Kissinger-Những biên bản hội đàm tuyệt mật chưa công bố

[SaoVang]

Kít-sinh-gơ: Còn giữa các Ngài với chúng tôi, cho dù có chỉ trích nhau, chúng tôi vẫn có sự phối hợp hành động với các Ngài, và chúng tôi không bao giờ tham gia vào chính sách nhằm cô lập các Ngài. Còn về quan hệ với Nhật Bản và châu Âu, chúng tôi đồng ý hợp tác với họ trong những vấn đề cơ bản. Hiện nay, lực lượng lãnh đạo ở châu Âu là rất yếu.

Mao Chủ tịch: Họ không gắn được với nhau trong quan hệ.

Kít-sinh-gơ: Họ không biết đoàn kết và cũng không có tầm nhìn xa. Khi đứng trước nguy cơ, họ mong khắc phục được nhưng lại không cần tới nỗ lực của bản thân.

Thủ tướng Chu: Tôi đã từng nói với Tiến sĩ Kít-sinh-gơ trong thực tế, các Ngài đã giúp đỡ Pom-pi-đu

Mao Chủ tịch: Đúng là trong thực tế.

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi đã có cố gắng lớn nhất. Chúng tôi sẽ còn làm nhiều hơn nữa.

Mao Chủ tịch: (dùng tay ra hiệu) Hiện nay, ông Pom-pi đu đang bị đe dọa. Đảng Cộng sản đang chống lại ông ta mạnh mẽ.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, họ đang liên hợp với nhau.

Mao Chủ tịch: (Chỉ Kít-sinh-gơ ) Họ liên hợp với nhau. Liên Xô muốn đưa Đảng Cộng sản vào Chính phủ. Tôi không thích Đảng Cộng sản của họ cũng như không thích đảng Cộng hoà của các Ngài. Tôi thích Ngài, chứ không phải thích Đảng Cộng hoà của các Ngài (cười).

Ở phương Tây, chính sách ngoại giao trong lịch sử của các Ngài đã mang lại chiến tranh. Ví dụ như trong thế chiến thứ hai, các Ngài đều bắt đầu bằng cách thúc đẩy Đức giao chiến với Nga.

Kít-sinh-gơ: Nhưng, thúc đẩy Trung Quốc giao chiến với Nga không phải là chính sách của chúng tôi. Bởi đối với chúng tôi, nguy cơ nổ ra chiến tranh ở Trung Quốc lớn như nguy cơ nổ ra chiến tranh ở châu Âu.

Mao Chủ tịch: (Sau khi lời của Kít-sinh-gơ được phiên dịch, Mao vừa nói vừa đếm đầu ngón tay. Phiên dịch Đường dịch xong lời Kít-sinh-gơ, chuyển sang lời dịch của Mao.)

Tôi muốn nói: có phải hiện nay các Ngài thúc đẩy Tây Đức ký Hiệp định hoà bình với Liên Xô, sau đó thúc đẩy Liên Xô đông tiến. Tôi nghi ngờ rằng, cả châu Âu đều có tư tưởng như vậy, đó là thúc đẩy Liên Xô đông tiến, chủ yếu là nhằm đối phó với chúng tôi, cũng là đối phó với Nhật Bản, và cũng có khả năng đối phó với các Ngài ở Thái Bình dương và Ấn Độ dương.

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi không tán thành một chính sách như vậy. Chúng tôi thích Đảng chống đối ở Đức sẽ không thi hành chính sách như vậy

(Mao Chủ tịch châm thuốc đưa cho Tiến sĩ Kít-sinh-gơ và tướng Lốt, nhưng cả hai cảm ơn và không hút)

Mao Chủ tịch: Đúng, đó cũng là cảm nhận của chúng tôi. Chúng tôi cũng ủng hộ Đảng chống đối ở Đức.

Kít-sinh-gơ: Nhưng hành động của họ là ngu xuẩn.

Mao Chủ tịch: Đúng, họ đã thất bại. Cả châu Âu đang tính chuyện hoà bình.

Thủ tướng Chu: Lãnh đạo của họ đã tạo ra ảo tưởng về một nền hoà bình.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, nhưng chúng tôi đang tăng cường phòng ngự ở châu Âu với khả năng lớn nhất. Chúng tôi giữ lại quân đội của chúng tôi ở châu Âu.

Mao Chủ tịch: Thế thì tốt!

Kít-sinh-gơ: Bốn năm tới, chúng tôi không có kế hoạch giảm quân quy mô lớn ở châu Âu.

Thủ tướng Chu: Về giảm quân, Ngài chả đã từng nói giảm nhiều nhất là từ 10% đến 15%.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy.

[SaoVang]

Mao Chủ tịch: Có bao nhiêu quân Mỹ ở châu Âu? Có lẽ chủ yếu là lực lượng tên lửa.

Thủ tướng Chu: Tính cả vùng Địa Trung Hải, có khoảng 300 ngàn đến 380 ngàn.

Mao Chủ tịch: Chắc không tính vùng Vịnh.

Kít-sinh-gơ: Không tính vùng Vịnh, ở phần trung tâm châu Âu có khoảng 275 ngàn, không tính hạm đội 16 ở Địa Trung Hải.

Mao Chủ tịch: Như vậy lực lượng của các Ngài triển khai ở châu Á và Thái Bình dương quá phân tán. Các Ngài còn có quân đội ở Nam Triều Tiên. Chúng tôi nghe nói có khoảng 300 ngàn.

Kít-sinh-gơ : Khoảng 400 ngàn.

Mao Chủ tịch: Khoảng 8 đến 9 ngàn đứng bên cạnh Tưởng Giới Thạch.

Chu Ân Lai: Tại Đài Loan.

Mao Chủ tịch : Nói như vậy ở Nhật Bản có hai lực lượng, 40 ngàn đóng ở O-ki-na-oa, 20 đến 30 ngàn đóng trên đất Nhật. Tôi không rõ ở Phi-lip-pin là bao nhiêu. Hiện nay ở Việt Nam các Ngài có khoảng hơn 10 ngàn quân một chút.

Kít-sinh-gơ : Nhưng sẽ rút toàn bộ về nước.

Mao Chủ tịch: Đúng, tôi nghe nói các Ngài còn 40 ngàn quân ở Đài Loan.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, nhưng lực lượng mà Chủ tịch đề cập chủ yếu là không quân. Với họ không thể tính bằng số lượng.

Mao Chủ tịch: Các Ngài còn lực lượng lục quân, ví dụ như ở Nam Triều Tiên.

Kít-sinh-gơ: ở Nam Triều Tiên, chúng tôi có lực lượng lục quân. Bắt đầu có từ thời kỳ Tru-man. Vì vậy, chúng tôi đã không đến dự một lễ kỷ niệm về Tru-man do Ngài tổ chức (cười).

Kít-sinh-gơ: Còn sau này chúng tôi sẽ đến dự, một khi các Ngài có cơ quan liên lạc tại Oa-sinh-tơn.

Thủ tướng Chu: Các Ngài đã tổ chức xong lễ kỷ niệm về Đa-lét và Giôn-sơn rồi (Mao và Chu cười). Tôi phát hiện Ngài bị khản tiếng, ngày mai Ngài nên nghỉ một ngày. Tại sao Ngài lại muốn trao đổi với chúng tôi nhiều như vậy

Kít-sinh-gơ: Bởi vì chúng tôi và các Ngài đều hiểu được hành động mà chúng ta cần và sẽ thực hiện là rất quản trọng. Chúng tôi luôn nói với Thủ tướng kế hoạch của chúng tôi ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới, như vậy các Ngài sẽ hiểu được mỗi hành động mà chúng tôi thực hiện.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, khi qua Nhật Bản, các Ngài nên trao đổi với họ nhiều hơn. Các Ngài mới trao đổi với họ có 01 ngày, như vậy là không nể mặt họ rồi.

Kít-sinh-gơ: Thưa Ngài Chủ tịch, chúng tôi mong rằng trọng tâm của chuyến đi này là đối thoại với Bắc Kinh. Tôi sẽ có chuyến thăm riêng Nhật Bản.

Mao Chủ tịch: Tốt, hơn nữa phải nói rõ với họ về Liên Xô, Ngài có biết cảm nhận của Nhật đối với Liên Xô là không tốt đẹp?

Kít-sinh-gơ: Họ rất mâu thuẫn với nhau.

[SaoVang]

Mao Chủ tịch: (ra hiệu) Nói tóm lại, trong thế chiến thứ hai, Thủ tướng Na-ka-sô-nê nói với Thủ tướng của chúng tôi rằng, các điều mà Liên Xô làm là rút luôn cái ghế dưới chân đang treo cổ tự tử.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy,.

Mao Chủ tịch: Điều đó có nghĩa họ không bắn một phát súng nào, nhưng lại cướp được nhiều đất đai (Chu Ân Lai che miệng cười). Họ đã chiếm nước Cộng hoà Nhân dân Mông Cổ, cướp đi một nửa Tân Cương. Đó là cái gọi là "ảnh hưởng toàn cầu”. Đất đai phía đông bắc cũng nằm trong cái mà họ gọi là "ảnh hưởng toàn cầu”.

Kít-sinh-gơ: Họ còn mang đi tất cả công nghiệp ở đó.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy. Họ cướp đi Đảo Sa-kha-lin (Mao và Chu trao đổi riêng). Tôi đang tra tự điển xem tên dịch Trung văn gọi là gì?

Kít-sinh-gơ: Nhật Bản đã bị lôi kéo bởi lợi ích kinh tế của họ ở Nga.

Mao Chủ tịch: (gật đầu) Họ cũng muốn đoạt một số thứ ở đây.

Kít-sinh-gơ: Nhưng chúng tôi sẽ thúc đẩy làm cho quan hệ giữa Nhật với chúng tôi mật thiết hơn. Chúng tôi mong rằng họ giữ được quan hệ tốt hơn với các Ngài, như vậy hay hơn.

Kít-sinh-gơ: Nếu Nhật và Liên Xô lập mối quan hệ chính trị chặt chẽ, sẽ là điều rất nguy hiểm.

Mao Chủ tịch: Xem ra không có khả năng xảy ra điều đó

Thủ tướng Chu: Tương lai cũng không phải là tốt đẹp.

Mao Chủ tịch: ở đó, chúng ta có thể làm một số việc.

Kít-sinh-gơ: Liên Xô có đưa ra đề nghị, nhưng người Nhật không trả lời. Họ đòi Mát-xcơ-va mời Ngoại trưởng O-ki-ra thăm Liên Xô.

Thủ tướng Chu: Đúng vậy, vào 6 tháng cuối năm.

Kít-sinh-gơ : Năm nay.

Thủ tướng Chu: Xem ra trong vấn đề này, O-ki-ra nhận rõ Liên Xô hơn bất cứ ai. Nhưng là Ngoại trưởng Nhật Bản, ông ta vẫn chưa hiểu rõ một vấn đề.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy.

Thủ tướng Chu: Đó là chủ nghĩa quan liêu như Ngài định nghĩa.

Kít-sinh-gơ: Tôi đang chuẩn bị trao đổi với Ngài về vấn đề này.

Thủ tướng Chu: (nói với Mao) Chúng tôi đã quyết định, ngoài việc lập cơ quan liên lạc ở thủ đô hai nước, còn phải giữ mối liên lạc giữa Hoàng Hoa và Nhà Trắng.

[SaoVang]

Mao Chủ tịch: (nói với Chu) Thế trọng tâm đặt ở đâu?

Thủ tướng Chu: Văn phòng liên lạc chỉ giải quyết mối quan hệ quốc tế qua lại. Còn đối với chuyện tối mật hoặc vụ việc đột xuất sẽ giải quyết qua kênh của Đại sứ Hoàng Hoa, chứ không qua văn phòng liên lạc.

Mao Chủ tịch: Hoàng Hoa gặp xui rồi. (Chu cười) Đại sứ Hoàng làm việc rất tốt ở chỗ các Ngài, nhưng ông ta bị chẹo vai trên đường trở về Thượng Hải.

Kít-sinh-gơ :Khi Đại sứ về, chúng tôi sẽ mời bác sĩ khám cho ông ta.

Mao Chủ tịch: Tốt! (Chu cười) Hoá ra ông ta ở chỗ các Ngài an toàn hơn, nhưng về Thượng Hải lại bị đau. Qua bầu không khí lần trước, khi Tổng thống các Ngài tiếp đoàn xiếc của chúng tôi, tôi cho rằng vấn đề Việt Nam sẽ được giải quyết. Có tin đồn Ngài cũng đau bệnh (cười), các quý cô có mặt tại đây đều không hài lòng với tin đồn này. (cười) quý cô nói rằng Tiến sĩ mà đau bệnh, thì chúng ta không thể làm việc được.

Kít-sinh-gơ: Không chỉ là Trung Quốc.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, cả hệ thống sẽ đổ sập như quân bài Đô-mi-nô.

Kít-sinh-gơ: Đó chỉ là suy đoán của giới báo chí.

Mao Chủ tịch: Chỉ là suy đoán ư?

Kít-sinh-gơ: Chỉ là suy đoán!

Mao Chủ tịch: Không có lý do nào khác ư?

Kít-sinh-gơ: Không có lý do nào khác, nhưng thực tế ngược lại. chúng tôi có khả năng cấm Ngài vào những khu vực then chốt.

Mao Chủ tịch: (gật đầu) Tổng thống các Ngài nói các Ngài đang đề đạt một số sự việc, ví như đưa Trường Thành của Trung Quốc sang Mỹ, để lập hàng rào buôn bán.

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi cần một hàng rào buôn bán thấp hơn.

Mao Chủ tịch: Muốn hạ thấp hàng rào ư? Làm như vậy các Ngài muốn doạ dân chúng. Ngài nói, các Ngài sẽ lập hàng rào thuế quan và phi thuế quan, như vậy có thể đe doạ châu Âu và Nhật Bản.

Kít-sinh-gơ: Một phần thôi. Chúng tôi đang đề nghị Quốc hội thông qua dự án luật buôn bán cho phép chúng tôi có quyền nâng cao hoặc hạ thấp thuế quan mà không cần sự đồng ý của Quốc hội. Nhưng khi chúng tôi đề nghị hạ thấp thuế quan xuống thì bị Quốc hội bác bỏ (Chu cười) đó là nguyên nhân tại sao chúng tôi đòi để ngành hành pháp có quyền tự điều chỉnh thuế quan

Mao Chủ tịch: Nếu Quốc hội không đồng ý thì làm thế nào?

Kít-sinh-gơ: Tôi nghĩ không thể có chuyện đó. Đó là một chiến dịch rất khó khăn. Nhưng chúng tôi nắm chắc phần thắng trong tay. Chúng tôi nêu ra bằng lời lẽ bình thường. Chúng tôi có thể thay đổi định kiến lâu nay về Trung Quốc.

Mao Chủ tịch: Buôn bán hiện nay giữa hai nước chúng ta ít tới mức thảm hại. Nhưng đang từng bước tăng lên. Ngài biết đấy, Trung Quốc là một nước rất nghèo, chúng tôi không có nhiều thứ. Chúng tôi chỉ có thừa phụ nữ thôi (cười).

Kít-sinh-gơ: Cái đó lại không cần hải quan hoặc thuế quan.

Mao Chủ tịch: Nếu các Ngài cần, chúng tôi có thể cấp cho các Ngài với con số hàng chục ngàn. (cười)

Chu Ân Lai: Tất nhiên là trên cơ sở tự nguyện.

Kít-sinh-gơ: Lợi ích trong buôn bán giữa chúng tôi với Trung Quốc không phải là hàng hoá: Xây dựng mối quan hệ chính trị mà chúng tôi cần mới là lợi ích của chúng tôi.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy.

[SaoVang]

Kít-sinh-gơ: Đó chính là linh hồn trong cuộc đàm phán mà chúng ta đang tiến hành.

Mao Chủ tịch: Tôi đã từng trao đổi với một người bạn nước ngoài, (phiên dịch trao đổi riêng với Mao) tôi nói, chúng ta cần vẽ một đường chuẩn-Mỹ-Nhật-Pa-kit-xtan-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu.

Kít-sinh-gơ: Ý kiến của chúng tôi rất giống các Ngài. Ngài có thể đọc trên báo về tin ông Héc-mút được cử đến Iran. Một số dư luận hoài nghi cho rằng việc đó, sẽ có tác động tới vị trí của tôi. Trên thực tế, chúng tôi cử ông Héc-mút đi Iran để cai quản Thổ-Nhĩ-Kỳ, Iran, Pa-kit-xtan và Péc-xích, bởi ông ta đã có quá trình làm việc ở đó. Chúng tôi cần một người tin cậy được cắm ở đó, hiểu biết được công việc phức tạp sẽ phải làm (Mao châm thuốc hút) Chúng tôi trao cho ông ta quyền giải quyết công việc ở các nước đó, tuy nhiên vẫn chưa công bố công khai.

Mao Chủ tịch: Về những việc này, chúng tôi chưa hiểu được tình hình nước Mỹ các Ngài ví dụ như một số vụ việc xảy ra trong nước các Ngài, một số việc liên quan đến chính sách ngoại giao, chúng tôi không hiểu. Có thể chúng tôi sẽ học thêm chút gì đó trong nhiệm kỳ 4 năm tới của Ngài.

Kít-sinh-gơ: Tôi từng nói với Thủ tướng về phương thức hành vi trực tiếp của các ngài, có lẽ các Ngài hơn chúng tôi, hoặc mang màu sắc anh hùng hơn. Do tình hình trong nước, có lúc chúng tôi buộc phải có phương thức phức tạp hơn.

(Mao thắc mắc về lời dịch, tiểu thư Đường dịch lại chữ "phương thức hành vi").

Nhưng xuất phát từ mục tiêu cơ bản, chúng tôi kiên quyết thực hiện hành vi của chúng tôi không tính đến dư luận công chúng. Nếu có nguy cơ thật sự phát triển, hoặc thế lực bá quyền có ý đồ trỗi dậy, tôi khẳng định là sẽ ngăn chặn chúng ở bất cứ nơi nào. Như lời Tổng thống đã nói với Chủ tịch, tất cả đều xuất phát từ lợi ích của chúng ta, không thể hữu nghị đối với tất cả mọi người.

Mao Chủ tịch: Đó là lời nói thật.

Kít-sinh-gơ: Đó là lập trường của chúng tôi.

Mao Chủ tịch: Chúng ta có thể lập một hội đồng để nghiên cứu vấn đề này. Đó là chuyến thăm của Ngài tới Trung Quốc để tìm cách giải quyết vấn đề dân số (cười).

Kít-sinh-gơ: Chúng ta sẽ nghiên cứu vấn đề bố trí sắp xếp.

Mao Chủ tịch: Nếu chúng tôi để họ (phụ nữ) đi, tôi nghĩ họ sẽ bằng lòng.

Thủ tướng Chu: Chưa chắc.

Mao Chủ tịch: Do họ có tư tưởng phong kiến, chủ nghĩa đại dân tộc.

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi khẳng định sẽ tiếp nhận họ

Mao Chủ tịch: Người Trung Quốc hay bài ngoại. Nói ví dụ: Nước các Ngài có thể thu nhận người của rất nhiều quốc gia, nhưng ở Trung Quốc Ngài thấy đấy có bao nhiêu người nước ngoài.

Thủ tướng Chu: Rất ít.

Kít-sinh-gơ: Rất ít.

Mao Chủ tịch: ở nước Mỹ của các Ngài có 600 ngàn người Trung Quốc, còn ở đây chúng tôi chỉ có 60 người Mỹ. Tôi sẵn sàng nghiên cứu vấn đề này, tuy rằng chưa hiểu được nguyên nhân của vấn đề.

Tiểu thư Đường. Vợ Ngài Lốt là người Trung Quốc

Mao Chủ tịch: ô?

Lốt : Đúng vậy.

[SaoVang]

Mao Chủ tịch: Tôi từng nghiên cứu vấn đề này. Tôi không hiểu tại sao người Trung Quốc lại không thích Ấn Độ. Còn người Nhật, con số không nhiều. Có một số người thuộc chủng tộc khác, họ đã lập gia đình và định cư.

Kít-sinh-gơ: Tất nhiên, quá trình các Ngài bắt tay với người nước ngoài cũng không suôn sẻ.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, có nguyên nhân của nó. Một trăm năm qua, vào Trung Quốc chủ yếu là liên quân 8 nước, sau đó là Nhật Bản trong phong trào Nghĩa hoà đoàn. Nhật Bản chiếm đóng Trung Quốc 13 năm với phần lớn đất đai. Trong quá khứ, lực lượng liên quân, kẻ xâm lược ngoại bang không chỉ chiếm đóng lãnh thổ Trung Quốc, mà còn đòi Trung Quốc bồi thường

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, còn quyền tự trị đối ngoại theo pháp luật.

Mao Chủ tịch: Trong quan hệ với Nhật Bản hiện nay, chúng tôi không đòi họ bồi thường vì sẽ làm tăng thêm gánh nặng của nhân dân. Chuyện bồi thường khó tính lắm, có ai đủ sức mà đi làm việc này.

Hơn nữa chỉ bằng cách này mới làm cho nhân dân chúng tôi từ thù địch chuyển sang hoà hoãn. Giải quyết mối quan hệ thù địch giữa Trung Quốc với Nhật Bản khó khăn hơn nhiều so với vấn đề quan hệ giữa chúng tôi với các Ngài.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, dù sao nhân dân Mỹ không có ý thù địch với nhân dân Trung Quốc, mà còn có cảm tình. Hiện nay, giữa chúng ta chỉ còn lại vấn đề lộ trình (chủ tịch gật đầu). Vấn đề này sang năm chúng ta sẽ giải quyết. Nhưng có một lợi ích to lớn ở khu vực đang chuyển động.

Mao Chủ tịch: Thế ư?

Kít-sinh-gơ : Giữa Trung Quốc và Mỹ.

Mao Chủ tịch: Ngài nói lợi ích to lớn ở khu vực là gì? Là Đài Loan ư?

Kít-sinh-gơ: Có liên quan tới một quốc gia có ý đồ

Mao Chủ tịch: Ngài ám chỉ Liên Xô.

Kít-sinh-gơ: Tôi nói Liên Xô.

Thủ tướng Chu: Tiểu thư Thẩm hiểu ý Ngài.

Mao Chủ tịch: (Nhìn tiểu thư Thẩm) Người Trung Quốc tinh thông tiếng Anh (nhìn sang Chu) Cô ta là ai?

Chu Ân Lai: Tiểu thư Tác Vân phiên dịch

Mao Chủ tịch: (Chu cười) Hôm nay tôi có nhiều lời dại miệng. Vì vậy tôi thiết tha mong chị em phụ nữ Trung Quốc tha thứ cho tôi.

Kít-sinh-gơ: Xem ra rất hấp dẫn đối với tình hình ở Mỹ (Mao và Thẩm cười).

Mao Chủ tịch: Nếu chúng tôi với các Ngài thành lập văn phòng liên lạc, thì các Ngài cần tiểu thư Đường, hay tiểu thư Thẩm?

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi sẽ giải quyết việc này qua kênh của Đại sứ Hoàng Hoa.

Mao Chủ tịch: Chúng tôi có quá ít phiên dịch.

Kít-sinh-gơ: Nhưng họ làm việc rất giỏi. Tôi cũng đã từng gặp họ.

Mao Chủ tịch: Những phiên dịch mà Ngài từng gặp và tuyệt đại đa số phiên dịch đang làm việc trong các tổ chức có độ tuổi từ 20 đến 30. Một khi trở nên già thì họ không thể phiên dịch tốt như vậy.

Thủ tướng Chu: Chúng ta cần gửi người ra nước ngoài.

Mao Chủ tịch: chúng ta phải đưa các cháu bằng ngần này (ra hiệu chiều cao), không nên quá lớn tuổi.

Kít-sinh-gơ : Chúng ta có thể chuẩn bị cho nội dung trao đổi. Như vậy, các Ngài có thể đưa học sinh sang Mỹ.

[SaoVang]

Mao Chủ tịch : Nếu trong 100 học sinh có 10 cháu học thành công ngoại ngữ thì đã là một thành tích khá rồi. Trường hợp có mấy chục cháu trong đó không muốn về nước, ví dụ như các cháu gái muốn ở lại nước Mỹ cũng không có vấn đề gì. Bởi người Mỹ các Ngài không bài ngoại như người Trung Quốc. Trước đây người Trung Quốc đi nước ngoài, nhưng vẫn không chịu học ngoại ngữ. (nhìn sang phía tiểu thư Đường). Ông bà nội cô ta nhất quyết không chịu học tiếng Anh. Họ rất bảo thủ. Ngài có biết không, người Trung Quốc là chúa bảo thủ và cố chấp, lớp người Hoa lớn tuổi ở nước ngoài không nói tiếng địa phương nơi họ ở mà vẫn nơi tiếp Trung Quốc. Nhưng đến thế hệ trẻ thì thay đổi rồi.

Kít-sinh-gơ: ở Mỹ, tất cả hoặc đại bộ phận người Hoa nói tiếng Anh.

Thủ tướng Chu: Đó là lớp trẻ. Thế hệ thứ nhất họ không học tiếng địa phương. Có một người Trung Quốc cư trú nhiều năm ở nước ngoài đã trở về nước khi đã già, năm 50, bà ta tạ thế ở tuổi 90. Bà ta có chân trong Chính phủ Trung Quốc, nhưng bà ta không nói một câu tiếng Anh, là người Quảng Châu, con người cực kỳ bảo thủ.

Kít-sinh-gơ: Nền văn hoá Trung Quốc rất đặc biệt, nên khó chấp nhận nền văn hoá khác.

Mao Chủ tịch: Ngôn ngữ của người Trung Quốc cũng khá, nhưng tính cách của người Trung Quốc thì không hay lắm.

Thủ tướng Chu: Hán ngữ rất khó học.

Mao Chủ tịch: Hán ngữ diễn đạt bằng ngôn ngữ và diễn đạt bằng văn bản có nhiều mâu thuẫn, bởi ngôn ngữ nói là đơn âm tiết, còn ngôn ngữ viết lại là các ký hiệu tượng trưng.

Thủ tướng Chu: Trước tiên chúng tôi chuẩn hoá ngôn ngữ nói.

Mao Chủ tịch: (Ra hiệu chỉ về các cuốn sách của ông ta) Nếu Liên Xô ném bom giết sạch những người từ 30 tuổi trở lên, thì có lẽ giúp chúng tôi giải quyết được vấn đề này. Bởi những người già như tôi thì không học Hán ngữ nữa. Tôi học ngoại ngữ, phần lớn sách của chúng tôi là Hán ngữ. Tất cả sách đều là Hán ngữ.

Kít-sinh-gơ: Hiện nay Chủ tịch đang học tiếng Anh.

Mao Chủ tịch: Tôi cũng nghe người ta nói về tôi đang học tiếng Anh. Tôi không quan tâm đến tin đồn đó. Tôi chỉ biết qua mấy chữ cái tiếng Anh. Về ngữ pháp thì không hiểu.

Phiên dịch Đường: Chủ tịch sáng tạo ra một từ tiếng Anh.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, tôi đang tạo ra một từ tiếng Anh ngắn "Paper tiger" (con hổ giấy)

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy? "Con hổ giấy". Đó là dành cho chúng tôi (cười)

Mao Chủ tịch: Nhưng ông là người Đức đến từ Đức. Hiện nay người Đức các Ngài không gặp may, bởi đều bị đánh bại trong hai cuộc chiến tranh thế giới.

Kít-sinh-gơ: Nước Đức đòi quá nhiều, lại bất cập trong khả năng và tài nguyên.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, trong chiến tranh, lực lượng quân sự Đức lại bị dàn mỏng. Ví dụ như trong cuộc tấn công Liên Xô. Nếu muốn tấn công thì chỉ cần đánh một hơi. Đằng này, Đức lại chia thành 3 mũi. Tháng 6 bắt đầu tấn công nhưng đến mùa đông thì giữ không nổi bởi trời quá rét. Tại sao người châu Âu lại sợ rét?

[SaoVang]

Kít-sinh-gơ: Người Đức không chuẩn bị cho đánh lâu dài. Trong thực tế mãi đến năm 1943, Đức mới điều động lực lượng quân sự. Tôi tán thành quan điểm của Chủ tịch. Nếu họ cứ tập trung nỗ lực vào mặt trận tiến quân thì nhất định thắng lợi, cho dù họ phân tán quân lực và chỉ cách Mát-xcơ-va 10km (Mao châm điếu thuốc khác)

Mao Chủ tịch: Lẽ ra họ không nên tấn công Mát-xcơ-va và Ki-ép, mà nên lấy Lê-nin-grát làm bước tiến công đầu tiên. Ngoài ra một sai lầm nữa về chiến lược là không vượt biển ngay sau khi đánh chiếm Đôn-kiếc.

Kít-sinh-gơ: Đánh chiếm Đôn-kiếc?

Mao Chủ tịch : Họ hoàn toàn không có chuẩn bị.

Kít-sinh-gơ: Hít-le là một kẻ theo chủ nghĩa lãng mạn, hắn yêu nước Anh đến mức lạ lùng.

Mao Chủ tịch : Thế sao Hít-le lại không đến đó. Bởi nước Anh lúc đó không có quân đội.

Kít-sinh-gơ: Nếu quả Đức vượt eo biển đổ bộ vào Anh, tôi cho rằng, lúc đó ở Anh chỉ có một lực lượng quân đội mà thôi.

Thủ tướng Chu: Thật vậy sao?

Kít-sinh-gơ: Đúng như vậy.

Thủ tướng Chu: ở Đức, ông An-tô-ni I-đên có nói với tôi rằng trong quân đội Chính phủ Sớc-sin có vị Bộ trưởng nói, nếu lúc đó Hít-le vượt qua eo biển thì họ không gặp bất cứ một lực lượng quân sự nào kháng cự, bởi tất cả lực lượng đã rút đi. Đến khi cần phải đối phó với người Đức khi họ vượt biển thì Sớc-sin không có quân đội trong tay. Họ chỉ còn biết tổ chức lực lượng cảnh sát để bảo vệ ven biển. Nếu đúng người Đức vượt biển, thì người Anh không có khả năng chống cự.

Kít-sinh-gơ: Đó cũng là sức mạnh của người lãnh đạo anh dũng can trường, bởi bằng cách sử dụng ma lực của mình, Sớc-sin đã tạo ra một sức mạnh lớn hơn nhiều trong thực tế.

Mao Chủ tịch: Thực ra, lúc đó họ không có khả năng kháng cự.

Thủ tướng Chu: Bởi thế, Hít-le mới có tình cảm lãng mạn về nước Anh.

Kít-sinh-gơ: Tôi cho rằng, Hít-le là kẻ cuồng nhiệt cực đoan. Nhưng quả thật hắn có chút tình cảm với nước Anh .

Mao Chủ tịch: Tôi tưởng Hít-le đến từ khu vực Đông En-bơ.

Kít-sinh-gơ: Từ Áo.

Thủ tướng Chu: Hắn là một binh sĩ trong chiến tranh.

Kít-sinh-gơ: Hắn gia nhập quân đội Đức, nhưng hắn là người Áo.

Thủ tướng Chu: Đến từ sông Đa-nuýp. Hắn vạch ra sách lược một cách nghệ thuật, nhưng phi chiến lược. Hắn dựa vào trí tưởng tượng, mà không có một kế hoạch tổng thể.

Mao Chủ tịch: Tại sao quân đội Đức lại coi trọng hắn như vậy?

Kít-sinh-gơ: Có thể người Đức là những người mang chút màu sắc lãng mạn, và bởi Hít-le khẳng định được cá tính rất độc đáo của mình.

Mao Chủ tịch: Kết quả là dân tộc Đức bị hạ nhục trong thế chiến lần thứ nhất.

Kít-sinh-gơ: Đúng vậy, có thể đây là nguyên nhân rất quan trọng.

Mao Chủ tịch: Nếu người Nga muốn tấn công chúng tôi thì bây giờ tôi có thể nói ngay với Ngài, chiến lược mà chúng tôi thực hiện là đánh du kích và đánh lâu dài. Chúng tôi có thể điều khiển họ đi đâu, đến đâu (Chu cười). Họ muốn vào lưu vực Hoàng Hà ư? Tốt, tốt lắm (cười). Còn nếu họ muốn vào sâu lưu vực Trường Giang ư? Cũng không tồi.

[SaoVang]

Kít-sinh-gơ: Nhưng nếu họ chỉ cho máy bay đi ném bom, mà không đưa quân sang thì sao (cười).

Mao Chủ tịch: Chúng tôi làm thế nào ư? Có lẽ Ngài nên lập một hội đồng để nghiên cứu vấn đề này. Chúng tôi sẽ để họ đánh trước, sau đó họ sẽ mất một số lượng khổng lồ về tài nguyên. Họ nói, họ là Chủ nghĩa xã hội, chúng tôi cũng là Chủ nghĩa xã hội, như vậy thành ra chủ nghĩa xã hội đánh Chủ nghĩa xã hội.

Kít-sinh-gơ: Nếu họ tấn công Trung Quốc, chúng tôi khẳng định sẽ chống lại họ với tất cả lực lượng của mình.

Mao Chủ tịch: Nhưng, nhân dân các Ngài chưa tỉnh ngộ. Châu Âu và các Ngài sẽ cho rằng nếu tai hoạ giáng lên đầu Trung Quốc là tốt.

Kít-sinh-gơ: Người châu Âu nghĩ sao, tôi không thể đoán được. Tất nhiên, dù sao thì họ không phải muốn làm gì thì làm. (Mao Chủ tịch mời trà Kít-sinh-gơ và Lốt) Chúng tôi cho rằng, nếu Liên Xô chiếm được Trung Quốc sẽ tàn phá an ninh tất cả các nước khác, khiến họ bị
cô lập.

Mao Chủ tịch: (cười) Làm sao có chuyện đó, không thể có chuyện đó được. Bởi các Ngài đã từng bị lún ngập trong cảnh khốn đốn tại Việt Nam với bao khó khăn. Các Ngài cũng sẽ cảm nhận được tình hình nếu Liên Xô bị lún chân tại Trung Quốc.

Kít-sinh-gơ: Liên Xô ư?

Đường phiên dịch: Liên Xô.

Mao Chủ tịch: Lúc đó, các Ngài sẽ để Liên Xô lún ngập trong khốn đốn tại Trung Quốc nửa năm, một năm hoặc hai năm, ba năm. Sau đó, các Ngài dùng ngón tay thọc vào lưng Liên Xô, và đưa ra khẩu hiệu chính trị: “Vì hoà bình", "Chúng tôi phải vì hoà bình" nhằm lật đổ chủ nghĩa bá quyền Liên Xô. Cũng có thể các Ngài giúp họ làm ăn buôn bán rồi nói với họ. Nếu cần chúng tôi sẽ giúp các ông đánh đổ Trung Quốc.

Kít-sinh-gơ: Thưa Ngài Chủ tịch, chúng ta cùng tìm hiểu động cơ của đối phương là rất quan trọng, chúng tôi không bao giờ hợp tác với người khác trong xảo quyệt để tấn công Trung Quốc.

Mao Chủ tịch: (ngắt lời) Đúng, không phải là như vậy Mục đích của các Ngài là đánh đổ Liên Xô.

Kít-sinh-gơ: Đó là một việc rất nguy hiểm (cười).

Mao Chủ tịch: (Ra hiệu bằng hai tay) Mục đích của Liên Xô là nhằm chiếm lấy hai lục địa lớn Châu Âu và châu Á

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi chỉ ngăn chặn họ tấn công, chứ không đánh đổ họ. Chúng tôi chỉ kiềm chế họ (Chu Ân Lai nhìn đồng hồ).

Mao Chủ tịch: Rất khó đoán định về một số sự việc, một số sự kiện trong cái thế giới này. Tốt nhất là chúng ta xem xét vấn đề như thế này. Tôi muốn dùng một cách để thế giới này tốt hơn lên.

Kít-sinh-gơ: Cách gì vậy?

Mao Chủ tịch: Đó là cho rằng, Liên Xô sẽ tấn công Trung Quốc, sau đó bị đánh bại. Chúng ta phải tính đến tình hình xấu nhất có thể xảy ra.

[SaoVang]

Kít-sinh-gơ: Đó là ý tưởng của các Ngài? (Chu cười).

Mao Chủ tịch: Nước chúng tôi có nhiều phụ nữ như vậy không biết sẽ như thế nào nếu không có chiến tranh.

Đường phiên dịch: Chúng tôi sẽ tổ chức phụ nữ độc lập

Mao Chủ tịch: Chị em chỉ có thể đóng kịch thôi. Nếu xảy ra chiến tranh, cô là người chạy nhanh nhất để chui vào hầm trú ẩn.

Vương Hải Dung: Nếu công bố cuộc hội đàm ngắn ngủi vài phút này sẽ gây nên sự công phẫn của đại diện nửa số dân này.

Mao Chủ tịch: Nửa số nhân dân Trung Quốc đấy!

Thủ tướng Chu: Trước tiên, sẽ không qua được cửa ải Bộ trưởng Ngoại giao.

Mao Chủ tịch: Chúng ta có thể coi đây là hội nghị bí mật (mọi người cười). Hội nghị hôm nay của chúng ta là công khai, hay là bí mật?

Kít-sinh-gơ: Do Chủ tịch quyết định. Nếu Ngài muốn, tôi sẵn sàng đưa ra công khai.

Mao Chủ tịch: Theo Ngài thì công khai hơn hay bí mật hơn?

Kít-sinh-gơ: Tôi cho rằng có lẽ công khai hay hơn.

Mao Chủ tịch: Như vậy thì đoạn tôi nói về phụ nữ sẽ không có trong này (cười).

Kít-sinh-gơ: Chúng tôi sẽ xoá đi trong băng ghi âm (cười) Sau khi về nước chúng tôi sẽ nghiên cứu đề nghị này.

Mao Chủ tịch: Ngài biết đấy, người Trung Quốc có một âm mưu muốn phá hoại nước Mỹ, bằng cách đưa 10 triệu phụ nữ sang Mỹ làm tăng dân số, nhằm làm phương hại lợi ích của các Ngài.

Kít-sinh-gơ: Chủ tịch đã nhiều lần nhồi quan điểm này vào tư tưởng của tôi. Chắc chắn rằng tôi sẽ sử dụng nó trong cuộc họp báo tới của tôi (cười).

Mao Chủ tịch: Với tôi như vậy là rất tốt. Tôi chả còn sợ chuyện chi hết. Dù sao thì Đức Chúa trời đang vẫy gọi tôi

Kít-sinh-gơ: Tôi thực sự phát hiện ra rằng sức khoẻ của Chủ tịch tốt hơn năm ngoái.

Mao Chủ tịch: Đúng vậy, tôi có khoẻ hơn năm ngoái, (nhân viên nhiếp ảnh bước vào). Họ đang tấn công chúng ta đấy (không cần người dìu, Chủ tịch tự đứng dậy chào các vị khách Mỹ ra về). Cho tôi gửi lời thăm hỏi nhiệt tình tới Tổng thống Ních-xơn, và phu nhân. Rất xin lỗi không thể gặp phu nhân của Ngài và Ngài thư ký Rô-giơ.

Kít-sinh-gơ: Tôi nhất định chuyển lời.

Thủ tướng Chu: Sau đây 1 tiếng đồng hồ, tôi sẽ gửi tới Ngài lời phát biểu mang tính thời sự về cuộc hội đàm này.

(Mao Chủ tịch tiễn Tiến sĩ Kít-sinh-gơ đến một phòng bên ngoài, rồi chào tạm biệt Kít-sinh-gơ và Lốt. Thủ tướng Chu đi cùng Tiến sĩ Kít-sinh-gơ tới bên cạnh chiếc xe con)