Lịch sử phát triển và giới thiệu các dòng xe tăng chủ lực (MBT)

[daibangden]

Các kíp xe tăng T-72 A đang kiểm tra T-72A của mình trước khi hành quân. Năm 1986

[vietcong91]

Thưa các bác, tại sao T-90 lại có bộ truyền động ESM350 của RENK Pháp Đức vậy

[daibangden]

Từ một mặt, sự tiến triển rõ rệt: từ “sỹ quan Liên Xô dấu tên, có mặt trong lực lượng quân đội Siry” đến sỹ quan quân đội Syri cụ thể. Mặt khác, trường hợp họ viết về nó rõ ràng là gần nhau. Có hay không việc các tháp pháo Merkava bị thổi bay với số lượng lớn? Sự ngạc nhiên trong câu văn về việc so sánh M60A1 với T-55. Còn sau đó, có cần thiết việc chế tạo pháo 105mm? Tất cả là câu hỏi của chúng ta về sự xuất hiện của pháo 105mm do Anh sản xuất vượt trội rõ ràng pháo chính 100mm D-10 lắp trên T-54/55. Đương nhiên, trên cự ly xác định nào đó, nhưng xuất phát từ lý luận này, với xe tăng Mỹ có thể so sánh với T-54! Trên tất cả các cự ly? Câu hỏi khác, rằng M-60A1 sử dụng trong tổ hợp thước ngắm của chúng có máy đo xa, có thể bắn cháy T-55 hoặc T-62 từ cự ly 1,5 – 2km, còn ngược lại T-55/62 có thể bắn cháy M-60A1 ở tầm 0,8 – 1km. Các cơ hội chỉ được cân bằng khi xuất hiện T-72. Đúng là T-72 có thể so sánh với M-60A1, và cần so sánh hơn nữa, rằng tới thời điểm đó, loại xe tăng này đang là xe tăng chủ lực của quân đội Mỹ. Abrams khi đó còn chưa nhiều, và Merkava trong quân đội Isrel không có số lượng lớn trong các đơn vị xe tăng đóng ở Liban. Các xe tăng chủ lực – đối thủ của quân đội Siry là MAGAKh-3 (M48A3 được nâng cấp tại Israel lên chuẩn M48A5), MAGAKh-5 (M48A5) và MAGAKh-6A (M60A1). Thêm vào đó, toàn bộ các xe tăng này đều được trang bị tổ hợp giáp phản ứng nổ “Blazer”. Các xe tăng “Shot – Kal” (“Centurion” với động cơ diesel) được trang bị giáp phản ứng nổ cũng tham chiến ở Liban. Như vậy có nghĩa rằng, khả năng phòng thủ của xe tăng Israel vượt trội các xe tăng Siry (do Trung Quốc và Liên Xô sản xuất). Pháo chính trên các xe tăng Israel là 105mm. Như thế, toàn bộ sự so sánh T-72 và Merkava là không đúng, dù là nhỏ nhất.

Như thế, việc T-72 bị bắn cháy một cách trực tiếp có thể cũng như các kiểu xe tăng khác. Nếu giáp bị xuyên thủng, thì nhiên liệu và thuốc súng trong liều phóng bốc cháy và phát nổ trên các xe tăng là giống nhau, bỏ qua sự phụ thuộc vào dòng xe và quốc gia sản xuất. Không có sự nghi ngờ nào về việc đạn pháo tăng 105mm có thể xuyên thủng được giáp T-72, trong đó có giáp đầu. Tất cả phụ thuộc vào cự ly và góc tiếp xúc giữa đạn với giáp. Việc này còn được bảo đảm bởi cấp độ huấn luyện chuyên nghiệp của lính tăng, mà ở đây, Israel cao hơn. Nhưng để mà bắn cháy T-72 với giáp dày hơn, xe tăng Israel, đương nhiên phải có sự nỗ lực lớn hơn. Trên tầm xa lớn, pháo 105mm quả thật không xuyên được giáp T-72 và đối chiếu với các nguồn ở trên với nhau là không mâu thuẫn. Không có gì ngạc nhiên trong vấn đề: đạn pháo 105mm M111 theo cam đoạn của nhà sản xuất từ hãng IMI có thể bắn thủng giáp thép dày 150mm ở góc nghiêng 60 độ theo trục dọc, hoặc khoảng 30mm giáp đứng trên cự ly 1500 mét. Các loại đạn xuyên giáp dưới cỡ nòng cũ hơn của Mỹ M392 và M728 có trong cơ số đạn tăng Israel có khả năng xuye  giáp thấp. Khả năng phòng thủ của T-72 Siry tương đương với “công trình 172M” mẫu năm 1974 – 410mm giáp thép trên tháp pháo và 305mm thân xe tính theo trục đứng. Như thế, xuất phát từ những con số này, có thể nói rằng, khi tầm xa hỏa lực đấu tăng lớn hơn 1500 mét, xe tăng T-72 không bị “tổn thương” bởi đạn xuyên giáp dưới cỡ nòng 105mm kể cả khi bị trúng đạn vào thiết kế đầu của tháp pháo và thân xe. Lính tăng Siry quả thật đánh giá rất cao giáp T-72. Tiện thể cũng cần nói thêm, khoảng cách mà ở đó có thể tiến hành đấu tăng thường được tính toán bằng tham số tầm xa bắn trực xạ (bắn thẳng). Đối với chiến trường ở khu vực Trung – Âu, tầm xa này là 1800 mét. Khoảng cách này ở Liban thì không rõ, nhưng dựa trên cơ sở rằng với địa hình nhiều núi chồng chéo nhau ở đất nước này thì khoảng cách này rõ ràng thấp hơn.

Tuy nhiên, câu hỏi chính vẫn còn để mở (ngỏ) – T-72 có bị bắn cháy ở Liban hay không? Và số lượng là bao nhiêu? Phạm vi các nhận định này có độ chênh rất lớn: 30 theo Zalog, một nửa con số 30 (15) theo Ilin và Nikolovski. Ai đúng, ai sai? Hãy thử phân tích!

[DesantnhikVDV]

Thưa các bác, tại sao T-90 lại có bộ truyền động ESM350 của RENK Pháp Đức vậy

Có thể do áp dụng công nghệ lắp lẫn hoặc đồng nhất gì đó.
Bộ truyền động - động lực ESM350 ngoài T-90 còn lắp trên RMS-90 (xe đặt cầu bọc thép); xe tăng chủ lực PT-91M; T-72; WZT-3 (xe sửa chữa - cứu kéo).

http://www.army-guide.com/rus/product3434.html

[daibangden]

Tất cả các nguồn trong và ngoài nước, trong đó có cả Israel đều công nhận, rằng các xe tăng T-72 trong thời gian chiến tranh Liban chỉ có trong biên chế sư đoàn xe tăng số 3, thay thế cho phần còn lại của sư đoàn tăng số 1 trên những con đường tiến vào Beirut – Damask vào đêm từ 10 đến 11 tháng 6. Phần lớn lực lượng của sư đoàn tăng số 1 tới thời điểm đó đang bị bao vây ở khu vực thung lũng phía nam Bekaa. Theo đó, có thể khẳng định rằng, các T-72 được tiếp nhận tham chiến chỉ bắt đầu từ 11 tháng 6 năm 1982. Nếu tiếp nhận thời điểm bắt đầu lúc 0 giờ 00 ngày 11 tháng 6 thì chúng tham chiến trong chiến tranh Liban chỉ vào 12 giờ ngày 11 tháng 6 bởi vì lúc 12 giờ ngày 11 tháng 6 là thời điểm tuyên bố ngừng bắn. Sự thật, rất nhanh chóng, chiến sự đã quay trở lại, nhưng trung tâm các hoạt động quân sự được chuyển tới gần Beirut và các khu vực lân cận thành phố, nơi không có lực lượng quân đội Siry, không có xe tăng T-72 ngoài các lực lượng Palestin. Hơn nữa, sau khi tuyên bố ngừng bắn, sư đoàn tăng số 3 đã rút khỏi Liban.

Như vậy, T-72 đã kịp tham chiến trong khoảng 12 giờ. Việc tham gia phản công là không thể bởi vì không có cuộc phản công nào diễn ra. Chỉ huy quân đội Siry đã đứng trước nhiệm vụ đơn giản hơn. Ngày 11 tháng 6, quân Siry có mặt ở thung lũng Bekaa hai sư đoàn xe tăng và một một số tiểu đoàn đặc nhiệm. Một trong số các sư đoàn xe tăng (sư đoàn 1 – tác giả) đã bị mất hầu như toàn bộ các phương tiện kỹ thuật và trên thực tế không có khả năng chiến đấu. Từ mùng 9 tháng 6, hệ thống phòng không Siry trong thung lũng Bekaa đã bị phá hủy, Không quân Israel đã bảo đảm ưu thế trên không. Việc tấn công từ thung lũng trong khi độ cao bị khống chế bằng hai sư đoàn chống lại bốn sư đoàn Israel mà không có sự yểm trợ từ trên không và phòng không đối với người Siry đúng là tự sát. Vì vậy, mệnh lệnh rút quân khỏi tuyến đường Beirut – Damask cho các đơn vị Israel tới thời điểm ngừng bắn lúc 12 giờ ngày 11 tháng 6 đã không được đưa ra.

Bắt nguồn từ các vị trí bố trí quân đội các bên vào sáng 11 tháng 6, có thể khẳng định chắc chắn, rằng đơn vị duy nhất của Quân đội phòng thủ Israel đã đụng độ với lữ đoàn tăng số 81 của Siry là sư đoàn hỗn hợp “Koakh Yosi”. Đây là đơn vị được thành lập vào ban đêm từ mùng 9 đến 10 tháng 6 để tiêu diệt xe tăng Siry  trong thung lũng Bekaa và có xu hướng chống tăng rõ ràng. Đơn vị này bao gồm lữ đoàn tăng hỗn hợp (hai tiểu đoàn tăng “Shot – Kal” – 50 xe)) và hai lữ đoàn dù dự bị số 409 và 551. Ngoài ra, sư đoàn này còn được trang bị (phối thuộc) toàn bộ các trực thăng chiến đấu với tên lửa chống tăng điều khiển, được tách ra (tăng cường) từ không quân nhằm yểm trợ binh đoàn Ben-Gal. Theo đó, các T-72 Siry đang di chuyển theo địa hình núi phức tạp Dzhabel Baruc sẽ phải chạm trán với các phân đội được chuẩn bị tốt nhất để đối phó với chúng. Hơn nữa, có quan điểm được chuyển thành sự khẳng định của một người tham chiến ở thời điểm đó là thượng sỹ, chỉ huy xe Jeep M151 với thiết bị phóng tên lửa chống tăng điều khiển “Tow” thuộc lữ đoàn dù 409. Việc hồi tưởng của ông ta xuất hiện trên site www.waronline.org.

[daibangden]

Trên đường hành quân - T-72M1 Phần Lan năm 1986

[daibangden]

T-72B-1 trên phố Gorki (hiện nay là Tverskaia) trên đường tới Quảng trường Đỏ. Mùng 7 tháng 11 năm 1986

[daibangden]

Phần sau xe tăng T-72B-1 đang đi tới Quảng trường Đỏ. Điểm chú ý so với T-72A là sự bố trí ống chứa dụng cụ lái xe dưới nước đằng sau tháp pháo và giá đỡ kim loại trên diềm chắn vải cao su dưới ống xả

[daibangden]

Ảnh chụp từ phía trên T-72B-1. Ảnh từ cầu Krưm sau cuộc duyệt binh mùng 7 tháng 11 năm 1986


“Sáng 11 tháng 6, tiểu đoàn của chúng tôi đang ở một vài kilomet phía bắc làng Amik gần Dzhabel Baruc trên phía tây – bắc thung lũng Bekaa, trên đường dẫn tới hướng bắc. Chúng tôi dàn trận một cách trực tiếp gần đường (từ hướng đông bắc) và gần phía nam đầm lầy. Kỹ thuật của đại đội chúng tôi (xe Jeep với các tên lửa “Tow”) chiếm lĩnh trận địa ở gần đầm lầy, đòng thời triển khai ở hướng đông bắc. Trong khu vực của chúng tôi đồng thời có một trung đội tăng “Shot” nhưng không tham chiến. Ngày hôm đó diễn ra đặc biệt sôi động. Lúc 10 giờ sáng, một đội quân không lớn từ đại đội chúng tôi đã di chuyển tới phía đông gần cụm xe tăng Siry (có lẽ là T-62)) đang đỗ, khai hỏa và bắn trúng 2 trong số đo và quay trở về khu vực đầm lầy không thiệt hại. Khoảng 12 ngày (khi mà lệnh ngừng bắn phải được bắt đầu), bộ phận tiểu đoàn, đóng ở trên chúng tôi, trên các sườn đồi Dzhabel Baruc cùng với tiểu đoàn trưởng của họ, trung tá Hanegbi, đã nhận thấy đoàn xe tăng đang tiến gần tới chúng tôi đã chuẩn bị triển khai trận địa bắn. Nhưng rõ ràng, tất cả các cuộc điện đàm qua đài vô tuyến được thực hiện trên tần số đại đội tới đại đội khác không thành công. Đại đội chúng tôi thực sự đã hoàn toàn bị bất ngờ, đã nghe được trên tần số liên lạc của tiểu đoàn mệnh lệnh của tiểu đoàn trưởng: “Các “con mái”, “con trống” đang nói, đã có xung đột từ tuyến đầu, bắn!” Chúng tôi vội vàng chạy tới trận đại hỏa lực và nhìn thấy đội xe tăng (chỉ sau đó sau một vài giờ, chúng tôi đã biết rằng đó là các xe tăng T-72), đang đi trên đường – ở vị trí này, con đường tạo thành những khúc cua ngoặt. Và từ vị trí trận địa của chúng tôi, đoàn xe hiện ra như một người khổng lồ. Xe tăng đầu tiên cách chúng tôi 800 mét. Lính siry đã bị lộ hoàn toàn và không hệ nhận ra sự có mặt của chúng tôi. Chúng tôi đã khai hỏa không hề chậm trễ vào tất cả những gì nhìn thấy được – pháo thủ thậm chí còn không đợi hết khẩu lệnh bắn, còn tên lửa được bắn ngay từ những từ đầu tiên của mệnh lệnh, còn những người đóng trên đỉnh núi hoạt động có tổ chức hơn. Hỏa lực bắn ra rất mạnh, mạnh hơn những gì mà tôi chứng kiến trước đó, hàng chục ống phóng khạc lửa theo hướng tất cả những gì đang chuyển động. Đã có một số cú bắn trượt, theo quan sát, do dao động của pháo thủ và sự dẫn bắn tồi của thiết bị phóng tới mục tiêu, nhưng phần lớn các tên lửa bắn trúng mục tiêu. Các xe tăng Siry đầu tiên đã bị trúng nhiều tên lửa và ngay lập tức bốc cháy. Trong đó, phần lớn trúng vào những xe tăng đi đầu. Trái ngược với những sự lo lắng trước chiến tranh của chúng tôi, các tên lửa thường (chưa được nâng cấp) Tow không gặp vấn đề trong việc xuyên giáp đầu, hơn nữa là thành , bởi vì các tên lửa được bắn bởi ba phân đội được triển khai theo mặt trận kéo dài gần kilomet, mỗi xe tăng được đảm bảo xác suất bắn trúng cao từ một số hướng. Ngoài ra, trên sườn núi, trên chỗ rẽ, chúng tôi nhận thấy một số xe tăng cũ đang dứng yên (đứng trơ một chỗ) – các xe tăng này không tham chiến và có thể là không có cả kíp xe, nhưng chúng tôi đồng thời bắn cháy chúng bằng tên lửa, trong mọi trường hợp. Các xe tăng còn nguyên vẹn của Siry đã biết phố hợp với nhau bắn lựu đạn khói và màn khói này, cùng với khói từ các xe tăng đang bốc cháu đã che mắt đoàn xe tăng khỏi chúng tôi – làm chúng tôi trở nên rất khó quan sát mục tiêu. Lính Siry đồng thời khai hỏa đạn pháo chính và súng máy theo mọi hướng bởi vì họ không biết chúng tôi ở đâu. Chúng tôi chỉ có thể nhìn thấy xe tăng đầu tiên, nó đã bị nổ, mọc lên một nấm khói lớn, còn tháp pháo bay lên không khí 30 mét (có thể, đạn bị kích nổ). Xe tăng này đã tiếp tục cháy trong vài giờ nữa, đạn tiếp tục bị kích nổ, theo tôi, chiếc xe tăng này chỉ còn lại đống sắt bị nung chảy. Tổng cộng trong trận chiến này chúng tôi bắn cháy khoảng 9 – 12 xe tăng”.

[daibangden]

Đoàn xe tăng T-72A thuộc biên chế sư đoàn bộ binh cơ giới số 34, quân khi Prikarpat. Năm 1987