Căn cứ quân sự Cam Ranh

[qtdc]

(tiếp)

  
Trên độ sâu kính tiềm vọng thấy rõ những ánh đèn trên boong tàu sân bay hạt nhân đa chức năng đang dần xa và tiếp xúc thủy âm được khôi phục lại. Cùng với việc lặn xuống chúng tôi bắt đầu cơ động để rút ngắn khoảng cách và chiếm lĩnh vị trí của mình. Sau 2 giờ, trong tôi nổi lên mối ngờ vực với mục tiêu đang theo dõi, các đội viên thủy âm cũng nghi ngờ, bởi vì tiếng ồn hơi khác tiếng ồn trước khi tàu ngầm nguyên tử nổi lên trong phiên liên lạc. Lại nổi lên chiều sâu kính tiềm vọng, tôi phát hiện ra tàu ngầm nguyên tử ở trong vòng vây của các tàu chiến đang thả trôi, còn với con tàu mà chúng tôi tưởng là tàu sân bay hạt nhân đa chức năng, hoạt động thông tin vô tuyến chủ động đang diễn ra tích cực. Thế là rõ rằng, trong thời gian thu tin của phiên liên lạc định trước, tàu sân bay hạt nhân đa chức năng đã rẽ sang hướng khác, còn thế vào chỗ nó là một tàu chiến có các đặc tính tiếng ồn gần giống vậy. Đánh giá tình huống và giả thiết rằng tàu sân bay hạt nhân đa chức năng "Enterprise" đã tới nhóm AMG "Midway", tôi quyết định đi theo hướng ấy. Nổi lên chiều sâu kính tiềm vọng 2 giờ sau để tiến hành trinh sát điện tử và kỹ thuật vô tuyến điện tử, chúng tôi phát hiện ra một tín hiệu vô tuyến ngắn trong các mạng vô tuyến của tàu sân bay hạt nhân "Enterprise", góc phương vị vô tuyến trùng với vị trí tính toán của nhóm AMG "Midway", tín hiệu đó đã khẳng định giải pháp của tôi là đúng.  Hai giờ nữa qua, tàu ngầm nguyên tử đã chiếm lĩnh vị trí theo dõi bên trong tuyến bảo vệ gần của nhóm AMG "Midway", tại đây cũng có tàu sân bay hạt nhân đa chức năng "Enterprise". Tại một thời điểm, khi nổi lên độ sâu kính tiềm vọng trong phiên liên lạc, tôi phát hiện ra máy bay lên thẳng chống ngầm "Sea King", thực tế đang ở ngay trên đầu tôi. Chiếc trực thăng này đang bay đi đâu không rõ, nhưng khi phát hiện ra kính tiềm vọng, nó liền bay treo tại chỗ. Cơ động để tránh nó thì tôi không làm, bởi lẽ rõ ràng tàu ngầm đã bị phát hiện, hơn nữa đây là thời bình. Tôi đã quyết định như vậy. Tất nhiên đó không phải là quyết định thông minh. Ở đây, việc người Mỹ cho mình là không thể bị thương tổn, và chỉ có họ mới là ông chủ của đại dương, đóng vai trò chính. Sự theo dõi kéo dài đến 10 tháng 4. Nhưng chúng tôi cũng "biết người biết ta" (не лаптем щи хлебаем).

Khi nổi lên trong phiên liên lạc kế tiếp tôi phát hiện thấy trên màn hình hệ thống truyền hình, ngay góc thấp bên phải có một bóng đen đang tiến tới, Khả năng cá mập hay cá heo. Nhưng cùng thời gian ấy, kim chỉ của các thiết bị và dụng cụ đường cáp dẫn chính bị ghìm lại, các đèn báo hiệu xanh đỏ nhấp nháy làm tôi chợt hiểu. Nhìn vào máy đo sâu - 30 mét. Trong buồng trung tâm - sự im lặng rùng rợn. Tôi ra lệnh cho thủy thủ trưởng hạ trên sống bằng (погрузиться на ровном киле) xuống độ sâu 40 mét.  Tôi hiểu rằng trên đầu là một khối sắt, có nghĩa là tàu chiến. Sau 10 phút nổi lên độ sâu kính tiềm vọng, phía góc hướng 1500 mạn trái tôi phát hiện ra khu trục hạm kiểu "Spruance". Đại dương yên tĩnh. Các đội viên thủy âm vẫn còn chưa nghe thấy gì, chưa đeo ống nghe, trên màn hình tổ hợp thủy âm cũng không có gì. Đó là ví dụ về một chiến hạm không tiếng ồn. Có vẻ như hoa tiêu sau quá trình chuẩn bị chiến đấu cho tàu và chuẩn bị cho cuộc hành quân đã quên lấy nguồn nuôi ra khỏi thiết bị cáp dẫn chính. Nhờ sự cẩu thả của anh ta chúng tôi tránh được cú va chạm trực diện. Tôi đã không kỷ luật anh ta.


Khu trục hạm kiểu "Spruance".

Sau 3 ngày đêm kể từ khi bắt đầu theo dõi, tôi liên lạc với Tham mưu trưởng Hạm đội Thái Bình Dương với yêu cầu chuyển sang phiên liên lạc khác, vì tốc độ theo dõi lớn, nhưng cái chính - nó vắt kiệt sức thủy thủ đoàn và công việc tiếp theo với chương trình liên lạc như cũ là không an toàn. Đến phiên kế tiếp, tàu ngầm nguyên tử đã được chuyển sang chế độ liên lạc dễ thở hơn.
Ngày 10 tháng 4, chúng tôi nhận được bức điện ký tên Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương trong đó chỉ thị trong 8 giờ liền từ tàu ngầm không được gửi điện. Lệnh chấm dứt theo dõi, thông báo địa điểm và hành động, chiếm lĩnh khu vực từ các tọa độ.....
Sự theo dõi được chấm dứt, tàu ngầm nguyên tử chiếm lĩnh khu vực được giao và tiếp tục tiến hành giám sát đối phương bằng cách sử dụng các phương tiện trinh sát điện tử và kỹ thuật vô tuyến điện tử của mình. Từ trên bờ chúng tôi nhận được điện vô tuyến chỉ ra nhóm AMG "Coral Sea" từ bờ biển phía tây nước Mỹ đang tiến về phía "Enterprise" và "Midway".  Chúng sẽ gặp nhau ở khu vực có bán kính 90 dặm với tâm là điểm có các tọa độ kinh độ =..., vĩ độ = .... Phân tích tình huống, chúng tôi đi đến kết luận theo tất cả những gì đã thấy, nhóm AMG "Coral Sea" sẽ đến thay phiên nhóm AMG của tàu sân bay hạt nhân đa năng "Enterprise". Sau một thời gian qua số liệu trinh sát kỹ thuật vô tuyến điện tử chúng tôi đã phát hiện các tàu chiến thuộc nhóm AMG tàu sân bay hạt nhân đa năng "Coral Sea", rồi điện báo về Sở chỉ huy hạm đội.  Sau hai ngày đêm, tàu ngầm nguyên tử "K-305" được giao trách nhiệm khu vực mới - đảo phía nam Atta thuộc dãy đảo Aleutska  

.......

[qtdc]

(tiếp)


Hệ thống SOSUS. Bản đồ.

Cho đến bây giờ tôi cũng không thể hiểu, tại sao khu vực ấy có gì đó làm tôi không thích. Sau khi với lấy cuốn sô ghi chép và tìm thứ tôi cần, tôi đã hiểu tất cả. Người ta giao cho tôi trách nhiệm khu vực  trong đó có lưới ghi thủy âm của hệ thống "SOSUS". Sau khi chiếm lĩnh rìa phía nam của khu vực trách nhiệm, tàu ngầm nguyên tử tiếp tục giám sát nhóm tàu đối phương. Cùng với việc có mặt ở khu vực trách nhiệm, sau đúng vài giờ chúng tôi đã phát hiện tàu khảo sát hải văn, mà trong vài ngày đêm đã cơ động từ rìa phía tây khu vực tôi phụ trách sang phía đông. Sự cơ động có dạng răng cưa chữ V với sườn dốc hướng về rìa phía nam. Khi đó mới thấy rõ người Mỹ hình thành đơn vị hợp thành xung kích tàu sân bay trong thành phần có 3 tàu sân bay và hơn 28 tàu chiến các loại khác, và đang bắt đầu di chuyển về phía bán đảo Kamchatka, tôi lập tức gửi điện báo về Sở chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương. Tuy nhiên trong một thời gian dài, từ Sở chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương không có tin tức gì tới. Ở đây cần lùi lại một chút và quay về một tháng trước, bởi vì các sự kiện sau đó sẽ không hiểu được.


Frigate kiểu "Charles Adams".

Ngày 7 hoặc 8 tháng 3, nhân viên trực ban bộ phận đặc biệt (KGB), thiếu tá hải quân, họ anh ta tôi không còn nhớ, đến chỗ tôi yêu cầu cho anh kiểm tra thiết bị bí mật. Tôi gọi chỉ huy ban tác chiến truyền tin đại úy hải quân Fedorov Evghenii Ivanovitch tới và nói với anh ta về yêu cầu của nhân viên đặc biệt (оперативный работник особого отдела), anh ấy mang đến cho tôi hai mệnh lệnh của: Bộ trưởng Quốc phòng LBCHXHCN Xô Viết và Tổng tư lệnh Hải quân, nghiêm cấm phổ biến cho tập thể quân nhân về thiết bị bí mật và tài liệu đề cập đến nó. Sau một lúc nhân viên ban đặc biệt lại đến chỗ tôi với một báo cáo viết tay trên đó tôi ghi lời từ chối dựa vào các tài liệu hướng dẫn trên.  Khi đó anh ta nói với tôi rằng, anh ta không đề cập đến các tài liệu then chốt về một trong các kênh truyền tin. Tôi hiểu rằng tại ban tác chiến truyền tin có một "con chuột" nằm vùng. Tôi bắt đầu thảo luận chuyện này với trưởng ban tác chiến truyền tin. Bây giờ mới vỡ lẽ rằng cùng với chuyến đi, sổ ghi khóa mã không chuyển sang tài liệu thời vụ. Khi tôi hỏi tại sao không báo cáo, anh ta trả lời như sau. Việc như thế xẩy ra ở một vài tờ trong sổ ghi, do nhầm lẫn từ khi ở trên bờ lúc thành lập sổ ghi mà xuất hiện những tờ ghi khóa mã thiết bị ấy và anh không muốn làm tôi lo lắng. Tất nhiên anh ta nhận lỗi về mình. Do kênh liên lạc này là dự trữ nên tôi không điện báo về Sở chỉ huy hạm đội, mà chỉ ghi vào sổ nhật ký kiểm kê sự kiện. Sang ngày theo dõi thứ hai, nhân viên đặc biệt lại vào buồng trung tâm gặp tôi và nhếch mép cười bảo tôi rằng trên tàu tại ban 5 đã nảy nòi một cái mặt mo phải giải quyết khẩn trương, còn tàu sân bay chẳng ai cần đâu. Tôi gọi tới buồng trung tâm chỉ huy ban 5 thiếu tá hải quân Zainullin Florid Saghitovitch và ra lệnh giải thích việc gì đã xảy ra. Thế mới vỡ lẽ ra có một thủy thủ trẻ bộ phận máy tuabin biệt phái từ thủy thủ đoàn khác sang để học tập chuyên môn, luôn tìm cách tránh né nghĩa vụ của mình. Theo định kỳ cũng như các thủy thủ khác, cậu ta được phân công phụ bếp. Sau khi đổi phiên cậu ta cần phải trở về vị trí tác chiến của mình và học tập chuyên môn trang thiết bị. Cậu ta không thích nó và bằng mọi cách lẩn tránh lúc này rồi lúc khác. Chúng tôi phân tích sự việc. Đương nhiên ở đây có sự không đến nơi đến chốn của cả chỉ huy phân đội và thuyền phó chính trị, người mà tại thời điểm này chẳng nắm được gì về sự việc đó. Sau 8 tiếng đồng hồ, khi mà đơn vị hợp thành tàu sân bay xung kích (AUS- АУС) đi qua khu vực hoạt động của tàu ngầm nguyên tử, chúng tôi đã nhận được lệnh - thiết lập sự theo dõi nó. Tôi quyết định mở hết tốc lực, định kỳ nổi lên để tiến hành trinh sát điện tử và kỹ thuật vô tuyến điện tử, đuổi cho kịp nhóm tàu trên. Sau một giờ chúng tôi đã phát hiện tiếng ồn của một mục tiêu nhóm. Tôi phát hiện bằng mắt tàu vận tải kiểu "Sacramento" và bên cạnh là tàu khu trục - bằng phương pháp song hành đang bổ sung dự trữ vật chất ở tốc độ 12 hải lý. Một giờ nữa rồi tôi phát hiện ra bằng mắt qua kính tiềm vọng một chiếc trực thăng "Sea Night".


"Sea Night".

Do trực thăng loại này đặt căn cứ chỉ trên các tàu sân bay và tàu vận tải đảm bảo cho nó, mà lần này tàu vận tải ở đằng sau chúng tôi, có nghĩa là trực thăng đang bay trên một tàu sân bay nào đó. Sau khi xác định góc hướng của máy bay lên thẳng, chúng tôi tính toán hướng của nó, hướng này trùng với phương vị radar trỏ tới nhóm tàu. Sau 4 giờ AUS đã bị phát hiện và sự theo dõi cũng được thiết lập. Bão đang hoành hành (biển động cấp 7), AUS giảm tốc độ xuống 6 hải lý. Trong thời gian bão toàn bộ đội hình chiến đấu của AUS phân tán - các tàu chiến tự mình chịu bão biển. Nhưng mặc dù điều đó tôi vẫn quan sát bằng mắt thường các chuyến bay của máy bay trên hạm. Trong tiến trình theo dõi đã phát hiện ra rằng trong thành phần nhóm AMG "Sea King" có các tàu đóng từ thập kỷ 40 của Canada. Chúng được trang bị các máy thủy âm đời cũ. Mỗi tàu sân bay có một trục truyền động tiếng ồn rất lớn, cho phép theo dõi từ xa và tính toán vòng quay không nhầm lẫn, mà, điều đó có nghĩa là biết được chính xác tốc độ.
Ngày 17 tháng 4 chúng tôi nhận lệnh chấm dứt theo dõi và trở về căn cứ. Trên đường trở về một lần nữa tôi phân tích lại dữ kiện liên lạc. Suốt thời gian theo dõi, tàu ngầm đã 50 lần chuyển điện ra không trung khi chỉ sử dụng kênh liên lạc vệ tinh.       

.........

[qtdc]

(tiếp)

Trên tất cả các bức điện chuyển giao từ vệ tinh đều có dấu biên nhận kỹ thuật, nó nói lên rằng vệ tinh đã nhận được thông tin tôi gửi. Còn biên nhận chung cuộc có nghĩa là sự khẳng định báo cáo điện báo của tôi đã đến được địa chỉ cần nhận, chỉ xác nhận nhận được có 25 bức điện mà thôi. Sau khi lưu ý điều đó trong thời gian theo dõi, tôi bắt đầu kết hợp hình thức bức điện, một bức khép lại bằng một chữ số, bức khác khép bằng máy. Những bức điện gửi đi khép lại bằng chữ số - ký hiệu biên nhận từ căn cứ trên bờ đã tới, còn những bức điện kia thì không thấy có dấu hiệu ấy. Ngày hôm nay thì có ký hiệu biên nhận, mai lại không và đại loại thế. Tôi chia sẻ kết luận và mối hoài nghi của mình với thuyền phó chính trị và nhân viên ban đặc biệt, sau khi nói với người sau rằng điều đó nghĩa là gì và anh ta chú ý rất nghiêm túc đến vấn đề này.

Tàu về đến căn cứ và trên bến tàu tôi báo cáo Tư lệnh phân hạm đội, Anh hùng Liên bang Xô Viết, phó đô đốc Pavlov A.I. về việc hoàn thành nhiệm vụ đặt ra và trường hợp thủy thủ đội máy tuabin. Ngày hôm sau tôi trình ký tư lệnh phân hạm đội báo cáo khẩn gửi Tư lệnh Hạm đội về các kết quả chuyến hành quân vừa qua. Đi cùng tôi là Tham mưu phó bộ tham mưu phân hạm đội đại tá hải quân Gontarev Valerii Pavlovitch. Chúng tôi bước vào văn phòng tư lệnh. Trong phòng tư lệnh đang có mặt Ủy viên Hội đồng Quân sự phân hạm đội chuẩn đô đốc Ambarov. Tư lệnh bắt đầu nói về việc tôi không biết cách làm việc với các nhân viên an ninh đặc biệt, để đến nỗi nhân viên an ninh hành quân cùng tôi đã báo cáo lên hạm đội chuyện lùm xùm trên con tàu của tôi. Ủy viên Hội đồng Quân sự phân hạm đội chuẩn đô đốc Ambarov khi nghe nói thì nhún vai và bĩu môi. Càng nói giọng tư lệnh phân hạm đội càng vang to gay gắt hơn. Ông bắt đàu nói về năm 1937 khi những người còn cao cấp và cứng đầu hơn tôi đã bị người ta bóp nát thế nào và v.v và vân vân. Tôi cũng lên giọng. Nhưng Gontarev đã la tôi làm tôi chợt tỉnh. Tôi bắt đầu giải thích và cùng lúc chủ nhiệm tiểu ban an ninh đặc biệt chuẩn đô đốc Sidenko đi vào. Tôi bắt đầu giải trình lại từ đầu đến cuối. Nghe xong, chuẩn đô đốc rút từ cặp hồ sơ ra bản báo cáo mà trực ban tác chiến đặc biệt đã viết, xé nó đi rồi nói với tôi. "Nếu anh quyết định cho đồng sự của tôi kiểm tra thiết bị khóa mã điện báo, khi ấy chúng tôi sẽ làm việc với các anh. Tôi không có vấn đề gì với anh nữa. Hãy bình tĩnh mà làm việc. Tự tôi sẽ trực tiếp báo cáo Tư lệnh Hạm đội". Khi tàu ngầm hoàn thành nhiệm vụ phục vụ chiến đấu trở về tới căn cứ, sư đoàn trưởng còn ở ngoài biển và hai ngày đêm sau ông ấy mới trở về. Gặp tôi xong ông nói như sau: "Tôi đây thì sao nào, phải liếm đít anh vì mấy cái tàu sân bay của anh à?".

Bức tranh nhận được thật thú vị: các nhân viên đặc biệt cóc cần sự theo dõi, tư lệnh sư đoàn thì cũng vậy, tựu trung là, chỉ có tôi cần cái đó mà thôi, chính tôi gây ra và chuốc lấy những "rắc rối kiểu Mỹ" («американские горки») này. Thật là cuộc gặp gỡ dễ chịu sau hai tháng (hành quân). Ngày hôm sau ông gọi tôi tới phòng mình. Tôi đến trụ sở. Tại hành lang bộ tham mưu ông ngăn lại một thượng úy hải quân nào đó, ra khẩu lệnh cho tôi "nghỉ!". Ông trao cho tôi huân chương và nói: "cậu hãy lên gặp trưởng phòng cán bộ nhận giải thưởng là ống nhòm của Tổng tư lệnh" (tức S.G.Gorshkov). Cần trao lại cho ông những thứ cần thiết, sau khi đã soát xong các tài liệu tổng kết báo cáo hành quân, ông chúc mừng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ khó khăn này. Tôi cũng đã hiểu ông, nhưng dẫu sao hồi ấy thâm tâm vẫn thấy tức giận. Từ đó về sau giữa chúng tôi đã có mối quan hệ công tác tốt đẹp. Sau đó đến lượt chủ nhiệm thông tin phân hạm đội trung tá hải quân Vdovin I.F., sau này là chuẩn đô đốc, quầ n tôi đến nơi đến chốn. Anh ta được bổ nhiệm sau khi tốt nghiệp học viện. Hồi đó chúng tôi chỉ mới bắt đầu quá trình làm chủ kênh liên lạc từ vũ trụ, nhưng tôi không nghi ngờ kiến thức của mình, dù kinh nghiệm còn ít ỏi, thêm vào đó chủ nhiệm truyền tin sư đoàn 45, trung tá hải quân Arkhipov chẳng hề có tư tình gì, vẫn ủng hộ tôi, mà anh ấy có nhiều kinh nghiệm hơn người cấp trên theo ngành dọc. Chẳng qua là thử thách cho tôi thêm khỏe. Vào tháng 5 có thông báo tiến hành tổng kết hoạt động huấn luyện đào tạo mùa đông và đặt nhiệm vụ cho mùa hè tới. Ở đây tôi lại gặp cả anh truyền tin cả gã "mặt trơ" trên con tàu của mình. Nói về tôi, tư lệnh bảo "chúng tôi muốn đề cử Bondarenko vào danh hiệu Anh hùng Liên bang Xô Viết, còn hắn ta thì sáng tác ra trên tàu những chuyện vậy đấy". Chung cuộc, tư lệnh trao cho tôi cầu vai sỹ quan, sau khi nhận được quyết định phong quân hàm theo niên hạn. Thật bất ngờ với tôi khi người ta trao cho tôi quân hàm đại tá hải quân. Muốn sao cũng được. Vấn đề ở chỗ, quân hàm của tôi đã được quyết định ngày 22 tháng 2 năm 1983. Trước khi ra khơi thi hành nhiệm vụ phục vụ chiến đấu, tôi được mời đến phiên họp hội đồng quân sự phân hạm đội để trao đổi về lý do phong cấp quân hàm theo niên hạn cho tôi.
........

[qtdc]

(tiếp)




Vịnh và eo biển Juan De Fuca, bán đảo Olimpic, nơi phân chia biên giới giữa Hoa Kỳ và Canada. Nơi đây có căn cứ tàu ngầm Bangor của tàu ngấm lớp Ohio và căn cứ của Lực lượng Phòng thủ bờ biển Hoa Kỳ, hiện đã nhập vào căn cứ hải quân Kitsap từ 2004.

Khi đó tư lệnh phân hạm đội nói với tôi rằng tôi đã phục vụ cả năm tại phân hạm đội này và ông còn biết về tôi rất ít. Hội đồng quân sự sẽ ra quyết định căn cứ vào kết quả cuộc hành quân của tôi. Dù đóng góp của tôi vào sưu tập thành tích của phân hạm đội còn khiêm tốn, nhưng tôi đã đóng góp khi đoạt giải của Tổng tư lệnh Hải quân năm 1982 về tìm kiếm, theo dõi và tấn công SSBN, nhờ đó đã được Tổng tư lệnh tặng thưởng ống nhòm Zeiss. Đương nhiên người ta coi đó vẫn là nhỏ. Như sau này mọi người nói với tôi rằng sau khi nhận được điện của tôi từ ngoài biển báo về đang theo dõi tàu ngầm nước ngoài, đã có quyết định đề cử tôi được phong quân hàm theo niên hạn. Có thể thấy thế giới cũng không thiếu gì người tốt. Tôi cho rằng người đề cử việc ấy là tư lệnh sư đoàn 45, chuẩn đô đốc Gordeev Igor Ivanovitch.
Sau một tháng rưỡi tôi lại lên đường hành quân thực hiện nhiệm vụ chiến đấu trên tư cách chỉ huy hành quân trên tàu với thủy thủ đoàn của trung tá hải quân Kapshuk Viktor Petrovitch. Tàu ngầm nguyên tử tham gia vào chiến dịch săn tìm chống ngầm "Gió tươi" gần bờ biển nước Mỹ, trong khu vực vịnh Juan de Fuca.
 

Cắt dọc "Ohio" (ru.viki). Chú thích: 1. Bầu hình cầu chứa anten tổ hợp thủy âm; 2. Các sitec ballast chủ; 3. Buồng máy tính; 4. Buồng tích hợp radar; 5. Buồng thủy âm; 6. Buồng chỉ huy và điều khiển trung tâm; 7. Buồng hoa tiêu trung tâm; 8. Buồng điều khiển xạ kích tên lửa đạn đạo; 9. Buồng máy; 10. Gian thiết bị phản ứng hạt nhân; 11.Buồng máy phụ trợ số 1; 12. Lối đi cho thủy thủ đoàn; 13. Buồng máy phụ trợ số 2; 14. Khoang ngư lôi; 15. Cabin thủy thủ; 16. Cabin sỹ quan; 17. Khoang tên lửa.


Chúng tôi phải phát hiện một SSBN lớp "Ohio" theo thường lệ ra khỏi căn cứ thực hiện tuần tra chiến đấu và thiết lập sự theo dõi nó. Thuyền trưởng là người có kinh nghiệm, mọi việc diễn ra bình thường. Cùng hoạt động với chúng tôi là tàu trinh sát RZK "Phương Bắc" (разведывательный корабль - РЗК «Север»). Trong thời gian tính toán chúng tôi đã phát hiện SSBN đi ra khỏi vịnh, và sự phát hiện này xảy ra với cả hai phía trên khoảng cách 8 kabelt, chúng tôi đo khoảng cách bằng thiết bị chủ động của tổ hợp thủy âm. Chỉ có điều không hiểu, tại sao khi thoát đi, thuyền trưởng SSBN lại quay tàu về hướng chúng tôi, khoảng cách như vậy là cực nhỏ. Khi đưa tàu ngầm chúng tôi vào góc hướng phía đuôi của mình, SSBN tăng tốc độ lên 17 hải lý và bắt đầu thoát vào vùng lãnh hải Canada, sau khi phóng thiết bị thả trôi gây nhiễu chế áp thủy âm (дрейфующий прибор помех).


Thiết bị chế áp thủy âm "Sprut" của Hải quân Nga.

Màn hình tổ hợp thủy âm trắng xóa chừng nào chúng tôi chưa bỏ thiết bị thả trôi gây nhiễu lại đằng sau lái. Tiếp xúc bị mất ở khoảng cách 42 kabelt. Có thể thấy rằng, khi đi vào lãnh hải Canada, SSBN đã tăng gấp tốc độ, cộng thêm đó là bãi đá ngầm La Perouse trải dọc bờ biển Canada từ vịnh Juan De Fuca lên phía bắc ở độ sâu nhỏ. Chúng tôi báo cáo về việc phát hiện SSBN và việc theo dõi nó về Sở chỉ huy hạm đội. Tiếp tục thi hành nhiệm vụ, tàu ngầm vài lần nổi lên phát tin vào không gian. Chúng tôi chỉ làm việc trên kênh vệ tinh. Và ở đây bức tranh cũ lặp lại - ký hiệu biên nhận lúc có lúc không. Bỗng nhiên từ bờ chúng tôi nhận được điện, trong đó nói rằng phát hiện ra bỏ sót chín nhóm địa chỉ, có nghĩa là căn cứ bờ không nhận được từ chúng tôi chín bức điện. Điều đó cực kỳ xấu, bởi vì giữa những bức điện đó có điện báo về phát hiện SSBN. Tôi đề nghị thuyền trưởng sử dụng kênh liên lạc siêu nhanh SBD (СБД - сверхбыстродействующим каналам), chuyển điện nội dung đại thể: "bức điện của tôi №... báo cáo về việc phát hiện SSBN". Thuyền trưởng đã làm như vậy. Sau vài phút trong kênh nghe đã nhận được dấu hiệu biên nhận chung cuộc (окончательная квитанция). Sau khi hoàn thành nhiệm vụ phục vụ chiến đấu, chúng tôi trở về căn cứ  

Trên đường về tôi lại ngồi phân tích quá trình liên lạc và lại nhận được bức tranh đã thấy trong chuyến đi trước trên tàu của tôi - 25 lần lên sóng truyền tín và 50% các bức điện không có biên nhận chung cuộc. Tôi nói điều này với thuyền trưởng. Ngày hôm sau thuyền trưởng gửi về bộ tham mưu hạm đội một điện khẩn. Sau một ngày đêm, tư lệnh sư đoàn gọi chúng tôi và nói ngày mai sẽ có một ủy ban của hạm đội đến đây họp bàn với chúng tôi. Tư lệnh hạm đội sau khi tìm hiểu bức điện khẩn đã nổi giận. Không nhận được điện báo của thuyền trưởng từ ngoài biển về phát hiện SSBN. Trong điện khẩn lại chỉ ra tiếp xúc. Nghĩa là thuyền trưởng và chỉ huy hành quân trên hạm đã ngụy tạo tiếp xúc. Ủy ban được gửi đến và sẽ phân tích sự việc. Chúng tôi vô cùng sửng sốt. Các sỹ quan tham mưu hạm đội đã đến và bắt đầu kiểm tra. Khi ấy tôi nhớ rằng chúng tôi sử dụng kênh SBD để truyền điện báo về phát hiện SSBN và lúc ấy đã nhận được ký hiệu biên nhận chung cuộc. Họ đã kiểm tra, đã tin tưởng. Ai đó trong số sỹ quan đã đề nghị các thành viên ủy ban đi tới trung tâm thu nhận- truyền tin ở Petropavlovsk-Kamchatka. Khi đó tất cả đã sáng tỏ. Tại đây đã phát hiện ra tất cả các bức điện gửi từ tàu ngầm của tôi và trung tá hải quân Kapshuk V.P. Vì một nguyên nhân nào đó mà chúng không được chuyển về bộ tư lệnh hạm đội thì tôi không biết, nhưng điều chủ yếu là tôi và trung tá hải quân Kapshuk V.P. đã được minh oan, và tôi cũng được gỡ bỏ những cáo buộc rằng không có hiểu biết gì về tổ chức thông tin liên lạc.   
.....

[qtdc]

(tiếp)


Tôi thấy thoải mái khi yêu cầu lời xin lỗi từ chủ nhiệm thông tin liên lạc phân hạm đội và lựa lúc thuận tiện châm chích ông ta. Tôi rút ra kết luận nữa là nhân viên tác chiến ban đặc biệt sẽ không tìm thấy ở đấy những tên gián điệp. Theo linh cảm riêng, tôi cho rằng nhân viên đặc biệt của tôi đã báo cáo theo lệnh về những khoảnh khắc khó hiểu trong truyền tin, mà anh ta cũng chẳng nghĩ như vậy. Cần trao tài liệu cần thiết cho chủ nhiệm ban đặc biệt phân hạm đội, ông đã tống khứ tay "tcheka" này về Primorie. Tôi vẫn hiểu ở bất kỳ tập thể nào cũng có những con người như vậy, nhưng tập thể của họ là tập thể đặc biệt và cần phải hiểu điều đó (không thể chấp nhận).

Năm 1987, do tình trạng sức khỏe tôi được cho ra khỏi quân số đi biển và được bổ nhiệm vào vị trí giảng dạy tại Trung tâm Đào tạo Hải quân Liên Xô. Vào đầu những năm 199x tôi được mời về phòng trinh sát Hải quân. Có mặt tại Bộ TTM Hải quân, tôi tìm thấy phòng nói trên và đi vào. Ngồi sau bàn là một người đàn ông mặc thường phục, dễ hiểu là ông ấy đã về hưu. Chúng tôi làm quen. Ông đề nghi tôi nhớ lại cuộc hành quân của tôi. Tôi lần lại từ đầu, còn ông bình luận theo tiến trình sự kiện của câu chuyện. Ông không khẳng định tiếp xúc với tàu ngầm nước ngoài ở biển Okhot.


USS "Los Angeles " (SSN-688) tại Cape Canaveral ngày 27 tháng 5 năm 1977. Đệ nhất phu nhân Mỹ và TT Mỹ Jimmy Carter bên kính tiềm vọng của con tàu.

Tôi thử chứng minh cho ông ấy rằng phổ phân tích tiếng ồn, thực hiện trên đa giác thủy âm 100% khẳng định đó là tiếng ồn của một tàu ngầm nước ngoài. Tôi không tranh cãi nữa vì hiểu rằng danh dự bộ quân phục cao hơn tất cả. Chúng tôi chuyển sang chuyện theo dõi AUS. Ở đây, lần đầu tiên tôi biết rằng tàu ngầm nguyên tử "K-305" đã bị (đối phương) phát hiện ba lần:
-  lần thứ nhất - một tiếp xúc thời gian ngắn, 1 phút, khi tàu ngầm nguyên tử đi tốc độ lớn tiến lên chặn nhóm AMG "Enterprise", chỉ huy nhóm AMG đã điện báo về Sở chỉ huy của họ. Đó là một tàu ngầm mà sự làm việc của radar của nó chúng tôi đã phát hiện ra;


A-6E Intruder.

- lần thứ hai - máy bay "Intruder" tại vị trí cách tàu sân bay hạt nhân đa chức năng 6 dặm đã xác đinh được cột thiết bị kéo xếp (trên tháp chỉ huy) của tàu ngầm nguyên tử và chỉ khi ấy, sau khi so sánh hai bức điện, bộ chỉ huy nhóm AMG tin chắc có tàu ngầm theo dõi. Nhưng tới thời điểm ấy tàu ngầm nguyên tử đã có 2 ngày đêm ở trên vị trí sử dụng được vũ khí ngư lôi: Trích nguồn người Mỹ - từ sổ kiểm kê sự kiện:
"4.04. tàu ngầm nguyên tử "Los Angeles" đã báo cáo về tiếp xúc ngắn ngủi với một tàu ngầm lúc 8.15h và 8.45h theo phương vị 2600. Điện báo không được quan tâm";
"6.04. máy bay "Intruder" từ tàu sân bay hạt nhân đa chức năng "Enterprise", bằng radar của mình đã phát hiện cột thiết bi kéo xếp của một tàu ngầm ở khoảng cách đến tàu sân bay là 60 kabelt. So sánh hai bức điện báo trên, đã khẳng định có tàu ngầm Xô Viết trong đội hình hành quân của mình". Ở đây người Mỹ cần 18 giờ để đạt được tiêu chí tấn công giả định tàu ngầm;

 "7.04. lúc 11.50 máy bay trực thăng "Sea King" từ tàu sân bay hạt nhân đa chức năng "Enterprise", tại vị trí cách tàu sân bay 6 dặm phát hiện một tàu ngầm nguyên tử vào lúc 12.05h; 12.14h và  12.34h đã giáng đòn tấn công giả định lên nó.Lúc 12.44h trực thăng giáng đòn tấn công giả định thứ hai. Lúc 13.05h - mất tiếp xúc, lúc 13.20h thiết lập lại tiếp xúc nhờ phao thủy âm "Difar", lúc 13.28h - mất tiếp xúc. Vào 13.38h - tiếp xúc được thiết lập lại nhưng nhanh chóng bị mất".

Người Mỹ rất cừ nhưng họ không viết gì về việc tàu ngầm đã bị phát hiện khi nổi lên thu tin trong phiên liên lạc của nó. Còn việc trong suốt hai ngày đêm khi nó không bị phát hiện bởi các phương tiện kỹ thuật mà họ khoe khoang, nó đã ở trên tư thế và vị trí sử dụng vũ khí ngư lôi, việc đó thì họ im lặng. Ở họ thường có cái mà người ta hay nói trong đoạn mào đầu chuyện cổ tích: "cải bắp thì khen ngon, còn cắn phải củ cải đen - cứ như không biết".
Điều đó đã được khẳng định thêm bởi vụ va chạm của tàu ngầm nguyên tử "K-314" với tàu sân bay "Kitty-Hawk" ngày 21.04.1984 tại biển Nhật Bản. Trích từ báo chí: "Sự kiện xảy ra gây nên nỗi kinh hoàng trong giới hải quân tại Washington - ở đó người ta không thể ngờ tàu ngầm của đối thủ tiềm năng lại có thể ở dưới sống tàu sân bay Mỹ một cách trực tiếp và vô hình  Tai nạn xảy ra trong tiến trình tập trận hàng năm của Hải quân Hoa Kỳ ở duyên hải Nam Triều Tiên". Tất nhiên, trong trường hợp này cả thuyền trưởng chúng ta tài nghệ cũng không cao. Cứ theo dõi, theo dõi và rồi tự làm mình vấp ngã. Về sự kiện trực thăng "Sea King" phát hiện ra tàu của tôi qua việc lộ kính tiềm vọng và tôi không lảng tránh nó, ghi chép của họ nói đại thể như sau: "thuyền trưởng tàu ngầm xô viết quyết định một cách xấc xược nhằm chứng tỏ sự hiện diện của mình trong đội hình nhóm AMG".  

.......

[qtdc]

(tiếp)



P3C Orion, con cú vọ phiền toái.


Phao thủy âm - AN/SSQ-53 Directional Frequency Analysis and Recording Sonobuoy (DIFAR) - của Hải quân Mỹ.

- lần thứ ba - ngày 16.04 lúc 15.00h khu trục hạm "Hill", qua anten "Tass" đã thiết lập được tiếp xúc với tàu ngầm nguyên tử. Sau 35 phút máy bay tuần tra duyên hải "Orion" đóng căn cứ trên quần đảo Aleutska đã có mặt trên không phận khu vực này, và sau khi sử dụng phao thủy âm loại "Difar", tiến hành theo dõi mục tiêu trong thời gian 2 giờ, cuối cùng hội đủ tiêu chuẩn tấn công lúc 17.30h và lúc 19.35. Tuy nhiên lần này tàu ngầm nguyên tử đã có 8 giờ ở trên vị trí sử dụng được vũ khí ngư lôi, trước khi bị phát hiện.

Tất cả những điều trên xảy ra trong thời gian cuộc tập trận của Hải quân Mỹ trên Thái Bình Dương dưới tên mã "Flytecs 81-1".
Từ ngày 4 đến 17 tháng 4 tàu ngầm nguyên tử ở trong khu vực không ngừng có sự hoạt động của các radar và sonar trên hạm cũng như trên máy bay, đã 114 lần nổi lên độ sâu kính tiềm vọng để sử dụng các thiết bị kéo xếp di động ( kính tiềm vọng PZNG, "Anis", "Sintez", "Ramka", "MRP-21"), trong đó 62 lần thực hiện tại vị trí ở bên trong tuyến bảo vệ gần (của tàu sân bay).  


Phi công Hải quân Mỹ trên trực thăng "Sea King" thao tác đưa phao thủy âm AN/SSQ-904 vào vị trí chuẩn bị thả.

Sau khi phân tích cuộc tập trận "Flytecs 81-1", người Mỹ rút ra kết luận rằng những khó khăn lớn trong việc phát hiện và nhận dạng tàu ngầm nguyên tử đã tạo nên bởi vô số các bức xạ băng tần hẹp phát ra từ các tàu trong đơn vị hợp thành tàu sân bay xung kích (AUS), chúng sinh ra một số lớn các tiếp xúc giả tạo, việc trinh sát bổ sung cho chúng tốn khá nhiều sức lực và phương tiện phòng thủ chống ngầm. Từ 09-14 tháng tư đã ghi nhận 300 báo cáo tiếp xúc với tàu ngầm nguyên tử, nhưng chỉ có 7 trong số đó có một phần xác suất nhất định, có thể liên quan đến tiếp xúc với tàu ngầm nguyên tử.              
Đánh giá hoạt động của tàu ngầm nguyên tử đề án 671 RTM của Hải quân Xô Viết trong quá trình cuộc tập trận trên, người Mỹ đi đến kết luận rằng đây là tàu ngầm nguyên tử hoạt động êm nhất và thực sự là một thách thức cho hệ thống «SOSUS». Tầm xa được dự báo phát hiện được tàu ngầm nguyên tử đề án này bằng ăng ten «TASS» không nhỏ hơn 20 dặm, và trong thực tế chỉ 3-5 dặm. Anten «TAK TASS» đã tỏ ra kém hiệu quả ngay cả khi có mặt trên tầu các chuyên gia trinh sát thủy âm từ Trung tâm hỗ trợ tình báo Hải quân. Các kết quả cũng tương tự như thế đối với hệ thống «LEMPS».
Chiến dịch hoạt động phục vụ chiến đấu này cho thấy thủy thủ đoàn tàu ngầm, mặc dù tuổi đời còn trẻ của mình, đã được huấn luyện chu đáo để giải quyết các nhiêm vụ trong những điều kiện dù đơn giản hay phức tạp. Tôi muốn lưu ý đặc biệt đến chất lượng cao trong hoạt động của trưởng ban kỹ thuật vô tuyến điện tử (ban tác chiến 7, theo điều lệ tổ chức chiến hạm Hải quân Liên Xô năm 1978. Cũng theo điều lệ trên ban 6 là ban hàng không, ban 1 là hoa tiêu) đại úy hải quân Tchmyr Sergei Ivanovitch, chỉ huy đội thủy âm (thuộc ban 7) thượng úy hải quân Ovsiutchenko Victor Petrovich, chỉ huy đội trinh sát vô tuyến thượng úy hải quân Kisil Ivan Stepanovich, chỉ huy ban tác chiến 5 (ban cơ điện hàng hải) thiếu tá hải quân Zainullin Florid Sagitovich - tất cả trong số họ sau này đều trở thành đại tá hải quân, chỉ huy ban tác chiến 4 (ban thông tin liên lạc) đại úy hải quân Evgeny Ivanovitch Fedorov. Các sỹ quan trực ban - trợ lý thuyền trưởng đại úy hải quân Victor Alekseevitch Troshin, chỉ huy ban tác chiến 3 (ban ngư lôi - thủy lôi) thượng úy hải quân Vladimir Evghenevitch Khodyrev, chỉ huy đội ngư lôi-tên lửa (thuộc ban 3) thượng úy hải quân Vladimir Leonidovich Kostyuk đã thu nhận được những kinh nghiệm tốt.
Trên các bức ảnh đen trắng chụp qua kính tiềm vọng có:
- Tàu sân bay hạt nhân đa chức năng "Enterprise" trong thời gian bổ sung dự trữ vật chất (CVN-65)
- Khu trục hạm "Hewitt" lớp "Spruance" trong thời gian bổ sung dự trữ vật chất (DD-966)
- Khu trục hạm hạng nhẹ "Waddell" lớp "Charles F. Adams" (DDG-24; đã tham gia chiến tranh Việt Nam)
- Tàu sân bay "Midway" và "Coral Sea" cũng tương tự.  
________________________________________

 ......  

[qtdc]

(tiếp)

Như đã nói ở trên, sau khi hoàn thành nhiệm vụ phục vụ chiến đấu trở về vào cuối tháng 4, ngày 17 tháng 6 tôi lại đi chiến dịch với trung tá hải quân Kapshuk Viktor Petrovitch. Chúng tôi trở về vào cuối tháng 8. Trên bến tàu chúng tôi được biết thảm kịch xảy ra với tàu ngầm "K-429" của sư đoàn 10. Chỉ huy cao nhất trên tàu ngầm là Tham mưu trưởng sư đoàn 10,  bạn đồng lớp của tôi ở trường hải quân Anh hùng Liên Xô đại tá hải quân Gusev Aleksei Alekseevitch. Ở đây tôi được biết về cái chết của trợ lý của tôi đại úy hải quân Aristov Aleksandr Aleksandrovitch, một sỹ quan tuyệt vời, rất có khiếu hài hước, mọi người trong thủy thủ đoàn rất kính trọng anh, dù anh ở trên cương vị này không lâu... Tôi không hiểu anh sẽ thế nào trên tàu ngầm của một sư đoàn khác. Nhưng anh không chết trên "K-429". Trước đây tôi đã viết về hội đồng lừng danh các chủ nhiệm chính trị - "anh hãy tìm một căn hộ trống - nó thuộc về anh" - đã mang đến "hậu quả" của nó.  

Cùng với chủ nhiệm ban kỹ thuật vô tuyến điện tử, họ quyết định kiểm tra một căn hộ bỏ trống trên tầng năm của một ngôi nhà. Trưởng ban KTVTĐT canh phòng anh ấy trên mái nhà, còn anh tụt xuống theo đường dây thừng bện bằng quần áo lót. Mái các ngôi nhà được phủ bằng các tấm sắt. Dây thừng, tấm sắt, thế là chuyện dây bị cắt như bằng lưỡi dao cạo xảy ra và kết quả là - một cái xác. Bạn nghĩ xem ai chịu trách nhiệm đây. Ơn Chúa tôi đã đi thực hiện nhiệm vụ phục vụ chiến đấu, nếu không tôi sẽ bị người ta xếp ngang bằng với loại đó. Trong thời gian tôi hành quân cùng thủy thủ đoàn khác, thủy thủ đoàn của tôi cùng với người chỉ huy khác, cũng đi làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu.

Đầu năm 1984, thủy thủ đoàn đi nghỉ phép năm 1983. Tôi và vợ tôi đã đi đến nhà điều dưỡng "Solnechnogorsk". Đầu tiên, chúng tôi đến thăm cha mẹ mình ở Angarsk. Mặc dù mùa đông, chúng tôi cũng đã nghỉ ngơi tốt, cũng thường đến Moskva. Trước chuyến đi của chúng tôi, cổ họng của tôi có vấn đề. Không để ý điều đó, tôi đã ăn đồ lạnh. Chúng tôi đến nhà ga trung tâm. Họ bắt đầu đăng ký cho chúng tôi, và ở đây tôi mới biết rằng mình không đủ tiền trả phụ phí hành lý. Trước khi đi về, chúng tôi đã mua rất nhiều thực phẩm không có ở bán đảo Kamchatka: giò, thịt hun khói, xúc xích, phô mai, cá trích hộp, mua cả cho gia đình em gái tôi. Nản quá, tôi không biết phải làm gì. Người phụ nữ làm nhiệm vụ đăng ký xoa dịu tôi : "Đừng lo, anh đang ở Moskva".
Quả thực là như vậy. Tôi đi dọc theo dòng người xếp hàng, hỏi mượn tiền. Một thanh niên đưa cho tôi 50 rúp, và nói rằng anh ấy cũng ở trong tình trạng tương tự tại Kiev. Tôi muốn ghi lại địa chỉ của anh ấy, và anh ta nói, "Đồng chí chỉ huy, tôi đang phục vụ trong sư đoàn 10, tôi sẽ tìm được đồng chí". Đăng ký đã hoàn thành, chúng tôi chờ đợi giờ khởi hành tại  sân bay Domodedovo. Người ta thông báo chuyến bay của chúng tôi bị trì hoãn hai ngày do thời tiết ở Kamchatka. Còn có 10 rúp. Tôi bảo vợ tôi đi sắp xếp phòng khách sạn, khi mà còn chỗ. Tôi không thể nói được, bênh viêm họng chết tiệt đã làm công việc của nó. Đêm trôi qua lặng lẽ, nhưng phải cần tiền. Tôi gọi chỉ huy đại đôi và cũng là bạn cùng lớp của mình, phát tin SOS. Tôi đi ra đường, một chiếc UAZ lại gần, từ cánh cửa xe mở, một cánh tay mặc áo capot thò ra đưa cho tôi 50 rúp. Đó là Gennady Mitrofanovich, sau đó Slava Bakhtin cũng lái xe đến.

Vào buổi tối những phụ nữ đội tiếp viên mang lại cho vợ tôi các loại cồn khác nhau để tẩm gạc lau rửa họng. Nhưng tình hình vẫn xấu đi. Tôi phải đến trạm y tế nhà ga hàng không. Các cố gắng của các cô y tá trẻ, ôi một que kem, việc kiểm tra họng không mang lại thành công. Chúng tôi đến phòng khám gần đó. Vô dụng, không ai tiếp nhận. Chúng tôi đến khách sạn. Chúng tôi đi ngang qua Học viện hàng không Zhukovsky, bộ phận y tế. Có hy vọng rồi. May cho chúng tôi, phòng trưởng khoa tai mũi họng ở tầng đầu tiên. Chúng tôi bước vào. Cô thư ký ngồi sau bàn. Vợ tôi, tay cầm chứng minh thư của tôi nói về rắc rối của tôi. Đúng lúc này cửa mở ra, đại tá trưởng khoa bước vào. Vợ tôi xin ông giúp tôi. Ông lập tức phẩy tay, viện cớ rằng tất cả các bác sĩ của ông đang bận rộn, còn tôi cần phải nhập viện. Ông cúi xuống cô thư ký của mình và đã nói điều gì đó vói cô ấy. Tôi thì bắt đầu mở nút áo khoác của mình và cởi áo khoác ra.
Sau đó, đại tá quân y quay đầu về phía tôi và thay đổi thái độ. Quay sang tôi, ông nói: "Sao lại im lặng, đồng chí thuyền trưởng. Anh và tôi đều là đại tá, bây giờ chúng ta quyết định tất cả". Nhấc điện thoại ông nói rằng bây giờ sẽ có một thuyền trưởng tàu ngầm lên chỗ chị và cần chị giúp đỡ. Viên đại tá rất am hiểu thể thức. Tôi đi lên phòng được chỉ định. Bác sĩ - một tiến sĩ khoa học y học. Bà lập tức chọc amidale, cho tôi một bình ba lít furutsillin - "anh hãy rửa sạch họng. Trong điều kiện này, anh không thể bay được đâu. Hãy trở lại vào ngày mai". Trong khách sạn, tôi gặp chỉ huy ban 5 của mình. Chúng tôi đến cửa hàng và mua một chai vodka và tiếp tục "rửa" họng. Vậy là, hình thức bộ quân phục và những người tốt đã cứu tôi, cảm ơn họ. Chúng tôi chờ đến một tuần, tất cả đồ thực phầm bị thiu và phải mua mới. Chúng tôi bay đi Kamchatka lúc 9:00h và rồi cũng đã về đến nhà. Tuyết đang bao phủ vạn vật.

Vào cuối tháng 3 năm 1984 tư lệnh sư đoàn nói với tôi rằng tôi sẽ đi với tư cách chỉ huy trưởng hành quân trên tàu ngầm "K-492". Thuyền trưởng là thiếu tá hải quân Oleg Mikhailovitch Lobanov cách đây không lâu được bổ nhiệm vào vị trí này và cần "kèm cặp" anh ta. Ở đây lại cần lạc đề một chút và quay trở lại năm 1983.

............

[qtdc]

(tiếp)


Sau khi xảy ra thảm họa tàu ngầm "K-429", tại phân hạm đội có một ủy ban từ Moskva đến làm việc. Trong buổi họp tổng kết tại cung sỹ quan, có mặt các sỹ quan tham mưu và các thuyền trưởng tàu ngầm.của phân hạm đội. Khi phát biểu cùng với báo cáo, một đô đốc tôi không còn nhớ họ, chủ nhiệm cục chính trị hải quân, đã nêu tên Ủy viên Hội đồng quân sự của chúng tôi chuẩn đô đốc Ambarov và gọi ông ta là tên trộm cắp. Ông cũng cho biết, trong quá trình kiểm toán đã phát hiện những hành động lèm nhèm của người cán bộ chính trị này. Ví dụ, vợ ông ta sống ở Moskva mà lại tính vào biên chế nhân viên thư viện của câu lạc bộ sỹ quan (доме офицеров). Ambarov vẫn nhận tiền lương thay mặt bà ta và đóng tiền đảng phí cho vợ. Những tấm rèm và màn che, trên danh nghĩa là CLB sỹ quan nhận được, lại nằm ở Mokva. Chuyện này là các thuyền trưởng có mặt tại cuộc họp nói cho tôi biết. Ông UVHĐQS này đã ra lệnh sa thải một chuẩn úy hải quân, khi người ta tìm thấy trong cặp xách của anh ấy một bình sữa đặc, mà anh hỏi xin sỹ quan quân lương của mình cho đứa trẻ đang bị bệnh. Cùng kể cho tôi những chuyện đó về ông ta khi chúng tôi gặp nhau, là cựu đại đội trưởng đại đội học viên của tôi, đại tá hải quân Ivanov G.M.

Anh ấy đã phục vụ cùng với ông ta trong cơ quan lưu trữ tài liệu, ở đó ông ta làm trưởng ban chính trị. Ông ta được bổ nhiệm đến Kamchatka, chẳng qua để nhận danh hiệu chuẩn đô đốc. Kết quả làm việc của ủy ban như sau: đại tá hải quân thuyền trưởng Suvorov và chỉ huy ban tác chiến 5 - ra tòa án binh, tư lệnh phân hạm đội, phó đô đốc A.I.Pavlov và chuẩn đô đốc Ambarov - cách chức. Tư lệnh phân hạm đội mới là Anh hùng Liên Xô, chuẩn đô đốc Baltin Eduard Dmitrievitch. Với việc ông ấy đến nhậm chức mọi việc bắt đầu thay đổi tốt hơn. Trong bệnh viện, tất cả các tên lười biếng đã bị đuổi khỏi các phòng đôi mà từ bây giờ trở đi nó chỉ dành cho các thuyền trưởng tàu ngầm. Trong các phòng bệnh đã trang bị ti vi, điện thoại, tủ lạnh, tủ treo áo khoác. Mỗi thuyền trưởng có thể chọn giải pháp nói chuyện qua điện thoại để báo cáo và trao đổi với tư lệnh phân hạm đội thay vì việc nhất định phải đăng ký gặp trực tiếp. Ông đã lập lại trật tự trong lĩnh vực kỷ luật và khen thưởng.


Anh hùng Liên Xô, đô đốc E.D.Baltin.

Ông đã rất ngạc nhiên khi các thuyền trưởng tàu ngầm, phải đến gần 80% số họ, chưa bao giờ được trao tặng huân chương, nhưng cán bộ tham mưu và chính trị - ai cũng có. Không thể nói rằng Baltin là một nhà dân chủ trong xương tủy. Nhưng trong cách làm việc với mọi người ông không bao giờ cho phép sự thô bạo, rất nghiêm khắc, nhưng ông cũng rất công bằng. Với ông ấy chỉ có công việc. Tôi nói điều này trên quan điểm riêng của mình. Có lẽ với người khác ông cũng sẽ khác - hãy viết về nó nếu anh biết. Ông là một con người có tầm cỡ quốc gia. Điều này được chứng minh bởi thực tế là trong hồi ký của mình, cựu Tổng thống Ukraina là Leonid Kutchma kể lại rằng theo yêu cầu của ông ta, Yeltsin đã cách chức Tư lệnh Hạm đội Biển Đen của đô đốc Baltin E.D. Đối với Kutchma, ông ấy như khúc xương mắc trong cổ họng.
        
Trước khi ra biển, tư lệnh sư đoàn đã cho tôi ba ngày nghỉ ngơi tích cực. Hai ngày trước khi khởi hành, chuông điện thoại từ tư lênh sư đoàn réo vang ra lệnh cho tôi ngay lập tức đến chỗ ông, xe ô tô đã đến đón. Đến nơi tôi mới biết tin. Hôm qua thiếu tá hải quân O.M.Lobanov bị gãy chân và, thay vì là chỉ huy cao cấp trên tàu, tôi đảm nhiệm chức vụ thuyền trưởng, lệnh của chỉ huy phân hạm đội đã ký. Tôi xuống bến tàu nhận vũ khí đặc biệt (vũ khí hạt nhân), đại diện ban vũ khí đặc biệt cũng đã có mặt.

Sau bữa tối, tôi bắt đầu họp với tập thể quân nhân. Hành quân trên cương vị chỉ huy cao cấp là một chuyện còn làm thuyền trưởng với một thủy thủ đoàn không quen thuộc lại là chuyện khác. Tất nhiên, tôi biết thủy thủ đoàn này, nhưng không "thuộc" như với thủy thủ đoàn của mình. Tôi biết rằng ở đây có người chỉ huy thông minh của ban tác chiến 5 trung tá hải quân Posara Nicholai. Thêm vào đó, người chỉ huy cao cấp đối với tất cả, mới được bổ nhiệm cho cuộc hành quân này là sư đoàn phó đại tá hải quân Mikhaliov V.M., bạn cùng lớp của tôi ở trường hải quân, anh được giao chức vụ đó cũng chưa lâu. Khi tôi hỏi "bố trí chỉ huy hành quân cho tôi làm gì?" Anh nói rằng, tình huống này do tài liệu hướng dẫn thi hành điều lệnh quy định. Tôi không biết điều đó. Các tài liệu hướng dẫn hành quân tôi đã quen thuộc. Cần lưu ý, tàu ngầm "K-492" - tàu của Gordeev, đó là thuyền trưởng đầu tiên của con tàu. Thế chân Gordeev là trợ lý chính của ông, đại tá hải quân Dudko Vladimir Yakovlevich, ông này từng "kèm cặp" tôi trong chuyến phục vụ chiến đấu đầu tiên của tôi. Ông tốt nghiệp cùng khoa với tôi, nhưng sau một năm. Dudko là người đầu tiên đi vào eo biển "Juan De Fuca" theo dõi các SSBN "Ohio", người ta muốn đề cử cho ông danh hiệu Anh hùng Liên Xô, nhưng ... Khi chúng tôi đã ở ngoài khơi, ông nói với tôi: "anh là thuyền trưởng, tôi không có ý định can thiệp vào hoạt động của anh". Trên tàu chúng tôi thường nhìn thấy nhau tại buồng sinh hoạt chung, nhưng không phải thường xuyên. Khi tôi ở trên vị trí theo dõi "Enterprise", ông đến bên kính tiềm vọng để quan sát nó. Tất cả là như vậy. Thật không may, những sĩ quan như vậy rất ít. Có lẽ vì thế, sau khi nhận quân hàm chuẩn đô đốc, ông được chuyển ngạch dự bị sớm. Thay ông trên cương vị chỉ huy tàu ngầm là Lobanov.
Cùng với Mikhaliov tôi có mặt ở phòng tư lệnh phân hạm đội để nhận chỉ thị. Sau khi truy tôi một số vấn đề về nhiệm vụ phục vụ chiến đấu, ông đặt thêm nhiệm vụ bổ sung vì lợi ích của phân hạm đội. Ông thường làm như thế, và xin nói thêm nó luôn được hình thức hóa bằng văn bản, sau đó ông ký vào văn bản. Với Mikhaliov, ông nói đại loại như thế này," trong hành động không được làm phiền thuyền trưởng, nhưng phải giúp đỡ. Tôi gửi anh đi để học cách đi biển, anh mới có kinh nghiệm thử nghiệm tại nhà máy". Ông chúc chúng tôi may mắn và chúng tôi tạm biệt ra tàu.
Theo các nhiệm vụ đề ra, chuyến hành quân này có vẻ không có khó khăn gì. Tất cả mọi thứ đều đi theo đúng kế hoạch, nói chung là êm ả. Một lần, sau khi thực hành cơ động để xác minh xem có sự theo dõi của đối phương đối với nhà chiến lược của chúng tôi hay không (tức tàu ngầm hại nhân tuần dương chiến lược), chúng tôi đã xuống đến độ sâu cần thiết. Tôi đi vào cabin. Sau một lúc tôi được báo cáo rằng đã phát hiện một tàu ngầm nước ngoài. Tôi vào buồng trung tâm, đi đến bên các đội viên thủy âm - xem thực sự có tiếp xúc với tàu ngầm hay không. Ánh mắt của tôi chạm đến một trong các thiết bị. Tôi hỏi đội viên thủy âm:
             - Khi nào có tiếp xúc?
             - Báo cáo, 5 phút trước đây
             - Đây là gì? và tôi trỏ vào thiết bị
Trên chiếc tàu này các đội viên thủy âm được coi là cứng cựa nhất sư đoàn, và nói chung tất cả mọi thứ ở đây tốt hơn, kể cả con tàu, so với trong toàn sư đoàn. Và những kẻ bợ đỡ trong đội ngũ chúng tôi vẫn luôn có rất nhiều. Các thiết bị, mà tôi chỉ vào, trong nghề chúng tôi thường gọi là "semiorka" ("thứ bảy"). Tôi đã quen thuộc nó từ hồi phục vụ trên "K-57." Đây là một dụng cụ rất nhạy, nó ghi lại vết tiếp xúc. Trong đó vết ghi của tàu mặt nước khác với vết ghi của tàu ngầm. Tuy nhiên, ngay từ khi còn là một thượng úy hải quân, tôi đã được tham dự các buổi giảng bài do các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Khoa học (НИИ) giảng về vấn đề này. Nhưng đó là từ lâu rồi, và các thần đồng hiện đại hoài nghi với điều đó. Tôi gỡ băng từ máy ghi âm ra và đưa cho hoa tiêu. Bắt đầu các thao tác cơ động để chiếm lĩnh vị trí theo dõi. Tôi không thể hiểu làm thế nào con tàu này có thể đến từ hướng mà nhà chiến lược của chúng tôi đang tới? Nếu đó là tàu của người Mỹ, nó phải theo dõi tàu ngầm chiến lược, mà không phải là chúng tôi.

.........

[qtdc]

(tiếp)


Tôi bắt đầu chuẩn bị nội dung bức điện để truyền về Sở chỉ huy hạm đội và thực hiện việc phân loại cuối cùng. Tàu nổi lên độ sâu kính tiềm vọng để các đội viên truyền tin sẵn sàng làm việc, tôi lấy dữ liệu đo đạc vị trí trong khu vực cần thiết, duyệt việc phân loại cuối cùng và chuyển điện báo. Chúng tôi bắt đầu theo dõi. Sau một thời gian, đội thủy âm báo cáo rằng đó là tàu ngầm của chúng ta và đọc số hiệu chiến thuật của tàu. Đó là con tàu, mà chúng tôi kiểm tra xem nó có theo dõi mình hay không. Nhưng con tàu đó không thể ở đây! Nó đang đi tuần trên tuyến đường biển được giao trách nhiệm, và chúng tôi không thể gặp nó ở đây được. Nếu tại khu vực này có một tàu ngầm khác, hạm đội nhất thiết phải tách vùng chúng tôi ra. Sử dụng thiết bị phân tích phổ, đội thủy âm cho tôi thấy hai phổ giống hệt nhau.

Việc trùng khít về thủy âm của hai tàu ngầm trên nguyên tắc không thể có được. Các đội viên thủy âm có tiếng ồn của chiếc tàu ngầm này, được ghi lại khi cùng nhau hoàn thành bài huấn luyện chiến đấu. Tôi nên làm gì bây giờ? Dù sao đi nữa tôi cũng tăng khoảng cách giữa chúng tôi lên. Tiếp tục theo dõi, tôi đồng thời soạn điện báo về hạm đội, nội dung cần ngắn gọn và trình bày rõ ràng được tình hình. Hóa ra điện soạn rất dài và khó hiểu. Cuối cùng có điều gì đó tôi chợt nhận ra: có thể trình bày thành hai bức điện. Để chắc chắn hơn, sao cho trên bờ họ hiểu điều tôi muốn nói một cách đúng đắn, tôi gọi từ hầm máy lên một thủy thủ, và đưa cho cậu ta đọc điện. Bây giờ, tôi nói với anh ta, đồng chí hãy báo cáo đồng chí hiểu thế nào. Người thủy thủ đã hiểu một cách chính xác. Một khi người thủy thủ bình tường cũng hiểu thì (đương nhiên) trực ban hạm đội sẽ nắm được.

Chúng tôi chờ đợi phiên liên lạc vệ tinh kế tiếp, tàu nổi lên chiều sâu kính tiềm vọng và nhìn thấy chiếc máy bay chống ngầm "Be-12" của chúng ta, tôi ghi vào nhật ký quyết định của mình, lý do tại sao không tránh, và khi có tín hiệu từ vệ tinh, lập tức cho truyền điện. Sau khi nhận được dấu biên nhận, tôi cho tàu lặn ngay. Tôi biết rõ phản ứng với báo cáo của tôi sẽ đến rất nhanh. Hai giờ sau, một lần nữa tôi cho tàu nổi lên và nhận được mệnh lệnh của Tư lệnh hạm đội, về bản chất như sau. Tôi phải tính toán giữ khoảng cách đến tàu ngầm đó tối thiểu là 15 dặm, đi cùng nó tới eo biển Kuril thứ nhất. Chờ cho con tàu ấy nổi lên, sau đó tiếp tục công việc được giao. Sau một thời gian, đội thủy âm nghe tiếng ồn thổi dằn của con tàu đó, và thế là chúng tôi tiếp tục công việc của mình. Hóa ra sau này mới được biết, hạm đội thúc giục tàu ngầm chiến lược và đã cho nó thay đổi hải trình. Sau đó tôi bắt đầu phân tích với các đội viên thủy âm. Theo băng ghi của thiết bị "semiorka" tiếp xúc với tàu ngầm chiến lược kéo dài 30 phút, và họ đã phát hiện ra con tàu khi xuất hiện một dấu vết trên màn hình tổ hợp thủy âm. Tôi phải giải thích cho trưởng ban kỹ thuật vô tuyến điện tử và cấp dưới thuộc quyền anh ta rằng không thể bỏ qua máy móc kỹ thuật cũ như họ vẫn coi như vậy được.

Trường hợp không vui sau đây xảy ra trong việc thông tin liên lạc. Tôi cho tàu nổi lên vào phiên liên lạc, thinh không hoàn toàn im lặng, nổi lên lần thứ hai, thứ ba - vẫn như vậy. Tôi gọi thuyền phó chính trị và nói với anh: "phiên nổi lên kế tiếp hãy cắm đài thu vô tuyến "Volna" và hãy lắng nghe". Trước khi nổi lên, nhân viên bảo mật đến bên tôi và nói khẽ rằng, chỉ huy ban tác chiến 4 đã nhận được từ anh ta tài liệu gì đó. Lập tức trong đầu tôi một ý nghĩ thoáng đến. Tàu nổi lên - tất cả bình thường - trong thinh không, như thường lệ, chúng tôi nhận được một bức điện gọi, không có thông tin. Lại lặn xuống. Tôi bắt đầu việc phân tích sự kiện với các thành viên đội truyền tin. Rõ ràng là người chỉ huy ban tác chiến 4 đã quên tần số làm việc thay đổi theo mùa. Đau khổ ở chỗ tất cả trách nhiệm của mình, anh ta chuyển sang cho chỉ huy nhóm liên lạc vệ tinh, một trung úy trẻ, còn các tài liệu của kênh liên lạc bí mật anh ta chuyển cho viên trung sĩ của nhóm. Như vậy, anh ta sẽ không trả lời được việc gì. Và đó là một thiếu tá hải quân. Anh ta cảm thấy mình không bị trừng phạt. Tại sao?

Bởi vì ở thành phố Petropavlovsk-Kamchatsky anh ta có một kênh phân phối sách. Anh ta phân phối sách cho các sếp lớn. Đó là những gì mang đến thói xu nịnh và sự dung túng cho anh ta. Tất cả điều tệ hại này, thất bại của các phiên liên lạc, tôi đều ghi vào sổ nhật ký kiểm kê sự kiện, tôi ra văn bản ngay về việc miễn nhiệm anh ta khỏi phải thi hành nhiệm vụ. Tôi ra lệnh cho viên trung úy không cho chỉ huy cũ của anh ta được vào cabin liên lạc nữa. Mệnh lệnh được công bố trên toàn con tàu. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ngày 24 tháng 5 tôi trở về tới căn cứ. Ra đón là Tham mưu trưởng Sư đoàn đại tá hải quân Komaritsyn A.A. Đó là một ngày tuyệt đẹp. Kéo tôi sang một bên, anh chúc mừng tôi về chiếc huân chương, mà dẫu sao sau 6 tháng đã đến với tôi. Và tiếp theo....Hãy can đảm, đồng chí thuyền trưởng, ngày 10 tháng 5 cha tôi đã qua đời. Trên đường về nhà tôi ghé đến nhà em gái của mình, chúng tôi cùng khóc. Trường hợp tương tự như thế, nhưng còn nhẫn tâm hơn trong quan hệ người với người đã xảy ra với Komaritsyn. Là chỉ huy của con tàu ngầm, ông đã đi làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu. Đã di chuyển ra khỏi bến tàu và bắt đầu cơ động trên đường ra khỏi căn cứ, bất ngờ nhận được lệnh của trực ban cho thả treo tàu (лечь в дрейф).

Người ta giữ tàu lại trong sự vô tri hai giờ liền và rồi ra lệnh "chấp thuận" để con tàu đi tiếp theo kế hoạch. Hóa ra có điện tín phải gửi cho anh báo cái chết của cha mình. Ban chỉ huy suy nghĩ phải làm gì - báo hoặc không báo. Không báo. Mẹ anh khi hấp hối, không tha thứ cho anh vì tội anh đã không về dự đám tang cha mình. Có phải thực sự không thể dời chuyến tàu mười ngày, để cho phép người sỹ quan về tiễn cha mình lần cuối. Không phải vì chiến tranh. Mọi thứ đều có thể, chỉ vì các chỉ huy sợ phải gọi lên trên, báo cáo tình hình. Cái ghế của mình là trên hết. Điều tương tự lại xảy ra với tôi. Biết kế hoạch cấp trên sử dụng thủy thủ đoàn của tôi, chúng tôi cần đi nghỉ phép, có thể đặt vé cho gia đình. Nhưng ... tôi đã gặp sư đoàn phó, chuẩn đô đốc Ivanov N.T ông cho biết, sẽ giúp tôi chuyên vé. "Vâng họ đã giúp". Bởi vì mẹ một hoa tiêu của tôi làm việc tại sân bay, hết sức khó nhọc mới kiếm được cho tôi hai vé đến Bratsk vào ngày 15, mà tôi cần phải đến Irkutsk nữa. Vợ và con trai của tôi chỉ có vé cho ngày 22 tháng 6. Gặp tôi tại bộ tham mưu Ivanov hỏi rất ngạc nhiên "sao cậu vẫn còn ở đây?"
Về tất cả các chuyện không hay trong thời gian chiến dịch, tôi đã báo cáo với tư lệnh sư đoàn. Số phận kẻ kiếm chác này ra sao tôi không biết, tôi thấy anh ta nhiều lần tại một công trường xây dựng trong vai trò đội trưởng. Những người như vậy không bao giờ hết.           
Các phi công thường xuyên báo cáo trong buổi bình giá tập trận rằng họ quan sát được các cột thiết bị kéo xếp của tháp chỉ huy tàu ngầm. Về việc này, tư lệnh phân hạm đội đã nói với họ: "miễn là tôi còn làm tư lệnh, chỉ có hình ảnh mới xác nhận được sự tiếp xúc trực quan với tàu ngầm".

.........

[qtdc]

(tiếp)



Quần đảo Galapagos, khu dự trữ sinh quyển thế giới hiện nay.


Khi ghé tư lệnh phân hạm đội để ký báo cáo khẩn cấp, tôi thấy trên bàn, dưới tấm kính có ảnh của một chiếc tàu ngầm ở độ sâu kính tiềm vọng. Tôi hiểu cả, đó là bức ảnh được thực hiện bởi phi hành đoàn máy bay "Be-12", tức tàu ngầm đó là "K-492". Chỉ vào bức ảnh, ông hỏi, "anh nhận ra chứ?" Và tiếp: "Tất nhiên, tôi không thích khi các phi công trình cho tôi bức ảnh này với một nụ cười. Tôi không cần phải giải thích bất cứ điều gì, anh đã hành động đúng, nhưng đôi khi, đó chính là bãi lầy của mình, anh biết điều đó chứ?". Tôi biết. Ở trường hàng hải chúng tôi có một giáo viên trung tá hải quân Kautsky, ông kể chúng tôi nghe cha của ông, chỉ huy tàu ngầm "U-402", thiếu tá hải quân Kautsky A.M. đã hy sinh bởi ngư lôi phóng ra từ một chiếc máy bay của quân mình. Đây là chiếc thuyền cuối cùng hy sinh tại Hạm đội Biển Bắc trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.

Buổi sáng, con gái tôi và tôi đã bay tới Bratsk. Tôi gọi cho anh trai tôi ở Angarsk, và nói rằng chúng tôi sẽ bay đến trên chuyến bay đầu tiên. Nhưng hóa ra chúng tôi chỉ bay đến nơi lúc 13 giờ. Kỳ nghỉ phép, tất nhiên, không vui vẻ gì.
            
Trở về rồi, chúng tôi lại bắt tay chuẩn bị cho chuyến phục vụ chiến đấu tiếp theo. Phải thực hiện một nhiệm vụ phức tạp ở rất xa quê hương. Khu vực này nằm về phía bắc quần đảo Galapagos, không xa kênh đào Panama. Với việc này, tôi có cơ hội để bảo vệ danh dự của hạm đội – thực hành bài tập tác chiến tranh giải thưởng của Tổng tư lệnh Hải quân là tấn công biên đội tàu chiến. Sau khi bốc xong đạn dược, chúng tôi ra khơi. Ở khoảng cách giới hạn của radar, tôi đo tầm đến mục tiêu nhóm và bắt đầu cơ động để xác định các thông số chuyển động của đội hình này và chiếm lĩnh vị trí xạ kích. Loạt bắn đầu tiên tôi phóng ra duy nhất một quả đạn mà không nhiều hơn, đạn đi tầm xa, khoảng cách 92 kabelt, hai loạt tiếp theo – từ một vị trí tốt hơn. Theo số liệu đội thủy âm, tất cả các ngư lôi đều hướng đúng vào mục tiêu chính của đội hình.


Sư tử biển trên quần đảo Galapagos có tính tò mò.

Sau khi nổi lên mặt nước, tôi được tư lệnh phân hạm đội gọi đến qua máy liên lạc sóng cực ngắn, ông chúc mừng cuộc tấn công tuyệt vời và nói thêm "ít khi người ta quan sát thấy pháo hiệu đạn ngư lôi rơi trên boong tuần dương hạm này". Sau đó tôi vẫn còn ở lại trong khu vực cho đến sáng, nhằm thực hiện một số khoa mục theo chương trình kiểm tra trên biển. Một trong các khoa mục này - kiểm tra sự làm việc của ăng-ten “Paravan” ("Rái cá"). Ăng-ten này được thiết kế để nhận được thông tin trên tần số siêu thấp (СНЧ - сверхнизкочастотный) và nó như là một chiếc máy bay nhỏ. Nó được tàu ngầm kéo cách xa thấn tàu, và mất tín hiệu radio. Chúng tôi hầu như không sử dụng nó vì những nội dung thông tin thấp. Vào ban đêm chúng tôi đặt ăng-ten, kiểm tra xem có tín hiệu chưa rồi bắt đầu chọn lọc.

Ba lần cố gắng kéo ăng-ten vào hangar không thành công – đó là giá tôi phải trả cho độ thiếu tin cậy trong sản phẩm của nhà sản xuất. Quyết định – cứ bơi với ăng ten đến sáng. Trong buổi sáng, sau khi làm một vòng ngoặt nhẹ tôi cho tàu nổi lên chiều sâu kính tiềm vọng và phát hiện thấy vật mang nằm vuông góc với mạn phải. Tôi cho thổi ballast và dùng lực lượng đội neo vớt vật mang lên tàu rồi và đi về căn cứ. Các đại diện nhóm giám sát bảo hành đặt ăng-ten vào hangar, tháo tời, làm ảo thuật và một lần nữa đảm bảo rằng tất cả mọi thứ sẽ trỏ về loại top. Sau khi phân tích vụ xạ kích, không ai có bất kỳ nghi ngờ nào về giải thưởng của chúng tôi. Các sỹ quan tham mưu hạm đội có mặt, trao cho tôi lệnh tác chiến và tôi lại bắt đầu sẵn sàng hành quân. Chúng tôi đọc các tài liệu. Họ làm tôi phân vân vì hai câu hỏi - chế độ bơi của tàu trong khu vực này và nhiệt độ nước biển ngoài mạn. Tôi giở atlas Thái Bình Dương, một cái gì đó lóe lên - nhưng không hoàn toàn rõ. Khi tôi dán mắt vào bản đồ công tác và đánh dấu lên đó bằng các màu khác nhau đường đẳng nhiệt (isotherms) của nước, sau đó đột nhiên phát hiện ra một cái "lưỡi" nhỏ có thể cho tôi thu nhận được nhiệt độ nước. Tại sao điều này quan trọng như vậy?
Thực tế là một số hệ thống không đảm bảo đủ làm mát khi đi biển trong những vĩ độ này, còn tôi đã đi xuống cung thứ hai của vĩ độ bắc. Cần lập tức đặt chế độ làm mát tự động trên các hệ thống này, nhưng nó phải đi kèm với kinh nghiệm khai thác sử dụng các tàu này. Hình thành xong ý đồ của giải pháp, tôi lệnh cho trợ lý chính thể hiện giải pháp trên bản đồ. Ở đây tôi muốn đề cập với các thuyền trưởng trẻ - không bao giờ được buông thả cho trợ lý chính quyền quyết định. Bạn phải tạo ra ý đồ của giải pháp, còn việc vẽ bức tranh mới là việc của trợ lý chính làm với các sỹ quan. Thành công trong giải quyết nhiệm vụ đặt ra nói riêng, cũng như sự sống của con tàu và thủy thủ đoàn nói chung phụ thuộc vào quyết định của thuyền trưởng. Anh ta phải chính mình thong qua quyết định, và khi báo cáo quyết định của mình không được cầm giấy. Nếu thuyền trưởng, khi báo cáo quyết định của mình mà không thoát ra khỏi tờ giấy, nghĩa là không phải anh ta chuẩn bị nó, anh ta không sẵn sàng để đi biển. Đó là ý kiến cá nhân của tôi.
          
Sau khi báo cáo quyết định của mình về chuyến hành quân với tư lệnh phân hạm đội, và ký xong nhiệm vụ bổ sung, tôi chuẩn bị ra về. Trả lời câu hỏi của tư lệnh xem tôi đã nhận được tất cả các vật chất đảm bảo từ tuyến hậu cần chưa, tôi nói không nhận được thịt lợn – căn cứ không có. Ông lập tức triệu tập chủ nhiệm hậu cần thiếu tướng A.I.Krasavin và hỏi ông này tại sao tàu của tôi không được cấp thịt tươi. Ông ấy trả lời: "nhưng thuyền trưởng có liên hệ với tôi đâu". Tư lệnh đáp lại ngay: "Arkady Ivanovich này, đấy không phải là việc của vua. Anh ta đã có trợ lý chính thức của thuyền trưởng lo việc đó". Arkady Ivanovich liền hỏi tôi trên tàu hiện giờ có đủ người để giết và lột da 5 con lợn hay không. Nếu có thì nửa giờ sau đến hậu cần và vấn đề sẽ được giải quyết. Người thì thoải mái, vượt cả yêu cầu. Vào cuối tháng mười chúng tôi ra khơi vào chiến dịch, và tàu trở về ngày 05 Tháng Một năm 1985 - đó là chiến dịch đi biển phục vụ chiến đấu dài nhất với tôi.

......