Sushi là thứ bác chưa từng thưởng thức, con dao của bác dùng là con dao Tàu giả Nhật khá lởm ....
Sẵn lúc bác nhắc đến dao, Bí Bếp xin dán lại bài viết về dao mờ Bí Bếp soạn từ 5 năm trước ... nhá
--------------------------------------------------------------------------------------
Thưa các bác:
Không hiểu vì lý do nào, Bí Bếp đã thích đao kiếm từ khi còn rất nhỏ, trước khi biết đọc truyện chưởng nữa. Khi còn nhỏ, gần nhà Bí Bếp có một lò rèn, mà Bí Bếp thường sang chơi, ngắm mấy người thợ rèn, người ở trần lực lưởng, mồ hôi nhuễ nhoại, người đứng kéo thổi hai ống bể lên, lên xuống kêu ồ ồ, kẻ đập búa, và oai nhất là ông thợ chính dùng kèm giữ chặt miếng sắt, trui hồng từ lò than, kéo ra đưa lên bệ đập, từng nhát búa chan chát, ánh lửa bắn tung toé như pháo bông, nhưng ông ta vẫn bình tĩnh điều khiển từng nhát búa theo nhịp đập, ông ta lắc qua, lắc lại, xong trui tiếp vào đống lửa, kéo ra cho đập tiếp, nhúng vào nước, kêu cái xèo, có lúc nó sôi ùng ục, xong trui, rồi đập, rồi uốn cong, cho đến lúc nó bắt đầu thành hình đao, rựa, xong mới bào, dũa, cho thành đồ gia dụng, v.v.
Nhân dịp nghĩ lễ, Bí Bếp xin được tản mạn một chút về đao kiếm trong truyện chưởng, cho đến dao kéo mình dùng trong bếp núc. Tuy truyện chưởng Kim Chung, đa phần mang đầy tính chất huyền thoại nhưng từ từ mình cứ khui ra xem thử cái nào thật, cái nào phóng đại, và phần nào gần gủi với thực tế hơn cả hén!
Ai trong chúng ta đã đọc những bộ truyện chưởng kiếm hiệp của Kim Dung viết, thì mấy ai khó quên những bảo đao, báu kiếm mà huyền thoại ghi là "oai trấn thiên hạ", những bảo đao, báu kiếm nầy có khả năng "chém sắt như bùn", v.v. mà nỗi tiếng hơn cả là Đồ Long đao và Ỷ Thiên kiếm trong bộ truyện chưởng "Cô Gái Đồ Long"!
Bí Bếp xin trích một đoạn về nhân vật trong truyện nói về thanh đao Đồ Long... "Ðồ Long là một thanh đao, tức thanh đao này đây. Còn hai chữ Thiên là chỉ thanh kiếm, sáu câu này là 'Vật Chí tôn trong võ lâm là thanh Ðao Ðồ Long. Ai mà được thanh đao này bất cứ hiệu lệnh gì tất cả các anh hùng hảo hán thiên hạ đều phải theo lịnh mà thì hành. Quí hồ bảo kiếm yêu tinh không xuất hiện thì thanh đao Ðồ Long này là một khí giới sắc bén nhất trong thiên hạ".
Có Phải Đồ Long Đao phỏng theo hình nầy?
Nếu chúng ta dựa theo bối cảnh lịch sử mà tác giả Kim Dung viết theo truyện "Cô Gái Đồ Long" thì câu truyện diễn ra vào trào nhà Tống bên Trung Hoa, cũng tương đương với triều đại Lý-Trần của xứ mình (thế kỹ thứ 12-13); thì kỹ thuật luyện kim đã phát triễn khá xa ở khắp Trung Hoa rồi và các nơi trên thế giới rồi. Thanh Đồ Long đao trong truyện, tác giả viết là nặng cả 120 cân (tương đương bằng 50 kg) thì quả khó cho bất kỳ ai dùng nó hữu hiệu được, ngoại trừ các đại hiệp đủ bao thành công lực, có thể bay nhảy dạng khinh công, v.v. nếu thật thì bao kỹ lục thế vận đã bị người Hoa chiếm cả!
Một Đao Thủ Giang Hồ!
Tuy nhiên, dựa theo lịch sử luyện kim, thì loài người đã biết trui luyện đồng thau trước hơn cả (khoảng 6.500 năm về trước) nhưng biết luyện thép thì mất thời gian hơn vì thép tuy cứng hơn thau (bronze), nhưng nó dòn hơn, và khó đúc hơn nếu luyện không đúng cách. Đồng được nung chảy dưới 1,200 độ C, trong lúc thép chỉ chảy ở khoảng 1,500 độ C (lửa trắng), vì thế ông bà chúng ta mất cả gần 3 ngàn năm mới luyện thép đúng độ để dùng sau khi họ biết dùng đồng thau. Người Trung Hoa đã biết dùng thép để làm vũ khí và ngay cả họ biết dùng thép đúc cầu trước tiên cả! Họ đã biết trui luyện thép từ thời Chiến Quốc (ngót nghét gần 3,000 năm về trước) mà một số nghệ nhân của nghề rèn từ thời Chiến Quốc đã để tên mãi đến ngày nay như Trương Cân, Vũ Ôn, và Long Tĩnh (vâng, cũng trùng tên cùng Long Tĩnh danh trà ạ)!
Trở về Đồ Long đao & Ỷ Thiên kiếm thì tác giả Kim Dung không viết rõ về xuất xứ của chúng ngoại trừ đặc tính "chém sắt như chém bùn", "chịu đựng được lửa trắng", và "phải kẹp bằng lệnh bài" cũng cùng loại thép đặc chế từ miệt Tân Cương (?) mới chịu nỗi sức nóng của lửa trắng (vì kèm kẹp sắt bình thường sẽ bị nóng chảy) ... nếu dựa trên các dữ kiện trên thì hai bảo đao/kiếm nầy có lẽ có họ cùng thép Damascus (còn gọi là thép Wootz) xuất xứ từ Trung Đông chăng?
Cũng tròn trèm cùng thời đại với "Cô Gái Đồ Long", bên Âu Châu, đạo quân Thập Tự Giá (The Crusaders) đã mở cuộc chinh phục tiến chiếm lại vùng đất thánh Jesusalem từ tay người Hồi Giáo. Các binh sĩ của đạo quân Thập Tự Giá , thoáng đầu bị thất bại nặng nề và họ có ghi lại sự kinh hoàng của khả năng một loại đao mà kỵ binh Hồi Giáo đã dùng như sau "Kỵ binh của quân Hồi Giáo, dùng một loại đao, lá mỏng nhưng vừa dẻo, vừa cứng, mà rất bén; đao nầy có thể chịu được sức chặt ngang khi chép vào đao khác mà không bị gãy, trong lúc nó bén đến đỗi kỵ binh Hồi Giáo chỉ dùng sức từ một tay mà chặt đôi đối thủ ra làm hai khúc!"
Đao Của Quân Hồi Giáo
Thép Damascus mà đế quốc Hồi dùng làm đao, gốc bản có lẽ xuất xứ từ Ấn Độ mà ra; nhưng từ đạo Hồi đã làm mưa gió và chủ động cả Trung Đông sang đến mạng Đông Âu lên đến phí nam của nước Nga từ thế kỹ thứ 14 - 18; điển hình là đế quốc Thổ (Ottoman) đã làm bá chủ phần lớn của châu Âu và Trung Đông từ giữa thế kỹ thứ 15 cho đến cuối thế kỹ thứ 19; nhưng theo gót quân viễn chinh của đạo Hồi, thép Wootz của Ấn Độ đã biến thành đao Damascus, đao Kris (mạn Nam Dương, Mã Lai, và lên đến phía nam của Phi Luật Tân); và làm chủ chiến trường gươm giáo ngót nghét cả 5 thế kỷ cho đến khi bị hạ bệ bởi ... súng đạn từ thế kỹ thứ 18 cho đến nay!
Dân mạn Trung Đông (trước khi đạo Hồi thành hình từ thế kỹ thứ 15th) đã phát triễn kỹ thuật luyện thép khá độc đáo hơn cả 2,000 trước, mà đến nay vẫn còn là bí mật, mặc dù lắm nghệ nhân luyện kim của bao xứ đã đầu tư công sức "bật mí" cả mấy trăm năm nay .. nhưng .. sau bao nỗ lực, thời gian, công sức đã đầu tư, lắm chuyên gia vẫn cho là kỹ thuật luyện thép Damascus chính tông đã bị .. mất theo dòng thời gian và cách thức trui luyện theo bài bản vẫn còn là ... hoàn toàn bí mật!
Bảo Kiếm của Vua Càn Long
Trở về đao kiếm mà chúng ta quen thuộc nhất, có lẽ là kiếm Nhật; người Nhật cũng biết trui luyện thép để làm kiếm cũng cả 2,000 năm, nhưng kiếm Nhật chỉ nổi tiếng theo phong trào võ sĩ Nhật kể từ khoảng thế kỹ thứ 10 cho đến thế kỹ thứ 19. Kiếm Nhật (Samurai sword), nỗi tiếng nhất là trường kiếm Katana, sau đó là đoản kiếm wakizashi; Trước thế kỹ thứ 10, người Nhật chỉ luyện được kiếm thẳng như kiếm của Trung Hoa, Triều Tiên; sau thế kỹ thứ 10, họ luyện được thép gấp theo kỹ thuật thép Damascus nên hình trường kiếm Katana hơi cong theo hình lưỡi liềm. Một số tài liệu cho thấy rằng, trường kiếm Katana có thể được rèn theo kỹ thuật gấp xong rồi dập (folded) đến ... 2,000 lần; trước khi được đúc thành kiếm vào giai trình sau cùng nhất! Theo lịch sử samurai của Nhật, thì kiếm sĩ Miyamoto Musashi (1584-1645) có lẽ là người kiếm sĩ có tiếng "vô địch" của họ. Ông Musashi sống trong triều đại Tokugawa (tương đương với đầu thời Trịnh-Nguyễn phân tranh ở xứ ta); ông đã hạ gục hàng trăm kiếm sĩ Samurai khác, và sau nầy ông mở trường dạy kiếm thuật, đồng thời ông cũng viết sách về cách chiêu kiếm bí hiểm theo dạng "binh thư chiến pháp" của Tôn Tử, mà đến nay người Nhật vẫn còn đọc.
Trường Kiếm Katana
Bí Bếp có một người bạn trà, cô nầy chính dòng Samurai, là cháu ngoại đích tôn của một cựu đại sứ Nhật ở Triều Tiên (tương đương với Thống Đốc vì Nhật từng đô hộ Triều Tiên trước thế chiến thứ hai); Cô Nhật nầy được huấn luyện tất cả các bộ môn văn hóa, nghệ thuật cổ truyền; ông ngoại của cô ta cũng là một chuyên gia nghiên cứu trà cụ; Bí Bếp đã xem được bốn tập sách ông viết bằng tay, có họa hình mà thư pháp quả là "rồng bay phượng múa"! Người cha chồng của cô Nhật nầy làm một giáo sư kinh tế của trường đại học Washington, mà ông chuyên sưu tập kiếm Samurai trong suốt thời gian ông làm việc ở Nhật sau đệ nhị thế chiến; Bí Bếp đã có dịp chiêm ngưỡng những bộ kiếm vô giá của ông (người đã quá cố; để lại cho vợ chồng cô Nhật nầy); Họ giữ kiếm rất kỹ lưỡng, không bao giờ họ sờ vào lưỡi kiếm bằng tay không, vì mồ hôi từ tay người có chất muối, có thể làm rỉ mặt kiếm, theo thời gian, nếu mình lau không sạch vết tay bẩn! Bí Bếp chưa có dịp học cả 36 thế kiếm Nhật căn bản, nhưng có một người bạn từ lò Hồng Gia Phái ở Santa Ana có chỉ Bí Bếp 6 thế căn bản; chỉ tập sáu thế đâm, chém, chặt .. nầy mà thành thục, nó cũng sẽ biến hóa không lường đặng!
Đoản Kiếm Wakazashi
Tản mạn về đao kiếm, mà không nhắc đến đao kiếm của cha ông chúng ta là điều thiếu sót khó bỏ qua đặng! Tổ tiên người Việt cũng đã nắm vững kỹ thuật luyện kim cùng lúc, hay trước cả người Hoa chứ không thua họ. Bằng chứng văn minh Đông Sơn vẫn còn đó! Nhưng sau cả ngàn năm Bắc Thuộc, tổ tiên chúng ta đã dành được độc lập từ thế kỹ thứ 10, mà bao danh tướng như Lý Thường Kiệt chinh bắc, Trần Hưng Đạo phạt Nguyên, Nguyễn Huệ đuổi quân Thanh, v.v. đã làm vỡ mặt quân thù Bắc Phương bao lần; thắng được hùng binh của họ thì võ thuật, chiến lược, và vũ khí bao gồm đao kiếm của người Việt không thể thua sút họ, mà phải bằng hoặc hơn, mới thắng được giặc!
Bản Họa Vũ Khí Cổ Bằng Đồng Của Việt Nam Từ Báo Đại Lục!
Suốt triều nhà Lý chuyễn sang nhà Trần, nước Việt có thời gian tương đối yên ổn nhất để bình định và phát triễn đủ phương diện từ kinh tế, văn hóa, xã hội, cho đến quân sự; Vào khoảng thời đại nhà Lý đến nhà Trần (thế kỹ thứ 10 - 15); VN có non 400 năm liền được độc lập hoàn toàn trong lúc chính Trung Hoa (thời nhà Tống đang lúc bị suy đồi và xâm chiếm bởi ngoại Mông); nước Việt cũng là nơi tạm cư cho hàng ngàn quan quân nhà Tống (lánh nạn Mông Cổ), mà sử sách cũng ghi có những đoàn quân Tống đã góp công phần nào trong bao lần đánh bại quân Nguyên.
Đao Việt Nam
Một Trường Kiếm Của Việt Nam
Theo quá trình lịch sử thì đao kiếm của Việt Nam được trui luyện có sự kết hợp của kỹ thuật từ Trung Hoa và các nước láng giềng như Thái Lan, Chiêm Thành (khi họ chưa bị sát nhập)! Dựa theo huyền thoại của Việt Sử thì có một người dân chài tên Lê Thân, kéo lên một mẻ lưới khá nặng, trong lưới chả gì ngoài một thanh kiếm có khắc chữ "Kiếm Tri Thiên Mệnh"; ông ta mang biếu thanh bảo kiếm trên tặng Lê Lợi để đánh đuổi quân Minh (?); Sau mười năm khởi nghĩa, Bình Định Vương đã thành công và lên ngôi vua; trong một buổi du thuyền trên hồ ngoài thành Thăng Long, thần kim quy nỗi lên đòi lại bảo kiếm và nhà Vua vâng lời hoàn lại kiếm thần; từ đó huyền thoại Hồ Hoàn Kiếm đã đi vào lịch sử!
Trường Kiếm Việt Nam
Tây Sơn Kiếm Trước Bàn Thờ Tổ