Cùng nhau học tiếng Lào.

[linh thong tin]

Cũng như là hồi mới hoà bình ở Lào, cuối 1973 đầu 1974, văn công bộ đội VN sang biểu diễn ở Lào. Bộ đội thì thể nào cũng có mấy tiết mục tốp ca hay hoạt cảnh chèo. Dân Lào xem mấy bài này cứ cười rúc ra rúc rích. Hỏi cười cái gì? Họ trả lời: bộ đội VN hát hay lắm nhưng mà hy nhiều quá.

[Kachiusa2010]

Các Bộ và Cơ quan ở Lào    ກະຊວງຕ່າງໆຢູ່ລາວ            Kạ xuông lẹ ông kan tàng tàng zhù Lao
Bộ               ກະຊວງ                      Kạ xuông
Bộ Quốc phòng         ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ           Kạ xuông poọng kăn pạ thệt
Bộ An ninh            ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ   Kạ-xuông poọng kăn khoam sạ ngốp
Bộ nội vụ            ກະຊວງພາຍໃນ         Kạ xuông p*ai nay
Bộ Ngoại giao         ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ           Kạ xuông kan tàng pạ thệt
Bộ Lao động & phúc lợi XH   ກະຊວງແຮງງານ ແລະສະຫວັດດີການສັງຄົມ Kạ xuông heng ngan lẹ sạ vắt đi kan sẳng khôm
Bộ Nông – Lâm         ກະຊວງກະສິກຳ ແລະປ່າໄມ້   Kạ xuông kạ sỉ kăm lẹ pà mạy
Bộ Công – Thương      ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະການຄ້າ   Kạ xuông út sả hạ kăm lẹ kan khạ
Bộ KH&ĐT             ກະຊວງແຜນການ ແລະການລົງທຶນ Kạ xuông p*ẻn kan lẹ kan lôông thưn
Bộ Giáo dục            ກະຊວງສຶກສາທິການ         Kạ xuông sức sả thị kan
Bộ Y tế            ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ              Kạ xuông sả tha lạ nạ súc
Bộ Năng lượng & Mỏ      ກະຊວງພະລັງງານ ແລະບໍ່ແຮ່      Kạ xuông p*ạ lăng ngan lẹ bò hè
Bộ Tài chính         ກະຊວງການເງິນ              Kạ xuông kan ngơn
Cơ quan Du lịch Quốc gia      ອົງການທ່ອງທ່ຽວແຫ່ງຊາດ    Ôông kan thoòng thiều hèng xạt
Cơ quan quản lý đất đai Quốc gia   ອົງການຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນແຫ່ງຊາດ   Ôông kan khụm khoong thì đin hèng xạt
Cơ quan Môi trường & tài nguyên nước ອົງການສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະຊັບພະຍາກອນນ້ຳ   Ôông kan sình vẹt lọm lẹ sắp p*ạ nha kon nặm

[linh thong tin]

Tập nói:

Anh có thể giới thiệu khách sạn cho tôi được không? :
ເຈົ້າພໍຈະແນະນຳໂຮງແຮມໃຫ້ຂ້ອຍບໍ?
Chậu pho chạ nẹ năm hôông hem hạy khọi đè đạy bo?

Phòng đơn 1 đêm giá bao nhiêu:
ຫ້ອງດ່ຽວຄືນໜ່ືງລາຄາເທົ່າໃດ?
Họng điều khưn nừng la kha thầu đay?

Phòng đôi 1 đêm giá bao nhiêu:
ຫ້ອງຄູ່ຄືນໜ່ືງລາຄາເທົ່າໃດ?
Họng khu khưn nừng la kha thầu đay?

Tôi sẽ nghỉ ở đây 2 tuần:
ຂ້ອຍຈະພັກຢູ່ນີ້ສງອາທິດ
Khọi chạ phắc dù nị soỏng a thít

Anh có bản đồ du lịch không?
ເຈົ້າມີແຜ່ນທີ່ທ່ອງທ່ຽວບໍ?
Chậu mi phẻn thì thoòng thiều bo?

Có ai gọi điện thoại đến không?
ມີໃຜໂທລະສັບມາບໍ?
Mi phảy thô la sắp ma bo?

[linh thong tin]

Cửa hàng ăn uống:       ຮ້ານກິນດື່ມ      Thì hạn kin đừm

Ăn trước khi ngủ:       ກິນກ່ອນນອນ      Kin kòn non
Cái gạt tàn thuốc lá:       ຂອງເຂ່ຍຂີ້ຢາ      Khỏng khìa khị gia
Dao:             ມີດ         Mịt
Thìa:             ບ່ວງ         Buồng
Nĩa:             ຊ້ອມ         Sọm
Bữa ăn nhẹ:       ອາຫາທເບົາ      A hản bau
Cốc:             ຈອກ         Choọc
Thức ăn nguội:       ອາຫາທເຢັນ      A hản dên
Cái đĩa:          ຈານ         Chan
Thực đơn:          ລາຍການອາຫານ   Lai kan a hản
Quán cà fê:       ຫ້ານກາເຟ      Hạn ca fê
Bánh mỳ:          ເຂົ້າຈີ່         Khạu chì
Bánh kẹo:          ເຂົ້າໜົມອົມ      Khạu nổm ôm
Sữa:             ນ້ຳນົມ         Nặm nôm
Ăn cơm tối:       ກິນເຂົ້າແລງ      Kin khạu leng
Cơm trưa:          ເຂົ້າສວາຍ      Khạu soải
Tiệm giải trí ban đêm:    ຮ້ານລາຕີບັນເທິງ   Hạn la ty băn thơng
Món tráng miệng đồ ngọt, đồ ăn lúc rảnh rỗi (ăn nhẹ):   ຂອງຫວານ/ອາຫານວ່າງ    Khỏng vản, a hản vàng
Khăn tay:          ຜ້າເຊັດມື້      Phạ xết mư
Câu lạc bộ nhảy:       ສະໂມສອນເຕັ້ນລຳ   Sạ mô sỏn tện lăm
Cốc cà fê:          ຈອກກາເຟ      Choọc cà fê
Đĩa, khay:          ຈານ/ພາທາດ      Chan, pha thạt
Bát canh:          ຖ້ວຍແກງ      Thuội keng
Uống:          ດື່ມ         Đừm
Tiền boa, tiền thưởng công:    ຄ່າທິບ      Khà thíp, ngân thíp
Tiệm rượu:          ຮ້ານເຫລົ້າ      Hạn lạu

Tập nói:

Chị có món ăn nào nóng không?:    
ເຈົ້າມີອາຫານປະເພດໃດຮ້ອນບໍ?   
Chạu mi a hản pạ phệt đay họn bo?

Chị làm ơn mang thực đơn cho tôi xem với:
ເອື້ອຍກະລຸນາເອົາລາຍການອາຫານມາໃຫ້ເບິ່ງແດ່
Ượi, kạ lu na âu lai kan a hản ma hạy bờng đè
 
Chị phục vụ ở đây à?
ເຈົ້າບໍລິການຢູ່ບ່ອນນີ້ບໍ?
Chậu bo lị kan dù bòn nị bo?

Bàn này có trống không?
ໂຕະນີ້ວ່າງບໍ?
Tộ nị vàng bo?

Chúng tôi muốn ngồi 1 bàn 5 người:
ພວກຂ້ອຍຢາກນັ່ງໂຕະໜື່ງຫ້າຄົນ
Phuộc khọi dạc nằng tộ nừng hạ khôn
 
Chỗ này có ai ngồi chưa?
ບ່ອນນີ້ມີໃຜນັ່ງແລ້ວບໍ?
Bòn nị mi phảy nằng lẹo bo?

Chúng ta đi ăn món ăn ngon ở đâu:
ພວກເຮົາຈະໄປກິນອາຫານແຊບຢູ່ໃສ?
Phuộc hâu chạ pay kin a hản xẹp dù sảy?

Tôi sẽ lấy....:       ຂ້ອຍຈະເອົາ...      Khọi chạ au…
Tôi muốn ăn...:            ຂ້ອຍຢາກກິນ      Khọi dạc kin...

Làm ơn lấy cho tôi với:
ກະລຸນາເອົາມາໃຫ້ຂ້ອຍແດ່
Kạ lụ na au ma hạy khọi đè

Làm ơn đưa cho tôi với:
ກະລຸນາສົງມາໃຫ້ຂ້ອຍແດ່
Kạ lụ na sồng ma hạy khọi đè

Một thứ đồ uống nào đó:
ເຄື່ອງດື່ມອັນໃດອັນໜື່ງ
Khương đừm ăn đay ăn nừng

Chị có đồ uống nhẹ nhẹ không?
ເຈົ້າມີເຄື່ອງດື່ມເບົບໆບໍ?
Chậu mi khường đừm bâu bâu bo?

Cốc này của chị:
ຈອກນີ້ຂອງເຈົ້າ
Choọc nị khoỏng chạu
 
Xin mời nâng cốc:
ຂໍເຊີນຍົກອກ
Xơn nhốc choọc

Thanh toán, tính tiền nhé:
ໄລ່ເງິນ,ເກັບເງິນເດີ
Lày ngân, Kếp ngân đơ

[linh thong tin]

Tên món ăn và đồ uống:    ຊື່ອາຫນ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມ      Xừ a hản lẹ khườn đừm

Thịt bò bít tết:          ຊີ້ນບີບສະເທກ         Xịn bịp sạ thếc
Thịt nướng, thịt quay:    ຊີ້ນປີ້ງ/ຊີ້ນປີ່ນ         Xịn pịng, xịn pìn
Thịt cừu quay:       ຊີ້ນແກະປີ່ນ         Xin kẹ pìn
Thịt thỏ nướng:       ຊີ້ນກະຕ່າຍປີ້ງ         Xịn kạ tài pịng
Gà quay:          ໄກ່ປີ່ນ/ໄກ່ອົບ         Cày pìn, cày ốp
Vịt quay:          ເປັດປີ່ນ            Pết pìn
Lợn quay:          ໝູປີ່ນ            Mủ pìn
Bò quay:          ງົວເຜົາ/ງົວປີ່ນ         Ngua phẩu, ngua pìn
Lạp xường rán:       ໄສ້ກອກຈືນ         Sạy coọc chưn
Trứng:          ໄຂ່            Khày
Nấu nhừ:          ຕົ້ມເປື່ອຍ         Tộm pười
Nấu dai:          ຕົ້ມຍາບ         Tộm nhạp
Kem cốc:          ກະແລມຈອກ         Kạ lem choọc
Kem que:          ກະແລມໄມ້         Kạ lem mạy
Cá:             ປາ            Pa
Nước súp:          ນ້ຳຊຸບ            Nặm súp
Bánh quy:          ເຂົ້າໜົມປັງ         Khậu nổm păng
Khoai tây:          ມັນຝະລັ່ງ         Măn phạ lằng
Thịt nạc:          ຊີ້ນສົດ/ຊີ້ນກ້ອນ      Xịn sốt, xịn kọn
Gan:             ຕັບ            Tắp
Lòng lợn:          ເຄື່ອງໃນໝູ         Khường nay mủ
Mỳ:             ໝີ່            Mỳ
Phở:             ເຝີ            Phở
Bún:             ເຂົ້າປຸ້ນ            Khạu pụn
Bún cua:          ເຂົ້າປຸ້ນນ້ຳປູ         Khạu pụn nặm pu
Bún ốc:          ເຂົ້າປຸ້ນນ້ຳຫອຍ         Khạu pụn nặm hỏi
Cháo lòng:          ເຂົ້າປຽກເຄື່ອງໃນ      Khạu piệc khường nay
Miến:             ລ້ອນ            Lọn
Miến gà:          ລ້ອນໃສ່ໄກ່         Lọn sày cày
Sữa bột:          ນົມຝຸ່ນ            Nôm phùn
Thịt mông:          ຊີ້ນສັນ            Xịn sẳn
Mực xào:          ປາມຶກຂົ້ວ         Pa mực khụa
Tôm nướng:       ກຸ້ງເຜົາ            Kụng phẩu
Xào măng:          ຂົ້ວໜໍ່            Khụa nò
Mắm cá:          ປາແດກ                 Pa đẹc
Nước mắm:       ນ້ຳປາ            Nặm pa
Mắm tôm:          ກະປິ            Kạ pị
Muối:          ເກືອ            Cưa
Mỡ:             ນ້ຳມັນ            Nặm măn  (tiếng Lào xăng, dầu, mỡ đều gọi là nặm măn)
Canh cá:          ແກງປາ            Keng pa
Xào rau muống:       ຂົ້ວຜັກບົ້ງ         Khụa phắc bộng
Luộc rau cải:       ລວກຜັກກາດ         Luộc phắc kạt
Nước hoa quả:       ນ້ຳໝາກໄມ້         Nặm mạc mạy
Bia:             ເບຍ            Bia
Cà fê:          ກາເຟ            Ca fê
Đường:          ນ້ຳຕານ            Nặm tan
Rượu:          ເຫລົ້າ            Lạu
Nước chanh:       ນ້ຳໝາກນາວ         Nặm mạc nao
Nước dừa:          ນ້ຳໝາກພ້າວ         Nặm mạc phạo
Nước cam:          ນ້ຳໝາກກ້ຽງ         Nặm mạc kiệng
Nước mía:          ນ້ຳອ້ອຍ         Nặm ọi
Sữa đậu nành:       ນ້ຳເຕົາຮູ້         Nặm tâu hụ
Nước lọc:          ນ້ຳດື່ມບໍລິສຸດ         Nặm đừm bo lị sút
Rượu vang:       ເຫລົ້າແວງ         Lậu veng
Rượu vang đỏ:       ເຫລົ້າແວງແດງ         Lậu veng đeng
Rượu vôt ka:       ເຫລົ້າໂວດກາ         Lậu vốt ka
Rượu mạnh:       ເຫລົ້າປຸກ/ເຫລົ້າເດັດ      Lậu púc, lậu đết
Nước đá vệ sinh:       ນ້ຳກ້ອນອະນາໄມ      Nặm kọn a na may

[linh thong tin]

Công an       ຕຳຫລວດ       Tăm luột

Cho phép tạm trú:    ອະນຸຍາດໃຫ້ອາໄສຢູ່ຊົ່ວຄາວ   Ạ nụ nhạt hạy a sảy dù xùa khao
Thẻ:                  ບັດ         Bắt
Thẻ học sinh:       ບັດປະຈຳຕົວນັກຮຽນ   Bắt pạ chăm tua nắc hiên
Phòng đăng ký:            ຫ້ອງລົງທະບຽນ   Hoọng lông thạ biên
Hộ chiếu:               ໜັງສືຜ່ານດ່ານ      Nẳng sử ph'àn đen
Giấy phép, giấy thông hành, thẻ ra vào:    ໜັງສືອະນຸຍາດ / ໃບຜ່ານດນ / ບັດເຂົ້າອອກ      Nẳng sử ạ nụ nhạt, bay phàn đen, bắt khạu oọc
Ban chỉ huy an ninh:    ກອງບັນຊາການປອດໄພ   Kong băn xa kan pọt ph’ay
Giấy thông hành tạm thời:    ບັດຜ່ານແດນຊົ່ວຄາວ   Bắt ph'àn đen xùa khao
Số:                   ເລກທີ          Lệc thi
Cấp cho ông hay bà:       ອອກໃຫ້ທ້າວຫລືນາງ   Oọc hạy thạo lử nang
Ngày tháng năm sinh:      ວັນ,ເດືອນ,ປີເກີດ           Văn đươn py cợt  
Nghề nghiệp:         ອາສີບ         A xịp
Quốc tịch:                 ສັນຊາດ             Sẳn xạt
Cư trú hiện nay ở đâu:    ທີ່ຢູ່ປະຈູບັນຢູ່ໃສ?           Thì dù pạ chụ băn dù sảy?
Làng          ບ້ານ          Bạn
Xã          ຕາແສງ         Ta sẻng
Huyện:       ເມືອງ         Mương
Tỉnh:          ແຂວງ         Khoẻng
Số chứng minh thư:    ເລກບັດປະຈຳຕົວ       Lệch bắt pạ chăm tua
Nam - Nữ:               ຊາຍ-ຍິງ      Xai - nhinh
Mục đích chuyến đi:    ຈຸດປະສົງໃນການເດີນທາງ   Chút pạ sổng nay kan đơn thang
Qua cửa khẩu:            ໂດຍຜ່ານດ່ານ      Đôi phàn đàn
Có giá trị 7 ngày, từ 1-7/9/2006:    ມີກຳນົດໃຊ້ໃດ້ເຈັດວັນ,ແຕ່ວັນທີໜື່ງເດືອນເກົ້າປີສອງພັນຮົກ
My kăm nốt xạy đạy chết văn, tè văn thi nừng thởng văn thi chết đươn kậu pi pi soỏng phăn hốc

Chứng thực qua cửa khẩu:       ແຈ້ງຜ່ານແດນ   Chẹng phàn đen
Được phép tạm trú đến ngày:    ໄດ້ອະນຸຍາດພັກເຊົາເຖິງວັນ...      Đạy ạ nụ nhạt phắc xau thởng văn...

Tập nói:

Làm ơn cho tôi hỏi với, Sở công an gần đây ở chỗ nào?
ກະລຸນາບອກຂ້ອຍແດ່,ສະຖານີຕຳຫລວດບ່ອນໃກ້ນີ້ຢູ່ໃສ?
Kạ lụ na boọc khọi đè, sạ thả ni tăm luột bòn cạy nị dù sảy?

Sáng nay Sở công an có làm việc không?
ຕອນເຊົ້າມື້ີ້ນີ້ສະຖານີຕຳຫລວດເຮັດວຽກບໍ?
Ton xạu mự nị sạ thả ni tăm luột hết việc bo?

Vâng có ạ:
ເຈົ້າ,ເຮັດວຽກຢູ່
Chạu, hết vệc dù

Xin chào đồng chí :
ສະບາຍດີສະຫາຍ
Sạ bai đi sạ hải

Tôi muốn xin đăng ký:
ຂ້ອຍຢາກຂໍລົງທະບຽນ
Khọi dạc khỏ lôông thạ biên

Tôi muốn nghỉ mát có cần giấy phép của trường không?
ຂ້ອຍຢາກພັກແລ້ງແຕ່ຕ້ອງການໃບອະນຸຍາດຂອງໂຮງຣຽນບໍ?
Khọi dạc phắc lẹng tè tọng kan bay a nụ nhạt khoỏng hôông hiên bo?

[Kachiusa2010]

Nghề nghiệp:         ອາສີບ         A xịp
Làng          ບ້ານ          Bạn
Xã          ຕາແສງ         Ta sẻng
Huyện:       ເມືອງ         Mương
Tỉnh:          ແຂວງ         Khoẻng

Bác Linhthongtin, "nghề nghiệp" trong tiếng Lào phải viết là "ອາຊີບ" ạ, dùng "xo xạng" chứ không phải "sỏ sửa"
Hiện nay theo cơ cấu tổ chức hành chính tại Lào thì chỉ có mấy cấp: bản, huyện/quận, tỉnh/thành phố và TW, họ không còn đơn vị hành chính xã nữa rồi các bác ạ.
Bác Linhthong tin đợt này có theo đoàn CCB Việt Nam sang thăm lại chiến trường xưa ở Cánh đồng Chum/Xiêng khoảng không ạ?có 1 đoàn đang ở Vientiane đấy ạ, nếu bác có trong đoàn đó thì bác cháu mình offline bác nhé.Mong được diện kiến bác

[linh thong tin]

Cám ơn Kachiusa nhiều. Bác đi lào theo diện tự túc. Trước hết là đơn vị bác không được gọi là tình nguyện quân vì theo bác hiểu thì chỉ có mấy đơn vị trực thuộc các quân khu giáp với Lào mới được gọi là quân tình nguyện. Sau nữa là bác chưa phải là sĩ quan nên không được mời. Mặc dù hiện nay có nhiều đơn vị tổ chức thăm lại chiến trường xưa và họ được tài trợ, còn bác đã đi Lào 3 lần nhưng lần nào cũng phải bỏ tiền túi. Cháu vào đây xem bác kể chuyện nhé:
http://ttvnol.com/f_233/1018197 và đây nữa:
http://www.quansuvn.net/index.php/topic,18080.570.html

[Kachiusa2010]

Cháu đã vào đọc bài của bác kể về chuyến đi Lào đầu tháng 5 vừa rồi, nhưng đang thắc mắc là trong số mấy tấm hình đó bác là người nào. Nếu bác là người mặc bộ đồ ký giả thì đúng là không khác gì một "Phò thậu" người Lào bác ạ, nhìn giống lắm. Cái này theo thuật ngữ của bọn cháu gọi là "tạo được vỏ bọc tốt", hihi
Rất tiếc là bác cháu mình không có dịp gặp nhau bác nhỉ, cháu cũng từng lên Cánh đồng Chum rồi, hồi đó sân bay Xiêng-khoảng còn dã chiến lắm, 15 phút trước khi máy bay đáp xuống thì những người bảo vệ phải đi đuổi trâu bò ra khỏi sân bay mới có chỗ cho máy bay hạ cánh các bác ạ, nghĩ mà choáng 

[Kachiusa2010]

Cấp quân hàm trong QĐND Lào [/b]   
ຍົດຕຳແໜ່ງໃນກອງທັບປະຊາຊົນລາວ
(Nhốt tăm nèng nay koong thắp pạ xa xôn Lao)

[/i]
Binh nhì      ພົນທະຫານຊັ້ນ 1   P*ôn thạ hản xặn nừng
Binh nhất      ພົນທະຫານຊັ້ນ 2   P*ôn thạ hản xặn soỏng
Hạ sĩ quan:   ຊັ້ນນາຍສິບ:      Xặn Nai síp
Hạ sĩ         ສິບຕີ         Síp ti
Trung sĩ      ສິບໂທ         Síp thô
Thượng sĩ      ສິບເອກ         Síp ệc
Cấp uý      ຊັ້ນນາຍຮ້ອຍ:      Xặn Nai họi
Chuẩn uý      ວາທີຮ້ອຍຕີ      Va thi họi ti
Thiếu uý      ຮ້ອຍຕີ         Họi ti
Trung uý      ຮ້ອຍໂທ      Họi thô
Đại uý       ຮ້ອຍເອກ      Họi ệc
Cấp tá:      ຊັ້ນນາຍພັນ:      Xặn Nai p*ăn
Thiếu tá      ພັນຕີ         P*hăn ti
Trung tá      ພັນໂທ         P*hăn thô
Đại tá         ພັນເອກ      P*hăn ệc
Cấp tướng:   ຊັ້ນນາຍພົນ:      Xặn Nai p*ôn
Thiếu tướng   ພົນຈັດຕະວາ      P*ôn chắt tạ va
Trung tướng   ພົນຕີ         P*ôn ti
Thượng tướng   ພົນໂທ         P*ôn thô
Đại tướng      ພົນເອກ      P*ôn ệc