Lịch sử phát triển và giới thiệu các dòng xe tăng chủ lực (MBT)

[daibangden]

Động cơ

Dạng: tuabin khí, ba trục

Kiểu: FTD-1000T

Công suất tối đa: 1000 sức ngựa (736kW)

Sự tiêu hao nhiên liệu trong chế độ công suất hoạt động tối đa: 288g/sức ngựa/h

Sự tiêu tốn nhiên liệu trong chế độ khí nhỏ: dưới 70kg/h

Số vòng quay tối đa của trục đầu ra: 3154 vòng/phút

Kích thước giới hạn của động cơ (liền khối)

+ chiều dài: 1494 mét (1928)

+ chiều rộng: 1042 mét (1495)

+ chiều cao: 888 mét (953)

Khối lượng động cơ (liền khối) 1050kg (1429)

Thời gian bảo hành hoạt động: 500 giờ

Bộ phận truyền động

Kiểu: cơ khí với sự điều khiển của hệ thống trợ động thủy lực

Hộp truyền động: kiểu hành tinh

Số truyền động tiến/lùi: 4/1

Bộ phận chuyển động

Kiểu băng xích: kim loại, với bản lề cao su pha kim loại, dành cho chạy việt dã, khớp trục bánh răng

Số mắt xích: 80

Chiều rộng bản xích: 580mm

Khối lượng băng xích: 1767kg

Các bánh chịu lực: bánh kép hai mặt đĩa, với vành cao su giảm sóc bọc ngoài

Số lượng bánh chịu lực: 12

Bánh phụ trợ: một vành, với vành cao su giảm sóc bọc ngoài

Số lượng bánh phụ trợ: 10

Kiểu hệ thống treo: riêng, xoắn với các thiết bị giảm sóc

[selene0802]

Quá trình tham gia chiến đấu của T-80

T-80 bắt đầu gia nhập lực lượng vũ trang cuối những năm 70, đầu tiên là những quân khu phía Tây và các cụm quân ở nước ngoài. Vấn về tuổi thọ động cơ tuabin khí làm cho việc sử dụng loại xe tăng này ở các vùng nhiệt đới trở nên phức tạp. Vì thế, tại các quân khu phía nam, loại xe tăng này không được đưa tới.

Giới quân sự rất thích thú đối với T-80. Trong các cuộc tập trận chiến lược theo kịch bản “Chiến tranh tổng lực”, xe tăng mới gần sáng ngày tấn công thứ năm đã tiến tới gần Đại Tây Dương (trong các ban Tham mưu, T-80 được gọi tên lóng là “các xe tăng La Mans”). Tính cơ động cao của T-80 không chỉ xuất hiện một lần. Đặc biệt nổi bật là trường hợp một trong các cuộc diễn tập của cụm quân Liên Xô tại Đức đã thể hiện sự cơ động của T-80 trên đường nhựa cao tốc gần Berlin và vượt qua các xe du lịch. Khả năng khởi động tốt, bất chấp các khu vực băng tuyết của động cơ tuabin khí đã nhận được sự đồng thuận cao. Ngoài ra, động cơ tua bin khí bảo đảm nguồn dự trữ mạnh và tiết kiệm khối lượng, đáp ứng yêu cầu tăng cường khả năng bảo vệ xe tăng khỏi phần lớn các thiết bị chống tăng của kẻ thù đang xuất hiện trên chiến trường.

Với đa số công chúng, lần đầu tiên được biết tới T-80 trong thời gian duyệt binh tại Moskva ngày 9 tháng 5 và mùng 7 tháng 11 năm 1990. Đó là biến thể hiện đại T-80UD. Những chiếc xe tăng này một lần nữa xuất hiện trên các đường phố Moskva trong những ngày bạo động tháng 8 năm 1991.

T-80 không xuất khẩu và trong thành phần Quân đội Liên Xô tham gia các chiến dịch quân sự, T-80 cũng không được tiếp nhận.

Theo thông báo của phía Liên Xô tại Hiệp ước Viên về hạn chế vũ khí thông thường tại Châu Âu năm 1990, trên phần lãnh thổ châu Âu của Liên Xô và đồng thời trong các đơn vị Liên Xô đang đóng trên Đông Âu có tổng cộng 4839 T-80 với mọi biến thể.

[selene0802]

Thông tin đầu tiên về sự tham chiến của T-80 xuất hiện trong thời gian sự kiện tháng 10 tại Moskva năm 1993. Sáng mùng 4 tháng 10 năm 1993, 6 T-80UD của trung đoàn xe tăng cận vệ số 12 thuộc sư đoàn xe tăng cận vệ Kantemirov số 4 đã kéo tới cầu Kalinin nhằm chống lại “Nhà trắng” – nhà Xô viết tối cao Liên bang Nga. Khoảng 12 giờ trưa, các xe tăng bắt đầu khai hỏa. Sau khi bắn, các xe tăng đã di chuyển tới bờ song T. Shevchenko, nơi chúng đỗ lại đến cuối ngày.

Các xe tăng T-80 và T-80BV được quân đội Nga sử dụng trong chiến dịch quân sự tại Chesnhia trong những năm 1995  -1996. Trước đó, điểm đáng chú ý rằng các T-80 cũng như hầu hết các phương tiện kỹ thuật thiết giáp khác đều nằm trong tình trạng xuống cấp.

Như vậy, phần lớn xe tăng không được trang bị giáp phòng ngự tích cực. Các chuyên gia quân sự cho rằng vấn đề chính ở đây là sự thiếu thời gian và kinh phí chuẩn bị cho chiến dịch. Trên nhiều xe tăng, các khối giáp phản ứng nổ được lắp trong tình trạng không được chuẩn bị - không có các túi chứa thuốc nổ được nạp sẵn. Và vì thế, trong trường hợp quân Checchen sử dụng – chủ yếu là đạn xuyên lõm chống tăng (đạn phản lực và tên lửa chống tăng điều khiển), vì thế chỉ bắn được được khi ở các địa điểm thuận lợi. Xe tăng bị tổn thương nhiều nhất ở thành, sau xe, nắp buồng động cơ và phần sau tháp pháo. Ngoài ra nhiều xe cháy được ghi nhận trong trường hợp bị bắt lửa từ dưới lên trên. Tất cả những điều này cho phép đặt ra giả thiết rằng, hỏa lực được bắn một cách đồng thời từ các vị trí công sự ngầm dưới đất và từ các tầng một của chung cư, đồng thời từ các tầng trên. Độ dày đặc của hỏa lực từ các thiết bị chống tăng trong điều kiện chiến tranh đường phố tại Groznyi khiến cho mỗi xe tăng, BMP, BTR hứng chịu 6-7 phát đạn. Trên các thân của mỗi xe tăng hoặc BMP bị bắn cháy đều có nhiều lỗ thủng (trung bình từ 3 đến 6) mà mỗi lỗ thủng do đạn bắn hầu như có thể loại xe chiến đấu ra khỏi cuộc chiến.

Điểm đáng chú ý tiếp theo là trong những điều kiện này, xe tăng T-72 đã chứng minh khả năng sống sót cao hơn tất cả. Đối với T-80, thì ở Chesnhia, tình trạng nổ đạn mang theo khi thành xe bị cháy và trúng đạn xuyên lõm đã được ghi nhận. Điều này xảy ra do sự bố trí dọc của cơ số đạn trong thiết bị vận chuyển của hệ thống nạp đạn tự động. Khi đó phần trên của bánh chịu lực trong trường hợp này thực hiện vai trò diềm chắn chống đạn xuyên lõm không bảo đảm được khả năng chống chịu cho thiết bị vận chuyển.

[Su30MK2V]

Thân gửi 2 bạn chủ topic và selene, hình như các bạn đang thiên về Lich sử hoạt động của MBT hơn là lịch sử phát triển theo tiêu đề topic.

Mình góp ý tí chút vậy.

[selene0802]

Mình là chủ topic và mình chỉ muốn giới thiệu thêm tí chút về quá trình hoạt động của T-80 ngoài phần lịch sử phát triển như những trang trước (do dạo này việc công ty cũng nhiều nên mình chưa có thời gian làm tiếp laọi xe khác). Bạn có thể chỉ rõ những bài mình đã post về T-80 bài nào thiên về lịch sử hoạt động ngoại trừ hai bài nói sơ lược về quá trình hoạt động của T-80 như trên để mình chỉnh sửa và rút kinh nghiệm ?

[qtdc]

Điểm qua phần lịch sử hoạt động sẽ làm phong phú thêm chủ đề, và vẫn xoay quanh chủ đề phát triển dòng xe tăng chủ lực, tôi thấy bạn selen vẫn tập trung đấy chứ. Chỉ cần chú ý cân đối loại bài viết thôi, các bác khác góp ý cũng không sai.

[selene0802]

T84 (Ucraina)

Sau khi Liên Xô tan rã nhà máy Kharkov trong đất nước Ucraina “mới” quyết định tiếp tục duy trì việc sản xuất T-80 nhưng lại gặp hàng loạt vấn đề nghiêm trọng. Có 70% lượng T-80UD được sản xuất tại các nhà máy Nga. Năm 1991, chỉ 800 xe được sản xuất, năm 1992 chỉ còn 43, và năm 1993, hoàn toàn bị đình trệ. Kể từ khi ngân sách của Ucraina trở nên quá hạn hẹp, không thể hỗ trợ bất cứ hoạt động sản xuất nào, nhà máy quyết định chuyển sang thị trường xuất khẩu. Năm 1993, nhà máy Malyshev giới thiệu T-80UD cho Pakistan, và năm 1995, 2 chiếc T-80UD đầu tiên được chuyển cho Pakistan để thử nghiệm. Tháng 8 năm 1996, Pakistan tuyên bố sẽ mua 320 xe T-80UD từ Ucraina. Một vấn đề nghiêm trọng là vấn đề về tháp pháo đúc, loại tháp pháo này được sản xuất tại xưởng đúc Azvostal ở Mariupol nhưng xưởng này đã ngừng sản xuất, chỉ còn nhà máy Omsk ở Nga là còn có khả năng sản xuất loại tháp pháo này. Phòng thiết kế nhà máy Malyshev đã quyết định phát triển một loại tháp pháo hàn mới sẽ được lắp trên Obiekt 478BK (BK là Bereza Katanaya tức là giáp cán Bạnh Dương) và hoàn thành trong năm 1993. Ucraina bắt đầu sản xuất phiên bản pháo D-81 của riêng họ, loại KBA-3. Trong số 320 xe giao hàng cho Pakistan, có 145 xe được được dùng loại tháp pháo đúc cũ, bao gồm 52 xe được kí từ thời kì Liên Bang Xô Viết nhưng chưa được giao, xe mới với những tháp pháo còn lại từ thời Liên Bang Xô Viết, và một ít xe lấy ra từ kho dự trữ của quân đội Ucraina. Quân đội Ucraina chỉ còn 271 xe trong tổng số 350 xe sau vụ mua bán này. 175 xe còn lại là loại mới, Obiekt 478BE với tháp pháo hàn. Việc nâng cấp T-80UD được tiếp tục, bao gồm việc tiếp tục các công việc dang dở từ thời Xô Viết. Một bản mẫu của Obiekt 478D được xuất xưởng, loại này có hệ thống điển khiến bắn được nâng cấp, gồm kính nhìn đêm TPN-4 Buran và bộ điều khiển hỏa lực Aynet. Aynet là hệ thống có khả năng bắn đạn nổ mảnh với ngòi nổ hẹn giờ để chụp mảnh đạn lên mục tiêu bằng cách tính toán thời gian hẹn giờ với các dữ liệu khoảng cách để thiết lập thời điểm nổ cho ngòi nổ. Kharkov đã được thử nghiệm Shtora từ năm 1980 và tài trợ cho việc phát triển loại Shtora riêng gọi là ‘Varta”. Mẫu thử nghiệm Obiek 478D được trang bị những bánh chịu lực bằng nhôm với vành thép như T-64. Rất nhiều gói nâng cấp khác được đề nghị nhưng đều bị từ chối như kính ngắm ảnh nhiệt của Lvov và động cơ 6TD-3 1500 mã lực. Nhận ra rằng, cải tiến quá nhiều sẽ dẫn đến việc phát triển bị kéo dài, vì vậy, mẫu thử được phát triển từ Obiekt 478DU và Obiekt 478DU2, được giữ nguyên bộ chuyển động và động cơ 1000 mã lực của T-80. Phiên bản đầu tiên được đưa đi giới thiệu tại triển lãm quốc tế về Quốc phòng (IDEX) ở Abu Dhabi năm 1995 với tên gọi “Siêu xe tăng T-84”.

Pháo KBA-3

[selene0802]

Việc nghiên cứ T-84 tiếp tục được thực hiện ở Ucraina với Obiekt 478DM, giới thiệu năm tại IDEX 1999 tại Các tiểu vương quốc Arab thống nhất với tên gọi T-84M. T-84 là một sự thay thế hoàn hảo từ các thiết kế địa phương thay cho các bộ phận của Nga như giáp phản ứng nổ Nozh (lưỡi dao) mới dùng một loạt lượng nổ định hướng theo chiều ngang để bẻ gẫy các thanh xuyên của đạn sabot có cánh (APFSDS). Để tránh việc nổ buồng đạn gây sát thương lớn, Kharkov phát triển hệ thống nạp đạn tự động mới trang bị trên Obiekt 478DU4, hay còn gọi là T-84 Oplot (pháo đài). Khoang chứa đạn của hệ thống chứa 28 viên đạn sau một cửa sập, trong khi 18 viên còn lại nằm trong hộp chứa ở thân xe và và tháp pháo. Những đặc trưng khác của T-84 là động cơ 6TD-2, hệ thống nhìn đêm – ảnh nhiệt và hàng loạt các nâng cấp khác. Oplot được cấu hình lại theo những yêu cầu của Thỏ Nhĩ Kỳ cho loại MBT mới của họ. Có những bằng chứng mơ hồ cho rằng người Thổ không thích dùng loại đạn 120mm của Liên Xô, ma thích loại 120mm của NATO hơn. Để việc xuất khẩu được trôi chảy, Oplot được tái thiết kế để trang bị loại pháo 120mm trong chương trình KERN-2120, sau đó được đổi tên thành T-84-120 và cuối cùng là Yatagan (kiếm cong Thổ Nhĩ Kỳ). Khoang chứa đạn của hệ thống nạp đạn tự động chứa 22 viên và trong thân xe chứa 18 viên. Phiên bản đầu tiên lắp loại pháo 120mm của Thụy Sỹ. Năm 2000, 1 chiếc Yagatan được đưa đến Thổ Nhĩ Kỳ để thử nghiệm nhưng sự sa lầy về ngân sách đã đẩy chương trình mua xe tăng mới của Thổ Nhĩ Kỳ vào quên lãng. Ucraina có một thời gian gặp khó khăn trong thị trường xuất khẩu khi chiến tranh lạnh kết thúc, việc bán phá giá xe tăng xuống dưới mức sàn trở nên rộng rãi từ các quốc gia ở cả 2 phía NATO và Khối Vácxava.

Hệ thống nạp đạn tự động mới

[selene0802]

Một trong những dự án gây tò mò nhất của T-84 là dự án về loại xe lai giữa xe tăng và xe chiến đấu bộ binh vào năm 2001 với tên gọi BTMP-84 (Boevaya tyazhelaya mashin pekhoty: Xe chiến đấu bộ binh hạng nặng). Thân xe T-84 được kéo dài lên 9m, cho phép gắn thêm một khoang ngồi cho bộ binh ngay sau tháp pháo. Có 5 chỗ ngồi cho bộ binh mỗi bên thành xe, bộ binh ra vào xe qua cửa đuôi (xuyên qua khoang máy) hoặc 2 cửa nóc.

Trên mô hình này, thấy rõ 2 cửa nóc và cửa đuôi, nguồn gốc ảnh mô hình từ trang web của nhà máy Kharkov.

[selene0802]

Vài đề xuất lựa chọn súng cho các biến thể của T-84, trong đó có loại Type 55L Bagira 140mm. Để tránh sự phụ thuộc vào Nga để trang bị loại tên lửa 125mm, cục nghiên cứu Luch ở Kiev đã phát triển loại tên lửa Kombat 125mm. Với giáp ERA, một vài phòng nghiên cứu ở Ucraina của Mikrotek bắt đầu phát triển lại giáp thế hệ sau, gọi là Nozh cũng dùng những lượng nổ nhỏ để bẻ gẫy thanh xuyên của đạn Sabot có cánh. Loại giáp này bắt đầu được sản xuất năm 2003. Với hệ thống bảo vệ chủ động, Mikrotek có 1 dự án gọi là Zaslon (tấm khiêng) dựa trên một dự án có từ thập niên 80 là Baryer (chướng ngại vật), cơ chế hoạt động là sử dụng luồng nổ với một hộp mảnh kim loại, gần giống  như loại Drozd. Hệ thống bảo vệ thụ động gọi là Kontrast được phát triển năm 2002 sử dụng tấm phủ ngụy trang đặc biệt làm giảm tín hiệu nhiệt cũng như khả năng phản xạ của sóng radar. Dù chính phủ Ucraina đã có cam kết mua T-84 cho quân đội nhưng ngân sách lại quá eo hẹp. Chỉ có 10 xe T-84M được bàn giao cho quân đội trong 2 năm 2002-2003. Tuy nhiên, chính phủ Ucraina lại không thể chi trả cho số xe kể trên và 4 chiếc bị bán cho Mỹ. Việc thiếu đơn đặt hàng từ chính phủ hay từ việc xuất khẩu đã đẩy Kharkov vào những khó khăn về kinh tế và hạn chế nỗ lực phát triển nhà máy từ sau năm 2005.