất mong anh xem lại và giúp cho!
Trân trọng!
 daothithuhien

Có phải loại đinh này không bác ;D
(http://i799.photobucket.com/albums/yy276/taupaypay/weapon/106mmAPERS.jpg)

Theo lixeta thì rongxanh đã ra khỏi QSVN và tham gia khucquanhanh.vn, H vào diễn đàn đó đi

Chính hắn đấy gọl là pháo đinh hay pháo chụp.

Xin phép bác TTNL em nhắn bác daothithuhien tí: bác check pm nhé. sorry bác, hộp thư em đầy quá.

.

CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 4)

      Nhắc đến chuyện Trà Liên Tây là tôi lại nhớ Phạm Xuân Sự. Nó là đứa ở cùng tôi lâu nhất ở cái tiểu đội 2 này. Thời gian chúng tôi ở với nhau nhiều nhất cũng là trong căn nhà này.

      Mãi đến sau ngày Giải phóng 30/4, tôi mới ghi lại địa chỉ của nó và tên cụ thân sinh theo trí nhớ:

   “Phạm Xuân Sự:
            thôn An Đỗ, xã Bắc Sơn, huyện Ân Thi, Hải Hưng,
            con ông Phạm Văn Cửu.”

      Tôi biết Sự hy sinh ở trên núi như thế, đơn vị chôn cất xong là đánh trận ngay. Sau đó 325 còn sang K, rồi chuyển về Hà Bắc. Chưa ai quay lại Bạch Mã. Cho nên muốn về quê Sự gặp bố mẹ mà chẳng dám. Không biết người ta đã báo tử những gì. Tôi rất sợ! Tôi nhớ một lần đi tìm mộ Nguyễn Thế Dân một mình ở Bà Rịa. Một nơi rất thuận lợi để tìm được. Tôi đã tìm đến đúng khu vực chôn cất. Nhưng rồi thật đáng buồn là địa phương đã quy tập về nghĩa trang và trở thành một trong hàng ngàn mộ “Vô danh” ( hồi đó người ta viết trên bia như vậy, bây giờ mới viết là “Chưa biết tên”).

      Mãi mấy chục năm sau tôi mới tìm đường về nhà Sự. Tôi hỏi thăm đúng người cháu họ nên được đưa vào tận nhà. Đây là ngôi nhà của cậu Kim, em trai Sự. Cửa khóa, không có ai ở nhà. Tôi đứng ngoài sân chờ cậu cháu đi tìm chủ. Không tìm thấy Kim, cậu cháu đưa tôi sang nhà người em trai út. Khi tôi đến sân thì cậu em trong nhà bước ra. Tôi cứ thế đứng ngẩn ra một thoáng hay chừng như là rất lâu ?! mắt đăm đăm nhìn cậu em trai.

-   Mời anh vào nhà !
-   Anh vào nhà đi ạ !

Hai người phải mời mấy lần tôi mới bước vào nhà được:

-   Giống quá !  
-   Anh bảo gì ạ !
-   Giống . . .

Trong khi cậu cháu đi tìm Kim và chuẩn bị cơm nước, tôi và cậu út thủ thỉ nói chuyện với nhau.

      “Hôm ấy, vào tháng 12 năm bảy mốt, sau khi huấn luyện xong tân binh, anh em tập trung ở ga Cẩm Giàng. Ông ấy xin phép đơn vị về nhà và được phép đi trong ba tiếng. Từ ga Cẩm Giàng về nhà em mười hai cây số, anh bảo, thế là anh ấy chạy, cứ thế cắm cổ chạy.
     Hôm ấy đẹp giời lắm anh ạ ! Máy bay nó bay ầm ầm ở trên giời, lúc ấy em còn bé tý, mới có 8 tuổi. Em sợ quá, cứ ruộng lúa em rúc vào, úp mặt xuống ruộng, người thì run chứ lại !  Không biết bao nhiêu là đỉa bâu đầy vào mặt em, đầy cả chân tay. Kinh quá anh ạ ! Thế nào mà, ông Sự ông ấy chạy tắt qua đám ruộng nên mới nhìn thấy em. Ông ấy kéo em dậy, cứ thế hai tay ông ấy cào cào, không biết bao nhiêu là đỉa. Ông ấy cứ cào cào thế này này. Bây giờ nghĩ lại em vẫn còn kinh.  Ông ấy lôi em về nhà, cứ muối với xà phòng ông ấy xát khắp từ trên đầu, trên mặt xuống đến tay chân. Bây giờ em vẫn còn nhớ. Ông ấy chỉ vào nhà có một lúc là đi ngay. Bố mẹ em bảo cần gì thì anh ấy bảo nhờ người chạy ngay đi mua một cân thuốc lào. Có thế thôi, rồi ông ấy quay đi và lại chạy. Đấy anh ạ ! lần cuối cùng em gặp anh em là anh ấy tắm cho em đấy.”
“ Anh ạ! lúc đấy nhà em không ở đây đâu mà ở ngoài trại Bãi Sậy cơ. Nhà em chuyển ra trại từ năm sáu tám, mãi năm bẩy hai mới chuyển về đây. Nhà nghèo lắm, có gì đâu, chỉ có cái nhà tranh thôi. Em cũng biết người ta báo tử là chôn cất ở Phú Lộc, nhưng mà đánh nhau ác liệt như thế, bom dạn như thế. Bây giờ muốn tìm thì chỉ có người nào trực tiếp chôn cất thì may ra, còn làm sao mà tìm được.”

      Câu chuyện lắng đi một lúc rồi cậu út lại thủ thỉ nói tiếp, giọng nó cũng thủ thỉ như giọng thằng Sự.

      “Lúc nãy, em thấy anh đứng ngẩn ra nhìn em ghê quá ! Thì ai cũng bảo là em giống ông Sự nhất mà. Để em kể chuyện báo tử anh em . . .”

. . . (còn nữa)

.

CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 5)

     Lúc này chúng tôi đã sang nhà Kim. Sau khi chào hỏi nhau dăm ba câu. Kim và Mẻ (tên cậu cháu) xuống bếp cơm nước. Cậu Vàng (tên cậu em út) thủ thỉ kể tiếp.

“Anh ạ ! Một hôm gia đình thắp hương cúng cụ và khấn vái cầu cho hai anh em đi bộ đội được may mắn tránh được hòn tên mũi đạn, mẹ em khấn thế. Bất ngờ bát hương bốc cháy đùng đùng. Bố em bảo nhiều hương quá. Bát hương hóa rồi, lấy gio mới thay đi. Chúng em đổ tro xuống ao, rửa sạch sẽ bát hương rồi thay gio nếp mới vào. Vừa châm mấy nén hương mới thì nó lại cháy đùng đùng. Anh bảo thế có lạ không ?”

      Vừa lúc đó Kim ở dưới bếp lên thêm vào câu chuyện:  “ Mà em thấy nó cháy từ dưới lên, đùng đùng, bát hương thì đã rửa sạch, nguội chứ có phải nóng đâu.”

      Vàng tiếp lời một cách từ tốn : “ Hai hôm sau, huyện đội đưa giấy báo tử anh Công em. Anh bảo có lạ không ? Mẹ em choáng quá, ngất xỉu. Rồi cụ còn khóc vật vã nhiều ngày sau nữa. Đừng nói gì thì thôi, hễ động nói gì thì lại khóc. . . . Bàn thờ nhà em có thêm tấm ảnh anh Công em với bằng Tổ Quốc Ghi Công. . . . Rồi mấy tháng sau một hôm đang thắp hương anh Công thì bát hương lại hóa đùng đùng. Lần này rửa kỹ để nguội, đốt gio mới cũng để nguội rồi mới đổ vào bát hương. Thế mà vừa châm mấy nén hương nó lại hóa anh ạ. Hai hôm sau huyện lại đưa giấy bảo tử anh Sự em. Lần này phải đưa mẹ em đi cấp cứu rồi đưa xuống bệnh viện Việt Tiệp. Quê ngoại em ở Hải Phòng mà. Anh bảo,  trong mấy tháng, hai cái bảo tử của hai đứa con trai lớn thì làm sao cụ chịu đựng được. Bàn thờ nhà em lại thêm một cái bằng Tổ Quốc nữa. Anh Sự chẳng có cái ảnh nào, anh ấy có bao giờ chụp ảnh đâu.”

      “ Anh Sự em là chịu khó nhất nhà đấy. Nhà đông con. Lúc em còn bé, anh ấy chưa đi bộ đội. Ông ấy theo mẹ em xuống bà ngoại ở Hải phòng. Không phải đi chơi đâu anh. Ông ấy đi đẩy riu. Nhiều tôm tép lắm. Đến trưa là mẹ em phải quẩy đầy một gánh riu lên chợ bán. Chiều lại một gánh nữa. Anh nói đúng đấy, tính ông ấy chăm chỉ, ít nói lại hay cười.”

      Tôi nói:

-   Thì tính nó thế. Mà chắc chưa cầm tay con gái bao giờ.
-   Vâng, nói chuyện với con gái là đỏ mặt rồi anh ạ !

      Phạm Xuân Sự hy sinh ngày 22 tháng 3 năm 1975, đúng một hôm sau ngày khai hỏa của sư đoàn từ dãy Lưỡi Cái.

. . . (còn nữa)

.
     dưới đây là giấy báo tử của LS Phạm Xuân Sự. Trong đó có ghi:

      Đại đội 3 tiểu đoàn 1, KH5

      Tôi không biết KH5 là gì. Bác nào biết, xin mách hộ  .

.
Bằng "Tổ Quốc" của Phạm Xuân Sự.
Cầu Lai Phước trên sông Vĩnh Phước.
Sân bay Ái Tử 1968.
Sông Thạch Hãn _ đoạn Ái Tử.

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 6)

      Nhà của a2 chúng tôi có một mảnh sân trước nhà khá rộng. Sát đường là dãy hàng rào bằng rặng trúc, bên phải nhà cũng là hàng rào trúc ngăn cách với một con đường nhỏ rẽ từ đường làng vào. Bên trái nhà là khoảng đất trống xa khoảng trăm mét mới có nhà. Phía sau nhà cũng khoảng bốn chục mét là đất trống. Phía trước nhà là con đường làng, qua đường làng một trăm mét đất trống thì đến sông Thạch Hãn. Thành thử, cái nhà của tiểu đội chúng tôi là một cái nhà độc lập.

      Khoảng đất trống bên kia đường làng tiểu đội tôi tha hồ tăng gia. Lúc đó đại đội khoán rau và củi theo đầu người. Anh Thắng “quản” đã tốt nghiệp Đại Học Nông Nghiệp nên nghĩ đến việc cử người ra Hà Nội mua giống rau. Đầu tiên, chúng tôi trồng rau muống gieo bằng hạt. Giống rau Trung Quốc, trắng, thên mỏng và mềm, lớn nhanh như thổi. Tiểu đội tôi có tiểu đội phó là thằng Ngữ, rất chịu khó. Nó bón cả phân bắc và nước giải cho rau nên rau rất tươi tốt. Nộp khoán xong chúng tôi vẫn còn rất nhiều, tha hồ cải thiện thêm. Sau vụ trồng rau muống, chúng tôi còn được phát hạt giống cải củ. Đất phù sa của Trà Liên rất tốt, lại được tưới tắm đầy đủ, củ cải chúng tôi trồng rất to. Củ ngắn cũng phải dài 30 phân còn củ dài thì trên 40 phân. Củ rất thẳng, không còng quèo tí nào, mà lại không hề bị bấc. Khi chúng tôi ở Việt Yên, Hà Bắc, cũng là đất trồng rau chuyên nghiệp nhưng đất cũng không tốt bằng đất phù sa Trà liên.

      Lúc bấy giờ, chúng tôi được phát cả nhu yếu phẩm và phụ cấp. Lính binh nhì được phụ cấp 5 đồng một tháng. Tiểu đội tôi, có tôi là trung sỹ, còn lại là hạ sỹ và binh nhất. Ngày nghỉ, chúng tôi đi chợ Thuận ở bên kia sông. Mỗi lần mua 1 đến 2 cân thịt. Lúc đầu giá thịt lợn là 5 đồng, sau đó tăng dần lên đến 7 đồng một cân. Tiền thì phát riêng cho từng người còn việc mua đồ ăn thêm cho tiểu đội thì tùy, ai mua thì mua, không bao giờ tính đếm. Đồ đã mang về nhà rồi thì là của chung, không có ai “tắc lẻm” riêng. Chúng tôi vẫn sống với nhau như những ngày còn ác liệt đạn bom của năm 72 vậy.

      Đêm 30 tết Quí Sửu (1973), đại đội tổ chức đón giao thừa chung ở hội trường. Hội trường của đại đội được làm ở gần nhà các thủ trưởng c20. Tôi nhớ tiểu đội tôi cũng phải góp công xây dựng và góp hai cái ghế băng. Hùng “côn”, sinh viên xây dựng, thiết kế ghế băng vừa đơn giản, vừa chắc chắn. Có “hàm lượng lý thuyết kết cấu” mà lị ! Lấy một cái cây có cấu trúc cành như cành đào, tuốt gần hết lá rồi đính hoa đào cắt bằng giấy, nhuộm mực đỏ. Vậy là có cây đào đón xuân. Trên cây đào còn đính nhiều lá phiếu để hái hoa dân chủ. Nội dung các lá phiếu thường là hát một bài, kể một chuyện, . . . và được thưởng gì đó như bánh kẹo hay điếu thuốc lá. Tác phẩm này là của bác TraLienTay đấy. Bây giờ kể lại, thấy buồn cười nên có khi bác ấy không nhận đâu và có khi bác ấy cũng quên thật rồi !

      Thằng Cam, tiểu đội tôi và tôi, hai thằng phải canh gác cho trung đội. Thằng Cam kiếm đâu ra một lít rượu đựng trong cái chai huyết thanh. Vì thiếu đồ nhắm, tìm mãi cũng chỉ thấy đường (thật may không phải là ớt) nên hai thằng đã uống hết lít rượu với đường.

. . .(còn nữa)

Chắc bác TTNL lại nhớ nhầm. Nếu có chuyện Hái hoa dân chủ ở Xê 20 thì chắc chắn là ý tưởng của Tralientay rồi, tôi ủng hộ, có lý, vì bác ấy là Bí thư Liên chi đoàn, nhưng giao thừa Quý Sửu (22.1.1974 -Tiễn Quý Sửu, đón Giáp Dần, gọi là tết Giáp Dần thì đúng hơn) thì TraLienTay đang nằm viện ngoài Bắc rồi, còn tôi đang nằm ở Viện 43, gần Quất Xá. 

Căn nhà của c20 nơi tôi gặp Lâm đang sáng tác Lửa lũy thành nằm sát bờ sông, từ con đường chính đi từ sân bay về rẽ xuống bến sông.
 
Tôi nhớ không nhầm hồi đó chúng mình làm gì có phụ cấp chỉ có nhu yếu phẩm, chiến sĩ tương đương 5 đ, cán bộ b tương đương 10 đ, cán bộ c 15 đ. Tiền phụ cấp chỉ có khi ở Bắc. Nhu yếu phẩm phát theo hiện vật như đường sữa, thuốc lào, thuốc lá, kem đánh răng... dĩ nhiên tùy thuộc điều kiện có gì cấp nấy. Khi tôi được cụ Ngoan cho thêm mỗi tháng đôi pin đènnhư thế không khác cán bộ b. Tiền mặt chỉ có ở đại đội để quản lý đi chợ mua thực phẩm (thời kỳ sau HĐ) 

Có thể hiểu là
... Đêm 30 đón tết Quí Sửu (1973)... (???)

      Vụ này bác 6971 nhầm chứ không phải tôi nhầm. Mồng một tháng giêng năm Quí Sửu nhằm ngày 03/2/1973. Bác tra lại lịch nhé ! Nhưng tôi nhớ nhầm. Đúng là đón giao thừa tết Giáp Dần chứ không phải Quí Sửu. Không phải TraLienTay làm cây đào thì tôi chịu không nhớ ra ai nữa.



      Bác đọc kỹ một tý lại nhé. Tôi kể chuyện trồng rau, có nhu yếu phẩm và phụ cấp là nói chung trong thời gian chúng tôi ở Trà Liên Tây, năm 73 và năm 74. Còn thời điểm đầu năm 73 thì chưa có. Chính xác lúc nào có thì tôi không nhớ. Nhưng chúng tôi dùng tiền ra chợ thuận mua thuốc lá và thịt, sang Đại Áng mua lặt vặt ở cửa hàng hợp tác xã tiêu thụ. Tôi và Phạm Xuân Sự mua mùi xoa và sữa hộp ở đó. Tôi Và Thìn mua thuốc lá ở chợ Thuận, thằng Thìn nó còn "mổ" thêm mấy bao của "bà bóp" nữa.

       Đề nghị bác TTNL xem lại chứ mồng một tết âm không bao giờ là tháng 3 dương lịch. Mặt khác, đêm 2 tết Quý Sửu (1973) bọn em còn đang lọ mọ ngoài hành rào điểm Thái ở Pắc Soong thì khi ấy chỉ là tháng 2 thôi, bên Lào còn chưa ký hiệp định Viên Chăn cơ mà.

3/2/1973

Có khi Tết năm ấy là tết "đàng hoàng" nhất với Xê 20 nói riêng, lính 325 nói chung nhỉ. Tết trước mới Hiệp định xong, còn ở dưới hầm, tết sau nữa thì lại rậm rịch Thừa Thiên ... rồi tuốt tuột SG.

.

CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 7)
     
      Năm 73 và nửa năm 74, chúng tôi ở Trà Liên Tây. Thôi thì đủ các thứ tập tành. Nào thì tập lăn lê bò toài như tân binh, rồi tập tiềm nhập cởi trần trùng trục bôi nhọ như ma lem khắp người trong đêm tối. Tập vượt qua các kiểu hàng rào, tập dò gỡ mìn ngay trong thực địa của căn cứ Ái Tử. May mà chỉ có vài lần đụng mìn thật và gỡ mìn thật, không ai bị sao. Mệt nhất là tập võ thuật, suốt ngày quật nhau ngoài nắng, tối về đau dừ hết các “cơ quan đoàn thể”. Thằng nào làm không đúng động tác, ghì không chắc mà nó quật mình không khéo thì gãy toi xương sườn hay xương sống. Chuyện thục đầu gối hay cùi chỏ vào bụng hay vào mạng mỡ là thường tình. Méo mặt !

      Lại gì nữa đây ? Tập hành quân vác nặng rèn luyện thể lực, thật là kinh. Còn chuyện làm hầm bí mật và ăn ở dưới đó một ngày đêm thì tôi đã kể rồi.

      Vậy chứ, ngày nghỉ thì làm gì, những tối không phải sinh hoạt thì làm gì?

      Buổi tối ở Trà Liên Tây hồi đó cũng chẳng có gì để chơi. Đèn thì chỉ có đèn dầu lù mù. Chơi tiến lên, thằng bét phải đeo 2 ba lô, thằng ba thì đeo một cái. Hết ba lô thì đeo xanh tuy đạn, hết xanh tuy thì đeo súng, . . . Chơi uống nước thì mỗi ván về bét uống 2 bát “bê năm hai”. Uống nước nhiều quá, cứ phải đứng lên ra ngoài liên tục, gọi là “rô bi nê”. Đeo ba lô hay uống nước mãi cũng chán. Chỉ có mấy đứa cưa cẩm em út là vui nhất. Chẳng biết chuyện chúng nó có đi đến đâu không, nhưng 9 giờ tối là phải điểm danh rồi. Không điểm danh đại đội thì điểm danh trung đội. Về sau này, chúng tôi cũng không nghe thấy nói có chuyện tai tiếng gì của c20 với các út ở Trà Liên Tây.

      Có một chuyện mà bác 6971 đã kể. Dịp 27/7/2009, chúng tôi về thăm lại Trà Liên Tây. Nghe một người dân nói, có chú bộ đội về đây dự đám cưới con gái, chắc là bộ đội đơn vị 20. Về sau tôi nghĩ là không phải. Nếu bộ đội 20 mà có “sản phẩm” thì phải cách đó 35 năm rồi, không phải là đứa con gái mới lớn lấy chồng vào năm 2008. Chỉ có hai chuyện thật. Nhất là,  xê phó Thêm yêu một chị giáo viên người bắc dạy mãi dưới Cửa Việt. Sau năm 75, hai người là vợ chồng. Nhị là, xê viên phó Ánh thì yêu út Trà xinh đẹp trắng trẻo, lại còn cao hơn cả bọ Ánh nữa. Sau này, bọ Ánh về quê ở Bình Định, hai người đứt liên lạc từ đó. Nghe nói út Trà cũng không còn ở Trà Liên mà ở Bình Dương thì phải.

      Cái căn cứ Ái tử bị phá hết nhưng chúng tôi vẫn còn mót được nhiều thứ. Một trong những thứ đó là áo giáp Mỹ. Bỏ lớp vải bên ngoài ra, bên trong là nhiều lớp bố dầy, dệt bằng sợi nylon trắng bóc và cực dai. Tháo lấy sợi đó, rồi nối từng đoạn với nhau, mỗi đoạn chỉ dài chừng 40 đến 50 phân. Riêng cái đoạn nối nút dẹt, vòng sợi đánh ngoằng một cái rồi rút hai đầu là được một nút nối vừa bé, vừa chắc là tôi đã chịu rồi, rất mất thì giờ. Sau đó lại còn dùng đèn dầu để hơ và vê tròn cho mối nối khỏi tuột. Chưa hết đâu, mấy thằng còn làm cả cái sa để xe sợi. Cứ ba sợi mắc lên sa, chiều dài mỗi sợi khoảng năm chục đến trăm mét, giăng dọc theo đường làng. Thấy quay quay một hồi, ba sợi cùng xoắn theo một chiều. Sau đó chập ba sợi đã xoắn lên sa và cho xoắn theo chiều ngược lại để kết thành một như kiểu bênh thừng. Đem dây cuộn lại thành một cục to như quả bưởi con là đủ đan một chiếc võng.

      Chúng nó lấy thuốc pháo khói để nhuộm sợi. Ở sân bay Ái Tử rất nhiều đạn pháo khói. Chỉ cần cẩn thận với những quả pháo có sơn viền vàng thì đừng có bổ ra. Đấy là pháo bắn chất độc hóa học.  Không biết có bao nhiêu màu, nhưng thấy mọi người thường nhuộm màu lá cây xậm, màu đỏ và màu tím xẫm. Rồi còn làm cái thước bằng tre để lấy cữ. Thước to thì đan võng thưa, thước nhỏ thì đan võng mau. Đầu tiên là tính số mắt võng theo chiều ngang, tôi không nhớ, hình như lấy bốn mươi sợi dài bằng nhau. Túm chặt một đầu rồi dùng thước làm cữ và bắt đầu đan. Thực ra là buộc  các sợi cạnh nhau vào làm một nút, thành từng đôi một, ở mép võng là sợi đôi. Tôi chịu khoản đan võng, giá có ai cho thì lấy chứ đan thì thôi.

      Lão Tất y tá đại đội tôi là một trong những tay làm võng đẹp. Mấy tháng trước lão ở Vũng tàu ra, gặp nhau, nhắc chuyện đan võng, lão vẫn còn sướng, cười phá lá, ngất ngây (“con gà tây”) ! Cái võng nhuộm tím của lão, vo tròn đút túi quần, tiện đâu là mắc lên nằm rất mát.

. . . (còn nữa)

.
      Xin lỗi anh em !  Máy tính của tôi dang bị hỏng, chưa sửa được. Lúc nào sử xong, xin được trở lại.

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 8 )

      Tiểu đội 1 ở gần chúng tôi, ngay sát nhà mụ Tiệu. Mụ Tiệu tầm 30 tuổi, người nhỏ nhắn, khuôn mặt khá xinh. Mụ nói, quê gốc của mụ ở Huế nên mấy món nữ công gia chánh có vẻ thạo. Thỉnh thoảng mụ làm bún theo kiểu Huế. Gạo ngâm rất lâu, thay nước hàng ngày. Cách làm bún thì cũng như thằng Ghi, thằng Quế làm trên cao điểm 108 nhưng bún của mụ tiệu sợi to hơn, hơi trong trong và rất dai, rất giòn. Lúc nào chúng tôi muốn ăn bún thì báo cắt vài suất cơm nhà bếp lấy ít gạo nhờ mụ làm cho. Mụ tiệu cũng hay làm mấy món bánh ít  kiểu Huế. Bánh làm bằng bột lọc nhân đậu xanh, . . .mặn hoặc ngọt. Chúng tôi hỏi mụ: “thế có bánh nhiều không?” thì mụ bảo “bánh nhiều là bánh gai của mấy chú ngoài bắc đó, nhưng trong ni làm nhỏ như bánh ít”. Rất chịu khó và quí các chú bộ đội. Có khi mụ làm rất nhiều bánh rồi gọi cả a1 và a2 chúng tôi sang ăn. a1 còn bở hơn vì thỉnh thoảng mụ còn mang đồ ăn sang cho, trong những bữa cơm khô khan mà anh em lĩnh từ nhà bếp về.

      Ở Trà Liên Tây vào những ngày mưa lũ, nước sông Thạch Hãn tràn ngập khắp làng, tràn vào tận nhà. Nhà của chúng tôi, nước lên gần đến mặt giường. Nước cứ ngập thế trong năm bảy ngày mới rút. Nước lũ đỏ ngầu phù sa như nước sông Hồng và làm cho đất đai làng Trà màu mỡ, cây cối làng Trà tốt tươi. Những ngày lụt, hay nhất là không phải tập tành gì. Từng tiểu đội lĩnh gạo và thực phẩm về tự nấu ăn, vui như hội. Tiểu đội tôi phải nấu cơm trên giường. Lót một tấm tôn lên ván giường, đổ lên trên một lớp đất khô rồi kê ba hòn gạch là thành bếp. Củi ướt, khói nghi ngút, nấu được bữa cơm thì dàn dụa nước mắt nước mũi, nhưng rất vui. Lần lụt đầu tiên cũng là lần đầu tiên tôi được biết món chuột luộc ép lá chanh và chuột chiên giòn.

      Nước lụt làm lũ chuột túa ra rất nhiều. Chúng chạy cả vào nhà, chúng leo lên cây. Bờ trúc phía trước và bên cạnh nhà chúng tôi rất nhiều chuột trèo lên lánh nạn. Mấy đứa Hưng Yên được dịp trổ tài bắt chuột. Con nào ở dưới thấp thì bị đập, con ở cao thì bị rung lắc cho rơi xuống. Giống chuột bơi chậm, cứ tõm xuống nước là bị bắt sống. Chuột làm lông sạch, trắng nõn, mổ bụng, vứt ruột rồi cho vào nồi luộc. Luộc xong, banh phẳng ra, đặt vào giữa hai tấm ván mà ép với lá chanh. Ép chừng một tiếng, cho ráo nước rồi chặt miếng cho lên đĩa (nắp xong). Món này chấm muối tiêu ớt. Sơi, . . . chắc cũng được. Món chuột chiên giòn có vẻ hay hơn. Chuột làm sạch, banh ra tẩm lá chanh, muối, ớt, tiêu (lúc đó chỉ có thế, giá như bây giờ thì đủ các thứ gia vị hành, tỏi, húng lìu, giềng, xả, . . .), rồi cho vào chảo có mỡ rán vàng sậm lên, bốc mùi thơm như chả nướng vậy. Vì là lần đầu tiên nhìn thấy món chuột nên tôi vẫn có cảm giác hơi ghê ghê, chỉ dám nếm một tý món chiên sau khi được động viên, chào mời mấy lần. Mấy đứa Hưng Yên được bữa tưng bừng, rõ là rất khoái khẩu lắm.

      Từ trong nhà nhìn ra, thấy nước ngập mênh mông. Nước trong làng chỉ chảy lờ đờ, nhưng nước ngoài sông thì hăm hở chảy, cuồn cuộn, dậy sóng. Nhìn dòng nước chảy cuốn theo nhiều cây cối từ thượng nguồn về, những cây gỗ rất to phăng phăng chạy theo dòng nước. Bất chợt làm cho thằng Thìn và tôi cùng nghĩ đến chuyện kiếm củi. Hai thằng cởi phăng đồ, buộc lại dải rút rồi lội ra đường làng bất chấp mấy thằng can ngăn.

      Hai đứa lội dọc theo đường làng lên đến đầu làng, qua cả khu vực đơn vị đóng quân. Chúng tôi lội ra bờ sông. Hai thằng đứng nhìn dòng nước chảy để chọn gỗ. Thằng Thìn nhắm một cây rất to. Tôi tham hơn, nên nhắm một cây còn to và xa hơn. Hai thằng nhào ra ôm gỗ và cố gắng bơi đẩy vào bờ. Cũng không ngờ nước chảy lại nhanh đến thế. Khi chúng tôi đưa được gỗ vào bờ thì đã bị trôi rất xa, qua cả làng Trà một đoạn. Hai thằng lội nước kéo gỗ về sân nhà. Mấy thằng ở nhà đón gỗ, khênh vào buộc ở hông nhà. Thằng Thìn và tôi rút kinh nghiệm, lần này lội hẳn sang thôn Tả kiên rồi mới lao ra vớt gỗ. Thế mà chuyến này cũng không về đúng chỗ tiểu đội tôi nên vẫn phải lội nước kéo gỗ một đoạn. Chúng tôi làm vài chuyến nữa. Được rất nhiều củi. Chẳng còn lo khoán củi nữa. Hôm nào lấy củi, hai thằng tha hồ đi chơi.

. . . (còn nữa)

Chuột làm lông sạch, trắng nõn, mổ bụng, vứt ruột rồi cho vào nồi luộc. Luộc xong, banh phẳng ra, đặt vào giữa hai tấm ván mà ép với lá chanh. Ép chừng một tiếng, cho ráo nước rồi chặt miếng cho lên đĩa (nắp xong). Món này chấm muối tiêu ớt. Sơi, . . . chắc cũng được. Món chuột chiên giòn có vẻ hay hơn. Chuột làm sạch, banh ra tẩm lá chanh, muối, ớt, tiêu (lúc đó chỉ có thế, giá như bây giờ thì đủ các thứ gia vị hành, tỏi, húng lìu, giềng, xả, . . .), rồi cho vào chảo có mỡ rán vàng sậm lên, bốc mùi thơm như chả nướng vậy. Vì là lần đầu tiên nhìn thấy món chuột nên tôi vẫn có cảm giác hơi ghê ghê, chỉ dám nếm một tý món chiên sau khi được động viên, chào mời mấy lần
------------   
     
       Bác TTNL như vậy là không được thưởng thức hết cái ngon của món thịt chuột đồng rồi. Tuyệt nhất là những con chuột đồng vào mùa gặt (béo núc) xả ra nấu món giả cầy thì hao rượu nút lá chuối lắm bác ơi. Thứ nhì mới đến món rán hoặc nướng. Còn món luộc ép lá chanh chỉ đứng hàng thứ ba.

        Mà thịt chuột thiếu gia vị thì kém ngon. Nhất là lá chanh, sau mới đến riềng xả. Người không ăn cay thì chả cần ớt bác ạ. Mà đồ chấm chỉ có muối giả nhỏ, chớ có chấm mắm mà khắm lắm.

         Ở Hưng yên hay Bắc ninh (đất chuột) một cân thịt gà đổi 3 cân thịt chuột đấy bác ạ.

Bác TTNL, nói đến thịt chuột thì tôi phải nhắc lại quãng thời gian chốt tại Vân Hòa, An Lộng tháng 7/1973 mà mình đã nói trong Ngược dòng ký ức

Thằng H toét làm a trưởng a tôi người Nghĩa Hưng, Nam Định là quân bổ sung từ tiểu đoàn 38 Nam Hà vào đơn vị sau trận Cửa Việt. Tiểu đoàn này bao gồm anh em mới nhập ngũ và có 1 số thu dung trong đó có không ít là đảo lạc ngũ. H là a trưởng có biệt tài làm bẫy chuột: bẫy sập và bẫy kẹp. Bẫy sập có 2 viên táp-lô nặng khoảng trên chục kg, chuột dính đòn chỉ có bẹp đầu. Đã 1 lần d trưởng Dương đi kiểm tra chốt đạp phải bẫy đè vào chân ngã xuống thì 1 bàn tay lại dính vào  bẫy khác. Thủ trưởng đau quá, chửi toáng lên, may không bị què (thủ trưởng Dương hy sinh tại Long Thành, hiện đang an nghỉ tại NTLS Long Thành, Đồng Nai). Đêm nào cũng bẫy được hơn chục con chuột, anh em phải hì hục làm thịt luôn trong đêm sợ để hôm sau bị ôi vì trời nóng quá. Gia vị làm gì có chanh, tiêu chỉ có ớt, giềng, sả và củ ném mà thôi. Thời kỳ đó thịt chuột ăn mệt nghỉ đến phát chán, nhưng cũng cái may là có nó nếu không chẳng có gì mà ăn. Mỗi ngày cả trung đội chỉ có 1 hộp thịt nấu thành canh lõng bõng toàn nước như thế mà rau cũng chỉ loáng thoáng.

H toét là a trưởng lại có tài đan võng nữa, một lần nó kiếm đâu ra 1 quả đạn khói có hỏi tôi làm thế nào để lấy thuốc để nhuộm. Nào tôi có biết gì đâu nhưng được cái hình như anh em coi tôi là biết nhiều thứ nhưng tôi cũng đáp liều: tao thấy tụi bên Ái Tử đốt thuốc để lấy tro nhuộm võng. Tôi là 1 thằng bố láo mới xui nó mang thuốc đạn khói ra bãi trống phía trước nhà c bộ để đốt: mày đốt ở đây có khói lên nhỡ địch giở quẻ pháo kích vào thì chỉ vào bãi đất trống chứ không vào hầm anh em mình.Nó không nói gì, mấy hôm sau vào buổi trưa nó lẳng lặng mang quả đạn khói ra đốt, chẳng may cho nó vào mùa này gió Tây thổi rất mạnh bao nhiêu khói tạt hết vào c bộ, ông Khảm c trưởng chạy ra chửi toáng lên và phát hiện ra nó đang ngồi hóng chờ lấy tro. Bố ấy đá tung cả bếp vả bảo: mày ăn gì mà ngu thế, đứa nào xui...Nó lắp bắp thằng Tường...- Nó bảo mày ăn c. mày cũng ăn à

Tuy khéo tay nhưng H lại là 1 tay nhát chết, chúng tôi đã chứng kiến mấy lần trong chốt khi nghe tiếng lạch cạch bên kia hàng rào hay tiếng tụi lính địch hò hét thì nó lao rất nhanh vào hầm, mặt mày nhớn nha nhớn nhác. Điệu bộ đấy ở tiểu đội là không thể chấp nhận được vì có 5 thằng thì 3 thằng là Bình lé, Bình trố và tôi lại là những thằng còn xót lại trong những trận chiến 1972.
http://www.quansuvn.net/index.php/topic,17230.370.html

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 9)

      Lụt làng Trà là chuyện thường niên. Dân làng đã quen, chỉ có đơn vị 20 là không biết trước. Nước sông ngập tràn, đỏ quạch phù sa. Chẳng kiếm đâu ra nước sạch để nấu ăn và nấu nước uống. Dân làng Trà không ai làm nghề chài lưới, thế mà những ngày lụt thỉnh thoảng thấy có người bơi thuyền đi trên đường làng. Chúng tôi hiểu ra rằng chuyện này là bình thường ở đây. Vậy phải có cách lấy nước sạch chứ. Quả vậy, nhà dân đều có đồ trữ nước sạch, nước lên đến đâu, họ khênh nước lên đến đó. Vài ngày đầu chúng tôi còn xin nước sạch của dân nhưng mấy hôm sau, không dám xin nữa vì họ cũng chỉ tích nước để đủ dùng. Nhưng dân lại cho bộ đội phèn để về đánh nước. Phèn chua giã nhỏ, thả vào nước, khuấy mạnh. Phèn tan trong nước tạo thành keo, cuốn theo các hạt đất phù sa, rồi lắng xuống. Đợi một lúc là có nước tương dối trong có thể làm nước nấu ăn được. Tốt chán ! Lính tráng chúng tôi, ai chẳng đã từng uống nước sống dưới hố bom, hố pháo. Chuyện dùng nước hố bom đến cạn đáy mà thấy xác chiến sỹ đơn vị nào đó hay xác lính địch cũng không phải là chuyện hiếm.

      Đọc “Nhật Ký Viết Lại” của SauChiBayMot mới biết thời điểm làng Trà bị lụt năm 73 là đầu tháng 7. Lúc đó, 6971 và tôi đang biệt phái sang lớp binh địa của sư đoàn. Chắc hẳn những ngày lụt lội, 6971 và tôi đều về tiểu đội của mình nên mới có chuyện tôi đi vớt củi cho tiểu đội và được nếm thịt chuột.

      Nước rút đến đâu chúng tôi khoắng nước phù sa và quét ra ngoài đến đó, từ trong nhà ra đến thềm rồi xuống sân. Nước rút, lại hết những ngày vui chơi thoải mái. Tôi lại trở về lớp binh địa.

      Chuyện tổ chức lớp học binh địa thì bác 6971 đã kể rồi. Nghĩ lại thấy, hồi đó chúng tôi cũng hăng. Bác 6971 và tôi thay nhau lên lớp lý thuyết, bắt đầu từ ống nhòm, địa bàn, rồi bản đồ. Tôi còn nhớ, tôi phải lên lớp về bản đồ. Nói thực, dùng thì được chứ phải lên lớp bài bản lại là chuyện khác. Rất may chúng tôi được sư đoàn cho mượn tài liệu “Binh yếu địa chí”, sách in hẳn hoi và khá dầy. Chúng tôi đã được học ở d74, đã sử dụng bản đồ khá nhiều, nhưng phải dạy, phải đọc lại, mới thấm, từ cách chia mảnh bản đồ, cách ký hiệu mảnh trên bản đồ, lưới tọa độ, độ lệch của hướng bắc bản đồ so với hướng bắc của địa bàn. Thế mà F48 là gì bây giờ lại quên sạch sẽ rồi.

      Hai thằng 6971 và tôi bắt mình phải cố gắng đã đành lại còn “hành” anh em ra phết. Có 4 tiểu đội của lớp binh địa, cũng bày đặt trực ban, luân phiên các tiểu đội trưởng. Hàng ngày trung đội tập hợp thì trực ban phải điều hành trung đội. Sau khi tập hợp xong, các tiểu đội báo cáo quân số cho trực ban. Trực ban hô anh em “Nghiêm” rồi báo cáo “ Báo cáo đồng chí giáo viên, trung đội có mặt đầy đủ. Xin mời đồng chí làm việc !” Sau mỗi buổi lên lớp, trực ban lại hô anh em “nghiêm” và báo cáo giáo viên cho nghỉ. – Oai quá !  Lúc đó tôi thấy chuyện đó cũng bình thường nhưng có vẻ như không phải là hai thằng tôi tự nghĩ ra cái kiểu như ở trường sỹ quan “luộc quân” như thế mà phải do đại trưởng Ngơi dạy dỗ rồi.

     Thế nhưng hai thằng cũng bắt mọi người phải làm mỗi người một cái giá vẽ cơ động. Trông học viên binh địa đi vẽ trên thực địa cứ như là những sinh viên trường ĐH Mỹ Thuật. Cũng có kế hoạch giảng dạy,chia lịch học tập lý thuyết, thực hành, cũng vẽ dã ngoại, căn cứ địch này nọ, cũng tập sử dụng bản đồ ban ngày, ban đêm, bắt chước như hồi chúng tôi học ở d74. Bài vẽ phải nộp cho giáo viên, bốn thằng giáo viên chia nhau mà chấm.

      Tôi đi công tác miền đông trong thời gian lớp binh địa. Vừa về đến nhà thì xảy ra vụ “nổ bom nguyên tử” do học viên lớp binh địa gây ra. Lúc đó, tôi là người ngoài cuộc lại biết rất rõ ai là thủ phạm. Nhưng tôi hoàn toàn không biết đại đội lại tìm ra một thủ phạm khác cho đến khi đọc “Nhật Ký Viết Lại” của 6971 kể lại trên Quân Sử (Trong “Nhật Ký Viết Lại” đã in thành sách không nói rõ chuyện này). Thủ phạm thực sự là Chinh. Thấy bác 6971 nói lại là Chinh đã kể là đốt liều phóng gần đống đầu đạn 175. Đống đầu đạn ở trận địa pháo Ái tử thì nhiều người biết. Tôi cũng biết đống đạn đó. Chiều hôm bị nổ, tôi được anh em đi vẽ về kể lại. Chinh nó dựng ngược một quả đạn pháo lên và gày mãi thuốc đạn mới cháy. Thuốc nổ TNT đốt cháy không phải dễ, phải đủ nóng và đủ lâu nó mới cháy và cũng cháy bình thường thôi chứ không mãnh liệt lắm. Sau khi cháy mấy đứa còn thưởng thức chán rồi mới bỏ đi. Thật tệ là, trước khi bỏ đi, có một đứa đạp đổ quả đạn pháo. Ai đạp đổ quả pháo cháy đó thì không thấy ai nói mà tôi cũng không hỏi. Pháo cháy làm cháy lan sang đám cỏ và khi mọi người đã đi một đoạn xa nó mới cháy vào đến đống đạn. Chắc hẳn trong đó có ngòi nổ (ngòi nổ pháo, trước khi bắn mới lắp vào đạn).

      Bác 6971 bảo, Chinh nó đốt liều phóng là không phải đâu. Liều phóng thì chỉ xoẹt một cái là đi hết. Người đốt không cẩn thận thì cháy xém mặt mũi, lông mày, lông mi đi sạch, tóc cháy quăn vàng như châu Phi ngay. Cháy xoẹt như thế mà phun vào chỗ có ngòi nổ thì không ai còn kịp chạy nữa. Thế thì gần bốn mươi năm nay làm gì còn “Chinh Lốp”.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 10)

      Hôm đại đội đi lấy củi, khoán mỗi người 30 cân củi trong một ngày. Mọi người tỏa đi khắp nơi để kiếm củi. Dễ nhất vẫn là ra sân bay Ái Tử kiếm những mảnh gỗ hay cây cọc còn xót lại. Cột điện bằng gỗ thông ngâm hắc ín ở căn cứ Ái Tử đã được cưa hết về xẻ ra làm nhà và làm hầm rồi. Những cái cột đã cưa hay chặt để lấy phần trên, bây giờ còn đoạn ngắn thì phải bổ, thậm chí phải đào.
      Nhớ lại, những cây cột rất to và rất cao cũng được cưa và để nguyên cây về làm cột cho hội trường của sư đoàn. Hội trường sư đoàn làm rất to, nóc nhà cao đến bảy, tám mét, cột đen xì. Mái hội trường được lợp tôn cũng được lấy từ căn cứ Ái Tử. Một cái hội trường rất rộng, hoàng tráng. Khi khánh thành, mọi người đều rất phấn khởi. Chưa bao giờ sư đoàn có cái hội trường to như vậy. Đại hội “Chiến Sỹ Quyết Thắng” toàn sư đoàn cũng họp được đủ trong hội trường.

      Đến mùa mưa lũ bắt đều có chuyện. Các thủ trưởng đang họp thì mưa rào đổ xuống, ầm ầm trên mái tôn như hàng trăm chiếc thùng rỗng cùng khua lên một lúc, không còn nghe thấy gì nữa. Thế là những đơn vị trực thuộc phải lăn ra cắt và đánh tranh. Sư đoàn cũng khoán cho đại đội tôi một số lượng tranh khá nhiều. Tranh nộp lên phải đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chiều dài 2 mét, đánh dầy và phải là tranh già và dài. Được cái, chúng tôi đã từng đánh tranh làm nhà cho Chính Phủ rồi nên về kỹ thuật không khó. Nhưng chúng tôi ở Trà Liên rất xa nơi có cỏ tranh. Đại đội tôi lại khoán tiếp xuống chúng tôi. Cha con phải dắt díu nhau đi rất xa để cắt tranh rồi kiũ kịt gánh về.
      Mái hội trường lợp tranh không còn bị mưa làm ồn nữa mà lại mát. Những tưởng thế là xong. Ai ngờ, một ngày bão đến làm tốc hết mái. Lại phải đánh tranh bổ xung. Rồi ai đó nghĩ ra việc chống tốc mái bằng lưới chống B40. Vậy là phải đi kiếm lưới nộp lên. Tất cả những việc đó tiểu đoàn công binh phải làm. Chúng tôi chỉ là những người đóng góp nguyên vật liệu.

      Trở lại chuyện lấy củi. Riêng tiểu đội tôi, cứ việc cưa đám gỗ mà thằng Thìn và tôi vớt hôm lũ cũng được vài lần cho cả tiểu đội. Thằng Thìn và tôi không phải làm gì. Kệ chúng nó làm thế nào với nhà bếp thì làm. Nhà bếp mà kêu củi to quá thì chúng nó phải bổ ra. Nếu lựa đến lúc thằng anh nuôi nào dễ tính mà nộp ào đi thì thoát. Hai thằng tôi qua đò sang chợ Thuận chơi.

      Trước khi về c20, thằng Thìn là lính 12 ly 7 của tiểu đoàn 1. Ở khu miềm đông ác liệt này hồi đó nó đã từng lăn lóc, may mà không dính miểng nào.Nhưng nó lại dính bom bi ở Quất Xá khi đã về đại đội tôi. Nó dính đúng một viên. Viên bi xuyên vào đùi nó từ phía sau. Nó cũng chảng phải đi viện hay băng bó gì và vẫn làm việc bình thường.

      Rồi một hôm chúng tôi đang tắm ở sông Thạch Hãn (ở làng Trà). Thằng Thìn thấy ngứa ngứa ở chân nên thò tay gãi. Nó gãi bật cả da và gẩy ra được viên bi ở phía trước đùi để lại một lỗ hình cầu đúng khuôn của viên bi. Không chảy máu chút nào vì cái lỗ đó đều có da non phủ kín hết rồi. Bi xuyên vào đùi nó ở phía sau, mà nó lại gẩy được bi ra ở phía trước. Đùi thằng Thìn là cái đùi to nhất đại đội tôi, thế mà viên bi xuyên gần qua. Không biết có phải vậy không, hay là cơ thể thấy vật lạ nên đẩy dần ra ngoài ? Về sau này thằng thìn có lúc cân nặng trên 90 ký, rất to con và cao. Nó bị bị tiểu đường, giảm ăn chất bột đi nên thụt cân xuống còn 87 ký.

      Hai thằng đi một vòng qua chợ. Cái chợ Thuận này nằm ở ngã ba đường ủa một con đường đất. Một nhánh chạy ra bờ sông Thạch hãn rồi bám theo bờ sông. Hai nhánh còn lại đều chạy vào đường 560 chạy từ thị xã Quảng Trị về Cửa Việt. Chợ Thuận nằm giã hai thôn, thôn Phúc lộc và thôn Trúc Thuận. Không biết trước kia như thế nào nhưng vào năm 73, cái chợ chỉ toàn những lều lán lụp xụp. Hàng hóa cũng rất nghèo nàn nhưng cũng có thịt, cá, rau, quả, củ. Nhiều nhất là ruốc khô, cá khô.

      Thằng Thìn và tôi dừng lại trước một lều bán tạp hóa, rất nhiều thứ lặt vặt. Thằng Thìn cúi xuống nhặt một bao thuốc lá. Bây giờ tôi không nhớ là thuốc lá gì vì hồi đó tôi không hút thuốc. Một loại tuốc lá gia công, đóng bao, có hình vẽ đơn giản bên ngoài (in lưới). Không biết có phải thuốc “Con Gà” không? Bà già rất đắt hàng và bán cũng rất đắt. Nhân lúc mấy người khác vào mua hàng, Thìn nhấc lên đặt xuống mấy bao thuốc rồi cuối cùng mới hỏi giá và trả tiền một bao. Lúc đi khỏi hàng bà già thăng Thìn móc hai bên túi quần cho tôi xem. Mỗi bên 2 bao. Thằng này nhanh thật. Tôi hỏi:

-   Ông lấy của người ta à ?
Thằng Thìn vừa cười vừa trả lời:
-   Lấy của bà bóp mà mày.

Tôi mua một cân thịt lơn mông, giá 7 đồng rồi hai thằng quay về Trà Liên.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 11)

      Đang ở lớp binh địa thì tôi nhận nhiệm vụ đi tuyến miền đông. Tôi phải vẽ sơ đồ toàn tuyến miền đông, từ Bích La, An Lộng, Long Quang, Lệ Xuyên, Thanh Hội, Tám làng, Tám cát,. . . Lâu ngày quá không nhớ nổi tên các chốt của e101 mà tôi đã lên từng chốt để vẽ sơ đồ sao cho liền tuyến giữa ta và địch. Các thông tin để vẽ đều do anh em ở các chốt cung cấp.  Lúc bấy giờ đã sau ngừng bắn được nửa năm rồi nên hai bên không còn giao lưu ở nhà liên hợp như ban đầu nữa. Bên nào biết bên đó và giữ vững phần đất của mình. Có những vùng lõm, chốt của ta nằm sâu trong đất của địch và ngược lại. Bấy giờ việc thương thảo giữa hai bên để đổi những vùng lõm đã giải quyết xong. Toàn tuyến tuy “cài răng lược” nhưng bên nào ra bên ấy. Nhà liên hợp, lúc đầu còn là nơi gặp gỡ của hai bên. Bên ta thì phần lớn đưa xê viên lên đó, còn bên địch lại đưa sỹ quan tâm lý chiến lên. Chủ yếu là tuyên truyền lẫn nhau, bên nào nói hay về bên đó và tìm điểm dở của nhau để nói qua nói lại, so sánh chế độ và kêu gọi về với chính nghĩa Cách Mạng hay “hồi chánh” về với “chính nghĩa Quốc Gia”.

      Lúc mới ngừng bắn, trinh sát chúng tôi còn phải học tất cả các loại quân hàm, quân hiệu binh chủng của địch từ cấp tiểu đội đến cấp trung đoàn để đi tuyến nắm địch, . . . Loa tuyên truyền của hai bên chĩa về phía nhau, ngày đêm nói xa xả để tuyên truyền. Cả hai bên đều lấy tinh thần dân tộc ra để tuyên truyền.

      Tôi nhớ, có một khẩu hiệu rất lớn nằm ở đầu cầu Quảng Trị, ở bờ bên ta, quay dòng chữ sang phía địch ghi “Tình cốt nhục,  nghĩa đồng bào, . . .”. Loa của mình ở bờ bắc cầu Quảng Trị, công suất lớn, chĩa sang bờ bên kia, suốt ngày phát Đài Tiếng nói Việt Nam, chương trình ca nhạc, thời sự. Thỉnh thoảng còn có những bài kêu gọi, nhắm vào nỗi xa quê hương hay xa mẹ già, vợ dại, con thơ, . . . Tôi luồn sâu ở Hải Lăng, gần nhà thờ La Vang bên kia sông, sau lưng địch khá xa mà sáng Chủ Nhật còn được nghe ca nhạc theo yêu cầu (chuyện này tôi đã kể trong chuyện “Một Chuyến Luồn Sâu Xè Xè”).

      Chuyến đi miền đông của tôi chỉ để lại một ấn tượng, thật là khó quên. Đó là bọ chét. Khi ở làng Tám (Tám Làng), chúng tôi đi vẽ ban ngày, tối về ở nhà dân. Nhà ở làng Tám cũng như những nhà dân chài ở vùng khác, rất nhỏ và sơ sài. Nền nhà với ngoài sân hay ngoài làng, ngoài bãi như nhau cả. Toàn cát là cát. Đi trên cát lẫn với lá phi lao rụng và xác vỏ hến, vỏ ốc li ti. Nếu trời không nắng gắt thì tốt nhất là đeo dép vào xanh tuya mà đi đất. Từng bước đi trên cát, sụt xuống, rất mất sức. Giữa nắng mà đi trên cát thì rất bỏng chân, ánh  nắng lấp lóa, chói chang, rất nhức mắt.  

      Đêm đầu, mãi chúng tôi không ngủ được vì bọ chét cắn nhoay nhoáy. Nhói, nhói, hết con đốt chỗ này, lại con đốt chỗ khác. Bọ chét từ dưới đất búng lên rất cao, bám vào quần áo và vào võng, rồi luồn đi khắp nơi mà đốt. Hai thằng trinh sát chưa quen nên không biết làm cách nào mà ngủ được. Chẳng thấy dân kêu gì. Họ vẫn nằm trên giường và ngủ đều. Cuối cùng, hai thằng nghĩ ra trò mắc võng tít lên sát nóc nhà, rồi giũ sạch võng, nhảy xuống đất. Cởi hết đồ rồi vừa nhảy tưng tưng cho bọ chét nó chạy đi vừa giũ sạch lấy chiếc quần đùi, mặc vội vào rồi trèo ngay lên võng. Còn vài con nấp đâu đó thì rình cho nó cắn rồi đập chết hết. Mãi, chúng tôi mới ngủ được.

      Ở Trà Liên, một lần tôi còn quay lại hai căn cứ Cồn Tiên và Dốc Miếu để làm lại binh yếu địa chí ở đó. Lâu ngày quá không còn nhớ lại bao nhiêu. Để tôi hồi tưởng lại, sẽ kể về hai cái căn cứ quan trọng trong hệ thống hàng rào điện tử McNamara của Mỹ tại khu phi quân sự DMZ.

. . . (còn nữa)

Chuyện bọ chét ở Cửa Việt tôi đã kể trong Ngược dòng ký ức. Nói thêm là để ngủ được phải đổ nước xuống nền nhà âm hoặc nền hầm, bọ chét thấy nước là tránh liền. Nằm võng thì chịu khó dúng nước vừa chống nóng vừa chống bọ chét. Tùy từng người mà bị bọ chét cắn có bị sưng tấy và nhiễm trùng hay không, tôi thuộc loại chỉ buồn buồn nhói nhói khi bọ chét cắn , cũng may không bị nhiễm trùng và để lại sẹo. Chị em trong đoàn văn công hải quân vào Cửa Việt biểu diễn bị bọ chét cắn để lại hậu quả cũng khá. Nữ diễn viên múa ngày ấy không có quần tất như ngày nay thì phải, nên khi chị em biểu diễn nếu được hân hạnh ngồi hàng đầu sẽ chiêm ngưỡng được vẻ đẹp lấm chấm của các chân dài văn công. Thương lắm nhưng ngày xưa cũng muốn được xoa và an ủi nhưng hổng dám đâu.  

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 12)

      Đêm 27/1/1973, trước giờ ngừng bắn, địch bắn pháo rất nhiều khu vực các chốt của ta dọc theo bờ biển. Trong khi đó, xe tăng của chúng bò theo mép nước xâm nhập vào tận cảng Cửa Việt. Sau ngày ngừng bắn rồi, ta mới “vi phạm hiệp định” và đánh tan thiết đoàn xe tăng này và đẩy chúng lui trở về tám Cát. Bây giờ, sát mép nước ở tám cát, ta dựng lên một hàng rào gồm rất nhiều mìn chống tăng. Đặc biệt là loại hàng rào chưa từng có. Đó là các tấm ghi sân bay chôn sâu dưới đất dầy dặc lớp lớp theo chiều sâu, chĩa tua tủa về phía địch để chống xe tăng. Không biết hiệu quả chống tăng thế nào nhưng trông thật hùng vĩ. Tôi nhìn cái hàng rào này và nghĩ chắc cũng chẳng ăn thua vì xe tăng rất nặng, nó có thể đè lên ghi và bẻ gục tấm ghi. Tuy nhiên tăng không thể tiến nhanh được dễ bị vướng phải mìn và bị các loại B bắn tỉa ngon.

      Chuyến đi miền đông của tôi chỉ còn đọng lại hai thứ là bọ chét và hàng rào chống tăng ở mép nước trên bờ biển. Một thứ hàng rào có một không hai, không theo một bài vở nào. Bài cắm cọc dưới lòng sông thời Ngô Quền hay thời nhà Trần là cắm dưới lòng sông để chống tàu thuyền. Cọc ghi sân bay để chống tàu bò chắc chưa bao giờ và cũng không có ở đâu.

      Không nhớ là năm 73 tôi phải làm binh yếu địa chí hai căn cứ Dốc Miếu và Cồn Tiên vào lúc nào. Căn cứ Dốc Miếu tôi cũng không còn nhớ được bao nhiêu. Còn Cồn Tiên thì thật là Hoành tráng, Đây là hai căn cứ chắn “Cộng sản Bắc Việt” tràn từ phía bên kia giới tuyến sang và là sáng kiến của bộ trưởng quốc phòng McNamara. Rất nhiều tiền của đổ vào cái lá chắn này. Tất cả những thiết bị điện tử quân sự mới nhất được trang bị cho hai căn cứ. Một lá chắn được mện danh là “Hàng rào điện tử McNamara”. Hai căn cứ này cũng được trang bị hỏa lực rất mạnh lực lượng lớn lính Mỹ và lính Việt. Tôi xin trích lại một đoạn trong trang web “Văn Hóa Quảng Trị” dưới đây:

         http://www.dostquangtri.gov.vn/vanhoa/vanhoa.asp?option=2&menu=281&sub=282&chitiet=1020

“Căn cứ quân sự Dốc Miếu và hàng rào điện tử Mc Namara

Căn cứ quân sự Dốc Miếu nằm ở phía Đông Quốc lộ 1A thuộc địa phận thôn Gia Phong cách thị trấn Gio Linh 3 km về phía Bắc.

Dốc Miếu là đồi đất đỏ bazan, nơi đây, từ năm 1947 thực dân Pháp đã đóng chốt quân sự để án ngữ Quốc lộ 1A, được gọi là đồn Ba Dốc.

Sau năm 1954, đặc biệt từ khi đế quốc Mỹ đổ quân vào miền Nam, địch đã tập trung xây dựng Dốc Miếu thành một căn cứ quân sự lớn nhất vùng Gio Linh với tổng chi phí hơn 800 triệu USD.

Trong những năm 1967 – 1970, để đối phó với tình hình bất lợi cho chúng và nuôi hy vọng có thể ngăn chặn mọi sự chi viện của miền Bắc cho miền Nam, đế quốc Mỹ đã xây dựng phòng tuyến hàng rào điện tử McNamara (mang tên Bộ trưởng bộ Quốc phòng Mỹ).

Trên phòng tuyến này, địch đã bố trí nhiều căn cứ quân sự mạnh từ bờ biển thuộc thôn 8 Gio Hải lên đến đồi 51, đồi 28, Bến Ngư, Dốc Sỏi, Dốc Miếu, Cồn Tiên cùng một loạt chốt phụ làm thành hành lang ngăn chặn từ Cồn Tiên kéo qua căn cứ Bái Sơn, Đông Tròn, nối với Tân Lâm, Đầu Mầu và phòng tuyến bảo vệ Đường 9 lên biên giới Việt Lào.

Tuy nhiên, do điều kiện chiến trường lúc đó mà Mỹ chỉ xây dựng hàng rào quy mô lớn từ bờ biển lên căn cứ 31 với chiều dài trên 3 km để bảo vệ cảng Cửa Việt.

Hàng rào điện tử McNamara gồm 12 lớp kẽm gai chồng nhau cao 3m, trên mặt hàng rào cài mìn tự động, phía dưới hàng rào là bãi mìn dày đặc rộng hàng trăm mét. Ngoài ra, địch còn rải hệ thống (cây nhiệt đới) là loại phương tiện thông tin nhạy bén nhằm phát hiện mọi vi phạm trong phạm vi phòng tuyến. Ở các cứ điểm có hệ thống đèn pha cực mạnh để kiểm soát chống mọi sự xâm nhập vào ban đêm. Cùng với hệ thống (mắt thần điện tử) là đội ngũ binh lính (hồn ma biên giới) - bọn biệt kích được huấn luyện công phu, thiện nghệ, thường xuyên len lỏi vào hành lang của ta để chống phá mọi hoạt động của du kích.

Dốc Miếu được coi là cứ điểm quan trọng nhất của phòng tuyến McNamara. Ở đây địch xây dựng những hệ thống hầm nhà ván, hệ thống lô cốt di động bằng bê tông, có trận địa pháo mặt đất thường bắn phá ra bờ Bắc sông Bến Hải, có trận địa phòng không 37, trung tâm điều khiển bảo vệ hàng rào, chi đội thiết giáp tuần tra cùng nhiều đại đội hỗn hợp Mỹ - ngụy. Xung quanh căn cứ, ngoài các hàng rào kẽm gai ken dày bom mìn là hệ thống máy móc báo động chống xâm nhập.

Tuy là một căn cứ hiện đại nhưng hàng rào điện tử này đã bị dần dần vô hiệu hóa bởi những hoạt động của ta. Trước hết, đó là sự tấn công phá hủy từng đoạn để đưa lực lượng và vũ khí vào chiến trường. Ở Trung Sơn, Trung Hải, du kích ta ngày đêm khống chế không cho địch tự do hoạt động bằng cách vây ép bắn tỉa…

Trong những ngày đầu quân ta nổ súng trên chiến trường Quảng Trị năm 1972, du kích Trung Giang, Trung Hải, Trung Sơn đã vây chặt và bắn hàng trăm quả đạn DKB, A2 và bom phóng vào căn cứ trong suốt 3 ngày, buộc địch phải tháo chạy vào đêm 31 tháng 3, kéo theo sự tan rã của căn cứ Quán Ngang.”

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 13)

      Đại đội lại cử hai đứa đi Dốc Miếu và Cồn Tiên để làm lại toàn bộ sơ đồ. Hai thằng đi bộ qua Đông Hà rồi đi tiếp dọc theo đường 1 để đến Dốc Miếu.  Nhìn sang hai bên đường, đất Gio linh là một vùng cát trắng mênh mông, nhất là về phía biển. Có thể nhìn thấy trên bản đồ, tất cả các làng của Gio Linh ở gần giới tuyến đều ghi là đã bị phá hủy. Địch dồn 13 000 dân ở đây về Cam Lộ. Tháng 3/1972 ta đã đánh pháo dữ dội và tiến đánh Dốc Miếu làm căn cứ bị phá hủy một phần. Sau ngày ngừng bắn, dân trở về làm lại nhà cửa thì vật liệu đều khai thác từ các căn cứ. Trong đó Dốc Miếu là gần nhất nên bị đào bới nhiều nhất kể từ bao cát, cọc hàng rào, các tấm ghi làm trần của lô cốt, . . . Tôi không thể tưởng tượng được tại sao dân mình lại có thể vượt qua được rất nhiều loại mìn được chôn và cài đặt bài bản ở Dốc Miếu.  Tất cả hầu như không còn gì ngoại trừ lô cốt xây từ thời Pháp và xác những chiếc tăng và pháo. Lúc đó chưa có việc khai thác kim loại để bán ve chai và người ta chỉ kiếm vật liệu để làm nhà hay làm vật dụng khác. Chắc hẳn chiếc xe tăng còn sót lại ở Dốc Miếu đã có lệnh cấm dỡ và được bảo vệ nên mới thành di tích ở đây ngày hôm nay. Cũng vì thế mà căn cứ Dốc miếu tôi không còn nhớ được bao nhiêu ngoài ấn tượng về sự liều lĩnh của dân. Âu cũng là bấn quá phải liều ! Hai căn cứ Dốc Miếu và Cồn Tiên là hai căn cứ  độc lập và nằm khá xa nhau và nằm trong hệ thống hàng rào điện tử McNamara. Đó là một hệ thống các căn cứ chạy suốt từ bờ biển qua Dốc Miếu, Cồn Tiên, lên đến Tân Lâm, Khe Sanh, Lao Bảo,. . . Không hiểu sao, trong bài viết của trang web “Văn Hóa Quảng Trị” lại nói rằng Dốc Miếu là căn cứ lớn nhất. Có tài liệu khác lại nói Cồn Tiên và Dốc Miếu là một căn cứ.

      Tôi chẳng biết mình đánh giá có đúng không nhưng trực tiếp bằng mắt thấy căn cứ pháo binh Cồn Tiên của lính thủy đánh bộ Mỹ đồ sộ hơn Dốc Miếu. Khoảng 500 lính thủy đánh bộ Mỹ thường trực ở đây, không kể lính ngụy và những lúc tập trung lực lượng trong những trận càn lớn. Khi tới Cồn Tiên, cảm giác đầu tiên của chúng tôi là lạc vào một vùng đất đỏ hoang vu. Một vùng đất rất rộng, dốc thoai thoải ra xung quanh với đỉnh cao 158 ở trung tâm. Rất nhiều lô cốt, hầm chỉ huy được dựng rất kiên cố. Nóc hầm và lô cốt đều lót đà sắt và ghi sân bay, bên trên chất bao cát rất dầy, ít nhất cũng khoảng một mét, có chỗ dầy đến hai mét. Nhìn cái lô cốt thấy ngán ngẩm vì muốn đánh sập chắc phải cần đến bom. Thế mà Cồn Tiên cũng là một trong những nơi khốc liệt đối với lính Mỹ. Pháo từ bờ bắc hàng ngày giã vào Cồn Tiên, có ngày lên đến 3000 quả (phía Mỹ đáp trả bờ bắc có ngày lên đên 20 000 quả).

      Theo thiết kế chuẩn của lớp ngăn chặn ở Cồn Tiên có độ sâu 600 mét, đặc biệt có chỗ lên đến 1000 mét. Được nghe kể, cứ sau mỗi lần hàng rào bị pháo ta phá hủy thì ngày hôm sau lính Mỹ làm lại. Một số tài liệu nói có 12 lớp hàng rào mỗi lớp cao 3 mét. Có lẽ gần đúng như vậy nhưng không phải hoàn toàn đúng. Thường chỉ có hàng rào bùng nhùng “ba” thì cao khoảng 2 mét, hàng rào bùng nhùng “năm” cao gần ba mét. Các hàng rào khác như hàng rào mái nhà, hàng rào cũi lợn, hàng rào đơn cũng thấp như bình thường. Có thể các lớp hàng rào được bổ xung liên tục sau thiết kế ban đầu. Tôi nhớ, hai thằng đếm đi đêm lại số lớp hàng rào nhiều nhất mãi vẵn nhầm. Đếm được trên hai chục lớp vẫn chư hết. Tôi nói : Thôi cứ viết vào báo cáo là ba chục lớp ở chỗ này đi.  Quả thật có máu nghề nghiệp trinh sát đến đâu mà nhìn thấy đoạn này thì cũng “xỉu”. Một đêm, dưới ánh đèn pha xenon và mìn tự động dầy đặc, cùng với mìn điều khiển chắc cũng chỉ có thể vượt qua được mười lớp. Rồi để sáng hôm sau nó ra tóm sống hay liều chết bắn vài phát AK chờ pháo nó giã lên đầu là xong.

      Từ năm 2006, Tỉnh Quảng Trị đã huy động lực lượng tìm mộ 173 chiến sỹ đặc công, sau một đêm đã bị mắc kẹt lại và hy sinh. Cho đến bây giờ mới chỉ tìm được 6 hay 7 mộ.

      Cứ sau nhiều lớp hàng rào lẫn mìn lại đến một “vành đai” trống khá rộng. Chắc chắn dưới đó chôn nhiều mìn điều khiển bằng điện. Hệ thống điện tử để phát hiện xâm nhập gồm rất nhiều thứ: Đèn pha xenon, Cảm biến phát hiện chấn động từ đất, cảm biến âm thanh, cảm biến hồng ngoại, thiết bị quan sát ban đêm bằng ra đa AN/PPS-5, AN/PP-6, Thiết bị cảm biến cân bằng áp suất, . . . hễ phát hiện được thì địch bắn pháo ra hay đánh mìn điện. Ban ngày, xe tăng và thiết giáp chạy trên vành đai trống để tuần tra và kiểm tra các lớp rào bảo vệ. Chúng tôi vẫn còn nhìn rõ vệt đường của xe chạy nhiều trên các vành đai này. Hai thằng tôi không đứa nào dại gì đi thử trên những chỗ trống đó mà chỉ đứng ở lô cốt gần đó, tia ống nhòm ra quan sát.

      Ở Cồn Tiên vẫn còn nhiều lô cốt và hầm chỉ huy nguyên vẹn nên tôi có dịp vẽ thiết đồ một vài cái tiêu biểu. Bản đồ dưới đây cho thấy căn cứ pháo binh của lính thủy đánh bộ Mỹ rất rộng. Chỉ cần tính từ đường bình độ 100 trở lên, mỗi chiều đã là 3 cây số. Lính Mỹ gọi căn cứ này là “Đồi của các thiên thần”(Hill of Angles).

.  . . (còn nữa)

.
      Anh em xem thêm vài cái ảnh nữa ở "Đồi Của Các Thiên Thần" và cũng là một cái "Đồi Thịt Băm".

      Trong ảnh cuối, không biết những các kiện hàng ở bên trong có gì ?

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 14)

      Trong năm 1967, căn cứ Cồn Tiên liên tục bị pháo của ta trần cho tơi bời. Lúc đó tôi tôi mới 15 tuổi nhưng đã nghe ba địa danh nổi tiếng là Cồn Tiên, Dốc Miếu ở bên kia giới tuyến và Vĩnh Linh ở bờ bắc. Đài của ta luôn đưa tin thời sự về các nơi này. Đó là những cuộc đấu pháo giữa hai bên, rất quyết liệt.

      Năm 1971, Cồn Tiên được bàn giao cho quân ngụy. 31/3/1972, ta đã đánh chiếm được hai căn cứ Cồn Tiên và Dốc Miếu trên đường giải phóng Đông Hà và Quảng Trị.

      Khi tôi đến đây đã là hơn một năm sau rồi nên những gì đã xảy ra chỉ nghe qua báo chí và đài mà chủ yếu là đài của ta. Đọc bài báo của Al Hemingway [1] trên báo Time mới thấy phía Mỹ mô tả sự ác liệt của các trận đánh ở Cồn Tiên. Tôi xin tóm tắt nội dung các bài viết để anh em cùng đọc.

      “ConThien dịch thoáng từ tiếng Việt sang tiếng Anh là “nơi ở của các thiên thần”. Nhưng bất cứ ai đã từng chiến đấu tại Cồn Tiên sẽ cho bạn biết không có thiên thần cư ngụ ở đó. Đó là một ngọn đồi đất đỏ có đỉnh cao 158 mét. Đại tá Richard B. Smith, chỉ huy lữ 9 thủy quân lục chiến nhận xét: Nếu đối phương chiếm được Cồn Tiên, họ sẽ nhìn xuống Đông Hà như nhìn xuống cổ họng của chúng tôi.
      Tờ mờ sáng ngày 05/8/1967, hai tiểu đoàn cộng sản đã tấn công Cồn Tiên. Lần đầu tiên trong chiến tranh, quân Bắc Việt sử dụng cả súng phun lửa. Các tiểu đoàn 1 và 4 của thủy quân lục chiến đã chiến đấu cận chiến (hand – to – hand) với cộng quân. Đến khi trời sáng họ mới đẩy được địch ra khỏi căn cứ. Nhưng cái giá phải trả là rất cao: 44 thủy quân lục chiến bị giết và 110 người khác bị thương.

      Thủy quân lục chiến tiến hành một loạt các hành động để đẩy quân Bắc Việt ra khỏi khu vực căn cứ pháo binh quan trọng nhất. 700 loạt đạn pháo 105mm và 155mm nã xuống các công sự ở gần làng Phú An. Máy bay thả bom 750 và 1000 pound, tràn ngập một thứ chất lỏng napalm. Các lữ 9 và 26 thủy quân lục chiến đã chiến đấu với quân Bắc Việt trong ánh chớp của pháo gần khu phi quân sự (DMZ).

      Thủy quân lục chiến đã bị chặt nhỏ. Một số được xe tăng M48 hỗ trợ, số khác phải chiến đấu giáp lá cà với quân Bắc Việt. Tính đến cuối tháng, 142 thủy quân lục chiến bị chết và 896 bị thương.

      Trong khi đó, Hà nội quyết định dùng pháo hạng nặng làm cho Cồn Tiên rơi vào tình trạng hỗn loạn để họ "chơi trò mèo vờn chuột" suốt năm 1967. Thời gian này được lính tráng ở Cồn Tiên gọi là “bị quay trong thùng” hay là “máy xay thịt”. Vùng DMZ trở thành “vùng thủy quân lục chiến chết” (“Dead Marine Zone")

      Tồi tệ nhất là vào ngày 02/7/1967. Trong một trận càn gọi là Buffalo, Đại đội A và đại đội B của tiểu đoàn 1, lữ 9 thủy quân lục chiến càn một khu vực phía bắc Cồn Tiên dọc theo đường 561. Đại đội B bị quân Bắc Việt chia cắt ra từng mảnh. Khi lực lượng cứu trợ đến nơi, một trung sỹ của đại đội B báo cáo: “Thưa ngài, đây là đại đội, hay là những gì còn lại”. Chỉ còn lại 27 lính Thủy quân lục chiến không bị thương vong.”      

      Vào năm 1967, lực lượng đặc công của ta cũng đã luồn qua lớp lớp hàng rào của Cồn Tiên để tập kích vào căn cứ. Trong đó có một lần 173 chiến sỹ đã hy sinh. Cho đến nay vẫn chưa có một tài liệu xác đáng nào nói về trận đánh đó. Dưới đây tôi xin trích lại một bài viết trên “Xa Lộ Tin Tức” với nhan đề:

   “Cuộc tìm kiếm 173 chiến sỹ đặc công hy sinh tại chân đồi Cồn Tiên (Quảng Trị)”
http://tintuc.xalo.vn/001988807606/Cuoc_tim_kiem_173_chien_sy_dac_cong_hy_sinh_tai_chan_doi_Con_Tien_Quang_Tri.html

      “Việc tìm kiếm kể trên đã được tiến hành trước đó, vào ngày 20/6/2006, theo một bản thông báo của Hội Cựu chiến binh Mỹ cung cấp cho phía Việt Nam về vị trí chôn 173 thi hài quân giải phóng. Họ hy sinh trong trận tấn công vào cứ điểm đồi Cồn Tiên năm 1967.
Đại uý Nguyễn Đức Ti cho biết thêm, đến nay chưa tìm thấy bất kỳ tư liệu nào nói đến sự hy sinh của 173 chiến sĩ đặc công trong trận huyết chiến với kẻ thù năm đó tại căn cứ đồi Cồn Tiên. Tuy nhiên, theo lời kể của người dân địa phương, cũng như sự phân tích của các nhà Quân sự, thì cuối năm 1967 là thời điểm chúng ta ráo riết chuẩn bị cho Chiến dịch Mậu Thân 1968, nhằm giải phóng các tỉnh miền Trung.
Do vậy, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu bấy giờ là phải chọc thủng bằng được tuyến hàng rào điện tử McNamara. Đồng thời làm được điều đó chỉ có thể là Bộ đội đặc công.
Sau khi đột nhập qua khỏi "con mắt thần" của Mỹ - quân đội Sài Gòn (tuyến hàng rào điện tử McNamara), lực lượng này đã bí mật vây ráp căn cứ đồi Cồn Tiên. Theo một vài nhân chứng là dân quân du kích xã Hải Thái làm nhiệm vụ dẫn đường lúc đó hiện còn sống kể lại, căn cứ đồi Cồn Tiên năm 1967 được Mỹ - quân đội Sài Gòn bố trí lực lượng canh gác rất nghiêm ngặt, cùng với 9 lớp hàng rào gai kẽm bùng nhùng vây kín quanh chân đồi.
Trước lúc tiến đánh, các chiến sĩ trinh sát đặc công đã đột nhập vào sát chân đồi, vẽ lại toàn bộ sơ đồ và đếm được số lớp hàng rào gai kẽm bùng nhùng kể trên. Tuy nhiên, công tác trinh sát dường như bị bại lộ, phía địch đã bí mật giăng thêm 7 lớp hàng rào.
Do vậy, kế hoạch của ta đến 4h sáng là cắt xong 9 lớp hàng rào, thành ra đến lúc đó, hàng rào vẫn còn nhiều. Trong tình huống đó, phía ta rút không được, dùng cây khô làm chỗ đứng chân bắc ngang qua hàng rào, cảm tử tiến lên.
Địch đã lợi dụng tình huống này, nhả đạn từ đỉnh đồi xuống, đồng thời gọi pháo từ các căn cứ của chúng như đồi A1 - Quán Ngang và đồi Mới, xã Gio Bình (Gio Linh) nã đạn vào vùng chân đồi. Do thế lực không cân bằng, các cán bộ, chiến sĩ đặc công của ta đã anh dũng hy sinh.“

      Những trận đánh rất ác liệt ở Cồn Tiên mà phía ta là bên tấn công. Thương vong chắc rất lớn. Chiến sỹ ta đã chiến đấu với lòng dũng cảm và chí khí kiên cường ở đây. Họ thật xứng đáng là “Các Thiên Thần”.

. . . (còn nữa)

      
[1] Al Hemingway thường xuyên viết các bài về các trận chiến tại Việt Nam và cũng là lính thủy quân lục chiến tham chiến tại Việt Nam năm 1969. Ông này không phải là Ernest Hemingway – nhà văn nổi tiếng.

  Còn d2 bọn tớ nằm đằng sau ,có ai còn nhớ chuyện Nguyễn công Chấn c5 cắm cờ cảngCửa việt không ?

Bọn tôi ở d1 không trực tiếp ở khu vực cảng, đầu tiên có nghe nói NCC cắm cờ nhưng sau đó lại phổ biến là tiểu đội NCC cắm cờ. Sau này mình có dịp nằm an dưỡng ở c24 tại Gia Độ được anh em d2 giới thiệu 1 cậu người Hải Hưng người nhỏ thó giọng nói hơi âm bản (đến nay mình không còn nhớ tên) nhưng ấn tượng với cậu ấy thì không bao giờ phai nhạt. Trong đám anh em đi an dưỡng suốt ngày nhàn rỗi tụ bạ nhau tán phét (chém gió bây giờ),  trêu chọc nhau đều có mặt cậu ấy nhưng không bao giờ thấy cậu ấy nói về mình mà chỉ ngổi cười không tham chiến. Anh em kể rằng chính cậu ấy đã trèo lên cắm cờ sau đó bị thương đi viện. Còn về NCC lúc ấy là a trưởng, nhưng về sau thì thấy ca ngợi NCC là người cắm cờ. Đến khi cậu cắm cờ đích thực ấy trở về đơn vị thì người ta chỉ nói đến tiểu đội cắm cờ của NCC mà thôi...

Bác quanghung1951 là người của c5/d2/e101 là người trong cuộc đánh giá việc này thế nào ?

Cuối năm 2006 anh em CCB 325 của Tiên Lữ có mời tôi về nhân dịp 35 năm ngày nhập ngũ và nhận KNC Quyết chiến Bảo vệ thị xã thành cổ QT hè 1972 do BLL bạn chiến đấu bảo vệ TX thành cổ QT trao tặng (của đồng đội trao cho nhau - thế mới quý), tôi có gặp NCC. Ông ta ra quân với hàm 4/, hôm ấy ông ta cũng nổ quá trời, tôi hỏi thăm anh em về người lính cắm cờ Cửa Việt đích thực năm ấy mà không có tin tức gì...

Bác nào có thông tin về người lính ấy cho tôi biết với.

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 15)

      Còn ít ngày nữa là được hai năm trong quân ngũ. Thế mà mới chỉ có hai năm. Hai năm biết bao nhiêu là sự, đi biết bao nhiêu là đường đất, ở biết bao nhiêu nơi chốn. Biết bao nhiêu kỷ niệm vui buồn, bao nhiêu cười và bao nhiêu lần rơi lệ. Đời lính cứ xuyên qua ngày tháng, mải miết đi. Mấy khi ngoái lại nhìn những con đường dài đã đi qua, mấy khi nhìn thật xa về phía trước mà thấy ngày về. Ngày trở về, phải là ngày mà cuộc chiến này đã thắng. Biết là năm năm hay mười năm, . . . Thường thì chẳng khi nào hỏi mà cũng không bao giờ có câu trả lời. Nhưng mà ngày đó sẽ đến. Bất luận là lúc đó như thế nào mỗi người lính đều góp sức thúc đẩy nó đến gần hơn. Có thể biết và không biết mình có còn đến ngày đó hay không - Một triết lý tự nhiên đối với mỗi người lính - không lo lắng, không đợi chờ.

      Đại đội tôi có 5 đứa cùng nhập ngũ một ngày – ngày 6/9/1971. TraLienTay hết năm 2 ĐHSP, Hà Văn Tất hết năm 2 ĐHY, Trần Văn Việt hết năm1 ĐHY. SauChinBayMot và tôi vừa hết năm một ĐHTH. Hai thằng học cùng lớp và theo nhau suốt từ ngày nhập ngũ đến nay, chuyển qua nhiều đơn vị khác nhau nhưng lúc nào cũng có đôi. Năm thằng tụ lại c20 từ tháng 1/1972 đến giờ. TraLiênTay có sáng kiến họp nhóm 6/9/71 để kỷ niệm hai năm. Ban ngày phải tập tành. TraLienTay là bê trưởng, Tất và Việt là y tá của đại đội, SauChinBayMot và tôi là a trưởng, không thể bỏ anh em để tổ chức kỷ niệm riêng được. Chúng tôi chọn buổi tối, sau giờ điểm danh để gặp nhau. Tôi đưa ra ý kiến là họp mặt trên thuyền thả trôi trên sông Thạch Hãn cho nó bí mật và lãng mạn. Tôi được phân công lo “món” thuyền. TraLienTay thì lo viết giấy mời 3 vị khách. Đó là Hùng “côn”, An “đen” và anh Thắng “quản”. Tất cả là 8 “nhân khẩu”. Đồ liên hoan thì mỗi người đóng góp một ít, ai có gì góp nấy, chỉ là đồ ngọt, nhẹ nhàng.

      Giữa hai thôn Trà Liên Tây và Trà Liên Đông có một bến đò. Người chèo đò là cha con út Túy ở gần nhà tiểu đội 2 của tôi. Tôi đã nói chuyện với ông già để mượn thuyền và ông già vui vẻ cho mượn ngay vì ông rất biết tôi. Mỗi lần có dịp qua sông bao giờ tôi cũng chèo đò thay cho ông hay thay cho út Túy. Lần đầu, ông già phải dạy tôi từng động tác “bát”, “cạy” và chỉ một lần qua sông là tôi đã biết cách chèo thuyền. Nhiều lần qua sông, tay chèo tôi đã vững nên ông già rất yên tâm. Ông già có hai con thuyền, một con thuyền bằng gỗ cũ ông vẫn chở bà con sang sông bao nhiêu năm nay. Sau ngày ngừng bắn, ông kiếm được ở Ái Tử một con thuyền bằng đuya-ra sơn màu cứt ngựa. Con thuyền này có vẻ như là một chiếc xuồng máy của lính Mỹ nhưng không còn máy gắn trên đó. Được cái nó cũng rất nhẹ và lướt tốt.

      Cái giấy mời mà TraLienTay làm rất cầu kỳ, bay bướm. Ngày giờ mời khách còn được cho vào một câu đố có tính chất toán học. Chả gì cũng là lính sinh viên mà lỵ. Chuyện này bác 6971 đã kể trong chuyện “Nhật Ký Viết Lại”.

     Sau giờ điểm danh, mọi người đi ngủ cả. 5 thằng 6/9/71 và anh Thắng “quản” đã có mặt ở bến đò. Trăng  đã mọc ở phía bên kia bờ sông. Đêm nay là một đêm gió mát nhưng nhiều mây. Tuy vậy nhờ có trăng nên đêm khá sáng. Chúng tôi có thể nhìn ra rất xa. Làng Trà Liên Đông đen thẫm những rặng tre in hằn lên trên nền trời bàng bạc. Mặt sông cũng sáng mờ mờ, lấp lóa sóng nước. Nhìn về phía Trà Liên Tây, ánh trăng muộn đang lên nhuộm một màu xám mờ ảo. Làng xóm đã chìm vào giấc ngủ, không một tiếng gà gáy hay tiếng chó sủa. Gió hiu hiu thồi,  những cây tre đung đưa, khe khẽ phát ra tiếng kêu kẽo kẹt làm cho cảnh đêm càng thêm thanh vắng.

      Chờ mãi không thấy Hùng và An đến. Mọi người quay sang phía TraLiênTay lo lắng sợ câu đố toán có làm cho hai thằng đó tính toán sai ngày giờ không. Bác TraLienTay cứ giãi bày mãi là cái bài toán ấy cho nó vui thôi chứ ai mà chằng giải ra được. Chờ lâu vẫn không thấy khách, mọi người mới trèo lên thuyền. Tôi đẩy con thuyền ra khỏi bờ rồi nhảy lên sau cùng. Tôi chèo thuyền ra đến giữa sông và thả cho thuyền trôi tự do. Đã qua mùa lũ, nước sông Thạch Hãn chỉ chảy chầm chậm.

      Cũng dòng sông này, một năm trước đây đã dậy sóng ngày đêm bởi pháo kích, nhấp nhoáng lửa, ùng oàng đạn nổ và đỏ ngầu mặt nước. Doanh, bạn tôi đã bị trúng pháo đúng cái đêm 16/9 năm ngoái khi vượt từ bên Thành sang bờ Nhan Biều. Bạn đã trôi đi đâu ? Bạn về với biển ? Hay bạn nằm lại đâu đó dưới đáy sông ?. . . chơi vơi ! Mẹ đã đi tìm bạn. Nắm đất ven bờ, nơi Thành Cổ, thấm máu, giờ trở thành ngôi mộ - Trịnh Thúc Doanh.

. . . (còn nữa)

Theo gia đình và đồng đội kể lại ông cụ thân sinh ra Trịnh Thúc Doanh là bác sĩ viện 108 và là bạn với e trưởng e95 Lý Long Quân người Tày Cao Bằng. Doanh là vệ binh của e95. Khi e95 vào QT, ông Quân cho Doanh tranh thủ về phép mấy ngày. Sau mấy ngày tranh thủ, Doanh đuổi theo đơn vị lúc này đã nằm trong thành cổ. Vũ Văn Toàn (giờ là Trưởng ban Tuyên giáo tỉnh Hưng Yên) cùng hầm với Doang kể lại: cái đêm cuối cùng bên bờ sông TH, ta chỉ còn bám lại một phạm vị rất hẹp quanh hầm dinh tỉnh trưởng. Doanh còn 1 hộp sữa đặc mang từ bắc vào, họ dùng que thông nòng AK để đục ra và thay nhau mút. Có lẽ sữa đặc cộng với nước sông làm cho họ bị quan tào đuổi. Lệnh rút được truyền đến hầm của họ, Doanh chui ra khỏi hầm, vừa tụt xuống nước (do bờ sông dốc đứng) thì 1 quả pháo nổ trúng nay nơi Doangh vừa tụt xuống. Toàn ra sau chứng kiến phút giây cuối cùng của Doanh...

Tình cờ tôi công tác ở NH lại cùng phòng với cô em dâu của Doanh (vợ của Tân , em trai Doanh). Bà mẹ của Doanh đã bao lần đi QT để tìm mộ của con nhưng đều vô vọng. Khi cô em dâu của D về làm cùng phòng với tôi và biết tôi rất hay đi QT và đã làm được một số việc. Tôi có trao đổi với mẹ của D căn cứ vào phiên hiệu đơn vị khi báo tử sẽ cố gắng tìm ra những đồng đội của D biết đến nơi hy sinh và nếu không tìm ra sẽ giải quyết bằng cách đưa 1 nắm đất nơi D hy sinh để đưa về quê nhà như những trường hợp mà tôi đã làm với những LS không tìm thấy mộ. D là lính của e95 nhập ngũ 6/9/1971 từ ĐHBK. Bên ĐHBK tôi có rất nhiều bạn rất tâm huyết trong việc đi tìm đồng đội trong số đó phải kể đến Nguyễn Dũng hiện là GV khoa Hóa của ĐHBK, người mà bao năm nay cứ lặng lẽ một mình lập được 1 danh sách LS của e95 thông qua rất nhiều kênh như của đơn vị, của NTLS địa phương và thông tin của đồng đội để báo cho gia đình LS được biết. Dũng đã tìm ra Vũ Văn Toàn, người Yên Mỹ, Hưng Yên, là người nằm cùng hầm và chứng kiến phút giây cuối cùng của D. Đồng đội của D đã đưa bà mẹ vào bờ sông TH nơi D hy sinh bốc một nắm đất đưa về NTLS quê nhà tại xã Định Công, Thanh Trì (nay là phường Định Công, quận Hoàng Mai), Hà Nội. (Doanh họ Trịnh bên Định Công Hạ, tôi họ Lê bên Định Công Thượng )

Qua những việc thực tế đã làm để xác định phần mộ LS hy sinh sau bao nhiêu năm tôi cũng đã nhiều lần viết thư gửi tới một số cơ quan chức năng và một số cơ quan thông tấn để cùng nhau giảm bớt thời gian và công sức cho gia đình LS cũng như của xã hội:

- Các cơ quan TBXH của các địa phương cần có những thông tin về mộ phần các LS tại các NTLS để phục vụ việc tra cứu tìm tên LS tránh khỏi việc đi tìm khắp nơi 1 cách tù mù, việc này sẽ bớt chi phí đi lại rất nhiều.

- Bộ QP cần công khai các phiên hiệu đơn vị chiến đấu, mật danh cũng như địa bàn tác chiến của các đơn vị trong chiến tranh từ đó sẽ khoanh vùng nơi LS hy sinh và sẽ giúp cho những CCB còn sống biết để tìm đến nhau và tạo thuận lợi cho việc tìm kiếm LS. Tôi được biết trong chiến tranh từ cấp đại đội trở lên đều có nhật ký tác chiến để báo lên cấp trên. Sau mấy chục năm cần phải công khai.

- Tìm những đồng đội đi cùng 1 đợt với LS và truy tìm dần ra đơn vị khi LS hy sinh.

- Qua các nhà ngoại cảm, đây là việc của gia đình làm. Riêng tôi đã chưa một lần nào xác nhận việc bạn bè LS của tôi được tìm về nhờ các các nhà ngoại cảm. Trường hợp của Sơn c1/d1/e101 người Hải Phòng hy sinh ở khu vực quê ông Duẩn thế mà ông L. lại chỉ lên Thượng Phước nơi Huỳnh hy sinh thuộc địa bàn của e95 (có nghĩa xác trôi ngược lên trên đó cách 15km và bằng cách nào đó lại lên đồi). Hay gia đình anh Được bị 1 đường dây đi tìm LS giả dăng ra theo các chân gỗ ở HN dẫn vào Đà Nẵng rồi lừa đảo cũng dẫn vào đồi Chè bới bậy bới bạ. Cũng nhờ có các đồng đội và đồng bào địa phương vạch trần hành vi lừa đảo của bọn chúng...rất nhiều trường hợp khác nữa.

Thực tế việc đi tìm LS Tô Văn Ty ở c1/d14/f325 khi chị gái của LS đã đi tìm em trai mình gần 30 năm trời vào tận An Giang (địa bàn hoạt động của 101D/f325C), trong khi f325D hoạt động tại QT. Chính chúng tôi tình cờ gặp chị và được biết phiên hiệu c1/d14/f325 qua giấy báo tử đã liên hệ với anh em d14 từ đó tìm ra những đồng đội đã chôn cất Ty ngay đối diện tháp canh đầu cầu xe lửa qua sông TH. Ty nhập ngũ tháng 1/1972, hàng năm anh em đồng đội của f325 nhập ngũ ngày đó đều gặp lại nhau nên thông tin về Ty dễ tìm ra. Sau hơn một tháng kể từ khi chúng tôi thông báo cho anh em bên d14 biết Ty đã được đưa về NTLS huyện Gia Lâm.

Xin lỗi TTNL đã đi quá xa câu chuyện của bạn rồi.

(http://cB3.upanh.com/20.140.27030192.4C60/dsc08570.jpg)

(http://cB4.upanh.com/20.141.27030363.vP10/dsc08635.jpg)

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 16)

      Con thuyền lãng đãng trôi trên dòng Thạch Hãn. Mọi người ôn lại những kỷ niệm từ ngày nhập ngũ. Rồi chuyện Thành Cổ, Tích Tường Như lệ, Nhan Biều, Xuân An, Ái Tử, cao điểm 108, cao điểm 20, Phương Thúy, Tanh Lê, Tân Kim, Quất Xá. Thôi thì Nhã Nam, Yên Thế, Việt Yên Hà Bắc đến Kỳ Sơn, Kỳ Anh Hà Tĩnh, Quảng Trạch, Bố Trạch, Lệ Thủy, Bãi Hà, Bến Hải, . . .  Tranh nhau nói, tưởng như không bao giờ cho hết.

      Khi thuyền đã trôi đến quá thôn Trà Liên đến khúc sông rộng đã quá nửa đường tới ngã ba sông Cam Lộ (Hiếu Giang), mọi người mới bất chợt bừng tỉnh. Tôi vội chèo thuyền, ngược dòng một đoạn rất dài. Mọi người vẫn tiếp tục chuyện trò rôm rả. Không ai để ý xem con thuyền đã ngược đến đâu.

      Rồi lại bất chợt, ai đó giật mình tỉnh giấc mộng mà kêu lên rằng: “Chết rồi ! Có khi gần đến An Mô rồi ! Chỉ tẹo nữa thôi là đến vùng  địch đấy !” Ai nấy đều hú vía, thót tim. Nếu tôi quá tay chèo tí nữa thì xong. Địch mà thấy thuyền đi giữa sông thì trên bờ chúng nó choang chết ngay tắp lự. Kinh Thật ! Chỉ có mình tôi là biết thuyền đang ở đâu. Nhưng mà tôi chẳng nói gì. Cứ kệ cho mọi người nghĩ thế. Sau này, chuyện đêm đó “xuýt” đi chơi vào vùng địch được ghi vào nhật ký của bác SauChinBayMot và nhiều lần ôn lại kỷ niệm này thấy vẫn hay. Ngay cả khi chỉ có hai đứa SauChinBayMot và tôi, bác ấy nhắc lại, tôi vẫn “im thin thít như thịt nấu đông”. Cứ để như vậy cho câu chuyện thêm phần thú vị. Còn với riêng tôi, lại có cái thú vì mọi người tá hỏa lên. Cớ sao phải cải chính làm gì cho mất hứng của câu chuyện nhỉ ?

      Nhưng gần 40 mươi năm rồi cũng đến lúc nói ra sự thật. Sự thật cũng chẳng làm ai mất hứng nữa !

      Lúc đó mọi người mải nói chuyện nên không nhìn ra xung quanh. Lúc giật mình mới tá hỏa lên tưởng đã gần địch lắm. Thật ra, con thuyền chưa đến khúc sông quẹo ở đoạn Tả Kiên. Đoạn này, sông ngoặt gấp, lòng sông có nhiều đá, khá nông và nước chảy nhanh hơn nhiều. Đến đoạn này cũng còn chán mới tới chỗ địch. Phải qua một đoạn trống dài của sân bay Ái Tử mới đến chỗ địch. Dù sao thì việc nhầm đó đem lại cảm xúc cho mọi người chứ có gì đâu mà phải đính chính. Đến bây giờ đính chính cũng đâu có muộn.

      Tôi sẽ mô tả vị trí con thuyền đêm đó trên bản đồ dưới đây.

      Trên bản đồ, chúng tôi xuất phát từ điểm A, Để cho thuyền trôi đến điểm B. Chèo thuyền từ B đến C. Điểm D là điểm ngoặt ở thôn Tả Kiên, chỗ này nước chảy xiết hơn, dưới đáy có đá. Khi bơi lấy củi các lần thứ hai trở đi trong trận lụt hai tháng trước đó, tôi đều phải lội dọc theo đường làng đến gần điểm D mới lao ra sông. Nếu đi ngược dòng một chút nữa là chạm vào khu vực Ái Tử. Đến đây, bên bờ sông phía tây không còn làng mạc cây cối gì nữa. Lúc bơi thuyền đến điểm C mọi người tá hỏa lên. Tôi cứ để vậy cho máu lính nó bốc lên đầu một tý. Xúc cảm ấy vẫn còn giữ gần 40 năm sau mỗi khi nhắc lại.

      Bây giờ mới nói ra sự thật là, . . . còn xa địch lắm !

      Bác SauChinBayMot và TraLienTây tha cho tôi tội im lặng nhé ! Cái tội im lặng - “không chết người” !

. . . (còn nữa)

--
Có phải quãng sông này không? Giữa sông có phao cảnh báo đá ngầm. Xa xa hình như là Động Ông Do. Cảm giác tự nhiên và thanh bình quá nhỉ!
--

Trinh sát cho rằng trong ảnh có một ''tên địch''  ;D

Tên trong hình không mặc quân phục, làm sao bác biết nó là "địch". Nhìn dáng quen quen.

      Chính xác là đoạn này đấy bác 6971 à !


      Tên địch này là lính "thám báo" thuộc đại đội "thám báo" sư đoàn 325 đấy bác Hieu6x à !
-----------------------------------------------------------------------------------------------

CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 17)

      Sau khi ngừng bắn, tôi mới biết đại trưởng mới là anh Đinh Ngọc Ngơi và chính trị viên mới Nguyễn Văn Phi. Anh Ngơi người Ninh Bình, tôi đã có lần ở gần anh vài ngày trên ban 2, còn anh Phi người Thái Bình. Xê viên phó vẫn là anh Đặng Ngọc Ánh và đại phó vẫn là anh Võ văn Thời. Anh Thời, quê ở Tam Hiệp, Núi Thành, Quảng Nam. Tôi chưa lần nào đi công tác lẻ với anh Thời. Khi tôi học binh địa ở d74 về đến đại đội thì anh Thời đang ở Nhan Biều. Anh Thời người rất gày, có giọng nói “nguyên chất Oẳng Nơôm – Khó kheeng, Kheéc phuục”. Anh là người cao tuổi thứ nhì đại đội tôi (1941), sau anh Ngơi (1940).

      Cách đây vài tháng, anh Khâm, xê viên đầu tiên của xê 20 của chúng tôi thông báo đã tìm ra địa chỉ và số điện thoại của anh Thời. Chúng tôi ai nấy đều rất phấn khởi. Cách đây mươi ngày, anh Khâm từ Nha Trang ra và cho biết, anh đã đến nhà anh Thời ở thôn 4, Quế Phong, Quế Sơn, Quảng Nam. Anh em gặp nhau mừng lắm. Rất nhiều chuyện anh Thời kể lại mà trước đây chúng tôi chưa hề biết. Cái ngày ở Trà Liên Tây, thấy anh hiền lắm, chân chất, từ trước đến nay vẫn vậy. Nghe nói anh đã mấy lần dũng sỹ! Nhưng mà nghe chuyện anh kể, mới thấy anh rất “gấu”.

      Cái ngày đang giành giật nhau ở Thành Cổ. Lệnh từ ban 2 xuống cho toán của anh Thời là phải đưa anh em đặt đài trên cái nhà 2 tầng để quan sát và nắm địch. Trên ban còn chỉ định rõ tên từng người trong đó có Bùi Văn Thắng lên đặt đài ở đó. Anh Thời phản ứng lại: “ Yêu cầu chúng tôi đặt đài là việc tui nhận nhiệm vụ với ban, còn chuyện điều người là thuộc quyền của tui.”  Vị trên ban tức lắm nhưng không làm được gì. Sau đó, biết việc đặt đài trên cái nhà tầng đó là chắc chết vì bất cứ lúc nào cũng có thể bị bắn chết ngay lập tức. Nghĩ thương anh em phải chết vô ích, anh Thời cứ lẳng lặng không cử người lên làm đài ở nhà tầng. Chuyện này, một lần nữa bị ai đó ghi nhớ là “chống lệnh”.

      Thì, . . . ngay ngày hôm sau một trận pháo đã cho bay mất cái nhà tầng.

      Gì thì gì chứ chuyện chống lệnh,  dù đúng hay sai,  mình anh phải chịu và anh Thời bị ghi nhận như là một tay “rắn mặt”. Thể nào cũng có lúc bị “dằn mặt” cho biết. Nhưng lúc đó đang ác liệt, không thể rút anh Thời về được. Chuyện cứ để đấy đã.

. . . (còn nữa)

Bổ sung nhân thân của tên "lính này": hắn vốn dĩ là là SV của DHXD và là 1 lính có số má của c1/d1/e101/f325. Sau đơn vị khi rút khỏi khu vực Nại Cửu, Chợ Sãi, An Tiêm để ra Gio Linh (10/1972), hắn được gọi ra học sĩ quan , anh em  ai cũng mừng cho hắn được ra Bắc, thế mà hắn lại trở thành lính thám báo của sư 325 sau lại trở về tiểu đội viễn thám của sư. Sau này hắn tiếp tục về đi học. Nghề của hắn bây giờ là nơi nào cầu sắp xập hay chuẩn bị thông xe là hắn lại có việc. Bác nào thấy ở đâu cầu hỏng hoặc sắp xập thì a lô cho hắn là hắn cười tươi ngay.  

Bác TTNL ở khu vực Dốc Miếu đã được nếm vị tuyệt vời của khoai tía chưa nhỉ. Đây là loại cây có củ rất to như bình tích, lá của nó như lá trầu không gần giống với lá tiêu. Loại này nghe nói chỉ có ở vùng đất đỏ ba-zan. Gọt vỏ, bên trong có mầu tím, nấu canh rất tuyệt mặc dù không có xương hay thịt nhưng bát canh rất ngậy và bùi. http://www.quansuvn.net/index.php/topic,17230.320.html

...Qua khỏi Dốc Miếu chúng tôi đến chợ Hà Thượng họp ngay ven đường 1. Chợ cũng lèo tèo không có nhiều hàng hóa mà chỉ có hàng nông sản. Ở đây bầy bán 1 loại củ to như bình tích có mầu tía, lá rất giống với lá trầu không, cậu truyền đạt chọn mua một củ nói rằng để nấu canh ăn bữa trưa. Từ chợ Hà Thượng chúng tôi rẽ trái băng qua những đồi cát trơ trụi không 1 bóng cây. Một xóm nhỏ ở ngay ven đường, chúng tôi nấu nhờ cơm ở 1 nhà dân trong xóm. Củ khoai tía nấu canh với mì chính ăn lạ miệng rất ngon, tuy không có thịt hay xương nhưng nồi canh rất ngậy và béo...   

Bác Võ Văn Thời nom ốm quá nhỉ (theo cách nói của người Nam bộ). Nói ổng vốn là một biệt động hay thám báo thì hợp lý và dẽ tin chứ cái tay đẫy đà lại trắng nõn trắng nà như con gái, đang lội xuống sông Thạch Hãn, quãng gần Tả Kiên mà là thám báo thì có vẻ xi-nê-ma quá.  

Trong số 5 tên lính sinh viên ở c20, có lẽ tôi là người gần và biết nhiều về ban chỉ huy đại đội, anh Hiền và 3 anh người Nam (anh Khâm, anh Thời, anh Ánh) vì đã làm liên lạc đại đội 6 tháng trước khi vào Quảng Trị, đầu tiên do viết chữ đẹp. Tôi thường nghe các anh kể chuyện gia đình, chuyện đánh nhau, nhớ tên từng người trong gia đình các anh. Hôm nọ thấy ảnh anh Thời, anh ấy gầy quá, thực rất cảm động.

----
Cái ngày đang giành giật nhau ở Thành Cổ. Lệnh từ ban 2 xuống cho toán của anh Thời là phải đưa anh em đặt đài trên cái nhà 2 tầng để quan sát và nắm địch. Trên ban còn chỉ định rõ tên từng người trong đó có Bùi Văn Thắng lên đặt đài ở đó. Anh Thời phản ứng lại: “ Yêu cầu chúng tôi đặt đài là việc tui nhận nhiệm vụ với ban, còn chuyện điều người là thuộc quyền của tui.”  Vị trên ban tức lắm nhưng không làm được gì. Sau đó, biết việc đặt đài trên cái nhà tầng đó là chắc chết vì bất cứ lúc nào cũng có thể bị bắn chết ngay lập tức. Nghĩ thương anh em phải chết vô ích, anh Thời cứ lẳng lặng không cử người lên làm đài ở nhà tầng. Chuyện này, một lần nữa bị ai đó ghi nhớ là “chống lệnh”.

      Thì, . . . ngay ngày hôm sau một trận pháo đã cho bay mất cái nhà tầng.
----

Chuyện này nếu có dịp thì có thể chính xác thêm. Theo tôi biết và nhớ, trinh sát f325 không có bên thành cổ. Trinh sát sư đoàn rải đi khắp Quảng trị, và tiểu đội tôi là bộ phận của C20 lo theo dõi tình hình chiến sự ở thành cổ từ hai đài quan sát ở bở sông Thạch Hãn cạnh làng Nhan Biều trông qua thành và đầu cầu sắt Quảng Trị, và thỉnh thoảng bơi qua sông lấy tin hoặc điều tra. Tiểu đội tôi vào tham chiến từ giữa tháng 7.1972. Về sau (hình như giữa tháng 8) có thêm một bộ phận chỉ huy của Ban Hai sư đoàn đóng ở phía sau trong làng Nhan Biều, trong đó có bọ Luyến của Ban 2 và anh Thời cùng một số lính của c20. Ban 2 nằm tít trên núi khó biết được có cái nhà 2 tầng để lệnh đặt đài quan sát ở đó. Thêm nữa, tôi nghĩ khi đó ở Nhan Biều không có cái nhà 2 tầng nào. Nhan Biều cũng bị bom pháo dữ dội nên khi tụi tôi vào đã đổ nát cả.

Có thể đấy là tranh luận giữa bọ Luyến (đại diện Ban 2) và anh Thời về điểm đặt thêm đài quan sát trong làng Nhan Biều, nên tôi thấy cũng thường tình. Thường đài cần một vị trí cao dễ quan sát, nhưng cao cũng dễ bị phát hiện hoặc bị nghi và ăn đạn. Hai đài của tiểu đội tôi do ở sát bờ sông nên đều nằm thấp, ngụy trang không khác gì những mô đất khác, còn tiểu đội chia nhau nằm ở hai hầm phía sau cách vài chục mét. Anh Thời dù sao kinh nghiệm chiến trường cũng mới hơn.

----
      Gì thì gì chứ chuyện chống lệnh,  dù đúng hay sai,  mình anh phải chịu và anh Thời bị ghi nhận như là một tay “rắn mặt”. Thể nào cũng có lúc bị “dằn mặt” cho biết. Nhưng lúc đó đang ác liệt, không thể rút anh Thời về được. Chuyện cứ để đấy đã.
----

Đây là một kỷ niệm nữa về anh Thời (có lần tôi đã kể).

Đêm 15 rạng sáng 16/9 ta mất thành cổ và thị xã. Quãng từ 11 giờ trưa làng Nhan Biều phải chịu những trận pháo khốc liệt trong hai tiếng liền, đủ các loại pháo từ biển và đất liền, pháo phá, pháo khoan (để lính ta không chịu được phải chạy khỏi hầm), pháo chụp, pháo sát thương, ... Đấy là một trận pháo tôi rất nhớ vì quá nhiều pháo khoan nổ rất gần hầm và vì chưa bao giò gặp một đợt pháo bắn dài vậy.

Quãng 2 giờ chiều bộ Luyến gọi tôi cùng mấy người tới, nói mặt trận ra lệnh trinh sát qua sông điều tra ngay để đêm dẫn bộ đội sang chiếm lại thị xã (mãi về sau đọc tài liệu mới biết khi giao ban sáng 16/9, tướng Lê Quý Hai tư lệnh mặt trận đã rất tức giận vì mất thị xã, vì bộ phận chỉ huy thành quyết định rút dù chưa có lệnh mặt trận (chỗ này cần xác định thêm), đã đập bàn quát và ra lệnh chiếm lại thị xã [tôi còn nhớ những tờ truyền đơn của ta ở mặt trận nói: Bộ chính trị, quân ủy trung ương chỉ thị ... phải quyết giữ thị xã Quảng Trị bằng mọi giá]). Tôi được giao việc này cùng một trinh sát e95. Biết là khó nên đây là lần duy nhất chúng tôi qua sông điều tra không mang súng, chỉ một quần đùi, thắt lưng đeo con dao găm và một lựu đạn với lệnh không được để bị bắt sống. Bọ Luyến lấy hộp thịt còn lại cất dưới đáy ba lô mang ra cho ăn.

Trời chiều, anh Thời, một b trưởng và hai đứa tôi đi dần ra bờ sông. Quãng đường ngắn nhưng đi và bò lâu vì gặp mấy đợt pháo bắn chùm lên. Đến sát mép nước trời đã chạng vạng tối. Bờ phía tây Nhan Biều thoai thoải còn bờ Đông bên thị xã gần dựng đứng, cách vài mét lại một ụ súng chĩa xuống nước. Chúng tôi bàn và cho rằng không thể nào đưa lực lượng lớn qua sông khi bị canh phòng như vậy lại giữ được bí mật. Nếu các ổ súng trên bờ quét xuống thì thương vong không biết sao kể xiết.

Trời chập tối. Anh Thời quyết định ''chống lệnh'' bơi qua sông trinh sát, và quyết định về báo cáo mặt trận, trính sát đề nghị không đưa bộ đội qua chiếm lại thị xã. Sau đó có lệnh ngừng cuộc tấn công chiếm lại thị xã đêm 16/9. Chắc tướng Hai (kể cả cấp trên nữa) cũng đã hạ hỏa và biết rằng đấy là một việc gần như vô vọng và tổn thất sẽ rất lớn.

Nếu không có cái quyết định mạnh mẽ ấy của anh Thời thì có thể hôm nay tôi không có dịp ngồi viết những dòng này.

Với tôi, anh Thời luôn là một người lính, người anh chân thành và quả cảm.

--
Về sau (hình như giữa tháng :D có thêm một bộ phận chỉ huy của Ban Hai sư đoàn ...
--

Đính chính: Tôi định viết

Về sau (hình như giữa tháng 8 có thêm một bộ phận chỉ huy của Ban Hai sư đoàn ...

mà nhầm gì đấy nên ra cái hình  :D

Tôi cho rằng đây là tướng Trần Quý Hai, TLT xem lại có đúng không ? Ông này là người gắn bó với Trị Thiên và 325 suốt từ hồi đánh Pháp cho đến thời chúng mình.

Nhất trí nhất trí, tướng Trần Quý Hai.
Mình nhớ lõm bõm lại không kiểm tra kỹ.

Mình nhờ hồi trước đọc nhiều bài viết về các tướng trong QSVN, nhưng bây giờ không nhớ ở đâu.
Trên wikipedia có ít dòng về tướng Trần Quý  Hai:

http://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Qu%C3%BD_Hai

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 18)

      Đầu tháng  11/1972. Đã là tháng rưỡi kể từ ngày “mất thành”. Địch bí mật vượt sông Thạch Hãn. Chính tên tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 3 hay tiểu đoàn 9 Thủy quân lục chiến chỉ huy dẫn quân vượt sông. Tất cả các đài quan sát của c20 ở gần bờ Thạch Hãn đều quan sát ngày đêm động tĩnh của địch bên kia sông, đếm tất cả số lượng pháo mà địch bắn tại mọi điểm để báo cáo cho ban 2. Đó là công việc thường ngày của họ.

      Về phía địch, chúng chọn chỗ vượt sông ở đoạn Thành Cổ Quảng Trị. Hai đại đội tăng cường với đầy đủ trang bị, vượt sông bí mật vào ban đêm. Không biết chúng vượt sông trong một đêm hay mấy đêm. Sở dĩ chúng chọn đoạn này vì chỗ đó lòng sông hẹp, phía địch, bờ đông là bờ lở, rất cao. Các hầm chốt kiên cố của địch dày đặc ở đó có thể dễ dàng không chế toàn bộ mặt sông và bờ phía tây. Địch bố trí nhiều xe tăng, dàn hàng ngang ở bờ sông để dùng hỏa lực mạnh bắn thẳng của xe tăng không chế toàn bộ các chốt của ta ở bờ tây.

      Bên ta ở bờ tây, sát bờ là bãi cát với địa hình thấp và trống trải nên các chốt của ta phải lùi sâu về phía sau một đoạn khá xa. Ta cũng dễ dàng khống chế bãi trống thấp ở phía trước.

      Vấn đề đối với thủy quân lục chiến là bí mật. Và chúng đã làm được điều đó. Hai đại đội địch đã vượt sông và đào công sự cá nhân trong đêm rất bí mật. Ban ngày chúng nằm im bất động. Chắc hẳn đến giờ nào đó theo hợp đồng tác chiến, địch sẽ ồ ạt bắn pháo, ném bom, dùng pháo tăng bắn thẳng. Chúng sẽ đánh tan các chốt của ta bằng hỏa lực rồi lính thủy đánh bộ tràn lên chiếm lĩnh trận địa của ta. Khi có được đầu cầu, xe tăng và xe lội nước cùng lực lượng lớn hơn ở phía sau sẽ vượt sông. Lực lượng đột kích mạnh của thiết giáp sẽ chọc sâu và triển khai đánh vào sau lưng các vị trí tiền tiêu của ta.

     Bên ta, không phát hiện được động tĩnh gì của địch cho đến ngày 31-10-72. Lúc đó, đài quan sát do anh Thời chỉ huy ở khá gần vị trí vượt sông của địch. Không may cho chúng là mấy lính trinh sát mắt tinh đã phát hiện ra có dấu hiệu khả nghi. Hai ống nhòm dương lên dò xét từng mét đất, từng bụi cỏ nơi khả nghi và đi đến kết luận rằng, cỏ ở khu vực này có vẻ hơi héo hơn các khu vực xung quanh. Soi cẩn thận hơn thì phát hiện ra có dấu vết mới của cỏ và đất cát. Anh Thời quyết định báo cáo với ban 2 là địch đã vượt sông sang khu vực bãi cát Nhan Biều 1 và đã đào hố cá nhân, ẩn nấp kín vào ban ngày. Đề nghị sư đoàn cho triển khai đánh địch.

      Mãi đến bây giờ khi nghe chuyện anh Thời kể lại, tôi mới biết rằng trinh sát chúng tôi là những người đầu tiên phát hiện ra địch vượt sông và chuẩn bị tấn công ta.

     Khu vực chốt giữ của ta ở đây là tiểu đoàn 8, trung đoàn 18 sư đoàn chúng tôi. Sau này tất cả các tài liệu nói về trận đánh diễn ra ngày 02 và 03/11/1972 đều nói rằng ngày 01/11/1972, Bộ Tư Lệnh Mặt Trận B5 thông báo: “Địch có ý định vượt sông Thạch Hãn tấn công Nhan Biều, Ái Tử”.

      Chúng tôi vẫn biết Bộ Tư Lệnh Mặt Trận B5 có nhiều nguồn tin, đặc biệt là của trinh sát kỹ thuật (lực lượng trinh sát kỹ thuật chuyên nghe lén thông tin vô tuyến của địch, sau đó phòng quân báo phân tích và phán đoán tình hình cùng với thông tin từ trinh sát mặt đất).  Trận đánh tiêu diệt hai đại đội thủy quân lục chiến và nhiều xe tăng,  . . . sau đó là một mẫu mực về phòng ngự và đánh địch. Từ đó địch không còn dám có ý đồ vượt sông tấn công nữa.

      Mọi chuyện đã qua lâu rồi, chiến thắng là chiến thắng chung, chẳng cần phải kể công rành mạch làm gì. Bây giờ nói lại để biết những đóng góp thầm lặng của các chiến sỹ trinh sát, đã không một lần được nhắc đến.

      Dưới đây tôi xin trích dẫn một đoạn trong bài viết của bác Nguyễn Đức Huy, trung đoàn trưởng e18/f325 lúc đó:

“Cuối tháng 10-1972, sau khi chiếm được Thành cổ Quảng Trị, quân địch tiếp tục vượt sông Thạch Hãn đánh chiếm tiếp Ái Tử, Đông Hà nhằm khôi phục lại tuyến phòng thủ đường 9 như trước ngày 30-3-1972.
Phía ta, Trung đoàn 18, Sư đoàn 325 sau khi rút khỏi thị xã, được giao nhiệm vụ tổ chức phòng ngự bắc sông Thạch Hãn, khu vực đối diện với Thành cổ Quảng Trị. Chính diện trận địa phòng ngự khoảng 5km, chiều sâu hơn 4km, bao gồm các làng Trung Kiên, Nhan Biều 1, 2, 3, các cao điểm 20, 21, làng Ái Tử, sân bay Ái Tử, Xuân An.

Ngày 1-11-1972, Bộ Tư lệnh Mặt trận B5 thông báo: Địch có  ý định vượt sông Thạch Hãn tấn công Nhan Biều, Ái Tử. Trung đoàn lệnh cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, đồng thời cử đồng chí Lâm, Trung đoàn phó xuống tăng cường chỉ huy tiểu đoàn 8 trên hướng phòng ngự chủ yếu của Trung đoàn. Đêm hôm đó trời mưa, rét, rất tối, 4 giờ sáng 2-11-1972, Trung đoàn trưởng Nguyễn Đức Huy đi kiểm tra tình hình các đơn vị. Tiểu đoàn 8 báo cáo không có gì xảy ra, nhưng khoảng 30 phút sau, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 8 báo cáo gấp có khoảng 2 đại đội địch bí mật  vượt sông sang chiếm bãi cát Nhan Biều 1, trước khu vực chính diện của đại đội 5 và đại đội 7.  Đây là tình huống bất ngờ, trung đoàn trưởng lệnh cho kiểm tra lại thì được biết địch bí mật vượt sông khoảng 1 giờ ngày 2-11-1972. Trung đội của đồng chí Thiều Chí Đinh phát hiện được nhưng nghĩ là quân thám báo, nên chỉ cử 1 tổ ra đánh và không báo cáo với tiểu đoàn. Nhưng thực tế, địch đã đưa được 2 đại đội và cơ quan chỉ huy tiểu đoàn 6 thuỷ quân lục chiến qua sông, chiếm toàn bộ bãi cát trước mặt thôn Nhan Biều 1 (dài khoảng 300m), có  nơi chúng vào sâu chỉ cách đường số 1 khoảng 50m- 60m, mở đầu cuộc hành quân mang tên "Sóng thần 9".

Ban chỉ huy trung đoàn hội ý nhanh và nhận định đây là lực lượng đi đầu đánh chiếm đầu cầu, tiếp theo sẽ là lực lượng chủ lực sang tiếp ứng để tiến công Nhan Biều 1 và Ái Tử. Vì vậy, Trung đoàn lệnh cho tiểu đoàn 8 phải kiên quyết chiến đấu không để địch chiếm được đường số 1. Đặc biệt là trung đội của Thiều Chí Đinh phải giữ  bằng được khu lô cốt, dùng hoả lực chặn không cho địch vượt sông; các đơn vị còn lại triển khai chiến đấu theo kế hoạch.  

Mờ sáng ngày 2-11-1972, pháo địch từ các trận địa trong thị xã Quảng Trị, La Vang, Hải Lăng bắn hàng trăm quả vào trận địa phòng ngự của 2 tiểu đoàn 8, 9. Cùng lúc, hàng chục máy bay phản lực đánh bom vào thôn Nhan Biều 1 và Ái Tử, các cao điểm 20, 21, sân bay  Ái Tử. Máy bay B52 được điều tới ném bom rải thảm 2 đợt vào trận địa  phía sau của trung đoàn.

Được chi viện hoả lực mạnh của pháo binh và không quân,  khoảng hơn 7giờ, địch tổ chức tiến công trên 2 hướng: một hướng tập trung đánh chiếm chốt lô cốt do trung đội của Thiều Chí Đinh phụ trách; một hướng (chừng một đại đội) chia làm 2 mũi đánh vào đại đội 5. Bộ đội ta dựa vào các công sự đã chuẩn bị, chờ địch vào thật gần tới 20m - 30m mới nổ súng. Cuộc chiến đấu diễn ra rất quyết liệt, đặc biệt ở khu vực lô cốt địch cố chiếm bằng được. Nếu chiếm được nơi đây sẽ là bàn đạp tiến công vào đường số 1 và bảo đảm cho lực lượng tiếp tục vượt sông thuận lợi. Bộ đội ta chiến đấu rất ngoan cường, súng cối 60, cối 82 ly bắn trực tiếp vào đội hình địch trên bãi cát; cối 160 ly, hoả tiễn BM14 đánh trúng đội hình tập kết ở bờ nam sông, nên địch không thể vượt sông sang tiếp ứng. Sau chừng 30 phút tiến công, địch bị thiệt hại nặng, phải lui về phía bãi cát và mép sông để củng cố, đồng thời yêu cầu pháo binh, kể cả pháo hạm Mỹ bắn mãnh liệt vào trận địa của ta.

Gần 9 giờ, địch lại tổ chức tiếp đợt tiến công nhưng bị bẻ gãy. Khoảng 10 giờ, Trung đoàn trưởng Nguyễn Đức Huy xuống thôn Nhan Biều 1 gặp tiểu đoàn phó tiểu đoàn 8 Trần Minh Thiệt nắm tình hình và giao nhiệm vụ tổ chức phản kích tiêu diệt toàn bộ quân địch đã vượt sông.

Thời gian tổ chức hoả lực chuẩn bị cho phản kích là 15 phút. Trong thời gian đó, cối 60 ly, cối 82 ly bắn trực tiếp vào đội hình địch ở phía trước, 2 đại đội cối 120 ly bắn chặn địch ở mép sông sang ứng cứu. Tiểu đoàn ĐKB bắn vào thị xã. Pháo binh của mặt trận và sư đoàn chế áp các trận địa pháo của địch, súng 12,7 ly và cao xạ khống chế máy bay địch, bảo đảm cho đội hình phản kích. Xe tăng ở trận địa dự bị nổ máy thật to để uy hiếp địch.

Sau 15 phút hoả lực chuẩn bị, nhiều tên địch đã bị tiêu diệt, đại đội 5 và đại đội 7 đồng loạt xung phong. Quân địch chống trả quyết liệt, chỉ còn chừng 30-40 tên chạy ra mép sông, lợi dụng địa hình để co cụm chống cự. Một số tên nhảy xuống sông định chạy về thị xã. Lúc này hoả lực pháo binh địch cũng bắn mạnh vào đội hình xung phong của ta làm một số bị thương vong. Để hạn chế tổn thất, bộ đội ta lui về trận địa phòng ngự.

Sáng 3-11-1972 ta sử dụng cối 82 ly, cối 60 ly chi viện cho lực lượng của đại đội 5 và đại đội 7 thực hành phản kích tiêu diệt nốt số quân địch co cụm.

Sau 2 ngày chiến đấu, ta đã diệt gọn 2 đại đội và cơ quan chỉ huy tiểu đoàn 6 thuỷ quân lục chiến, trong đó có cả tên thiếu tá tiểu đoàn trưởng, thu rất nhiều vũ khí, trang bị, đánh thiệt hại nặng 2 đại đội ở nam sông Thạch Hãn.

Trong trận đánh này, ta bị hy sinh 7 đồng chí (có 1 chính trị viên đại đội, 1 trung đội trưởng), bị thương 13 đồng chí.

Điều đáng nói, với chiến thắng này, ta đã bẻ gãy hoàn toàn cuộc hành quân mang tên "Sóng thần 9" của địch. Sau chiến thắng, bộ tư lệnh mặt trận B5 đánh giá: "Đây là trận chiến đấu phòng ngự xuất sắc nhất, mở ra kinh nghiệm đánh tiêu diệt gọn bằng sức mạnh hiệp đồng trong phòng ngự". Đại tướng Võ Nguyên Giáp gọi điện khen và đánh giá: "Trận chiến đấu phòng ngự của trung đoàn 18 thắng lợi, đã góp phần đánh bại ý chí của địch phản công lấy lại vùng đất đã mất sau 30-3-1972 tại bắc Quảng Trị". Với chiến công này, Trung đoàn 18 đã được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất.

Nhân kỷ niệm 33 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, để ghi nhớ công ơn của các liệt sĩ và nhân dân địa phương xã Nhan Biều, huyện Triệu Phong (Quảng Trị), Sư đoàn 325 đã làm thủ tục đề nghị xây dựng một bia tưởng niệm nhằm tôn vinh, lưu giữ và giáo dục truyền thống, đáp ứng nguyện vọng của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ sư đoàn. Địa điểm xây dựng ở khu vực xã Nhan Biều.



      Tôi cũng có nhiều tài liệu khác nói về trận đánh này. Địch bỏ lại 120 xác chết, bị bắt 1 tên. Ta phá 5 thuyền, bắn cháy 5 xe tăng, xe bọc thép, 8 ô tô (ở bên kia sông). Thu hàng trăm súng, . . . (Theo Ban Liên Lạc Truyền Thống Bạn Chiến Đấu Bảo Vệ Thành Cổ Quảng Trị Hè 1972).
 
     Anh Thời kể lại, vì phát hiện được địch vượt sông chuẩn bị tấn công nên tha cho anh tội chống lệnh. Gọi là có công chuộc tội – “coi như hòa”.

. . . (còn nữa)

Thực tế đầu năm 1973 có hội nghị tổng kết chiến dịch 1972 của Sư, c20 đóng góp nhiều công cho tổng kết chiến dịch cũng như các bản đồ, sơ đồ...lúc ấy đánh giá về trận Nhan Biều như thế nào là chính xác nhất vì còn nóng hổi của sự kiện cũng như những người trong cuộc còn đó. Còn cuốn Sử 325 chỉ vài dòng khiêm tốn về trận này:

... Thực hiện mưu đồ đó, đầu tháng 11, sư đoàn lính thủy đánh bộ ngụy đưa tiểu đoàn 6 - đơn vị nổi tiếng là “thiện chiến nhất” của sư đoàn này sang tập bàn đạp trên bờ tây-bắc sông Thạch Hãn (khu vực giữa Xuân An và Nham Biều).

Địch xảo quyệt lợi dụng một đêm mưa gió và tối trời để hành động, nhưng vẫn không qua nổi những cặp mắt cảnh giác tinh tường của chiến sĩ trung đoàn 18. Ngay khi những tốp binh lính địch đầu tiên vừa mò sang bờ tây-bắc Thạch Hãn, chúng đã bị các chiến sĩ ta trên trận địa chốt tiền tiêu làng Nham Biều dưới sự chi huy của phó đại đội trưởng Điềm và trung đội trưởng Thiều Chí Định chặn đánh quyết liệt.

Ngày 3 tháng 11, được pháo binh mặt trận và hỏa lực xe tăng chi viện, các chiến sĩ tiểu đoàn 8 trung đoàn 18 dũng mãnh xuất kích tiêu diệt gọn toàn bộ hai đại đội địch đang co cụm, cố thủ ở khu vực bờ tâỳ-bắc sông Thạch Hãn và đánh thiệt hại nặng hai đại đội khác đang dùng xuồng máy sang tiếp viện cho đồng bọn. Tên thiếu tá Nghĩa, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn lính thủy đánh bộ bi giết tại trận.

Chiến thắng ngày 3 tháng 11 của trung đoàn 18 thể hiện nổi bật sức mạnh chiến đấu mới của lực lượng ta, làm tiêu tan tham vọng của Mỹ - ngụy định tiếp tục lấn chiếm các huyện phía bắc tỉnh Quàng Trị, khôi phục lại “phòng tuyến đường 9”. Bộ tư lệnh chiến dịch đánh giá đây là trận đánh xuất sắc mở ra kinh nghiệm đánh tiêu diệt gọn bằng sức mạnh hiệp đồng binh chủng trong chiến đấu phòng ngự1. Trung đoàn 18 vinh dự được Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi điện khen ngợi và được tặng thưởng huân chương Chiến công hạng nhất.
  
file:///C:/DOCUME~1/ADMINI~1/LOCALS~1/Temp/Su%20doan%20325%20-%20Tap%202.htm

Có thể trong cuốn sử này, những người viết không lấy tài liệu của Hội nghị tổng kết năm 1973 mà lấy theo tài liệu của một số nhân vật tham chiến ngày đó về sau trở thành những sĩ quan cao cấp của sư đoàn, QĐ...

      Bác LeXuanTuong xem lại kỹ bài của trung đoàn trưởng e18 bấy giờ. 4 giờ sáng ngày 2/11/1972, ông đi kiểm tra tiểu đoàn 8, vẫn được báo cáo là không có gì mặc dù đã nhận được trên thông báo.

     Thường anh em mình kể chuyện lại trận đánh, lúc đó cũng là cán bộ nhỏ, không biết hết tình hình. Anh em viết những gì mình biết, thế là tốt rồi.

     Khi tôi viết về anh Thời, tôi cũng chỉ nói là anh Thời báo cáo lên từ ngày 31/10/72. Còn Bộ Tư Lệnh Mặt Trận thông báo xuống cho e18 có phải dựa hoàn toàn vào báo cáo của anh Thời không thì tôi không dám khẳng định vì mình không biết.

      Cảm ơn bác LeXuanTuong đã trao đổi !

      

Các bác lexuantuong1972, tralientay, TichTuongNhuLe à

Theo tôi hiểu trong hồi ký của đại tá Nguyễn Việt thì vào ngày cuối cùng của trận Thành cổ Quảng trị, chỉ huy trưởng là đại tá Nguyễn Việt đang ở Nhan biểu. Việc rút quân khỏi Thành cổ hoàn toàn do cấp dưới của ông là đồng chí Thả trung đoàn phó trung đoàn 95 và các đồng chí khác trong Thành quyết định vì lúc đó đơn vị hoàn hoàn không có tiếp tế hay bổ sung cùng đứng trước nguy cơ bị đánh chiếm.

Tuy việc rút ra đã bảo vệ được nhiều sinh mạng chiến sỹ nhưng chắc chắn là không có lệnh từ trên. Vậy các bác có biết các  anh chỉ huy như  đồng chí Thả trung đoàn phó trung đoàn 95 có bị kỷ luật nào không.

-------------------------
Trích hồi ký của đại tá Nguyễn Việt

23 giờ ngày 13 tháng 9, Bộ Tư lệnh B5 lệnh cho đồng chí Vân trung đoàn phó trung đoàn 48, và tiếp sau đó vài giờ, vào 1 giờ sáng 14 tháng 9 lệnh đồng chí Việt (là tôi) chỉ huy trưởng Thành ra ngay Nhan Biều để cùng đồng chí Vịnh sư phó sư đoàn 325 tổ chức lực lượng trung đoàn bộ binh 18 vào phản kích trong thành.

Chấp hành lệnh, tôi giao việc chỉ huy thành cho đồng chí Thả trung đoàn phó trung đoàn 95.

Tối 14 tháng 9, đồng chí Thiện chính ủy trung đoàn 95 tự động ra Nhan Biều xin chỉ thị. Tôi phân tích cho đồng chí rõ tự ý ra khỏi thành là không đúng và bảo đồng chí cần trở vào ngay. Ðồng chí nghe ra, nên đã trở vào đêm 14 tháng 9 cùng đồng chí Vân trung đoàn phó.

Ngày 15 tháng 9 năm 1972, 4 giờ sáng ngày 15 tháng 9 địch mò vào tập kích sở chỉ huy tiểu đoàn 1 trung đoàn 48 chiếm một góc khu đông-bắc Thành cổ. Các chốt còn lại tiếp tục chiến đấu trong ngày, mặc dù sức chiến đấu đã giảm, quân số bị thương vong nhiều. Lực lượng tiểu đoàn địa phương 8 tỉnh, tiểu đoàn 3 trung đoàn 48 mới vào cũng đã bị tổn thất nặng. Lực lượng trung đoàn bộ binh 18 vẫn chưa đến được nơi quy định để vượt sông vào Thành cổ.

Tối 15 tháng 9, mấy anh em chỉ huy trong thành nắm lại tình hình, thấy địch đã chiếm một số góc thành cổ, quân số chiến đấu của ta còn lại chẳng bao nhiêu nên thống nhất ra lệnh rút khỏi thị xã và thành cổ từ 22 giờ ngày 15 tháng 9.

Thứ tự rút, thương binh đi trước, tiếp đến các lực lượng tiểu đoàn ở xa, rồi đến các đơn vị trực thuộc, cuối cùng là sở chỉ huy Thành. Sử dụng đội vệ binh trung đoàn 48 chiến đấu bảo vệ đội hình rút qua sông. Ðồng chí Thả và Vân ra sau cùng.

Hai giờ sáng ngày 16 tháng 9 năm 1972, tôi đang chập chờn ngủ ở Nhan Biều thì đồng chí Thả vào báo cáo đã cho quân trong Thành rút ra an toàn. Bàng hoàng vì quá bất ngờ, nhưng rồi cũng thấy ngay là thực tế phải xảy ra!

...
----------------------

----
23 giờ ngày 13 tháng 9, Bộ Tư lệnh B5 lệnh cho đồng chí Vân trung đoàn phó trung đoàn 48, và tiếp sau đó vài giờ, vào 1 giờ sáng 14 tháng 9 lệnh đồng chí Việt (là tôi) chỉ huy trưởng Thành ra ngay Nhan Biều để cùng đồng chí Vịnh sư phó sư đoàn 325 tổ chức lực lượng trung đoàn bộ binh 18 vào phản kích trong thành.

Chấp hành lệnh, tôi giao việc chỉ huy thành cho đồng chí Thả trung đoàn phó trung đoàn 95.

Tối 14 tháng 9, đồng chí Thiện chính ủy trung đoàn 95 tự động ra Nhan Biều xin chỉ thị. Tôi phân tích cho đồng chí rõ tự ý ra khỏi thành là không đúng và bảo đồng chí cần trở vào ngay. Ðồng chí nghe ra, nên đã trở vào đêm 14 tháng 9 cùng đồng chí Vân trung đoàn phó.
----

Tối 13/9 tôi và một người nữa được lệnh qua thành, gặp Ban chỉ huy bảo vệ thành để báo cáo về mạt trận. Bọn tôi qua sông quãng 9, 10 giờ gì đó. Qua rất khó vì pháo bắn rát, pháo sáng cũng nhiều và đoạn sông ta làm chủ bị thu lại. Tôi nhớ có đến 2-3 thủ trưởng (tôi không biết ai) cùng thông báo cho tình hình, nhưng không có thủ trưởng Việt(vì tôi nhớ rõ mặt ông). Sau đó lúc được mời uống nước trước khi về, nhơ một anh b trưởng bị thương, năm kể chuyện mất hai ngày đêm để bò được về hầm chỉ huy dù rất gần. Trong hầm la liệt thương binh.

----
Tối 15 tháng 9, mấy anh em chỉ huy trong thành nắm lại tình hình, thấy địch đã chiếm một số góc thành cổ, quân số chiến đấu của ta còn lại chẳng bao nhiêu nên thống nhất ra lệnh rút khỏi thị xã và thành cổ từ 22 giờ ngày 15 tháng 9.

Thứ tự rút, thương binh đi trước, tiếp đến các lực lượng tiểu đoàn ở xa, rồi đến các đơn vị trực thuộc, cuối cùng là sở chỉ huy Thành. Sử dụng đội vệ binh trung đoàn 48 chiến đấu bảo vệ đội hình rút qua sông. Ðồng chí Thả và Vân ra sau cùng.

Hai giờ sáng ngày 16 tháng 9 năm 1972, tôi đang chập chờn ngủ ở Nhan Biều thì đồng chí Thả vào báo cáo đã cho quân trong Thành rút ra an toàn. Bàng hoàng vì quá bất ngờ, nhưng rồi cũng thấy ngay là thực tế phải xảy ra!

Tuy việc rút ra đã bảo vệ được nhiều sinh mạng chiến sỹ nhưng chắc chắn là không có lệnh từ trên. Vậy các bác có biết các  anh chỉ huy như  đồng chí Thả trung đoàn phó trung đoàn 95 có bị kỷ luật nào không.

----

Nếu thủ trưởng Việt ở Nhan Biều đêm 15/9, thì người chỉ huy cao nhất có lẽ là anh Luyện (chính ủy e48, vì hai anh Vân và Thả là e phó).

Căn cứ vào những gì tôi thấy đêm 13/9 và những quan sát mấy ngày đó, tôi cho rằng nên chấp nhận việc rút ra, vì lực lượng ta không đủ để đánh nữa, và không cần tử thủ ở đó.

Tôi không rõ các thủ trưởng Ban chỉ huy thành có ai bị kỷ luật không. Điều tôi băn khoăn là có thể ta không đưa được hết số thương binh rút ra? Tối 13/9 bọn tôi bơi người không đã khó lắm rồi. Đưa được nhiều thương binh nặng ra không bị lộ là quá khó, nhưng phải làm vì là bắt buộc. Nếu đưa thương binh ra thành công thì cũng là một thành tích.

Tôi có một người bạn, Vũ Thạch Lương, cùng trường cấp 3 đi lính cùng đợt 6/9/1971. Lương là lính cối e95, tham gia đánh trong thị xã đến đêm 15/9 thị bị thương nặng và cũng được đưa về. Suốt từ trước Quảng Trị đến hè 2010 bọn tôi mới tìm ra nhau. Bữa tới gặp lại sẽ hỏi thêm.

Phác thảo Đài chiến thắng Nhan Biều 2-3/11/1972 được giới thiệu trong dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Sư đoàn 325 (11/3/1951 - 11/3/20110
(http://cB0.upanh.com/20.140.27030239.xX70/dsc08588.jpg)
(http://cB1.upanh.com/20.140.27030240.dPO0/dsc08589.jpg)

.
CHUYỆN XVI     2   (tiếp 19)

      Cuối năm 1973, đại đội nhận nhiệm vụ từ sư đoàn chuẩn bị luồn sâu, trinh sát trong vùng địch. Nhóm luồn sâu có mật danh  A74  được thành lập. Vì là lần đầu tiên nên việc lựa chọn cán bộ, chiến sỹ rất cẩn thận. Những ngày sau đó, nhóm luyện tập theo bài bản rất cẩn thận. Chuyện này đã được bác 6971 kể trong “Nhật Ký Viết Lại”.

      Sớm 7/1/1974, nhóm lên đường làm nhiệm vụ. Để nghi binh, đơn vị cũng đồng thời báo động, hành quân dã ngoại. Việc nghi binh là cần thiết vì chúng tôi ở trong làng Trà Liên Tây, có thể có tai mắt của địch. Mà trinh sát mà biến mất khỏi chỗ đóng quân thì đi đâu ? Câu trả lời có vẻ không khó đoán.

      Một vài ngày sau khi nhóm A74 đi làm nhiệm vụ. Chúng tôi bàng hoàn nhận được tin tai nạn ở dốc 365. Trong đó Ngạc hy sinh tại chỗ, hầu hết anh em bị thương. Khi thấy chiếc xe bị trơn và từ từ trượt khỏi mặt đường, chỉ có hai người nhảy ra kịp là Tất (y tá) và Chinh (trinh sát e95).

      Chính trị Viên Phi có vẻ rất buồn khi thông báo tin tức trong cuộc họp cán bộ từ a trưởng trở lên. Anh Phi động viên và dặn dò mọi người về phổ biến cho anh em biết nhưng giữ bí mật không nói chuyện lung lung cho dân.

      Việc luồn sâu của trinh sát để chuẩn bị chiến trường vẫn phải tiếp tục, “người trước ngã xuống người sau tiến lên”. Nhưng nếu cứ ở Trà Liên Tây mà tổ chức các đợt luồn sâu trinh sát thì không khác gì “lậy ông, tôi ở bụi này !”. Xê 20 mươi đành tạm biệt bà con Trà Liên và chuyển địa điểm đóng quân khác.

      Chúng tôi được phép chia tay và cảm ơn bà con làng Trà đã giúp đỡ bộ đội trong thời gian đóng quân ở đây. Chúng tôi cũng được yêu cầu không nói địa điểm đóng quân mới cho dân biết, sợ việc đi lại quân dân có thể tạo điều kiện cho chỉ điểm lấy tin tức về đơn vị. Nếu dân có hỏi chuyển đi đâu thì chỉ nói chuyển lên miền thượng.

      Sư đoàn hỗ trợ ô tô cho chúng tôi chuyển quân. Nhà thì để lại, chỉ mang theo đồ đạc như giường, bàn ghế, . . . Chúng tôi chuyển về ở thôn Nại Cửu 2. Đây là chỗ ở cũ của đơn vị bạn. Nhà cửa đã có sẵn, đủ cho đại đội tôi, mỗi tiểu đội một nhà.

      Gọi là thôn Nại Cửu theo địa danh trên bản đồ chứ thực ra chẳng có làng mạc gì ở đây. Chắc hẳn dân ở vùng đồi này đã bị dồn về đồng bằng từ lâu rồi. Chỗ này ra căn cứ Ái tử chỉ một, hai cây số.

     Địa danh Nại Cửu cũng lạ. Có những bốn thôn Nại Cửu. Một thôn Nại Cửu ở sông Vĩnh Định phía bắc Thành Cổ Quảng Trị và phía Đông sông Thạch Hãn. Ba thôn Nại Cửu 1, 2, 3 lại ở phía tây sông Thạch Hãn như trong bản đồ dưới đây. Trong bản đồ có ghi chú thích dưới thôn Nại Cửu 1 và Nại Cửu 3 chữ "đã bị phá hủy" (destroyed). Thực ra, thì cả Nại Cửu 2 cũng bị phá hủy từ lâu rồi, chắc Mỹ nó quên không ghi vào bản đồ. Đến năm 1972 thì cả thôn Nại Cửu ở phía đông cũng bị tàn phá hết. Nơi này bác LeXuanTuong chiến đấu, bị thương và bác ấy biết rất rõ.  

. . . (còn nữa)

Thôn Nại Cửu thuộc xã Triệu Thành nằm ở bờ phải sông Thạch Hãn. Đất này nổi danh từ xưa vì là đất khoa bảng và có nhiều nhân vật có tên tuổi trong nhiều lĩnh vực. Đây chính là 1 địa điểm nằm trong tuyến chốt phòng ngự của cánh Đông từ 1972 đến 1975. Nói đến Nại Cửu là CCB của các e 48, 64, 27, 101, 271... đều không thể nào quên.

Qua thị trấn Khe Sanh nằm bên trái đường lên Lao Bảo có 1 thôn Nại Cửu nữa, có lẽ đây là dân của Nại Cửu dưới đồng bằng lên đây lập nghiệp sau 1975.

Tôi không rõ các thủ trưởng Ban chỉ huy thành có ai bị kỷ luật không. Điều tôi băn khoăn là có thể ta không đưa được hết số thương binh rút ra? Tối 13/9 bọn tôi bơi người không đã khó lắm rồi. Đưa được nhiều thương binh nặng ra không bị lộ là quá khó, nhưng phải làm vì là bắt buộc. Nếu đưa thương binh ra thành công thì cũng là một thành tích.
Em nghĩ các thủ trưởng dưới thì bị kiểm điểm thôi, riêng tướng Trần Quý Hai chắc bị cách chức rồi vì về sau không nghe các bác kể gì về ổng nữa. Riêng em vì có người nhà hy sinh ở đó nên càng đọc hồi ký của các bác lại càng muốn xử các ông tướng " quan liêu cứng nhắc" này. Đúng là " Nhất tướng công thành vạn cốt khô"

.
CHUYỆN XVI     TRÀ LIÊN TÂY   (tiếp 20)

     Trước khi chuyển lên Nại Cửu, tôi đã ghé chào ông bà già nhà cu Chót. Khi ông già hỏi chúng tôi có chuyển đi xa không ? Thỉnh thoảng ghé chơi. Lúc đó, tôi nhớ là tôi đã trả lời một câu,  đại loại là, bọn con chuyển lên sống cùng với người Thượng (người Thượng là tiếng địa phương Quảng Trị chỉ đồng bào dân tộc). Tôi cũng qua chào cha Cò, mụ Miến. Vẫn cái lối vào đi qua vườn, vẫn cái cây lê ki ma và cây vú sữa phía trước sân, vẫn là cái giường bằng ván gỗ dầy lên nước đen bóng, vẫn cha Cò, râu tóc bạc, dáng khòng khòng. Ông mặc bộ bà ba sáng màu, vẫn là ngồi gõ tay lên tấm phản gỗ. Mụ Miến lật đật cái chân tập tễnh từ dưới bếp đi lên. Hai ông bà hỏi chuyện tôi rất vui vẻ. Rồi hai người còn hỏi thăm 6971, “răng lâu không thấy chú T.?”. Tôi bịa ra là 6971 đi công tác rồi và gởi lời hỏi thăm cha, mụ . Hai ông bà già, không đủ sức “chạy giặc” sống tựa vào nhau, lụm cụm, khắc khoải. Tôi không nhớ là chân bà mụ làm sao mà tập tễnh. Có thể tôi quên mà cũng có thể hồi đó, tế nhị không dám hỏi. Trông cảnh hai ông bà già yếu ớt trong ngôi nhà tối âm âm, rất sạch đến mát lạnh và quạnh quẽ  - ai nhìn thấy cũng phải xót xa. Tôi bùi ngùi chia tay hai cụ rồi  đảo qua chào mụ Tiệu.

      Tạm biệt Trà Liên ! Biết có ngày trở lại.

      35 năm sau, tôi mới có dịp lần đầu về thăm lại làng Trà, một buổi trưa cuối tháng bảy năm 2009. SauChinBayMot, Hùng “Côn” và tôi nhảy xuống xe ở cuối căn cứ Ái Tử, nơi bắt vào con đường - con đường xưa. Con đường ngày nào chúng tôi đã đi để vào căn cứ khai thác vật liệu làm nhà, để tập dò gỡ mìn và chui hàng rào của căn cứ. Vậy mà đã ba mươi lăm năm.

      Chúng tôi đi qua một trảng cát lẫn với đá sạn đỏ và những cây dứa dại, giữa buổi trưa chớm sang chiều. Một buổi trưa hè Quảng Trị nắng gắt và nhột nhạt. Làng Tả Kiên vẫn như xưa, vẫn con đường ngoằn ngoèo đất cát pha trộn với sạn đỏ. Vẫn những cái cây tả tơi như ngày xưa. Vẫn những ngôi nhà nhỏ, mái tôn với những đụn rơm đầu ngõ.

      Khi bắt vào làng Trà, cảnh vật thay đổi hẳn bởi cây cối xanh um tùm. Con đường làng bây giờ dường như nhỏ lại vì cây cối rậm rạp hai bên, không tỉa xén. Ba thằng đi dọc đường làng vắng lặng. Hầu như không gặp ai mà cũng chẳng có con mắt nào, ở đâu đó, trong các căn nhà thấp nhỏ núp dưới bóng cây dõi theo chúng tôi. Làng Trà vẫn nghèo như ngày nào. Dường như tất cả mọi vật đều ầm ầm chuyển động, chỉ có cái làng này đứng lại, tĩnh lặng trong thế giới riêng bất biến, không suy tư, không nhòm ngó - bàng quan và thẫn thờ.

      Chắc hẳn, từ cái ngày đơn vị hai mươi rời khỏi đây thì làng Trà lại chìm đắm vào cái vốn có của nó như trước những ngày có bom rơi đạn nổ trên mảnh đất này - như từ bao đời nay, vẫn vậy !

. . . hết chuyện Trà Liên Tây.

.
      Mấy cái ảnh tôi đính kèm vào các trang 17, 18 và 19 trong topic "Những chuyện Không thể quên - Cười ra nước mắt (phần 3)", khi xem lại thấy không còn. Xin được gửi lại sau vậy.

----
Trận đánh của tiểu đoàn 8/e18/f325 ngày 2 và 3 tháng 11 năm 1972 tiêu diêt tiểu đoàn 6 thủy quân lục chiến.
----

Tôi có một câu hỏi muốn được các đồng đội ai biết thì giúp cho.

Đầu tháng 11, tiểu đoàn 6 thủy quân lục chiến bên bờ Đông đánh sang bờ Tây bên ta, bị tiểu đoàn 8/e18 đánh thì đã được kể ở trên và nhiều nơi khác.

Giữa tháng 11, Mặt trận có lệnh cho f325 tổ chức đánh qua bờ Đông. Như tôi có kể hôm 10.10.2010, sư đoàn tổ chức một nhóm gồm 5 trinh sát sư đoàn, 5 trinh sát e95 luyện tập với 2 anh đặc công nước, rồi ta chọn phía bên kia ở Cổ Thành-Nại cửu (4) để đánh. Nhóm trinh sát có qua sông điều tra một số lần. Tối 25/12/1972, tôi dẫn một đại đội đặc công cửa sư đoàn (chỉ chừng gần ba chục tay súng) qua điều tra, và rạng sáng đại đội đánh.

Sau đó tôi có nghe ai đó (cấp trên) nói trận đó ta thắng lớn, là trận đánh gần như tốt nhất của đặc công sư đoàn đến lúc đó.

Đặt vào vị trí một trận đánh trả đũa trận 2-3/11 thì trận này của đặc công là có ý nghĩa. Nhưng tôi chưa đọc thấy, nghe nói đến trận này ở đâu khác.

Tôi cho là có thể trận 2-3/11 khi bên kia đánh qua nhiều người bên ta biết câu chuyện. Nhưng trận ta đánh cuối tháng 12 thì bên ta rất ít người biết vì phải giữ bí mật. Đánh xong đại đội rút đi, cũng không mấy người biết.

Nếu ai nghe hoặc đọc đâu đó xin cho biết? Xin cám ơn nhiều.

.
      Mấy cái ảnh tôi đính kèm vào các đoạn (tiếp 17), (tiếp 18) và (tiếp 19) trong topic "Những chuyện Không thể quên - Cười ra nước mắt (phần 3)", khi xem lại thấy không còn. Xin được gửi lại.

(http://farm6.static.flickr.com/5187/5594546507_a9247b7b1b_b.jpg)
      Anh Võ Văn Thời, đại đội phó c20/f325.

(http://farm6.static.flickr.com/5181/5595131780_2b51b89c60_b.jpg)
      Trận đánh của tiểu đoàn 8/e18/f325 ngày 2 và 3 tháng 11 năm 1972 tiêu diêt tiểu đoàn 6 thủy quân lục chiến.

(http://farm6.static.flickr.com/5105/5595131942_237b2beea3_b.jpg)
      Có tận 4 thôn Nại Cửu ở Quảng Trị.

.
CHUYỆN XVII     ANH Ở ĐÂU ?

      Sáng sớm, một ngày tháng sáu năm chín lăm. Tôi lục cục dắt chiếc xe “tám hai, năm mươi phân khối” ra khỏi nhà rồi nổ máy lao ra đường từ chung cư của một công ty vận tải đường sắt. Mới có sáu rưỡi mà con đường Cách Mạng Tháng Tám đã rầm rập xe cộ. Tôi lao xe ngang qua đường vào một quầy bánh mỳ vỉa hè trước cửa công viên Lê Thị Riêng. Vừa ăn bánh mỳ, vừa ngắm dòng người xe như một đàn kiến, đông đúc, ngược xuôi trên đường, tôi vừa suy nghĩ xem phải làm những gì.

      Tôi vừa đi vừa hỏi thăm đường đến sở thương binh xã hội thành phố. Cũng không thể vội được. Lạ gì, cho dù giờ làm việc có là 7giờ30 thì cũng phải quá 8giờ guồng máy mới bắt đầu khởi động.
 
      Lúc đó tôi mất chứng minh thư nên không có giấy tờ tùy thân gì nên tôi đến đây để xin cái giấy đi đường lên tận Long Khánh và đi Bà Rịa. Được cái, gặp mấy bác cựu chiến binh nhiệt tình, thành ra chỉ mươi phút sau, tôi đã có giấy đi đường. Trong giấy còn ghi rõ, có mang theo thẻ Thư Viện Quốc Gia (trong thẻ có ảnh).

      Khoảng 8 rưỡi tôi bắt đầu phóng xe. Tôi đi qua đường Điện Biên Phủ, đi tiếp đường Hà Nội ra thành phố Biên Hòa. Qua biên Hòa rồi đến đoạn qua khu dân cư của “người bắc di cư năm năm tư”. Nghe nói có những xứ đạo Bùi Chu, Phát Diệm, . . . Càng gần long Khánh thì dân cư hai bên đường càng thưa thớt. Thay vào đó là những cánh rừng cao su bạt ngàn, trùng điệp. Con đường 1, lúc lên dốc, lúc xuống đèo, hai bên xanh mướt rừng, trông thật đẹp.
Tôi cứ thế chạy hết tốc lực. Cái xe 50 phân khối, cố lắm cũng chỉ lên được tốc độ 60. Qua thị xã Xuân Lộc, tôi bắt đầu đi chậm lại và dò xét từ đó.

      Vừa đi tôi vừa cố gắng nhớ lại. . . . Chiều 22/4/1975, Xuân Lộc vẫn đang ác liệt. Địch ngoan cố chống trả quyết liệt. Chúng còn thả hai quả bom ngạt, loại bom đã bị quốc tế cấm sử dụng. Chúng tôi từ Phan Thiết chạy theo đường 1, vào đến gần Xuân Lộc thì phía trước mặt là một căn cứ địch trên điểm cao gọi là Núi Chứa Chan án ngữ đường tiến quân vào Sài Gòn. Chúng tôi được lệnh rẽ về phía trái (phía biển). Sẽ bỏ qua Xuân Lộc, đi vòng để đánh từ phía Bà Rịa vào Sài Gòn. Xe chúng tôi là chiếc xe “Giải Phóng”, chở mười mấy lính trinh sát sư đoàn. Đây là chiếc xe dẫn đầu “cánh quân duyên hải”. Sau xe của chúng tôi là chiếc xe Jeep, chiến lợi phẩm mà chúng tôi kiếm được ở Phan Thiết. Anh Nhung, bê phó b1 của chúng tôi lái chiếc xe này. Trên xe có anh Kim “còi”, trợ lý ban 2 và hai lính trinh sát nữa. Đoàn xe của trung đoàn 101, rồi xe tăng ở mãi phía sau. Họ chưa chạy theo xe của trinh sát. Chúng tôi còn phải đi trước dò dẫm đường, mà nếu cần thì chiến luôn, theo kiểu “trinh sát chiến đấu cơ động”.

      Vừa chạy xe, vừa quan sát mấy cái ngã ba. Hai chục năm rồi, cảnh vật quá đổi thay. Vậy mà cuối cùng tôi cũng quyết chọn được một con đường đất và quẹo xe vào đường đó. Đường đi, là lạ mà cũng có lúc thấy quen quen. Con đường này bây giờ là đường đi của nông trường cao su nào đó. Hầu như không có xe cộ hay người đi lại trên con đường. Nhưng đây vẫn là con đường xe chạy, ít nhất là xe của nông trường nên con đường không phải là bỏ hoang. Phải chạy năm bảy cây số mới thấy có vài ba nóc nhà, chắc là nhà của các nhân viên nông trường. Chẳng có hàng quán mà cũng chẳng có ai gặp trên đường để có gì còn hỏi thăm.

      Trời nắng trong rừng cao su, sao mà im ắng và lặng gió đến kỳ lạ. Cái nắng trong rừng cao su không gắt gao mà sao rất khó chịu. Tuy nhiên, điều đó cũng không làm cho tôi bận tâm. Càng đi trong rừng, tôi càng cảm thấy đây đúng là con đường mà 20 mươi năm trước tôi đã đi qua. Lúc đó, rẽ vào rừng từ đường 1 đã là khoảng 5 giờ chiều nên một lúc sau chúng tôi đi trong đêm tối. Vậy mà vẫn có cảm giác mình đi đúng con đường ngày đó. Thật là lạ! Anh em cũng biết rằng đường trong rừng cao su thì nhiều lắm, chỗ nào cũng là đường, các con đường quanh co, ngoằn nghoèo giữa các lô cao su. Đến gần trưa thì tôi gặp một chiếc xe tải của nông trường. Hình như chiếc xe đỗ ở đó để chờ thu mủ cao su do các nhân viên từ các lô cao su xung quanh mang đến giao nộp. Tôi chỉ hỏi thăm rằng con đường này có đi về Cam Mỹ được không. Và đây đúng là con đường sẽ gặp đường tỉnh lộ số 2 (bây giờ là Quốc lộ 56) ở Cẩm Mỹ.

      Hồi năm 1975, tôi có bản đồ nên đi đến đâu là biết đó. Cẩm Mỹ (lúc đó trên bản đồ chúng tôi thấy ghi là Cam Mỹ) là địa điểm mà chúng tôi từ trong rừng ra bắt gặp đường số 2 đi Bà Rịa. Bây giờ tôi chỉ đi theo trí nhớ chứ không có bản đồ. Sau khi hỏi thăm, tôi yên tâm hơn và tăng tốc chạy nhanh trong đường rừng. Được cái con đường này cũng tương đối bằng phẳng, lên dốc xuống đèo cũng không cao lắm. Đường đất, tuy không êm nhưng cũng không đến nối nào.

(http://farm6.static.flickr.com/5062/5600351400_e1540d5a8d_b.jpg)
      Rừng cao su trên đường từ Long Khánh đi Cẩm Mỹ

(http://farm6.static.flickr.com/5228/5600351014_6b9d118d58_b.jpg)
      Rừng cao su gầnCẩm Mỹ



. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVII     ANH Ở ĐÂU ?    (tiếp 2)

      Ra đến đường số 2 (bây giờ là Quốc lộ 56), tôi dừng xe, trong lòng bồi hồi nhớ lại. Đêm hôm đó, 22/4/1975. Chúng tôi từ trong rừng ra đến đoạn này thì rẽ trái đi về hướng Bà Rịa. Hai chiếc xe tạm dừng gần ngã ba. Tôi lấy bản đồ rồi nhảy xuống xe. Anh Triêm, từ trong cabin cũng nhảy xuống. Chúng tôi quay lại phía chiếc xe Jeep lúc đó vẫn đang bật đèn. Đèn xe cũng đã được che chắn gần hết, chỉ để lại một quầng sáng hắt chéo xuống đất. Chúng tôi cùng soi đèn vào bản đồ và xác định điểm này đúng là vị trí ngã ba Cam Mỹ giao cắt với đường 2. Bọ Kim nói gì đó, bây giờ không còn nhớ chính xác.

      Chúng tôi được thông tin là Xuân Lộc đã được giải phóng. Như vậy, đại quân sẽ không đi theo đường rừng, nhưng vẫn rẽ từ Xuân Lộc đi theo đường 2 về phía này. Chúng tôi vẫn tiếp tục trinh sát “chiến đấu”. Cứ xông thẳng. Gặp địch ở đâu thì đánh nhau và sẽ biết là địch ở đó rồi chốt lại chờ bộ binh lên.

      Tôi thấy lạ là có có hai lính trinh sát kỹ thuật A12 đi cùng xe bọ Kim chứ không phải hai lính trinh sát mặt đất. Vừa đi trên xe, mấy đứa vừa liên lạc bộ đàm với ban 2 ở phía sau. Lần này thì máy PRC-25 có lắp miệng nói hẳn hoi. Thế là hai thằng A12 thành lính thông tin. Không biết các cụ có dùng mật ngữ gì không ? Rất có thể không cần, mình có liên lạc với nhau bằng PRC-25 thì địch cũng chẳng biết là ai vì đã có khi nào lên sóng đâu. Vả lại, nếu đợi viết điện, rồi dịch, rồi tạch tè, rồi chờ nhận điện lại thì sẽ rất chậm, có thể lỡ mất thời cơ.

       Bọ Kim yêu cầu chúng tôi đi chậm và chú ý có địa phương ra đón, cẩn thận, không được bắn ẩu. Tôi thấy giỏi thật. Chúng tôi từ Đà Nẵng dông thẳng một mạch vào đây, thế mà lại bắt liên lạc được với địa phương luôn thì các cụ cũng tài.
      Bây giờ hồi tưởng lại lúc đó, thấy cần phải đi thêm cỡ năm bảy cây nữa thì sẽ đến chỗ tôi cần tìm. Hai mươi năm rồi, mọi thứ đổi thay không biết liệu tôi có tìm được không ?

      Có cái may là trong giấy chứng thương của tôi có ghi rõ nơi bị thương: “Cách thôn Đồng Cùng 2 km, xã Ngãi Giao, Châu Đức, Bà Rịa”. Cũng may nữa là tôi lười, chưa đi khám thương lần nào nên vẫn còn nguyên giấy cũ. Nếu khám rồi, bị thu giấy thì có thể chưa chắc tôi đã nhớ được. Nếu không nhận ra địa hình xưa thì hỏi thăm theo địa chỉ là sẽ đến được.

      Cái đêm đó đụng địch, chúng tôi mất hai người, một số bị thương. Mong sao hai cái mộ vẫn còn ở đó. Đó là mộ của Nguyễn Thế Dân, bê trưởng bê 3 và Ngô Thanh Nhật bê 1. Càng gần đến nơi, trong lòng tôi càng như có lửa đốt. Giá mà có thể cầu xin Trời Phật mà được thì tôi mong Trời Phật cho tôi tìm được hai người.

      Khi tôi đến thôn Đồng Cùng (Trên bản đồ đọc ra như thế. Một cái tên rất khó hiểu nên xê viên của chúng tôi có khi gọi là "Đồng Cúng”, có khi hài hước lại gọi là “Đường Cùng”), tôi tạt vào một quán ven đường và hỏi thăm chuyện mộ. Người này, chạy đi hỏi người khác. Một lúc sau đã có dăm bảy người xúm lại. Trao đi đổi lại, cuối cùng không ai biết về hai ngôi mộ.

(http://farm6.static.flickr.com/5222/5599769287_94186ae451_b.jpg)
      Đường đi từ Xuân Lộc, qua rừng cao su, đến Ngãi Giao

. . . (còn nữa)

.
           Ngã ba Cẩm Mỹ
(http://farm5.static.flickr.com/4109/5604352423_7eb0d17766_b.jpg)

           Địa phận Ngãi Giao ngày nay
(http://farm6.static.flickr.com/5148/5604937764_b5d7856a28_b.jpg)

.
CHUYỆN XVII     ANH Ở ĐÂU ?    (tiếp 3)

      Mọi người rất nhiệt tình nhưng không ai biết gì. Cuối cùng ai đó đưa ra ý kiến hãy đến thương binh xã hội của xã và còn mách tên chị phụ trách thương binh xã hội, bây giờ tôi không còn nhớ nên tạm gọi là chị Bình. Thôn Đồng Cùng nằm mé tây đường tỉnh lộ 2, Ủy ban xã lúc đó nằm ở mé đông và chỉ cách đó vài trăm mét. Gọi là ủy ban mà chỉ có mỗi một cái nhà cấp bốn dài với nhiều phòng. Sân ủy ban cũng chỉ là sân đất nhưng khá rộng. Khi tôi đến xã hỏi thăm thì được biết chị Bình đã đi họp trên huyện rồi, chắc bốn năm giờ mới về.

      Tôi tạt vào một quán và ăn một thứ gì đó. Đợi mãi cũng chán, tôi cho xe chạy chầm chậm ngắm cảnh dọc đường 2. Chiếc xe chạy về hướng Bà Rịa. Hai bên đường là nhà dân ở rất thưa thớt. Đi một quãng nữa thì hai bên là những quả đồi trồng cây. Tôi thấy rất nhiều cọc gỗ trồng tua tủa, thẳng đứng. Thì ra dân trồng hạt tiêu. Hạt tiêu quấn vào và mọc vươn lên xung quanh cây cọc. Chắc trồng hạt tiêu hay hơn cao su nên các hộ dân đều trồng hạt tiêu.

      Quãng 3 rưỡi chiều, tôi quay lại ủy ban xã và ngồi chờ. Đứng lên ngồi xuống, đi ra đi vào rất sốt ruột. Tầm bốn giờ, cái ủy ban vốn đã vắng lại càng vắng hơn, vì chỉ có vài người thôi mà lại đang lục tục ra về. Khi về, ai cũng hỏi thăm tôi và động viên cứ chờ tiếp. Nếu 5 giờ mà chưa thấy thì hỏi thăm đến nhà chị ấy, cũng ở trong thôn này thôi.

      Mấy phút sau, có một phụ nữ đi xe đạp phóng vào sân ủy ban, xuống xe rồi dắt xe dựng vào đầu hè. Tôi đến gần và hỏi:
-   Chị có phải là Bình, phụ trách thương binh xã hội không ạ ?
-   Vâng ! Anh hỏi gì em ạ ?
      Tôi kể về việc đi tìm mộ đồng đội thì chị Bình trả lời là không biết gì vì chị ấy cũng mới lên thay chú Hoàng về nghỉ được có mấy tháng. Chị bình dẫn tôi đến nhà chú Hoàng để hỏi xem có biết gì về hai ngôi mộ.

       Chúng tôi đi bộ mấy trăm mét rồi rẽ vào làng. Nhà ông Bình ở ngay ven đường làng. Ông rất nhiệt tình khi tôi nói chuyện đi tìmm mộ. Ông kể, ông thấy hai xác liệt sỹ chết mấy hôm rồi, nhìn không đặng nên ông đã gọi mấy người cùng ông chôn hai liệt sỹ. Ông kể, Một người ở trên xe bị cháy và một người ở dưới đường. Hai cái mộ được chôn ngay ven đường. Không những thế, sau này ông còn thỉnh thoảng tảo mộ và hương khói suốt nhiều năm.

         Thị Trấn Ngãi giao ngày nay khác hẳn 16 năm trước
(http://farm6.static.flickr.com/5064/5606124882_bc80c43824_b.jpg)

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVII     ANH Ở ĐÂU ?    (tiếp 4)
 
      Ông Hoàng tước đây cũng tham gia du kích. Vì sức yếu nên sau ngày hòa bình ông cũng chỉ tham gia những công việc nhẹ nhàng ở thôn và ở xã. Hồi ông phụ trách thương binh xã hội xã thì có việc qui tập mộ liệt sỹ về nghĩa trang huyện. Lần này ông phụ trách việc di chuyển mộ liệt sỹ, trong đó có mộ của Dân và Nhật. Vị trí hai cái mộ đó ông nhớ rất rõ.

      Tôi rất mừng. Trong bụng đang nghĩ đến chuyện thông báo cho gia đình như thế nào. Tôi nói:

-   Thế thì may quá rồi ! Hôm nay cháu đi chỉ một ngày mà đã tìm được đồng đội. Rất cảm ơn chú !

      Ông Hoàng chép chép miệng vài cái. Trông nét mặt ông, tôi thấy có gì không ổn. Tôi sốt ruột hỏi:

-   Thế nghĩa trang huyện có gần đây không ạ ?
-   Anh cứ uống nước đi.
-   Vâng ! Có phải ở nghiã trang Châu Đức mình không ạ ?
-   Tụi tui đưa hai anh về nghĩa trang Châu Đức. Bây giờ hổng biết nói với anh thế nào.
       _ Ông ngần ngừ một đẫn rồi nói tiếp:

-   Cách đây mấy năm, tỉnh qui tập các mộ liệt sỹ về nghĩa trang Châu Thành. Lúc đầu đấy cũng chỉ là
     nghĩa trang huyện nhưng tỉnh quyết định mở rộng   làm nghĩa trang liệt sỹ của toàn tỉnh.
-   Cũng không sao chú ạ ! Nhưng mà . . . , cháu hỏi chú, thế trên mộ hai anh ấy bia ghi thế nào? Nhất định cháu sẽ tìm thấy.

      Ông Hoàng chậm rãi, giọng như có lỗi:

-   Lúc tụi tui chôn cất hai ảnh thì hổng biết tên tuổi gì hết trơn, mà trong người mấy ảnh cũng đâu có
     giấy tờ gì. Chúng tui cũng chỉ chôn rồi đắp thành mộ thôi, hổng có bia. Rồi họ chuyển từ huyện về tỉnh
     thì tui đâu có theo, nên giờ có xuống đó thì cũng hổng biết ai với ai gì ráo.
  
      Ông Hoàng cảm thấy có lỗi ghê gớm, ông ngồi im không nói thêm câu nào. Còn tôi, đang khấp khởi hy vọng bỗng xịu xuống, cũng không hé răng được nữa. Chị Bình, theo dõi câu chuyện từ đầu đến giờ thì thở dài thất vọng. Cả ông, cả chị Bình và tôi đều cảm thấy có lỗi rất lớn với các anh. Tôi trách mình sao mãi đến bây giờ mới đi tìm. Giá mà đi tìm sớm hơn . . . !

 Một lúc lâu, ông Hoàng mới cất giọng:

-    Phải chi, lúc đó tui làm một cái bia, ghi tạm một cái tên gì đó, hay ghi ngày và nơi hy sinh thì bây giờ
     đỡ rồi. . . . Cũng tại tui không nghĩ ra.

      Tôi ngồi kể lại chuyện chúng tôi đụng địch hôm đó. Từ trên xe nhảy xuống, mỗi người tìm lấy một vị trí, ẩn nấp và nổ súng. Chiều hôm đó tập trung tại rừng cao su để nghe mệnh lệnh về chiến dịch Hồ Chí Minh thì ba người vắng mặt từ sáng vẫn không thấy. Chúng tôi chấp hành mệnh lệnh, lên xe hối hả vượt rừng cao su chạy về hướng Long Thành.

      Sau ngày 30/4, thằng Đọ bị lạc từ đêm đó mới mò được về đơn vị. Nó không còn nói được ra tiếng, chỉ khào khào trong cổ họng. Sau đó, mấy đứa bị thương nhẹ từ viện trở về, chúng tôi mới biết Dân và Nhật hy sinh như thế nào.

      Tôi hỏi thăm chú Hoàng đường đi nghĩa trang Châu Thành. Chia tay chú Hoàng và chị Bình, lúc đó đã là 6 giờ. Tôi chạy xe về Sài Gòn, đi thẳng theo đường số hai ra Xuân Lộc để bắt vào đường 1.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVII     ANH Ở ĐÂU ?    (tiếp 5)

      Sau đó một tuần, cũng vào ngày Chủ Nhật, tám người chúng tôi đi một xe 7 chỗ từ Sài Gòn chạy thẳng một mạch đến nghĩa trang Châu Thành, Tỉnh Bà Rịa. Vì đi muộn, nên mãi mười rưỡi chúng tôi mới đến nơi. Chúng tôi đỗ xe trước cổng nghĩa trang, dớn dác tìm người quản trang. Thì ra cái phòng để trông coi nghĩa trang lại nằm phía bên kia đường. Ông quản trang rất nhiệt tình đưa hết sổ danh sách các mộ trong nghĩa trang cho chúng tôi tìm. Có đến ba cuốn sổ lớn và dày ghi lại tên các liệt sỹ, một hay hai dòng trích ngang cho mỗi người. Sổ sách làm bằng tay nhưng rất qui củ. Chúng tôi chia nhau tìm hết ba cuốn sổ mà không thấy tên Dân và Nhật. Phần lớn trong danh sách đều ghi “Vô danh”.

      Để lại mấy người kiểm tra kỹ một lần nữa, một người và tôi ra thẳng nghĩa trang và bắt đầu đi tìm trực tiếp. Chúng tôi hy vọng, biết đâu có gì đó ghi trên bia mà không ghi vào sổ sách, biết đâu có dấu ghi nguồn gốc mộ chuyển từ đâu đến thì sao. Đúng là phần nhiều các mộ “Vô danh” thật.  Trời nắng rất gắt, đi hết ô này đến ô khác mà vẫn chỉ thấy “Vô danh” và “Vô danh”. Một lúc sau, mấy người còn lại cũng vào cuộc tìm tên trên các mộ.

      Cái nghĩa trang rất rộng, hình vuông, mỗi chiều rộng sáu bảy trăm mét. Rất nhiều mộ được xây có qui hoạch thành hàng lối.
(http://farm6.static.flickr.com/5187/5605541219_e623ef4078_b.jpg)
(http://farm6.static.flickr.com/5109/5605542223_a6df9f7855_b.jpg)
      
      Mất gần hai tiếng đồng hồ, tám thằng tôi mới tìm gần hết, còn lại vài ô. Bạn bè đi cùng tôi, người kém, người hơn tuổi tôi, tất cả đều là dân sự và chưa bao giờ cầm súng kể cả làm lính “Việt cộng” hay lính “Quốc gia” nhưng ai nấy rất tận tình. Một mình tôi thẫn thờ quay lại cổng nghĩa trang. Tôi ngồi dựa lưng vào cổng mà mắt đăm đăm nhìn các hàng mộ. Các đồng đội xếp hàng tề chỉnh, thẳng hàng ngang, thẳng hàng dọc, thẳng hàng chéo, như một đội quân đang duyệt đội ngũ. Mắt tôi nhìn mà như không nhìn vào những chữ “Vô Danh”. Tưởng như  hàng ngàn cặp mắt “không tên” đó đang chiếu vào tôi, vây lấy tôi, . . . làm tôi bất động, nghẹn thở, . . . bơ thờ.  

      Về sau này, nhiều lần đi thăm các nghĩa trang liệt sỹ ở Quảng Trị, tôi vẫn hay ngồi thu vào một xó, bất lực như vậy, mà trâng trâng nhìn các ngôi mộ . . . “Chưa biết tên”.

      Sau ngày ba mươi tháng tư, xê viên đại đội tôi, cùng đi với hai người nữa, đã đến thôn Đồng Cùng để làm công tác tử sỹ. . . . Mà sao không làm một cái bia ? Một mẩu gỗ chứ mấy ! Hay chí ít thì cũng là một cái lọ Pênixilin chứ ? Sao mấy người “làm qui tập” lại không ghi chép đầy đủ ? Chỉ cần một dòng thôi chứ bao nhiêu ! Sao tôi đã không đi tìm hai người sớm hơn chứ ?

     Mọi người đều dường như chẳng có ai có lỗi thì phải ?! Phải vậy không . . .?

.
      Hôm qua Cam và tôi về nhà Sự. Cam, Sự và tôi cùng tiểu đội. Chuyện liệt sỹ Sự tôi đã kể. Nhà sự có hai anh em liệt sỹ. Trên bàn thờ có ảnh anh Phạm Xuân Công mà không có ảnh Phạm Xuân Sự. Ở nhà, mọi người bảo “ông ấy từ bé đến lúc đi bộ đội có bao giờ chụp ảnh đâu.
 
     Tôi tìm được cái ảnh đơn vị chụp chung năm 73. Sự ngồi ngay hàng đầu (có viền trắng). Tôi nhờ đến photoshop nhưng không được. Tôi mới đưa lên 24 Hàng Đường để truyền thần (là nhì Hà Nội hiện nay, nhất Hà nội ở Hàng Ngang, nhưng cụ già quá rồi rrất ít khi vẽ) . Đến trước ngày hẹn, lão truyền thần đã vẽ xong. Không giống ! Tôi ngồi với lão gần hai tiếng và đưa ra các nhận xét so sánh giữa ảnh chụp và bức vẽ để lão sửa. Cuối cùng thì cũng không phải là giống cho lắm. Chẳng biết làm thế nào. Đành đóng khung rồi mang về nhà Sự để treo thờ.

(http://farm6.static.flickr.com/5309/5636990636_70c598acfd_b.jpg)
          Xê Hai Mươi

(http://farm6.static.flickr.com/5267/5636990684_f6ce15e3a9_b.jpg)
          Ảnh trích riêng

(http://farm6.static.flickr.com/5303/5636430403_ac157edc02_b.jpg)
         Ảnh truyền thần

     Có bác nào biết có thể cao thủ photoshop làm được không ? xin mách giùm !

Cuối cùng thì cũng không phải là giống cho lắm. Chẳng biết làm thế nào. Đành đóng khung rồi mang vè nhà Sự để treo thờ.

     Có bác nào biết có thể cao thủ photoshop làm được không ? xin mách giùm !

Xem cái hình truyền thần của bác thì em thấy khuôn mặt hơi ngắn hơn ảnh nên nó khác, nếu kéo dài ra một chút nữa thì giống hơn.

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC

     Ngày 21/4/1975, cánh quân Duyên Hải đã chạm tới Xuân Lộc. Đúng lúc đó thì “cánh cửa thép Xuân Lộc” cũng vừa phá được. Cánh quân chia làm hai ngả, một ngả tiến đánh dọc theo đường số 1 và một ngả rẽ trái đánh qua Long Thành, Nước Trong để tiến vào Sài Gòn qua sông đồng Nai tại Cát Lái. Sư 325 (thiếu e95) của chúng tôi tiến theo hướng này.

     Cũng trong ngày hôm đó, hai chiếc C-130 đã thả hai quả bom Daisy Cutter, mỗi quả 7 tấn xuống Xuân Lộc. Ngoài sức mạnh công phá của thuốc nổ, khi nổ, nó còn làm cháy hết dưỡng khí trong một phạm vi lớn, gây ngạt thở và chết người. Sử dụng loại bom này là một tội ác giết người hàng loạt. Bước đường cùng chúng đã “chơi đến cùng”, bất chấp tất cả. Loại bom này cũng còn một số quả nữa nhưng hình như không có ngòi nổ nên chúng không thả thêm được. Sau này ta đã thu được như trong hình ảnh dưới đây (ảnh này hình như trong Quân Sử đã đưa lên rồi). Trận đánh Xuân Lộc đã có rất nhiều tài liệu của hai phía viết và trên Quân Sử cũng có rồi.

                                              
     Chiều 21/4, trinh sát chúng tôi đi trên 2 xe. Một xe “Giải Phóng” chở mười mấy tay súng. Một xe Jeep chúng tôi kiếm được ở Phan Thiết. Chiếc xe Giải Phóng do một lính xế của đường dây 559 lái. Anh Triêm, xê phó chỉ huy ngồi trong cabin. Trên thùng xe là đủ các thành phần bê trưởng, bê phó, a trưởng , lính tráng. . .  lẫn lộn cả các bê khác nhau trong đại đội và có thêm cả Duyên, lính trinh sát kỹ thuật nữa. Chiếc xe Jeep chạy sau một quãng do anh Nhung bê phó bê 1 lái. Trên xe có “bọ” Kim (trợ lý ban 2) , một lính trinh sát kỹ thuật sử dụng điện đàm PRC-25 và một tay súng AK (không nhớ là ai).

. . . (còn nữa)

Bác TTNL à. Theo tôi được biết bom 7 tấn (còn gọi là bom dù) là loại bom phát quang cỡ lớn, Mỹ đã ném xuống QT năm 1972. Còn bom CBU85 mới là bom đốt hết không khí. Mỹ trang bị cho ngụy vào giai đoạn cuối và chúng ném xuống Xuân Lộc 2 quả. 

      Đúng là có nhiều tên gọi khác nhau về những quả bom loại này cho nên tôi tạm gọi nó là Daisy Cutter. Theo một tài liệu, bom thả ngày 21/4/75 tại Long Khánh là bom BLU-82:
      "Loại bom này với ký hiệu BLU-82 nặng đến 15,000 lb, hình dạng như một bình chứa gaz propane khổng lồ dài 141.6 in, đường kính 54 in và được thả theo cùng phương thức như thả M-121. Đầu đạn của BLU-82 chứa 12,600lb nhiên liệu gây nỗ gồm ammonium nitrate, bột nhôm và nhựa dẻo polystyren.
BLU-82 được sử dụng lần đầu tiên trên chiến trường VN vào ngày 23 tháng 3 năm 1970 và KQ Chiến thuật HK đặt tên cho chiến dịch thả bom này là Commando Vault BLU-82 đã được dùng trong cuộc hành quân qua Campuchea (70), để tạo các bãi đáp cho trực thăng, pháo binh. Trong cuộc hành quân Lam sơn 719 của QL VNCH qua Lào, một số BLU-82 cũng đã được thả. Năm 1971, khi Không đoàn 463 HK giải tán, việc thả BLU được giao cho KĐ 374 Chiến thuật và đây là KĐ C130 sau cùng của HK hoạt động tại Đông Nam Á.
Khi sử dụng để đánh nơi tập trung quân cũa CQ, BLU-82 được thả, lúc rơi xuống cao độ 30 m, nhiên liệu rãi tỏa thành đường dài đến 300m, và đám mây nhiên liệu này được kích nổ, khi cháy nổ sẽ hút hết dưỡng khí trong một vùng, gây ngạt thở và tạo ra một chấn động theo sau."

Còn một loại bom tuơng tự như thế.http://vi.wikipedia.org/wiki/CBU-55

CBU-55
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bước tới: menu, tìm kiếm

CBU-55 là một loại bom cháy dạng chùm (cluster bomb incendiary device) được quân đội Mỹ phát triển trong Chiến tranh Việt Nam, với mục đích tiêu diệt sinh lực địch, dọn bãi cho trực thăng đổ bộ, cũng gọi là bom chân không, bom nổ khối, bom nhiên liệu - không khí, bom phát quang.

Trong khi hầu hết các loại bom cháy khác chứa na-pan hoặc phốt-pho, quả bom CBU-55 nặng 750 cân Anh (khoảng 340 kg) chứa nhiên liệu chủ yếu là prô-pan. Được mô tả là "vũ khí phi hạt nhân khủng khiếp nhất trong kho vũ khí của Mỹ"[1], loại bom này đã là một trong những vũ khí truyền thống mạnh nhất được thiết kế cho chiến tranh. Quả bom có 3 ngăn chứa prô-pan, một hỗn hợp gồm các khí khác, và một ngòi nổ.

Theo Từ điển Bách khoa quân sự Việt Nam, [2], CBU-55 là loại "bom chùm hàng không dạng cát-xét, kiểu nổ xon khí đầu tiên của Mỹ. Dài 2,3m, đường kính 0,36mm, sải cánh đuôi 0,72m, khối lượng 235kg, chứa 3 bom con BLU-73, dọc thân từ lỗ lắp ngòi hẹn giờ tới nắp đáy, có đặt một dây nổ, đảm bảo mở cát xét ở trên không. Mỗi bom con có khối lượng 45kg, nạp 32,6kg ôxít êtylen lỏng, có dù hãm để giảm tốc độ rơi xuống còn 33m/s. Khi chạm đất, ngòi nổ hoạt động gây nổ ống thuốc đặt giữa trục bom, phá vỡ vỏ bom, làm văng ôxít êtylen thành các giọt, tạo thành đám mây xon khí (nhiên liệu - không khí) có đường kính 25 - 17m; cao 2,5 - 3m. Đám mây này được một trạm nổ kích thích ở độ cao 1m sau khi hình thành 0,125s. Bán kính sát thương của mỗi bom con là 50m. Bom CBU - 55 được thiết kế cho loại máy bay tốc độ dưới âm (như A-37, OV-10 và máy bay trực thăng UH=1 ở độ cao bay 600m, tốc độ bay 120km/giờ)."
[sửa] Sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam

Theo Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, CBU-55 đã được sử dụng lần đầu tiên trong chiến dịch Quảng Trị (1972) để tiêu diệt sinh lực và dọn bãi đổ bộ.

Theo trang web của tỉnh Bến Tre, Việt Nam, có hai quả bom CBU-55 khác đã được ném xuống Bến Tre, một quả xuống ấp 1, xã Tam Phước, huyện Châu Thành, vào tháng 8-1972, quả thứ hai xuống xã Châu Bình, huyện Giồng Trôm vào giữa năm 1973. Hai vỏ bom mang dòng chữ "BOMB... CBU - 55, US ARMY" được trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Bến Tre. [3].

Một trong các sự kiện nổi bật nhất là vụ ném bom CBU-55 xuống ngã ba Dầu Giây, Long Khánh, trong trận Xuân Lộc, vào ngày 21 tháng 4 năm 1975. Từ đầu tháng 4 năm 1975, một quả bom CBU-55 đã được chở bằng máy bay từ Thái Lan tới căn cứ không quân Biên Hòa. Được sự chuẩn y của tướng Homer Smith cho phép chính phủ Việt Nam Cộng hòa sử dụng loại vũ khí này, một máy bay vận tải C-130 lượn vòng trên bầu trời Xuân Lộc tại độ cao 6.000m, rồi thả quả bom. Bom nổ tạo một quầng lửa che phủ một vùng rộng 2 mẫu Anh (khoảng 0,8 hécta). Các chuyên gia ước lượng rằng khoảng 25 người lính đã bị thiệt mạng, chủ yếu do bị ngạt ô-xy thay vì bị bỏng[4][5]. CBU-55 đã không được sử dụng thêm lần nào nữa trong chiến tranh.

Bảo tàng tội ác chiến tranh ở thành phố Hồ Chí Minh cũng trưng bày loại bom này.

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 2)

     Khi nhận lệnh lên đường. Tham mưu trưởng Ngoan và “bọ” Luyến thúc dục và động viên chúng tôi tiến thật nhanh, gặp địch đâu là đánh, vừa tiến vừa đánh và chốt giữ chờ bộ binh và xe tăng lên đánh tiếp. Không cần thiết phải dò dẫm trinh sát hay luồn sâu như mọi khi nữa. Trinh sát chúng tôi trở thành mũi chọc sâu. Đã là rất gần Sài Gòn rồi. Chắc hẳn tất cả các đơn vị đều muốn là đơn vị đầu tiên vào Dinh Độc Lập. Mục tiêu cuối cùng của sư đoàn tôi cũng vậy. Có một sự ganh đua giữa các đơn vị. Tôi hiểu được tâm trạng của các thủ trưởng của chúng tôi lúc đó là như vậy. Lính trinh sát 20 cũng “máu”. “Máu” ấy được truyền từ các thủ trưởng sư đoàn và ban 2.

     Hai chiếc xe quẹo vào rừng cao su ở đoạn Núi Môn. Chúng tôi sẽ dẫn đầu trong hướng tấn công của sư đoàn. Nếu như ngày hôm nay Xuân Lộc chưa được giải phóng thì cánh quân sẽ đánh vòng qua Xuân Lộc để vào Sài Gòn. Khi đó thì Xuân Lộc sẽ bị cô lập hoàn toàn và chẳng cần đánh cũng phải tan.  Lúc này, địch rút lui từ Xuân Lộc về phía Sài Gòn theo đường số 1 và rút về phía Bà Rịa theo liên tỉnh lộ số 2 để lập phòng tuyến mới (đường liên tỉnh số 2 trước đây, bây giờ là Quốc lộ 56).

     Khi chúng tôi  luồn vào rừng rồi , ngoái lại phía sau, không thấy có xe nào theo. Đại quân vẫn nằm ở đường 1,  khá xa chỗ chúng tôi rẽ vào rừng. Không biết đại quân đi đường khác hay có kế hoạch đi sau chúng tôi một quãng xa. Chúng tôi phải độc lập mà xoay sở. Mười mấy lính trinh sát xông lên độc lập không khác gì lao vào bầy ong vỡ tổ. Chúng tôi chỉ có súng AK báng gấp, một khẩu M79 lấy được từ Phan Thiết và hai khẩu K59 mà lại chạy nghênh ngang giữa đường số 2 để xông vào địch thì thật là . . . liều ! Tuy vậy không có ai nao núng cả. Vấn đề là ở chỗ làm sao giữ được bí mật, phát hiện ra địch trước và không để lộ lực lượng của mình. Nếu chúng tôi để lộ lực lượng ít ỏi của mình trước “bầy ong vỡ tổ” ấy thì . . . “ôi xương tan, máu rơi !”.

     Về sau này tôi mới biết, địch rút từ Xuân Lộc về phía Sài Gòn thì bị ta đánh tơi tả nhất là bọn dù. Còn lực lượng rút khỏi Xuân Lộc chạy theo đường số 2 này hoàn toàn trọn vẹn. Chúng có tổ chức, có phương tiện và vũ khí mạnh. Dọc đường địch rút không có lực lượng nào của ta ở phía này truy quét. Lực lượng đó của địch rút về Bà Rịa và Vũng Tàu và có thể là lực lượng chủ yếu sau này đảm bảo cho Mỹ và các lực lượng di tản khác ra đi khỏi Vũng Tàu.


. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 3)

      Trời bắt đầu tối, chiếc xe giải phóng phải lên đèn để chạy. Ánh đèn phòng không xòe ra một vạt sáng hẹp và cắm khá gần phía trước mặt. Xe chạy rất chậmvì đường rừng gập ghềnh và quanh co. Liên tục là những ngã ba, ngã tư mà mỗi lần gặp lại phải giảm tốc độ để chọn đường. Nếu là ban ngày, chắc không khó phân biệt giữa đường chính và các đường nhánh rẽ vào các lô cao su. Anh Triêm và tôi là hai người có bản đồ. Tôi đứng trên thùng xe sát cabin phía bên phải và liên tục theo dõi đường đi trên bản đồ. Thỉnh thoảng xe phải dừng hẳn lại để anh Triêm và tôi trao đổi với nhau và chọn đường. Có lúc phải nhảy hẳn xuống xe để xem vết bánh xe trên đường tìm ra đường chính và đường nhánh.

     Đa số anh em trên xe bắt đầu ngủ gà ngủ gật. Mọi người cứ ngả dần, ngả dần xuống để gối đầu vào ba lô hay gối vào chân người khác. Suốt từ trước hôm đánh Phan Rang đến nay, chưa ai được ngủ bữa nào cho đẫy cả. Trên thùng chỉ có vài người thức. Tôi thức vì phải theo dõi đường đi. Mà, tính tôi đã đi xe là không bao giờ ngủ, dù chỉ là chợp mắt hay ngủ gật một tý cũng không. Như thế, chắc chắn trên xe lúc nào cũng có ba người theo dõi đường đi là lính xế, anh Triêm và tôi.

     Rồi chúng tôi cũng bắt được vào một con đường nhựa. Đây đúng là đường số 2 mà chúng tôi đang cần tới. Xe chúng tôi dừng lại để trao trao đổi với “bọ” Kim xem tiếp tục hành quân như thế nào. “Bọ” Kim dặn chúng tôi hết sức cẩn thận quan sát địch, có thể vẫn còn nhiều địch đang rút từ Xuân Lộc theo đường này. “Bọ” cũng dặn phải chú ý quan sát có du kích địa phương ra đón.

      Hai chiếc xe tiếp tục bám theo nhau. Mọi người căng mắt ra theo dõi mặt đường phía trước và xung quanh. Đèn xe chỉ chiếu được một đoạn rất ngắn gần mũi xe mà trời hôm nay lại âm u nên rất tối. Mọi cảnh vật chỉ là những cái đám đen đen.

     Được một quãng chừng cây số, bất ngờ thấy một ánh đèn pin từ trong rừng phía trước chiếu vào xe chúng tôi. Ánh đèn quay vòng tròn ba vòng. Thật may quá, đúng là ám hiệu chúng tôi đang mong chờ. Anh Triêm mở cửa xe và cũng huơ đèn pin ba vòng đáp lại. Khi chúng tôi đến gần thì nhận ra một người mặc quần áo đen. Anh bảo chúng tôi rẽ vào một còn đường đất ở mé tây đường. Anh đi bộ và dẫn hai chiếc xe vào một cái ấp hay một cái trại lính thì phải. Tối quá, chẳng nhìn được xa, nhưng tôi thấy anh nhấc một cái cự mã bằng gỗ chăng dây thép gai đúng chỗ một cái cổng chào để cho xe chúng tôi đi qua.

     Người du kích bảo dừng xe và tắt hết đèn. Chúng tôi xuống xe trao đổi tình hình với anh du kích. Thì ra suốt từ trưa đến giờ lính địch liên tục đi trên con đường này. Chúng rút từ Xuân Lộc về Bà Rịa. Tuy bây giờ đã vãn nhưng thỉnh thoảng vẫn có những tốp lính đang rút qua. Phía trước, về phía Bà Rịa thì du kích cũng không nắm được là địch đóng quân ở đâu hay là chốt ở đoạn nào. Từ đây đến xã Ngãi Giao cũng chỉ chừng dăm cây số nữa. Hai bên đường toàn rừng cao su không có nhà dân nào. Mấy cái đèn pin lia trên bản đồ. Nhưng cũng chả thêm được thông tin gì. Địa phương đã hoàn thành nhiệm vụ là đón xe chúng tôi. Anh du kích chào chúng tôi rồi rút vào rừng cao su bên kia đường.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 4)

     Hai chiếc xe dò dẫm tiến lên. Chúng tôi căng mắt soi đường phía trước. Vẫn chỉ có mấy người thức. Anh em khác lại chìm vào giấc ngủ, chập chờn.

     Đột nhiên tôi nhìn thấy có gì đó đen đen, loang lổ trên mặt đường phía trước. Đúng lúc tôi đập tay vào nóc cabin thì chiếc xe cũng phanh đứng lại. Tài xế và anh Triêm cũng thấy có gì đó trên đường. Bất ngờ, đèn pha của xe bật lên, sáng chói quãng đường phía trước. Trên mặt đường, có đến hàng cây số lính địch nằm ngủ ngổn ngang. Đồ đoàn, súng ống vật vạ khắp cả mặt đường. Có thằng nào đó tưởng là xe của bọn chúng liền quát lên:

-   Tắt đèn đi mấy cha ơi !

     Tôi chưa biết phải phản ứng như thế nào, chỉ biết quát lên nho nhỏ thúc mọi người dậy:

-   Dậy mau, có địch, có địch !

     Đồng thời lúc đó, anh Triêm mở cửa xe, đứng trên bậc lên xuống xe và hô rất dõng dạc, bây giờ tôi không nhớ chính xác, chỉ còn nhớ đại khái:

-     Chúng tôi là Quân Giải Phóng. Yêu cầu tất cả anh em binh lính hạ súng đầu hàng !
      Chúng tôi để anh em tự do về với gia đình. Nếu ai chống cự sẽ bị bắn !

     Sự việc xảy ra quá nhanh, thoáng trong đầu tôi một ý nghĩ:  “Lão Triêm, cũng được đấy !”. Tôi bật chốt an toàn và hướng súng về phía địch, sẵn sàng. Mấy anh em khác cũng vùng dậy và sẵn sàng nổ súng.

     Quá nhanh và bất ngờ, lính địch chưa kịp phản ứng gì. Chúng tôi đang chờ đợi phản ứng của họ. Ánh đèn pha chói lọi trong đêm tối chiếu hắt vào địch. Chắc chắn chúng không thể nhìn thấy chúng tôi. Tôi cứ chắc mẩm mọi việc diễn ra sau đó là thấy bọn lính hạ súng giơ tay lên đầu hàng. Có thể lắm chứ ! Chúng đâu có biết lực lượng chúng tôi như thế nào, lại còn bị đèn pha chiếu vào, có động cựa gì sẽ bị bắn chết.

     Nhưng sự việc lại không diễn ra như vậy. Sau này nhiều lần nhắc lại chuyện đó, anh Triêm vẫn còn tức lắm. Địch thì chẳng hàng mà anh em còn bị thương mấy người và hy sinh 2. Thế có điên tiết không chứ !

     Địch không hàng, không phải vì chúng dũng cảm hay ngoan cố mà lại chính vì lính trinh sát chúng tôi quá kém. Thật chán hết chỗ nói !


. . . (còn nữa)

  Bác mà cứ đà viết kiểu này thì đến đau tim vì hồi hộp mất.

.
     Xin lỗi anh em ! mấy hôm nay tôi ở Đông Hà, đi tối ngày không có lúc nào để kể chuyện tiếp.

     Hôm nay, em của liệt sỹ Nguyễn Văn Minh, sinh viên toán cơ ĐHTH (Nhập ngũ 6/9/71, cùng lớp và cùng đơn vị với Nguyễn Văn Thạc) vào nghĩa trang Triệu Long để tìm mộ. Gia đình thấy LS Minh "nhập" vào người em rồi chỉ một ngôi mộ. Sau đó LS còn chỉ thêm ngôi mộ người chú ruột cũng ở nghĩa trang này.

     Đúng sai thế nào chưa biết ! Bây giờ, gia đinhg nhận rồi. Tôi được biết, có đồng đội tưởng LS Minh là lính c14 của trung đoàn 101. Triệu Long là nghĩa trang có rất nhiều liệt sỹ e101.
 
     Tôi có gọi điện hỏi lại vì thấy có gì đó không ổn. Sau khi chờ bạn bè ở Hà Nội gọi nhau xác nhận lại thì chính xác là Liệt sỹ Minh là pháo binh của sư đoàn 325 và là trinh sát pháo.

     Liệu có thể trinh sát pháo sư đoàn xuống miền đông Triệu Phong và hy sinh ở đó ? Rất khó để nói như vậy.

     Gia đình đã nhận mộ liệt sỹ rồi. Đúng hay sai, bây giờ chẳng biết làm thế nào ?

  Hy vọng là đúng. Vì nếu sai thì sẽ có một gia đình nào đó trên đất nước này vĩnh viễn không còn cơ hội tìm lại được xương cốt người thân.

Khả năng trinh sát pháo của Sư có thể bám sát bộ binh có thể lắm chứ bởi thế trận của miền Đông lúc ấy trải dài trên diện rộng mà toàn bộ e101 nằm tại đó từ Chợ Sãi, qua An Tiêm, về Nại Cửu, Bích La. Nếu như Minh có mặt để chỉ thị pháo bắn sang thì khả năng có thể bị thương và được đưa về phẫu của d1 chúng tôi (nằm sát NTLS Triệu Long bây giờ) và mất tại đó.

Vào thời kỳ ấy chúng tôi chứng kiến những loạt pháo của ta hỗ trợ nhưng rất ít và sai lệch rất nhiều. Sợ nhất là các loại hỏa tiễn thì sự tản mát rất lớn.

Tôi cũng cho gia đình biết 1 trinh sát pháo của sư hiện còn là Phùng Huy Thịnh ở báo Hà Nội mới lại là dân TH văn. Biết đâu đó Thịnh sẽ biết được điều gì chăng?

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 5)

     Mọi người nín thở chờ đợi . . .

     Bỗng một loạt đạn AK bắn xéo về phía trước. Bọn địch xô nhau chạy dạt và lăn xuống hai bên đường. Trên xe, mọi người cũng nhảy ào xuống. Lái xe rất nhanh tay, tắt đèn pha và nhảy xuống. Tất cả tối xập lại. Có vài tên địch bắn AR15 về phía chiếc xe. Ta và địch hoàn toàn không nhìn thấy nhau. Phải một lúc sau mới nhìn thấy ánh đèn gầm hoe hoe vàng. Ánh sáng đó trở thành mục tiêu cho mấy tay cối cá nhân của địch. Chúng nó không bắn đạn thẳng nữa mà cứ cối cá nhân bắn vào chiếc xe. Cối bắn làm cho chúng tôi phải dạt vào bờ đường, nơi có rãnh thoát nước và phải lùi lại một đoạn.

    Chúng tôi cũng có một khẩu M79. Khẩu này thằng Quynh nó cầm, không biết khi nhảy xuống có mang theo không. Như trả lời câu hỏi của tôi, thằng Quynh bắt đầu bắn M79 về phía địch, từng phát một. Tiếng địch kêu lên “đù mé !đừng bẵn nữa, vào đầu bọn tao rồi”. Thì ra chúng tưởng khẩu M79 này cũng do chúng nó bắn.

     Bắn nhau một hồi rồi chúng tôi tổ chức lại đội hình và bò lên chỗ xe để tấn công. Thằng Quynh, límh xế, thằng Hồng và một thằng nữa ở bên trái đường. Anh Ương, thằng Lâm, Tôi và mấy đứa nữa ở bên phải đường. Có vẻ như bọn địch đã lùi về phía sau, chúng tôi tiến lên. Tôi ghé sát mắt xuống mặt đường để quan sát thì vẫn thấy những đống đen nằm giữa đường nhưng bất động. Chỉ là ba lô và đồ đạc của địch thôi. Tiếng đầu nòng cối cá nhân ngày càng xa dần. Bọn nó đã chạy rồi.

     Khi chúng tôi tiến qua chỗ chiếc xe vài bước, thì bất ngờ một quả cối cá nhân bắn đúng chỗ chúng tôi. Một ánh chớp lóe lên kèm theo một luồng gió ràn ràn thốc lên từ đó. Tôi thấy rát ở đầu và ở đít nhưng không thấy đau. Tôi đang định tiến lên tiếp thì nghe tiếng kêu của anh Ương ngay sau lưng tôi:

-   Như Lệ ơi ! anh bị thương rồi.

     Ánh đèn gầm của xe hắt xéo lên, tôi thấy anh Ương hai tay đang ôm bụng. Tôi hỏi anh bị thương thế nào để em băng cho thì chỉ thấy tiếng anh Ương rên rỉ kêu đi kêu lại:

-   Anh bị thương rồi, Như Lệ ơi.

     Thấy anh bị thương, tôi vừa xót ruột vừa bực mình và phản ứng lại, tôi ghé vào tai anh:

-   Anh có im đi được không. Em cũng bị thương đây này. Không sao đâu, anh đừng kêu to như thế
    nó bắn tiếp vào đây bây giờ.

Anh Ương đã im thì Thằng Lâm, phía bên phải tôi lại nói:

-   Ông Như Lệ ơi, tôi bị vào bụng.
-   Chịu được không ?
-   Được.

     Nói ra thì bảo rằng tôi “máu lạnh” nhưng thực tình lúc đó đầu tôi nghĩ rất nhanh. Quả cối gần tôi nhất nhưng do tôi cúi rất thấp nên bị một mảnh vào đầu và một mảnh vào đít. Mảnh cối cá nhân thì có gì đâu mà phải hoảng lên thế. Tôi hỏi anh Ương và Lâm có tự đi được không thì lùi về phía sau. Hai người ngoan ngoãn lùi lại. Toán chúng tôi trước đó có sáu bảy đứa, Ương và Lâm lùi lại. Thế mà bây giờ còn có 2 . Không biết mấy đứa nữa chạy đi đâu. Mấy thằng đó đâu có bị thương. Bên này đường còn lại một đứa nữa và tôi. Bên kia đường chắc chắn có thằng Quynh vì vẫn thấy M79 nổ đều đặn về phía địch.

     Tất cả sự việc chỉ xảy ra trong thời gian đủ để lắp một quả đạn M79. Và, quả đạn tiếp theo đến liền sau đó. Lần này rất chính xác, trúng ngay chiếc xe. Chắc là trúng vào chỗ nào đó có xăng nên chiếc xe bắt đầu cháy. Đám cháy bốc lên ngày càng to, làm tôi cảm thấy nóng rát.

     Rồi không còn thấy bắn nữa. Chỉ còn tiếng M79 bên thằng Quynh vẫn đều Đặn. Tôi đứng thẳng lên nhìn chiếc xe rần rật cháy. Thú thực, lúc đó tôi rất bực mình. Lính trinh sát kém quá ! Không biết thằng nào mắt nhắm mắt mở lại lia một loạt AK chứ ! Chắc là thằng lính mới (thoáng nghĩ thôi, không biết có đúng không. Sau này không ai nhận đã bắn loạt đạn ấy). Bị thương chút xíu có ăn thua gì mà đã kêu toáng lên làm mất tinh thần mấy cậu lính mới. Bây giờ cháy xe rồi, có mà đi bộ. Đồ cháy hết rồi, gạo, lương khô, cháy hết lấy gì ăn. Riêng tôi còn tiếc mấy cái bản đồ Huế và Quảng Trị. Nghĩ đến bản đồ, tôi sờ xuống bụng. Cái bản đồ vùng đang tham chiến vẫn nằm ở đó (tôi quen giắt bản đồ vào cạp quần mỗi khi xem xong để hai tay được rảnh).  Tiếc nhất là toàn bộ nhật ký tôi viết từ ngày đầu nhập ngũ đến giờ, thế là ra tro hết. Tôi quát sang phía Quynh:

-   Quynh ơi ! thôi đừng bắn nữa. Chúng nó rút xa rồi.

    Tôi và thẳng Vân (có lẽ thế, vì bây giờ không nhớ) thẳng lưng đi sang chỗ Quynh. Thì ra bên này cũng chỉ có hai thằng, Thằng Quynh và lính xế. Anh lính xế Trường Sơn Thì lại quá được. Hóa ra những quả cối cá nhân, cả thằng Quynh và lính xế thay nhau bắn. Anh ấy, đâu có bỏ chạy. Anh ấy rất bình tĩnh và chính xác từ lúc dừng xe, bật đèn pha rồi tắt đèn pha đúng lúc, lại còn trụ lại đây cùng chúng tôi và bắn cối nữa.

     Khi chúng tôi tổ chức lại để tấn công có Anh Ương chỉ huy và khá đông lính. Anh Triêm, Duyên và hai lính thông tin không tham chiến. Thế mà bây giờ trơ lại có lính xế và ba thằng tiểu đội Trưởng. Tôi không trách gì anh em lính mới, lần đầu tiên nghe tiếng súng của địch thì như thế cũng không có gì là lạ. Nhưng mà, đơn vị trinh sát chiến đấu như thế, bảo có chán không ?

     Bốn thằng chúng tôi lui lại một quãng cho đỡ nóng vì lửa cháy của chiếc xe và nằm phục hai bên đường cho đến lúc trời gần sáng.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 6)

     Trời gần sáng. Không còn thấy động tĩnh gì. Chiếc xe của chúng tôi thì đã cháy rụi rồi. Bốn thằng lếch thếch quay lại phía sau tìm mọi người, cứ thẳng lưng mà đi giữa đường. Phải đến 500 mét mới tới chỗ mọi người đang nghỉ ngơi trong rừng cao su, cách đường không xa lắm. Chúng tôi đi vào chỗ mọi người.

     Tôi bỏ mũ ra, không nhớ ai đó thấy trên đầu tôi máu vẫn còn rim rỉm nên làm một vòng băng trắng quấn quanh, giống như vòng khăn tang vậy. Khi tôi ngồi xuống mới giật thót người vì đau ở đít. Một vết trúng vào mông bên phải, chắc rất nhỏ nhưng không ngồi lên nó được. Tôi kê hai chiếc dép và ngồi xuống trên một bên mông. Chúng tôi cử người cảnh giới và lùng sục xung quanh. Số còn lại lấy nước và lương khô ra nhai. Mà cũng chỉ có dăm bảy đứa còn lại ở đây. Một số anh em khác đã lùi hẳn về phía sau.

     Một lúc sau, hai thằng đi lùng sục vớ được hai tên lính liền bắt và trói nghiến lại. Chúng được dẫn về chỗ chúng tôi ngồi nghỉ và bị trói mỗi đứa vào một gốc cây.

     Toán lùng sục cũng tìm thấy vòm của du kích ở sâu trong rừng. Ngồi mãi cũng chán, tôi rủ anh Triêm vào chỗ du kích chơi “xem có gì hay”. Vòm của du kích ở ngay cạnh một lạch nước nhỏ, cây cối um tùm. Mọi người cũng đang đi công tác hết, chỉ có hai người ở nhà. Họ toàn mặc quần áo đen. Thấy chúng tôi đến họ mới ngồi dậy trên võng. Du kích huyện Châu Đức phần lớn là lính bắc. Các anh lớn tuổi hơn chúng tôi, nhập ngũ quãng sáu lăm, sáu sáu. Du kích sống chui lủi trong rừng, ban đêm mới xuống cơ sở để hoạt động. Nguồn sống của các anh chủ yếu dựa vào dân. Ăn uống rất kham khổ, nhiều lúc rất đói do địch bố ráp các ấp không thể về được. Tiền được phát cũng phải nhờ dân mua hộ lương thực, thực phẩm rồi dấu ở đâu đó để đến đêm các anh đến lấy.

     Bọn địch thường xuyên tổ chức đi càn, các anh lại phải chạy luồn rừng để thoát thân, không mấy khi đánh trả lại được. Cũng có nhiều anh em hy sinh và bị thương. Hy sinh thì đành chịu rồi, nhưng cực nhất là bị thương. Các anh chỉ có thể tự cứu chữa cho nhau, nhờ dân mua thuốc “trụ sinh” để chống nhiễm trùng. Không thể đưa đi bệnh viện để chữa vết thương được.

     Quá dài lâu ! Thư từ, báo chí không bao giờ có. Chẳng bao giờ có thể mơ đến một ngày nào đó thắng lợi hay được về quê hương. Đằng đẵng . . ., năm này qua năm khác . . ., “tăm tối không thấy ánh Mặt Trời”, hy vọng cũng chẳng có lấy một tia. Cứ như vậy, “sống không ai biết, chết chẳng ai hay”.

     Làm sao trụ mãi được đây ? 

     Nhiều anh đã lấy vợ địa phương nhưng vẫn không dám lộ diện. Một số anh em đành qui hồi để về với vợ con và miễn cưỡng trở thành chỉ điểm. Mỗi lần như thế, họ lại phải di chuyển khu vực hoạt động đi nơi khác.

     Chúng tôi băn khoăn hỏi:

-   Sao bị thương, các anh  không đi ra bắc ?
-   Biết đường nào mà đi. Mà có đi thì làm cách chi mà không đụng địch.

      Có anh bị thương cụt một chân, vẫn phải ở lại đây, trong đội du kích này và vẫn hoạt động.

     Tôi ở Quảng Trị, quả thật có ác liệt vì bom pháo. Nhưng người lính ở đây phải chịu đựng hơn nhiều, bền bỉ hơn nhiều. Làm sao giữ cho tinh thần không nao núng, làm sao có thể hy vọng vào một ngày chiến thắng. Thật là rất khó !  Thấy các anh như vậy mới biết mình “chưa là cái gì”.

      Chúng tôi xin ngả mũ chào !  Bái phục ! Bái phục !

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 7)

     Chiều đến, chúng tôi được lệnh bỏ đướng số 2, chuyển hướng vào rừng cao su tiến đánh Long Thành. Chỉ còn lại sáu bảy người, cứ thẳng đường số 2 tiến ngược về phía Xuân Lộc để tìm ngã ba rẽ đi Long Thành. Hai tù binh được thằng Quynh giải đi phía trước. Chỉ thấy một thằng có vẻ hơi nhùng nhằng gì đó. Tôi không nghe thấy thằng đó và thằng Quynh nói gì với nhau, liền sau đó là một loạt đạn AK. Bắn song, thằng Quynh đạp nó lăn xuống rãnh ven đường. Khi anh Triêm tới chỗ tên lính bị bắn chết, anh quát thằng Quynh về tội bắn tù binh. Thằng Quynh có giải thích gì đó với anh Triêm. Anh Triêm làu bàu:

-   Cái thằng, làm ăn thế này !

     Nói rồi, anh lấy dao cắt dây trói tay tên lính, rút hết dây và ném đi chỗ khác.

     Chuyện này tôi thấy chẳng hay chút nào nhưng cũng không hỏi thằng Quynh một lần nào về chuyện đó. Tên tù binh còn lại chắp tay xin:

-   Xin các ông giao con cho bộ đội chủ lực. Các ông đừng giao cho du kích hay bộ đội địa phương !
    Con xin các ông ! Các ông mà giao cho du kích thì chi bằng cứ bắn con như thằng đó cho xong.

     Lời cầu xin và thái độ sợ hãi của tên lính làm chúng tôi càng hiểu thêm sự ác liệt của du kích nơi đây. Du kích sẽ không tha cho bọn này, có thể có trả thù vì bọn địch đã càn quét và giết chóc nhiều người.

     Đi được một đoạn thì thấy chiếc xe Jeep quay lại đón. Anh Triêm nói với anh Nhung chở tôi đi viện. Rồi quay về phía tôi, anh nói:

-     Ông phải đi viện thôi, thế này không được.

     Quay sang tên tù binh, anh nói tiếp:

-   Bây giờ chúng tôi thả anh, cho về nhà. Muốn đi đường nào thì đi. Về đến nhà phải ra trình diện
    quân giải phóng. Không được quay lại làm lính nữa. Rõ chưa ?
-   Dạ, con đâu dám. !
   
     Tên tù binh được thả, còn tôi lên xe để đi viện.

     Trên xe chỉ có anh Nhung và tôi. Chiếc xe này tôi cũng đã lái ở Phan Thiết rrồi. Bây giờ nó hỏng tiếp điểm đề. Anh Nhung phải moi dây sau taplô ra phía trước. Mối lần đề, cho chập hai đầu dây với nhau, máy nổ thì nhả ra.  Tôi phải kê bàn tay cho cao để ngồi trên một bên mông. Gần đến đường 1, gặp rất nhiều xe chở bộ binh của sư đoàn đi ngược chiều lại, khí thế lắm. Chiếc xe Jeep rất khó khăn để chạy theo chiều ngược với đoàn quân. Tôi nói với anh Nhung:

-   Thôi quay lại đi anh ạ !
-   Mày cứ đi đi, cũng sắp xong rồi. Cứ đi viện cho nó an toàn.
-   Quay lại đi anh !

Ỳ xèo,  . . . đôi co với nhau một hồi, cuối cùng, tôi nói:

-   Anh không quay lại, em nhảy xuống xe đây ! – Nói rồi, tôi nhảy xuống xe.

     Chiếc xe buộc phải quay lại và chạy theo dòng. Được vài cây số, đoàn xe bắt đầu chạy vào rừng cao su. Tôi không nhớ chính xác con đường rẽ vào rừng, nhưng sau đó c20 chúng tôi có trinh sát phối thuộc với trinh sát e18 và e101 để đánh ấp Bình Sơn. Có lẽ là đoạn đường tiến quân như trên hình dưới đây.


. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XVIII     NGÃI GIAO – CHÂU ĐỨC  (tiếp 8 )

     Chiếc xe khật khưỡng chạy vào rừng cùng rất nhiều xe của e101 và e18. Quãng gần tối thì chúng tôi bắt kịp đơn vị. Đại đội tôi lúc ấy trú dưới một vạt rừng. Đám rừng này là đám rừng tự nhiên. Tuy cây không to lắm nhưng khá rậm rạp. Không biết tại sao khu vực này chưa trồng cao su. Đại đội cũng chỉ có khoảng hơn một nửa số người. Số còn lại đã đi trinh sát phối thuộc cùng các trung đoàn. Một số ít nữa chắc đang ở phía sau.

     Anh Nhạ đại trưởng tập trung đại đội và đọc quyết định về “Chiến Dịch Hồ Chí Minh”. Sau đó anh phát cho chúng tôi, mỗi người một dải vải đỏ. Băng vải đỏ được buộc lên cánh tay trái. Đó là hiệu lệnh của chiến dịch, cũng là một cái gì đó làm cho khí thế của chiến sỹ rất cao, ai nấy đều rất náo nức. Mục tiêu cuối cùng của sư đoàn chúng tôi là Dinh Độc Lập. Cờ Giải Phóng được phát cho một số đơn vị để sẵn sàng cắm trên dinh này. Đối với chúng tôi, thời điểm 22/4 là thời điểm bắt đầu chiến dịch. Không còn xa Sài Gòn, nhưng không biết bao lâu nữa chiến dịch mới hoàn toàn thắng lợi.

     Riêng tôi, tự cảm thấy may mắn vì đã quyết định không đi viện mà quay lại và được tham gia vào trận đánh cuối cùng.

     Chúng tôi lục tục chuẩn bị cơm nước cho bữa tối. Bất chợt có tiếng gọi tôi từ phía sau. Ngoảnh lại, thì ra là thằng Cam tiểu đội tôi. Bây giờ nó chuyển sang đại đội xe của sư đoàn. Từ trên xe nhảy xuống, nó chạy lại bắt tay tôi rất chặt:

-   Ông bị thương có nặng không ?
-   Xoàng ý mà, vỏ chấu của cối cá nhân thôi.
-   Xoàng gì mà phải băng đầu thế ?
-   Để tôi xem, nếu không chảy máu nữa thì tôi bỏ băng luôn. Tôi ngại băng đầu có vẻ khác người quá.

     Tôi đưa tay sờ lên vết thương, thấy máu đã khô hết mà cũng chẳng đau mấy trừ lúc bắt đầu đội mũ thì phải cẩn thận một tý, có gì đâu. Đeo băng trắng trên đầu mà đi đánh nhau, “ra cái vẻ ta đây” như thế này thì tôi cảm thấy ngượng lắm. Tôi từ từ rỡ mấy vòng băng xuống để thằng Cam thấy là không có gì nghiêm trọng cả. Tiếng còi xe thúc thằng Cam. Chúng tôi bắt tay nhau. Xe thằng Cam đang chở đạn cho pháo, nó không thể nấn ná được. Chuyện tôi gặp thằng Cam và tháo băng tôi không nhớ. Mới gần đây, gặp nhau ở nhà thằng Sự, thằng Cam kể rất nhiều chuyện trong đó có chuyện gặp tôi chiều hôm đó trên đường đi ấp Bình Sơn, và tôi đã tháo băng, vứt cái băng vào gốc cây cho nó xem để nó yên tâm.

     Anh Nhạ đi kiểm tra và động viên các tiểu đội. Anh đến tiểu đội tôi:

-   Tháo băng rồi à ?
-   Vâng, khỏi rồi anh ạ. Đại đội thế nào anh ?
-   Chỗ các cậu gặp tàn quân đêm qua hai đứa chết đấy. Cậu Dân bê trưởng và cậu Nhật lính mới.
-   Thế mà em chẳng biết gì.
-   Đấy là anh em họ báo cáo thế. Mấy đứa ở gần mới biết còn ngay ông Triêm cũng không biết cơ mà.
    Dân nó nhảy xuống xe rồi mới bị trúng đạn, còn cậu Nhật thì bị chết ngay trên xe. Điểm lại, vẫn còn
    thiếu cậu Đọ. Không biết nó hy sinh hay có bị thương nằm ở đâu không.

     Cả anh nhạ và tôi bất giác cùng thở dài. Thế là bỏ đồng đội ở lại, không ai chôn cất. Trong lòng tôi cảm thấy bứt rứt vô cùng. Thật vô tâm quá. Lẽ ra lúc trời sáng, chúng tôi phải quay lại kiểm tra chỗ chiếc xe. Lúc đó nào có địch gì đâu, chúng tôi đã thẳng lưng mà đi giữa đường kia mà. Thật không ra gì cả. Trinh sát gì mà vừa đụng địch đã tá hỏa lên bỏ chạy đến nỗi quên cả đồng đội. Thực sự, chúng tôi rất kém. Ừ thì lính mới, trận đầu có thể hoảng khi thấy có đồng đội hy sinh, nhưng sao không đứa nào nói gì chứ. Sao lính cựu như chúng tôi cũng không nghĩ đến việc có thể có ai đó bị thương hay bị chết lúc “tao ngộ chiến” chứ ! Sao mà cả anh Triêm cũng không nghĩ đến việc quay lại kiểm tra nữa. Thật quá tệ !

. . . Hết chuyện XVIII.

.
     Tìm mãi mới phát hiện ra một tấm phim tôi chụp tại căn cứ Nước Trong sau ngày 30-4. Vết mảnh chấu cối cá nhân khoanh đỏ trên đầu. Sau năm 75, cuộn phim chụp đem in một số ra ảnh. Ảnh còn khá tốt, thế mà phim thì quá tồi.

Bác TTNL ơi, sao mảnh chấu thôi mà to như cả quả đạn M79 thế? Thế còn cái mảnh gì dài dài, đen đen phía trên nữa, có phải mảnh bom không? Mà bác có trình ảnh này khi giám định thương tật không?

.
CHUYỆN XIX      LONG THÀNH

     Khoảng một nửa c20 nằm lại phía sau, chỉ có một nửa đang cùng các e101, e18 và e46 (của quân khu 3 phối thuộc với sư đoàn). Sáng 24/4, xe tiếp tục chở chúng tôi tiến trong rừng cao su. Đến khu vực ấp Bình sơn thì chúng tôi xuống xe. Những chiếc xe của 559 được đem đi ngụy trang và cất dấu. Rất nhiều bộ đội tập kết ở khu vực này. Đây đều là những đơn vị phía sau, sẵn sàng trợ chiến và các đơn vị bảo đảm khác. Pháo binh đã vòng xuống phía nam Long Thành về khu vực xã Long An để chuẩn bị hợp đồng tác chiến với xe tăng và bộ binh.

     Ngày 25/4, địch phát hiện việc tiến quân của ta và bắt đầu bắn chặn. Trong chuyện kể của các thủ trưởng không thấy nói đến đoạn trước khi đánh Long Thành, lực lượng của ta trong rừng cao su bị máy bay A37 ném bom và pháo của địch bắn rất dữ dội. Rất nhiều anh em bị thương và hy sinh. Có một đại đội nào đó (lâu không còn nhớ phiên hiệu) của e101 bị bom và pháo mất quá nửa quân số.

     Chúng tôi chưa kịp đào hầm để tránh bom pháo nên mạnh ai tìm được khe ránh nào thì lăn nhào xuống. Hết đợt này đến đợt khác máy bay liên tục ném bom vào đội hình. Thấy tiếng máy bay trực thăng phành phạch bay từ xa lại, tôi hét anh em trong tiểu đội tìm những gốc cây to, hy vọng có thể ẩn nấp được khỏi đạn bắn thẳng. Mấy chiếc HU1A cứ quần đi quần lại trên đầu.
     
     Đây là lần đầu tiên lính trinh sát bị trực thăng nó quần. Chưa ai có kinh nghiệm, chỉ biết chạy và nấp theo bản năng. Hễ máy bay vòng đi thì di chuyển tìm nơi ẩn nấp tốt hơn, khi nó vòng lại thì nấp im tại vị trí. Có lẽ vì ta quá đông nên địch cũng không tìm diệt một mục tiêu cụ thể nào. Chúng cứ vừa rà trên đầu vừa bắn đại liên. Về phía ta, 12 ly 7 và cao xạ 37 hay súng bộ binh của chúng tôi không ai được phép bắn trước giờ sư đoàn bắn pháo mở màn chiến dịch. Những lực lượng ở phía trước đang chuẩn bị trận đánh lại hoàn toàn không bị những trận bom pháo này.

     Sau này cũng không thấy  thống kê những trận bom pháo này đã làm bao nhiêu anh em bị thương vong. Chắc hẳn sư đoàn biết nhưng lính tráng chúng tôi không biết. Tôi chỉ thấy rất nhiều bạn bè ở các đơn vị đều kể về trận bị đánh tả tơi và thương vong trong rừng cao su trước khi đánh Long Thành. Sau này tôi mới biết, hướng tấn công của sư 325 vào Long Thành rất hiểm, chọc sườn địch. Hướng tấn công này cũng là mở màn cho chiến dịch Hồ Chí Minh. Vì vậy địch dùng khá nhiều máy bay và pháo để đánh chặn. Kể cũng lạ C20 không có ai bị thương hay hy sinh.

     Mãi sáng ngày 26/4, đại đồi cử thêm một toán làm nhiệm vụ bám địch. Toán có năm tay súng AK và một lính thông tin 2W do anh Thắng b trưởng chỉ huy,. Tôi là thằng cầm bản đồ dẫn đường cho cả nhóm.

     Nhiệm vụ của chúng tôi là bám theo 101. Sau khi họ đánh vào Long Thành thì nhanh chóng vượt lên trước làm nhiệm vụ trinh sát dọc theo tỉnh lộ 25 đi Phú Hội, Nhơn Trạch.

. . . (còn nữa)

     Gửi tạm cái bản đồ (tỷ lệ hơi nhỏ) trận đánh Long Thành của sư đoàn 325 ngày 26 và 27/4/1975.

.
     Xin lỗi anh em, tôi sửa lại chỗ sai trên bản đồ cũ bằng bản đồ mới

CHUYỆN XIX      LONG THÀNH  (tiếp 2)

     Năm giờ chiều 26/4/75, pháo của sư đoàn dồn dập nên xuống chi khu Long Thành và trận đại pháo 105 của địch ở An Lộc. Rất nhiều pháo, chưa bao giờ bắn nhiều và cấp tập như vậy. Liên tục trong nửa giờ đồng hồ. Trung đoàn 18 đánh vào ấp Bình Sơn, trong khi đó xe tăng và bộ binh 101 chọc thẳng đường vào ngã ba Long Thành.

     Pháo binh của địch bắt đầu bắn chặn đường tiến quân của ta vào Long Thành. Chúng tôi ở phía sau thấy pháo hai bên bắn dữ dội. Sau này tôi mới biết có một trận phản pháo của ta vào pháo binh địch ở Bến Sắn làm cho pháo binh địch bị thiệt hại nặng. Vì vậy xe tăng và bộ binh ta dễ dàng tiến vào Long Thành. Tôi cũng nghe kể lại khi ta tiến vào sâu, bộ binh địch chống trả rất quyết liệt từ trong các ngõ ngách của thị trấn . Một ổ đại liên địch từ trên tháp nước rất cao của thị trấn bắn rát, không cho bộ binh ta tiến quân. Mãi sau, xe tăng mới chỉnh pháo bắn vào tháp nước và tiêu diệt ổ đại liên này. Nghe nói, cả ba thằng cùng súng đại liên bị rơi từ trên tháp nước xuống.

     Bộ binh và tăng của ta tràn vào thị trấn Long Thành, rẽ phải, vận động bao vây quận lỵ Long Thành. Trời tối, không còn nhìn rõ các mục tiêu. Tiếng súng, ánh lửa đạn bộ binh  nhoang nhoáng bay qua bay lạinhư đan lưới. Thỉnh thoảng bùng lên bụm lửa của đạn pháo và các loại đạn B40, B41. Vì địa hình thị trấn phức tạp nên trong đêm 26/4 ta chưa dứt điểm được Long Thành. Hai xe tăng của ta bị súng chống tăng của địch bắn cháy ở gần quận lỵ, các anh em của xe bị hy sinh.

     Trận đánh lúc đầu tưởng chừng thuận lợi nên anh em có phần chủ quan. Mặt khác xe tăng cũng muốn bảo toàn các nhà dân nên để địch lợi dụng đánh lén từ trong các căn nhà và các ngõ ngách. Trong đêm tối việc triển khai tấn công rất khó khăn. Trận đánh phải kéo dài sang ngày hôm sau. Chúng tôi vẫn nằm chờ phía sau, chưa xuất kích được.
 
     Mãi sáng hôm sau, nhóm trinh sát mới tiềm nhập vào Long Thành. Địch vẫn liên tục bắn nhỏ lẻ từ mọi nơi nên rất khó cho xe tăng và bộ binh đánh nhanh. Chúng tôi cứ lần theo các căn nhà cho đến khi vào được thị trấn. Chúng tôi không đi về hướng chi khu mà rẽ trái đi về ngã ba Long Thành - Phú Hội. Khoảng 9 giờ sáng 27/4, đang đi men theo các căn nhà trên phố thì pháo địch nã tới. Nhóm chúng tôi nhanh chóng nhảy vào một căn nhà xây mái bằng để tránh pháo. Tuy trong nhà không có một cái hầm nào nhưng an toàn hơn ngoài đường rất nhiều vì sẽ không bị dính mảnh pháo, trừ khi đạn rơi trúng nóc.

     Dân trong thị trấn đã chạy hết. Có lẽ họ chạy ra ngoài cánh đồng hay chạy về phia Vũng Tàu để tránh bom đạn. Đúng là “vườn không, nhà trống”. Tuy nhiên chỉ là “trống” không có dân thôi, họ chỉ chạy lấy người chứ không mang theo gì, đồ đạc của dân vẫn còn nguyên.

. . . (còn nữa)

Chào bác TichTuongNhuLe,

Thôn Đông Cùng mà bác nói trong bài viết, thì nó chính xác tên là Đường Cùng (nghĩa là ... cùng đường rồi) .Ngãi Giao bây giờ là thị trấn thuộc huyện Châu Đức tỉnh Bả Rịa Vũng Tàu, chứ trước kia nó thuộc huyện Châu Thành, Đồng Nai. Trung tâm xã là một ngã ba, một hướng về Bà Rịa, một về Long Khánh và hướng còn lại về Bình Giả. Ngay ngã ba là chợ Ngãi Giao. Tuy nhiên đó là hồi xưa, ngày nay chỗ ngã ba đã thành ngã tư với một đường mở thêm về Phú Mỹ - Tân Thành (đường này tên là đường Mỹ Xuân - Ngãi Giao - Hồ Cốc), nếu đi theo QL 51 từ TP. HCM về Vũng Tàu thì qua nhà máy Vedan khoảng 5km là rẽ trái vào đường này, từ đây chạy đến Ngãi Giao là 25km. Chợ ở chỗ cũ đã bị cháy và sau này đã dời vào phía trong thành Trung tâm thương mại Châu Đức.

(http://i280.photobucket.com/albums/kk183/kazavina/bariachauduc190709/P1050405.jpg)

Từ ngã ba (ngã tư) Ngãi Giao đi về Long Khánh chừng 1km nơi xưa là căn cứ Bình Giã, giờ đây nơi đó là tượng đài chiến thắng Bình Giã. Kế bên là nghĩa trang liệt sĩ và huyện đội. Lúc trước trường cấp 2-3 của cháu xây ở chỗ này lúc đào móng gặp mấy bộ hài cốt và mìn, lựu đạn còn sót lại.

(http://suvietnam.com/forum/download/file.php?id=388)

Nói chung Ngãi Giao bây giờ khác xưa rất nhiều, nếu năm 95 bác về đây và giờ quay lại thì sẽ không nhận ra nổi.

.
CHUYỆN XIX      LONG THÀNH  (tiếp 3)

     Pháo vẫn bắn nhưng không tập trung vào một chỗ. Lúc không còn pháo bắn vào chỗ chúng tôi, mọi người lục tục chuẩn bị đi tiếp. Vì tò mò, chúng tôi xem xét toàn bộ căn nhà. Nhà cũng khá, có ti vi, có tủ lạnh, có cả catset. Có đứa nào đó lấy băng catset ra xem rồi lôi ruột ra, một đống băng mỏng màu nâu, rối tung, phất phơ trước gió. Xem chán rồi, có đứa cầm vào nắm tủ, giật giật để mở, nhưng tủ đã khóa.

     Một anh khác (không tiện nói tên) liền rút ngay dao găm:

-   Dễ không mà. Để tớ ! – nói rồi, nó cắm ngay dao găm vào khe cánh tủ.

     Cũng rất nhanh, tôi nắm lấy cổ tay nó và nói nhỏ:

-   Đừng anh !
-   Có gì đâu, xem một tý thôi.
-   Đừng ! – Tôi nói và trừng mắt nhìn vào mắt nó.

     Việc đó chỉ là do sự tò mò vô ý thức thôi chứ không ai có ý định lục lọi hay lấy gì cả. Tôi nói làm cho hai anh mới giật mình và có ý thức trở lại. Những người lính chiến thực sự, lúc đói chỉ kiếm cái ăn, không ai có ý lấy cái gì của dân. Cũng không thấy đứa nào dấu gì đó vào “đáy ba lô” theo kiểu vơ của. Lấy mà làm gì, nay sống biết mai thế nào mà mang theo các thứ cho nặng vào xác. Mà nhỡ có chết, mọi người sẽ thấy có đồ trong ba lô thì xấu hổ lắm. Có vài người còn thêm mê tín thì càng không thể lấy gì. Ấy là 99% như thế. Một phần trăm còn lại ở c20 thì tôi chưa gặp.

     Chiến lợi phẩm là những thứ thu được của địch. Chúng tôi có lấy. Anh em thường lấy thuốc lá, đồ hộp, gạo sấy, bi đông Mỹ, xẻng Mỹ, xanh tuya Mỹ, Màn tuyn, chăn thám báo, giầy cao cổ,  lưỡi lê, lựu đạn US M-26, . . . Toàn những thứ hay hay và rất thiết thực. Nói đến chuyện này, tôi sực nhớ, từ khi mò vào Hòn Vượn đến giờ tôi toàn đi giày ngụy. Trước đó tôi cắt lấy đế rồi xâu quay dép. Nhưng từ lần Hòn Vượn, tôi đi nguyên cả giày, chỉ dùi thêm vài cái lỗ cho thoáng và thoát nước nhanh. Đôi giày ngụy đó tôi đi vào tận Sài Gòn ngày 30/4 đấy.

     Sau khi xem lại bản đồ và bàn bạc, chúng tôi tiếp tục tiến. Hết quãng có nhà của thị trấn mới thấy trời nắng quá. Không khí cứ hừng hực bốc lên từ mặt đường. Đâu đó phía sau chúng tôi vẫn thấy đạn pháo nổ và tiếng súng bộ binh đánh nhau ở chi khu Long Thành. Đến ngã ba giữa QL15 và TL25, chúng tôi quẹo phải để đi Phú Hội.

. . . (còn nữa)

...Nói đến chuyện này, tôi sực nhớ, từ khi mò vào Hòn Vượn đến giờ tôi toàn đi giày ngụy. Trước đó tôi cắt lấy đế rồi xâu quay dép. Nhưng từ lần Hòn Vượn, tôi đi nguyên cả giày, chỉ dùi thêm vài cái lỗ cho thoáng và thoát nước nhanh. Đôi giày ngụy đó tôi đi vào tận Sài Gòn ngày 30/4 đấy.

Giầy ngụy thì nhiều kiểu lắm nhưng thích hợp nhất là loại giầy vải đen cao cổ đế cao su, mỗi bên má trong của giầy có 2 lỗ trích khí. Lỗ này có cái hay là được tạo bằng 1 màng kim loại với những lỗ nhỏ li ti bé hơn phin cà phê, khi lội nước nước thì vào giầy nhưng bùn và cát bị màng kim loại ngăn lại không cho vào giầy. Lên đến chỗ cạn thì nước sẽ ra. Khi ở QT loại này hình như của lính địa phương quân thì phải vì trong nhà dân hay có. Còn giầy của bọn dù, TQLC, Biệt động có lẽ là sắc lính đặc nhiệm nên giầy sang hơn bằng chất liệu da và vải dù cổ rất cao, đế nặng và nghe nói lại nó có thể chống được chông... Lính ta không xài loại này vì quá nặng. Chiênc3 chuyên trị xài loại này.

@lexuantuong: "Giầy ngụy thì nhiều kiểu lắm nhưng thích hợp nhất là loại giầy vải đen cao cổ đế cao su, mỗi bên má trong của giầy có 2 lỗ trích khí. Lỗ này có cái hay là được tạo bằng 1 màng kim loại với những lỗ nhỏ li ti bé hơn phin cà phê, khi lội nước nước thì vào giầy nhưng bùn và cát bị màng kim loại ngăn lại không cho vào giầy. Lên đến chỗ cạn thì nước sẽ ra. Khi ở QT loại này hình như của lính địa phương quân thì phải vì trong nhà dân hay có. Còn giầy của bọn dù, TQLC, Biệt động có lẽ là sắc lính đặc nhiệm nên giầy sang hơn bằng chất liệu da và vải dù cổ rất cao, đế nặng và nghe nói lại nó có thể chống được chông... Lính ta không xài loại này vì quá nặng. Chiênc3 chuyên trị xài loại này."
 Ta có đụng đến mi mô! Chuyên trị dùng giầy "ngụy" thì phải nói tới Sơn "bàn chải". chienc3 ít dùng hơn, mà chủ yếu thời kỳ đầu thôi. Số là thế này: Một buổi chiều nọ, khi đơn vị còn ở cứ, chưa vào chốt. Mình vác súng đi săn. Con mồi thường là bò, lợn, gà của dân (đã di tản hoặc sơ tán ra Bắc hết) thả rông mà khoái nhất là chó vì rất nhiều, thịt lại ngon, dễ chế biến (có lẽ sau này khoái ăn thịt chó cũng nhờ có truyền thống từ đó!). Hôm đó mình vừa hạ được một chú cẩu khá to cỡ khoảng trên 15 kg nhưng hiềm nỗi mầu lông của nó lại là màu đen tuyền! Tiếc đứt ruột nhưng sợ súi quẩy nên không dám vác về. Trên đường về nhà thì nghe 3 tiếng AK bọp...bọp...bọp...Bỏ mẹ B52 rồi. Sao nhanh thế xung quanh lửa nhoáng lên sau những tiếng nổ rất âm ...ịch, ịch liên tục, đất đá văng rào rào, khói bụi mù mịt. Hết loạt thứ nhất mình nhảy đại qua một hố bom vừa nổ còn khét lẹt. Sau đó liên tiếp hai loạt nữa. Mình bị đất đá vùi gần kín, cái mũ cối tầu bị văng đâu mất (nếu như bây giờ minh buông quai đúng quy định như đội mũ bảo hiểm xe máy thì đâu đến nỗi...). Thoát chết mình lếch thếch tìm đường về lán tiểu đội: đầu không mũ, quần áo rách bươm, chân vẫn xỏ đôi giầy cao cổ của lính ngụy màu đen. Anh em trong tiểu đội ồ ra đón, thằng nào cũng suýt soa: tưởng mày chết rồi! Mình nói phét luôn: Chết thế quái nào được. Tao vận dụng kiến thức xác suất rồi mà: mấy khi quả bom sau rơi trúng 100% hố bom trước. Vả lại tao đã kiêng không vác con chó đen chứ nếu tham thì chắc là chết thật. Có điều mình kiêng chưa hết, vẫn còn đi giầy đen! Từ đó thôi cạch không đi giầy "ngụy" nữa.

CHUYỆN XIX      LONG THÀNH  (tiếp 4)

     Trên đường liên tỉnh 25 (LTL25) qua một đoạn cánh đồng trống trống, thấy la liệt trên đường là quần áo lính ngụy và những đồ lính khác. Bọn này khôn đấy, thấy pháo bắn và bị ta đánh chúng đã nhanh chóng tự bỏ chạy. Trút bỏ đồ lính để chạy trốn hoặc đi về quê cho thuận tiện. Có thể nhiều đứa đã kịp lấy quần áo của dân để mặc. Nhưng nhiều đứa chắc chỉ còn đồ lót trên người.

     Ở phía này thì như vậy, sao ở phía chi khu Long Thành tiếng súng bộ binh vẫn không ngớt. Chắc hẳn đánh nhau giằng giật từng đoạn phố và từng đoạn hào trong chi khu. Trận chiến ác liệt đó sau này tôi mới được nghe kể lại.

     Đến đoạn rừng cao su gần Phú Hội, chúng tôi đi tản ra, vừa tiến vừa quan sát. Theo như trên bản đồ, phía trước có cao điểm 30, rất có thể có lính địch chiếm giữ chỗ đó. Toán trinh sát bí mật tiến lên rất chậm. Có mấy thằng lính trinh sát lèo tèo làm sao có thể nhổ chốt của địch. Vì vậy chúng tôi chỉ cố gắng bí mật tiến lên càng xa bao nhiêu càng tốt và chờ bộ binh. Đến gần điểm cao, chúng tôi không quan sát thấy địch nhưng cũng không dám tiến lên thêm nữa. Mọi người tìm chỗ ẩn nấp hai bên đường. Chúng ăn lương khô trong khi chờ bộ binh tới.

     Khoảng 2 giờ chiều (27/4), bộ binh của trung đoàn 46 vận động bộ theo đường TL25 tiến về phía chúng tôi. Long Thành vẫn chưa giải quyết xong nhưng một hướng tấn công mới chạy dọc theo đường này. Chúng tôi bàn giao tình hình cho bộ binh, còn họ thì chuẩn bị tổ chức tấn công về phía trước.

      Nghĩ cũng chán, trinh sát kiểu này thì có nắm được địch ở phía trước đâu. Chỉ có chạm súng ở đâu thì biết địch ở đó. Vẫn cứ ào ào tiến lên, lúc nào đụng địch thì dừng lại chờ. Có khi chỉ cảm thấy có địch là dừng lại rồi. Cũng không biết chúng tôi trinh sát kiểu đó có được tích sự gì không. Thôi thì cứ cho rằng bộ binh yên tâm vận động, ở phía trước có trinh sát rồi. Bao giờ gặp trinh sát, biết tình hình mới phải chiến. Nghĩ vậy thì cũng  được “an ủi cho nó đỡ tủi” mấy chú trinh sát. Đúng là từ trận Phan Rang đến giờ, mọi việc đều theo kiểu “thần tốc”.

. . . (còn nữa)

.
     Xin lỗi anh em, mấy hôm nay bận quá, không viết được. Có một bạn gọi điện bảo chiến tiếp đi.

     Dưới đây là chuyện Long Thành sau ngày 30/4/1975.

CHUYỆN XIX      LONG THÀNH  (tiếp và hết)

     Sau ngày 30/4/75. Lúc đầu, riêng c20 chúng tôi độc chiếm căn cứ Cát Lái. Chúng tôi có một xe Jeep và môt Honda 67. Anh Nhung và tôi thay nhau lái xe Jeep đưa anh em đi chơi Sài Gòn.

     Không may cho tôi, ngay sau 30/4 hai ngày tôi đã bị cử đi công tác lẻ. Toán trinh sát chỉ có hai đứa. Lại là thằng Hồng và tôi. Chúng tôi có nhiệm vụ làm lại hồ sơ Thành Tuy Hạ và chi khu Long Thành. Hai thằng chỉ mang toòng teeng ít đồ. Tôi thì mang đồ đạc để xẽ và bản đồ. Thằng Hồng thì mang mấy hộp đồ ăn của Mỹ lấy ở Cát Lái và một bao tượng gạo.

     Chúng tôi qua phà Cát Lái. Sau khi xong hồ sơ Thành Tuy Hạ, chúng tôi phải đi bộ đến Long Thành. Hai thằng vào nhà dân ngủ nhờ một đêm. Sáng hôm sau, chúng tôi gửi đồ ở nhà dân và đi vẽ. Chúng tôi vẽ trận địa pháo Long Thành trước vì nó đơn giản. Xong trận địa pháo hai đứa mới vào chi khu. Đầu tiên là lục lọi hồ sơ. Chẳng thu được gì. Có thể trước khi rút chạy, quận trưởng Hà Văn Sáu đã cho hủy hết hồ sơ. Tôi đành phải vẽ lại toàn bộ sơ đồ chi khu. Chỉ trong hai tiếng buổi sáng là đã khoắng nháp xong sơ đồ và thiết đồ lô cốt. Về nhà tôi sẽ hoàn thiện nốt.

-    Hồng ơi, xong rồi. Đi Vũng Tàu đi !
-    Đi !

     Hai thằng ra đường, mỗi đứa khoác một khẩu báng gấp trên vai. Chúng tôi vẫy xe đò. Thấy xe đò từ xa, thằng Hồng chỉ vẫy vẫy mấy cái là xe dừng lại ngay. Chiếc xe không đóng cửa, lơ xe nhiệt tình nhảy ngay xuống đón khách. . . hay là sợ mấy ông lính có AK thì không biết.

-    Cho chúng tôi đi nhờ đến Vũng Tàu !
-    Dạ, mời hai ông.

     Chiếc xe còn chưa đầy hết chỗ nên hai thằng kiếm được hai chỗ ở ghế sau cùng.

-    Này anh, đừng gọi chúng tôi là ông nữa đấy !
-    Dạ ! Thế tui kêu hai ông bằng gì ạ !
-    Cứ gọi chúng tôi bằng anh thôi.
-    Dạ !

     Lần đầu tiên đi xe khách của miền nam, tôi rất ngạc nhiên vì nhiều chuyện lạ. Xe khách và xe buýt ở miền bắc chỉ đỗ đúng bến, không đón khách dọc đường. Tôi rất lạ khi thấy lơ xe đứng ở cửa xe. Hễ thấy có người nào đứng bên đường hay đang đi bộ là rà rà đến gần. Tay lơ xe chỉ bám cửa một tay, một tay và một chân giang ra sẵn sàng đón khách bước lên bậc mồm thì liên tục hô lên đê . . . đê . . . Anh ta rất nhiệt tình, xốc nách các bà, các chị lên xe, trong khi chiếc xe chỉ chạy chậm lại chứ không dừng hẳn.

     Tôi cũng rất ngạc nhiên vì lơ xe thu tiền trực tiếp chứ không có vé và còn ngạc nhiên hơn khi thấy có mà cả giá tiền. Thường thì nói bao nhiêu, khách trả bấy nhiêu nhưng cũng có khi khác mặc cả ít hơn vẫn được đồng ý. Đặc biệt, nếu hai bên không đồng ý thì đuổi khách xuống.

     Chiếc xe tôi đi là một chiếc xe chạy dầu khá lớn, ống khói của nó ở phía sau và ngóc lên tận nóc xe. Tôi không nhớ hiệu xe, có lẽ là DESOTO thì phải.

     Bến xe vũng Tàu rất sạch sẽ và quy củ. Chiếc xe vào trả khách trong bến. Thực ra chỉ còn lại vài người, trong đó có hai thằng lính. Không phải vì chúng tôi muốn đi xa nhất mà vì đối với chúng tôi thì xuống đâu cũng như nhau thôi.

     Hai thằng bắt đầu đi bộ dọc theo các con phố. Phải nói, lúc đó Vũng Tàu Rất sạch. Thành phố này cũng nhiều cây xanh, rất nhiều phượng vĩ và phi lao. Thành phố có vẻ rất yên tĩnh và rất vắng vẻ. Tôi có cảm giác đi trên những con đường của Hải Phòng thời sơ tán.
 
     Càng về trưa, trời càng nắng. hai thằng chọn những con đường có bóng cây rợp mát để đi. Không còn nhớ chúng tôi đã đi qua những con đường nào. Rồi hai thằng lại đi loằng ngoằng theo những con đường khác để về bến xe.

     Tại sao lại quay về bến xe sớm thế ? Là vì tôi nói với Hồng:

-    Tôi đói quá ông ạ !
-    Tôi cũng thế.
-    Nếu biết thế này thì đã mang theo đồ ăn.
-    Ừ ! Ông chả bảo tôi trước.
-    Tôi vẽ xong mới nảy ra ý định đi xuống đây chứ đâu có định trước.
-    Tôi đói run chân tay rồi ông ạ.

     Hai thằng lếch thếch lê bước quay về bến xe. Trong túi không có một hào nào. Giá mà có vài hào thôi cũng được. Nhớ lại, hôm 30/4 ở Sài Gòn, mấy đứa có một đồng hay mấy hào cũng đổi được cái đồng hồ Seiko hay Orient. Người hiếu kỳ chỉ cần có được tiền bắc trước tiên để đi khoe là sướng rồi.

     Vào đến bến xe, tìm xe đi Sài Gòn xuất bến đầu tiên rồi lại đến hỏi đi nhờ. Không còn nhớ Vũng Tàu Sài Gòn 15 phút hay 30 phút một chuyến. Đại khái là như thế. Khác hẳn với ngoài bắc, một ngày chỉ vài chuyến. Chiếc xe mà chúng tôi lên cũng là một xe lớn. Ghế của nó được đan bằng những dải sợi nylon xanh và trắng thành hình carô, vừa bền vừa sạch lại vừa thoáng mát.

     Trên xe cũng chỉ có vài người. Khi xe ra khỏi bến tôi lại ngạc nhiên lần nữa vì nó đi ngược vào thành phố. Nó chạy chậm rà qua rất nhiều phố để bắt khách. Chúng tôi đã đói, lại càng sốt ruột. Mãi rồi chiếc xe cũng rời thành phố và chạy nhanh về hướng Long Thành.

. . . (hết chuện Long Thành)

     Sắp tới là Phú Hội, Nhơn Trạch, Thành Tuy Hạ và Cát Lái
(http://farm4.static.flickr.com/3620/5742646416_a83d910cbc_b.jpg)

    Gửi bác TTNL,

         Chúng tôi là lính trinh sát 325. Sau 5 ngày luồn sâu trong lòng địch ở ngay gần nhà thờ La Vang, Quảng Trị

   Biết bác là trinh sát tại Quảng trị nên tôi cũng tự đề xuất nôi dung cho bác đây:
   Tôi  muốn tìm đọc phần bác viết về TTNL cuối 72 và đầu 73, đặc biệt biết bác có bản đồ khu vực này. Tôi đang đi tìm một cái cầu nhỏ   tại Như lệ ( chưa rõ là cái cầu nào ) , C17 của tôi hai lần đánh mà không thành. Bác có thông tin gì thì chỉ giùm.
   Rất vui được gặp nhau trên diễn đàn và có thể chia sẻ kỷ niệm về một thời không quên ấy.

 Chào, nguyenhuuluanc17

Hôm này bạn cũng sẽ gặp TTNL đến nhận KNC đấy

    Bác NguyenHuuLuanc17 a !

    Bãi Mít là chỗ bãi bồi ở Tích Tường có mấy cái chấm vuông đen. Một chiếc cầu ở giữa hai làng Như Lệ Và Tích Tường. Hiện nay người ta đang làm lại. Một cầu nữa nhỏ hơn, nằm giữa làng Như Lệ, trên bản đồ không vẽ. Nhưng đó là chỗ có một nhánh suối đổ vào thạch Hãn. Bác xem ở bản đồ dưới đây.

(http://farm6.static.flickr.com/5226/5757951545_92f55d40e4_b.jpg)

      Gửi CB -TTNl,

   Tôi xem bản đồ và đối chiếu lại với chiến sự diễn ra tai thời điểm cuối 1972 :  Chiến sự ác liệt tại khu vực thôn Như lệ, nhất là tại đồi    Chè, điểm cao tranh chấp của hai bên.  Cầu giáp hai thôn  Như lệ và Tích tường chắc là không phải. Tôi muốn hỏi thêm , có còn cầu nữa tại nơi giao giữa Khe Như lệ và con đường lớn theo bản đồ . Tôi nghĩ khả năng là có cầu. nhờ TTNL xem lại giúp vì nhiệm vụ đánh cầu là để không cho địch đưa xe tăng hoặc thiết giáp vào khu vực Như lệ, không cho địch tái chiếm Như lệ trước khi ký HĐ Pari .

  Chào, nguyenhuuluanc17
 TB ;  tôi  đã khoanh điểm cầu nhưng chưa đưa được bản đồ lên vì dung lượng lớn.

     Bác nguyenhuuluanc17 !

     Tôi đã khoanh cái Đồi Chè. Chiếc cầu mà bác nói là ta cố gắng phá để địch không có đường cho xe tăng, có khả năng nằm trên đường tăng (màu trắng hai nét đâm thẳng vào thôn Như Lệ. Điểm cắt khe Như Lệ chắc là có cầu (khoanh đỏ, hình Ô van).

     Như vậy, từ bờ sông đến cây cầu này khoảng 700 mét.

(http://farm3.static.flickr.com/2475/5760304693_e6e1375e24_b.jpg)

.
     Về tiêu đề chuyện dưới đây, đề nghị ban quản trị xem xét. Nếu thấy "gai" thì xin cho ý kiến để đổi tên khác !

CHUYỆN XX      NHỮNG BỨC TƯỢNG MANG TÊN NHÀ ĐIÊU KHẮC “CHIẾN TRANH”
 
    5 giờ 40 phút ngày 21/3/1975 pháo của sư đoàn bắt đầu nổ súng. Tất cả các điểm cao trên Lưỡi Cái và Mom Kim Sắc đều bị pháo bắn rất dữ dội. Toàn là pháo bắn thẳng (trực xạ). Kể cả pháo cao xạ 37 ly cũng hạ nòng, bắn tà âm. Pháo này bắn liên thanh 5 phát một, đạn căng hơn pháo mặt đất nhiều. Sau đó, pháo chuyển làn, bắn xuống đường 1 để cắt đứt con đường Huế - Đà Nẵng.
 
     Sáng 23/3/75, trung đoàn 18 của 325 bắt đầu đánh chiếm Mũi Né. Thực sự là tinh thần của địch đã không còn nên mất sức chiến đầu và dễ dàng tháo chạy khi bị ta đánh. Được đà e18 tiến đánh qua Phú Lộc và đến chiều thì chiếm được đèo Phước Tượng. Một lực lượng của e18, vòng theo bờ Đầm Cầu Hai để chặn địch tại cửa Tư Hiền. Lực lượng chính chuẩn bị tiến đánh đèo Phú Gia và Lăng Cô. Một toán trinh sát của chúng tôi đi trước, cùng đi theo e18 đánh hướng này.

      Trong khi đó, trung đoàn 101/f325 tiến ngược ra phía Huế và 16 giờ 30 ngày 23/3 đã đánh chiếm căn cứ Lương Điền.
 
     Toán trinh sát thứ hai của chúng tôi được lệnh xuất phát. Toán này có trung trưởng Bùi văn Thắng, trung phó Dương Chí Lục, thằng Quynh a trưởng, một thông tin 2 oát, hai tay súng AK bảo vệ thông tin và tôi là người cầm bản đồ, sẵn sàng cắt đường dẫn bộ binh đánh vòng nếu hướng tấn công dọc đường 1 bị chặn ở đâu đó.

      Chúng tôi xuất phát từ cứ của c20 và khoảng 2 giờ chiều thì đến sát chân Mom Kim Sắc. Khoảng 4 giờ, chúng tôi xuống đến Bạch Thạch. Bạch Thạnh là một vị trí của Địch đã bị ta đánh chiếm từ đêm 21/3. Lâu ngày ở trên rừng, bây giờ được đặt chân lên đường nhựa, trong lòng ai nấy đều cảm thấy rất bồi hồi. Tuy trận đánh ở đây là đêm hôm kia rồi nhưng vẫn còn thấy mùi chiến trận. Mùi thuốc pháo vẫn còn phảng phất làm trực giác những người lính tởn lên một cảm xúc lạ mà quen. Không khí căng thẳng của những ngày nào đó ùa về cùng với sự thảnh thơi khi nhìn cảnh chiến trận vừa đi qua đan xen lẫn lộn.
 
     Tôi ngó dớn dác xung quanh và nhìn thấy một chiếc thuyền úp ngược. Một chiếc thuyền gỗ, chắc là của dân đánh cá trong Đầm Cầu Hai, người ta đã kéo nó từ biển lên, kéo qua đường 1 và cất ở đây. Tôi và một đứa nào đó (bây giờ không nhớ) đi lại phía chiếc thuyền. Chiếc thuyền úp và được kê cao, có thể chui vào ngồi ở dưới được. Không ai bảo ai, hai thằng đều cúi xuống nhìn vào trong.

. . . (còn nữa)
 

.
CHUYỆN XX      NHỮNG BỨC TƯỢNG MANG TÊN NHÀ ĐIÊU KHẮC “CHIẾN TRANH” (tiếp và hết)
 
     Phía dưới, ở giữa chiếc thuyền là một đống củi gỗ, loại củi mà dân ở đây thường đào hố cho xuống để đốt lấy than hoa. Hai thằng tôi đều “Ồi !” lên cùng lúc. Trên đống gỗ, dưới chiếc thuyền úp ngược là một người lính tử trận. Cái xác được đặt nằm ngửa, hai tay đặt trên bụng, đầu quay về hướng bắc rất ngay ngắn. Nước da lính trận, xạm nắng gió, đã bệch ra, hai mắt nhắm lại. Một bức tượng người nằm, thanh thản.

     Một người ra đi, thanh thản như thế, để lại cho một mẹ già và rất có thể là một người vợ trẻ khắc khoải đợi chờ. Đợi mãi, đợi mãi, để bạc phơ mái đầu, đến mòn mỏi tuổi xuân. Người chinh phu đâu có thấu hiểu lòng chinh phụ.

     Chắc hẳn người tử trận đã được một chiến hữu vuốt mắt, nhưng không kịp chôn cất bạn. Người lính ấy tạm giấu bạn vào đây, hy vọng sẽ quay lại. Ừ ! Tình bạn vào sinh ra tử mà.

     Nghĩa cử của anh ta trong đêm bị đối phương tấn công quyết liệt như vậy thật đáng trân trọng.
 
     Giá mà chúng tôi còn ở lại đây thì chúng tôi sẽ chôn cất người tử trận. Âu, đều là con dân Đất Việt. Âu, đều có những bà mẹ thót ruột gan chờ con đêm đêm.

     Vậy nên, nỗi buồn người lính . . . không bao giờ vơi đi được. Một người lính chúng tôi hy sinh, có khi kéo thêm nhiều người nữa hy sinh khi lấy xác đồng đội. Nhưng cũng có khi, ngặt không có hoàn cảnh nào để chôn cất bạn. Thì, sau này cũng không tìm lại được.

     Bạn tôi kể, đồng đội bị pháo bắn, chết ngồi tựa vào gốc cây. Hai hôm sau quay lại, đã thấy một đụn mối, hình người, tạc chặt vào gốc cây. Một bức tượng người ra đi, đang bình lặng ngồi, ngắm nhìn trời đất và núi rừng.

     Tôi đã từng chứng kiến những trận pháo trong đêm đen trên sông Thạch Hãn. Hình ảnh chiếc thuyền và chiến sỹ, dựng ngược, trên dòng nước đen sẫm, bung xòe lửa đỏ. Tất cả chỉ lóe lên, trong một ánh chớp nhì nhằng của lửa đạn.

     Những dáng hình đó, tạc trong không gian của chiến trận, khắc vào tâm khảm người ở lại, không bao giờ nguôi.

(hết)

Hôm nay đại diện các nhóm CCB của e101/f325 tổng kết việc tổ chức trao KNC hôm 28/5 vừa qua. Việc tổ chức đã diễn ra trang trọng đầy xúc động. Có những người sau mấy chục năm mới lại được gặp nhau. Tuy vậy khâu tổ chức còn có nhiều khiếm khuyết nhưng không vì thế mà dư âm buổi lễ kém đi phần trang trọng.

Tình cờ, khi Hứng c4 có hỏi Hùng côn về Thìn của c4 lên c20 của sư đoàn. Trong bài viết của TTNL có nói về Thìn xạ thủ 12,7 ly của e101 lên c20, thì đây chính là Thìn móm của c4/d1. Thìn móm nhà ở Khâm Thiên, đằng sau rạp Dân chủ. Hứng và Thìn chia tay nhau năm 1975 cho đến giờ mới biết tin nhau. Cú điện thoại của Hùng côn đã chắp nối cho 2 người lính c4 từ những ngày Chợ Sãi, An Tiêm...họ hẹn nhau cuối tuần tới sẽ lại hội ngộ nhau tại HN khi Thìn ra HN công tác.

Bác TTNL : - TTNL nhớ đúng, về trận PHAN RANG, ngày 14/4/75 ta đã giải phong quận lỵ Du Long la cửa ngõ của PR chứ không phải đến ngày 15/4.  Địch lúc đó còn ở quả đồi phía trước cách chừng 1 km. 3 giờ sáng ngày 14/4 xe ô tô chở cánh ta ( 1 b ? ) từ đường phụ ra tới đường 1 chạy khoảng 1 tiếng nữa thì dừng lại, anh em ta xuống xe rồi hành quân bộ khoảng 6 giờ sáng thì tới quận lỵ Du Long và dừng lại triển khai ở đấy mà.Có 4 TSKT đi cùng mũi "tiền trạm" này. Cũng trong buổi sáng hôm đấy ta và địch choảng nhau khoảng hơn tiếng thì địch cũng rút khỏi quả đồi phía trước. Ở Du long đáng nhớ là nếu không nhanh chân chui nấp vào trong cống ở đường 1 thì chắc chắn là mấy thằng chết chắc rồi. Ngày hôm sau 15/4 đến 1g chiều mới tiến lên phía trước nhưng cũng chỉ đi hơn tiến thì dừng lại và tối lại lên xe đi nhưng cúng không lâu thì dừng lại nghỉ ngay dọc đường 1 đên 5g sáng thì ào ạt xông vào thĩ xã PR....

.
CHUYỆN XXI    NHƠN TRẠCH – THÀNH TUY HẠ

     Chuyện đánh vào Nhơn Trạch Làm tôi cứ suy nghĩ mãi về vấn đề thời gian. Những gì tôi nhớ được khớp với một số tài liệu, nhưng lại sai lệch thời giờ với tài liệu khác. Trên bản đồ, địa danh Nhơn Trạch được ghi sát ngay vào Thành Tuy Hạ. Thực tế, nó chỉ nằm rất gần. Quận lỵ Nhơn Trạch nằm trên địa phận xã Phú Thạnh, đúng như trên bản đồ. Và, trận đánh vào Nhơn Trạch có người hiểu là quận lỵ Nhơn Trạch, người khác chỉ có ý diễn đạt đánh vào vùng đất thuộc huyện Nhơn Trạch.
 
     Theo ông Vũ Trọng Hóa, thời điểm đó là tham mưu trưởng e18/f325t: “Sáng 28-4-1975, Trung đoàn 46, do Quân khu 3 tăng cường cho Sư đoàn 325 hành quân theo tỉnh lộ 25 tiêu diệt trận địa pháo 155 ly của địch ở ấp Bến Sắn, xã Phước Thiềng, Nhơn Trạch. Sau khi tiêu diệt xong trận địa pháo của địch, quân ta đánh chiếm chi khu Nhơn Trạch. Trung đoàn 46 áp sát, đánh chiếm thành Tuy Hạ”.

     Trong cuốn Lịch sử kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), tập VIII, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia,2008 (Chỉ đạo nội dung: Thiếu tướng  TS Phạm Văn Thạch, Chủ biên: Đại tá PGS TS Hồ Khang): “14 giờ ngày 29-4, Sư đoàn 325 - Quân đoàn 2 sử dụng Trung đoàn 46 (có xe tăng - thiết giáp hỗ trợ) đánh chiếm các mục tiêu còn lại ở khu vực Nhơn Trạch, bến phà Cát Lái (phía bắc) và thành Tuy Hạ".

     Bất luận thế nào, tôi sẽ kể theo trí nhớ của mình, kể cả ngày giờ. Ý kiến của ông Vũ Trọng Hóa là không đúng  (lúc đó e18 đi cuối đội hình). Phải đến đêm 29/4 chúng tôi mới đánh qua Thành Tuy Hạ. Điều này chính xác vì đến gần sáng, chúng tôi áp sát bờ sông Đồng Nai, đã là gần sáng của 30/4 rồi.

     Quãng 2 giờ chiều 27/4, mới có một bộ phận nhỏ của bộ binh 101 tiến theo đường LTL 25 (liên tỉnh lộ 25). Chúng tôi bàn giao tình hình cho họ. Nhưng sau đó chỉ thấy họ lập chốt và nghỉ ngơi.

     Sáng sớm 28/4, chúng tôi nghe  tiếng xe tăng đang chạy từ hướng Long Thành tới. Tôi nghĩ, có lẽ, hôm qua bộ binh chưa đánh vì lực lượng còn ít và chưa có xe tăng. Những chiếc xe tăng tiến đến ngày càng gần, chúng tôi thấy rất đông bộ binh trên xe tăng và chạy bộ phía sau. Chúng tôi tháo hết băng đỏ ở tay xuống, đưa cho một đứa đứng ra giữa đường, vẫy xe, báo hiệu: “Đây là quân ta, đừng bắn”.  Lực lượng bộ binh là trung đoàn 46. Lúc bấy giờ, tôi  không biết trung đoàn 46 thuộc quân khu 3, chỉ biết đây là trung đoàn phối thuộc với sư đoàn 325 của chúng tôi.

     Lực lượng bộ binh của 101 vẫn chốt lại. Trung đoàn 46, có xe tăng, bắt đầu tấn công dọc theo LTL 25. Chúng tôi đi theo sau bộ binh 46.

. . . (còn nữa)

     Bác TANVINHprc25 à ! 

     Sau khi bác vào thôn Bà Râu, thì mấy thằng tôi phải mò lên phía trước, không có được đi xe đâu. Sớm 16/4, tôi trèo lên thiết giáp dẫn đường cho xe tăng. Không biết tình hình ở phía sau thế nào. Tôi chỉ kể những gì mình biết thôi mà.

     Mà bác mở topic mới đi và lấy tên khác đi. Chắc bác mới dùng nên muốn trích dẫn nhầm thành mở topic mới rồi.

Bác TTNL ơi, bác bảo Ban quan trị điều chỉnh mục tên tác giả của topic này là xong mà, phần 2 của bác đã 60 trang nên khi tôi góp lời họ tách trang tôi không rõ, bác vẫn là chủ thớt mà. Có lẽ nếu có góp lời với bác về topic này tôi sẽ góp ở phần 3 của bac dang còn trang...
Binh nhì thường hay ngơ ngác.

.

     Sáng 28/4 hôm đó, trung đoàn 46 bắt đầu tấn công vượt qua đám rừng cao su mà trên bản đồ tỷ lệ 1:250000  ghi là Phước Mỹ. Vùng đất này thuộc xã Phước Thiềng. Sau đó phát triển theo LTL 25 tiến đến Phú Hội. Bên trái đường có điểm cao 30. Tôi được nghe kể lại, pháo tăng và hỏa lực cối của trung đoàn bắn phá dữ dội. Bọn địch ở đây, lần đầu tiên nghe tiếng xe xe tăng và pháo tăng bắn, đã, quá hoảng sợ mà bỏ chạy.

     Đoạn Phú Hội, hai bên đường là làng mạc và các vườn cây sầu riêng cùng chôm chôm rất rộng. Con đường ở đoạn này ngoặt gấp sang bên phải. Trước đoạn ngoặt, có mộ cây cầu nhỏ. Khi xe tăng đến đây,  không dám chạy qua cầu vì sợ cây cầu không chịu đựng nổi sức nặng của tăng. Đây là chiếc cầu bắc qua một lạch nước nhỏ. Để có thể vượt qua lạch nước, anh em phải làm đường tránh ngay cạnh chiếc cầu. Dưới lạch nước là bùn, làm sao đây ? Rất may, khi bộ đội đến đây thì ngay sau đó, du kích địa phương “áo đen” cũng xuất hiện. Yêu cầu phải lót đường dưới lạch bằng gạch đá và gỗ.

     Nhờ du kích vận động những bà con còn ở lại trong làng, khoảng một tiếng đồng hồ sau vật liệu đã được huy động. Thôi thì đủ cả gạch, đá của dân chuẩn bị xây nhà, rồi gỗ cột, gỗ ván, . . . thậm chí có người gỡ cánh cửa hay mang phản ra góp. Cúng phải mất hai tiếng đồng hồ xe tăng mới vượt qua được.

     Sau này, tôi có vài ngày trở lại Phú Hội. Nơi này là vựa chôm chôm và sầu riêng. Các ngôi nhà đều nằm rất xa nhau. Xung quanh nhà là rừng cây chôm chôm và sầu riêng. Chôm chôm cành lá xùm xòa rất thấp, trái sai chiu chít từng trùm xanh xanh vàng vàng. Sầu riêng thì rất cao và khá thẳng, trái đeo lúc lỉu. Những trái sầu riêng chín thỉnh thoảng rụng xuống, lịch bịch trên đất. Ban đêm ngủ trong vườn sầu riêng, thỉnh thoảng lại nghe trái rụng. Mấy thằng chúng tôi thấy cũng ghê ghê khi đi từ nhà này sang nhà khác. Trái sầu bất chợt có thể rơi trúng đầu.

     Khi chúng tôi trở lại đây, sau ngày 30/4 khoảng nửa tháng, dân vẫn còn nhắc lại chuyện đã dỡ cả nhà trong vườn để làm đường cho xe tăng đi qua. Ai nấy kể lại đều rất hồ hởi và tự hào. Chuyện này làm cho tôi nhớ những câu chuyện đồng bào ở Quảng Bình dỡ nhà làm đường cho xe đi qua trong những ngày Mỹ thả bom đánh chặn các tuyến đường vận tải vào miền nam.

     Đến chiều 28/4, trung đoàn 46 đã áp sát và triển khai bao vây căn cứ địch ở Long Tân.

     Tại sao hướng tấn công vào Sài Gòn qua Long Thành, Nhơn Trạch lại cực kỳ quan trọng thì sau này tôi mới biết. Lúc bấy giờ tôi chỉ nghĩ, đơn vị nào cũng cố gắng, càng nhanh càng tốt để vào Dinh Độc Lập đầu tiên. Hướng của sư đoàn tôi ào ào xông lên là vì thế. Sư đoàn tôi cũng muốn là người cắm cờ đầu tiên. Sự thật, điều đó chỉ là một phần.


. . . (còn nữa)

     Tôi chỉ có hai cái ảnh này chụp cùng TanVinhprc25 ngày 5/7/1975

     Đây là ảnh TanVinhprc25 và TTNL chụp với các cháu học sinh trường Trần Cao Vân và trường Trần Quốc Toản ở gần Phu Văn Lâu.
     Cháu ngồi trước TTNL đội mũ tai bèo của chú giải phóng. Còn nhìn thấy cột cờ Phu Văn Lâu nữa tề.

     Còn đây là lão TíchTụNhiềuLệ chụp ở bờ sông Hương, thấy cầu Trường Tiền

Hai bác có dịp nào gặp lại các cháu trong ảnh không? Gặp lại cũng nhiều thú vị đấy chứ.

TTNL ơi, cậu đúng là một TS binh địa thực thụ, lưu giữ tư liệu rất tốt.Nhìn tấm ảnh chụp với các cháu HS Huế thì nhận ra 2 thằng luôn, nhưng ảnh tớ chụp TTNL thì thấy cậu lạ quá hề.

Bác 6971 bảo giờ lặp lại các cháu này thì thú vị lắm. Dễ thôi mà, chỉ cần gửi tấm hình này tới trường là có liên lạc giao lưu được thôi. Các cháu này giờ cũng trên 40 rồi đấy. Biết đâu trong số này lại có người bà con họ hàng bên vợ của TANVINHprc25.

Cảm ơn TTNL đã chia sẻ tấm ảnh quí hiếm của một thời trai trẻ đầy sóng gió.

Bac TANVINHprc25 kính phục bác ở chỗ ngoài việc là lính cựu của sư đoàn Bình Trị Thiên (325), từng chinh chiến tại mảnh đất Trị Thiên và đã mấy chục năm nay hàng đêm đều ôm Huế vào lòng :D :D :D

.

     Trong khi trung đoàn 46 đã bao vây chặt Long Tân thì, chiều hôm đó,  pháo 130 ly được kéo đến Phú Hội. Ở cự ly này, cách sân bay Tân Sơn Nhất 20 cây số đường chim bay. Đó là cự ly mà pháo 130 có thể phát huy được hỏa lực. Về sau này tôi mới biết, đây là sự điều động pháo có nhìn lớn. Chỉ có thế, ta mới khống chế được không quân của địch, tạo điều kiện cho tất cả các cánh quân tiến vào Sài Gòn thuận lợi, ít tổn thất. Trong cuốn “Đại Thắng Mùa Xuân” của đại tướng Văn Tiến Dũng đã nói rõ việc chỉ thị cho quân đoàn 2 làm thế nào nhanh chóng chiếm được Nhơn Trạch để đưa pháo 130 vào khống chế Tân Sơn Nhất. Và, ngày 29/4 phải thực hiện được điều đó. Sớm hơn một ngày thì không kịp, mà chậm hơn một ngày thì các cánh quân sẽ bị phơi áo trước không quân của địch. Vì vậy mà sư đoàn 325 mới chọc khe qua rừng cao su, bóc bằng được Long Thành để tiến tới Nhơn Trạch.

     Trong khi đó, ngày 28 và 29 cũng là ngày ta tạm ngừng tấn công để Mỹ có thể rút khỏi Sài Gòn trong danh dự.

     Đêm 28/4, trung đoàn 46 đẩy nốt địch khỏi Long Tân, mở đường tiến quân vào Nhơn Trạch và Thành Tuy hạ.

     Đúng 4 giờ 30 phút sáng 29-4-1975, pháo 130 ly của Sư đoàn 325 dõng dạc lên tiếng. Tiếng nổ đầu nòng rất đanh ở phía sau chúng tôi khá xa. Đạn bay và rít lên liên tục qua đầu chúng tôi về phía tây, phía Sài Gòn. Chưa bao giờ tôi được thấy pháo 130 bắn cấp tập và nhiều như vậy, phải đến vài trăm quả. Ngay lúc bấy giờ, chúng tôi đã được thủ trưởng nào đó nói cho biết là đang bắn vào sân bay Tân Sơn Nhất. Chắc hẳn các cụ quá mừng,  biết là ngày chiến thắng đã đến rất gần rồi và quá phấn khích nên cũng chẳng giữ gìn bí mật gì mà chia sẻ hiểu biết của mình với lính tráng để được vui chung.

     Lúc đó, chúng tôi không biết là bắn vào sân bay có hiệu quả không. Nếu chỉ bắn theo tọa độ thì có thể chỉ trúng khu vực thôi. Có ai là trinh sát để chỉnh pháo không ?  Lính tráng được chứng kiến trận bắn pháo đều thấy tưng bừng, hả hê. Chúng tôi không biếtt chính xác pháo đặt ở đâu nhưng đoán là pháo chưa qua khúc quẹo có chiếc cầu nhỏ ở Phú Hội vì có thể xe xích kéo pháo không dám kéo pháo qua ?!

     Việc 130 bắn vào sân bay Tân Sơn Nhất thực ra không khó đoán. Vì Sài Gòn là thành phố đông dân cư, pháo chiến lược bắn tầm xa, độ tản mát lớn không thể bắn vào chỗ nào khác trong thành phố được.

     Sau trận pháo kích cấp tập, thỉnh thoảng 130 lại cầm canh vào Tân Sơn Nhất. Ngoài việc bắn pháo ra. Hướng của chúng tôi có vẻ rất yên tĩnh.
 
     Tầm bảy tám giờ sáng, rất nhiều F4 của hải quân Mỹ bay ầm ào trên trời, rất thấp, hết tốp này đến tốp khác. Chúng lượn vòng ngay trên đầu chúng tôi. Lúc đầu chúng tôi không hiểu là chuyện gì. Sao chúng nó bay nghênh ngang thế mà pháo 37 của ta không thấy lên tiếng ?

     Lại một “cụ” nào đó nói với chúng tôi:

-   Mỹ nó bay hộ tống cho việc rút quân đấy. Chúng mày có thích xem Mỹ nó rút quân thì trèo lên đồi kia
     mà xem. Cao xạ được lệnh không bắn máy bay Mỹ. Mấy thằng A72 ngứa tay cũng phải nhịn (A72 là tên
     lửa phòng không vác vai tầm nhiệt).

     Có lẽ "các cụ" được phổ biến mà "các cụ" còn nghe cả BBC và Tiếng Nói Hoa Kỳ nữa.  "Cụ" nào chả thế.

     Chúng tôi trèo lên cái đồi nằm bên trái đường đi Nhơn Trạch và nhìn về thành phố. Vướng rất nhiều đồi ở phía trước nên chúng tôi không nhìn rõ máy bay đáp xuống chỗ nào trong thành phố. Nhưng, một cảnh tượng thật là hoành tráng mà chúng tôi chưa bao giờ được thấy. Không biết cơ man nào là máy bay trực thăng, như, một bầy ong vỡ tổ, những cái bay lên, bay xuống, lượn vòng, ào ạt, nhao từ phía nam tới rồi khi cất lên lại lao về phía nam (phía biển).

-     Kinh quá nhỉ, cứ như một đàn ruồi ý nhỉ !
-     Nhiều thật đấy !
-     Thì Mỹ nó rút mà lại.
-     Có khi có cả trực thăng của không quân ngụy.
-    Thì ngụy nó cũng chạy chứ !

     Sau này nhiều lần xem các loại phim Mỹ tôi cũng chưa thấy lần nào có nhiều máy bay trực thăng như thế.

(http://farm6.static.flickr.com/5028/5817955577_2ea147c416_b.jpg)

     Đây là bản đồ từ Long Thành trên Quốc lộ 15 (bây giờ là QL51) đến bến phà Cát lái. Chúng tôi tiến theo đường LTL25 (bây giờ là TL769). Lúc đó chưa có đường tỉnh lộ 25B như bây giờ thấy trên bản đồ. Con đường LTL25 cũ hơi ngoằn ngoèo vì phải chạy vòng tránh các đồi đất thấp, lô nhô khá nhiều. Căn cứ Long Tân Cũng nằm trên một quả đồi. Thôn Tân Lương, lúc bấy giờ chỉ nằm phía bắc con đường, phía nam đường là đồi nhấp nhô. Chúng tôi trèo lên đồi xem Mỹ rút quân và ngụy di tản ở quãng Tân Lương, phía nam con đường.

. . . (còn nữa)

[/quote]

Bac TANVINHprc25 kính phục bác ở chỗ ngoài việc là lính cựu của sư đoàn Bình Trị Thiên (325), từng chinh chiến tại mảnh đất Trị Thiên và đã mấy chục năm nay hàng đêm đều ôm Huế vào lòng :D :D :D
[/quote]

Bác LXTuong nói hay thế. Quả thực cũng nhờ có tý khói lửa của Bình Trị Thiên mà lấy được vợ người Huế, nhà vợ gốc Huế lại cách mạng lão thành nên duyệt luôn, tớ chẳng phải thử thách gì, đánh cửa mở của TSKT không hề sây sát thương vong gì....

Bác TTNL có lưu được cái ảnh nào về vụ này không? Nếu không thì cho anh em cái cảnh đồ theo trí nhớ để anh em tưởng tượng theo.

Cơ cấu của sư mình sau 1973 phiên chế thêm trung đoàn pháo 84 Gio Cam (trước đó thuộc QK Trị Thiên) cho nên mấy d trợ chiến của sư trước đây như d14 (cối), d15 (DKB, H12..), d16 (23ly) được điều về e84. Pháo của e84 chỉ có đến cỡ 122 và cối 160. Pháo 130 ly như bác nói ở trên tôi cho rằng đó là pháo của Quân đoàn (lữ PB 164).

     Bác LXT à, tôi biết là pháo 130 là của quân đoàn rồi, nhưng lúc đó họ đi phối thuộc với 325 hay là đi theo sự mở đường của 325. Tôi định viết là pháo của cấp trên nhưng thấy viết là pháo của sư đoàn nghe nó sướng hơn.

Ừ đúng là sướng thật bõ cho những ngày ở QT suốt ngày bị pháo địch dội lên đầu. Pháo ta có nổ 1 quả địch dội lại hàng trăm quả.

.

     Chúng tôi đứng xem Mỹ rút bằng trực thăng rất lâu. Chắc trực thăng bay ra tàu đổ người xuống rồi quay lại Sài Gòn đón đợt khác. Ai nấy đều hiểu rằng cuộc chiến sẽ chỉ còn ngày một ngày hai nữa tôi. Bình minh sắp đến rồi. Trong lòng ai nấy đều rộn ràng. Thoáng qua một ý nghĩ, có thể mình sẽ được chứng kiến giây phút đó.  Hay là, ai sẽ ngã xuống trên đường từ đây đến, trước lúc bình minh ! Dù có bất chợt nghĩ như vậy, thảy không một ai chùn bước.

     Đang xem hay thì có người gọi đích danh tôi và những ai ở a2 về chuẩn bị xuất kích. a2 chỉ có Vương Lâm là lính cũ, còn lại toàn các em nhập ngũ bảy tư. Lúc này đây, ai là trinh sát cũ hay mới không còn quan trọng nữa. Cứ tiến lên, đụng vào đâu thì địch ở đó, chẳng cần phải nghiệp vụ hay dầy dạn chiến trận.

     Chúng tôi được lệnh bám theo bộ binh 46. Họ sắp tấn công vào Nhơn Trạch và Thành Tuy Hạ. Khi họ qua được đó, chúng tôi sẽ phải vượt lên trước để trinh sát cho trận đánh sớm hôm sau.

      Khoảng 2 giờ chiều, pháo cối của trung đoàn bắn vào quận lỵ Nhơn Trạch. Xe tăng đã nổ máy và đang tiến lên cùng bộ binh. Rút kinh nghiệm trận Long Thành. Lần này xe tăng vừa tiến vừa bắn 12 ly 7 về phía địch. Không những thế, những vị trí được cho là có địch, pháo tăng không nề hà gì, cứ tương thẳng cánh. Ở Long Thành, sợ phá hỏng nhà dân nên pháo không bắn, xe tăng bị địch bắn cháy hai chiếc. Bây giờ pháo bắn tất, triệt hạ các ngôi nhà mà địch cố thủ trong đó. Tất nhiên trong nhà không có dân vì dân đã tùy nghi đi ẩn náu ở đâu đó rồi.

     Pháo cối, pháo tăng, B40, 41 bắn không tiếc đạn. Một cảnh phố xá tan hoang, nhà cửa tả tơi khi chúng tôi đi qua Nhơn Trạch. Đồ đạc quân dụng, cả súng đạn, quân phục, giầy, mũ lính vứt tung tóe dọc đường chúng tôi chạy qua. Cuộc tiến quân quá nhanh chóng và người rút chạy còn nhanh hơn. Lính địch bỏ chạy theo đường LTL25, chạy bến phà Cát Lái hoặc chạy ra các bến nước trên sông Đồng Nai. Họ lấy thuyền của dân để vượt sông. Cũng có người quẫn quá phải bơi bộ qua sông. Đoạn sông chỗ phà Cát Lái rộng mênh mông, tới 800 mét. Nhiều lính trút bỏ quần áo, súng ống chỉ để lại trên người mỗi cái xà lỏn. Họ chạy tản ra các cánh đồng hay vào trú trong các nhà dân ở sâu trong xóm. Cũng rất nhiều lính mặc xà lỏn, tay cầm vải trắng xin hàng.

     Anh em bộ binh phải trói các tù binh rồi cử người dải về phía sau. Đến lúc có quá nhiều tù binh thì không ai bị trói nữa. Họ được thả, cho về quê.

     Chập tối thì chúng tôi vượt qua Thành Tuy Hạ. Trời nhanh tối quá, đường tối thui, chúng tôi phải dùng đền pin để soi đường đi. Lúc này xe tăng đã dừng lại và chạy chậm ở sau chúng tôi khá xa. Có năm bảy tù binh được thả đang đứng chần chừ hai bên đường. Tôi soi đèn và hỏi rất to:

-   Anh em được cho về nhà hả ? Sao không đi mà còn đứng đây ?
-   Các ông giải phóng cho chúng tôi được xem T54 đã ! Chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy T54.

     Thì ra là như vậy. Bọn lính ở quanh khu vực Sài Gòn thường là những đứa con ông cháu cha hay những đứa có nhiều tiền chạy chọt. Chắc họ chưa phải ra trận và chưa nhìn thấy T54. Lúc đó tiếng T54 đang gầm rú rất lớn ở phía sau. Kể cũng lạ, mấy thằng lính thất trận, được thả cho về còn “máu” ở lại để xem xe tăng. Không biết từ đâu mà họ có thể tin tưởng quân giải phóng. Sao họ không lo sợ, nhỡ có sự đổi ý, sẽ bị bắt lại hay bị đánh đập, thậm chí có thể bị bắn giết ?!
 
     Từ đây đến bờ sông Đồng Nai chỉ còn khoảng dăm cây số. Qua hết Thành Tuy Hạ là cánh đồng trống. Trung đoàn 46 và xe tăng đã dừng lại. Mấy thằng lính trinh sát a2 của chúng tôi đang mò mẫm tiếp tục tiến lên. Khi chúng tôi đang tạm dừng để nghỉ thì thấy ánh đèn pịn loe lóe ở phía sau.

-   Ngồi chờ đây xem ai đang đến đã.
-   Chắc là trinh sát trung đoàn đấy.

     Khi toán người đến gần, tôi hô:

-   Ai đấy ? Phải trinh sát 325 không ?
-   Ừ ! TíchTườngNhưLệ hả ?
-   Anh Thắng hả ?

     Thì ra là quân mình. Toán ông Thắng được cử đi sau chúng tôi nhưng anh em không phải chờ bộ binh đánh nhau nên đã bắt kịp chúng tôi.

-   Chắc các bọ thấy bọn tôi không có điện đài thì trinh sát cũng chả được tích sự gì nên mới cử bọn
    anh đi tiếp. Đúng không ?
-   Bọn ông đi rồi, anh Nhạ mới giật mình nghĩ ra không có điện đài. Nhưng tôi biết các ông cũng không
    thể đi nhanh được nên chiều muộn bọn tôi mới xuất phát.
-   Hôm nay nóng qua anh ạ. Bây giờ ra đây mới có tí gió. Anh ăn cơm chưa ?
-   Rồi !
-   Thế bọn tôi chén cái đã, cơm nắm từ trưa đây. Chỉ khát nước thôi anh ạ. Bây giờ mới thấy đói. Có gì mới không anh ?
-   Có đấy !
-   Gì thế ?
-   Chuẩn bị vượt sông.

. . . . (còn nữa)

.
     Mời anh em ngắm hai cái ảnh rừng cao su Nhơn Trạch hiện nay

.

     Sau ngày 30/4, Hồng và tôi được cử đi làm hồ sơ Thành Tuy Hạ và chi khu Long Thành. Chuyện Long thành đã kể ở trên. Ngay khi làm hồ sơ Thành Tuy Hạ, tôi cũng không biết rằng cái kho này là kho bom đạn lớn nhất miền nam. Lúc đó, tôi vẫn nghĩ tổng kho Long Bình mới là nơi chứa nhiều bom đạn nhất.

     Về sau này tôi mới biết thông qua các tài liệu. Nhưng các tài liệu này rất hạn chế vì sau này kho được giao cho cục hậu cần quản lý nên mọi chuyện kho bom đạn này lại thành bí mật, không ai được viết kỹ nữa. Chuyện kể rằng, kho này được xây từ thời Pháp. Sau đó, dưới thời Mỹ, nó được sửa chữa, nâng cấp và mở rộng và được đổi tên thành “căn cứ Phan Bội Châu”. Tuy vậy, mọi người vẫn cứ gọi nó là Thành Tuy Hạ.

     Người ta cũng kể lại, Thành Tuy Hạ được bảo vệ rất cẩn mật, với 14 lớp hàng rào, có lớp cao đến hai mét rưỡi. Hệ thống phòng thủ được chia làm 3 tuyến, mỗi tuyến đều có lô cốt, hầm hào và chướng ngại vật. Khoảng 100 con bẹcgiê và lính tuần phòng liên tục. Ngoài ra, còn có giang thuyền rà soát ngày đêm trên sông, lại còn có căn cứ hải quân Cát Lái quan sát, canh chừng.
 
     Rồi chuyện đặc công Rừng Sác đã mấy lần đánh kho bom này làm rung chuyển cả Sài Gòn. Cũng rất nhiều anh em đặc công bị hy sinh, ghi danh tại đền thờ Nhơn Trạch ngày nay. Mỹ đã thả bom xuống ngã ba Giồng Sắn và Ông Kèo, tàn sát 536 người dân vô tội.

     Mặc dù là người trực tiếp làm hồ sơ nhưng tôi biết ít hơn thế nhiều. Vả lại, lâu ngày quá, quên gần hết. Hơn nữa những thứ đi làm lại sau trận đánh, bao giờ tôi cũng cho ra ngoài bộ nhớ ngay sau đó. Thôi thì còn nhớ gì kể nấy vậy.

     Chiều 30/4, từ Sài Gòn, chúng tôi được xe chở về căn cứ Cát Lái. Xê Hai Mươi Trinh Sát và Xê Hai Sáu Xe Cộ được đóng ở Cát Lái. Sau đó vài ngày thì tôi được giao đi làm hồ sơ Thành Tuy Hạ và Long Thành. Hai thằng đi đò qua sông, rồi đi thẳng đến Thành Tuy Hạ. Đêm 29/4, chúng tôi đã đi qua đây nhưng không vào bên trong mà chỉ đi bên ngoài. Trời lại tối nên không nhìn thấy gì bên trong đó. Vả lại, bị trường rào che khuất hết, nhìn gì được.

     Bây giờ đến nơi mới thấy, tường xung quanh Thành Tuy Hạ không phải tường xây mà hoàn toàn làm băng tôn. Những tấm tôn dài, dựng đứng, cao trên hai mét. Phía bên trong có trụ đỡ cao vượt trên tôn khoảng 1 mét. Trên đó căng dây thép gai thường kết hợp với thép gai bùng nhùng. Để ý kỹ còn thấy có hai đường dây điện trần căng trong đám thép gai đó. Hai thằng tôi nhìn thấy cái tường này đều thất kinh. Từ cha sinh mẹ đẻ cái nghề mò mẫm, chưa ai dậy chúng tôi vượt tường bằng tôn hốn hợp với thép gai và được ướp điện. Chuyện 11/12/1972, đặc công vào ém 24 khối chất nổ C4, lúc đó chỉ có hàng rào kẽm gai (14 lớp).

     Hai thằng lắc đầu ngán ngẩm. Tôi hỏi Hồng:

-   Này, nếu phải vượt qua hàng rào này thì làm thế nào ?
-   Chắc chỉ có cách bắc thang.
-   Thế, lên đến nơi, điện nó giật chết thì thành chả nướng à ?
-   Ừ Nhỉ.
-   Mới lại, ông động vào tôn, nó kêu pheèng pheèng thì có mà, . . .  “lạy cụ, tôi đây !”
-   Thế ông bảo phải làm thế nào ?
-   Thì ông cứ đứng ngoài này, chắp tay vào mà vái “Con lạy bố ạ !”
-   Ừ ! Hàng rào này hiểm thật đấy.

     Hai thằng vào bên trong qua cổng, đi thu thập hồ sơ mà trong đầu vẫn lởn vởn câu hỏi “Làm thế nào để vượt qua cái rào tôn ?”

     Bất thình lình tôi reo lên, chỉ đúng một từ. Rồi hai thằng khoái chí lắm vì từ nay thêm một ngón nghề trinh sát mới, ngón vượt qua tường tôn.

     Cách mà chúng tôi nghĩ ra, chưa chắc là cách duy nhất mà cũng chưa chắc là cách hay nhất.
 
     Anh em thử nghĩ xem có những cách gì để vượt qua đó ?

. . . (còn nữa)

Theo cháu, hàng rào bằng tôn có nhược điểm là không chôn sâu xuống đất được vi tôn rất dễ bị gỉ sét. Vì thế nêu đơn giản chỉ là để vượt qua thì "Thăng thiên không xong thì ta độn thổ" nhưng nếu đào đất chui vào thì sẽ không giải quyết được bài toán xóa giấu vết. Với điều kiện khí hậu của Nam Bộ, các mép tôn sát đất kiểu gì cũng có chỗ mục, không lẽ ta chui theo các lỗ đó và chắc gì địch lại không nghĩ ra chuyện bít các lỗ đó, bác nhỉ.

Để sáng mai cháu hỏi thử bố cháu xem sao.

Bác TTNL à, chiều 30/4 Ban TS và A12 tiến lên phía trước, tối tạt vào nhà dân ven đường nấu cơm rồi ngủ qua đêm ở đó đến sang hôm sau thì quay lại vào trú ở căn cứ hải quân Cát Lái. Ở đó đến tận 9/5 mới lùi về Phú Hội bên này sông. Những ngày ở Cát Lái vui, được ăn cá hộp uống rượu Napoleon và được thay nhau vào trung tâm SG chơi cả ngày. Hùng còn được đi theo Ban 5 vào Tổng kho LB, mang về cho anh em vải và bút máy đẹp hề hề..
26/5 thì Ban chuyển A12 về lại C20, 29/5 thì chuyển đên trú tại Thành Tuy Hạ cùng C20. Tôi nhớ về TTH mấy điểm sau:
-   có hôm chỗ nhà bếp có mùi gì rất kinh như mùi cá chết ấy, lính phải bịt mũi
-   chiều chiều ăn cơm xong một số ae hay ra đứng chơi ở một góc thành, tường rào tôn cao và đứng trên bệ tường bên trong nhìn được ra ngoài đường, có trẻ em choai choai hay ra đứng chơi hóng chuyện các chú giải phóng.
-   Thắng ,Thái Bình bị thương do sập côt nhà mắc võng ở đấy nhỉ ? , và Vinh y tá bị sốt xuất huyết ở căn cứ Nước Trong chứ không phải ở  TTH ?

Về hàng rào bằng tôn bao quanh căn cứ TTH quả là lần đầu mới nghe thấy nhớ đến thời KCCP khi trung đoàn Thủ đô (e102) đánh đồn Đại Bục thì có loại hàng rào bằng tre nứa ken dầy nhưng trinh sát vẫn vào được. Hàng rào dựng bằng tôn như ở TTH thì trinh sát chui vào bằng cách nào đây. Khi ở QT địch chốt trong các căn hầm như quân ta đâu phải là công sự vững chắc nhưng chúng rải tôn mỏng xung quanh hầm phòng khi quân ta tập kích ban đêm, quả thực rất hiểm cho nên quân ta thương vong nhiều khi gặp những vật cản như vậy. Tôi đã chứng kiến chuột chạy qua những mảnh tôn cũng phát ra tiếng động và chỉ mấy giây sau vài quả M79 đánh đáo xung quanh chỗ đó không xa hơn 1 mét.

Tại TTH Vũ Hồng Sơn (Sơn cụt) ở c17/e95/f325 - người chôn cất và khắc bia cho Lê Văn Huỳnh - bị dính mìn mất bàn chân trong khi gỡ mìn tại căn cứ. Lê Cường ở gần đó đã lao đến cõng Sơn ra khỏi khu vực đang gỡ mìn. Cũng may 2 thằng không bị sao. Lúc ấy là đầu tháng 5/1975.

Em cũng đã được nghe các bác cựu kể nhiều về các ngón đòn, phương sách xử lý của dân trính sát và đặc công, nhưng quả thật chưa nghe món này bao giờ, đúng là chiến tranh có nhiều điều không thể nghĩ đến. Hồi hộp đợi bài viết của bác,  ;D

       
 Góp thêm  lời :   ] VỀ NHỮNG BỨC KÝ HỌA CỦA " CHIẾN TRANH"  
  Đêm đêm thuyền qua sông, lính vận tải đưa những chiếc cáng liệt sỹ qua sông. Cáng được đưa lên bãi cát trước khi chuyển đi. Máu từ những chiếc cáng thấm trên võng in hình  người nằm xuống bãi cát của sông Thạnh hãn - trong đêm không ai  thấy > Sáng sớm lính  xuống sông lấy nước thấy bức hình bằng máu in trên cát , những bức hình lưu lại đã được dòng sông mang đi theo dòng nước của nó mãi mãi
               Một bức ký họa viết lên bằng máu  của  " chiến tranh "

Hồi nãy cháu có hỏi bố cháu về hàng rào bằng tôn. Bố cháu bảo cũng chưa từng nghe nói về loại hàng rào này, có thể chỉ có TTH có nên Đặc côngmifnh chưa học cách vượt. Tuy nhiên, bố cháu có nói 1 số ý như sau:
1/ Nếu có dây điện mà không cắt được nguồn điện thì đừng chui vào không thì thành thịt quay ngay ;D
2/ Nếu tôn đóng khung (có nẹp bên dưới) thì không dùng kéo cắt được, khi đó phải mang đèn khò vào khò nhưng như thế thì mất hết tính bí mật, chỉ dùng khi đánh vào.
3/ Nếu địa hình là đất mềm thì có thể khoét lỗ chui qua phía dưới nhưng sẽ không ngụy trang được, vì thế phai triệt để lợi dụng địa hình địa vật để đào địa đạo chui nếu cần. Phải đề phòng mìn gài phía trong và ngoài rào.
4/ Còn không, bằng mọi cách phải tìm cách tách dần các miếng tôn ra để lách vào. Việc này đòi hỏi thời gian và sự tỉ mỉ ngang với lúc chui qua hàng rào cây khô.

Không biết các bác nghĩ ra được cách nào hay thì bật mí đi ạ.

.

     Tôi hô lên một tiếng “Đào”. Nhưng mà đào thì làm sao xóa dấu vết đây ?
 
     Thực ra thì đất ở trong căn cứ Thành Tuy Hạ cao hơn xung quanh một chút. Vì vậy trong “thành” vẫn có cống rãnh thoát nước mưa và nước sinh hoạt trong căn cứ. Chỉ có thể lợi dụng trời mưa gió mà đào địa đạo qua tường tôn ở gần rãnh nước. Kỹ thuật xóa dấu vết phải giống như khi đào hầm bí mật. Đồng thời, khi đã vào được bên trong, sẽ quan sát địa hình để xem có thể ngụy trang như thế nào cho phù hợp. Chẳng hạn như rãnh có nhiều rác rưởi cây que trôi dạt hay gỗ rều, . . ..

     Khi địa đạo đã qua tường rồi thì làm sao để mở một cửa ở bên trên để chui lên. Việc này thì chúng tôi sẽ áp dụng kiểu nắp hầm bí mật. sẽ phải có một tấm ván hình chữ nhật có diện tích sao cho người có thể chui qua. Đào moi từ dưới lên, khi ước lượng còn cách mặt đất khoảng 20 xăngtimét thì đỡ tấm ván phía dưới và sắn đất xung quanh ván theo dạng vát, loe ra như mô tả ở hình dưới. Được một cái nắp hầm bằng đất liền thổ với xung quanh. Đẩy nắp lên và chui ra. Khi nào rút thì chui xuống và đậy nắp lại. Nếu có lá rụng hoặc cây cỏ thì tự nó ngụy trang rồi. Mà trời mưa thì càng tốt. Sau khi đậy nắp, tốt nhất là dùng các thanh đỡ nắp hầm, đề phòng địch dẫm phải cũng không bị sập. Vậy là có một con đường bí mật có thể ra vào nhiều lần. Nói thì dễ thế nhưng không khéo, có thể bị lộ ngay từ lúc đào hay là sau khi mình rút ra lần đầu để lại dấu vết. Nếu vậy thì . . . “hết phim”.  


     Chó bẹcgiê là một vấn đề. Có thể trời mưa to nó không nghe tiếng và địch ít đi tuần hành nhất là đoạn cống rãnh. Nhưng chó nó đánh hơi thì thính vô cùng. Vụ chó, chúng tôi đã được học, phải ngâm mình, cả đầu tóc trong bùn đủ thời gian để hết hơi người, xong phải giã tỏi mà bôi khắp người nữa. Có người còn bảo lấy rượu cao hổ cốt mà bôi thì giống chó sẽ sợ. Chuyện này không biết có thật không. Người thì bảo đúng, người thì bảo có lần đưa xương hổ dọa chó, nó chẳng sợ mà còn liếm láp nữa mới chết. Xê Hai Mươi chúng tôi chưa bao giờ phải luồn vào đâu có chó cả nên chưa có thực tế.

     Việc đầu tiên khi vào Thành Tuy Hạ, Hồng và tôi đi lục hồ sơ tài liệu. Cả căn cứ rất rộng chỉ có hai thằng. Đã có kinh nghiệm, chúng tôi sục vào ngay căn nhà lớn hai tầng (hay ba tầng – bây giờ không nhớ) mái ngói kiểu cổ cổ. Đây là sở chỉ huy. Chẳng mấy chốc, chúng tôi đã tìm được đủ hồ sơ gồm bản đồ chi tiết tất cả các kho, tất cả các bố phòng trong căn cứ. Giống như ở sân bay Phú Bài. Tài liệu ở đây vẫn còn nguyên vẹn.

-   Xong việc rồi đấy ông ạ ! Bây giờ đi chơi thôi.
-   Ừ !

. . . (còn nữa)

Bác TTNL.

Tôi cho rằng hiện tại bác là GS vật lý của ĐHGTVT là chuẩn rồi nhưng nếu như ngày xưa QĐ cho bác đi học và giờ trở thành GS NGND của HV trinh sát cũng rất chuẩn :D

Tôi có nghe nói trong chiến tranh VN người MỸ đã đưa 1 đội cá heo (delphil) vào bảo vệ cảng Cam Ranh, có lẽ vì thế cảng CR hầu như chỉ bị tập kích bằng đường bộ chứ không phải bằng đường biển, có phải thế không bác.

Ở miền Trung khi quân Pakc Chung Hy vào chúng có đưa cả ngỗng để cảnh giới. Không rõ giống ngỗng này có sợ lá khoai nước như giống ngỗng ta không nhỉ ?  ??????

5g chiều thứ bảy 18/6 bác có rảnh đến 19C Ngọc Hà để gặp gỡ cuối tuần nhé tiện thể có mấy việc sắp tới.

TTNL ơi, T7 này 18/6 khoảng 5g 5 rười mấy thằng mình đến 19c Ngọc hà gặp cánh ae Tường để nói chuyện về plan 6/9 tới nhé.

.

     Căn cứ địch thì có gì hấp dẫn đâu. Chúng tôi chỉ sục vào khu vực có một cái cổng đề “Khu Gia Binh”. Đây là khu vực dành cho gia đình các sỹ quan trong căn cứ. Đó là các nhà một tầng, mái tôn, có trần chống nóng. Mỗi gia đình được ở một gian khá chật hẹp. Đồ đạc vứt lung tung, ngổn ngang. Chắc khi bỏ chạy, người ta chỉ lục đồ và mang theo những gì quí nhất.

     Trong một phòng, có lẽ có trẻ con, tôi nhìn thấy quần áo trẻ. Trên xích đông treo tường còn có đường và sữa bột. Mấy cái hộp sữa Guigo. Loại sữa này bây giờ không thấy. Đó là loại sữa có hộp cao bằng nhôm sáng lượn sóng . Loại này ở Hà Nội có từ thời Pháp. Sau năm 54, nhà tôi vẫn còn dùng mấy cái hộp đó để đựng đường đến mãi về sau này. Nắp nhôm rất khít, đường không bị chảy nước. Thằng Hồng thấy trong tủ ly cái ảnh nổi. Ảnh một cô gái. Khi nghiêng qua nghiêng lại thì mắt cô gái nhấp nháy. Nó thích lắm và cho luôn vào trong gùi.


     Không biết ở phòng nào, chúng tôi lục cái tủ gỗ hai buồng. Nói chung chỉ xem, chẳng có gì đáng lấy. Hai thằng mải lục, lúc ngẩng lên, định đóng cánh tủ thì giật mình. Trời ! một tấm hình cô gái đẹp, chụp chính diện, dán bên trong cánh tủ. Cái ảnh rất to, gần bằng người thật. Chết nỗi, cô gái không có một tẹo vải nào trên người. Hai thằng ngắm nghía giờ lâu:

-   Kinh nhể !
-   Kinh quá ! Chắc phòng này của hai thằng độc thân mày ạ. Mà này, còn khối họa báo đây này.

     Tôi không nhớ là họa báo gì, toàn hình khỏa thân. Hai thằng xúm lại giở hết từng trang họa báo. Không thằng nào nói được một tiếng. Tôi muốn nuốt nước bọt quá mà thằng Hồng nó nghe thấy thì ngượng chết. Không biết nó có thế không ? Nếu không có thằng Hồng, không biết tôi có thủ một cuốn vào trong gùi không. Xem xong, hai thằng lẳng lặng sang phòng khác, không ai bàn tán gì.

     Cái khu gia binh này bẩn cực kỳ, từ trong phòng cho đến bên ngoài. Đồ đạc tung tóe đã đành mà tường cũng bẩn và ẩm thấp, muỗi đầy trong các góc tôi, ruồi rất nhiều đang bâu vào những đồ ăn vương vãi. Rãnh thoát nước cũng bẩn, đầy rác rưởi và ruồi muỗi. Trong thành cũng có chỗ nước đọng lâu ngày sau mưa, nhiều rác rưởi, . . .  

-   Thôi ông ơi, ra khỏi đây đi, bẩn quá.

     Sau này, Xê Hai Mươi có ít ngày đóng quân trong Thành Tuy Hạ, làm vệ sinh rất cẩn thận thế mà đơn vị bị dịch sốt. Rất nhiều người dính bệnh. Khi chúng tôi chuyển về căn cứ Nước Trong rồi vẫn còn một số anh em phát bệnh. Một y tá của đại đội mất vì bệnh dịch này ở đó.

. . . (hết chuyện XXI)

Mấy bức ảnh chụp TTH chắc là gần đây phải không bác. Đặng Trực Ngôn học cùng lớp với Thạc ở Toán cơ 15 là lính c16/e101 về sau là 4// Hải quân chỉ huy trưởng căn cứ 629 TTH. Sau HĐ Paris, Ngôn cùng 1 số SV ra học ĐHKTQS và sang LX học về tầu phóng tên lửa.

.

     Cùng cơ quan, tôi quen biết anh đã ba mươi năm nay, chúng tôi đều là những cựu chiến binh thời chống Mỹ. Tuy vậy chưa lần nào chúng tôi nói chuyện với nhau về những ngày đó. Hôm nay, rỗi việc, tôi rẽ qua phòng anh, gọi là, cựu binh lâu ngày gặp thì chào hỏi nhau một tí. Anh vừa pha nước vừa hỏi:

-    Sao hôm nay lại rỗi việc thế ?
-    Ừ ! nghe nói anh có chè ngon, ghé vào xin chén.

     Chúng tôi cùng cười xòa lên. Dăm ba câu chuyện về tình hình cơ quan. Cũng chả có gì mới. Rồi tôi hỏi:

-    Này bố đi lính, chắc lính cậu, toàn ở ngoài Bắc à ?
-    Đâu có, tôi cắm ở bê hai bốn năm đấy bố ạ.
-    Ở đâu ?
-    Củ Chi.
-    Ồi ! thế thì ghê đấy !

     Bây giờ tôi tua lại cái "băng ghi âm" để anh em cùng nghe. Không tua lại ngay, khéo "cái máy ghi âm" này nó không nhớ được lâu, rồi rơi vãi hết. Máy cũ rồi, chóng quên lắm.

     Anh tên Hà, nhập ngũ năm 1970 sau khi tốt nghiệp lớp 10 (hệ 10 năm – đúng hơn là hệ 11 năm, kể cả “vỡ lòng”). Từ năm 1971 đến 1976 anh chỉ đóng quân tại một chỗ. Đó là Củ Chi, một địa danh nổi tiếng với tên gọi “Đất Thép Củ Chi". Một nơi khá gần Sài Gòn và Biên Hòa. Hỏi chuyện anh, anh kể:

-   Tôi may mắn, suốt từ 1971 đến 30/4/1975, chỉ vài lần chứng kiến súng nổ. Chúng tôi sống
    ở Củ Chi hòa bình lắm.
-   Lạ nhỉ ? Tôi thì nghe nói vùng Củ Chi ác liệt lắm. Địch nó càn ghê lắm mà. Bây giờ địa đạo
    Củ Chi là chứng tích nổi tiếng. Làm sao có chuyện hòa bình được.
-   Ấy, thế mới là chuyện. Chúng tôi không ở vùng địa đạo đó mà ở vùng giáp ranh, cài răng lược.
    Ban ngày là của địch, ban đêm là của ta.
-   Thế anh là lính hay cơ quan dân chính của Trung Ương Cục ?
-   Bộ đội chứ !
-   Thế không phải choảng nhau trận nào à !
-   Ừ ! đã bảo tôi may mắn mà.
-   Thế thì lính tráng làm gì vậy ?
-   Tôi ở hậu cần.
-   Gọi là đơn vị gì thế ?
-   Chính xác là c25/Y83 cục hậu cần miền.
-   Y là gì thế ? Còn miền là thế nào ?
-   Ờ thì cứ gọi tắt như thế, ở trong đó chúng tôi gọi Y là tiểu đoàn cũng như d  hay k thôi. Còn
    cục này thuộc tổng cục hậu cần.
-   À, ra thế. Bọn anh lo súng đạn, gạo mắm cho anh em.
-   Súng đạn thì tôi cũng không rõ nhưng gạo này, đường này, muối này, đồ hộp này, nhiều thứ
    lắm, . . . .
-   Thế các thứ đó mình vận chuyển ở Tây Ninh về à !
-   Ai lại thế ! Mình vận chuyển từ Sài Gòn ra chứ.
-   Ồ ! Hay lắm ! thế thì anh phải kể chuyện cho tôi nghe rồi.
-   Chuyện của tôi bình thường lắm. Tôi cũng chỉ làm bảo vệ cho việc vận chuyển thôi.
-   Hay chứ, chuyện này chắc phải gọi là “Đường Hồ Chí Minh trong lòng Sài Gòn". Anh biết đấy,
    có “Đường mòn Hồ Chí Minh trên Trường Sơn”, rồi “Đường Hồ Chí Minh trên biển”. Đường nào cũng
    là một thiên tráng sử đấy. Đường của các anh có ác liệt không ?
-   Ở đâu thì tôi không biết, chứ ở chỗ chúng tôi hòa bình lắm.

. . . (còn nữa)

.

-    Ông bảo ở Củ Chi, chính xác là ở chỗ nào thế ?
-    Phú Hòa Đông.
-    Vùng này tôi đã xem bản đồ cũ của Mỹ thấy nhiều rừng cao su lắm.
-    Không, chúng tôi ở chỗ rừng cây tự nhiên lúp xúp chứ không ở trong rừng cao su.

     Ở nhà tôi đã “đao” trên mạng xuống rất nhiều bản đồ. Oái oăm, cái chỗ này nằm giữa bốn mảnh bản đồ. Từ bốn mảnh đó, tôi cắt mỗi mảnh một góc và ghép lại. Tạm thành cái bản đồ mà Củ Chi là trung tâm. Phía tây bắc là Trảng Bàng, đông bắc là Phú Hòa (Bến Cát), đông nam là Gia Định – Sài Gòn, tây nam là Khiêm Cương (Bàu Trai). Xã Phú Hòa Đông hiện nay nằm trong vùng có khoanh đỏ. Không biết trước đây rộng hay hẹp hơn. Phú Hòa Đông nằm giáp sông Sài Gòn, có thể thuận tiện cho việc vận tải trên sông.

. . . (còn nữa)

Cảm ơn bác TTNL về tấm bản đồ này.

    Tôi đã tìm nhiều trên bản đồ, song có lẽ không có duyên nên hôm nay nhờ bác mới thấy lại hình ảnh của đất Củ Chi, của Hóc Môn và cái xã Tân Thạnh Đông - Tân Phú Trung năm xưa.

.
     CHUYỆN XXII    ĐƯỜNG  HỒ CHÍ MINH TRONG LÒNG SÀI GÒN  (tiếp 3)

-    Cài răng lược là thế nào ?
-    Vùng chúng tôi ở là vùng của ta. Các đồn bót của địch cũng ở khá xa. Giữa vùng ta và đich có một vùng trống.
-    Gọi là “vùng đệm”.
-    Gọi thế cũng được. Cơ mà vùng này ban ngày là của địch. Chúng nó từ trong đồn vẫn hành quân kiểm soát. Dân
     vẫn đi làm ăn buôn bán hay trồng trọt gì đó, bình thường. Ban ngày thì mình chả đi vào đó làm gì. Nhưng chiều
     đến, chúng nó rút hết về đồn. Tối đến thì chúng nó giới nghiêm, không cho ai qua lại nữa. Chờ tối hẳn thì mình
     muốn đi vào đó cũng không sao.
-    Thế , mình vận chuyển hàng từ Sài Gòn vào chiến khu như thế nào ?
-    Thế này nhé ! Mình đưa tiền nhờ dân nhờ dân người ta về Sài Gòn mua hàng hóa rồi bán lại cho mình. Đêm là họ
     chở hàng ra cho mình. Chuyện đơn giản !
-    Sao lại thế ? Chở hàng cho Việt Cộng lãi lờ được bao nhiêu mà bị lộ thì sao chứ ?
-    Bị lộ thì nó bắn chết chứ lị.
-    Thế thì không phải là họ bán hàng ăn lãi đâu, mà chắc là cơ sở của mình hoạt động, mua hàng tiếp tế cho bộ đội.
-    Ừ ! Chắc là thế. Nhưng tôi ở đó 4 năm chưa ai bị bắn cả.
-    Nhưng mà, chả lẽ mua nhiều hàng, đi lại như thế địch nó lại không có nghi vấn gì ?
-    Tôi chả biết. Nhưng cũng có thể chúng nó biết mà không làm gì.
-    Sao lại thế ?
-    Thì ông tính, trong làng, nhà nào theo Việt Cộng, nhà nào theo Qốc Gia, có nhà vừa Việt Công vừa Quốc Gia ai
     mà chả biết. Mà họ vẫn sống bình thường với nhau, chứ có gì đâu. Chuyện đơn giản ! Việc gì mà phải bắn nhau.
-    Người làng thì không nói làm gì. Thế còn quân đội, còn cảnh sát. Còn các trạm kiểm soát, thấy kìn kìn chở hàng
     về phía tây thì nó phải nghi ngờ chứ ?
-    Chẳng biết nữa.
-    Hay là bọn nó cũng được ăn chia và làm bảo kê luôn.
-    Có lẽ thế. Chuyện này tôi không biết đâu vì tôi chỉ đi để bảo vệ hàng thôi. Chuyện đơn giản !

. . . (còn nữa)    

.
     CHUYỆN XXII    ĐƯỜNG  HỒ CHÍ MINH TRONG LÒNG SÀI GÒN  (tiếp 4)

     Có lẽ tôi làm cho cái đầu đơn giản của Hà thêm rắm rối. Hay là, chuyện vốn dĩ nó đơn giản thật ? Tôi hơi thất vọng vì người thực, việc thực suốt 4 năm trời mà hắn cũng không nắm được nhiều chuyện liên quan. Cầm súng bảo vệ thì chỉ biết bảo vệ. Chả lẽ hắn không hỏi han gì người dân hay anh em hậu cần về việc nhập, xuất hàng ra sao. Liệu có phải mọi chuyến đi đều đến đích hay là bị địch chặn phá, tịch thu và bắt người, . . . Tôi lảng qua chuyện khác:

-    Thế mấy năm ở gần dân như thế, có cưa cẩm ẻm nào không dzậy ?
-    Vùng này xấu mù à, vừa quắt vừa đen.
-    Anh nói bậy rồi. Tôi khẳng định với anh, ở vùng nào cũng có người đẹp hết, chẳng đâu là không có.
-    Ừ ! nhưng tôi không gặp người. Đơn vị tôi sau này ra quân cũng có một ông đưa cả bố mẹ quay lại
     đấy xin cưới một em. Mỗi trường hợp đó.
-    Thế các ông bảo vệ thì làm gì ?
-   Này nhé, cỡ hai ba giờ chiều thì bọn tôi mò ra, ém lại, theo dõi địch nó rút thế nào, có gài mìn hay
     phục kích gì không. Nếu không có gì thì đợi tối hẳn mình sẽ đi theo đường đến điểm hẹn với dân để
     đón hàng.
-    Đường là đường lớn á ?
-    Không, đường ruộng thôi. Nhưng ở trong ấy đường ruộng xe bò đi được. Dân họ vẫn dùng xe bò ra
     ruộng đi làm hàng ngày mà. Mà xe bò ở vùng này to, đường ruộng rất rộng, xe đi thaỏi mái.
-    Thế nếu địch nó chốt lại thì làm sao ?
-    Thì về thôi. Chuyện đơn giản ! Có khi cả tuần đi đi về về chả được chuyến nào.
-   Tôi hiểu rồi, mình nắm địch rồi xuống điểm hẹn với dân. Nếu không thấy mình đến đón thì dân tự hiểu
     là hôm đó không đi được. Thế nhận hàng của dân rồi thì chuyên chở thế nào ?
-    Thì vẫn thuê dân họ chở xe bò đi tiếp đến tận kho hàng của mình chứ. Chuyện đơn giản.
-    Thế họ có về kịp trong đêm đó không hay phải ở lại.
-    Ồ ! Chuyện đơn giản. Ngày nào họ chả đi làm. Hôm đó họ chở hàng, rồi hôm sau họ làm luôn, chiều
     về bình thường. Ai mà biết được họ đi làm bình thường hay đi chở hàng.

     Nge Hà nói, mọi chuyện thật đơn giản. Quân lương được tiếp tế lấy từ trong lòng địch ra. Cứ thầm lặng mà đi, không kèn không trống. Không có chuyện đánh chặn, mất của, hy sinh người. Vấn đề còn lại là  cần phải có tiền.

     Bản đồ huyện Củ Chi ngày nay
(http://image.diaoconline.vn/upload/Images/huyencuchi.gif)

. . . (còn nữa)

 Kính gửi Bác TTNL bức ảnh này

(http://i1211.photobucket.com/albums/cc440/thaiminhhung1954/anh1-3.jpg)

.
     CHUYỆN XXII    ĐƯỜNG  HỒ CHÍ MINH TRONG LÒNG SÀI GÒN  (tiếp 5 và hết)

-    Nhưng mà anh lúc nào cũng nói thuê. Chở tiếp tế cho Việt Cộng có thể bị phục kích, bị mìn, mất mạng.
     Tôi nghĩ, vì tiền thì người ta chả làm đâu.
-    Ừ ! thực ra thì tôi cũng không biết hậu cần họ nhờ dân như thế nào.
-    Thế một đêm mấy chuyến xe bò như vậy ?
-    Một chuyến thôi bố ạ ! Có khi hai chiếc xe, nhưng thường chỉ có một chiếc.
-    Thế ngày nào cũng chở như thế à ?
-    Tuần vài chuyến. Hai chuyến, ba chuyến, cũng tùy.
-    Thế, hàng này mình chở đến đâu.
-    Thì chở đến kho của hậu cần. Kho thì nằm rải rác khắp nơi. Nhưng mà gần sông Sài Gòn. Từ kho đấy,
     mới đưa hàng xuống thuyền mà chạy ngược sông vào sâu trong vùng mình.
-    Tôi thấy cách này hay thật đấy.
-    Thì thế chứ, ai lại chở từ Bắc vào, vận tải tốn kém, lại còn bom đạn nữa chứ.
-     Nói thật, tôi vẫn thấy lạ. Làm sao mà địch nó không biết.
-     Chắc là nó cũng biết. Nhưng chắc nó cũng được ăn chia rồi. Bọn nó ăn tiền bảo kê như ông nói ấy.
-    Này, thế ngoài chỗ anh làm thế, còn chỗ nào khác không ?
-    Tôi không biết. Nhưng chắc phải còn nhiều chỗ khác nữa chứ. Nhưng mà chỗ tôi, hay một cái là rất
     “hòa bình” nhé. Bản thân tôi, 4 năm chưa phải nổ súng lần nào.
-     Thế địch nó có bao giờ càn tới chỗ anh không ?
-    Chưa bao giờ, thế mới hay chứ. Mới lại, nó mò ra vùng mình thì nó cũng sợ chết chứ. Cho nên chẳng
     đứa nào nó dại gì.
-    À, thế có khi nào chở súng đạn không ?
-    Không biết. Tôi chỉ biết bảo vệ thôi. Nhưng chắc có thể có. Có thể mình cũng dùng tiền mua luôn vũ
     khí lậu của địch. Thì ngay như bọn tôi đây cũng có M79 cơ mà.
-    Thế vũ khí các anh được trang bị gì ?
-    Chuyện đơn giản ! Bọn tôi chỉ có tiểu liên, đến trung liên, B40, B41 với M79 là hết.

     Tôi cứ ngẫm nghĩ chuyện của Hà. Đúng là con đường “tiếp lương tải đạn” này lợi hại thật. Ngon lành, không hao tổn xương máu và thất bát vật chất nhiều. Có lẽ lính VNCH ở gần Sài Gòn chỉ mải làm ăn, cứ có tiền là làm tất kể cả tiếp tay cho đối phương. Ngược lại, việc chính là đánh nhau, tìm diệt Việt Cộng thì không chịu làm. Triết lý thật đơn giản, đánh nhau chẳng được lợi lộc gì, không khéo thì mất gáo. Vậy thì, tội gì mà phải đánh . . .

     Cái lão Hà này, tôi vẫn tưởng là lính cậu nằm ở ngoài Bắc vì trông lão bảnh bao và ung dung lắm, không thấy cái vất vả hay tất bật như thường thấy ở những thằng lính chiến. Lão nói, chỗ lão “hòa bình lắm”. Thành ra tạo cho con người lão như vậy cũng phải.

     Câu chuyện trên hoàn toàn tôi không phải lục lọi trí nhớ, “máy ghi âm” hóa ra còn tốt, đảm bảo không bỏ xót chi tiết nào.

. . . (hết chuyện ĐƯỜNG  HỒ CHÍ MINH TRONG LÒNG SÀI GÒN)    

Đoàn CCB sinh viên tại Nghĩa trang LS Trường Sơn

Các CCB SV tại NTLS Trường Sơn

.
     "Bè lũ bốn tên", từ phải qua: 6971, LXT, TLT, TTNL

Một chuyến đi không thể nào quên, vì hôm đó may mà có" biển đỏ " trước xe không thì không đi được vì các giáo dân đang dựng lại "nhà thờ đổ" tại ĐH -QBB

Hihi. Trong 4 bác thì bác Như Lệ phong độ nhất. Bây h bác công tác ở ĐH GTVT ạ?

Bác ấy là giảng viên khoa Lý ĐHGTVT

Bác TTNL có chuyên mục này tôi rất thích (....cười ra nước măt )
Bác hãy bình luận về bức ảnh này . Đây là một người lính trinh sát thực thụ đấy. Anh đang tư duy hay làm gì đây?

Đây là NTLS Triệu Vân (nam Cửa Việt) chắc là trong lúc chờ đợi để hóa vàng cho đồng đội, có phải thế không thaiminhghung ?

Nhớ chiều hôm đó xe của chúng ta ra tới Đồng Hới, từ đường 1 rẽ vào Nhật Lệ để tìm nhà nghỉ, đi qua nhà thờ Tam tòa mới biết mấy hôm nay giáo dân bị kích động đòi lấy lại nhà thờ này. Xung quanh nhà thờ, các đơn vị CSCĐ được trang bị rất ghê răng chặn hết các ngả đường đi qua. Phía bên kia đường từng đám giáo dân đang tập trung. Thấy xe tôi xuất hiện, CSCĐ giơ dùi cui định bắt xe quay lại nhưng khi thấy tấm băng-rôl đỏ treo ở đầu xe CỰU CHIẾN BINH - SINH VIÊN VỀ VỚI THÀNH CỔ QUẢNG TRỊ hàng ngũ của CSCĐ giãn ra để xe chúng tôi đi qua. Chúng tôi giơ tay chào cám ơn họ, nếu như không có cái băng đỏ này chắc cũng sẽ cho xe qua vì trên xe có tới 5 TB (thaiminhhung, TTNL, 6971, Minh điếc và LXT)  

Một bức ảnh nữa em tạm đặt tên ..." Hôm nay ta đã về khi toàn thắng; Về với mái trường yêu ta xây những ước mơ , mà ta hằng ấp ủ bao lâu rồi.."  Các bác nhìn xem " Người lính Trinh sát" có " hoành tráng không" ?

     Một bức ảnh đầy biểu cảm, chộp được thần thái của anh lúc đó.
     Một nỗi buồn mênh mang khôn tả.
     Nước mắt cứ chảy vào trong, nhất là khi ở bên cạnh đồng đội đã hy sinh
     Nỗi buồn người lính, có bao giờ nguôi !

Cái tay "trinh sát thực thụ" trong ảnh có vẻ rất "Măng-giê-phô-tô" - Tiếng Pháp bồi, tạm dịch là "ăn ảnh", do vậy cánh thợ săn ảnh (paparazzi) như thaiminhhung, trong đó có cả 6971, rất thích "chộp" hắn.

Thằng cha "lính trính sát" này hình như hắn chỉ thích đọc sách bằng giấy thôi, chứ kích mãi mà chưa thấy hắn ta lên mạng mà xem ảnh của chính hắn và đọc những kỷ niệm của anh em mình. Hắn ta cũng đọc nhiều sách và viết chắc là hay đây. Nhưng vì hắn ta đang giữ cái chức " Vua của các đầy tớ" nên cũng bận, thành ra chưa có thì giờ, hoặc trình độ CNTT ở mức chưa biết vào nên có thể thông cảm được./.

Thế mà cứ tưởng rằng "BITIS NÂNG NIU BÀN CHÂN VIỆT". Mới đi có 3 năm đã đứt quai rồi! ;D

Đây cũng là "một người lính trinh sát " khi chụp ảnh anh đề nghị lấy toàn cảnh cứ điểm Đầu Mầu, lúc đó trời nắng to rất nóng, Nhìn bấy giờ chỉ thấy núi đồi và một mầu xanh ầy sức sống chứ không còn một mầu đỏ ối của đất bazan như khi chúng ta hành quân qua đây, trông anh đứng đầy vẻ hồ hởi và tự tin.

.
    Đây cũng là hai lính trinh sát

Bạn TTNL lai lôi anh bạn chia tay của tôi 28/6/75 tại CC Nuoc Trong đến cầu Đầu Mầu QT đứng với anh cưu TS rồi. Trả bản quyền đấy nhé.

      Quả thật! Tôi quá phục TTNL về CNTT vì đã ghép được ảnh của tmh&TVprc25 để có một bức ảnh của một người, thời gian cách nhau 36 năm, bác TVprc25 đừng buồn, vì thế hệ anh em mình vẫn còn có người có thể làm được những điều mà người ta nghĩ chỉ có thế hệ 8x làm được.

       Tôi sẽ cố lục lọi trong kho ảnh của mình những bức ảnh gần đây, và bác TVprc25 cố gắng tìm trong kho ảnh của bác những tấm hình đen trắng, chúng ta cùng post lên để bác TTNL sẽ cho chúng ta những bức ảnh " so sánh" .

         Tôi nghĩ các bạn trên mạng sẽ cảm thấy chúng ta là những U60 nhưng vẫn rất yêu cuộc sống và có trách nhiệm với nhau, với đồng đội vì chúng ta là những người thuộc thành phần"Tạch tạch sè" mà.   
       
      Quả thật khi có diễn đàn này, chúng ta cũng phát "nghiện" cũng như những người đang"yêu nhau". Nếu ngày nào không lên diễn đàn thì có cảm giác thiếu một cái gì đó. Có phải không các bác?

.
     CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN

Đêm 29/4/1975

     Quãng nửa đêm, đại quân từ phía Thành Tuy Hạ ùn ùn kéo tới. Trung đoàn 101, trung đoàn 46, trung đoàn 18, rồi xe tăng và rất nhiều xe chở lính. Cuối cùng là xe kéo pháo 85, 105 và pháo cao xạ 37 ly. Con đường trở nên ùn tắc. Người, xe, tăng pháo rùng rùng chuyển động. Tôi không còn phân biệt được đơn vị nào với đơn vị nào. Tất cả đều kéo về phía bờ sông. Khoảng 3 giờ sáng, tôi thấy sư trưởng Tâm, trưởng phòng tham Mưu Ngoan từ những chiếc xe Commăngca cũng đã tới ven sông. Pháo 85 và pháo cao xạ 37 ly được dàn hết ra bờ sông để bắn thẳng qua sông sang bờ bên kia. Tất cả các đơn vị đều rộn rịch chuẩn bị vượt sông.
    
     Đêm tối, chưa nhìn được bờ sông bên kia. Chúng tôi chỉ có thể nhìn thấy những ánh đèn lốm đốm sáng của các căn nhà. Nổi bật nhất là mấy cái tàu chiến của địch đang đậu ở căn cứ Cát Lái. Các cửa sổ nhiều tầng của các con tàu hầu hết đều có ánh đèn. Không biết địch đang làm gì. Liệu có phải chúng tập trung tàu và dùng hỏa lực mạnh của các tàu để chống trả cuộc vượt sông của chúng tôi. Hay là chúng vẫn không hay biết gì bờ bên này, hay là chúng đang lục tục chuẩn bị tháo chạy.

      Khoảng 3 rưỡi hay 4 giờ (bây giờ không nhớ chính xác), một phân đội trinh sát được điều động. Phân đội sẽ vượt sông trước, lập đầu cầu bên kia. Anh Nguyễn Phẩm Hạnh, trợ lý ban 2 trực tiếp chỉ huy phân đội Anh Hạnh người Bình Định, sau này anh là người duy nhất của sư 325 về sinh sống ở Long Thành. Thông tin có Nguyễn Đức Duyên, lính trinh sát kỹ thuật đeo PRC25 để trực tiếp đàm thoại với ban 2 và phòng tham mưu. Tôi không biết người đối thoại trực tiếp với Duyên ở bờ bên này là ai. Chắc chắn là một hai lính của a12 và thông tin sẽ trực tiếp đến thẳng tham mưu trưởng Ngoan. Phân đội khoảng tám, chín hay mười người (bây giờ không nhớ rõ). Tôi chỉ còn nhớ chính xác có Tất y tá, Quynh a trưởng a4 và tôi. Những người khác thì nhớ không chắc chắn lắm. Hai chiếc ghe máy của du kích sẽ chở chúng tôi qua sông trước khi trời sáng.

     Tôi vẫn còn nhớ như in hình ảnh thủ trưởng Ngoan chạy đi chạy lại điều hành các khẩu pháo vào trận địa và trực tiếp trao đổi kế hoạch tác chiến với các chỉ huy pháo và các đơn vị bộ binh chuẩn bị vượt sông. Tôi là một thằng rất hay để ý mọi chuyện nhưng không phải là tay nghe trộm. Do đó tôi cũng chạy lăng xăng để xem pháo binh triển khai. Khi đi ngang qua chỗ các thủ trưởng trao đổi với nhau tôi cố gắng đi nhanh để không nghe lỏm nội dung trao đổi.

     Thật là hoành tráng. Nếu tất cả các khẩu pháo này mà bắn trực xạ sang bờ bên kia, cách 800 mét, thì không có gì có thể chịu đựng được. Cho dù hỏa lực của mấy cái tàu HQ2, HQ9, . . .của địch có hỏa lực mạnh đến đâu, nếu chúng không muốn tan tành thì chỉ có nước chạy. Nói chạy là phải chạy sớm chứ muộn thì cũng tiêu. Khống chế và dọn bờ bên kia như thế này thì chắc chắn không gì bằng rồi.

     Vấn đề là làm sao đưa nhanh bộ đội sang sông để tiến vào Sài Gòn. Đây đúng là chỗ bến phà Cát Lái. Nhưng không có phà. Có thể các con phà ở bờ bên kia, cũng có thể địch đã cắt phà và di chuyển đi chỗ khác. Không biết các cụ sẽ xoay sở thế nào.

     Chúng tôi cũng rất nóng ruột chờ ghe của du kích. Rồi thuyền cũng đến nhưng còn hơi sớm. Thời điểm chúng tôi chọn được ấn định sao cho khi đi trên sông địch không nhìn thấy rõ và tưởng là thuyền máy của dân đang chạy sang bên địch. Chờ đợi làm cho mọi người hồi hộp và bồn chồn. Không biết trong đầu mọi người có lo lắng không, có sợ sệt không hay là căng thẳng ? . . . Riêng tôi, chẳng nghĩ gì, chẳng lo gì, chẳng căng thẳng nhưng rất sốt ruột.

     Về sau này, sau 30/4, có lúc tôi cũng chợt nghĩ : “ Biết đâu mình đã có thể chết trước lúc bình minh !”. Nghĩ vậy, bấy giờ mới thấy ghê ghê.

. . . (còn nữa)

Tái bút :    Mấy hôm tới tôi phải đi công tác, nên có thể chưa viết tiếp được. Mong anh em thứ lỗi !

Chúc Bácthượng lộ bình an! Nhưng nếu có phải "cách ly, cấm trại" thì cũng xin bác nới tay cho thằng cháu con ông cậu của chị dâu thằng bạn tôi, năm nay nó cũng là sỹ tử. Còn chuyện Vượt sông Đồng Nai, bọn tôi bình tĩnh đợi, bác đừng lo "Lộ đề".

            Bác TTNL thân mến :
      Tôi đoán chắc là bác đi làm n/v của thầy giáo, trông thi ĐH và chấm thi nữa. Chúng tôi mong bác đừng" hắt hơi, sổ mũi" để tiếp tục viết cho  chúng tôi còn được đọc, được thấy trình độ CNTT của bác qua những bức ảnh ghép "nối quá khứ và hiện tại". Mong sớm được gặp bác trên diễn đàn.

Hôm nay muốn gặp TTNL nhưng không gọi điện đươc , anh em đoán bác này chắc bị "dốt" rồi  đến di động cũng phải tắt. Thầy giáo đến mùa thi thì phải chấp nhận thôi

Quả thật vắng TTNL trên mạng chúng tôi rất nhớ anh, vì không được xem những bức ảnh ghép  của những người lính trinh sát gần 40 năm trước và ảnh hiện nay, mong anh sớm hoàn thành nhiệm vụ và vào mạng để buôn chuyện với chúng tôi và tiếp tục những thao tác ghép ảnh./.

Chào bác Thaiminhung phóng viên chiến trường của ae Cựu ta, chuyên 3 người tên Hùng của bác vẫn túc tắc đấy chứ, thấy tốc độ khoan nhặt quá. Mong các số tiếp của bác.

Trong khi bác chờ lão TTNL đi công tác về để được thưởng thức tiếp những bức ảnh ghép quá khứ với hiện tại điệu nghệ, gửi bác ngắm tạm bức ảnh ghép thật của 2 lính TS, trong đó có 1 người tên Hùng của bác:

Không biết các bác thế nào, chứ 6971 không thể nhịn cười được khi xem ảnh! Tuyệt tác, tuyệt  tác.

Chào các bác
       Em vẫn đang túc tắc để viết, đang cố chọn lọc những gì mà Bác LXT đã viết thì em không nêu lại nữa, thành ra đang phải cố lục lại trí nhớ để hồi tưởng tưởng lại, những ngày tháng cách đây 39 năm, mà phải là sự thật, chứ mình không nói khác được. Nhưng vì trong quá trình lục lại em đã tìm được nột số ảnh của chiến hữu, post lên để góp vui , xin những lời góp ý và bình luận của các bác cho thêm phần rôm rả.
       Bác LXT cấp bậc trên mạng hiện nay đã là Trung tá có rất nhiều bài viết hay và sâu sắc, mình chỉ " minh họa" vài tấm ảnh cho thêm phần sinh động và làm nền cho bác ấy , để bác mõ tiếp tục vui và nhiệt tình với anh em mình.

       Hôm nay em có việc phải đi vắng nên trong ba, bốn ngày nữa vắng mặt trên diễn đàn mong các bác thông cảm ./.

Bác Như Lệ chiến ác quá, các sĩ tử thành tử sĩ hàng loạt. Cũng may trận chiều mùng 4 tháng 7 cháu không phải ôm đầu máu mà chạy. Đề không khó nhưng khá dài bác ạ

.
     Xin lỗi anh em !

     Tôi vừa về đến nhà. Có ảnh Lê Tấn Hổ. Hiện anh nằm ở nghĩa trang quân khu V.
Nghĩa trang nằm gần đối diện với trường quân chính quan khu

Chào TTNL, welcome back.
Nhìn tấm ảnh TTNL viếng mộ bạn H. mà thấy nao nao nhớ bạn của chúng ta.
( bạn H không hút thuốc lá đâu nhé, mà bạn TTNL hút thuốc từ bao giờ thế, ngày trước bạn không hút thuốc mà chỉ thích nhìn bạn mình hút thôi mà ).

.
     TANVINHprc25 !

     Đây là vị trí bác và tôi chụp hình chung với các cháu học sinh Trần Cao Vân và vị trí bãi cỏ nam cầu Trường Tiền mà bác đã chụp tôi trong tư thế tương tự. Cũng là những ngày đầu tháng 7. Đã 36 năm rồi.

Tôi vô tâm quá, vào Huế, ở Huế bao nhiêu lần thế mà chẳng khi nào đến lại những nơi ấy. Có lẽ bây giờ thăm lại những chốn xưa kỉ niệm vẫn không muộn phải không TTNL.

.
     Chuyện vượt sông Đồng Nai - Tiến vào Sài Gòn tôi mới viết được một đoạn. Từ 29/6 đến nay đã mười mấy ngày mới viết tiếp được. Để anh em tiện theo dõi, xin post lại đoạn đầu cùng với đoạn tiếp theo.


     CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN


Đêm 29/4/1975

     Quãng nửa đêm, đại quân từ phía Thành Tuy Hạ ùn ùn kéo tới. Trung đoàn 101, trung đoàn 46, trung đoàn 18, rồi xe tăng và rất nhiều xe chở lính. Cuối cùng là xe kéo pháo 85, 105 và pháo cao xạ 37 ly. Con đường trở nên ùn tắc. Người, xe, tăng pháo rùng rùng chuyển động. Tôi không còn phân biệt được đơn vị nào với đơn vị nào. Tất cả đều kéo về phía bờ sông. Khoảng 3 giờ sáng, tôi thấy sư trưởng Tâm, trưởng phòng tham Mưu Ngoan từ những chiếc xe Commăngca cũng đã tới ven sông. Pháo 85 và pháo cao xạ 37 ly được dàn hết ra bờ sông để bắn thẳng qua sông sang bờ bên kia. Tất cả các đơn vị đều rộn rịch chuẩn bị vượt sông.
     
     Đêm tối, chưa nhìn được bờ sông bên kia. Chúng tôi chỉ có thể nhìn thấy những ánh đèn lốm đốm sáng của các căn nhà. Nổi bật nhất là mấy cái tàu chiến của địch đang đậu ở căn cứ Cát Lái. Các cửa sổ nhiều tầng của các con tàu hầu hết đều có ánh đèn. Không biết địch đang làm gì. Liệu có phải chúng tập trung tàu và dùng hỏa lực mạnh của các tàu để chống trả cuộc vượt sông của chúng tôi. Hay là chúng vẫn không hay biết gì bờ bên này, hay là chúng đang lục tục chuẩn bị tháo chạy.

      Khoảng 3 rưỡi hay 4 giờ (bây giờ không nhớ chính xác), một phân đội trinh sát được điều động. Phân đội sẽ vượt sông trước, lập đầu cầu bên kia. Anh Nguyễn Phẩm Hạnh, trợ lý ban 2 trực tiếp chỉ huy phân đội Anh Hạnh người Bình Định, sau này anh là người duy nhất của sư 325 về sinh sống ở Long Thành. Thông tin có Nguyễn Đức Duyên, lính trinh sát kỹ thuật đeo PRC25 để trực tiếp đàm thoại với ban 2 và phòng tham mưu. Tôi không biết người đối thoại trực tiếp với Duyên ở bờ bên này là ai. Chắc chắn là một hai lính của a12 và thông tin sẽ trực tiếp đến thẳng tham mưu trưởng Ngoan. Phân đội khoảng tám, chín hay mười người (bây giờ không nhớ rõ). Tôi chỉ còn nhớ chính xác có Tất y tá, Quynh a trưởng a4 và tôi. Những người khác thì nhớ không chắc chắn lắm. Hai chiếc ghe máy của du kích sẽ chở chúng tôi qua sông trước khi trời sáng.

     Tôi vẫn còn nhớ như in hình ảnh thủ trưởng Ngoan chạy đi chạy lại điều hành các khẩu pháo vào trận địa và trực tiếp trao đổi kế hoạch tác chiến với các chỉ huy pháo và các đơn vị bộ binh chuẩn bị vượt sông. Tôi là một thằng rất hay để ý mọi chuyện nhưng không phải là tay nghe trộm. Do đó tôi cũng chạy lăng xăng để xem pháo binh triển khai. Khi đi ngang qua chỗ các thủ trưởng trao đổi với nhau tôi cố gắng đi nhanh để không nghe lỏm nội dung trao đổi.

     Thật là hoành tráng. Nếu tất cả các khẩu pháo này mà bắn trực xạ sang bờ bên kia, cách 800 mét, thì không có gì có thể chịu đựng được. Cho dù hỏa lực của mấy cái tàu HQ2, HQ9, . . .của địch có hỏa lực mạnh đến đâu, nếu chúng không muốn tan tành thì chỉ có nước chạy. Nói chạy là phải chạy sớm chứ muộn thì cũng tiêu. Khống chế và dọn bờ bên kia như thế này thì chắc chắn không gì bằng rồi.

     Vấn đề là làm sao đưa nhanh bộ đội sang sông để tiến vào Sài Gòn. Đây đúng là chỗ bến phà Cát Lái. Nhưng không có phà. Có thể các con phà ở bờ bên kia, cũng có thể địch đã cắt phà và di chuyển đi chỗ khác. Không biết các cụ sẽ xoay sở thế nào.

     Chúng tôi cũng rất nóng ruột chờ ghe của du kích. Rồi thuyền cũng đến nhưng còn hơi sớm. Thời điểm chúng tôi chọn được ấn định sao cho khi đi trên sông địch không nhìn thấy rõ và tưởng là thuyền máy của dân đang chạy sang bên địch. Chờ đợi làm cho mọi người hồi hộp và bồn chồn. Không biết trong đầu mọi người có lo lắng không, có sợ sệt không hay là căng thẳng ? . . . Riêng tôi, chẳng nghĩ gì, chẳng lo gì, chẳng căng thẳng nhưng rất sốt ruột.

     Về sau này, sau 30/4, có lúc tôi cũng chợt nghĩ : “ Biết đâu mình đã có thể chết trước lúc bình minh !”. Nghĩ vậy, bấy giờ mới thấy ghê ghê.

. . (còn nữa)


     CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 2)

Mờ sáng 30/4/1975

     Càng gần sáng, sương xuống càng nhiều. Khắp mặt sông trở nên mờ ảo. Thật là may mắn, màn sương làm cho ta và địch vẫn nhìn thấy nhau nhưng không thật rõ. Chúng tôi vượt sông thì địch sẽ nhìn thấy nhưng sẽ không nhìn được sắc lính tráng trên thuyền. Tại sao chúng tôi không vượt sông sớm hơn ? Câu hỏi trong đầu mọi người dường như anh Hạnh đọc được, hay là anh thấy mọi người bồn chồn, nên nói :

-    Đừng sốt ruột ! Chờ hỏa lực chuẩn bị xong đã. Nếu có bị lộ thì mình sẽ được pháo bắn iểm trợ và khống chế
     địch để tụi mình vượt sông. Dứt khoát phải vượt sông bằng được. Rõ chưa ?
-    Rõ !
-    Mọi người chú ý, khi tới bờ, nhớ bám sát nhau, tiến sát vào căn cứ Cát Lái. Càng giữ được bí mật càng tốt.
     Nhớ tiến theo đội hình sâu đo. Hai người tiến trước, mọi người phía sau iểm trợ, sau đó đến 2 người tiếp theo,
     cho đến hết. Rõ chưa ?
-    Rõ !
-    Quynh đi đầu tiên, Như Lệ đi sau cùng bảo vệ cho Duyên.
-    Rõ !
-    Duyên nhớ canh máy liên tục, phải đảm bảo bất cứ lúc nào cũng thông thoại. Báo cáo tình hình liên tục về
     bên này. Chỉ khi nào có lệnh của tôi mới được yêu cầu bắn pháo. Rõ chưa ?
-    Báo cáo rõ ! – Duyên trả lời.

     Tôi hơi bực và hơi buồn, cảm giác như bị thất sủng. Đành rằng thằng Quynh rất xông xáo và nhanh nhẹn, nó đi đầu cũng tốt. Nhưng vốn đã quen đi đầu, lần này tôi bị đi cuối nên hơi tủi tủi. Giá như chỉ huy phân đội là đạị trưởng hay đại phó thì thường tôi vẫn được cử đi đầu hoặc trong lúc đang lúng túng thì tôi chủ động vọt lên trước. Đằng này, trước khi xuất quân, anh Hạnh phân công rõ ràng, bài bản, thành ra hết cựa. Tôi cứ lăn tăn không hiểu trong đầu anh nghĩ gì mà gí tôi xuống đuôi. Cho đến bây giờ tôi vẫn băn khoăn mà chưa có lúc nào hỏi lại anh Hạnh. Cái đuôi ấy có anh Hạnh, rồi đến Duyên và cuối cùng là tôi.

     Chúng tôi xuống thuyền. Hai chiếc thuyền máy nổ máy. Đây là hai chiếc ghe nhỏ và dài, kiểu ghe nam bộ. Chỉ có hai du kích đứng cuối thuyền điều khiển còn lại cúi rạp xuống, súng lăm lăm hướng về phía trước. Màn sương vừa đủ để chúng tôi có thể nhìn thấy căn cứ Cát Lái và hai chiếc tầu của hải quân địch đang đậu ở đó. Chắc chắn khi chúng tôi lao ra giữa dòng nước thì địch cũng nhìn thấy. Hy vọng là chúng tưởng là thuyền của dân chạy sang phía chúng mà không bắn ẩu.

     Hai chiếc thuyền chếch mũi, ngược dòng nước và lao ra sông khá nhanh.

. . . (còn nữa)

@TTNL: Trưa qua chúng mình đi đám hiếu nhà TLT được nghe bác kể chuyện về ông Thời mà tôi cứ ám ảnh câu nói của bác: Một dũng sĩ diệt Mỹ của trận Núi Thành năm xưa, dọc ngang chiến trận cho đến khi về nghỉ hưu. Bây giờ 2 vợ chồng già phải cầm cố sổ hưu để lấy tiền cho con đi học... 

Sao cuộc đời giành cho những con người như thế nhiều bất công như vậy hả bác :-[ :-[ :-[

@lexuantuong: những chuyện như vậy có thiếu gì. Bản thân bác, tôi và anh em mình ai cũng chẳng đã được hưởng một phần sự bất công đó. Còn chuyện con cái cũng lắm trớ trêu. Tôi có thằng bạn, hơi tiêu cực một tí, khi nói về con trai, cậu ấy bảo nó mới là bố em, nó bảo gì vợ chồng em cũng phải nghe, nó đòi gì vợ chồng em cũng phải chiều. Đấy là các ông con còn chịu học hành cho mình nhờ. Anh bạn cùng học với tôi ở ĐHKTQS có cậu con trai đã đi sớm từ lâu do tệ nạn nghiện hút...nghĩ nhiều lúc cũng nản bác ạ.

@chienc3 & @TTNL : Nhiều khi cũng phải tự an ủi rằng dù sao mình còn may mắn hơn rất nhiều vì đã được trở về không như nhiều anh em đồng đội của mình luôn sống mãi với tuổi 20 :( :( :(

 Bác TichTuongNhuLe !
 Trong chiến dịch Giải phóng tp Huế 3.1975 mũi tiến công của Quân giải phóng từ phía Nam tp Huế đánh hất ngược về hướng Bắc , E101 đã tiến trên dọc đường QL1 và về ngang đồn Truồi nằm bên bờ Bắc sông Truồi , 1 người lính quân giải phóng nào đó của E101 đã bắn quả đạn B41 hay B40 gì đó vào đồn Truồi của lính VNCH , vết tích còn để lại đến ngày hôm nay .
 Bác TichTuongNhuLe có biết là ai đã bắn phát đạn B đó không ? Người lính đó hiện nay còn sống không , hiện nay làm gì ? Quê anh ấy ở đâu ?
 Nhiều người dân vùng quê xã Lộc An và cả Lộc Điền huyện Phú Lộc vẫn hay nhắc lại hình ảnh người chiến sỹ giải phóng trong buổi sáng hôm đó .

  (http://i973.photobucket.com/albums/ae216/hieu1960/014.jpg)
  Đồn bốt Truồi của lính VNCH cũ nằm sát đường QL1 bên bờ Bắc con sông Truồi , di tích còn lại là cái bốt cao với vết đạn B còn để lại 1 lỗ tròn gần tháp .
 Hiện nay cả khu vực đồn Truồi đã trở thành cái chợ của xã Lộc An sau khi được tháo dỡ hàng đống mìn cùng hàng rào dây thép gai , xưa kia nơi đây địch đã tra tấn và sát hại rất nhiều chiến sỹ Cách mạng trong vùng .

 (http://i973.photobucket.com/albums/ae216/hieu1960/012.jpg)
 Cầu Truồi trước giải phóng là cái cầu bằng gỗ tạm do lính Mỹ xây dựng , năm 1976 đã được nhà nước xây dựng lại bằng bê tông chắc chắn , chiếc cầu sắt của đường sắt trong chiến tranh đã từng bị đánh sập và đã được sửa chữa lại như hôm nay

Bức ảnh Bốt Truồi ấn tượng quá. Nó làm tôi nhớ lại và tiếc nhớ Bốt Đông Hà. Không biết đến bây giờ, bốt Truồi có còn như trong ảnh không, hay cũng được "giải phóng mặt bằng" rồi? Nếu vẫn còn thì ai quản lý di tích này, hay bỏ hoang (vô xem miễn phí). Thấy hình như có mái, hay cờ, hay anten trên nóc. Bác BinhYen nói nó nằm trên (hay sát) QL1, bên bờ sông. Nom trong ảnh không thấy sông, không thấy QL1. Nó cách Huế bao xa. Hỏi để dịp nào qua Huế tạt qua ngưỡng mộ một di tích quý.

Tôi là lính trinh sát, ít được bắn đạn thật (AK). B thì chưa bao giờ được sờ vào chứ chưa nói gì chuyện bắn. Vì thế mới ngây thơ hỏi: Cái vết hoang hoác tít trên cao của bôt có phải là vết đạn B không?

Góp sức với bác 6971 nhé  ;D:
nguồn: http://truongchinhtrina.gov.vn/DNews.aspx?NewsID=307. Tội mỗi cái là bác

     Bài viết trên của bác Lê Văn Minh về cơ bản là đúng các sự kiện. Tuy nhiên có nhầm lẫn về thời gian một chút. Bác ấy phải sửa lại thời gian lùi thêm một ngày. Ta nhớ rằng, Mỹ đã rút từ ngày 28/4/75. Lúc đó sân bay Tân Sơn Nhất vẫn sử dụng được. Đêm 28/4 mới giải phóng được Nhơn Trạch và sáng sớm 29/4 pháo 130 của ta mới bắn vào sân bay, làm cho sân bay không còn sử dụng được và Mỹ cùng với di tản của VNCH mới phải sử dụng trực thăng trên nóc tòa đại sứ và các nơi khác để di tản.

     Về ngày giờ thì nhiều bác bây giờ nhớ không chính xác. Trí nhớ của tôi trùng với những tư liệu của "Đại Thắng Mùa Xuân" của đại tướng Văn Tiến Dũng. Chuyện này tôi đã viết với tiêu đề "Nhơn Trạch, Thành Tuy Hạ" trong topic "Những Chuyện Không Thể Quên - Cười Ra Nước Mắt".

     Cái lô cốt đầu cầu Truồi nằm ở bắc cầu. Hiện nay là chợ Lộc An.
     
     Bức ảnh dưới đây tháy toàn bộ Bạch Mã, dãy Lưỡi Cái, mom Kim Sắc, căn cứ Lương Điền, cầu Truồi đường sắt và đường bộ, lô cốt đầu cầu.

     Ai bắn lủng lô cốt thì không rõ, chăc phải truy tìm qua các đồng đội thôi.

Chào các bác, tôi xin góp vài lời "biết đâu tâu đấy", nếu theo đoạn kể trên thì cánh Đông của 325 đánh căn cứ Long Thành dễ quá, rồi
tiến quân đến bến phà Cát Lái nhanh quá, đơn vị nào của cánh quân này vào đến Dinh ĐL lúc 11g45' 30/4 nhỉ ?
Về thời gian, nếu là nhớ lại đôi khi có thể không chính xác nhưng về sự kiện và vụ việc, là người trong cuộc chúng ta có lúc, có thể vô tình nói quá, cường điệu và văn học quá.

Những ngày này, tôi có ghi chép như sau, xin trích để tham khảo:

26/4:...Hôm nay mở màn Chiến dịch HCM. Thủ trưởng Ban 2 nói vậy. Khoảng 17g, hướng SĐ bắt dầu cấp tập pháo đánh quận lỵ Long Thành...
27/4: ...Mũi TS anh Chiêm (C phó C20 SĐ) bám địch hướng Bà rịa-Vũng Tàu từ sáng 22/4 ( chạm đánh địch trên đường 2) nay đã trở về do nhận thông tin chuyển hướng chậm. A12 TSKT có 1 nhóm gồm aVinh, Hùng và Định được cử đi với mũi TS tiền tiêu. Đêm ta và địch đanh nhau dữ dội tại Quận lỵ Long Thành.
28/4: Sáng lên đường, tiến qua Quận lỵ LT, dừng lại tại xã Phước Lộc, ria đường 25.  Ở gần làng này quân ta vẫn đang truy kích tàn quân ngoan cố chống cự. A 12 theo a Kim trợ lý Ban 2 tiến lên phía trước, a Luyến TB và a Tỉnh TL và 1 tổ  A 12 gồm Công, Thảo và tôi đi sau.
Giải phóng Long Thành không đễ dàng như Phan Rang, Phan Thiết....
29/4: Tổ TSKT tiếp tục nắm tin tức địch phục vụ tin tức tại chỗ cho Thủ trưởng Ban 2. 13g lên đường. Dừng lại ở Long Tân. Khoảng 16.30-15.00g địch rút chạytrên sông Đồng Nai bắn loạn xạ vào làng, ban đầu tưởng bị tàn quân tập kích, bộ đội triển khai ra rìa làng, vào các vườn bắn trả xối xả ra sông...
Làm tin TSKT từ 18g-21g thi lên đường. xe tăng, pháo binh, bộ binh rầm rập trên đường qua Nhơn Trạch. Dân gồng gánh, bồng bế, xe cộ nườm nượp trên đường trở về nhà, đường ùn tắc, bộ đội tiến quân bị chậm lại. Tảng sáng dừng lại tại bến phà Cát Lái.
30/4: ...Trinh sát SĐ tổ chức toán vượt sông có du kích địa phương chuẩn bị sẵn thuyền đưa đường. Trới sáng hẳn, bộ đội ùn lên tại đây đông như hội. Lúc này trên sông khu vực bến phà và bên kia sông khu căn cứ Hải quân Cát Lái vẫn còn địch chông cự, khoảng 06.30g súng nổ loạn xạ một hồi, hơn cả chiều qua tại Long Tân. Khoảng 8-9g với áp lực của pháo ta đặt gần rìa sông bắn thẳng, mấy tàu địch trên sông bị trúng đạn, địch trong căn cứ Hải quân Cát Lái rút chạy, ta làm chủ hoàn toàn bến phà.Các đơn vị đi sau giờ đã tới cả, ùn ả cả một đoạn đường ngắn ra tới tận cầu phà. Tất cả náo nức chờ tàu phà bên kia sang để qua sông.
Lúc này khung cảnh ở đây đã trở nên tĩnh lặng nhưng lại đầy vẻ dữ dội. Măt nước sông Đồng Nai đục ngầu, cuốn theo gỗ, ván, rác và quần áo lính lập lờ trôi. Gần bờ bên kia mấy chiếc tàu bị pháo ta bắn trúng vẫn đang cháy nghi ngút những cột khói. Xa xa phía xa lộ Biên Hòa-SG lửa khói cũng còn đang u ám một vùng trời....

( Bác TTNL : về thời gian tôi nghĩ bác nhớ khớp với ghi chép của tôi )

Ảnh mới chụp hồi tháng 2.2011 đấy bác sauchinbaymot ạ . Có 1 điểm trùng giữa bức ảnh của BY và bác TichtuongNhule chụp thời điểm 9.7.2011 là bên bờ Bắc bên phải của đường sắt vẫn còn cái cần cẩu lơ lửng vươn cao đó , chẳng biết họ đang làm gì mà để cái cần cẩu ở đấy lâu thế . ;D
 Đúng như bác sauchinbaymot nói cái đồn bốt Truồi này phải được tu bổ gìn giữ để trở thành di tích lịch sử mới đúng với giá trị của nó , nhưng chắc do tỉnh Thừa Thiên Huế còn nghèo nên chưa thực hiện được và vẫn giữ nguyên cái bốt sừng sững đứng cùng thời gian .
 BY được nghe nhiều người lớn tuổi kể lại về cái đồn bốt này có từ thời Pháp thuộc , 1 SQ chỉ huy ở đồn này trước năm 1945 từng là con em dân địa phương tên là Đội Can , ông ta có nhiều nợ máu với dân ở đây , sau này làm tới tỉnh trưởng tỉnh Quảng Nam và bị VC tiêu diệt , hiện mộ ông ta được chôn cách cầu Truồi hướng lên núi bên phải bờ Nam cầu 3km .
 Năm 1946 khi Pháp quay lại xâm lược VN 1 lần nữa , Sư đoàn 9 nhảy dù của Pháp tiến từ Lào qua đã ngược từ ĐN đi ra thì bị 1 đơn vị của ta chốt giữ trên cái đồn bốt này chống trả quyết liệt khiến cho địch dồn tắc bên bờ Nam , nhưng vì lực lượng ta quá mỏng và vũ khí thô sơ nên buộc phải rút lên núi theo hướng bên phải đường QL1 (chỗ đặt cái cần cẩu). BY có người bác họ cũng tham gia trận đánh đó kể lại .
 Trong KCCM thì cái đồn bốt này địch vẫn giữ nguyên để kiểm soát đường QL1 và mặt sông Truồi , chiếc cầu Truồi nhiều lần bị QGP đánh sập và con sông Truồi 1 thời được lắp phà đưa phương tiện và người qua sông cho đến khi Mỹ dựng cầu mới bằng gỗ , những chiếc cọc gỗ thông ngâm dầu đóng chi chít dưới lòng sông của 1 chiếc cầu tạm , chiếc cầu sắt là cầu dành riêng cho tàu hỏa có từ thời Pháp cũng bị đánh sập khúc giữ và được dựng lại tạm bợ để cho tàu hỏa chạy tạm , dưới lòng sông những sọt đá bảo vệ chân cầu cùng dây thép gai bùng nhùng lan khắp 1 khu vực mặt sông chỉ để lại 1 lối đi bằng thuyền cho dễ kiểm soát của lính VNCH , ai léng phéng chèo thuyền gần cầu mà chưa được phép thì bị bắn chết giáng mà chịu .
 Theo BY được nghe từ nhiều người lớn tuổi ở đây kể lại những ngày cuối tháng 3.1975 đó chẳng biết bộ đội VC ở đâu ra mà lắm thế , họ hành quân rầm rầm trên đường từ các ngả đổ dồn về hướng đường QL1 , địch tan giã từng mảng chạy toán loạn . Lính VNCH chốt ở đồn Truồi rút chạy từ khi trời còn tờ mờ sáng theo dọc sông Truồi về phía đông bên bờ Bắc ra hướng Đầm đi theo đập Công trường sang hướng Mỹ Lợi rồi ra biển , 1 số nhỏ ở lại chốt giữ đánh cản chân bộ đội ngay đầu cầu , sau vài loạt đạn cùng phát đạn B nện trúng bốt đồn Truồi thì địch vội vàng chuồn thẳng , khẩu đại liên trên nóc bốt bị vứt chỏng trơ đó nửa tháng sau mới có lực lượng du kích địa phương trèo lên lấy xuống .
 Xưa kia cả 1 khu vực rộng này không có nhà dân , nhà ở gần nhất cũng cách đó 300m , mìn địch gài từ thời Pháp sang thời Mỹ đến khi ta tháo dỡ cả 1 đống to chở mấy xe tải mới hết . Sau này được xây dựng thành cái chợ cho người dân xã Lộc An và UBND xã cũng di dời về gần chợ . Dọc theo sông bên bờ Bắc hướng về phía đông xưa kia là những lũy tre lớn (chỗ cái nhà tường màu xanh bên phải bốt Truồi) từng là nơi địch thủ tiêu rất nhiều người chiến sỹ Cách mạng ở đó .
 Con sông Truồi khi xưa nước rất trong và sạch , nhưng từ ngày ta xây đập chắn nước trên chiến khu Khe Dài cũ lấy nước tưới tiêu cho đồng ruộng tạo nên cảnh hồ trên núi Trúc Lâm Thiền viện thì sông Truồi trở thành cái sông nước tù đọng rất bẩn , 2 bên bờ sông dân lấn sông xây dựng cùng chất thải ra sông khiến cho cuối nguồn càng bẩn không còn tắm giặt được nữa . Hiện nay tỉnh Thừa Thiên Huế đang có dự án cải tạo đường giao thông cho dân địa phương đi lại 2 bên đầu cầu không phải đi lên đường QL1 nữa cùng xây kè bờ sông giữ cảnh quan môi trường .
 Cái vết tròn tròn còn sót lại trên bốt đồn Truồi đó là phát đạn B của QGP bắn trúng ngày đó đấy bác sauchinbaymot ạ .

Không riêng gì 6971 mà tất cả chúng ta những người lính QT đều rất ấn tượng cái tháp canh Đông Hà trong những năm còn chiến tranh nổi bật giữa 1 đống hoang tàn của thị trấn Đông Hà ngay khi chúng ta từ mạn Cam Lộ ra gặp đường 9 và sau HĐ Paris, trên tháp  canh này ngạo nghễ 1 lá cờ giải phóng tung bay trên nền trời ĐH, dưới chân tháp canh là 1 đống chiến cụ của định bị quây lại, từ Dốc Miếu đi vào ta đã nhận thấy lá cờ trên tháp canh đó. Hình tượng hào sảng của lá cờ chiến thắng trên những gì còn lại của 2 kẻ xâm lược lớn nhất của TK 20. Tôi vẫn còn giữ tấm ảnh chụp tháp canh này sau khi HĐ Paris trên bìa tạp chí Sự kiện & Nhân chứng số tháng 1/2003.

 Cách đây mấy năm trong dịp anh em CCB ĐHXD có giúp Ban quản lý di tích danh thắng QT lập dự án khôi phục lại cầu treo Bến Tắt bị nước lũ phá hủy, chúng tôi có buổi làm việc với ông V là GĐ Sở GTVT Quảng Trị. Hôm ấy chúng tôi có tỏ vẻ luyến tiếc giá như cứ để tháp canh đó làm di tích thì giá trị về lịch sử là rất lớn. Ông GĐ cho biết những năm ấy ĐH chưa mở mang như bây giờ, cái tháp canh nằm ngay ngã 3 nơi đường 9 gặp đường 1, rất nhiều tai nạn đã xảy ra cho nên HĐND của tỉnh quyết định cho phá dỡ cái tháp canh đó và ông V chính là người chỉ huy việc phá dỡ đó.

Đúng là 1 giải pháp hết sức đơn giản và đã để lại bao luyến tiếc cho 1 lớp người như chúng ta ngày nay.

.
     Căn cứ Lương Điền xưa bây giờ là nơi đặt nghĩa trang xã Lộc Điền (ảnh chụp ngày 9/7/2011).

.
      CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 3)

     Hai chiếc thuyền ngược dòng nước một đoạn rồi rẽ sóng sang ngang. Mọi người ngồi rạp dưới lòng thuyền nhưng mọi con mắt đều hướng về phía trước. Bờ sông bên kia vẫn là hai chiếc tàu hải quân của địch và trong căn cứ Cát Lái vẫn có nhiều ánh đèn.

     Sau lưng chúng tôi, tất cả hỏa lực đã sẵn sàng nổ súng nếu có chuyện gì bất trắc. Khoảng cách chỉ là 800 mét sao tôi có cảm tưởng nó rất rộng. Sao chiếc ghe gắn máy lại chạy chậm như vậy. Sau này, khi kể lại, bạn tôi thường thêm “mắm, muối, hạt tiêu” vào cho câu chuyện vượt sông của trinh sát thêm đậm đà. Rằng, khi đang vượt sông thì địch phát hiện, bắn xối xả vào hai con thuyền. Rồi pháo binh của ta lên tiếng và cuộc bắn nhau rất quyết liệt. Cuối cùng thì hai con thuyền cũng sang được bờ bên kia. Tuy nhiên, sự thực hai con thuyền nhỏ không bị địch bắn một phát đạn nào và lúc chúng tôi vượt sông, không gian hoàn toàn tĩnh lặng. Lúc đó tiếng máy nổ của hai chiếc ghe nghe rất ầm ỹ và là động tĩnh duy nhất trên sông.

     Hai chiếc thuyền cập vào bờ gần như cùng lúc và khá gần nhau. Chúng tôi nhảy xuống thuyền, chạy lom khom trên mặt ruộng trống trải. Trời đã sáng, bến cập của chúng tôi thì ngay phía bắc căn cứ Cát Lái có vài trăm mét. Anh em nhanh chóng vận động trên đồng trống và ẩn nấp trên những bờ ruộng.

     Cứ hai người một, “cóc nhảy”, dịch chuyển dần áp sát với căn cứ. Trời đã sáng bảnh, không còn cách nào khác là phải tiến càng nhanh càng tốt. Tất cả các con mắt đều căng ra quan sát mọi động tĩnh của căn cứ, những ngón tay mấp máy đặt trong vòng cò, sẵn sàng nghoéo lại. Chỉ cần thấy một động tĩnh của địch trong căn cứ phát hiện ra toán trinh sát thì súng nổ. Súng AK của chúng tôi mà lên tiếng thì lập tức từ bờ bên kia các loại pháo sẽ lập tức khạc lửa.

     Duyên di chuyển phía trước tôi, liên tục đàm thoại về bên kia, báo cáo không có động tĩnh gì trong căn cứ. Mãi quãng 6 giờ sáng mới thấy bờ bên kia bắn mấy chiếc tàu chiến hải quân của địch có tính chất xua đuổi chứ không phải bắn hủy diệt. Hai chiếc tàu địch cũng có bắn trả chút ít gọi là rồi bỏ chạy thẳng. Không hề có phát đạn nào của ta bắn vào căn cứ Cát Lái.

     Chúng tôi quan sát thấy bờ tường phía bắc của căn cứ có một khoảng trống do bờ tường bị phá đổ. Anh Hạnh yêu cầu tiến thật nhanh vào Cát Lái qua khoảng tường đổ đó. Có vẻ như bờ tường này cũng mới bị phá, không biết vì sao. Sau này tôi mới nghĩ, có thể lính địch phá tường để nếu có bị tấn công thì có thêm lối thoát cho nhanh. Cũng có thể chúng phá tường để tuồn đồ đạc ra khỏi căn cứ mà không đi qua cổng chính. Lính rã đám biết là có thể làm những gì ?

     Cả toán trinh sát vượt qua chỗ tường đổ và lọt vào bên trong. Tất cả các tay súng đều lăm lăm chĩa về mọi hướng. Bây giờ mà nổ súng thì chúng tôi sẽ cùng chịu trận pháo của ta giã vào đầu, chung với lính địch. Nhưng, tất cả các ngón tay trỏ đều đã sẵn sàng nghoéo cò.

. . . (còn nữa)

TTNL:  sao ảnh trong topic tôi từ trang 7 -11 bị chèn màu, lỗi hay bị xóa, ông thạo về món này, xem giúp xem sao vậy . thks.

     Bác TANVINHprc25 ! Lỗi trong các ảnh bị hỏng khá nhiều mấy ngày gần đây. Theo tôi nghĩ, đây là lỗi từ máy chủ mà trang VnMilitaryHistory.net thuê bao. Chẳng làm gì được trừ khi bác post lại.

.
     Chiều nay bác Duyên (trong bài viết "Vượt Sông Đồng Nai . . .") gọi điện cho tôi, nói rằng. Hôm đó bác ấy chỉ cầm AK thôi chứ không đeo prc25. Hôm đó lính thông tin là của tiểu đội thông tin của c20 và trực tiếp dùng máy 2 oát để đàm thoại. Tuy nhiên cả bác Duyên và tôi đều không tài nào nhớ ra người lính thông tin đó. Thôi đành cứ gọi là Duyên cho nó tiện, mà không phải là bác "Duyên thật".

     Xin được sửa lại tên của anh Hạnh, trợ lý ban trinh sát sư đoàn. Tên anh ấy là Trịnh Phẩm Hạnh.

.
      CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 4)

     Cái góc căn cứ Cát Lái này có lẽ thật sự là chỗ ra vào của lính tráng trốn trại ra ngoài. Gần đó là một tháp nước khá cao. Tiếng loa của máy truyền tin rọc rẹc trên tai Thứ. Nó nói:

-    Báo cáo thủ trưởng, thủ trưởng Luyến nói sẽ bắn pháo ngay vào đây.
-    Nói ngay, chúng tôi đang ở trong căn cứ rồi, dừng ngay việc bắn pháo. Trong căn cứ có lẽ
     không có địch. Chúng tôi đang tiến vào trung tâm căn cứ. – Anh Hạnh nói.
-    Báo cáo, bên kia vẫn chuẩn bị bắn.
-    Nói lại đi, chúng tôi đang ở trong căn cứ rồi, đừng bắn. – Giọng anh Hạnh hơi gắt, có vẻ như
     anh đang bực mình vì bên kia không hiểu ý.

     Phải vài lần gào vào máy mà bên kia vẫn thông báo nổ súng vào Cát Lái. Cuối cùng mấy người xúm lại quát vào cái ống nói ^[1]:

-    Chúng tôi ở trong này rồi, đừng có bắn vào đầu chúng tôi. Trong này không có địch !
  
     Và rồi bờ bên kia cũng hiểu ra chuyện và hỏi lại, rất lằng nhằng. Anh Hạnh phải giằng lấy ống nói và quát:

-    Tôi Hạnh đây. Chúng tôi ở trong căn cứ Cát lái rồi. Trong này không có địch. Đề nghị cho bộ đội vượt sông !

     Chúng tôi chia nhau rà soát toàn bộ căn cứ. Tôi cũng bỏ chàng thông tin và cùng một đứa nào đó lùng sục dọc theo con đường từ chỗ tường đổ ra cổng căn cứ. Cổng căn cứ nằm sát con đường từ bến phà lên. Tính từ mặt sông vào, con đường nằm phía lưng của căn cứ và rẽ các nhánh vào các khối nhà. Hai thằng ra trước cổng căn cứ và kiểm soát đoạn đường trước cổng dọc đến bến phà. Chúng tôi phải đứng chờ mọi người sục sạo xong bên trong căn cứ.

     Một lúc, người trước, người sau đều ra đến chỗ chúng tôi đang đợi.  Mấy đứa rất nhanh, đã mò vào kho, chúng nó đang phì phèo thuốc lá “Quân Tiếp Vụ - Rubi Queen – Huynh Đệ Chi Binh, Quyết Tâm Chiến Thắng”. Thuốc này mấy đứa thường gọi là Rubi xanh. Mấy thằng lại còn lấy rất nhiều thuốc lá và đồ hộp bỏ trong ba lô nữa. “Tài thật, tài thật, tiên sư anh trinh sát !”^[2]. Tôi không hút thuốc nên chúng nó quẳng cho tôi mấy hộp đồ hộp gì đó.

Ghi chú:

[1]  Khi đàm thoại trên máy 2 oát, muốn nói thì bóp công tắc, lúc nghe thì nhả công tắc ra.
      Thông tin đại đội tôi từ xưa đến nay toàn liên lạc qua moóc-xơ gõ bằng ma-nuýp. Bây giờ
      đàm thoại chắc không thạo lắm. Nếu hai bên cùng bóp công tắc thì "trần văn tịt".
[2]  Trong chuyện “Đôi Mắt” của Nam Cao có câu “Tài thật, tài thật, tiên sư anh Tào Tháo”.

. . . (còn nữa)

.
     Lê Tấn Hổ năm 1972 và năm 2009

  Hôm nay tỉnh giấc sớm , lang thang , lang thang trên : một thời máu và hoa , muốn cười với Hoa nhưng cổ cứ nghẹn lại ,kính nhòe với cái thời máu lửa ấy. Chuyện của hội này hay thật lại nhớ cô lính trạm A 10 của mình đọc của các anh 6/9/1971 rồi ước với bà chị tàn tật:
"Chị ơi ,giá lính TT mình mà viết giỏi như các anh ấy thì cũng nhiều chuyện hay đấy chị nhỉ " . Mình động viên em : " Họ còn sống trở về đều là các nhà KH xịn hoặc những người có trình độ cao cả , chị em mình mèo nhỏ bắt chuột nhỏ vậy em  ơi. Nhớ gì viết nấy vậy biết làm sao ? " . Quả thật hồi ức của các bạn rất hay lại rất lính ,đọc mãi vẫn thích đọc . Thật cám ơn các bạn quá.

Chị Hà ơi đừng đề cao quá tụi chúng tôi, chúng tôi trải lòng sau mấy chục năm qua nhiều chiêm nghiệm. Cái chính là mình viết những gì của cuộc đời đã trải qua mà nhiều lúc tưởng như không vượt qua nổi. Phải nói rằng thế hệ chúng tôi ít nhiều có được phải cảm ơn những gì được giáo dục, được hấp thụ của 1 thời gian khó nhưng không 1 chút tính toán cho bản thân mình. Có lẽ chính vì điều đó chúng tôi mới vượt qua được để có ngày hôm nay. Tuy vậy chúng tôi vẫn cho rằng hòn vàng thì mất, hòn đất thì còn. Biết bao con người ưu tú của đất nước đã ngã xuống cho ngày hôm nay.

Chị động viên các đồng đội của mình hãy cùng chúng ta chia sẻ những gì của một thời Máu và hoa nhé.

Trích lời chia sẻ của NNT:

Giật mình nhìn lại, thế mà đã mấy chục năm qua. Tóc đã bạc, sức đã yếu, quỹ thời gian chắc chẳng còn nhiều. Nói như Xuân Diệu, lúc này phải viết như chạy đồ chữa cháy. Có thể là một túi vàng, nhưng cũng có thể chỉ là một cái chổi cùn, rế rách. Nhưng không sao...hậu xét. Nước Nga, gần một thế kỷ sau chiến tranh vệ quốc, Đại văn hào Lep-tôn-xtôi mới cho ra đời bộ sử thi bất hủ Chiến Tranh và Hòa Bình. Vậy các bạn ơi! Hãy viết đi, trước hết là được trải lòng. Sau là, giúp cho các nhà văn, tài giỏi  hiện tại và sau này, có tư liệu chân thực cho một bộ sử thi hoành tráng tương lai, xứng đáng với tầm vóc của dân tộc.

Trích:
Mấy đứa rất nhanh, đã mò vào kho, chúng nó đang phì phèo thuốc lá “Quân Tiếp Vụ - Rubi Queen – Huynh Đệ Chi Binh, Quyết Tâm Chiến Thắng”. Thuốc này mấy đứa thường gọi là Rubi xanh. Mấy thằng lại còn lấy rất nhiều thuốc lá và đồ hộp bỏ trong ba lô nữa. “Tài thật, tài thật, tiên sư anh trinh sát !”. Tôi không hút thuốc nên chúng nó quẳng cho tôi mấy hộp đồ hộp gì đó.

-------------------

  Suốt từ sau trận đánh Ban Mê Thuật cho tới trận cuối cùng thì cái không khí và cảnh thu chiến lợi phẩm sau mỗi trận đánh đều na ná như vậy. Đọc lại mấy dòng này vẫn thấy hiện lên cái không khí ấy.

  Có điều thắc mắc là bác TTNL ở lính Trinh sát đã 4 năm rồi mà vẫn không hút thuốc sao?

Minhtrang rất cảm phục các anh lính trinh sát . Nhớ ngày xưa khi được điều sang MT 479 ,giao quân về E4 F5 ,khi biên chế về các C trực thuộc , em sợ nhất về C 21 vì " lính trinh sát chết mất xác " -Hồi ở quân trường có người hù như vậy !
 Làm lính bộ binh có cái cực mà cũng có cái vui của nó . Em cũng nể phục bác TTNL đi ngần ấy năm mà chẳng ghiền thuốc lá !!!
Trước khi vào lính em rất ngoan ,không rượu chè cớ bạc ,không hút thuốc .Thế nhưng vì có 1 chỉ vàng 18 đeo trên tay ,khi về đơn vị , anh em dụ đổi thuốc .Lần lữa mãi ,cuối cùng cũng đổi được 4 cây Gold City và rồi ghiền từ đó ! .Thú thiệt ,hiện là trưởng ban Phòng chống tác hại của thuốc lá tại đơn vị nhưng em vẫn cứ ghiền !!!

@trinhsat: Úi giời, ngày ấy không hút thuốc thế mà bây giờ như là đầu máy kéo hơi nước của TK XIX  :D

Tuần này chúng tôi đi Hải Hậu, hẹn bác thứ bảy tuần sau đến 19C Ngọc Hà gặp gỡ cuối tuần với anh em chúng tôi, có nhiều anh em của QSVN. Tôi sẽ a lô lại cho bác nhé.

Lê Tấn Hổ năm 1974 và năm 2009

Bác TTNL lại thể hiện trình độ CNTT bằng pha  ghép ảnh  quên thuộc của  một người  ( LTH) từ 1974 và 2009 xin cám ơn bác. Bác xứng đáng là chuyên gia CNTT của hội anh em ta./.

Cám ơn lexuantuong đã nói giúp anh em những suy nghĩ rất thật. Bạn xứng đáng với danh hiệu "mõ nhân dân" của Hội chúng ta. Lại nhớ câu hát truyền thống của Hội ta:
                     Ta là con của bố ta mẹ ta
                     Nhớ nhà là ta té ta về.
                     Ta không cần ba lô, không cần ô tô, không cần lương khô.
                     Ta về thăm bố xong ta lại lên...
                     ...
                     ...Ta đi theo lối nhỏ là lối an toàn!
Đúng là chúng ta không cần gì nhiều. Chúng ta chỉ muốn sống thật là mình, nói đúng lòng mình, thế thôi!

     Lê Tấn Hổ làm trinh sát cả đời cho đến lúc ra đi ở tuổi 60, vẫn không hút thuốc lá bao giờ.

     Còn tôi, bây giờ, gọi là nhà máy sản xuất khói, lúc nào cũng nghi ngút.

Tôi cũng chưa hiểu, vì lý do gì mà mấy bác nghĩ rằng Trinh sát thì phải hút thuốc lá?

Còn về bác TTNL, hồi chiến đấu với quân thù cứ tằng tằng xung phong, suôn sẻ, nên không cần viện đến khói. Nhìn thấy tôi cầm vỏ bao Tam Đảo là TTNL đã ho sù sụ. Sau này, những năm 9X, chiến đấu với Luận án TS, trầy da, tróc vảy, mới thành đệ tử khói. Một ngày mà không đủ bao là ho khùng khục ngay.

Cháu lạc đề tí: Hôm rồi bố cháu đi khám sức k hỏe, soi chụp phổi thì BS hỏi:
- Chú có hút thuốc không
- Mới hút có 43 năm thôi
- Oạch, thế thì chú có thể hút thêm 43 năm nữa cũng không sao, phổi còn trong vắt :D

Hồi chưa vào bộ đội, bố cháu cũng có biết thuốc lá thuốc lào là gì đâu ạ. Cụ bảo do phải thức đêm + nhớ nhà + bạn bè rủ nên mới nghiện. Giờ 1 năm cụ bỏ thuốc mấy lần luôn đấy ạ

Tôi thấy nhiều người bảo bỏ thuốc lá là "dễ nhất" bởi vì có người đã bỏ thuốc đến hàng vài chục lần rồi :D

.
     Bác Lê Tấn Hổ đứng cạnh một bác Duyên và một bác "Duyến" thì phải ?

He he Ba em hút thuốc năm 15 tuổi, 60 năm sau mới bỏ được thuốc sau nhiều lần cai, mà bỏ vĩnh viễn luôn!

Cứ suy từ tôi ra mới thấy cai thuốc lá là cả 1 sự tích. Hút thuốc từ khi đi bộ đội. Có thời kỳ phải sàng cát để lấy tóp (đầu mẩu thuốc lá hay sái của thuốc lào) để hút. Khi bị thương băng quấn kín mặt mũi, thèm thuốc quá ra hiệu cho Thủy con hút thuốc và phả khói cho khỏi cơn nghiền. Năm ở K về tưởng bỏ được vì quen hút loại thuốc sợi Kratiê (đây là loại thuốc nguyên liệu cho thuốc Cotab nổi tiếng). Loại thuốc ở K hay ở miền Nam lúc đó dù có nặng như Nông nghiệp, Hoa mai hay Đà Lạt nhưng không nóng, có hút 2,3 bao một ngày cũng không rát mồm. Miền Bắc lúc ấy phổ biến là Sông Cầu, Du lịch hút rất nóng. Lúc ấy tôi tưởng là bỏ được vì đã bỏ được 6 tháng. Một thằng bạn cười bảo::" Bao giờ mày ngồi cạnh thằng hút thuốc không còn thấy thơm và cảm thấy khó chịu thì mới dứt được". Quả là sau đó lại hút lại, mỗi lần hút lại lại nặng đô thêm. Đến lần thứ 9 vào năm 1998 thì dứt được nó nhưng lại thêm cái tội là lên tới 8kg và mùng 1 Tết năm đó đi cấp cứu, nằm trọn vẹn 6 ngày Tết trong viện. Bạn bè lấy mình làm bài học không cai thuốc để khỏi đi sớm. ;D ;D ;D    

Các bác, tôi hút điếu thuốc lá để góp đôi lời về chuyện hút thuốc lá đây.
Ngày còn đang yêu, biết tôi hút thuốc mẹ vợ tương lai của tôi có lần nói chuyện khuyên tôi bỏ thuốc. Là người miền Trung, bà nghiện thuốc nặng, hút toàn thuốc rê, cuốn cả lá thuốc lại như cái sâu kèn, mùi khét lẹt. Ở Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên dân hay treo gác bếp các sâu lá thuốc để hút dần. Tập kết ra Bắc mấy năm bà mới bỏ được thuốc. Là cán bộ phụ nữ nên bà phân tích cái hại của hút thuốc bao gồm cả sự bất bình đẳng trong nam nữ, bất bình đẳng kinh tế trong gia đình... Tôi ngồi im tiếp thu và nói sẽ cố gắng bỏ. Mấy chục năm đã qua, mẹ vợ tôi đã mất hơn chục năm mà tôi vẫn chẳng bỏ được thuốc.
Không phải tôi không muốn bỏ, mà là khó bỏ lắm. Tôi đã cố nhiều lần để bỏ, công khai có, hứa hẹn có mà ngấm ngầm cũng có. Lần thành công nhất là bỏ được gần một tháng. có lần bỏ theo kiêu thỏa hiệp từ thuốc bao xuống thuốc cuốn nhưng chẳng được lâu lai quay lại thuốc bao. Đấy là mấy năm ở nước ngoài lương còm nhà nước bằng ngoại tệ, hút xót ruột lắm. Những năm 80 đói kém, đi nước ngoài là đi cứu nhà. Tính ra mấy năm đó, tôi đốt mất 1 cái xe máy đấy.
Hút thuốc cũng như một thói quen thôi, nhẹ rồi thành nặng, thành nghiện. Phàm một thói quen đã lâu, đã nghiện thì khó bỏ. Mọi sự phân tích lợi, hại đều là thừa. Trừ bỏ thuốc khi lâm vào một hoàn cảnh cụ thể như bác LXTuong ốm đau hay điều kiện sức khỏe, còn bình thường thì nói chung là khó bỏ, mà nếu có bỏ, theo tôi, hãy cứ lẳng lặng mà làm, đừng tuyên bố hút hết tuần này, nốt World Cup này, nốt bao này, nốt điếu cuối cùng...thì chẳng bỏ được đâu. Mà cái thứ này, hút trộm và hút lại đều ngon hơn mới chết chứ.
Nói dễ hơn làm. Tôi dừng ở đây thôi.

Tôi chia sẻ với các bác lần thứ 9 tôi bỏ thuốc và là lần thành công không phải vì sức khỏe mà rất tình cờ. Đận ấy cơ quan trang bị toàn máy điều hòa, mà các biết đấy làm sao có thể hút trong phòng kín được vả lại xung quanh toàn chị em. Mỗi lần hút phải phi xuống tầng 1 ra vườn hoa chỗ cụ Lý bây giờ (lúc ấy cơ quan vẫn còn ở 10 Lê Lai) để hút và uống chè chén. Phiền toái quá. Cũng chẳng hô khẩu hiệu gì đâu, mà trong ngăn bàn lúc ấy thuốc hơi bị nhiều vì mấy người bạn đi công tác nước ngoài liệng cho vài cây. Tôi tự nhủ không mang thuốc theo người nữa, nếu cần mua lẻ để thử xem có qua được không. Ngày đầu, ngày thứ 2, ngày thứ 3 bứt rứt lắm, rồi đem thuốc ở trong ngăn bàn phân phát hết cho tụi đàn em làm bảo vệ, lái xe cơ quan. Được 1 tuần cũng lại vào ngày nghỉ, tưởng không chịu được ngáp ngắn ngáp dài, nhưng quyết không đi đâu cả để khỏi bị dụ dỗ... thế rồi cứ thế được 1 tháng, rồi bỏ được thuốc. Giờ ngửi thấy thuốc là khó chịu nhưng vẫn có thể chịu được khi ngồi chém gió với đồng đội hút thuốc . ;D ;D ;D  

Híc...!
Mấy bố cứ nghe họ tuyên truyền mà bỏ rượu, bỏ thuốc có khi sẽ nguy đến tính mạng đấy ;D Tôi có thằng bạn cũng vì thế mà ốm lên, ốm xuống, đi viện xoành xoạch.
Một hôm, khi hắn nằm ở Sanh Pôn, bọn tôi kéo nhau vào thăm. Ngồi nói chuyện một lúc, hắn rút ví lấy ra mấy trăm nghìn (hắn làm ngành điện, giàu hơn bọn ôi) bảo: “Thôi, các ông đến thăm tôi thế đủ rồi. Các ông kéo nhau ra ngoài kia mà nạp cho đầy họng súng (ăn uống) vào”. Bọn tôi đi uống bia xong lại kéo vào và tổ chức hội chẩn. Tôi hỏi: “Mày hút thuốc từ bao giờ?”. Hắn ngẫm nghĩ một tý rồi trả lời: “Từ hồi lớp 7”. Lại hỏi: “Thế uống rượu từ bao giờ?”. Hắn bảo: “Từ hồi đi Liên Xô (năm 77)”. Tôi cười bảo: “Mày đổ bệnh là đúng rồi. Từ hơn 30 năm nay, lúc nào trong máu mày chả có một ít ni- cô- tin với ê- ty- líc. Nó đã trở thành một thành phần không thể thiếu trong máu mày. Bây giờ mày bỏ hẳn thành ra máu nó thiếu hai cái thành phần ấy. Không chết là may đấy. Bây giờ phải tiếp tục hút, tiếp tục uống đi”. Cả bọn cười nghiêng ngả, còn Hắn ngớ người ra nhưng cũng phải công nhận có phần đúng. Từ đó, hắn không quá giữ gìn như trước. Bây giờ thì lại chiến được tì tì rồi ;D ;D ;D.

Chưa chắc, nhiều người đã bỏ thuốc lá "vĩnh viễn" rồi mà nhiều ông đến nhà thăm vẫn châm cho 1 điếu rồi cố tình cắm vào miệng người đã cai thuốc  ;D


 Em công nhận bác nói đúng, bỏ thuốc lá thì không hề dễ bởi của nợ đó dễ mua và cũng dễ dùng, khi đã gọi là nghiện thuốc lá thì rất khó bỏ nhất là khi bên cạnh mình luôn có người xả ra như ống khói tàu hỏa, nếu ngửi khói thuốc vẫn thấy mùi thơm vẫn cảm nhận được cái vị ngon của thuốc lá thì cách tốt nhất là nên hút lại cho nó đỡ "vật vã" khổ thân mình ra. Sau mỗi lần bỏ thuốc thì tái nghiện sẽ nặng "đô" hơn thế mới chết chứ.

 Một lần em đã từng bỏ thuốc lá đến 7 tháng liền, những ngày đầu tâm lý rất ức chế luôn tạo cho mình cảm giác khó chịu, dễ cáu giận, chỉ 1 lý do hết sức ngớ ngẩn cũng đủ để mình phát khùng, tiếp theo là những cơn vật đến bần thần đầu óc tâm can, tất nhiên ai đó ngồi hút thuốc trước mặt mình nữa thì lại càng muốn nhanh nhanh "hòa nhập" ;D

 Thế nhưng có những người bỏ rượu và thuốc lá rất dễ dàng, nhẹ như bỏ tay túi quần vậy, thế mới lạ. Em có ông anh đồng hao cũng sinh năm 1953 đi lính 1972 bên PKKQ, trong chiến dịch HCM bác ấy vác A72 đánh đến tận bộ TTM của VNCH sau chuyển qua vùng 5 Duyên Hải xuống Phú Quốc, bác này từng tuyên bố sáng ra ngủ dậy chỉ bật lửa châm thuốc lá 1 lần rồi cất bật lửa đi 24h sau mới dùng lại, hết điếu thuốc này đến điếu thuốc khác nối đuôi nhau châm liên tục, ngày hút 4 có khi hơn 4 bao thuốc lá, thế mới sợ chứ. Còn rượu thì uống thay nước lọc, với cái chân lý rất cùi bắp là: Rượu là tinh chất của bột gạo nên không cần cơm vì rượu đã thay thế gạo rồi, thôi thì lúc nào cũng uống rượu, ngồi đâu cũng làm cái ly thỉnh thoảng nhấp 1 phát, mồm miệng lúc nào cũng thoang thoảng cồn và khói thuốc lá thì cứ như cái ống khói nhà máy gang thép vậy.

 Suốt 1 thời gian rất dài bác ấy cứ thế thôi, vợ con nhăn nhó than vãn chuyện rượu và hút thuốc lá bác ấy cứ bỏ ngoài tai coi như chuyện hàng xóm chẳng liên quan gì đến mình. Thế rồi đùng 1 phát bác ấy bỏ rượu, bỏ thuốc mà ai nghe cũng cứ nghĩ là chuyện đùa khi nghe cái vòi rượu ống khói thuốc ngừng hoạt động, ai cũng nghĩ chắc chỉ vài hôm là cùng, chắc vợ con kêu quá nên bỏ tạm ít ngày lấy điểm cho yên ấm nhà cửa thôi chứ ngữ đó bỏ thế nào được cái giống đó. Nhưng không phải vậy, hơn 10 năm nay bác ấy bỏ hẳn thế mới lạ, khi được hỏi về cảm giác thế nào sau bỏ rượu và thuốc lá thì bác ấy bảo: Chẳng thấy gì cả, bỏ là bỏ và thấy quên không nhớ đến nó nữa, thế thôi. Những ngày vui anh em gặp nhau bác ấy cũng có uống rượu nhưng 1 2 chén rồi đi tìm chỗ nằm ngủ, thuốc lá để trên bàn lâu lâu cũng có châm 1 điếu hút nhưng cũng chỉ vài hơi là vứt vì kêu nó đắng miệng và khó chịu.

 Còn quan điểm của BY em thì: Ông Trời cho ăn đến lúc nào được thì cứ ăn, cho uống đến lúc nào hết uống được thì cũng buộc phải dừng còn cho hút đến lúc nào thấy "tức ngực" thì thôi, vẫn biết thuốc lá là thứ độc hại không có lợi cho sức khỏe nhưng đã chót nghiện rồi nên hạn chế hút ít đi, chỉ tiếc rằng khi xưa lúc mới là lính bập bẹ tập hút thuốc lá cho nó "máu" đến khi biết là mình dại thì đã rồi. Thôi vậy, đáng sống được 100 tuổi nhưng do nghiện thuốc thì còn 99 cũng được, sang tầm tuổi đó rồi thì sống thêm 1 năm nữa cũng chẳng để làm gì  ;D Còn rượu với bia thì nếu không có bạn cùng uống thì cả 1000 năm nữa chẳng bao giờ tự nhiên em động đến cả. ;D

   Các bác nói đúng , bỏ thuốc lá dễ ợt tôi đã bỏ hàng chục lần rồi có vấn đề gì đâu ! khi cơn vật nó đến lại làm vài phát cần thiết lại bỏ có sao đâu quá đơn giản ;D , tôi thấy thế này cơ hội bỏ thuốc lá tốt nhất là lúc nằm viện mổ sẻ thể lực yếu hút điếu thuốc đắng ngắt khoảng tháng sau quên luôn nhưng phải nỗi khi gặp bạn bè nó mời không hút nó kích bác ức lên là chơi , rồi về nhà lại...bỏ sau .
   Ông BY ơi ! ngày mai vào CQ gặp mặt 27/7 (làng Cót- Cầu giấy) kiểu gì chả bung biêng có khi về nhầm đường ấy sẽ vào cái nhà có số hơn nghìn cà khịa đấy nha .

Hút thuốc và thuyết xông khói

Tốt nhất là người chưa hút thì đừng bao giờ bắt đầu hút, đã chót thì nên bỏ ngay càng sớm càng tốt; người đã nghiện mà cai không được thì cũng chẳng phải quá lo lắng đâu, vì ngoài thuyết cân bằng ( có ít nicotin cân bằng trong máu rồi) còn có thuyết xông khói nữa. Thì đấy, thứ gì được xông khói chả tốt, chả lâu hỏng, từ cây que đến rổ, rá , thúng...các đồ mây tre đan..., rồi cả thịt xông khói cũng ngon và để được lâu...

Mẹo nhỏ cho người cai thuốc lá :
1.   Hút thuốc là thói quen của cái mồm. Hãy ăn kẹo khi bỏ hút thuốc để cái mồm quên thuốc đi. Lưu ý chỉ ăn keo loại không ngon để    đề phòng nghiện kẹo mà vẫn không bỏ được thuốc ( nghiện cả hai thứ ! )
2.   Nếu là người đang yêu mà người yêu khuyên nhiều, nói nhiều về việc bỏ thuốc lá thì làm thế nào ?
Hãy nói: anh biết thuốc lá trước khi biết em. Người ta thường bỏ bạn mới chứ ít người bỏ bạn cũ.
Lưu ý: nói như thế nào để vẫn được cả hai, đề phòng người yêu bỏ đi còn thuốc lá thì ở lại.

_Nói đến chuyện diệu và thuốc lá bỏ thì dễ ợt ! tôi đã bỏ cả hai thứ mấy lần rồi, được từ sáng đến chiều  ;D rồi lại dùng. Sáng ngày hôm sau lại hạ quyết tâm bỏ tiếp  ;D. Được khoảng một tuần nghĩ thấy mình dại tội gì mà phải bỏ, nếu ai ai cũng hạ quyết tâm bỏ thuốc lá và diệu như mình thì hai cái Nhà Máy đó sẽ có hàng bao nhiêu Công Nhân thất nghiệp thì tội cho họ lắm.  ;D

Trích từ bác 6971:

Tôi cũng chưa hiểu, vì lý do gì mà mấy bác nghĩ rằng Trinh sát thì phải hút thuốc lá?
---------------

Tôi vừa thắc mắc tí chút mà đúng chỗ ngứa các bác hay sao mà các bác bàn về cai thuốc lá rôm rả thế.

Mà chưa thấy bác nào trả lời thắc mắc của bác 6971 là sao nhỉ?

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 5)

     Nói là chờ mọi người một lúc, nhưng khá lâu. Lúc đó tôi rất sốt ruột. Nếu thực sự lùng sục kỹ cả căn cứ thì cũng lâu thật. Nhưng nhiệm vụ của chúng tôi đâu có phải là lùng sục mà phải nhanh chóng trấn giữ được đầu cầu để sư đoàn qua sông mà vào Sài Gòn. Lúc ai đó, cấp trung đội, quẳng mấy lon đồ hộp cho tôi, anh ghé vào tai tôi:

-    Mày từ từ thôi, đằng nào cũng sắp xong rồi. Bây giờ mà đứa nào chết thì phí quá !

     Trong đầu tôi, cho đến lúc đó, chưa hề nghĩ đến điều mà anh ấy nói. Có lẽ tôi “máu” quá chăng ?  Chuyện này có vẻ giống như hôm chúng tôi luồn sâu vào Huế. Chỉ còn cách Huế vài cây số, tôi thì muốn tiến tiếp, hai ông trung đội thì cứ lảng lảng rồi ra lệnh nghỉ ngơi và nấu cơm. Tôi không biết anh Hạnh nghĩ gì. Hay là anh cũng thương lính, không muốn ai phải hy sinh vào lúc này. Anh Hạnh cũng “chùng chình” chờ mọi người, không có vẻ gì là vội vàng hay sốt ruột.

     Về sau này có lúc tôi cũng thấy may mắn. Nếu anh Hạnh cũng muốn ào ào xông lên như tôi thì có thể đã “ngóm” cả lũ rồi. Có thể anh Hạnh luôn liên lạc với sư đoàn và biết ta không có phương tiện vượt sông cho cả đại quân. Vậy thì toán trinh sát còm này sẽ làm được gì mà đòi tiến lên.

     Lằng nhằng đến khoảng 10 giờ, anh Hạnh mới giao nhiệm vụ cho các nhóm. Tôi không còn nhớ anh Hạnh phân công những ai sục ra bến phà và trấn giữ đầu bến phà để bên kia vượt sông sang. Một nhóm ba người chúng tôi phát triển theo hướng ngược lại.
 
     Ba thằng đi từ Cát Lái dọc theo liên tỉnh lộ 25. Trên bản đồ 1:25000 thấy con đường dẫn đến một bến phà trên sông Sài Gòn, gọi là bến Bạch Đằng (là chỗ đường hầm Thủ Thiêm bây giờ). Ba thằng cứ dọc theo đường, giữ đúng cự li vài chục mét theo đội hình zic-zac. Đoạn này hai bên đường đều có nhà dân san sát. Đich đã bỏ chạy từ lâu rồi, dân thì không thấy đâu. Không biết họ ở trong nhà hay cũng chạy đi đâu rồi, con đường vắng lặng quá. Tôi vừa tiến mắt vừa láo liên quan sát rất nhanh. Bất cứ động tĩnh gì bất trắc có thể xiết cò ngay lập tức. Hai thằng đi sau tôi cũng vậy.

     Chúng tôi tiến rất nhanh. Tới ngã ba, một đường đi thẳng sẽ ra đường đi cầu Sài Gòn. Chúng tôi rẽ trái đi theo LTL25 để ra bến Bạch Đằng. Nếu ở đó có phà hay thuyền của dân đều có thể qua sông mà tiến thẳng đến dinh Độc Lập. Tại sao chúng tôi không chọn đường ra cầu Sài Gòn ?  Là vì, chỉ có mấy thằng trinh sát lẻ mà ra cầu Sài Gòn, chắc chắn địch có phòng ngự kiên cố làm sao mà vượt qua dược. Con đường chúng tôi chọn tuy có vướng bến phà qua sông nhưng sẽ không có địch lập tuyến phòng thủ vì đường này xe tăng qua sông sẽ khó nên “Việt Cộng” không chọn.

     Mới đi được một đoạn cỡ mấy trăm mét kể từ ngã ba, đoạn này nhà dân thưa thớt, chúng tôi chợt thấy có gì đó bất thường trong các nhà dân. Những người dân thập thò qua cửa. Họ đang dớn dác nhìn. Rồi dân cũng thấy chúng tôi. Một người dơ tay vẫy, rồi nhiều người cùng vẫy. Rồi có người nào đó hô lên:

-    Mấy ông Giải Phóng !  Tổng thống đầu hàng rồi !

     Rất nhanh, chỉ một loáng, một số người dân đã bao quanh chúng tôi tuy rằng họ chưa dám đứng quá gần. Hết người này đến người khác hồ hởi nói, tổng thống đã đầu hàng trên đài phát thanh rồi.

     Ba thằng chúng tôi cũng sững sờ trong một cảm xúc khó tả. Không hẳn là “niềm vui vỡ òa” như bây giờ thường nói. Một cảm xúc giống như người chạy Ma ra tông, nước rút về đích. Chỉ là một cảm giác thẫn thờ. . .

     Ừ thì cũng cười nói vui vẻ,  nhưng không phải là cảm giác tưng bừng như lúc 7 giờ sáng ngày 28/1/1973, ngừng bắn. Lúc đó, là bước ngoặt, từ chỗ bom pháo ngày đêm dội trên đầu, ngày đêm chui rúc dưới hầm được thoát lên mặt đất bình yên. Mới thật là . . .sung sướng.

     Dưới đây là hai bản đồ. Bản đồ thứ nhất tỷ lệ nhỏ 1:500000 vẽ đường tiến của chúng tôi từ Cát Lái đến bến Bạch Đằng. Bản đồ thứ hai, tỷ lệ rất lớn 1:12500, vẽ đoạn đường chúng tôi đi xe lam của dân để ra bến Bạch Đằng.

. . . (còn nữa)

Bác TichTuongNhuLe có lẽ không biết rằng nếu thực hiện đúng kế họach hiệp đồng chiến đấu giữa sư 325 và Đòan 10 thì bác đã được vượt sông Đồng Nai bằng phà tự hành rồi.  ;D  Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, Đòan 10 Rừng Sát có nhiệm vụ đánh bến phà Cát Lái và dùng phà chiếm được chở xe tăng của sư 325 vượt sông đánh vào quận 9. Đội 21 Đòan 10 do anh Thành đội trưởng, anh Kỳ chính trị viên, quân số của đơn vị khỏang gần 20 chiến sỹ được giao nhiệm vụ này. Theo đúng kế họach tác chiến vào đêm 27/4 đơn vị đã tiềm nhập và ém sẵn tại khu vực bến phà Cát Lái chờ sư 325 tiến đến sẽ nổ súng chiếm bến phà. Tuy nhiên chờ đến 3giờ sáng ngày 28/4 phía Nhơn Trạch, Thành Tuy Hạ vẫn không thấy động tĩnh gì, được lệnh cấp trên, đội 21 đã bí mật rút khỏi bến phà Cát Lái để ngày hôm sau tiến đánh tiểu đòan 385 của địch tại khu vực xã Phước Khánh Nhơn Trạch, góp phần bảo đảm sườn trái của sư 325. Có lẽ do trận đánh vào Long Thành dài hơn dự kiến nên kế họach hiệp đồng của Đòan 10 và sư 325 đã không thành.
Trên đường tiến của sư 325 từ Nhơn Trạch ra bến phà Cát Lái ( cách phà độ hơn 5km) đã xảy ra một chuyện đáng tiếc. Bí thư chi bộ xã Phú Hữu huyện Nhơn Trạch thấy bộ đội chủ lực ta tiến đến đã bụi cây ven đường chạy ra đón. Có lẽ do quá vui sướng khi nhìn thấy đại quân tiến vào giải phóng quê hương, ông đã quên rằng với trang phục áo bà ba, quần rằn ri, bụng giắt khẩu K54, tay cầm khẩu AR15, các chiến sỹ đi đầu của 325 không thể biết ông là người đằng mình và đã bắn nhầm làm ông hy sinh.

(http://i763.photobucket.com/albums/xx273/LongSon79/aky.jpg)
Anh Thành c.trưởng (áo sậm đứng giữa) và anh Kỳ c.trị viên (mặc quân phục) trong ngày kỷ niệm 45 năm thành lập Đòan 10.

@thanglong69: Ở trên bác viết: "Trên đường tiến của sư 325 từ Nhơn Trạch ra bến phà Cát Lái ( cách phà độ hơn 5km) đã xảy ra một chuyện đáng tiếc. Bí thư chi bộ xã Phú Hữu huyện Nhơn Trạch thấy bộ đội chủ lực ta tiến đến đã bụi cây ven đường chạy ra đón. Có lẽ do quá vui sướng khi nhìn thấy đại quân tiến vào giải phóng quê hương, ông đã quên rằng với trang phục áo bà ba, quần rằn ri, bụng giắt khẩu K54, tay cầm khẩu AR15, các chiến sỹ đi đầu của 325 không thể biết ông là người đằng mình và đã bắn nhầm làm ông hy sinh."
Tôi xin mạn phép hỏi bác hai ý này:
1. Anh Bí thư chi bộ xã Phú Hữu huyện Nhơn Trạch ấy tên là gì, quê quán ở đâu, phần mộ hiện nay được quy tập về NTLS nào chưa?
2. Bộ đội sư 325 đó thuộc đơn vị cụ thể nào?
Bác lấy thông tin này từ nguồn nào có thể cung cấp hoặc giới thiệu cho chúng tôi được không?
Mong bác hiểu cho chúng tôi rất bất ngờ khi biết thông tin này. Chúng tôi ở đây là một số anh em CCB ĐHXD Hà Nội hiện đang làm việc tại một Công ty Đầu tư và XD, có dự án tại xã Phú Hữu Huyện Nhơn Trạch Tỉnh Đồng Nai. Chúng tôi rất cần biết sâu thêm về thông tin như bác nêu, nhất là ngày 27/7 đã sát kề rồi.
Xin Bác trao đổi thêm trên Diễn đàn này, hoặc liên lạc với tôi qua số ĐT 0913 320973, hoặc cho tôi xin số ĐT của bác. Xin cám ơn bác rất nhiều! Hiện nay bác sinh sống ở đâu vậy: HN hay TPHCM...?

    Chuyện đáng tiếc xảy ra thật đáng buồn. Tôi không có ý phân định rõ trách nhiệm về sự việc này. Tuy nhiên, hôm đó đánh vào khu vực Nhơn Trạch là trung đoàn 46 (quân khu 4) phối thuộc với sư đoàn 325 (Không phải là e101. Lúc đó e101 còn chưa giải quyết xong Long Thành.)

Chào các đồng đội,

Dạo này đọc anh em kể lại kỷ niệm chiến trường xưa rôm rả và cảm động quá, nhất là lại sắp đến ngày 27/7.
Cùng với đọc chuyện xưa, tôi có thấy một số tin trên mạng về tình hình ở Hà Nội, như ở

http://xuandienhannom.blogspot.com/2011/07/247-tuong-thuat-truc-tiep-tu-ho-guom.html

Tôi đi công tác xa, không ở Hà Nội nên không rõ, nhưng xem ảnh chụp ở tượng đài quyết tử cho tổ quốc quyết sinh, thấy có gì cũng giống giống như ngày xưa. Quá khứ và hiện tại trộn lẫn thật nhiều cảm xúc.

Có đồng đội nào ở Hà Nội, ở gần Bờ Hồ, biết chuyện kể cho vài lời thì tốt quá.

"Quanh Hồ Gươm không ai bàn chuyện vua Lê
Lòng ta đã thành rêu phong chuyện cũ"

Chào TLTay, thực ra hôm nay bọn này cũng không ở HN, nên không chú thích được thêm cho các bức ảnh trong đường link. Nhưng nội dung đang "nóng" ấy cũng như chủ đề Biên giới phía Bắc 79-85 là một chủ đề hơi tế nhị và nhạy cảm. Sự thật thì vẫn là sự thật, nhưng có lúc được nói ra, có lúc phải tạm thời ... chưa nói hết được.

Nhân tiện, tặng lại Trà Liên Tây câu thơ Bút tre:

Hoan hô anh bạn Trà Liên
Tây lâu thế vẫn không quên Quảng Trì.    

Mình hiểu mà. Vậy thì cám ơn bằng giới thiệu bức ảnh đẹp nhất trong năm theo bình chọn của mình nhé (chọn luôn cho đến cuối năm).

http://xuandienhannom.blogspot.com/2011/07/gac-thu-nha-ap-loi-song-nui.html#comment-form

Xin lỗi TTNL đã chen vào "Những chuyện không thể quên"

--
Nhưng nội dung đang "nóng" ấy cũng như chủ đề Biên giới phía Bắc 79-85 là một chủ đề hơi tế nhị và nhạy cảm. Sự thật thì vẫn là sự thật, nhưng có lúc được nói ra, có lúc phải tạm thời ... chưa nói hết được.

Hoan hô anh bạn Trà Liên
Tây lâu thế vẫn không quên Quảng Trì.     
--

Ồ, đang đoạn hay, tính thời sự của cuộc thần tốc tháng 4/75 mà bác tralientay, chuyển sang bình ảnh mà làm gì! Bác thanglong69 và bác 6971  tiếp đi ạ, em đang hồi hộp đợi,  ;D

....Thế bạn không bỏ thuốc lào à...?...mà thôi bỏ làm gì ;)...thuốc xin....điếu mượn...đóm bờ rào...nhiều thằng như thế...chẳng riêng tao... ;D ;D ;D...mất gì của bọ đâu mà không hút :o...chuyện thường ấy mà ?

.
     Mấy hôm "off line" với TanVinhprc25. Bác ấy thắc mắc rằng cái bến Bạch Đằng chưa chắc chắn nó ở chỗ mà tôi viết trong bài. Bác ấy bảo có lẽ bến Bạch Đằng ở chỗ Nhà Rồng. Tôi thì lại Nghĩ, Nhà Rồng có bến Nhà Rồng rồi. Sự thực là tôi chỉ nhớ thôi. Và, tôi rất tin vào trí nhớ của mình. May thay tôi lục trên mạng được cái bản đồ Sài Gòn cũ ghi rõ chính xác bến Bạch Đằng là bến phà thật. Bác TanVinh xem nhé ! Có hẳn chữ FERRY (PHÀ) nhé !

     Qua phà, chạy theo đường Tự Do gặp đại lộ Thống Nhất là đâm thẳng vào dinh Độc Lập. Rất ngon !  

     Bản đồ gốc là bản đồ phía trên. Bản đồ dưới, tôi có viết thêm chữ vào.

(http://farm6.static.flickr.com/5219/5386745882_b29c87882c_b.jpg)

TTNL: Bến Bạch Đằng tôi nói là bến đò gần Nhà Rồng không phải ở bến Nhà Rồng ngay bên phải, còn bến phà ông nói như trên bản đồ là lui lên phía trên xa nữa gần đằng đầu Đồng Khởi xuống.
Những năm cuối 80, tôi đi tàu biển, tàu về neo đậu ngoài sông SG ngang chỗ Nhà Rồng ra gần khu vực cảng Khánh Hội, thuyền viên đi thuyền nhỏ vào bến Bạch đằng chỗ đầu Hàm Nghi và gần Nguyễn Huệ xuống nên tôi nói bến Bạch Đằng ấy, chỗ này là bến đò. Ông kể lại chệch với ý của tôi rôi. Ông đã nhớ ra hôm đó ông đi cùng với 2 người khác nữa là ai chưa ?  

Theo bản đồ yta262 có trong tay thì ở khoảng ấy có 3 bến các bác ạ:

1. Bến Bạch Đằng: trên sông SG tính từ xưởng Ba Son cho tới phía bờ Bắc của rạch Bến Nghé, tức phía bắc của Nhà Rồng
2. Bến Chương Dương: gồm bờ bắc của rạch Bến Nghé cho tới chợ Nancy (đại lộ Nguyễn Văn Cừ bây giờ)
3. Bến Vân Đồn: gồm bờ Nam của rạch Bến Nghé cho tới đường Hoàng Diệu, bao gồm cả Nhà Rồng và 1 khúc sông SG

Như vậy thì chỗ bến đò mà bác TanVinh nói có lẽ là bến Vân Đồn, còn chỗ bác TTNL nói là bến Bạch Đằng, nơi đó có phà Thủ Thiêm để sang Q2 bây giờ.

Theo TTNL thì đêm 29, rạng sáng 30/4/1975, đại quân mà chủ yếu là 325 mới đến được khu vực Cát Lái, trong khi theo kế hoạch hợp đồng tác chiến thì Đoàn 10 chờ đưa quân 325 qua sông từ đêm 27, rạng 28/4, tức là chậm mất 3 đêm. Đoạn gần bình minh, gấp gáp mà hợp đồng tác chiến lệch nhau đến 3 đêm thì hơi nhiều nhỉ.

Tôi cũng không biết Đoàn 10 là quy mô, tầm cỡ thế nào: Sư, trung hay tiểu đoàn? Bộ binh hay công binh, thủy quân, ...?

Chào bác Yta262, nếu đúng mấy cái tên bến ở quãng dài sông SG ấy như bác nói, thì cái bến tôi nói với TTNL là bến Vân Đồn gần Nhà Rồng, gần đầu Hàm Nghi còn bến Bạch Đằng có bến phà Thủ Thiêm đoạn lui ngược phía trên gần Đồng Khởi, chỗ KS Cửu Long ( Majestic ) nhìn xuông, khúc này bây giờ có mấy nhà hàng nổi. Hai bến này cách nhau khá xa. Ông nói gà, bà nói vịt là phải !

    Hồi đó, cuổi liên tỉnh lộ 25, phải qua phà để sang bến Bạch Đằng. Sau ngày 30/4 tôi có đến bến Bạch Đằng để xem nó như thế nào thì thấy nó ở gần công viên Mê Linh. Theo như bản đồ cũ và thực địa lúc đó đúng như vậy. Không phải là bến đò Vân Đồn mà chính xác là chỗ đường hầm Thủ Thiêm bây giờ. TanVinh nói đúng rồi. Đường Đồng Khởi bây giờ, trước kia là đường Tự Do mà.

.
     Hôm nay mò trên mạng, tình cờ thấy bức điện của Hery A. Kissinger gửi đại sứ Graham Martin tại Sài Gòn ngày 29/4/1975. Đây là bức điện ra lệnh tiếp tục di tản. Cuộc di tản bằng máy bay trực thăng mà chúng tôi đã chứng kiến khi đang ở Nhơn Trạch ngày 29/4/1975. Nội dung bức điện như sau:

Tuyệt mật qua các kênh Martin WH50782
Tới:    Đại sứ Graham Martin
Từ:    Henry A. Kissinger

1.    Tổng thống đã gặp Hội Đồng An Ninh Quốc Gia và đã quyết định như sau:

     a.  Nếu sân bay hoạt động được cho cầu hàng không ngày hôm nay, ngài phải tiếp tục sơ tán
         những người Việt nam nguy cơ cao bằng cầu hàng không. Ngài cũng phải sơ tán vào cuối ngày
         tất cả các nhân viên Mỹ tại Tân Sơn Nhất cũng như tất cả nhân viên của đại sứ quán.
     b.  Trong khi đó, ngài không nên nói rằng, đây sẽ là chuyến cầu hàng không sơ tán cuối cùng từ
         Tân Sơn Nhất.
     c.  Nếu sân bay không sử dụng được cho cầu hàng không hoặc bị như vậy trong quá trình di tản
         do của pháo kích của đối phương, ngay lập tức ngài phải tổ chức sơ tán bằng máy bay trực
         thăng cho tất cả mọi người dân Mỹ, tất cả các nhân viên của DAO và các nhân viên của Đại
         sứ quán. Mũ bảo hiểm và áo chống lửa là cần thiết trong trường hợp di tản bằng máy bay trực
         thăng.

2.    Đô đốc Gayler cũng nhận được hướng dẫn này từ bộ quốc phòng.

3.    Chào thân ái.

     Bản gốc văn bản ở dưới đây.

Chào TichTuongNhuLe.

       Tớ là Wanta hôm nay nhảy qua đây "Tám" với các bác một tý. Về Bến Bạch Đằng thì ở TP.HCM (Sài Gòn ngày xưa) thì nó vừa là tên đường và vừa là bến cảng.

       Về tên đường thì nó là đường Bến Bạch Đằng kéo dài từ đầu cầu Khánh Hội (còn có tên là cầu Quay vì ngày xưa nhịp giữa cầu có thể quay ngang cho các loại ghe lớn có thể đi qua được để vận chuyển hàng hóa về phía các bến trong Chợ Lớn) đến ngã tư đường Lê Duẫn bây giờ, đường Bến Bạch Đằng này hiện nay đổi lại là đường Tôn Đức Thắng.

      Về bến cảng thì nó là tập hợp các cầu tàu cho tàu biển dân sự loại nhỏ đậu vả bốc dở hàng kéo dài từ Phà Thủ Thiêm (chổ tượng Trần Hưng Đạo) cho tới Cột Cờ Thủ Ngữ (vị trí đầu hầm Thủ Thiêm bây giờ). Hiện tại Bến Bạch Đằng là bến đỗ cho các Nhà hàng nổi du lịch, bến Tàu cánh ngầm và bến tàu khách đường sông về miền Tây.

      Đường Bến Vân Đồn thì chạy dài từ đầu cầu Khánh Hội phía Quận 4 ngay góc khu lưu niệm Bác Hồ (thuộc phường 12 quận 4) cho đến chân cầu chữ Y mới hiện nay (thuộc phường 1 quận 4). Ngày xưa không có địa danh Bến đò Vân Đồn mà chỉ có các bến đò nhỏ từ phía đường Bến Vân Đồn Quận 4 qua Bến Chương Dương Quận 1 và Quận 5. Ngay góc Cột Cờ Thủ Ngữ ngày xưa có nhà hàng Ngân Đình Tửu Quán và nhà hàng nổi Mỹ Cảnh đã từng bị Biệt Động Thành đặt mìn trước Giải Phóng, kế đó có một bến đò nhỏ không tên chở khách qua Thủ Thiêm.

      Vài thông tin với Bác về Bến bạch Đằng (kha! Kha! tớ ngày xưa gốc cướp cảng Quận 4 mà)

   Bến Bạch Đằng ngày xưa các bác vượt sông theo lời tả của bác TTNL là chính xác nhất. Nơi ấy bây giờ là bến phà Thủ Thiêm và bến tàu cao tốc đi Vũng Tàu, chỗ này là đầu của ba đường Đồng khởi, Nguyễn Huệ, Hàm Nghi bắt vào đường Tôn Đức Thắng, thuộc Q.1. Còn vị trí cảng Nhà Rồng như các bác nói nay là cổng vào cảng Sài Gòn nằm trên đường Nguyễn Tất Thành, thuộc Q.4 ( nơi bác Li xe ta từng lái xe tăng đến và đốt pháo sáng tối 30.4). Từ bến Bạch Đằng, Q.1  muốn sang bến Nhà Rồng, Q.4 bằng đường bộ buộc phải qua cầu Khánh Hội.

Tôi cũng không biết Đoàn 10 là quy mô, tầm cỡ thế nào: Sư, trung hay tiểu đoàn? Bộ binh hay công binh, thủy quân, ...?

  Bác 6971 ơi:  "Đoàn 10 rừng Sác" là trung đoàn đặc công nước đóng quân tại khu vực rừng Sác chuyên đánh tàu trên sông Lòng Tàu, trở thành huyền thoại với trận đánh kho xăng Nhà Bè cháy suốt mấy ngày đêm không tắt.

Tôi dốt đặc Binh địa SG. Đọc chuyện bác TTNL cứ tưởng bác ấy vượt cái sông kiểu như bến vượt Nham-biều trên sông Thạch Hãn. Bây giờ bác Nguyenquocchung giải thích mới ngã ngửa ra. Thế thì ngang với vượt biển. Năm 2010, hai thằng 6971 và Tralientay có dịp đi tàu cánh ngầm ra Vũng Tàu thăm 3 chiến hữu C20 nên biết chỗ này. Vội vào album ảnh xem lại để giúp hình dung lại nơi  sáng 30/4/1975 mấy đồng đội vượt sông. Không biết có phải quãng trong ảnh này không? (Ảnh chụp từ  trên tàu Cánh ngầm, khi tàu đi qua cầu gì đó).

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 6)

     Nhiều người dân lần lần bao quanh chúng tôi. Mọi người rất hồ hởi, cũng có người ra xem vì tò mò. May là mọi người không sán vào quá gần. Mấy thằng lính, không nhớ đã bao nhiêu ngày không tắm và đang “tỏa hương”.

     Mấy thanh niên lượn Honda đến và hỏi:

-    Mấy ông Giải phóng cần đi đâu bọn tui chở ?
-    Mấy anh cần đi đâu, tui chở ?

     Rồi một chiếc xe lam phành phạch cũng đỗ xịch lại đòi chở chúng tôi đi bất cứ đâu chúng tôi muốn. Ba thằng quyết định chọn xe lam để đi được cả nhóm. Chúng tôi yêu cầu chạy về Dinh Độc Lập. Khi chiếc xe lao đi thì trên xe, ngoài người lái, không phải chỉ có ba thằng lính chúng tôi mà có thêm một vài thanh niên nữa cũng đi “chơi” cùng. Xe chạy khá nhanh về phía bến Bạch Đằng. Mươi phút sau đã đến bờ sông Sài Gòn. Bên này là đất quận 9 còn bên kia là quận nhất.

     Mấy thanh niên nhanh nhẹn nhảy xuống xe và đi tìm người lái phà. Anh xe lam nói, hàng ngày anh ấy vẫn chở mấy bà đi chợ bên kia sông qua phà này. Đi đường này phải qua phà nhưng “rất phẻ” (rất khỏe), “đường ngắn không mấy anh à !” (bây giờ mọi người đều gọi chúng tôi là anh rồi, sau khi chúng tôi phàn nàn về chuyện gọi bằng “ông”).

     Mấy thằng trinh sát đứng sát ra bến phà mà ngóng sang bờ bên kia. Lúc đó tôi chẳng biết nhà nào là nhà nào. Mà, có nhìn thấy chữ “Magetic Hotel” thì bây giờ cũng quên rồi. Nhưng, rất hoành tráng. Đặc biệt là các cao ốc. Lúc đó Sài Gòn đã có một số cao ốc, cái cao nhất có đến 16 tầng. Ở Hà Nội lúc đó chỉ có nhà bốn năm tầng là cao nhất. Trong mắt tôi lúc đó, Sài Gòn là thành phố giàu có và hiện đại. Rất nhiều biển quảng cáo đủ các cỡ và màu sắc treo khắp mọi nơi trong thành phố. Trong suy nghĩ của tôi lúc đó, biển quảng cáo làm giảm cái đẹp của thành phố. Đường Bạch Đằng bên kia sông vẫn thấy Honda, rồi xe đạp và ô tô ngược xuôi mà không quá đông, trông rất thanh bình. Ngay bờ bên kia chưa có lính ta tới, cũng không thấy một lá cờ nào nửa xanh nửa đỏ hay cờ đỏ sao vàng. Tôi rất nóng lòng, chỉ muốn vượt qua sông ngay.

     Chừng 15 phút sau, mấy thanh niên quay lại, vẻ mặt thất vọng:

-    Có phà mà không có người lái mấy anh ơi ! giờ sao hả mấy anh ?

     Lúc đó trong tốp 3 chúng tôi có một người “cấp bê” (không nhớ là ai). Tôi chỉ còn nhớ ý kiến của tôi lúc đó là muốn qua sông “đi chơi Sài Gòn cái ! Không có phà thì đi thuyền cũng được, có mấy trăm mét chứ bao nhiêu” thì anh ấy bảo “thôi, quay lại. Bây giờ có đi tiếp thì cũng chỉ là đi chơi chứ không còn nhiệm vụ gì để làm. Không khéo rồi lại lạc đơn vị”

       Chiếc xe quay lại ngã ba. Chúng tôi xuống xe, cảm ơn anh xe lam và mấy thanh niên.

-    Chờ ở đây thôi anh ạ !
-    Ừ !

    Lúc này dân đã đổ ra đường, họ đứng thành từng toán rải rác hai bên để chờ đón và xem bộ đội vượt sông qua đây. Không phải là quá đông người như các bức ảnh chụp mà sau này ta thường thấy. Những bức ảnh đó, tôi cho rằng là ảnh dựng lại để chụp. Một bức ảnh chụp xe tăng đang tiến về Dinh Độc Lập . Rất nhiều lính ngồi trên tháp pháo, có cờ giải phóng tung bay. Hai bên đường, dân đứng vẫy rất đông. Ảnh lại là ảnh màu mới đẹp chứ. (tôi không tin bức ảnh được chụp nóng ngày 30/4). Phóng viên “chiến trường” chắc là người hùng, tiến trước cả xe tăng và bộ binh để chụp ảnh ?!

. . . (còn nữa)

Đây là cầu Phú Mỹ bác 6971 ạ. Chính là đoạn Cát Lái (đầu đường dẫn lên cầu Phú Mỹ phía quận 2). Tàu cánh ngầm trên đường về bến Bạch Đằng qua cầu này.

  Vâng, đấy chính là cầu Phú Mỹ mới khánh thành cách đây 1-2 năm, to đẹp và vắng như chùa Bà Đanh vì đường xá bên Q.2 quá bé, xe cộ mà ùn ùn qua đây thì sẽ thành đống trước khi lên được cầu. Đoạn sông chỗ này chắc cũng rộng cỡ đoạn chỗ Bạch Đằng nhưng cách nhau khoảng 5-7 km.

Chào anh chienc3.1972 ! Vào ngày 1.9 hàng năm, tại đền thờ LS huyện Nhơn Trạch, huyện Nhơn Trạch và BLL E10 đều tổ chức cúng giỗ các LS của huyện và Đoàn 10. Năm 2008, sau khi dự đám giỗ xong và trên đường trở về SG, khi xe còn cách bến phà Cát Lái hơn 5km ( theo em nhớ ), anh Kỳ đã chỉ chỗ và nguyên nhân hy sinh của đồng chí bí thư chi bộ xã Phú Hữu, Chuyện này em cũng đã kể trong topic” Chống gậy lên non thăm trận địa” đầu năm 2009 nhân một thành viên khác trong diễn đàn QSVN viết về chuyện có thể đã bằn nhầm vào đồng đội trong trận đánh ngày 12.7.1984 tại Vị Xuyên, Hà Giang. Những gì em còn nhớ chính xác đã có trong bài viết trên. Sắp tới có việc phải liên hệ với BLL E10 hoặc vào ngày 1.9.2011 khi về viếng LS tại đền Nhơn Trạch, em sẽ tìm hiểu kỹ hơn những chi tiết anh quan tâm về sự hy sinh của bí thư chi bộ xã Phú Hữu.
Em hiện đang sống tại T/p HCM, làm cùng cty với 2 người bạn của các bác CCB Quảng Trị là Phạm Việt Cường và Thái Sơn. Em nhỏ tuổi hơn các bác nhiều, khi các anh đang vất vả chiến đấu với quân dù, TQLC tại Thành Cổ thì em còn đang đội mũ rơm đi học.  ;D Mấy hôm nay em đi xa, không vào diễn đàn, hôm nay về mới trả lời các bác được.

@thanglong69: trái đất nhỏ quá bạn nhỉ. Mình cùng lexuantuong, Thái Hồng Sơn (bạn viết là Thái Sơn) ở cùng c3d1e101f325. Phạm Việt Cường nhỏ hơn 5-7 tuổi nhưng chơi rât thân với mình. Công ty của bạn còn có Phạm Mạnh Hà (cùng lớp với Thái Hồng Sơn ở ĐHKTQS). Mình cũng đã tham gia làm hai công trình với Công ty bạn ở Cửa Lò (Nghệ An) và Đà Nẵng. Cám ơn thông tin của bạn. Mình sẽ tìm đọc lại bài viết bạn đã nói đến. Rất mong tiếp tục nhận được thông tin từ bạn. (cho hỏi nhỏ tên thật của bạn là gì nhỉ?). Mình tên là Chiến.
Trong ảnh là mình và Phạm Việt Cường trong chuyến đi Quảng Trị năm 2009 (Cường từ TP HCM ra đi cùng đoàn Công ty mình). Ảnh chụp ở NTLS Đường 9.

(http://i1194.photobucket.com/albums/aa370/phamchien2/DSC04057-1.jpg)

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 7)

     Phải một lúc sau thấy từng toán bộ đội lục tục từ hướng Cát lái tới. Anh em đi thoải mái chẳng có hàng lối gì. Trên mặt mọi người không còn nét căng thẳng. Mọi người bước đi hồ hởi lắm, những bước đi thanh thản, dường như vô định. Ừ thì, mấy chục ngày qua, chúng tôi liên tục hành quân, liên tục đi về một hướng, ấy là hướng Sài Gòn. Thì đây, Sài gòn đây rồi. Bộ đội vượt sông bằng các phương tiện khác nhau, xuồng máy, ghe máy, xe lội nước, . . . .

     Hình như mọi người vượt sông không có tổ chức gì, mạnh ai sang được trước thì sang. Người sang trước sẽ chờ anh em cùng đơn vị sang sau. Suốt từ Bến Cát Lái đến chỗ ngã ba lính dồn lên ngày càng đông . Xê 20 của chúng tôi cũng thấy lẻ tẻ toán trước, toán sau qua sông. Chúng tôi tụ tập ở đây để chờ mọi người. Riêng c20 chúng tôi mách nhau vào Cát Lái lấy đồ trong kho nên ba lô đứa nào cũng đầy những thuốc lá và đồ hộp.

     Lính xê tôi có mặt ở đây đã khá đông nhưng không theo một đội hình nào, cũng chẳng thấy ai chỉ huy. Thì ra không phải chỉ có “quân hồi vô phèng” mà quân thắng trận cũng “vô phèng”. Lính chạy đi cạy lại tìm đơn vị, tiếng gọi nhau í ới, rộn rã khắp cả con đường. lính c20 gặp chúng tôi, tay bắt mặt mừng. Vừa mới sáng nay thôi mà cứ như sau bao nhiêu ngày mới gặp lại.
 
     Trong lúc chờ đợi anh Triêm rủ tôi lùng sục vào một cái bốt. Đây là một cái đồn nhỏ nằm ngay ngã ba đường. Không rõ lính bỏ đồn chạy từ lúc nào. Tất cả vẫn còn nguyên vẹn, chỉ có đồ đạc bị vứt lung tung. Sau khi sục xạo một lượt, chúng tôi vào phòng tay đồn trưởng. Các cánh cửa tủ và ngăn kéo bàn đều đã mở từ trước. Cả giấy tờ, cả quần áo đều đã bị xới tung. Trong ngăn kéo, chúng tôi thấy đôi quân hàm, bây giờ không còn nhớ là quân hàm của lực lượng nào, chỉ còn nhớ là đại úy.

     Anh Triêm vớ được chiếc va li nhỏ (briefcase). Trong đó có hai chiếc đồng hồ mạ vàng, một nam, một nữ và một khẩu colt 6. Tôi thì tìm được một chăn “thám báo” mới khự.

     Anh Triêm đeo luôn chiếc đồng hồ nam mạ vàng vào tay. Khi ra khỏi đồn, tôi xách chiếc va li, trong đó có chiếc đồng hồ nữ, chăn “thám báo” và khẩu colt. Khẩu colt rất đẹp lại thêm một hộp đạn nhỏ bằng bìa cứng đựng những viên đạn nhỏ vàng óng, tôi rất mê. Ngày 28/6, lính sinh viên được ra quân. Chiếc đồng hồ nữ rất nhỏ và xinh thì tôi cho Vương Lâm khi chia tay. Xe chở chúng tôi hình như tới Hố Nai thì bị kiểm tra quân trang. Thế là phải cắn răng mà nộp khẩu colt và hộp đạn. Tôi định liều giữ lại nhưng lại sợ nhỡ bị phát hiện, bị giữ lại thì . . . ai mà biết được sẽ xảy ra chuyện gì.

     Chiếc chăn thám báo vừa gọn vừa nhẹ lại rất ấm, dùng mãi tới mười lăm năm sau. Chiếc vali hiệu Echolac cũng là loại mini (42x32x8). Bây giờ đi đâu một hai ngày, tôi vẫn dùng.

. . . (còn nữa)

     Đây là chiếc vali Echolac (Hình 1). Khẩu colt 6 giống hình 2.

He...He...!
Cùng quân đoàn mà xem ra 325 nhẹ tay với chiến lợi phẩm nhỉ ;D
Quê mà ở 203 thì "biết tay" mấy xếp :-\

Bác TTNL:

Bác ra quân mà không bị lột nốt cả đồng hồ à.
Vậy thì chính sách của mỗi đơn vị có khác nhau bác nhỉ.

Re:những chuyện không thể quên...                                                                                                  ...chào bạn tring sát, đơn vị nào cũng thế cả, ai nỡ tước đi chút kỷ niệm cuối còn sót lại, của ngàn ngày trong quân ngũ!  Hồi ra quân tôi cũng đeo tồng teng hai quả mỏ vịt U S loại "xịn" của mấy Bác đặc công đã đánh Xuân lộc Sài gòn, tăng cho làm kỷ niệm trong chiến dịch "vây lấn" Ở điểm cao 685 Hà giang.  chỉ tiếc là sở hữu chưa  đươc 24 giờ.lúc về đến Ga-Hàng cỏ,mấy ông QC ở 98 phố Nam bộ thu lại ,nói là đem lưu giữ ở bảo tàng quân đội !? biết làm sao được ! N.H.Đức 356

Tôi cũng tha từ Quảng Trị ra 1 chiếc chăn thám báo. Và vẫn đang dùng. Hy vọng còn dùng được 41 năm nữa, cho đến đủ Hai - Năm Mươi.

Thật ra, chăn thám báo rất gọn và nhẹ, nhưng không ấm lắm. Nó gồm vỏ vải dù rằnri mỏng kẹp giữa là một lớp bông tổng hợp rất mỏng. Vì là vải dù nên khi mới đắp thường gây cảm giác lạnh, sau ấm dần. Hồi ở Quảng Trị thì chưa dùng đến vì chưa lạnh và vì nó là chiến lợi phẩm. Về Hà Nội thì chỉ dùng vào mùa thu và mùa xuân chứ với mùa Đông Hà Nội thì không đủ ấm. Nó cũng có một cái bất tiện là: nó là chăn đơn, mà mấy khi mình được nằm đơn đâu, nên tôi thường chỉ dùng để ngủ trưa.

Trên chiếc chăn thám báo có đính một miếng vải chữ nhật, trên đó in bản hướng dẫn cách sử dụng. Bản hướng dẫn bằng tiếng Anh, cho biết chăn được sản xuất ở Mỹ (Công ty Lally MFG). Trên cùng là dòng chữ in to: LINER - PONCHO. Bên dưới là hướng dẫn sử dụng. Đọc kỹ thì hóa ra cái mà lính ta quen gọi là "chăn thám báo" ấy thực chất mới là phần ruột (PONCHO). Còn có phần vỏ (LINER) nữa. Cả bộ đầy đủ là LINER-PONCHO. Dọc theo biên của poncho có nhiều dây để buộc với liner như kiểu ta lồng ruột chăn bông. Theo hướng dẫn thì Poncho dùng để đắp, để trải, còn Liner có thể dùng làm túi ngủ, nhưng lưu ý đừng siết chặt miệng túi kẻo khi bị (VC) tấn công thì mở không kịp. Tôi tò mò đọc kỹ xem có nói đến việc dùng làm "quan tài" bất đắc dỹ không, nhưng không thấy. Nhiều người còn giữ cái ruột chăn (poncho) chứ không biết có ai nhìn thấy hay còn sở hữu cái vỏ chăn thám báo (Liner) không?

Trên một trang đấu gia online của Mỹ tôi tìm thấy có 2 người rao bán chăn thám báo (Cả liner và poncho) mang về từ VN, một chiếc SX năm 1967, một chiếc 1968. Chắc là con cái bán di vật của cha, chứ CCB đời nào rao bán kỷ vật chiến tranh. Chỉ thấy ghi giá cước phí bưu điện và giảm giá chứ không biết giá khởi điểm là bao nhiêu, giá đặt mua là bao nhiêu. Và tiếc là họ rao bán mất cách đây những 3 năm rồi (2008).

Tôi cũng tha được một cái chăn thám báo ra nhưng bây giờ không còn nữa. Không phải vì con tôi nó mang bán kỉ vật của bố nó mà vì đơn giản là khi sinh ra nó, bố mẹ nó nghèo quá đã phải xẻ cái chăn đó ra làm bốn mảnh làm chăn đắp cho con. Hoan hô tình hữu nghi Việt-Mỹ, nhờ có nó mà hai đứa con tôi có chăn sơ sinh đắp, vừa ấm, vừa nhẹ lại tiện cho mẹ giặt rất dễ và mau khô. Tuy nhiên cái biểu tượng của tình hữu nghị Việt-Mỹ của tôi cũng chỉ thọ được cho đến khi đứa thứ hai được 2 tuổi thì cũng phải bỏ vì hình như nhà sản xuất không tính đến độ bền dưới tác dụng triền miên của nước đái trẻ con.

RE:  kẻ cũng tiếc thật Nhưng đứa con đó đáng thương hơn là đáng trách ! Vì tôi nhớ hồi trước ở trước sân bay Bạch mai có mấy cái lô cốt diện tích vài chục Dề-xi-mét vuông,cũng bị đập đi,!nay dùng làm nơi tụ tập của dân nhậu,!? thật tiếc cho những chứng tích lịch sử đang bị mai một dần!!!...N.H.Đức.Cựu binh 356

.
     Tôi mới tìm được bản đồ tỷ lệ 1:50000. Xin vẽ lại đường đi của trinh sát sáng 30/4/1975

.
     Bác 6971 tìm ra cái chăn thám báo nguyên gốc của Hoa Kỳ Woodland camouflage poncho liner.

     Giá bán trên mạng hiện tại là $32.99
(http://ecx.images-amazon.com/images/I/51Q1xclE13L._SX385_.jpg)

     Cái chăn mà tôi có giống hệt hình trên. Mùa đông miền bắc, tôi cũng gập tư cái chăn và buộc dây vào như trên hình, đắp cho con khi nó còn nhỏ. Vì trẻ con đái dầm phải giặt liên tục, vài năm đã nát rồi, nên không còn giữ được đến bây giờ

.
     Thấy bài thơ lính rất hay trên QĐND cuối tuần, nhặt lại đây để anh em cùng đọc.

QĐND - Lê Anh Quốc sinh năm 1949 ở tỉnh Yên Bái, sinh viên Khoa văn ĐHTH Hà Nội,nhập ngũ tháng 8-1971, vào Sư đoàn 308A. Sau Đại thắng mùa Xuân năm 1975, anh trở về trường cũ tiếp tục học tập rồi về quê nhà dạy học ở một trường PTTH.
Lê Anh Quốc có năng khiếu làm thơ từ thuở học trò. Đi bộ đội rồi về dạy học anh vẫn tiếp tục làm thơ. Năm 2006, anh lâm bệnh hiểm nghèo do di chứng chiến tranh và từ giã cuộc đời, để lại tập bản thảo trường ca “Khoảng trời người lính” còn dang dở. QĐND Cuối tuần xin giới thiệu một số đoạn trong bản thảo trường ca của Lê Anh Quốc:

KHOẢNG TRỜI NGƯỜI LÍNH

Cuộc đời lính,
đạn trước mặt
Bom trên đầu,
mìn vùi dưới đất…
Sống và chết xem bằng gang tấc
Thắng và thua đọ ở tinh thần

Có phải thế? Chúng tôi, cả tiếng cười
Cười chật đất, cười chật sông, cười chật suối…
Đường ra trận nào ai tính tuổi
Nên tiếng cười cứ lẫn vào nhau


Nếu gom được xin giữ cho mai sau
Phòng có giặc, thay làm vũ khí
Nếu còn sống hãy đem về Bắc
Những trận cười rừng rực sức trai


Những nụ cười hình hoa mơ, hoa mai
Rụng trắng gốc vẫn khát khao ngày xây quả
Những trận cười thấm vào máu đỏ
Chôn dưới mồ mà cứ vút bay lên…


Những nụ cười mang hình cánh cung
Làm thế trận bủa vây quân giặc
Những nụ cười nối phương Nam phương Bắc
Cứ trùng phùng theo bước những đoàn quân…


Những nụ cười lau khô giọt lệ rơi
Ngày toàn thắng nếu con không về nữa
Mẹ hãy lắng nghe trong từng ngọn gió
Có tiếng cười của đứa con yêu…
…

Trận đánh này chúng tôi giữ điểm cao
Quần cả tháng, lương ăn không còn nữa
Giặc vây chốt đông như kiến lửa
Phía chúng tôi còn lại mấy đứa thôi


Không sợ giặc, không sợ bom rơi
Cái sợ nhất lúc này là đói
Đói vàng mắt, đói long đầu gối
Đói phạc phờ, đói thừa cả chân tay


Mà lạ chưa? Vào chính lúc này
Chúng tôi lại đánh lui quân giặc
Có lẽ vì chẳng cách nào khác được
Có lẽ vì Còn- Mất đó thôi!


Phía chân đồi, giặc đã rút rồi
Cái đói lại xông lên ngợp chốt
Không thể bắn và cũng không thể giết
Muốn “cầu hòa”, cái đói không tha


Đồng đội tôi gục xuống giữa chiều tà
Gạo vừa tới, nồi cơm đang nấu dở
Xoong canh rừng lục bục sôi trên lửa
Bạn tôi đi… chẳng kịp bữa cơm no!


Chúng tôi bảo nhau cúng bạn cả nồi to
Cơm đấy, canh đây, bạn về ăn kẻo đói
Sống giữ chốt, chết thành ma đói…
Đêm đứt rời bởi những cơn đau!

…

Từng trận đánh cứ nối tiếp nhau
Như mùa lũ ngập tràn đôi bờ đất
Từng chiến dịch mở bung mặt trận
Như gió ngàn ồ ạt thổi võng thung


Mùa mưa đi qua khô khát cánh rừng
Cây trút lá ven đường tơi tả
Đất như choàng tấm chăn màu đỏ
Những nấm mồ đồng đội rực lên


Tiến về Sài Gòn từ khắp nẻo Trường Sơn
Đại bác, xe tăng chuyển rung thành phố
Rầm rập những binh đoàn, ào ào thác đổ
Cả nước dồn về, trùng điệp quân đi
Các mũi tiến công thần tốc diệu kỳ
Ngày mai hiện dần bằng xương bằng máu
Ngày mai sẽ về gang tấc nữa thôi !


Gang tấc nữa thôi
Cờ giải phóng tung bay dinh Độc Lập
Tổ quốc tưng bừng niềm vui thống nhất
Chúng con sẽ về bên mẹ
Mẹ ơi!

Re:nhưng chuyện không thể quên...                                                                                                   ..Thật cảm phục đồng chí Lê anh Quốc,sau mấy ngày nhịn đói mà vẫn cho ra một bài thơ rất hay !Còn chúng tôi hồi ở vị xuyên-Hà giang,hai ngày sau khi ăn gói cơm -sấy cuối cùng,chúng tôi không còn nhớ nổi là địch đã bao nhiêu lần phản kích,và có bao nhiêu quả đạn rơi xuống trận địa !                                                      ...Xin cảm ơn bạn Tich tuong như Lễ đã cho tôi được đọc một bài thơ tuyệt hay!...N.h.đ.356

     Tôi chỉ hơi lăn tăn, ĐHTH chỉ có đợt nhập ngũ 8/1970 và 9/1971, không biết báo QĐND có nhầm không ? 

     Tôi nghĩ, có lẽ anh Quốc nhập ngũ 8/1970 ?!

Re:Những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt.                                                                            ...Xin chia sẻ những băn khoăn của bạn Tich tuong như lễ.Tuy nhiên điều đó cũng không làm mờ đi hình ảnh người chiến sỹ giải phóng quân V.N.Giờ đây khi ngồi đây tâm sự cùng bạn và anh em trên diễn đàn,tôi chợt nhớ lại hình ảnh nhà thơ Lê anh Xuân,vơi lời thơ bất hủ :anh chẳng đẻ lại chi trước lúc lên đường ,chỉ để lại dáng đứng Việt nam ,tạc vào thế kỷ!                                                                                                 ...Tôi nhớ một tác giả có nói như sau: Một dân tộc Anh-hùng trước hết phải có những người dân Anh-hùng,...thật là chí lý.Cảm ơn nhiều ,chào bạn.N.H.Đ.

Có lẽ báo QDND nhầm, tháng 8/1970 ae ĐHTH cũng vào 308 nhưng chủ yếu là pháo PK và mặt đất.. Tháng 9/71 có 1 số vào 308 và cũng ở bb. Đợt ấy có 1 số tách ra bổ sung cho 304, 308, 367... còn lại số đông ở lại 325.

     NguyenHongDuc ! Bạn nhắc đến lời bài hát "Dáng Đứng Việt Nam", làm tôi lại nhớ đến nhà thơ Lê Anh Xuân và bài thơ bất hủ của anh.

DÁNG ĐỨNG VIỆT NAM

                             Lê Anh Xuân

Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhất
Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng
Và Anh chết trong khi đang đứng bắn
Máu anh phun theo lửa đạn cầu vồng.

Chợt thấy Anh, giặc hoảng hốt xin hàng
Có thằng sụp xuống chân Anh tránh đạn
Bởi Anh chết rồi, nhưng lòng dũng cảm
Vẫn đứng đàng hoàng nổ súng tiến công.

Anh tên gì hỡi Anh yêu quý
Anh vẫn đứng lặng im như bức thành đồng
Như đôi dép dưới chân Anh giẫm lên bao xác Mỹ
Mà vẫn một màu bình dị, sáng trong.

Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ
Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường
Chỉ để lại cái dáng đứng Việt Nam, tạc vào thế kỷ
Anh là chiến sĩ Giải phóng quân.

Tên Anh đã thành tên đất nước
Ơi Anh giải phóng quân!
Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân.

                                                       Tháng 3-1968


     Bài thơ này tôi thuộc. Bây giờ xem trên mạng thấy người ta sửa mất một từ.

     Theo tôi thuộc: "Chỉ để lại cái dáng đứng Việt Nam, tạc vào thế kỷ".
     Trên mạng:       "Chỉ để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỷ".

     Riêng tôi thấy, bỏ từ "cái" đi không hay bằng để nguyên. Anh em cứ đọc và cảm nhận mà xem !

RE:những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt.                                                                             ...Xin chào bác Tich tuong như lễ,tôi cũng không tường lắm về bài "dáng đứng Việt -nam" của nhà thơ-chiến sỹ Lê anh Xuân,vì tôi thuộc bài thơ đó hồi còn học giảng văn ở trường phổ thông -trung học,sau này có đọc thêm một số tạp chí V,H nhưng mỗi tờ in mỗi khác,nên cũng không biết đâu lá bản gốc của bài thơ, thật tiếc!,N,H,Đ

RE:những chuyện không thể quên...                                                                                                   ...tôi chắc bác Tich tuong như lễ đọc nhiều thơ,xin nhờ bác xem hộ ,phần lời bài hát :"Chiều hải cảng" Tôi rất thích bài này -nhất là được thể hiện bởi nghệ sỹ Trung-kiên.Chỉ tiếc khi đăng bài hát không có thông tin vể tác giả phần lời xivn cảm ơn trước ...N.H.Đức 356

     Bác nguyenhongduc à !  Bài này tôi cũng biết nhưng không thuộc lời Nga cũng như lời Việt.

 Bác có thể nghe Quang Thọ hát ở đây: http://mp3.zing.vn/bai-hat/Chieu-Hai-Cang-Quang-Tho/IWZ989F8.html (http://mp3.zing.vn/bai-hat/Chieu-Hai-Cang-Quang-Tho/IWZ989F8.html)
 

     NguyenHongDuc ! Bạn nhắc đến lời bài hát "Dáng Đứng Việt Nam", làm tôi lại nhớ đến nhà thơ Lê Anh Xuân và bài thơ bất hủ của anh.

DÁNG ĐỨNG VIỆT NAM

                             Lê Anh Xuân

                               ...........
                                           
     Bài thơ này tôi thuộc. Bây giờ xem trên mạng thấy người ta sửa mất một từ.

     Theo tôi thuộc: "Chỉ để lại cái dáng đứng Việt Nam, tạc vào thế kỷ".
     Trên mạng:       "Chỉ để lại dáng đứng Việt Nam tạc vào thế kỷ".

     Riêng tôi thấy, bỏ từ "cái" đi không hay bằng để nguyên. Anh em cứ đọc và cảm nhận mà xem !

[/quote]
 Gửi TTNL,
Bài thơ này  đã phổ nhạc, và  thành bài hát. Trong bài hát  có lẽ do nhạc,  để hát từ " cái" nó khó hát nên đã đã bỏ  từ này ( về ý  không thay đổi ). Bài hát cũng được phổ biến hơn  bài thơ, Cũng vì  thế nên mọi người nhớ câu đó mà không có từ " cái" sau nghe quên đi, chắc cũng không phải là quên hay nhầm đâu. Nếu có từ " cái"  bổ trợ cho " dáng " nên ý của  nó mạnh mẽ và khẳng định hơn .

RE:những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt.
Chào các ccb,người lính sau những năm tháng chiến đấu trong quân ngũ,lúc trở về vời cuộc đời.Họ chẳng mang được gì ngoài những kỷ vật nhỏ bé như:đôi dép, chiếc chăn chiên,hay chiếc mũ tai bèo đã bạc màu theo năm tháng ...Nhưng kỷ vật quý giá nhất mà người lính để lại cho mai sau chính là những "Hồi-ức" về cuộc sống-chiến đấu -hy sinh mà họ và đồng đội -các thế hệ thanh niên Việt nam đã hy sinh để bảo vệ Tổ quốc thân yêu của chúng ta!...Chính vì lẽ đó nên chúng ta,-các CCB phải có trách nhiệm ghi lại Hồi ức của mình và đông chí mình cho các thế hệ mai sau lấy đó làm gương để noi theo! ,..Chúc các bác thành công!.N.H.Đ.

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN  ( tiếp 8 )

     Có lẽ phải đến 12 giờ ngày 30/4/1975, anh em c20 mới hội tụ đủ ở cái ngã ba này. Nhưng chưa có xe nên mọi người phải đợi. Đủ các loại xe, nào thì thiết giáp và xe tăng tự bơi, nào thì “Vọt Tiến”, nào thì “Giải Phóng, nào thì “Zin Ba Cầu” (chính xác là Hoàng Hà, vì là xe TQ), rồi “Comăngca”, “Bắc Kinh” (loại xe bắt chước Comăngca), . . . . Không còn biết là xe nào của đơn vị nào nữa. Tất cả cứ nháo nhào, mạnh ai nấy chạy. Chỉ cần trong đơn vị có người nhớ số xe hoặc nhớ lái xe thì là “xe của mình” và anh em ào ào trèo lên thùng. Quang cảnh thật nhốn nháo và hỗn độn.

     Rồi thì, Chắc khoảng 1 giờ chiều, đại đội tôi cũng lên được xe. Như tất cả các xe khác, thảy đều chạy về Sài Gòn, theo đường qua cầu Sài Gòn. Từ ngã ba, xe chạy thẳng ra hướng đường 1. Đường QL1 cao hơn hẳn, nên ở chỗ cắt nhau là một cái dốc khá cao. Tôi nhớ cái dốc này vì một lần lái xe Jeep qua đây, tôi không tăng ga và để xe bị chết máy giữa dốc.

     Ra đến đường lớn thì, thật là kinh hoàng !  Không biết bao nhiêu là xe, không biết bao nhiêu là lính. Đúng là trên trời, dưới lính. Tất cả các xe đều chạy theo một hướng, không theo “đội hình hành quân” nào hết. Các trung đoàn, sư đoàn, quân đoàn rùng rùng chuyển động, không còn phân biệt được ai với ai. Tất cả đều là lính.

     Không biết cảm xúc những người lính lúc này như thế nào. Anh em có sung sướng, hay hồ hởi, hay tự hào, hay gì gì đó, . . . Nhưng tôi nhận thấy một điều, tất cả các nét mặt lính đều giãn ra. Dường như tất cả thần kinh và “các cơ quan đoàn thể” đều được thả lỏng. Không còn thấy đâu, nỗi âu lo ngày thường của lính trận. Không thấy đâu, nét mặt đăm chiêu, đôi mắt tia lia láo liên, đôi tai trực chỉ mọi tiếng động. Cái bản năng sẵn sàng chạy, sẵn sàng nhảy, sẵn sàng lăn xuống hố để tránh đạn hay sẵn sàng nghoéo cò dường như lặn đi đâu hết cả.

    Tiếng cười nói trên xe ầm ĩ. Có xe còn hát tập thể “Rầm rập bước chân ta, rung chuyển thành phố Sài Gòn . . .”, “Nơi thành đô trong ánh điện quang tiếng nấc nghẹn câu cười . . . Sài Gòn ơi, ta đã về đây ta đã về đây . . .”. Hầu hết các xe đều cắm cờ nửa xanh nửa đỏ, chúng bay trong gió phần phật như chưa bao giờ được thế. Đến gần cầu Sài Gòn, có chiếc xe bị chết máy làm đoàn xe bị dồn lại. Tiếng hò hét trên các xe: “đẩy sang bên đê !”, rồi nhiều tiếng hô: “đẩy xuống ruộng đê !”, . . .

     Chỗ cầu Sài Gòn có mấy chiếc xe tăng của ta bị cháy, khói vẫn đang bốc lên leo lét. Trên cầu là chướng lũy bằng thùng phi cát và bao cát. Những người đi trước đã rỡ bỏ bớt nhưng chưa hết. Những chiếc xe của đoàn quân qua cầu phải qua từng chiếc một ngoằn nghoèo theo đường rắn lượn.

     Qua cầu Sài Gòn được một đoạn ngắn thì không còn đi được nữa. Xe lính ùn ùn kéo vào thành phố. Đồng bào chạy loạn đi bộ gồng gánh đồ đạc, xe Honda, xe lam, đủ các kiểu xe ô tô của dân thì ùn ùn túa ra từ trong thành phố. Con đường trở nên kẹt cứng. Có lẽ chưa bao giờ và sẽ không bao giờ Sài Gòn lại kẹt đường như thế này. Không có ai điều hành, tất cả cứ lao lên, “nhào vô”. Đứng trên thùng xe, nhìn ra xung quanh, ngoái lại phía sau, đâu đâu cũng người và xe, đặc quánh, à à như vô vàn tổ ong. Chỗ nào cũng thấy động đậy mà chẳng ai có thể nhích lên được.

. . . (còn nữa)

Bài thơ " Dáng đứng Việt Nam" của nhà thơ Lê Anh Xuân ( Ca lê Hiến) là một bài thơ bất hủ , khi được Nhạc sĩ Nguyễn Chí Vũ Phổ nhạc cũng phải lược bớt một số từ để cho phù hợp với nhạc,cho nên bớt đi từ " cái"; tôi nghĩ để cho phù hợp với bài hát thôi , thành ra bây giờ khi đăng bài thơ họ cũng quên từ đi từ "cái". Tôi nghĩ như vậy vì lơì bài hát không đúng hoàn toàn như lời trong bài thơ

Bài hát " Dáng Đứng Việt Nam"
Nhạc : Nguyễn Chí Vũ
Lời Thơ Lê Anh Xuân

1) Anh tên gì? Hỡi anh yêu quí
Anh vẫn đứng lặng yên như bức thành đồng
Như đôi dép dưới chân anh dẫm lên xác thù, mà vẫn một mầu bình dị sáng trong
Không một tấm hình , không một dòng địa chỉ, anh chẳng để lại chi trước lúc lên đường
Chỉ để lại Dáng đứng Việt nam, tạc vào thế kỷ

2) Anh tên gì? Hỡi anh yêu quí
Anh đứng đó tượng trưng cho thế hệ trẻ
Như cây súng trong tay anh lưỡi lê sáng ngời
Giặc Mỹ bàng hoàng, hoảng sợ khiếp kinh
Gương người dũng cảm , đi thẳng vào lịch sử,
vang vọng lại lời ca, lớp lớp lên đường
Để hình thành tư thế Việt Nam, tự hào thế hệ

ĐK
Anh giải phóng quân ơi, tên anh đã thành tên đất nước
 Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân
Từ dáng đứng của anh trên đường băng Tân Sơn Nhất
Dáng đứng tự hào, DÁNG ĐỨNG VIỆT NAM

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 9)

     Rất lâu, chẳng xe nào có thể nhích lên được. Và, rất nhanh, đã thấy nhiều người mang hàng ra bán cho bộ đội. Đầu tiên phải kể đến trà đá. Đây là lần đầu tiên những chú lính”Quảng Trị” nhìn thấy nước trà đóng trong túi ni lông lại còn có mấy cục nước đá bên trong. Túi nước được buộc chun và cắm một cái ống để hút. Mọi người trên xe đều không hiểu đây là nước gì. Giải thích mãi thì chúng tôi cũng hiểu được đây là nước chè. Ai nấy đều bất ngờ và lấy làm thích thú vì biết thêm “món lạ”. Không chỉ trà đá mà còn có nước mía đá đóng túi. Nước mía thì biết rồi nhưng đóng túi bóng thì thật là lạ.  

     Giao dịch liền sau đó là của các thanh niên cầm đồng hồ và bút máy đi quanh các xe bộ đội. Nhiều anh em đã biết các loại đồng hồ và bút máy từ hồi 1972 ở Quảng Trị. Nhưng bây giờ, lính hầu hết là “cò lùi” [1]. Những chiếc đồng hồ rất đẹp Orient, Seiko (anh em thường đọc là sen-cô do chữ hiệu của loại đồng hồ này là SEIKO). Lúc bấy giờ không phải là đồng hồ tốt nhất nhưng bình dân và phổ biến nhất. Mọi người trên xe tôi cũng cầm và truyền tay nhau xem nhưng không ai mua.  Có một cậu thanh niên, trông không phải là dân “bán đồng hồ dạo” [2],  cứ nài nỉ muốn đổi đồng hồ cậu ta đang đeo tay để lấy tiền cách mạng làm kỷ niệm, bao nhiêu cũng được, một tờ cũng được. Một chiếc ORIENT mặt trắng mạ vàng và dây cũng vàng óng. Bạn tôi đã đổi 1 đồng để lấy chiếc đồng hồ đó. Chiếc đồng hồ này bây giờ vẫn còn và trở thành một kỷ vật.

     Có một vài anh em mua đồng hồ. Giá thì rất rẻ vì người bán không biết giá trị tiền cách mạng như thế nào nên cũng bán đại đi, miễn là bán được. Về sau này chúng tôi thấy những đồng hồ đó vẫn chạy được nhưng là đồng hồ “cọp” [3].

     Những người bán hàng dạo phát chán vì mời chào mãi cũng chẳng bán được bao nhiêu, thành thừ con sóng mua bán dịu dần xuống rồi lặn hẳn.

     Anh em bắt đầu lôi đồ hộp chiến lợi phẩm ra chén. Rất nhiều loại khác nhau, hộp to, hộp bé, hộp cao, hộp dẹt, hộp tròn, hộp bầu dục, . . . bên ngoài đều sơn màu cứt ngựa và không ghi gì thêm, chẳng biết bên trong khác nhau thế nào. Đồ hộp của lính ta cũng vậy. Quen rồi thì mới biết đâu là cá, là thịt, là giò,  là ruốc mặn hay ruốc ngon, hay là calathầu khai khai. . . .

     Thế là có bao nhiêu loại mọi người đục ra thử hết một lượt. Có thằng khui được hộp thịt, có đứa hộp cá, rồi hộp phở, hộp giò ba lát, . . . Hộp nhỏ cao cao là Cocacola, nước soài, nước dừa,  . . . Hộp mỏng dính là mứt và caramen, nhiều nhất là caramen. Mứt cũng  có đủ các loại không biết là làm từ những loại hoa quả nào - soài, dâu, cam, . . . chỉ biết là mứt - sền sệt và rất ngọt.

     Cả xe tôi chỉ có mỗi cái mở hộp, mấy thằng sốt ruột dùng luôn dao găm “anh Chí” [4] để đục. Thằng có thìa inox giắt sau đít (giống bác LXT – có lẽ là mốt lúc đó) thì múc bằng thìa, thằng có đũa giắt ba lô thì dùng đũa. Đại đa số dón thử bằng “năm quân”. Không khí trên xe thật náo nhiệt như chợ vỡ.

     Khi đã biết hộp nào đựng gì rồi thì đứa nào đứa nấy chọn những thứ mình thích mà chén đến no.

      Mải ăn, rồi thuốc lá phì phèo, không ai để ý. Lúc đó đoạn đường phía trước đã có đơn vị nào đó tự phát đứng ra dẹp đường. Cứ súng lăm lăm trong tay, chĩa lên trời. Bà con dân chúng cũng sợ nên cuối cùng thì đường đã được thông. Tất cả dân đều phải dừng lại để nhường đường cho đoàn xe lính chạy vào thành phố.

     Nhìn về phía sau, trời đất ơi ! Đoàn lính có vẻ như dài vô tận, tít tắp đến khi khuất vào chỗ đoạn đường vòng ở rất xa.  
    
. . . (còn nữa)

Chú thích: [1]  “Cò lùi” là cò không tiến. Cò không tiến là “tiền không có”.
               [2]  Những cụm từ này về sau chúng tôi mới biết.
               [3] Chúng tôi được giải thích đấy là đồng hồ “dỏm” chỉ có một chân kính nhưng làm giống như thật.
               [4] Dao găm lão Chí đại đội tôi tự rèn cho anh em. Gọi "Anh Chí" có ý trêu trọc là "Chí Phèo".

Dưới đây là cái đồng hồ mà mọi người quen gọi là “sen cô phai”.
(Seiko5 Military Automatic)
(http://t3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSDX3Qk7ICjBHnjt6DBLNdjsOGInM4vYuQKOEmGqUiA-TrYTExa)(http://retrothing.typepad.com/photos/uncategorized/2007/03/21/seiko5.jpg)

@ TTNL & NHD

Còn nhiều bài thơ và bài hát ca ngợi người chiến sĩ giải phóng quân rất hay như trong bài hát " Tổ Quốc Yêu thương" của nhạc sĩ Hồ Bắc " có ghi

..." Trong ngày vui hôm nay ghi công ơn Bác Hồ kính yêu
       Trên đường vui hôm nay thêm mến yêu anh Giải phóng quân
       Những chiếc mũ tai bèo thân thương,
       Anh qua bao dốc , bao đèo muôn vàn gian khổ
       Máu các anh đã đổ cho sông núi, càng rực rỡ trong ngày toàn thắng"...

@TMH & phamchienc3: Với tư các là mõ của anh em ĐHXD và là trưởng xe số 1 của hành trình Quảng Trị trái tim bạn & tôi sắp tới, tôi giao nhiệm vụ cho 2 bác phụ trách văn nghệ của xe và chuẩn bị cho những buổi giao lưu với các đồng đội trong toàn đoàn. Ngoài ra chuẩn bị cho cả xe mỗi người 1 bản cầm tay các bài hát phổ biến nhé (trên xe không có màn hình và tay vịn nên phải có giấy). Nghe mấy giai điệu gợi nhớ ấy nếu như ở nhà chắc là sẽ hòa âm ngay nhưng ở cơ quan thì không được. Cơn hâm ở đâu chứ ở cơ quan là không được.

@nguyenhongduc: Tôi gửi cho bác câu chuyện 1 người lính tăng cùng đồng đội mình tại cảng Cửa Việt cuối năm 1972 đầu 1973 rất cảm động. Đây chính là khu vực đơn vị chúng tôi chiến đấu giành giật với địch để bảo vệ cảng. Tôi đã gặp tác giả bài viết này trong 1 đêm giao lưu tại Đồng Hới. Hai người lính cùng tên, 1 người ở ĐH tổng hợp, người kia ở ĐH xây dựng cùng hát Bình Trị Thiên khói lửa và Chiều hải cảng trong nước mắt để cùng thả hồn về miền cát trắng nóng bỏng ấy nơi biết bao đồng đội không bao giờ trở về...http://www.vnmilitaryhistory.net/index.php/topic,2712.10.html. trang 2 #15

Còn đây là lời Việt của nhạc sĩ Tân Huyền: http://vn.360plus.yahoo.com/trungcoly/article?mid=75

@mõ lexuantuong: báo cáo rõ

@thaiminhhung: theo lệnh của mõ LXT ta tạm phân công thế này nhé: bác thống kê danh mục bài hát, tên tác giả; tôi chịu trách nhiệm download lời. Sau khi chúng ta thống nhất tôi sẽ chịu trách nhiệm in ấn, nhân bản. À mà mõ y/c bao nhiêu bản nhỉ?

@chienc3: Cứ chuẩn bị 30 bản

RE:những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt...

Cám ơn bạn lê xuân tuong vì đã cung cấp địa chỉ -download-bài hát"chiều hải cảng"...

Tôi thích bài hát này vì nhớ lại :"hồi các nước đế quốc bao vây nước Nga -xô-viết" Bác Tôn đức Tháng -người thủy thủ Việt nam đã treo cở phản chiến trên hạm đội của đế quốc Pháp ủng hộ hồng-quân Liên -xô trong năm 1917  ... các chiến sỹ hải quân Xô-viết coi đó là bài hát của hải quân xô-viết...cám ơn bạn nhiề lăm.
Chào thân ái.N.H.đ.356

@lexuantuong: ok (tuy có hơi nhiều vì 40 bài x 30 bản = ???? tờ rồi đấy mõ ạ)

@chienc3: Tham thế, rút gọn đi. Hát trên xe nên chọn những bài hát tập thể, dễ thuộc, dễ hát.

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 10)

     Đoàn xe lính bắt đầu chuyển bánh chạy vào thành phố. Vì đã hỏi thăm trước đường đến Dinh Độc Lập nên xe chúng tôi rẽ trái đi theo đường Thị Nghè. Nhiều xe chạy thẳng và nhiều xe chạy theo sau chúng tôi. Tôi nhớ, tôi chỉ có mảnh bản đồ phía đông thành phố, đoạn quận 9 và quận Thủ Đức mà không có bản đồ  thành phố nên không ai biết đường đi đến Dinh. Đoàn xe vừa chạy vừa hỏi thăm đường.

     Đến đúng cầu Thị Nghè, một lần nữa đoàn xe lại bị nghẽn lại. Vẫn là, dân từ trong thành phố tỏa ra để về nhà. Cầu Thị Nghè lúc đó có hẹp hơn đường ở hai đầu cầu, nhưng nhìn cây cầu này cũng thấy rất rộng so với cấc cây cầu ở miền bắc. Lúc xe dừng trên cầu, một đứa phát hiện ra món lạ. Đó là một hộp bằng bìa cứng rất nhẹ, bóc ra bên trong là một túi bóng hàn kín. Trong túi là một loại “bỏng” nhỏ li ti và nhẹ, tung lên có thể bay trong gió. Không ai biết đây là thứ gì. Đứa thì bảo là đồ ăn đứa thì bảo là loại vật liệu gì đó, đừng ăn nhỡ có chất độc ?!  
 
     Những cánh bỏng bé như những chiếc khuy bấm nhỏ, nhẹ, xốp và rất giòn. Nhìn vào hình vẽ trên hộp, thấy có hình một tách cà phê đang bốc khói. Thế là yên tâm đây là đồ ăn nhé !  Bỏ một vốc vào miệng, thấy vị nhàn nhạt. Nhai xong, thấy được một tẹo bột không đáng kể gì. Đối với những chú lính quen ăn no, vắc nặng, món này thật là vô vị và chả bõ dính răng. Về sau này chúng tôi thấy nhiều loại bỏng ngon hơn và biết rằng đó là một trong rất nhiều kiểu gọi là “Snack”. Snack để ăn chơi (như bỏng ngô) hay ăn khi uống rượu, hoặc uống cà phê.

     Vào đến gần trung tâm thành phố, chắc là cách Dinh Độc Lập không còn xa thì đường không còn quá đông. Lính tráng dòm ngắm thành phố. Xe chạy nhanh hơn và lại nghe tiếng lá cờ bay phần phật. Chợt nhìn lại, vẫn thấy trên tay trái mọi người hầu hết đều còn  dải băng đỏ. Đi qua một đường phố có nhiều cây to. Một cái cổng lớn bên trái đường xe chạy có biển đề “Thảo Cầm Viên”.

-    Thảo Cầm Viên là cái gì hả chúng mày ?
-     Ừ nhỉ, chẳng biết là cái đếch gì nhể ?
     . . .
-    Thảo là cỏ này, cầm là gà vịt này  ;D, viên là vườn này. Thế thì là cái khỉ gì ?

     Mấy xe của xê 20 dừng lại để hỏi thăm đường. Thấy xe dừng lại, nhiều người dân đang đi đường dừng lại xem bộ đội và tranh nhau chỉ đường. Rồi có một thanh niên nhanh nhẹn nhảy lên xe xin dẫn đường. Đoàn xe tiếp tục chạy. Cậu thanh niên giải thích,  trong Thảo Cầm Viên có hổ, báo, sư tử, chim muông, . . . Thì ra đây là vườn “bách thú” hay “bách thảo’ như ngoài bắc thường gọi.

     Đến một khu phố rất đẹp và thanh bình. Mấy chiếc xe của xê 20 dừng lại. Mấy thủ trưởng xê quyết định không vào dinh nữa mà chơi ở đây. Bấy giờ khoảng hai rưỡi ba giờ gì đó. Anh em nhảy xuống xe và được phép đi chơi gần, trong thời gian một tiếng.

     Thời tiết chiều lòng người, nắng chiều nhè nhẹ. Đường phố rất sạch và đẹp. Nhiều vườn hoa với những thảm cỏ xanh biếc được chăm sóc cẩn thận. Chỗ chúng tôi đang đứng là ngã tư đường Tự Do  và đường Lê Lợi. Qua một vườn hoa đẹp trước mặt là một tòa nhà rất lớn, kiến trúc theo kiểu Pháp. Chính giữa tòa nhà, trên đỉnh tầng hai có ghi “TÒA ĐÔ CHÁNH”. Chỗ xe chúng tôi đỗ lại là ngay trước thềm một tòa nhà khác cũng kiểu Pháp và cũng rất đẹp với một cấu trúc vòm ở chính giữa. Phía dưới vòm ghi dòng chữ “HẠ NGHỊ VIỆN”. Vườn hoa chếch phía trước “Hạ Nghị Viện” có nhóm tượng đài “thủy quân lục chiến”. Phía phải Hạ Nghị viện là một con đường nhỏ. có một tòa nhà 3 tầng với biển đề "PHÒNG THÔNG TIN".

. . . (còn nữa)

     Nhóm tượng "Thủy quân lục chiến"
(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/1/12/Tuongtuyquanlucchien.jpg)

 Ồ, Nếu xe của bác TTNL chạy thẳng thêm độ 100 m nữa là đến cổng dinh ĐL, nhưng xe bác lại rẽ trái chỗ nhà thờ Đức Bà ra phía đường Tự Do (Đồng Khởi bây giờ). Vậy bác là một trong những người lính đầu tiên được dạo chơi ngay giữa trung tâm thành phố rồi.
 
  Ở trong sảnh KS Continental (cạnh nghị viện) có treo bức ảnh một người lính giải phóng theo em là được chụp đúng khoảng giờ phút này. Bức ảnh đen trắng chụp người lính ngồi trên bậc thềm nghị viện với khuôn mặt tuy mệt mỏi nhưng bình thản, phải nói là rất đẹp, cực kỳ trận mạc, chân đất, tay thắt dải băng đỏ, lựu đạn đeo đầy mình, trước ngực hình như giắt khẩu súng gì đó là lạ. Một điều bất ngờ là sau này em được xem một đoạn phim tư liệu màu ghi cảnh lính mình tiếp quản khu vực này thì lại thấy chính người lính trong ảnh. Người lính lúc đó đứng dưới đường trông khá cảnh giác, tay luôn đặt hờ trên khẩu súng trước ngực như sẵn sàng tiêu diệt kẻ thù vẫn còn lẩn khuất đâu đó trong biển người đổ ra mừng chiến thắng. 

  Em ám ảnh bức hình đó đến mức cứ tự hỏi không biết anh ấy là ai, giờ đang ở đâu? Rồi lục tìm trong Google mãi mà chả có thông tin gì.

  Hôm nay đọc bài của bác tự nhiên hình ảnh người lính đó lại xuất hiện nên em viết ra đây với hi vọng biết đâu...

     Bác nguyenquochung ! Bức ảnh đó đây.

       Ôi, tìm được danh tính người lính này thì ý nghĩa cũng không kém gì tìm người trong bức "nụ cười Thành cổ QT", các bác nhỉ.

Hay bác TTNL biết người trong bức ảnh đó là ai rồi?

  Úi zủi ! Đúng là bức ảnh đấy đấy , bác tìm ở đâu mà hay quá? Em đang định chiều nay chạy qua Continental chụp lại rồi đưa lên đây thì bác đã làm trước rồi, cảm ơn bác nhé.

  Đoạn phim tư liệu em xem quay trực diện người lính này tuy là hình động và rõ nét nhưng em thích bức ảnh hơn nhiều.

thaiminhhung ơi ời...cái list bài hát của cậu nó chạy đi đằng nào rồi?

@thaiminhhung: sory bạn. Mình tìm thấy cái list đó rồi. Khổ! Lẩm cẩm quá để 1 nơi tìm một nơi. May (hay là không may) mà chưa lẫn gấu của người khác.

.
    Một tấm ảnh rất xưa, chụp khách sạn Majestic ở góc đường Tự Do và bến Bạch Đằng.
(http://i171.photobucket.com/albums/u298/ngoanngoan/Hotel_Majestic1948.jpg)

     Và đây là TÒA ĐÔ CHÁNH
(http://i171.photobucket.com/albums/u298/ngoanngoan/SaiGonXua/02saigo196566e6eh.jpg)

     Đây là HẠ NGHỊ VIỆN
(http://farm4.static.flickr.com/3522/3181985988_ff68941df1_o.jpg)

RE:Những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt.(phần 3)
Xin cám ơn bác:Tich tuong nhu le! Đã cho thấy lại một góc của:"Hòn ngọc-Viễn đông" Thập kỷ 70...
Quả không sai khi có người ví Sài gòn lúc đó !
Bác Tich tuong nhu Le,hỏi bác tý nhé: Tòa nhà Hạ nghị viện chắc do cùng một Kiến trúc sư thiết kế Nhà hát lớn  ở Hà nội ,Vì tôi thấy kiểu kiến trúc gần như nhau!
Cám ơn nhiều vì các bức ảnh-tư liệu quí giá,!
N.H.Đ.356

Ăn theo bác tichtuongnhule phát: tòa nhà Hạ nghị viện sau 1975 được trả lại chức năng ban đầu của nó là nơi tổ chức biểu diễn...chính là Nhà hát Lớn Thành phố HCM.
'Nhà hát lớn Sài Gòn là một đối trọng về mặt kiến trúc với Nhà hát lớn Hà Nội (cất năm 1911, kiến trúc theo mẫu Opéra Garnier tại Paris, 900 chỗ ngồi, kiến trúc sư Broger et Harloy). Nhà hát lớn Sài Gòn giữ riêng nét đặc thù có một không hai. Tác giả của tòa kiến trúc này là các kiến trúc sư Félix Olivier, Ernest Guichard và Eugène Ferret, xây dựng năm 1900. Thiết kế bên trong tân tiến với đầy đủ thiết bị cho âm thanh và ánh sáng. Ngoài tầng trệt còn 2 tầng lầu tổng cộng 1800 chỗ ngồi. Toàn bộ các mẫu trang trí, phù điêu mặt tiền và nội thất đều được một họa sĩ tên tuổi ở Pháp vẽ giống như mẫu của các nhà hát ở Pháp cuối thế kỷ 19 và gửi từ Pháp qua.

Tuy vậy, về phần trang trí ở mặt tiền nhà hát cũng có nhiều lời chỉ trích. Theo phong cách Đế Quốc (sau được trang trí thêm theo phong cách Beaux Arts, rồi giản tiện hóa kiểu Art Deco), mặt tiền nhà hát được trang trí nhiều phù điêu và tượng đắp nổi (giống như Tòa Thị chính), nên bị chỉ trích là khá rườm rà và rối rắm. Vì vậy vào năm 1943, một số chi tiết trang trí này đã bị dỡ bỏ nhằm trẻ trung hóa phong cách kiến trúc. Vào năm 1998, nhân dịp kỷ niêm 300 thành lập Thành phố HCM, chính quyền đương thời phục hồi chức năng cũ là nhà hát thành phố củng như đã cho phục hồi một số trang trí như tượng 2 nữ thần nghệ thuật, các dây hoa, hai cây đèn... trong đợt cải tạo và nâng cấp nhà hát. Tổng kinh phí trùng tu phục chế vào khoảng 25 tỉ đồng thời giá bấy giờ.'
(Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)

Re:Những chuyện không thể quên-cười ra nước mắt(phần 3)
Cám ơn Bạn Chiến C3 1972,Tôi đoán không nhầm thì bạn và bác Tich tương như Lễ Cùng học một trường Đại học ? Trước khi Mặc Áo Lính ! Phải vậy không?
Tôi nhìn phong cách của các bạn là nhận ra ngay.Chúc các bạn sống hạnh phúc!!
N.H.Đức 356

     Bác nguyenhongduc à ! Nickname của tôi là Tích Tường - Như Lệ. Đây là tên hai làng nhỏ nằm ở sát bờ nam sông Thạch Hãn, Quảng Trị.

     Sau khi mất thành Quảng Trị ngày 16/9/1972, không kể miền tây, bờ nam Thạch Hãn ta chỉ còn hai làng này. Bom pháo với mật độ dày đặc không thua gì thành cổ, nếu không muốn nói là hơn.

Cám ơn bác vì lời chúc tốt đẹp.
Tôi và Tích Tường-Như Lệ chỉ mới biết nhau gần đây khi tôi tham gia vào QSVN. Trước khi nhập ngũ tôi học trường ĐHXD Hà Nội còn TTNL học ĐH Tổng hợp Hà Nội. Tôi nhập ngũ 27/5/72 sau TTNL (6/9/71). Chào bác.

Có thêm mấy nhận xét về bức ảnh người lính ngồi trên bậc thềm trước Continental Palace:

- Sao quang cảnh xung quanh quá thanh bình, tĩnh lặng thế nhỉ? Liệu đây là thời điểm nào của cuộc chiến?
- Người lính ngồi tư lự và bị một ai đó "chụp trộm" hay chủ động ngồi cho bạn bè chụp?
- Anh ta mặc một chiếc quần vừa mới, vừa dài, thậm chí quá dài. Và đeo trên vai chiếc ba lô dù Mỹ, đúng như chiếc balô của đại úy TQLC Tám Hiếu trong trận nống sang Nham Biều hồi 11/1972 mà tôi lượm được (xem Nhật ký viết lại).

   Em nghĩ đây là một trong những người lính GP đầu tiên tiếp cận khu vực này, lúc đó dân tình chưa hoặc chưa dám đổ ra đường? Bộ đội đi tới đâu dân tình mới dần dần ùa theo tới đó chứ trước đó có khi cũng chỉ dòm qua khe cửa "xem sao đã". Ở góc trái, chổ hở ra của đường Đồng Khởi thấy thấp thoáng cái mui xe như kiểu xe giải phóng TQ.

  Người chụp tấm ảnh này có vẻ chụp trộm có ý đồ. Họ chụp trộm người lính ở góc nghiêng để cố lấy được KS Continental làm hậu cảnh!? KS Continental là nơi đóng đô của một vài hãng thông tấn nước ngoài. Hay phóng viên nào đó còn ở lại SG vào thời khắc này đã chộp được bức ảnh có hậu cảnh là KS Continental để làm kỷ niệm?

   Nói chung, cũng chỉ toàn là giả thuyết. Còn thật sự ra sao thì em cũng chịu.

 

Tán thêm về bức ảnh người chiến sỹ GP trước Continental palace:

Không rõ bức ảnh được chụp vào thời điểm nào của ngày? Hoàn toàn không có bóng nắng ngay giữa không gian trống. Gió cũng không. Lá cờ (?) ở góc ảnh ủ rũ. Cảnh rất thanh bình, yên ả, không có vẻ gì xáo trộn, nhộn nhạo. Xa xa có 2 người (lính), một đứng tựa cây, súng khoác qua lưng, một ngồi bó gối, đều quay mặt vào tòa nhà. Về luật xa gần, sao mà hình nhân vật chính "khủng" thế so mọi vật xung quanh. Liệu có thể là ảnh ghép không nhỉ? Nếu hiện có bức ảnh này ở sảnh của Continental Palace thì hy vọng có thể có lời ghi chú nào chăng?

     Không biết bác TTNL còn nhớ trưa hôm 30.4.1975, SG nắng hay nhiều mây không mưa? mà đúng là quang cảnh cứ bàng bạc như những lúc tiết trời oi ả đầy mây, không nắng cũng chả thể mưa. Hay ảnh đen trắng cũ nó thế? Nhìn kỹ thì em cũng nhận thấy phía dưới gầm chỗ gót chân, khuỷu chân, bên hông dưới cánh tay, phần đá trắng của bậc thềm có vẻ sẫm màu hơn xung quanh. Có thể cho đây là bóng mờ của người lính hắt xuống thềm đá chăng?

     Nhân vật chính gần như là "ngồi luôn vào khuôn hình" nên mới to như thế. Với phim tốt, máy ảnh chuyên nghiệp thì chụp có cận một chút vẫn giữ được độ nét sâu của hậu cảnh. Người lính này trong đoạn phim, quân tư trang cũng y như trong ảnh. chỉ khác là do được quay trực diện nên em thấy trước ngực hình như có giắt khẩu súng gì lạ lắm, không ra súng lục cũng không phải súng dài.

    Bao năm nay, mỗi lần có việc gì đó mà phải vào KS Continental, như đi đám cưới chẳng hạn, em đều săm soi bức ảnh này nhưng cũng chả thấy dòng ghi chú thông tin nào cả. Nếu đây chỉ là một tấm ảnh ghép thì chán quá, phí mất bao nhiêu công yêu quý của em.

   

     Bác nguyenquochung ! Sáng 30/4 ở Sài Gòn không nắng nhưng đến trưa thì trời hưng hửng. Chiều đó có nắng nhạt.

    Bức ảnh này có lẽ do một phóng viên hay một người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh chụp đúng vào ngày 30/4/75.

    Hiện nay trong khách sạn Continental Palace có treo bức ảnh này được phóng lớn.

    Một bức ảnh nghệ thuật, nóng hổi tính thời sự. Ảnh đã lột tả được giây phút giải phóng đầu tiên đối với một người lính.

    Anh ngồi nghỉ ngơi sau những ngày tháng căng thẳng ác liệt. Dép đúc treo sau ba lô, trên tay trái vẫn còn mảnh băng đỏ. Đôi bàn chân lính, nông dân đã vượt qua bao nhiêu cực nhọc và ác liệt. Đặc biệt là nét mặt rất bình thản của một người vừa vượt qua những sóng gió dữ dội.

    Tóm lại, tôi chỉ cảm nhận được thần thái của người lính mà không biết dùng lời lẽ để mô tả bức ảnh. Tự nó đã nói lên tất cả.


     Không có thông tin chính xác thời điểm chụp bức ảnh nhưng theo tôi, trên tay trái người lính vẫn còn mảnh băng đỏ nên có thể vừa chân ướt chân ráo vào đến đây. Khi tôi vào đến chỗ này, quang cảnh cũng thanh bình và vắng vẻ như trong hình. Dân thành phố quá quen với nhiều sự kiện dữ dội của đảo chánh, lính tráng, xe tăng tàu bò rồi. Có thể họ nghĩ "chẳng dại gì mà ra chỗ nước sôi lửa bỏng".

     Bức ảnh rất đẹp cả về kỹ thuật và nghệ thuật. Chắc nó phải được chụp từ máy ảnh xịn của người chuyên nghiệp. Xem ra, người chụp rất có nghề nên đã chộp được chứ không phải có bố trí. Trạng thái của người lính rất tự nhiên.  

    Người lính đang ngồi trên bậc thềm của Hạ Nghị Viện chứ không phải thềm Continental Palace.

Cũng như bác Nguyenquochung, tôi rất "khoái" bức ảnh người lính trước Continental Palace. Chính vì khoái nên mới phản biện và xét nét kỹ.

Tôi biết rất ít về SG, nên chẳng rõ Continental Palace nó nằm ở đâu? ngay sát đấy là HN Viện à? Báo chí, tranh ảnh chỉ thấy nhiều về Dinh Tổng thống thời điểm 30/4, thấy nhộn nhịp, hỗn loạn chứ không như trong ảnh. Chắc chỗ này không quan trọng, không phải là "đich" cho các đơn vị giải phóng và không gần Dinh TT. Cuối năm vào tp HCM, thế nào cũng phải mò ra, ngồi trên bậc thềm HNV (bây giờ còn không?) nhờ ai đó chụp bức hình! 

Trên mạng chỉ thấy ghi chú cho bức ảnh trên là: "Saigon Apr 30, 1975 - An NVA soldier rests after communists take control of Saigon -- now renamed Ho Chi Minh City". Như vậy thì đúng như bác TTNL nói, anh ta đang nghỉ, nhưng sẽ chỉ là phút chốc thôi. Dép đúc vẫn gác trên balô, còn balô vẫn để nguyên trên lưng.

Tò mò chút: Thấy TTNL nói về chiếc băng đỏ, mặc dù ảnh là đen trắng. Mà nom không có vẻ gì là "băng" như kiểu băng đội trưởng mà là dải vải buộc vào, có nút hẳn hoi. Băng ấy nói lên gì, cấp cho ai, có ghi chữ gì không? Và một tò mò nữa: Bác NguyennhuThin cũng như tôi, có tha từ chiến trường ra 1 chiếc balô Mỹ, nhưng không nhớ là phải để nó trong balô con cóc của ta như là quần áo hay chăn thám báo, hay dùng nó thay thế luôn cho ba lô con cóc? Sợ là bị cấm?   

    Chỗ này là trung tâm của trung tâm Sài Gòn, cách Dinh Độc lập chỉ độ năm sáu trăm mét thôi bác 6971 ạ (em đo theo GPS trong điện thoại). Đấy là đường chính, còn đi bộ chéo qua công viên trước Dinh thì gần hơn nữa.

    Hạ Nghị Viện (Nhà hát lớn bây giờ) có thể coi như một quảng trường nhỏ, buổi tối đẹp lung linh. Từ bậc thềm chỗ người lính chụp ảnh ra đến lòng đường cho xe đi lại phải qua khoảng sân vài chục mét. Tối tối, đây là nơi nam thanh nữ tú, khách du lịch thường tụ tập trên bậc thềm ngồi chơi hóng mát, nhìn rất văn hóa.

    Về dải băng thắt trên cánh tay, em xin phép bác TTNL nói leo phát. Trong đoạn phim tư liệu em xem, vì là phim màu nên dải băng đúng là màu đỏ. Nếu các bác để ý sẽ thấy dưới vành mũ tai bèo cũng có miếng vải, nó cũng màu đỏ luôn. Em nghe nói dải băng này dùng để nhận nhau, đúng không bác TTNL?

   Mấy lời nhận xét của hai bác TTNL và 6971 về bức ảnh làm em yên tâm rồi. Bởi em cũng nghĩ nếu là bức ảnh không chuẩn thì người ta đã không treo trong một KS lâu đời và sang trọng bậc nhất Sài Gòn, xưa và nay.

Xin lỗi các anh cho em " tham gia " chút nha  :), tại các anh bàn thảo nhiều làm em cũng muốn " nhiều chuyện ", nếu các anh nói có phim kèm theo tấm ảnh đó thì có lẽ không phải ghép , nhưng em nghĩ đâu nhất thiết tấm ảnh đó phải chụp đúng ngày 30/4 ,  có khi là 1/5 hay sau đó vài ngày cũng được vậy, vì Sài gòn lúc đó ít người chụp buổi trưa không có người cũng không có gì lạ .

2 bạn Nguyenquochung và Behien:

Theo ghi chú kèm theo bức ảnh đưa lên internet thì bức ảnh chụp đúng vào ngày 30/4/1975 (Tạm dịch: Sai gon 30/4/1975: Một người lính Bắc Việt ngồi nghỉ sau khi Cộng sản chiếm SG - nay đổi tên là tp. HCM).

Nguyenquochung nhớ là theo phim thì người lính đeo băng đỏ và một dải vải cũng màu đỏ kẹp trên mũ. Giả sử người lính trong phim cũng chính là người lính trên ảnh thì đúng là anh ta cũng đeo băng và cài dải vải trên mũ. Nhưng trên ảnh đen trắng, dải băng có màu sẫm, hòa với màu áo, coi như màu đỏ được, còn dải vải rủ xuống tai và má màu sáng, chỉ có thể là màu trắng hay các màu xanh sáng, không thể là màu đỏ được!

Chị của em cũng làm biệt động Sài gòn, chị nói khi giao liên dẫn quân vào thành cũng đeo băng đỏ để quân ta dễ quan sát và có khi cả những cánh quân cũng có mang để dễ nhận ra nhau.  

Các Bác thân !
Về bức ảnh người lính ,tôi xin thêm 1 số chi tiết sau :
Tôi ở tại Thương xá TAX ( đối diện Tòa đô chính Sài gòn nay là UBND Tp HCM ) .xin cung cấp 1 số thông tin :
Hôm ấy không mưa ,mặc dầu những ngày trước mây mù bao phủ dày đặc ,trực thăng Mỹ vần vũ liên tục trên trời để di tản ( chỉ nghe tiếng máy bay nhưng không trông thấy ).
Khoảng 13 giờ chiều ( tức 12 giờ trưa hiện nay ) : 2 người lính GP xuất hiện đầu tiên chở nhau trên đường Nguyễn Huệ chạy ra hướng Cảng Bạch đằng ( chắc để tiếp quản căn cứ Hải quân Ngụy ).
Khoảng 15 giờ nhóm Giải phóng quân mới chính thức đến tiếp quản Tòa đô chính .Khoảng cỡ 1 tiểu đội ,tiến chiếm theo đội hình triển khai trên công viên ,có bắn vài phát súng trước khi vô tiếp quản .
Nơi trung tâm Sài gòn nơi chủ yếu là các cữa hàng thương mại cũng đã đóng cữa từ khi có lệnh giới nghiêm ,giứa cái cũ và cái mới nên tâm trạng số người cũng chưa ổn định do đó người ra đường rất ít và đi khi thật cần thiết ( như tôi ).
Số phóng viên nước ngoài những ngày đó hoạt động rất tích cực ,họ gửi tin liên tục cả ban đêm tại bưu điện góc Lê Lợi và Pasteur .Một số sáng họ kéo va li đi di tản ,nhưng trưa lại kéo về các khách sạn chắc họ đã nhận được lệnh ở lại để đưa tin trong ngày giải phóng .
Theo nhận định của tôi bức hình này đã khẳng định được vị trí ( trước Nhà hát hiện nay ).Người lính GP quân chân trần không có yếu tố sắp xếp...Thời gian chụp chắc chắn sau 15 giờ (2 giờ chiều ) .Việc vắng ngươi là điều đương nhiên ,vì hồi đó dân nhập cư mới đông ,khu trung tâm chỉ sầm uất nhộn nhịp nhờ du khách .Tết đến cả con đường Lê Lợi ,Nguyễn Huệ chắng thấy bóng người ...nếu có chỉ tập trung vào các rạp Xi nê mà thôi .Còn dải băng đó đó là những ám hiệu của chúng ta khi vào trận ,tôi nhớ lúc ở MT 479 cũng đã từng như vậy .
Theo tôi cảm nhận hình này do 1 phóng viên nước ngoài chụp trong ngày 30/4 : Anh Bộ đội Giải phóng quân chân trần ,ngồi trước cảnh phồn hoa đô hội . Cảnh tương phản và rất có hồn
( tôi không rành về nghệ thuật này  xin miễn bàn )

   Bức ảnh và đoạn phim được chụp và quay ở hai thời điểm khác nhau. Bức ảnh thì như đã biết. Còn đoạn phim thì quay người lính này lúc đó đứng dưới lòng đường, xung quanh đã có nhiều người, tay luôn đặt hờ ngang bụng, gương mặt lộ vẻ khá căng thẳng. Trang phục y như trong ảnh, thậm trí nhìn rõ mấy quả lựu đạn đeo trên người. Sở dĩ tôi nhớ như vậy vì nhận ra người lính này là người lính trong bức ảnh mà tôi yêu thích.

   Đoạn phim thô này do một đạo diễn phim tài liệu quen biết đang làm phim về T.Ư Cục Miền Nam cho tôi xem, trên góc trái có logo của đài truyền hình NHK, Nhật Bản. Ngoài đoạn phim này còn có một đoạn phim khác quay cùng thời điểm nhưng ở trước Dinh ĐL mà tôi cũng rất ấn tượng, nhân tiện kể ra đây: Một người lính dáng người khá nhỏ bé nhưng lại khoác khẩu trung liên RPD đứng cạnh gốc cây cùng một số đồng đội. Một cụ già dắt xe đạp tiến tới cứ nắm tay người lính lắc lắc, mắt cười, miệng nói, vì âm thanh quá hỗn độn nên không nghe được ông cụ nói gì, chỉ thấy người lính cũng gật gật, cười cười. Bất ngờ một loạt tiếng súng vang lên, gần như lập tức người lính kéo ông cụ nấp vào sau gốc cây, dáng người anh ở tư thế che đạn cho cụ già. Cạnh đó hai ba người lính khác nhảy ngay lên thùng chiếc xe giải phóng trên có đặt khẩu 12,7 ly, quay súng về tòa nhà phía đường alexander de rhodes nhả đạn (tòa nhà Sở ngoại vụ bây giờ). Đoạn phim đến đây đột ngột gián đoạn, nhưng hình ảnh người lính bên cụ già cứ làm tôi xúc động mãi.

   Tôi cũng băn khoăn tại sao lúc đấy vẫn còn bắn nhau? Sau này đọc được một bài viết, viết rằng, có mấy tên thuộc biệt cách dù 81 ngoan cố núp trong tòa nhà Sở ngoại vụ bắn bừa ra. Không biết có trùng với đoạn phim mà tôi được xem hay không ?

   Còn về dải băng trên mũ theo lời phân tích của bác 6971 cũng rất logic, nhưng sao em vẫn nhớ nó màu đỏ. Hay tại lúc đó anh lính GP nào cũng đeo miếng vải đỏ nên em tự kỷ ám thị. Tiếc là không có đoạn phim để xem lại.

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 11)

     Chúng tôi chỉ đi loanh quanh một lúc, ngắm các công trình rất đẹp trong khu vực đó. Lúc bấy giờ, đường phố rất vắng lặng. Rất ít người dân đi ra đường. Giá mà có ai đó chụp mấy kiểu ảnh thì tuyệt quá. Nhưng tuyệt nhiên không có một phó nháy nào. Ấy là cứ ước thế thôi chứ lúc đó chúng tôi cũng chưa có khái niệm thợ ảnh chụp dạo. Phải mấy ngày sau khi chúng tôi đi chơi Sài Gòn thì đến chỗ nào đẹp đều có người mời chào chụp ảnh. Lúc đó tôi mới biết các thợ ảnh tận tình chụp tận nơi, ảnh lấy ngay. Đây cũng là điều lạ lẫm đối với tôi. Lúc đó ở ngoài bắc không có dịch vụ kiểu này.

     Mấy xe của c20 lục tục quay về căn cứ cát Lái. Chúng tôi ở Cát Lái một thời gian cùng ban 2, đại đội xe c26 của sư đoàn và một số đơn vị khác nữa. c20 có một xe Jeep và ban 2 cũng có một xe. Đại đội tôi chỉ có hai người lái được xe là anh Nhung “lẹm mông” và tôi. Anh Nhung bị mảnh bom B52 phạt mất nửa kí thịt mông ngày 4/8/1972 ở Nghĩa Hy, Quảng Trị. Hai anh em thay nhau lái xe đưa anh em trong đại đội đi chơi Sài Gòn và chở đồ chiến lợi phẩm từ kho về nơi ở của đại đội.

     Trên ban 2, thằng Nguyên lái xe cho các thủ trưởng đi chơi Sài Gòn. Có hôm đi về, nó phàn nàn: ”Tao lái xe cho ông x với ông y đi chơi. Các bố ấy có nhiều tiền mua cát sét, mua quần áo trẻ con, mua len, nhiều thứ lắm. Tao chả có đồng nào, thế mà mấy bố cũng lờ đi. Hóa ra chả được đi chơi mà đi hầu mấy bố mua đồ. Bận sau tao đ… lái nữa, bảo là xe hỏng mẹ nó rồi”.

     Đại đội chẳng phải họp hành hay luyện tập gì ngoài việc điểm danh lúc 9 giờ tối. Tuy nhiên, ai muốn đi đâu đều phải báo cáo, phải mang theo súng và đi ít nhất phải ba người trở lên, đề phòng tàn binh.

     Sáng 5/5/1975, mấy thằng Điều, Lâm, Nghiêm và tôi báo cáo đi chơi Sài Gòn. Chiếc xe Jeep rất tốt nhưng acquy yếu không đề được. Lâm, Điều, Nghiêm phải xuống đẩy xe. Chắc không quá 3 mét là chiếc xe đã nổ ngon lành.

     Chúng tôi đi đúng theo đường hôm 30/4 đã đi, “ngựa quen đường cũ” mà. Đến khu Hạ Nghị Viện còn khá sớm.

-    ỒI ! cái tượng “Thủy quân lục chiến đã bị đập rồi kìa !

     Mấy thằng nhảy xuống xe. Lâm còn mang theo cặp, bút chì và màu nước. Bao giờ cũng vậy, đi đến đâu hắn cũng vẽ. Thường là hắn ký họa người và cảnh vật. “Chất nghệ” di truyền thôi thúc trong huyết quản. Hắn vẽ bất cứ gì có thể vẽ được, những khuôn mặt lính, khuôn mặt o du kích, lão nông hay đồng bào dân tộc, . . .

      Rất nhanh, đã có mấy phó nháy bao quanh mời chào. Chúng tôi băn khoăn không biết chụp ảnh rồi thì làm sao lấy ảnh đây. Băn khoăn của chúng tôi được một người chụp ảnh khá lớn tuổi giải quyết. Ông bảo:

-    Tôi chụp ảnh lấy ngay đây !
-    Lấy ngay được à ?
-    Dạ ! Ảnh Polaroid mà mấy anh.

     Cái từ Polaroid mà ông ta nói tôi vẫn nhớ đến tận bây giờ. Chắc là phân cực phân kiếc gì đấy. Thế mà bây giờ thử tra từ điển của "Google dịch" thì nó để nguyên văn không dịch được sang tiếng Việt.

     Sau khi hỏi giá cả, mấy thằng vét voi tất cả tiền lại cũng không đủ mỗi đứa chụp một hình. Đành chịu vậy chứ biết làm sao. Vậy là đầu tiên chụp chung bốn thằng một kiểu, sau đó mới chụp riêng. Tôi không có đồng nào nên chỉ được chụp chung. Sau khi bấm máy, ông già lấy tấm ảnh ra rồi lẩm nhẩm đếm 1, 2, 3, . . . . đến mấy thì ông lột tấm ảnh làm đôi. Thì ra tấm ảnh được dính với một cái bìa có hóa chất gì đó. Căn cứ vào độ sáng bên ngoài mà người ta tính thời gian để lột ảnh khỏi hóa chất. Công nghệ polarroid bấy giờ chỉ được đến thế.

     Tôi không nhớ mấy đứa chụp riêng thế nào. Tôi cứ lẩm nhẩm trong bụng “ Bọn này tệ thật, tao không lái xe thì chúng mày làm sao đến đây mà chụp ảnh riêng chứ ?” ;D

     Thế là tôi cũng có một tấm ảnh. Tấm ảnh này tôi vẫn còn giữ. Đây là tấm ảnh chụp ngay chỗ tượng “Thủy quân lục chiến”. Thứ tự từ trái sang: Quách Ngọc Lâm, Tạ Quang Nghiêm, TichTuongNhuLe, Nguyễn Văn Điều.

 . . . (còn nữa)

     Bác nguyenquochung à ! Bác tinh quá. Tôi xem đi xem lại cũng không biết chú lính này ôm loại súng gì. Chưa bao giờ thấy vũ khí này. Trông như cái khoan bê tông  ;D ? Tôi phóng to lên. Hy vọng anh em nào biết thì nói cho biết giùm nha !

dạ, mạn phép các bác em minh họa 1 số hình về đề tài băng đỏ trên cánh tay (ảnh chụp sáng 30-4-1975 tại sài gòn, em sưu tầm và đã up trên topic của bác lixeta năm kia)
- băng đỏ trên cánh tay áo các kiểu:
(http://img142.imageshack.us/img142/3020/trunguy06.jpg)

- đây chắc là "biệt động sài gòn" cũng có thắt dải băng đỏ:
(http://img142.imageshack.us/img142/7605/trunguy05.jpg)

- lính tăng cũng có băng đỏ:
(http://img87.imageshack.us/img87/5010/trunguy09.jpg)

Có vẻ như đó là quy ước chung cho các cánh quân vào giải phóng SG nên cũng có nhiều sáng tạo - miễn là 1 dải - mảnh  hay băng đỏ trên cánh tay áo bên trái là "quân mình"

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 12)

     Tôi cứ thường đi chơi với anh em trong đại đội, chưa lần nào đi chơi với anh em trong tiểu đội. Nghĩ lại thấy mình cũng tệ. Ấy vậy mà, ở nhà, anh em tiểu đội tôi có cái gì cũng để phần cho tôi. Các thứ đồ ăn chiến lợi phẩm, rồi nhu yếu phẩm khác đổi với các cửa hàng tạp hóa bằng chiến lợi phẩm, anh em đều chia phần cho a trưởng. Tôi có đầy đủ khăn mặt, kem đánh răng, giấy bút để viết thư,  . . .

     Hai hôm sau, nhằm ngày 7/5/1975, sau khi ăn sáng xong, xê phó Triêm đến tiểu đội tôi và rủ đi chơi Sài Gòn.

-    Vào dinh Độc Lập anh nhá ?
-    Ừ !

     Ra đến xe thì thấy anh Bùi Văn Thắng bê trưởng và Dương Chí Lục bê phó đã chờ sẵn. Anh Triêm ngồi cạnh tôi, hai anh kia ngồi ghế sau. Lần này chiếc xe đã được thay acquy nhưng lại hỏng nút đề. Anh Nhung đã lôi trong hốc ra hai đầu dây điện. Khi đề, chập hai đầu dây với nhau, xe nổ máy được thì nhả ra.

     Không biết hôm nay có chuyện gì mà khi vào giữa thành phố rồi đường vẫn rất đông. Có đoạn kẹt đường, phải nhích lên từng tí một. Tuy là lái xe chưa thành thục lắm nhưng tôi cũng “luồn lách” ra trò. Chiếc Jeep mui trần, cửa võng (thực ra là không có cửa) cứ phăm phăm tiến tới. Có hai lần cái tai hồng của bánh trước cạ vào xe khác. Người lái xe quay sang lườm chúng tôi. Thì tôi, cũng quay sang lườm lại có ý nói: “đáng gì đâu”. Thấy sắc lính, đen đúa, nét mặt nghiêm nghị quá, lại thêm mấy khẩu AK và K54 nên người lái xe cũng đành ngoảnh đi nơi khác. Chăc hẳn anh ta phải chửi thầm: “mấy thằng lính nông dân này ! Không thèm chấp !”

     Tôi cũng chiều mấy anh xê bê nên chở mấy lão đi qua các khu vực có cửa hàng để mua đồ. Vậy là tôi cũng chẳng khác gì thằng Nguyên trên ban 2. Tôi không còn nhớ họ mua gì và tôi cũng không vào cửa hàng mà chỉ ngồi trên xe. Sau khi mấy “bần cố” được thỏa mãn vì đã mua được đồ thì đi đâu bây giờ là tùy tôi.

     Chẳng biết chúng tôi đã đi qua những con đường nào. Bây giờ muốn đến dinh lại phải hỏi thăm đường. Tôi nhớ sau khi hỏi thăm đường, trong lòng hơi thắc mắc. Tại sao người ta chỉ đường cho mình có đoạn đi hình chữ “U” thế này. Tới ngã tư kia rẽ luôn có phải ngắn hơn không. Tôi đi theo đúng ý nghĩ của mình, rẽ vào một con đường khá đẹp. Dòng ô tô và xe máy nườm nượp. Mọi người đi ngược chiều với chúng tôi đều phải tránh và có biểu hiện gì đó bất bình thường. Tôi bật ra:

-    Chết rồi ! đi vào đường một chiều.
-    Kệ nó ! Cứ đi đi ! Nhưng mày đi sát bên phải quá !– Anh Triêm nói.

Chắc là dòng xe chạy ngược với chúng tôi, thấy xe lính nên lại . . . “không thèm chấp”.

     Rồi chúng tôi cũng đến được Dinh Độc Lập. Ba người xuống, để lại anh Thắng trông xe (có lẽ trông đồ còn quan trọng hơn). Dinh không mở cửa cho vào. Lính quân cảnh đứng gác nghiêm chỉnh. Chúng tôi chỉ đứng ngoài ngắm nghía. Chán rồi thì ra vườn cây rất rợp bóng phía trước dinh. Chúng tôi nghỉ ngơi và ngắm đường phố với nhiều người và xe cộ. Trông thật nhộn nhịp và thanh bình.

     Thế mà đã 11 giờ. Anh Triêm bảo:

-    Thôi, về đi !
-    Anh còn tiền, cho em chụp kiểu ảnh.

     Thế là tôi có tấm ảnh thứ hai, chụp riêng, đứng trước dinh Độc Lập.

     Lại là ảnh lấy ngay. Lần này, sau khi xem ảnh, thấy một thằng lính đứng giữa trưa nắng, mặt đen ngòm, không nhận được ra là thằng nào. Cái lão thợ ảnh này không để ý đến ánh sáng. Đáng lẽ hắn phải có tấm hắt sáng hay ít ra cũng phải bảo tôi bỏ mũ ra mới phải. Thôi thì, đằng sau lưng có cái “dinh” là được rồi.

 Anh em cứ nhìn cái hình này mà xem - đen thui, đen thủi.  

. . . (còn nữa)

Chắc ông thợ cố tình đó anh, chứ thợ chụp gì mà không để ý ánh sáng  ;D ;D ;D, chọc anh chút thôi chứ đúng là ông thợ không để ý ánh sáng, chưa kể bộ quần áo của anh cũng " hút sáng " lại trông càng tối , nên đáng lẽ phải có tấm hắt sáng mới đúng. Nhưng mà anh có vài tấm lịch sử là quý lắm rồi  :) :) :) :) :)

      Căng mắt, nhăm nhăm soi cái ảnh "tút" lại của bác TTNL thì đã nhận ra bác rồi.
Khuôn trang giống hệt ngoài đời bây giờ.

      Cái mặt lúc ấy đã "già" thế rồi thì bố bảo thằng nào "dám chấp". May mà đi ngược chiều không đâm phải thằng nào. Giá đâm phải bọn QC nhỉ?

   Kể ra bác TTNL cũng lành tính, đáng nhẽ phải đè ra bắt đền, bác nhỉ. Mà có khi bố chụp ảnh này cũng thuộc dạng kiếm thêm, chứ thợ ảnh chuyên nghiệp đều phải biết kỹ thuật ánh sáng chứ.

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 13)

     Xê Hai Mươi ở Cát Lái hơn một tuần thì chuyển về Phú Hội, thuộc huyện Nhơn Trạch. Ở đây, lính tráng cũng không phải tập tành hay họp hành gì. Nhưng mà có một chuyện quan trọng. Ấy là truy quét tàn binh. Việc truy quét này không phải chỉ riêng có đơn vị tôi mà rất nhiều đơn vị phải làm.

     Chúng tôi chỉ tổ chức lùng sục vào ban ngày. Chiều đến lại về. Thời bình rồi mà bây giờ lại phải lội ruộng, băng rừng rậm vào những chỗ nguy hiểm thì ai nấy đều rất ngại. Bây giờ mà “đòm” một cái thì thôi “xong”. Nhiệm vụ thì vẫn phải thi hành nhưng làm sao đây để tránh được thương vong. Vì vậy, dù chỉ là truy tìm một nhóm tàn quân nhỏ thì mình cũng phải đi thật đông để chúng nó sợ mà ra hàng hoặc bỏ chạy. Đến những khu vực nghi vấn thì hô hét địch đầu hàng. Những chỗ nghi ngờ địch có thể dùng làm nơi trú ẩn thì rải truyền đơn kêu gọi ra trình diện chính quyền cách mạng.

     Về phía tàn quân địch. Đây là số lính “tùy nghi di tản” khi bị ta tấn công. Rất có thể nhiều người chưa biết tình hình miền nam đã hoàn toàn giải phóng nên họ cứ sống trốn tránh chui lủi hết chỗ này sang chỗ khác. Một số ít là lính ngoan cố, tụ tập nhau để đánh lén vào những anh em đi lẻ, . . . .

     Tuy nhiên việc truy quét tàn quân cũng không lâu lắm. Tự chúng cứ tan rã dần và ra trình diện. Đại đội tôi cũng có phải nổ súng nhưng không bắn chết ai và mình cũng không có thương vong gì.

     Anh em được nghỉ ngơi an dưỡng, được ngủ thoải mái, ăn uống đầy đủ. Những lúc nhàn rỗi thế này thì món “tiến lên” và “đánh ù” là rôm rả nhất. Đánh ù là kiểu đánh bắt chước tổ tôm, cũng có phỗng, có ù, . . . Chán rồi thì ra đường LTL25 đứng hóng. Tốt nhất là ở trong nhà hoặc ở ngoài đường chứ đừng lãng mạn mà thơ thẩn trong vườn rừng. Bất cứ lúc nào cũng có thể, một trái sầu riêng rớt xuống đầu. Mà, cây sầu thì rất cao, trái sầu lại lớn, vỏ sầu rất cứng và đầy gai nhọn.

     Nghe xôn xao chuẩn bị chuyển quân, toàn sư đoàn ra bắc. Thế thì sướng thật ! thể nào cũng được về nhà, nếu không được phép thì cũng “tút” cái đã.

     Một hôm, vừa cơm sáng xong thì liên lạc xuống báo: “Anh Nhung và anh TichTuongNhuLe ngay bây giờ lên sư đoàn để thi sát hạch lái xe”. Chả là, sư đoàn có nhiều xe chiến lợi phẩm và muốn mang theo tất cả ra bắc. Anh Nhung chở tôi trên chiếc xe Jeep đến bãi sát hạch. Trên đường đi anh bảo:

-    Sát hạch thì khó nhất là dồn số liên tiếp, mày cẩn thận đấy. Ngón này là dùng để qua phà. Nếu qua phà được thì coi như tốt.
-    Sao anh biết nhiều ngón thế ?
-    Tao làm cần vụ mấy năm, lúc nào chả ở cạnh thằng lái xe. Các loại xe Commăngca, Bắc kinh, rồi Uaz tao lái mãi rồi.
-    Ờ ! Bố lái thạo quá nên hôm ở Phan Thiết mới biểu diễn xiếc, tiết mục “lật xe”.

     Anh Nhung cười hì hì và nói:

-   Tao không ngờ xe “dép” nó lại dễ lật thế, chỉ cua hơi nhanh thế mà nó lật. May quá, không thằng nào việc gì.
     Năm sáu thằng nhảy ra được hết.
-   Chuyện này em biết rồi, sau hôm anh lật xe, em chở chúng nó đi chơi. Lúc về đến nhà, vào cái dốc từ dưới
    đường lên nhà, em vẫn để số ba. Thế mà, tăng ga một cái là xe đã vọt lên. Mấy thằng tưởng em sẽ đâm vào
    nhà. Roạt một cái, chúng nó đã nhảy xuống hết rồi. Chúng nó bảo, tại hôm qua anh cho xe lật, nên bây giờ
    phải cảnh giác.  ;D  

. . . (còn nữa)

Khả năng rất cao, sau 30/4 có khá nhiều công chức "bị" thất nghiệp. Việc tay chân không quen đành lôi máy ảnh có sẳn làm cần câu cơm  ;D


Ack! Có vẻ tay phó nháy này láu cá đây. Xin lỗi mấy anh QGP nhá. Chắc lão nghĩ mấy anh mới ỡ trõng ra, cứ có ảnh là tốt rồi, đen tí chả sao.

Bọn em thời 8x, đôi khi vớ phải cuôn phim đen trắng LX chất lượng kém ( hoặc bị soi tia X) rửa ảnh ra sắc xám ( midtone), đành ca bài ca con cá với khách : " anh chị thông cảm tại trời hổng có nắng nên hình  nó mới...râm mát như vậy đó"  ;D

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN  (tiếp 14)

     Hai anh em đến bãi thi sát hạch tay lái hơi muộn hơn mọi ngươi. Chúng tôi lẳng lặng ngồi vào hàng chờ gọi đến tên mình. Hai hàng thí sinh ngồi bệt dưới đất. Giám khảo ngồi trên ghế, sau hai chiếc bàn liền nhau. Chỉ có một chiếc xe Jeep của giám khảo dùng để thi tay lái. Khi một người được gọi tên thì lên xe ngồi sau tay lái còn một vị giám khảo ngồi ở ghế bên cạnh.
 
     Xe phải lái theo một đường qui định với quãng đường khá dài, lên dốc, xuống dốc, lượn vòng trái, vòng phải, ngoằn nghoèo, đủ cả. Mé bên phải đường, từng đoạn lại có biển yêu cầu người lái phải đi số mấy, dừng xe, tắt máy, khởi động,  . . .

     Tôi chẳng phải chờ lâu. Khi người trước vừa cho xe đi thì giám khảo đã đọc trên tôi: “TichTuongNhuLe chuẩn bị”. Tôi phải chờ chừng mươi phút thì chiếc xe mới quay về. Đến lượt mình rồi, nhanh thật.

      Tôi lên xe, nổ máy thì một vị giám khảo mới bước lên. Anh ấy khá nhiều tuổi, đầu đội một chiếc mũ mềm ( lưỡi chai), nét mặt dày dạn “con nhà xế”. Thực tình, lúc mới gọi tên, tôi cũng hơi hồi hộp. Bây giờ thì hết rồi.
 
-    Chạy đi ! chú ý làm theo đúng biển chỉ dẫn đấy !.
-    Vâng !

     Tôi nghĩ là mình may mắn vì được lái một chiếc xe Jeep. Xe này thì tôi đã quen rồi, không mất công bỡ ngỡ lúc đầu. Nhưng mà, . . .  không phải như vậy.

     Ngay từ đầu, tôi tăng ga nhẹ và nhả côn đồng thời, quá ngon lành. Nhưng tôi đâu có ngờ chiếc xe này không giống xe tôi đã quen chạy. Mới chỉ hơi nhả côn một tí mà nó đã bám liền, làm chiếc xe bị giật về phía trước. Chiếc mũ mềm của anh giám khảo bay khỏi đầu và rơi ra ghế sau. Khỉ thật ! Chiếc xe tôi vẫn lái thì còn phải nhả côn một đoạn xa nó mới bắt, vậy mà . . .

     Hai hàng thí sinh nhất loạt “Ồ !” lên một tiếng. Tôi còn nghe lao xao tiếng cười và tiếng bàn tán của mọi người.
 
     Tôi nghe rõ tiếng thở dài của anh giám khảo. Liếc mắt qua, thấy mặt anh ấy vẫn lạnh tanh, nghiêm nghị. Vậy là mình mất điểm ngay từ đầu. Tôi tự động viên sẽ cố gắng để bù lại. Quả thật, đoạn đường đầu tiên có ngoằn nghoèo một chút, cũng chỉ là dịp cho tôi gỡ lại chút điểm. Đến đoạn lên một quả đồi dốc, vẫn ngon vì chiếc xe Jeep rất khỏe và tôi cũng kịp xuống số thấp ở giữa dốc. Dừng xe giữa dốc rồi đi tiếp lên dốc thì tôi dùng phanh tay kết hợp với côn ga, cũng tạm ngon.

     Tôi làm khá tốt theo những gì ghi trên biển yêu cầu. Sau khi lên đỉnh đồi, chiếc xe tăng tốc rồi ngoặt trái. Bất ngờ, đoạn trước mặt xuống rất dốc để rồi ngay lập tức lại lên dốc. Vừa xuống dốc vừa lên dốc trên một đoạn rất ngắn. Thế mà, liên tiếp năm sáu cái biển chỉ cách nhau khoảng 2 đến 3 mét. Số 4, số 3, số 2, số 1, số 2, số 3. Thì ra là đoạn dồn số mà anh Nhung nói – lên phà, xuống phà đây. Các tấm biển quá gần nhau, xe thì đang chạy nhanh làm tôi lúng túng và không chuyển kịp số theo yêu cầu.

     Trên đường cho xe về, đến đoạn bằng phẳng, dễ dàng nhất thì anh giám khảo bảo tôi:

-    Thôi, về nhá ! Cứ tưởng dễ lắm phỏng ?

     Cũng may mà anh ấy không nói gì nặng lời.

     Chuyện tôi đi thi sát hạch lái xe và “trượt vỏ chuối” là như vậy. Thế mới biết, cái gì biết “tay mơ” thôi thì dễ nhưng dính vào “thi cử” lại là chuyện khác.

. . . (còn nữa)

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 15)

     Ở Phú Hội một thời gian một hai tuần, Xê Hai mươi lại chuyển về đóng ở Thành Tuy Hạ. Ấn tượng nhất của tôi về cái “Thành “ này là bẩn. Bẩn vì hệ thống thoát nước quá tồi và vì dòng sông Đồng Nai bấy giờ nước rất lớn. Nước cuốn đủ thứ rác rưởi, xác người, xác súc vật và tấp vào bờ. Chúng tôi cũng không ở đây lâu. Chắc khoảng một tuần đến mươi ngày thôi. Thế mà bệnh dịch bắt đầu hoành hành.

     Rất nhiều anh em ngã bệnh. Những cơn sốt cao đến 40 độ và kéo dài ngày. Bệnh dịch ngày càng lây lan trong đơn vị. Thứ bệnh dịch này chúng tôi chưa hề mắc nên đơn vị cũng không có kinh nghiệm chữa trị. Cứ thấy sốt là cho thuốc hạ sốt. Về sau này, khi nhiều người mắc bệnh, lúc đó chúng tôi mới nghe nói đây là dịch sốt xuất huyết hay siêu vi trùng gì đó và không có thuốc điều trị.

     Đơn vị chúng tôi chuyển về Căn Cứ Nước Trong. Căn cứ này còn được gọi là “Trường Bộ Binh”. Gần Trường Bộ Binh còn có Trường Thiết Giáp. Trước kia là như vậy. Có lẽ bây giờ, cả Trường Bộ Binh cũ và Trường Thiết Giáp cũ gộp thành một khu vực gọi là “Nước Trong”. Trong đó có bãi tập tăng và thiết giáp rất rộng lớn.

     Sư đoàn bộ của Sư 325 đóng ở đây cùng nhiều đơn vị trực thuộc. Xê Hai Mươi của chúng tôi ở trong hai dãy nhà hai tầng. Mỗi tiểu đội ở hai ba phòng vì các phòng này khá nhỏ. Có lẽ mỗi phòng trước dây dành cho một sỹ quan học viên. Bốn anh em chúng tôi ở một phòng. Trải tăng xuống nền nhà làm giường. a2 của tôi ở ba phòng trên tầng hai. Đơn vị không phải tập tành gì. Ai khỏe mạnh thì đi chơi và phục vụ cơm nước cho người ốm. Tôi nhớ, hình như đại đội tôi cũng được ăn cơm ở bếp của sư đoàn nhưng hàng ngày phải cử người xuống phụ bếp cho anh nuôi ban 5.

     Điều kiện ăn ở đây vệ sinh hơn rất nhiều ở Cát Lái và Thành Tuy Hạ, Căn cứ thì rộng mênh mông. Có việc gì lên ban 2 sư đoàn cũng phải đi bộ rất xa. Đi ăn cơm thì xếp hàng đi đều đàng hoàng xuống nhà ăn. Tổ chức ăn ở có vẻ “chính qui hiện đại” quá làm cho lính trinh sát hết chỗ quậy. Nhà dân và các hàng quán cũng rất xa. Vả lại, muốn ra khỏi cổng căn cứ lại phải qua trạm gác của vệ binh. Thật là phiền toái.

     Trung tuần tháng 6/1975, nghe lao xao tin đồn, sinh viên được giải ngũ về học tiếp. Đối với những lính sinh viên, đây là một cái tin tuyệt vời nhất. Đó là nỗi mong mỏi của các chú sinh viên. Mong mỏi này mạnh đến đâu ? Chắc mọi người đều hiểu. Tôi xin kể chuyện của 6971 để anh em hiểu thêm.

     Giữa năm 1974, có vụ trường Đại Học Kỹ Thuật Quân Sự đi tuyển học viên ở sư đoàn tôi, là sư đoàn có nhiều lính sinh viên nhất. Bác 6971 được gọi lên thẩm vấn. Tốt rồi ! Thế nhưng bác ấy lại xin phép cho về suy nghĩ rồi sẽ trả lời sau. Năm bảy tư thì đã ai nhìn thấy tương lai gì đâu. Có thể chiến tranh còn ác liệt và kéo dài. Một đằng được ra bắc học, một đằng tiếp tục lính chiến. Còn gì phải chọn nữa ?

     Bác 6971 rủ tôi lên đồi vắng, chỉ có hai người. Sau khi bàn đi tính lại mãi. Cuối cùng thì bác ấy mới quyết định ra bắc đi học vì ít nhất cũng được về nhà cái đã, rồi sau tính tiếp.

     Bây giờ hết chiến tranh, sinh viên được ra bắc học ngay. Thật không có gì vui sướng bằng.

. . . (còn nữa)

Ơ hay, chẳng khác gì so với cuộc sống lính của 6971 đúng 1 năm trước đó (5/1974), cũng nhà tầng, cũng 3 phòng/1 a, cũng xếp hàng ăn cơm, cũng sinh hoạt quy củ, cũng xa nhà dân, hàng quán, cũng phải qua trạm gác vệ binh, chỉ cần thay:

Trường bộ binh  = Trường Đại học kỹ thuật quân sự
Nước Trong (Sài gòn) = Dốc Láp (Vĩnh Yên)
Xê 20 = Lớp dự khóa 185
Trải tăng xuống nền nhà = Giường sắt 2 tầng
Không phải tập tành gì = Cặm cụi ôn thi đại học.

Phương Tây có câu: Mọi con đường đều dẫn đến Rôm. Mấy đứa bọn mình dịch thành: Nếu may mắn, mọi ngả đường đều dẫn về Thượng Đình (Nơi có khoa Lý, ĐHTH HN).

Phương Tây có câu: Mọi con đường đều dẫn đến Rôm. Mấy đứa bọn mình dịch thành: Nếu may mắn, mọi ngả đường đều dẫn về Thượng Đình (Nơi có khoa Lý, ĐHTH HN).

Sau chiến tranh trở về gặp lại bạn bè cùng trường và ở các trường ĐH khác còn sống sót trở về thì chiêm nghiệm như thế này : Mọi con đường từ giảng đường các trường ĐH đều dẫn đến Quảng Trị.

Nghe các bác nói về chuyện sau chiến dịch 72, các SV được về học ĐH KTQS tôi chia sẻ với các bác câu chuyện vào thời gian đó. Số SV đi học ĐHKTQS của e101/f325 khá đông, mà trong đó số SV DHXD là chiếm đa phần. Tôi về đơn vị sau khi đi viện và an dưỡng trở về chỉ còn mỗi một mình là SV. Cũng có một người nữa nhưng trong diện tuột xích. Bối cảnh lúc đó đã thay đổi nên cách cư xử cũng đã thay đổi và mình trở thành đối tượng trong đơn vị. Buồn lắm và không có ai để chia sẻ. Mang ít sách vở trong ba lô, lúc rảnh mang ra đọc hoặc gửi tâm sự vào cuốn nhật ký mà cũng không ổn. Bị đánh giá là không yên tâm phục vụ quân đội, không hòa hợp với quần chúng...

Cũng thời gian này nghe tin trong một cuộc họp quân chính mở rộng đến cấp đại đội, sau khi nghe phản ánh của các đơn vị v/v nhiều chiến sĩ vốn là SV cũ có tư tưởng không yên tâm công tác, có hiện tượng chống đối cán bộ...Trung đoàn trưởng Bùi Đức Ngoan có ý kiến với cán bộ cấp dưới: chiến công của trung đoàn trong năm 1972 trong đó có nhiều đóng góp của các SV, lãnh đạo họ không như lãnh đạo những chiến sĩ khác... . Sau đó được biết ông đã gặp 1 số anh em vốn là SV mắng rất thậm tệ vì chuyện cậy nhiều chữ bắt nạt cán bộ vốn ít chữ v.v... Những lời phê phán của người cha già của trung đoàn đáng kính đó khiến cho chúng tôi tâm phục, khẩu phục.

Ít lâu sau có lớp học vẽ của Sư đoàn tổ chức đi thực tế tại Nam Cửa Việt, ngoài việc lấy tư liệu, họ còn giúp các đại đội làm các phòng truyền thống. Trong mấy bức tranh được treo trong hội trường có bức vẽ một người lính dáng bật dậy  kẹp nách B40 bắn găm vào đám lính địch đang ở trước mặt, bức thứ hai mô tả một người chiến sĩ mắt đeo kính đang ở tư thế ngả người về phía sau xả AK vào 1 tên lính địch trong bộ rằn ri của TQLC ở khoảng cách rất gần, bức thứ ba là hình ảnh một chiến sĩ hai tay hai lựu đạn, mồm cắn chặt quai mũ giải phóng và bức thứ tư là vẽ 1 chiến sĩ đang đứng trên khung mái một ngôi nhà đổ phụt B40 vào đội hình của địch. Đó là 4 con người đã được tặng thưởng HCCCGP của c3: Chienc3, lxt, Lương Thanh Phồm và Thuận. Các họa sĩ vẽ trên cơ sở báo cáo  thành tích của đơn vị sau khi bình chọn.
 

Chào bác Chienc3, thực tình tôi chỉ rẽ qua ĐHKTQS thôi chứ gọi là "bạn học" e xấu hổ và ngộ nhận. Đọc đoạn trên của bác TTNL chắc bác cũng rõ, tháng 4/1974 tôi hối hả chạy thốc thẳng từ Quảng Trị ra Dốc Láp chỉ vì nhà tôi rất gần Dốc Láp, ông già lại đang ốm nặng. Hơn kém, lâu dài gì không biết, được "tút" về nhà đã.

Cùng ra còn có 2 chiến hữu khác, trong đó có Văn Đình Ưng, dân XD, chắc bác biết. Thế rồi cái số của 3 đứa chúng tôi nó khắc ĐHKTQS hay sao ấy, nên cả 3 đứa Quảng Trị ra chỉ mon men lớp dự bị chứ chưa ai được thành học viên. Cùng lớp dự bị hồi đó trụ lại trường có Trọng Dân, lính tăng, sau học Vô tuyến.

Ít ngày ở DHKTQS thôi nhưng cũng đêm đêm sang khu hiệu bộ bên chợ Tổng để gác, ngại chết người, cũng vào khu đồi bạch đàn Tam Lộng, cũng lê la quán xá Dốc Láp, cũng về oằn oài trạm xá Quất Lưu, cũng xuống bếp trợ giúp anh nuôi. Bây giờ đồng ruộng quanh trường thành cao ốc hết, dốc Láp hết dốc, đồi bạch đàn, rẫy sắn thành khu công nghiệp sầm uất, đất đỏ đá ong thành tiền tỷ, ... Bây giờ trường ĐHKTQS về HN rồi, kéo theo mất mấy cô bạn gái xinh xinh của làng thành con dâu trường. Cảm động và bất ngờ là vẫn có người còn nhớ và lưu luyến Dốc Láp quê tôi!

@sauchinbaymot: sau khi ký HĐ Paris năm 1973, trung tuần tháng 4/1973 bọn tôi được gọi về ĐHKTQS học. Chẳng cần biết là học cái gì, nhận được quyết định là bọn tôi ba chân bốn cẳng chạy ngay ra Nhĩ Thượng, sau đó nhảy nhờ một cái xe tải hướng ra bắc. Vừa chạy vừa lo có người đuổi theo gọi lại thì bỏ bầm. Hồi đó E101 bọn tôi về  Trường khá đông: tôi, Đức, Vượng, Nghĩa, Sơn, Phùng, Long, Chính...còn lính F325 nói chung thì đông lắm. Về trường bọn tôi ở khoa Cơ bản ở Tam Lộng, học ôn văn hóa để kiểm tra học lực. Ai qua kỳ đó thì vào học tiếp năm thứ Hai, ai không qua khỏi thì học năm thứ nhất. Ngày đầu tiên về trường bọn tôi tụ tập ở một cái nhà ngay Dốc Láp tổ chức mua đồ nhâu bét nhè (hôm đó là Chủ nhật); về sau bọn tôi học môn Kiến trúc dân dụng do cố KTS Đinh Ngọc Vịnh dậy. Thầy Vịnh có vợ là GV cấp 3 Trần Phú ở tại KTT của trường tại Dốc Láp. Năm 1986 tôi bị gẫy chân được BS Liên ở QYV 109 bó bột, nhà BS Liên ở Dốc Láp...đấy là vài điều trong số những cái mà tôi nói là gắn bó với địa danh DL. Bác ở rất gần Dốc Láp là ở đâu? Chiều thứ 7 này ra 19C NH gặp nhau cuối tuần bác nhé. 

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 16)

     Anh em trong đại đội đều mừng cho mấy thằng sinh viên được ra quân sớm. Vương Lâm, a phó tiểu đội tôi bảo:
 
-    Ông có việc gì, hay muốn đi đâu thì tranh thủ đi đi, tiểu đội cứ để tôi lo.
-    Ừ ! Ông làm giúp nhé !

     Không phải tất cả sinh viên đều được ra đợt đầu. Những sinh viên nhập ngũ năm 1972 chưa được ra. Đại đội tôi có Hùng “Côn” và An “Đen” ở A12. Không nhớ Hùng kiếm đâu ra máy ảnh và phim. Hai thằng rủ nhau vào Sài Gòn chơi một ngày và chụp ảnh.

     Lúc về đến Nước Trong, sư đoàn đã tịch thu xe Jeep của chúng tôi. Hai thằng phải ra đường QL15 bắt xe đò. Bộ đội vẫn chẳng có tiền nên nhà xe toàn phải cho “quá giang”. Khi tới trung tâm Sài Gòn, chúng tôi xuống xe đi bộ. Điểm đầu tiên là bến Bạch Đằng. Đi tới đâu, thấy cảnh gì đẹp hay hoành tráng thì chụp ảnh. Thằng này chụp cho thằng kia rồi đổi nhau.

     Sau khi ngắm nghía và chụp ảnh ở bến Bạch Đằng, hai thằng đi dọc theo đường Nguyễn Huệ. Đây là một con đường đẹp nhất bấy giờ. Trên con đường này lúc đó có một tòa nhà cao nhất thành phố, 16 tầng. Hết đường Nguyễn Huệ, gặp đường Lê Lợi. Đường này cũng to và đẹp chẳng khác gì đường Nguyễn Huệ. Đoạn đường này thì tôi quá quen rồi vì đã hai lần tới đây. Hạ Nghị Viện nằm trên đường Tự Do còn Tòa Đô Chánh nằm trên đường Lê Thánh Tông. Tới đây hai thằng mới nghĩ ra nhờ một toán thanh thiếu niên chụp hộ, rồi còn chụp chung với họ một kiểu. 

     Hai thằng lang thang tới Bưu Điện. Chỗ này ngay kề với Nhà Thờ Đức Bà, còn gọi là “Vương Cung Thánh Đường”. Cái tên nhà thờ làm tôi nhớ đến chuyện “Thằng Gù Ở Nhà Thờ Đức Bà Paris” của Hugo. Đang loay hoay tìm người chụp hộ thì gặp Nông Văn Tàu. Tàu là a trưởng a3 của trung đội tôi và là giáo viên võ thuật của đại đội. Hắn đi chơi Sài Gòn một mình. Bây giờ tôi không còn nhớ có lý do gì đó mà hắn không nhập hội cùng chúng tôi.

     Sau khi nói chuyện ồn ào một lúc, chụp mấy kiểu ảnh thì Chúng tôi rẽ đi hai ngả. Hùng và tôi vào tham quan nhà thờ rồi mới rẽ vào đường Công Lý để đến Dinh Độc Lập.

     Khi về Hà Nội, tôi chọn lọc một số kiểu để in ra ảnh vì lúc đó không có tiền để in toàn bộ cuộn phim. Vậy mà, cái nào thành ảnh rồi thì bây giờ còn tạm được, phim thì mốc quá, có in ra ảnh cũng khó mà có thể nhìn ra cái gì.

    Lúc nào scan lại mấy cái ảnh, tôi sẽ post lên để anh em “dòm” tạm.

. . . (còn nữa) 

  Dòm thật chứ dòm tạm gì, bác TTNL ơi! Quá lắm thì cũng chỉ đến như cái ảnh trước Dinh là cùng chứ gì. Em thấy bác chụp rất có "tư thế", người ta hay gọi là ăn ảnh ý mà. Bác mau post lên đi để anh em còn tán tiếp.

Không biết bác TTNL nghe nói đến tên hay được đọc cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của Huygo từ khi nào, ngoài Bắc hay trong Nam dịch, chứ tôi thì phải sau giải phóng khá lâu, khoảng 1978-79, mới lần đầu tiên được thấy và đọc cuốn này do miền Bắc dịch và in.

Sở dĩ nhớ lâu như vậy vì buổi học đầu tiên ở Khoa Vật Lý được nghe thầy chủ nhiệm khoa, cố GS Nguyễn Hoàng Phương dạy, thì lại hoàn toàn không không phải là bài học về Vật Lý. Thầy cầm trên tay một cuốn truyện tiếng Pháp dày cộp. Và thầy say sưa kể lại câu chuyện hình như là về một thằng gù. Phải kể 2 buổi mới hết. Chắc lúc đó (cuối 1970)tác phẩm của này chưa được dịch ở miền Bắc nên thầy Phương mới kể từ nguyên bản tiếng Pháp. Mãi sau này, khi đọc Thằng gù ở nhà thờ Đức Bà, không nhớ do ai dịch, mình mới máng máng nhớ hình như đó chính là câu chuyện ngày xưa thầy Phương "giảng" trong tiết học Vật lý lý thuyết. Không biết TTNL có nhớ 2 buổi giảng ấy không? Và trí nhớ của 6971 có vấn đề gì không?

     Sau khi giải phóng, đa số anh em lục trong các căn cứ lấy đồ ăn và các thứ linh tinh. Chỉ có ít người để ý đến sách. Tôi kiếm được mấy quyển tiểu thuyết do Sài Gòn dịch, Đồi Gió Hú, Tầng Đầu Địa Ngục (của Đôxtôiepxki), Cuốn Theo Chiều Gió, Thằng Gù Ở NHà Thờ Đức Bà Paris, . . . Nhiều nhất là kiếm hiệp Kim Dung. Kiếm hiệp thì tôi không đọc. Đôxtôiepxki là khó đọc nhất. Cuốn "Thằng Gù. . ." sau này ngoài Bắc dịch và đặt tên là Thằng Gù Ở Nhà Thờ Đức Bà, không có chữ Paris. 

   Mấy bộ truyện kiếm hiệp Kim Dung mà bác TTNL nhặt được hẳn là của dịch giả Hàn Giang Nhạn dịch, nay thuộc vào loại sách quý hiếm đối với các tín đồ truyện chưởng vì mấy bộ của Kim Dung, Cổ Long tái bản sau này đều do người khác dịch lại, đọc rất chán.

   Ngoài Bắc ngày đó đào đâu ra sách văn học nước ngoài của phe "Tư bản Chủ nghĩa". Phổ biến nhất chỉ là văn học Nga Xô Viết, phổ biến đến độ có người còn cho rằng chỉ văn học Nga là nhất, ngoài ra đều vớ vẩn tất. May quá, văn học Nga tuy không nhất nhưng cũng thuộc vào hàng kiệt suất của nhận loại, nếu không thì e rằng chúng ta sẽ trở thành những kẻ ngô nghê trước nền văn chương ngoài biên giới mất.

Xin lỗi các bác cho "hóng hớt" chút đỉnh.
Tôi cũng nhất trí lớn ,vì tôi cũng có đọc một số truyện chưởng H.K,thường thì các tác phẩm này ngoài bìa đều có  ghi:...Nguyên tác :Kim dung tiên sinh
                   Dịch thuật :Hàn giang Nhạn tiên sinh.
người dịch phải hiểu nhà văn mới dịch sát nghĩa và đúng tinh thần của tác giả,nên có thể coi dịch giả là nhà văn thứ hai vậy!
Ngoài bắc hồi đó có tác phẩm :Tam quốc diễn nghĩa (trọn bộ 13 tập)
                     Nguyên tác:La quán Trung
                     Dịch thuật:Phan Kế Bính
                    Hiệu đính  :Bùi Kỷ.                                                                                                       ...Ngoài Ra còn một số T/P của các nước khác trong đó có cả T/P của các nhà văn Mỹ
tiêu biểu có :Hoa dại Trong đó có truyện ngắn "Tình yêu cuộc sống "của N/V : Jac lon don nổi tiếng!

Xin các bác cho chen ngang tí chút,
Tôi không chắc 100% ,nhưng có lẽ vấn đề các bác đưa ra không đầy đủ ,tôi xin đưa dẫn chứng,hồi 1971 tôi hay vào Hiệu sách nhân dân,xem và mua một số truyện thiếu nhi,Thấy trên giá có trưng bầy đủ T/P của các nước Đông,Tây,X.H.C.N và cả T.B...
Từ Thép đã tôi thế đấy,thằng gù N.T.Đ.B.pa ri s...Ruồi trâu,Ngọn lửa trên thảo nguyên,miếng da lừa,sông đông êm đềm...Hồng lâu mộng ,,...Chẳng lẽ do Bộ đội ta mang từ miền nam ra? các bác nghĩ sao...

Thưa các bác, nói trước giải phóng Miền Bắc chỉ biết văn học Xô Viết thì không đúng. Các tác phẩm lớn của thế giới mà không "nhạy cảm" hay "phản cảm" (theo quan niệm Miền Bắc bấy giờ) thì vẫn dịch, vẫn in, vẫn cho học sinh học, như Gót Sắt, Tình yêu cuộc sống, Chiếc lá cuối cùng, (trong tuyển tập Hoa Dại), Lão Gorio, ... dù là của Mỹ, Pháp, Anh ,...

Ngược lại, các tác phẩm của Liên Xô, nhưng không có "tính chiến đấu cao" (từ hồi đó), như Tội ác và trừng phạt của Đốt cũng mãi sau này mới in. Dạng như Đỏ và Đen cũng phải sau giải phóng mới in.

Có cả các tác phẩm hai phía Nam Bắc đều in, như Viên mỡ bò của Guy, miền nam lại dịch là Thùng nước lèo.

Trưởng thì hay, phải cái tôi là Út nên không bao giờ đọc Trưởng nên không rõ, nhưng với vài tác phẩm Cổ điển của Pháp mà cả 2 miền đều dịch thì phải nói tôi không quen với cách dịch, ngôn ngữ trong Nam.

Ấn tượng nhất với tôi sau giải phóng là các loại Từ điển. Nhờ sống nhờ chết cô bạn gái mới tha ra cho cuốn từ điển dày cộp của ... BáKông (lâu nên quên rồi), chỉ ghét Gầy lại gọi là Ốm, Bẩn lại gọi là Dơ, ngang với 2 lần từ điển. Cũng sau giải phóng, khoảng 1977-1978, Hà nội mới ra được cuốn Từ điển V-E nghiêm.
 

Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm của bác sáu chín bẩy mốt.
Đã là Tự điển thì phải thật phổ thông,để mọi miền đều dùng được!
Còn điều này nữa tôi cũng xin đưa ra để các bác cùng nghiên cứu :Tôi xin tỏ bầy trước:tôi không hề có ý cục bộ ,địa phương đâu nhé!
Ví dụ Bộ tiểu thuyết dã sử:Tam quốc diễn nghĩa của T/G La quán Trung, do cụ Phan kế Bính (tôi không rõ cụ là G/S trường Đ/H sư phạm HN hay ĐH TH Hà nội Dịch ra tiếng việt nhưng đã được cụ Bùi Kỷ hiệu đính ,thì nhất định là phải Chuẩn rồi ,Vậy mà khi xem phim T.Q.D.N,(tập 4)khi Sái Mạo -tùy tướng của Lưu Biểu định ám hại Lưu Bị :thì lại được thuyết minh theo tiếng Nam bộ :là:"Thái muội"...nghe tối nghĩa  và ngô nghê quá phải không các bác"
xin các bác cùng luận cho vui .Hi.hi

     Tôi cũng đồng ý kiến với bác 6971. Ở Miền Bắc trước giải phóng, nhiều sách của Phương Tây cũng được dịch và xuất bản. Truyện thiếu nhi thì ai mà quên được cuốn "Không Gia Đình", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Tôm xoi ơ", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Hắc Phin", "Mít Đặc Và Mít Tuốt Ở Sứ Mặt Trời", "Chú Lính Chì Dũng Cảm", . . . Tiểu thuyết lớn thì có "Những Người Khốn Khổ", "Con Đường Đói Khát", "Miếng Da Lừa", "Tấn Trò Đời", "Ơgiêni Grăngđê", "Giên Erơ", "Hội Chợ Phù Hoa", "Ruồi Trâu", "Giăng Cristôp", "Iliad và Odyssey". . . . Tôi nghĩ cũng không ít.

  Vâng, hì hì, khi gửi bài xong em cũng giật mình nhận ra mình viết "đào đâu ra" là hơi bố láo, viết "không phổ biến" có lẽ dễ chấp nhận hơn, xin lỗi các bác nhá.

   

"Hòn Ngọc Viễn Đông" là tên người Pháp đặt cho TP Sài Gòn lúc nó là thủ phủ của Nam Kỳ Thuộc Pháp chứ không phải là của người Mỹ đặt ạ.

Người Pháp .Hay Người Mỹ thì có ai chứng minh đâu,làm gì có văn bản nào nói Sài gòn là Hòn ngọc viễn đông?
chỉ là truyền khẩu mà tôn vinh sự phồn hoa của Sài -gòn mà thôi...
Còn như Hà nội được thế giơi trao tặng mỹ danh Thành phố vì hòa bình " có văn bản đàng hoàng cả T.G đều công nhận. cũng vậy thôi "nhã nhạc cung đình Huế " được tôn vinh "di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại...cùng vói vịnh HẠ long -phố cổ Hội an.V.V...

---
TTNL: "Tôi cũng đồng ý kiến với bác 6971. Ở Miền Bắc trước giải phóng, nhiều sách của Phương Tây cũng được dịch và xuất bản. Truyện thiếu nhi thì ai mà quên được cuốn "Không Gia Đình", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Tôm xoi ơ", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Hắc Phin", "Mít Đặc Và Mít Tuốt Ở Sứ Mặt Trời", "Chú Lính Chì Dũng Cảm", . . . Tiểu thuyết lớn thì có "Những Người Khốn Khổ", "Con Đường Đói Khát", "Miếng Da Lừa", "Tấn Trò Đời", "Ơgiêni Grăngđê", "Giên Erơ", "Hội Chợ Phù Hoa", "Ruồi Trâu", "Giăng Cristôp", "Iliad và Odyssey". . . . Tôi nghĩ cũng không ít."
---

Ít hôm rồi chưa có dịp vào QS. Xin thêm vài lời cùng các bác.
Có thể nói trước 1975, ngoài Bắc xuất bản cũng khá nhiều nhưng chọn lọc các tác phẩm văn học nước ngoài.

Tôi đã đọc và có dịp đọc rất nhiều trong thời gian từ lớp 4 đến lớp 6 (giờ nghĩ lại không hiểu sao hồi oắt con ấy lại "ép" mình đọc nhiều tác phẩm người lớn thế, như hồi lớp 6 đọc hết bộ "Chiến tranh và Hòa Bình" dù không hiểu mấy).

Sở dĩ vậy vì tôi cùng lớp với Phương con nhà văn Nguyễn Văn Bổng. Khi ấy bác Bổng đã đi B, nhà có tủ sách lớn (nhà xuất bản văn học biếu bác NV Bổng mọi tác phẩm dịch) và Phương cho phép tôi muốn gì thì đem về đọc cũng được. Hồi ấy học sinh A1-A2 còn được làm thẻ đọc sách ở thư viện quốc gia (phòng sách thiếu nhi). Nhà tôi ở quãng gần giữa phố Quang Trung, nên các buổi chiều của tôi chia đều cho hoặc đến thư viện đọc truyện hoặc ra sân Bảy Mẫu đá bóng.

Dài dòng vậy để nói là có thể so với nhiều bạn cùng lớp, cùng lứa ở Hà Nội tôi có may mắn có dịp đọc và thấy nhiều sách văn học dịch, và kể lại cũng là dịp nhớ về ngày xưa.

Ba dòng sách được dịch nhiều nhất là văn học Trung Quốc, Nga và Pháp, và chủ yếu là văn học cổ điển. Sách Nga và Trung quốc thì rõ rồi vì cùng phe XHCN và hai nền văn học ấy quá rực rỡ.

Những sách dịch tôi đã đọc hồi ấy và còn nhớ của các nhà văn Nga nổi tiếng như L. Tolsoi (Chiến tranh và hòa bình, Anna Karerina), A. Tolstoi (Con đường đau khổ), I. Turgenev (Cha và con), A. Chekhov (Tập truyện ngắn), Maxim Gorki (Những mẩu chuyện nước Ý, ...),  N. Gogol (Taras Bulba), ... và một số nhà văn mới hơn như Iliya Erenbua (Cơn bão táp), M. Solokhov (Sông Đông êm đềm), Pauxtopski (Bông hồng vàng, ...), ... Có tác phẩm in ra rồi lại không được phổ biến như "Truyện núi đồi và Thảo nguyên" của Aimatov mà tôi chỉ được nghe bạn cấp 3 kể lại do hồi cấp 2 nghe cô giáo dạy văn kể  :). Tôi không nhớ truyện của Dostoievski hồi đó được dịch chưa.

Sách văn học TQ chủ yếu là văn học cổ điển, ngoài bộ tứ Tam quốc diễn nghĩa, Thủy Hử, Tây du ký, Hồng Lâu mộng, ... cũng có một số sách nữa nhưng tôi không nhớ vì không đọc. Thời mới có cuốn "Rừng thẳm tuyết dày" đánh nhau với phỉ cũng hay lắm (Dương Tử Vinh, Hứa gậy gộc, Bồ câu trắng, ...).

Văn học cổ điển Pháp được dịch rất nhiều, có thể nói hầu hết tác phẩm lớn đều được dịch: Balzac (Những người khốn khổ, Tấn trò đời, (khi ấy tôi không thấy "Thằng gù ...), Voltaire (tôi không nhớ tên cuốn sách nhưng nhiều phần trong đó ám ảnh tôi rất lâu), Stendhal (Đỏ và đen), Molliere (Lão hà tiện, ..), Maupassant (viên mỡ bò, ..), A. Daudet (Những vì sao, Buổi học cuối cùng, ...), ...

Những tác giả, tác phẩm nổi tiếng ở các dòng văn học khác ở châu Âu được dịch như văn học Anh: Shakespeare (Romeo và Juliet, Hamlet, ...), Wanter Scott (Aivanho), C. Dickens (quên tên), Cervantes (Đông ki sốt), S. Bronti (Giên Erơ), ...

Tác giả và tác phẩm châu Mỹ thì ít hơn như E.L. Voynich (Ruồi trâu), Jack London (Tình yêu cuộc sống), Hemingway (Ông già và biển cả), ...

Tác giả và sách thiếu nhi thì dịch rất nhiều, truyện cổ Grimm, truyện Andersen, Đảo giấu vàng, Robinson Crusoe, Mít đặc và Biết tuốt, Chú Buratino, ...

Đấy là một số trong những sách tôi đọc và còn nhớ. Hồi nhỏ thì Taras Bulba và Aivanho là khoái nhất cùng Thủy hử, Tam quốc. Sau nữa thì Cơn bão táp, Pauxtovski, ...

Tôi thấy văn học nước ngoài cũng được chọn và dịch khá phong phú. Chất lượng dịch và in ấn tốt hơn hiện nay rất nhiều.

Về sau có dịp đọc một số tác phẩm văn học nước ngoài dịch ở miền Nam, tôi có cảm nhận (không theo dõi nên không chắc) số tác giả và tác phẩm được dịch phong phú hơn, nhưng hình như không hệ thống và đủ những tác giả tiêu biểu nhất. Ngoài ra chất lượng dịch rất khác nhau. Nhiều tác phẩm dịch rất ẩu. Mấy cuốn sách dịch tốt và tôi rất ấn tượng khi đọc là Từ hy thái hậu (Buck Pearl), Cuốn theo chiều gió, ... Cảm giác tình hình dịch và xuất bản sách văn học nước ngoài  ở miền Nam trước 1975 cũng phong phú nhưng làm không kỹ như thị trường sách hiện nay.

Một điều ấn tượng trong khi nằm hầm ở Quảng Trị kiếm được mấy cuốn sách văn học là các tác giả miền Nam dùng từ rất lạ, cách viết của nhiều người sáng tạo.

@6971: truyện trưởng --> chuyện chưởng (bác không đọc là mất ... 1/3 cuộc đời ;D)

---
Văn học cổ điển Pháp được dịch rất nhiều, có thể nói hầu hết tác phẩm lớn đều được dịch: Balzac (Những người khốn khổ, Tấn trò đời, (khi ấy tôi không thấy "Thằng gù ...),
---

Ban nãy trong lúc viết xóa nhầm lại không kiểm tra, in sửa lại:

Văn học cổ điển Pháp được dịch rất nhiều, có thể nói hầu hết tác phẩm lớn đều được dịch: Victor Hugo (Những người khốn khổ (khi ấy tôi không thấy "Thằng gù ...), Balzac (Tấn trò đời), ...

Theo bác nếu là người Mỹ đặt thì tại sao lại có tên là Paris in the Orien ạ. Chưa kể cái tên SAIGON : PEARL OF THE FAR EAST đã xuất hiện trong các tài liệu của Pháp từ trước 1954 rồi bác.
Còn nếu bác bảo SG phồn hoa - đúng, 1 Sài Gòn với 584 tỷ USD viện trợ trong suốt 20 năm chiến tranh sẽ hoa lệ hơn 1 Hà Nội bị ném bom để trở về thòi kỳ đồ đá nhiều. Nhưng bác thử nhìn Hà Nội cùng cái thời SG là Hòn Ngọc Viễn Đông xem có thua kém gì không ạ? Chẳng qua lúc đó Hà Nội không phải là đất của "nước mẹ Đại Pháp" thôi chứ xét về quy hoạch đoo thị, kiến trúc các công trình ... thì HN còn có phần hơn. Về đời sống, về độ ăn chơi nhảy múa các kiểu thì HN cũng có thua kém gì SG đâu ạ.

Cơ bản nhất trí với quê "trả liền tay".
Duy có một điều xin trao đổi lại:
"Chất lượng dịch và in ấn tốt hơn hiện nay rất nhiều". Có lẽ chất lượng dịch thôi, còn in ấn bây giờ tốt hơn nhiều chứ ;D

Quê TTNL không đọc truyện chưởng thì quả là một thiệt thòi lớn, chẳng mất 1/3 cũng mất 1/4 cuộc đời. Khi bọn tôi ra Long Bình ở (từ 01.5.75), thằng Hùng bò liếm- lái xe 381 đã nhanh chóng làm tốt công tác dân vận ngoài hàng rào và ôm về hàng đống sách, cả cổ lẫn kim. Tôi cũng đã có dịp "nghía" qua một lượt nhưng thật sự chỉ sướng truyện chưởng thôi. Tôi đã đọc trọn bộ "Anh hùng xạ điêu" và "Thần điêu đại hiệp" từ hồi đó. Đọc quên ăn, quên ngủ luôn.
Truyện dịch thì đúng như quê TLT nhận xét: dịch khá ẩu, dùng văn nói đưa vào sách, cộng với sử dụng phương ngữ quá nhiều nên đọc rất khó chịu.
Truyện mới cũng không có gì đặc sắc lắm. Có cuốn "Vòng tay học trò" mà tạp chí Học tập ngoài Bắc phê phán tơi bời, đọc cũng chẳng thấy gì bậy bạ, thua xa những gì bây giờ người ta viết và in. Trong mớ sách mới đó, tôi chỉ thích có mỗi cuốn "Hoa Biển" kể về tình yêu lãng mạn của một cô nữ sinh với một chiến sĩ hải quân.

Bác Lixata nhầm chút: Không phải TTNL mà là 6971 kỵ chuyện Chưởng. Thấy vợ con xếp Chưởng thành bộ ngay ngắn, hàng lối trong tủ kính và doạ: "Bố không đọc Chưởng thì dễ dính Chưởng lắm".

Ký ức về sách và đọc sách thời 6X-7X khá phong phú. Tôi nhớ mấy đoạn:

1. Có chuyện Bí mật lâu đài Rắn lông chim, ít thấy ai nhắc đến, trong đó có đôi bạn Chân Bò và Dây thép với nhà bác học Lôta có phát minh biến nước thành xăng. Tôi cứ ôm ấp và hy vọng ý tưởng ấy đến tận bây giờ. Làm được cú như Lôta là "ăn đủ", nhưng khó quá.

2. Nhà văn Mao Thuẫn (Tàu) có cuốn Chuyện cũ viết lại, thâm thuý. Bây giờ học theo, viết "Nhật Ký Viết lại", nhưng tào lao chứ không thâm thúy được.

3. Năm học lớp 9, thầy dạy văn bắt cả lớp đứng khi đọc bài Tuyên ngôn độc lập. Sanh lớp 10 (lớp cuối cấp), cô giáo văn khuyên: Đã đọc và thấy thích truyện hay nhân vật nào thì chớ có xem phim dựng theo truyện đó. Dễ bị thất vọng. Cô dấm dúi đọc cho nghe câu thơ: "Thuyền ai đậu bến sông trăng đó - Có chở trăng về kịp tối nay", thấy hay thế. Vụng trôm bao giờ chả ngon. Bây giờ bài này được in vào sách rồi. Rồi cô đọc cho nghe Đất Quảng của Nguyên Ngọc, đang in dần trên tạp chí của Hội nhà Văn, in đến đâu đọc đến đó, rất hồi hộp. Cho đến khi thi đại học mới được có 3 số, chẳng biết còn mấy số nữa. Thế rồi giạt sang nghiệp Vật Lý, chẳng còn quan tâm đến Đất Quảng.

  

Chào bác Lixeta,

---
Duy có một điều xin trao đổi lại:
"Chất lượng dịch và in ấn tốt hơn hiện nay rất nhiều". Có lẽ chất lượng dịch thôi, còn in ấn bây giờ tốt hơn nhiều chứ ;D
---

Tôi thấy hồi ấy in bằng sắp các con chữ do những người thợ chuyên nghiệp làm nên hầu như không có lỗi.
Nhất là không bị sai giữa "n" và "l". Về sau sắp chữ bằng máy tính, nhiều NXB thuê những ai đấy gõ vào khá nhiều lỗi.
Thêm nữa hồi trước giấy in đồng đều hơn, đều là giấy tốt cả. Gần đây nhiều NXB muốn ăn lãi nhiều, in trên giấy xấu đọc trang này thấy cả chữ trang kia, ...

Có lẽ nói là chất lượng xuất bản thì đúng hơn.

     Tạm đưa hai cái ảnh để anh em "dòm".

   Ảnh thứ hai vui quá. Bác TTNL thì vẫn chuẩn không cần chỉnh, nhưng cái bác chụp chung nom buồn cười quá. Em đoán lúc chụp bác ý vì sao đấy đứng có vẻ "xa cách quá", bác TTNL bèn bứu vai lôi lại cho gần hơn làm bác ý hơi mất đà thành ra hai chân như hình chữ V ngược. Mà bác TTNL ơi, mấy cái ảnh bác bảo chụp trước Hạ Nghị Viện, em xem thì vẫn nhận ra khu vực này nhưng sao không thấy bác lấy HNV là hậu cảnh giống như cái bác chụp trước Tòa Đô Chánh?

Thưa các bác, người cùng TTNL trong ảnh là Hùng côn người nắm tay hòm chìa khóa của nhóm anh em chúng tôi. Bây giờ bác ấy khác xa ngày xưa. Nếu như không có mấy tòa nhà ở phía sau và lời chỉ dẫn tôi đảm bảo rất nhiều người sẽ nói rằng bác ấy vừa được bộ đội VN cứu thoát khỏi những cánh đồng...của Kampuchia và kề vai sát cánh với bộ đội VN đánh Pốt  ;D ;D ;D 

     Bác Hùng "Côn" sau này mới có "da có thịt". Những năm tháng lính, bác ấy trông như "Bút Thép". Tiếc là không có ai giống như "Bóng NHựa".

Thưa các bác CCB

Khi nhập ngũ chúng tôi 3 người tên Hùng chỉ mới mười tám đôi mươi , nhà đông anh em "Thời bao cấp" sinh viên có gì ăn đâu, lúc đó chỉ có " cơm ngô, canh cải, lạc rang trường kỳ" người toàn như "bút thép"anh nào nặng nhất chỉ có 45 kg còn thì 40-43 kg, nhưng được cái không ốm đau gì, khi hành quân vào QT, lắm ông to con còn phải nằm cáng, nhưng riêng chúng tôi không bao giờ bị vào trạm "thu dung " cả, đi đến nơi và bây giờ đã về đến chốn,  giờ đây vẫn sẽ tiếp tục đi  :D :D :D

  Ảnh đầu em cảm thấy hai lính trinh sát quân giải phóng nước da có vẻ còn trắng hơn anh hai, em gái Sài Ghềnh, chắc tại vừa trong rừng ra nên da dẻ chưa bắt kịp cái nắng gay gắt của mùa hè phương Nam!?

@TMH: Đúng vậy đấy thằng Khoa râu k13C to như 1 con gấu, người đầy lông,  khi đi B ông Trần Ba 4/ d trưởng lôi lên làm liên lạc của d nào ngờ vào đến Hà Tĩnh là dính sốt rét luôn, nó là thằng đầu tiên bị trong đoàn chúng mình. Nó về c25/e95 thì phải, nhưng sau đó anh em cho biết nó tuột xích như thằng Mẫn ở c3 của tôi.  

Không phải đâu Bác LXT ạ
Bác Hoàng Văn Tần và bác Khoa râu làm liên lạc ( mang vác + cửu vạn) cho bác Trần Ba, sau này Khoa râu ( người Quảng Bình làm sao mà tuột xích được vì vừa là SV, vừa người miền trong) về học lại cùng lớp 17 Thủy lợi cùng với Hoàng Văn Tần, Hùng Bồ, Trần Khánh Đức đấy. Bản chất Bác Khoa rất tốt, hiền lành mặc dù trông như Trương Phi :o :o :o

.
     Dưới đây:
     Ảnh thứ nhất là cao ốc cao nhất Sài Gòn năm 1975
     Ảnh thứ hai (xấu quá !) là Vương Cung Thánh Đường hay Nhà Thờ Đức Bà.

Thông tin của tôi là chính xác đấy, hắn ra đến phía ngoài bị QC túm được đưa về vận tải của mặt trận y như thằng Mẫn, như thế còn hơn chạm mặt với địch. Dĩ nhiên sau này cùng đoàn quân chiến thắng trở về. Đầu 1975 tôi về đến trường thì gặp thàng Mẫn, nó về trường từ lúc nào, nó chào tôi xong cúi mặt chuồn thẳng, mất tăm và từ đấy không thấy nó bao giở. Nó tránh mặt tôi cũng phải vì khi huấn luyện nó với thằng M ở k13X (sau về c17/e95) lên gân ghê lắm, hay theo đuôi cán bộ lên lớp tôi ... vốn chậm tiến mà. Có lần điên quá tôi chửi: thế nào vào trận mày cũng ăn viên đạn đầu tiên của tao vì tội toàn lấy giọng cán bộ để răn người khác.

.
     Tiện thể, có ảnh Nhà Thờ Lớn Hà Nội để anh em so sánh
(http://www.thegioicuaminh.com/Uploads/MiuMH/imgs/hanoi.jpg)

Em kính chào các bác, kính chào bác TíchTườngNhư Lệ.
Em cảm ơn các bác về topic này. Qua đó, em thấy cận cảnh cuộc chiến đấu hào hùng và bi tráng của thế hệ cha anh qua những câu chuyện của những người lính trực tiếp cầm súng và chiến đấu như các anh đã trải qua. Những câu chuyện mà không cuốn sách đã được xuất bản nào có thể có được những chi tiết sinh động và chân thực đến vậy. Em đọc một lèo trong 2 ngày hết topic này và sẽ tiếp tục đọc sang những topic về cuộc đấu oanh liệt của thế hệ các bác, thế hệ đã mang lại cho bọn em cái yên ả hòa bình và đầy đủ hôm nay. Em không muốn dùng mỹ từ, đao to búa lớn ...nhưnng thực  sự rằng những từ ấy là không đủ để  bày tỏ sự biết ơn của em với các bác, với riêng các bác CCB trong topic này, những người của f325 đã đi qua máu lửa Quảng Trị và cuối cùng có mặt ở Quân đoàn 2 giải phóng Sài Gòn ngày 30.4.1975. Em kính chúc các bác một e-cafe và lời chúc sức khỏe chân thành nhất của em !
Hahoi

     Chào mừng bạn HaHoi tham gia diễn đàn !

     Cảm ơn bạn đã động viên ! Anh em cựu binh vẫn bảo nhau, mình không biết viết thì cố gắng kể chuyện thật trung thực để sau này mọi người còn biết và có thể có ai đó sẽ dùng làm tư liệu để dựng lại tác phẩm lớn, xứng đáng với tầm vóc của cuộc chiến mà cả dân tộc đã trải qua.   

Tán dóc nhân mấy bức ảnh quý của bác TTNL.

Ảnh chụp ngày mấy, cách 30/4 xa hông mà đã có ảnh Bác Hồ hoành tráng thế. Chắc trong lúc lính đang túi bụi chưa rõ sống chết ra sao thì đã có những người chuẩn bị cho ngày khải hoàn, thì mới nhanh thế chứ.

Khi 6971 là sinh viên sau khi trút áo lính, có lần đã đi tàu điện Hà Đông - Bờ Hồ, rồi chuyển Bờ Hồ - Cầu Giấy rồi thêm một đoạn cuốc bộ nữa chỉ để tận mắt xem và ngưỡng mộ công trình "Nhà 11 tầng" ở Hà Nội. Thế mà trước đó, ở SG đã có 16 tầng. Quả thật bây giờ 6971 mới biết. Còn bây giờ thì HN sắp có nhà cao cỡ thế giới (Keangnam building). Đúng là "Miền Nam đi trước về sau ..."

 

À, bác 6971 nói đến cái khách sạn 11 tầng Giảng Võ rồi, hồi xưa thì nó là oách đấy. Hôm qua em đi Hải Phòng dự đám hiếu có gặp một bác lính sinh viên 71 Ngoại Thương, nhưng đoàn bác ấy đi vào Đông Nam Bộ, về đoàn pháo binh Biên Hòa. Bác ấy bảo Quảng Trị thì ghê rồi, bọn anh chưa thấm vào đâu em ạ.

  Cái cao ốc 16 tầng trong ảnh của bác TTNL cũng là khách sạn! Trước 75 được gọi là ks Palace, sau giải phóng đổi thành ks Hữu nghị, bây giờ đã lấy lại tên cũ: KS Place. KS Place đúng là cao nhất SG, có thể là nhất nước. Kỷ lục này giữ vững đâu đến khoảng thập niên 90 mới bị phá.

   Em không thạo về kiến trúc nên không dám nhận xét gì về hai Nhà Thờ Lớn của HN và SG. Chỉ thấy Nhà Thờ Lớn HN xây bằng đá trắng còn Nhà thờ Đức Bà SG dùng toàn bộ bằng gạch đỏ chở từ Pháp qua, hơn trăm năm rồi vẫn không hề rêu mốc và ngày một thêm phần cổ kính.

  À mà kiến trúc nhà thờ lớn HN có vẻ rất giống với nhà thờ Đức Bà Paris - Pháp.

@lexuantuong, thaiminhhung: thôi để cho những con sâu đó yên nghỉ đi, các bác nhắc lại làm tôi thấy buồn quá. Dù sao các vị ấy cũng biết điều lánh mặt chúng ta chứ chẳng như ai...
Bác mõ ạ người ta bảo "càng quen càng lèn cho đau", bác lại giao tôi cả cái vụ đi lĩnh nhu yếu phẩm cho xe ta nữa. Mặc dù tôi nhận thức đây là một nhiệm vụ rất vẻ vang nhưng cũng không thích nhận lắm. Cái này mệt mà khó được huân chương lại dễ bị kỉ luật vì tính tôi thích...ăn vụng! ;D

@chienc3: Già lú mất rổi, trong đầu quanh đi quẩn lại mấy cái tên thôi mà chienc3 là đầu bảng.

     Bác 6971 ! Lũ ảnh này bọn tôi chụp khoảng giữa tháng 6/1975. Một tháng rưỡi sau ngày 30/4 rồi. Bác Hùng "Côn" bác ấy muốn tôi trước khi ra Bắc có được những tấm ảnh Sài Gòn làm kỷ niệm.

     Cũng tiện đây, tôi còn tấm hình chụp ở Phu Văn Lâu 7/1975.

@lexuantuong: "Già lú mất rổi, trong đầu quanh đi quẩn lại mấy cái tên thôi mà chienc3 là đầu bảng".
Cám ơn mõ chứ Chiến tôi hổng dám nhận đầu bảng đâu, đầu bảng chính là mõ đấy. Ngoài tính xấu là thích ăn vụng tôi còn thích được nịnh. Năm 1984, khi còn đang ở thời kỳ hoàng kim, rất được thủ trưởng đơn vị tín nhiệm (nhưng không ưu ái), ông bố vợ xin cho về tỉnh nhà với mấy chỗ rất ngon nhưng vì đang được tán dương là có năng lực, dám nghĩ dám làm, có triển vọng v.v...và v.v...nên không chịu về quê. Kết quả là như bác biết đấy.

@chienc3: Buồn làm chi bác khi ta lại về quê vợ nơi đất Thái. Để rồi có đứa chống gậy thỏa nỗi khát khao. ;D ;D ;D

Ông anh có người chống gậylà hơn khối kẻ rồi .Như tôi 2cách -cách mà chẳng thèm buồn hi...hi

Chẳng hay nhạc phụ anh ChiếnC3 ở huyện nào vậy ,năm 1979tôi học Đ.H.M. Địa chất ở Mỏ-chè .phổ-yên

@duc18153: chào bác, bọn tôi huyên thuyên với nhau để xả stret ấy mà bác để ý làm gì. Tay mõ này (nói trộm hắn tí) có tính xấu là ăn tham nên chỉ cho vợ đẻ 1 thằng cu thôi. Thế là bây giờ lĩnh đủ; thạo nghề ra phết đấy: nào là quoét nhà, lau nhà,...hồi con trai chưa lấy vợ hai bố con còn phân công nhau rửa bát nữa. ;D Tôi lúc đầu cũng hai cách cách như bác (là nghe bác nói vậy) nên chẳng phải làm những việc đó đâu. Mình đường đường đẹp giai nhất nhà phải giữ uy chứ. ;D ;D.
Hoan nghênh bác tham gia VMH, cũng nên làm cái lễ ra mắt cho anh em được hân hạnh biết tên, tuổi (cái này thì có thể đoán được), đơn vị...
Cám ơn bác quan tâm, nhạc phụ, nhạc mẫu tôi trước đây sống ở trên mặt đất TP Thái Nguyên. Bây giờ các cụ chuyển nhà, vẫn ở TPTN nhưng chuyển hộ khẩu sang Nghĩa trang Dốc Lim rồi.

 Re: Những chuyện không thể quên - Cười ra nước mắt (Phần 3)
« Trả lời #344 vào lúc: 28 Tháng Tám, 2011, 12:29:36 PM »  - Tralientay - Trích dẫn  
---
TTNL: "Tôi cũng đồng ý kiến với bác 6971. Ở Miền Bắc trước giải phóng, nhiều sách của Phương Tây cũng được dịch và xuất bản. Truyện thiếu nhi thì ai mà quên được cuốn "Không Gia Đình", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Tôm xoi ơ", "Những Cuộc Phiêu Lưu Của Hắc Phin", "Mít Đặc Và Mít Tuốt Ở Sứ Mặt Trời", "Chú Lính Chì Dũng Cảm", . . . Tiểu thuyết lớn thì ..........

Tralientay:Có thể nói trước 1975, ngoài Bắc xuất bản cũng khá nhiều nhưng chọn lọc các tác phẩm văn học nước ngoài.
Tôi đã đọc và có dịp đọc rất nhiều trong thời gian từ lớp 4 đến lớp 6 (giờ nghĩ lại không hiểu sao hồi oắt con ấy lại "ép" mình đọc nhiều tác phẩm người lớn thế, như hồi lớp 6 đọc hết bộ "Chiến tranh và Hòa Bình" dù không hiểu mấy). ..............
 
Tản mạn  của tôi,

Đọc bài viết của các Bác có  một câu hỏi toát lên “ Thời chúng ta - những năm ấy ( tuổi học trò,  năm tháng chiến tranh,  bộ đội , học đại học và đi làm ).  Như Trà Liên Tây đã nói là tính đến 1975, tôi thì muốn phân chia theo theo góc nhìn khác là tính đến hết“ thời bao cấp” -  (được tuyên ngôn năm 1986), để nhìn lại .
Tôi nói về Miền Bắc, từ hòa bình 1954 cho đến cuối của thời gian “ bao cấp” các tác phẩm văn học đã xuất bản có những gì? - và ta đã đọc  được những gì ? ” Có vài điểm sau :
Ngày ấy
- Chúng ta  thấy rất rõ tác phẩm văn học đã xuất bản  thời gian này ( truyện, tiểu thuyết, thơ ca, phim ảnh ...) được chọn lọc thuộc về : Những nhà văn, nhà điện ảnh, nhà thơ nổi tiếng ... và các tác phẩm kinh điển ... của Việt nam và thế giới với những thể loại phong phú khác nhau . Có thể là chưa thật hết nhưng đã phác họa khá đầy đủ. Đại văn hào có Alexan Đuma ( cha, con), V. Huygo, Puskin, L. Tolsoi, Lỗ tấn, Hêmingue, J. London, Nguyễn Du... Về truyện từ những tiểu thuyết đồ sộ như ‘ Chiến tranh và hòa bình”, “ Ba chàng ngự lâm”, “ Những người khốn khổ “, “ 1000 một đêm lẻ “ .... đến những cuốn truyện nhỏ và mỏng hơn như “ Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam”, đặc biệt cuốn “ Truyện cười Việt Nam” - giờ thì thấy trẻ em rất ít đọc??  ???
- Thời bao cấp, chúng ta cũng rất nghèo :  ta phải mượn – chuyền tay nhau những quyển truyện. Rất mê nhưng trẻ con thời đó làm sao có đủ các tập của Tam quốc hay Thủy hử ( nhiều hơn 10 tập ) v.v... Nhưng say mê đọc thì không cần phải bàn.
- Chúng ta đói  nguồn thông tin > Thời đấy nguồn thông tin chỉ có : nghe đài, đọc báo đọc truyện và kể truyền miệng cho nhau Nên mượn quyển truyện nào là đọc ngấu nghiến .
Khác xa bây giờ là có quá nhiều nguồn thông tin và giải trí : ti vi, video, internet, trung tâm chiếu phim, rạp hát, .... rồi dịch vụ kể truyện qua điện thoại nữa .
Kể qua vài kỷ niệm cuả tôi về đọc truyện ;
Để mượn được những quyển truyện mình thích, Tôi  phải đổi – cho đi  những con cá cảnh mình nuôi với lũ trẻ cùng phố
Tôi nhớ năm học lớp 6 ( bây giờ là lớp 7), tôi đi sơ tán theo cơ quan bố tôi – là thư viện khoa học trung ương ( gồm cả KH xã hôi và khoa học tự nhiên). Thư viện mang lên chỗ sơ tán ngoài sách ra có rất nhiều truyện ( Cả truyện người lớn và trẻ em ) . Đến nghỉ hè, tôi quen Chú ở bộ phận phân loại sách văn học nên đã muợn được rất nhiều truyện đọc trong dịp nghỉ hè đó. Tập truyện “ Núi đồi và thảo nguyên “ của AIMATOP ( Trả lời Bác Trà Liên Tây là đã in và phát hành cuốn này nhưng không  phổ biến ), tôi đã đọc  trong đó có truyện ngắn rất nổi tiếng “ Cây phong non trùm khăn đỏ “.Rồi cả những truyện không phổ biến khác như “ Cố hương “ của Lỗ Tấn , “ Khởi nghĩa “ – một truyện rất hạn chế  vì nói về tính tự phát của nông dân và có nhiều đoạn “ sex “. Năm lớp 7 mượn được cuốn ‘ Chiến tranh và hòa bình” tập 1 – tôi đã đọc xong trong 1 đêm.
Rồi không biết có phải vì thế mà năm ấy tôi  được giải văn khi đi thi học sinh giỏi
Bây giờ
- Bây giờ trẻ em có đến cả “trăm” thứ có thể giải trí, nên bị phân tán . Rồi phương tiện nghe nhìn phát triển, chỉ thích nghe – xem tivi & video, lướt Web, đọc truyện tranh, đọc “ Chưởng” . Là sự dịch chuyển của cả thời đại mà !!
–  Không biết có cùn khả năng văn học của lớp trẻ khồng? Giờ môn “Văn” thay =“ Tiếng Việt” điểm rất cao ( tổng kết điểm có cả 9 , 10), nhưng viết văn kém đi – vì văn chỉ chiếm 5 điểm thôi ( bài văn được làm sẵn có đầy , chỉ việc chép lại), mà bài Văn được 1 hay 2 điểm thì vẫn  đạt khá ( 6,7 điểm) vì có phần khác gỡ lại.   Chả giống ngày xưa viết Văn  các “BÁC” nhỉ ? ??? :)
- Đấy là nói chuyện Trẻ  học hành chứ điều quan trọng nhất là giờ đã vận hành theo “ thị trường ‘ và nền “ kinh tế thị trường “ ( bao cấp chỉ còn đâu đó như sách, báo chính trị chẳng hạn) .  Thị trường sách và xuất bản sách không thoát khỏi cái  “ Cơ chế thị trường này”, rồi  có  sự xuất bản của tư nhân nữa. Đó là sự phát triển nhưng  nó có tính hai mặt của nó. Sách nói chung hay truyện nói riêng, trước khi xuất bản đuợc ngắm rất kỹ theo khía cạnh thị trường của nó _  Xuát bản có bán được không, có lãi không ?
 Thị trường sách rất nhiều loại nhưng  chỉ có những sách- truyện “ bán chạy “ hay “ Best Sale” được  xuất bản nhiều nhất, tràn ngập.
- Một qui định pháp luật rất quan trọng của hội nhập nữa  cần  : Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật, còn được gọi ngắn gọn là Công ước Berne (tiếng Việt: Công ước Bơn hay Công ước Béc-nơ), có hiệu lực tại Việt Nam kể từ ngày 26 tháng 10 năm 2004. (Việt Nam  : trước khi gia nhập công ước Berne, chi phí xuất bản thường chỉ chiếm từ 30 - 35% tổng chi phí giá thành sách. Sau khi gia nhập Berne, phải nghiêm chỉnh thực thi việc mua bản quyền sách nước ngoài và cùng với sự ra đời của nhiều đơn vị xuất bản tư nhân, sự cạnh tranh trong ngành xuất bản sách, chi phí sản xuất sách tăng vọt, chiếm 40 - 50% tổng chi phí giá thành sách _  trích lược  báo).
-  Kinh phí của nhà nước cũng giảm, Thế nên  truyện của các tác giả nổi tiêng hay các tác phẩm kinh điển muốn được xuất bản phải nhờ dự án hợp tác hay trao đổi văn hóa –  ta cũng ít được xem trên thị trường.
Với yêu cầu đọc của các Bác như xưa, lại nhiều thời gian nữa nên chắc các Bác phải Chờ đợi vậy !? ::) Chờ mùa gặt tháng mười hay chí ít cũng là vụ  thu hoạch “ phụ”  ;).
Tản mạn với các Bác vài lời góp vui.

Xin lỗi, bài đã gửi rồi mà cứ tưởng chưa! ;D

Chà...già rồi đâm run tay các huynh ạ bấm enter toàn bị đúp...

Bác Chiến C3.bác cho em nợ câu trả lời..."rượu ngon,không thể thiếu Bạn-hiền...em vào trang để bông phèng với các đàn anh cho vơi đi nhọc nhằn của mình thôi...!

Tức bạn vì nói đúng quá thành ra viết sai chính tả. Chuyện của người ta cứ để mặc người ta, đấy là liệu pháp giảm cân mờ.   ;)

   Ời, may quá! Em đã đọc hầu hết các tác phẩm được liệt kê trong mấy bài viết trước cùng nhiều tác phẩm khác nữa của văn học nước ngoài từ lâu lắm rồi. Trong hai năm trở lại đây đọc ít dần, đến thời điểm hiện tại thì gần như không đọc gì nữa, ngoài báo.

  Không biết các bác thế nào chứ em bây giờ ra hiệu sách một lúc là tự nhiên chóng mặt không biết phải mua gì, chán lại về không. Mới đây, lúc đang lau chùi tủ sách, tự nhiên đập vào mắt cuốn Nỗi Buồn Chiến Tranh không nhớ mua từ hồi nào, thế là lôi ra đọc lại từ đầu. Các bác bảo thế có chán không.

Để em bổ sung tiếp với các bác mấy cuốn mà em nhớ thời đó:
1/ Tám bọt nước pháo", không nhớ tác giả, hình như là bác Hải Hồ, viết nhân cuộc vận động xây dựng quân đội chính quy hiện đại lần đầu tiên, trong thời kỳ có phong trào mà Đại tướng Nguyễn Chí Thanh khởi xướng "Gió Duyên Hải, cờ Ba Nhất" thì phải.
2/ Chuyện về một nhóm chiến sỹ hải quân Liên Xô bị tai nạn lênh đênh trên biển và được tàu sân bay Mỹ cứu, ra đời trong thời kỳ Khroutsov có tư tưởng hòa hoãn. Không nhớ đầu đề, sách mỏng thôi.
3/"Ôi đôi mắt xanh yêu dấu của tôi", tạm đặt tên là như vậy, khi người nữ chiến sỹ Hồng quân bắn chết tên tù binh sỹ quan Bạch vệ Nga chạy trốn mà hô mãi không chịu đứng lại. Cô ấy đến nâng xác tên bạch vệ lên và nói như vậy. Tác giả đồng thời cũng là tác giả "Đoàn tàu bọc thép..".   

"Ôi đôi mắt xanh yêu dấu của tôi", tạm đặt tên là như vậy, khi người nữ chiến sỹ Hồng quân bắn chết tên tù binh sỹ quan Bạch vệ Nga chạy trốn mà hô mãi không chịu đứng lại. Cô ấy đến nâng xác tên bạch vệ lên và nói như vậy. Tác giả đồng thời cũng là tác giả "Đoàn tàu bọc thép..". 


@qtdc: Đây chính là nội dung của bội phim nổi tiếng của LX vào cuối những năm 50 "Người thứ 41".

Cám ơn bác Tường, đúng rồi ạ. Tác giả văn học Boris Lavrenev là một CCB Nội chiến, chỉ huy một đoàn tàu quân sự bọc thép ở mặt trận Trung Á (Turmenistan). Sách viết và in từ 1924, đã dựng phim lần đầu 1927.  Nhưng bản dựng của đạo diễn Gheorghi Chukhrai năm 1956 mới là bản nổi tiếng. Đạo diễn cũng là một CCB của cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, thế hệ con cháu của tác giả văn học. G.Chukhrai là đạo diễn của "Bài Ca Người Lính". Đây gọi là thời kỳ "tuyết tan", và cũng có ảnh hưởng đến Việt Nam. Giải Nô Ben đầu tiên của văn học Xô viết đã bị tác giả từ chối đó là Boris Pasternak với "Bác sỹ Jivago", em nhớ mấy câu trong bài thơ "Giải thưởng Nô ben" của ông ấy:

...Tôi đã làm gì nên tội
Tôi chỉ bắt cả thế giới
Phải khóc trước vẻ đẹp của quê hương tôi.

Cuốn "Người thứ 41" em nhớ cũng là một cuốn mỏng thôi, NXB Phổ thông thì phải, bìa in hình vẽ Marutxia đang trong tư thế quỳ trên bãi biển, nâng đầu "Mắt xanh" trên tay mà ngước nhìn lên bầu trời.

...Giải Nô Ben đầu tiên của văn học Xô viết đã bị tác giả từ chối đó là Boris Pasternak với "Bác sỹ Jivago", em nhớ mấy câu trong bài thơ "Giải thưởng Nô ben" của ông ấy:

@qtdc: Giữa những nhân vật của Aleksei Tolstoi trong Con đường đâu khổ và của Pasternak trong Bac sĩ Jivago đều có những số phận giống nhau đều là những trí trức bị nhào lộn trong lò lửa chiến tranh nhưng họ vẫn nặng lòng với Tổ quốc mặc dù số phận của họ đầy những bi kich. Nhưng số phận của 2 tác giả và 2 tác phẩm kết cục hoàn toàn khác. A.T viết tập đầu và tập 2 khi ở nước ngoài với tâm trạng của một người yêu Tổ quốc đến tột cùng nhưng cũng căm thù CM. Ở tập cuối tác giả đã đặt tình yêu với nước Nga lên trên hết và trở về phục sự Tổ quốc. Chiến tranh rồi sẽ qua đi mọi cuộc CM rồi sẽ chấm dứt và rồi sẽ chỉ còn tình yêu với Tổ quốc  và tình yêu đôi lứa mãi mãi là bất diệt.

Có lẽ nào tác giả P. lại chịu số phận như thế sao. Phải chăng ông sống đến những năm tháng đầy bién động của chiến tranh lạnh còn A.T ông đã mất năm 1945 ?

À, kể gì cái tầng lớp luôn "xếp nhất đằng bét" khi người ta đánh giá bác Tường ơi!

Có một cuốn bây giờ em vẫn thấy hay đó là "Chiến bại" và số phận tác giả của nó-chính ủy lữ đoàn Aleksandr Fadeev. Fadeev đã từng có ở giai đoạn tiếp theo một "Đội thanh niên cận vệ", nhưng rồi không chấp nhận được không khí thời "Tuyết tan", và khi tư tưởng quá suy sụp cộng với bệnh nghiện rượu ông ấy đi đến tự sát. Có lẽ đó là chiến bại về tinh thần-chiến bại thật sự.

@qtdc: Chua xót quá, bác là người am hiểu về nước Nga một cách thấu đáo bác thử giải thích hiện tượng có nhiều nhân vật làm rạng danh nước Nga mà đều chọn cho mình 1 cái chết không thể tượng tượng nổi. Có thể đấy là sự bế tắc trong tâm hồn quá nhậy cảm của họ. Còn chúng ta có lẽ chỉ là những người trần mắt thịt và thiếu sự nhậy cảm cho nên mới không bị bế tắc như thế chăng :o :o :o. Quả thực những năm tháng khó khăn ngày xưa mình cứ chiêm nghiệm câu nói của ai đó không còn nhớ tên: Cần phải biết sống ngay cả khi tưởng như không thể sống được.

Chiều qua tôi ghé thăm NNT, biết bạn rất thèm đi 1 chuyến sắp tới với bọn tôi nhưng sức khỏe không cho phép. Nhìn thân hình tiều tụy của bạn phải gồng lên chống lại những cơn đau hành hạ mà mắt vẫn sáng ngời khi nói về những kỷ niệm của tiểu đội 12,7 ly năm nào: với những Khánh voi, Toản sứt và những đồng đội là lính HP ngổ ngáo, bặm trợn nhưng khi đã hiểu và chia sẻ được với nhau thì chân tình đến vô cùng.

NNT trong mắt tôi đó chính là tình yêu cuộc sống vượt lên trên tất cả những bất hạnh của ngày hôm nay.  

.
     Tình cờ kiếm được cái ảnh anh em nhập ngũ 8/1970 chụp tại căn cứ Nước Trong sau ngày 30/4/1975

     Các dãy nhà đều là hai tầng, trừ một số nhà công cộng một tầng. Nhà khá hẹp bố trí theo từng khu. Các khu ở cách xa nhau.

     Anh em có để ý, mấy bác đeo đồng hồ mới tậu !

BH mượn mấy dòng thơ của nhà thơ Tố Hữu để tặng các anh.

@behienQYV7C:Thay mặt anh em cám ơn em nhưng anh nghĩ LỊCH SỬ là cái gì đó rất chung chung cho nên LS hôn chắc là cũng chỉ chung chung không có gì cụ thể cả! Hồi xưa học chính trị, CTV đại đội nói đại khái là LS giao cho dân tộc ta nhiệm vụ đi tiên phong đánh thắng Thực dân Pháp ta đã đánh thắng. LS giao cho DT ta nhiệm vụ đánh thắng chủ nghĩa ĐQ Mỹ, ta đã đánh thắng. Nay LS lại giao...Một chiến sỹ xin phát biểu: Đề nghị CTV chỉ cho chúng em LS là thằng nào để chúng em đánh nốt...;D

 :D ;D ;D

     Mấy hôm nay, anh em cựu binh Quảng Trị 1972 lại về với Quảng Trị, về với hàng vạn đồng đội còn nằm lại nơi đây.

     Sau lễ cầu siêu từ 14 giờ đến 20 giờ ngày 03/9 thì hàng ngàn chiếc đèn lồng đã được thắp lên để tưởng nhớ và tri ân các liệt sỹ.

     Đoàn người hành hương từ bia "Chứng tích Sinh Viên" trong Thành cổ, đi qua dưới đài liệt sỹ Thành cổ. Trong tiếng chuông bồng bềnh ngân nga, dòng người lặng lẽ tiến về bờ Thạch Hãn.

     Trên dòng Thạch Hãn đau thương và hào hùng, 21 ngàn hoa đăng được thả xuống trong nỗi tiếc thương vô hạn của đồng đội và đồng bào.

     Lễ cúng cơm cho các liệt sỹ vào sáng 03/9 tại Thành cổ với 81 mâm tượng trưng cho 81 ngày gian khổ và ác liệt tại đây.

     Dưới đây là hình ảnh lễ cầu siêu chiều 03/9 và ảnh các anh em "Quân Sử" tại Thành Cổ

.
CHUYỆN XXIII   VƯỢT SÔNG ĐỒNG NAI - TIẾN VÀO SÀI GÒN   (tiếp 17 và hết)

     Lính sinh viên chúng tôi được về đi học ai cũng “mở cờ trong bụng”. Tuy vậy, đã quen với việc thay đổi xảy ra bất cứ lúc nào, cho nên ai nấy rất hồi hộp. Chỉ khi nào cầm quyết định ra quân mới có thể chắc chắn. Vả lại, được về nhưng phải chia tay anh em thì không khỏi bùi ngùi, bin rịn. Trong đại đội tôi, từ ban chỉ huy đại đội đến anh em trong tiểu đội, ai ai cũng mừng cho chúng tôi. Anh Trương Thế Nhạ, đại trưởng, cứ cầm tay tôi lắc lắc:

-    Cậu được về học thì tốt rồi. Lúc nào ra đến nơi, nhớ viết thư cho tớ. Khi nào tớ được về phép, tớ sẽ mang huân chương ra cho cậu. Cậu cứ yên tâm !

     Anh Nguyễn Xuân Triêm, xê phó thì cứ ôm lấy tôi và kéo tôi ra chụp ảnh kỷ niệm. Anh Lê Hồng Thanh xê viên thì chạy lên phòng tham mưu lo giấy chứng thương cho tôi. Lúc mang giấy chứng thương về, tôi xem và bảo anh ghi thiếu một vết thương:

-    Em còn bị một vết vào đít nữa đây này. Bây giờ chỉ ngồi được một bên mông thôi.
-    Đọc đi, mình viết bổ sung vào cho, vẫn là chữ viết của mình mà. Được rồi, sau này nhớ khám thương nhé !
-    Em nghĩ cái giấy này là một kỷ niệm thôi, em bị thương có tí tẹo, ăn thua gì mà khám.

     Cái giấy chứng thương, tôi gấp tư, nhét vào túi ngực. 35 năm sau tôi mới đi khám thương thì nó đã rách thành 4 mảnh, may mà không mất chữ nào. Người ta giám định thương tật và phong chức cho tôi thành thương binh loại bét.

     Anh Đặng Ngọc Ánh, xê viên phó thì ngậm ngùi, chẳng nói được câu nào. Anh chỉ nhìn tôi và cười, vẫn nét cười hiền lành. Trong anh có gì đó mặc cảm. Hẳn là anh đang nghĩ: ”Tụi bây có học sướng thiệt, chỉ có tau ít học, chả bao giờ được như tụi bây !”

     Chia tay với anh em còn bịn rịn hơn. Mọi người tíu tít ghi chép địa chỉ. Quang Nhật tặng luôn tôi một quyển vở để ghi địa chỉ mọi người. Ai có gì hay hay đều tặng tôi làm kỷ niệm. Nào thì cạo râu cánh cụp cánh xòe, nào bộ thìa inox, nào thì ảnh nổi, . . .

-     Anh ơi, em tặng anh giấy Mỹ này, anh xem, giấy trắng không ? Anh học đại học viết giấy này thì nhớ đến em nhé !
-    Nhớ chứ !

     Vương Lâm, a phó tiểu đội tôi thì lúc nào cũng cặp kè bên cạnh. Tôi tặng Lâm cái đồng hồ nữ, chiến lợi phẩm lấy trong đồn hôm 30/4. H thì tặng tôi chiếc đồng hồ Orient mạ vàng.

     Chúng tôi lên xe ngay ở căn cứ Nước Trong. Mọi người ra tiễn rất đông. Trước khi lên xe, tôi bất ngờ ôm Lâm và hôn vào má nó một cái. Đó là nụ hôn đầu tiên. Vì quá bất ngờ nên Lâm đứng chết lặng đi giờ lâu, hình như mắt hắn ngân ngấn nước.

    Sư đoàn còn tặng quà cho mỗi sinh viên 2 mét vải khổ đúp. Tôi được mảnh vải màu “gà con”. Sau này hai cô em gái, mỗi đứa được một chiếc áo rất đẹp.

     Ba lô của tôi đã chật căng lại còn xách thêm một cái va li con nữa, trông thật nhếch nhác, chẳng ra làm sao. Ra đến Hố Nai, có thủ tục kiểm tra quân trang. Tôi đành cắn răng nộp mất khẩu colt 6 cùng mấy hộp đạn. Cái va li, may mà không phải nộp.

. . . . (hết chuyện Vượt Sông Đồng Nai . . .)

Bộ sưu tập của bác T.t.n.Lệxem ra cũng Hoành tráng, vở côgidô em cũng đã nhìn thấy.Còn đồng hồ thì có được nhìn orien ba sao -màu xanh...Hồi đó 1976,có chú B.Đ.ở M.N ra mang được một chiếc T.VCủa Mỹ,vỏ bằng sắt do đó sờ vào rất hay bị giật...Nênmỗi lần mở TV chú ấy lại phải nai nịt nhưlính CỨU HỎA...vậy mà lúc nào nhà chú ấy cũng chật cứng khán giả nhóc là bọn trẻ con chúng tôi !

Bộ sưu tập của bác T.t.n.Lệxem ra cũng Hoành tráng,hồi đó em còn thấy có chú B.Đ mang ra cả dao găm của lính thủy đánh bộ Mỹ,la bàn vv...!

   Em đang rất hồi hộp muốn nghe bác TTNL kể về giây phút được trở về với Hà Nội yêu thương, gặp lại người thân... nhưng không dám giục vì sợ nhỡ bác cáu rồi mãi mới chịu viết tiếp thì sao.

     Bác NguyenQuocHung à ! Sở dĩ nhiều ngày vừa rồi không viết gì là vì tôi đi Quảng Trị kỷ niệm 40 năm ngày nhập ngũ 6/9/1971. Nhưng điều chính là viết những chuyện lẻ tẻ vụn vặt, không liên quan gì đến "oánh nhau", chả có hứng tẹo nào. Tôi vẫn nhớ mọi chuyện nhưng thấy nó tẻ nhạt làm sao nên phải cố gắng viết để kết thúc chuyện "Vượt sông Đồng Nai . . . ".

    Chuyện tiếp theo của tôi lại là chuyện "uýnh nhau" bác ạ !

Nguyenquocchung@.Tôi với bác sang chỗ "chuyện kể ở đại đội ,hay "hát mãi khúc quân hành"chơi đi!.bác T.T.N.le.nói làmmình mất hứng!

   Ồ, thế thì còn gì bằng! Em tưởng bác sắp về nhà rồi thì thôi không đánh nhau nữa. Nói chung là bác cứ viết tiếp đi ạ, chuyện gì cũng được, em đọc tất.


   Bác Duc 18153: Cảm ơn bác đã có lời rủ. Nhưng sang đấy rắc rối lắm bác ạ, chỉ được vài câu tử tế với nhau xong là lại sinh chuyện.

@Nguyenquocchung.Vậy thì sang chỗ KÝ ỨC M.T.H.L.của bác Lx.T...Bên đó đường to,đẹp phóng tẹt ga...mà không lo PHi xuống ruộng..!HIC..

   Vâng, tôi vẫn qua đấy suốt đấy chứ. Thật ra tôi rất khoái các bác đánh Mỹ! Phải "thú tội trước bình minh" như vậy kể ra cũng hơi ngượng, nhưng biết làm thế nào bây giờ.

    Xin cám ơn các bạn đã đọc và tham gia vào những topic của những CCB SINH VIÊN MỘT THÒI HOA LỬA, những topic của những người U60, nhiều người trong số chúng tôi hiện đang là những nhà giáo, cán bộ, nhiều người đã nghỉ hưu, lên mạng để chia xẻ và vui là chính, không bao giờ có chuyện cãi vã bất lịch sự đâu ; vì hầu như ngày nào chúng tôi cũng gặp nhau trên mạng, có buổi " gặp nhau cuối tuần" ở 19c Ngọc Hà , Hà Nội để vui vẻ xả stress.

@thaiminhhung: thấy bạn vẫn đang tham gia diễn đàn, thông báo cho bạn một tin nóng sốt: đã nối được liên lạc với Hải Máy 15. Hiện gã đang ở Vũng tàu. Mình đã yêu cầu gã cấp đ/c email để chuyển cho gã địa chỉ của anh em ta và yêu cầu gã khai báo thành khẩn thời gian mất tích từ 1972 đến nay. (mình nhớ là gã đi học SQLQ hồi cuối năm 1972.)

Các bác SắtXi ơi, nhân chuyện Máy 15, hỏi có biết bác Đoàn Đức Chính, K15 Máy Xây dựng-ĐH Xây dựng, nhập ngũ tháng 10/1972 vào binh chủng Tăng-Thiết Giáp, em ruột kiến trúc sư Đoàn Đức Thành, tổng biên tập tạp chí Kiến trúc của Hội KTS VN những năm 80-90, quê Cao Bằng không?

Thông qua blog của bác Chính (http://hoaigianghl.vnweblogs.com/post/5861/252135) mà tôi kết nối được với nhà Thơ Y Phương, tác giả bài thơ Nói với Con trong sách "Trích giảng mới " và nhờ bác Y Phương (người Tày) cho thông tin về nhà văn Vương Hùng (người Tày), là "thủ phạm rủ rê" tôi bỏ Toán theo Văn khi tôi còn tuổi teen.