Nhật kí đi tìm đồng đội

[vovanha]

      Khi đó nếu liệt sĩ nào chuyển về địa phương đó thì chắc cả miền Bắc sẽ nháo nhào nhào lên.

Tất nhiên khi đó thi hài liệt sĩ Miền bắc không thể mang ra Bắc được(mình có quan tài kẽm như Mẽo đâu).Còn nếu nói là "cả Miền bắc nháo nhào" thì không đúng tý nào.Xóm nhà tôi có khoảng 9 anh cùng sang K năm 78,giải phóng Nông pênh xong thì 3 anh có giấy báo tử mang về(1trinh sát,1 xạ thủ B41,1 bộ binh).Cả làng vẫn bình thản lắm(tất nhiên là có thương khóc).

[/quote]
Ý của tôi không phải nói là sau khi hy sinh chuyển ra Bắc luôn đâu. Chuyện đó làm sao ta làm nổi. Nhưng hiện nay với anh em đang nằm ở các Nghĩa trang, ta quy tập về địa phương vẫn được mà. Chuyện di chuyển bộ hài cốt thì dù là miền bắc cũng đâu có khó gì. Cả Quân đoàn ta còn di chuyển cái ào là xong.
Mong là sau này Nhà nước sẽ quan tâm đến chuyện này. Không những mang giá trị tình cảm ruột thịt, mà còn là bài học lịch sử sống động, không cuốn sách GK nào, cũng như không Ông Thầy dạy sử nào dạy hơn những nấm mộ kia được .

[Hungnt_E1F2]

      Khi đó nếu liệt sĩ nào chuyển về địa phương đó thì chắc cả miền Bắc sẽ nháo nhào nhào lên.

Tất nhiên khi đó thi hài liệt sĩ Miền bắc không thể mang ra Bắc được(mình có quan tài kẽm như Mẽo đâu).Còn nếu nói là "cả Miền bắc nháo nhào" thì không đúng tý nào.Xóm nhà tôi có khoảng 9 anh cùng sang K năm 78,giải phóng Nông pênh xong thì 3 anh có giấy báo tử mang về(1trinh sát,1 xạ thủ B41,1 bộ binh).Cả làng vẫn bình thản lắm(tất nhiên là có thương khóc).

Ý của tôi không phải nói là sau khi hy sinh chuyển ra Bắc luôn đâu. Chuyện đó làm sao ta làm nổi. Nhưng hiện nay với anh em đang nằm ở các Nghĩa trang, ta quy tập về địa phương vẫn được mà. Chuyện di chuyển bộ hài cốt thì dù là miền bắc cũng đâu có khó gì. Cả Quân đoàn ta còn di chuyển cái ào là xong.
Mong là sau này Nhà nước sẽ quan tâm đến chuyện này. Không những mang giá trị tình cảm ruột thịt, mà còn là bài học lịch sử sống động, không cuốn sách GK nào, cũng như không Ông Thầy dạy sử nào dạy hơn những nấm mộ kia được .
[/quote]
Cũng có địa phương làm đó bác vovanha ạ, như ở quê tôi ngoại thành HN, cũng có nghĩa trang liệt sĩ riêng cho các LS thời gian gần đây, trong đó quy tập nhưng LS hy sinh ở BGTN, K và BGPB nữa, ở đình làng có tấm bảng đá khắc ghi tên LS.
Nhưng phần lớn do gia đình LS tự đi quy tập hài cốt và mang về, ở xã có chế độ này kia, có lễ truy điệu khi mang về.

[GiangNH]

Đấy cái xóm nhà em bé tẹo,9 anh cùng trang lứa(sinh 1957-1959)cùng học,cùng chơi với nhau từ bé.Hy sinh 3,thương binh 6.Về nước năm 81,82 gì đó.Khoảng năm 2000 gia đình đã mang hài cốt về địa phương rồi.Lễ truy điệu diễn ra rất cảm động!BGTN là 1 cuộc chiến mà thương vong với các anh là quá lớn.QSVN và những cựu binh BGTN là quyển sách giáo khoa rất đầy đủ và chân thực đấy bác ạ!

[vovanha]

..... trong đó quy tập nhưng LS hy sinh ở BGTN, K và BGPB nữa, ở đình làng có tấm bảng đá khắc ghi tên LS.
Nhưng phần lớn do gia đình LS tự đi quy tập hài cốt và mang về, ở xã có chế độ này kia, có lễ truy điệu khi mang về.

Được thế là tốt quá rồi. Nghĩa trang quê tôi vì anh em BGTN và K là thế hệ sau, được chuyển về sau khi chỉnh trang, nên anh em nằm ngay khu đẹp nhất của Nghĩa trang. Thấy cũng an ủi phần nào cho gia đình. Cháu của các LS đi học ngang qua đắp cho cục đất, cắm cho cành hoa... nên nghĩa trang lúc nào cũng có người ra vô.
Nói như Bác gia đình tự đi qui tập...nhưng có biết ở đâu mà qui tập, như trường hợp anh em F2 của bác quê Hải Phòng mà Bác dongdoi post lên .
Nhiều cái còn khó quá !

[GiangNH]

Em cũng ngoại thành HN.Với các gia đình liệt sĩ quê em còn may mắn lắm,3 anh hy sinh khi tiến vào Nông pênh.Mai táng tại Tây ninh.Khi các gia đình vào,chính quyền địa phương trong đó rất nhiệt tình giúp đỡ.Trong đó họ nói đại ý rằng(câu nói rất cảm động):Hiện nay chưa có điều kiện để đưa hài cốt Liệt sĩ về nơi họ đã sinh ra,đâu trên đất nước này cũng là Đất mẹ Việt nam...(câu nói rất hay,gia đình nào về cũng thuộc câu này).Buỗi sáng 27-7 hàng năm mỗi lớp đều cử ra 2 em ra nghĩa trang liệt sĩ(cách trường học 15m) làm lễ tưởng niệm cùng chính quyền!

[dongdoi78]

Bốn anh em chúng tôi bước vào nghĩa trang, anh Ngạn quản trang đã ở đó, chúng tôi lại đi thắp hương, lại thắp không xuể vì nhiều mộ quá và thời gian không cho phép.
Tôi với Bội đứng trước bia mộ của Sửu, Bội có nói chuyện với tôi là đã ngờ ngợ khi có lần đến thắp hương cho anh trong nghĩa trang nhưng vì trên bia mộ của Sửu ghi sai nên thoáng qua ngay.
Tôi đi tìm thấy mộ của thằng Rong người Thuỷ nguyên,thằng Luyệt người An Hải, thằng Tuấn và thằng Bản người Ứng hoà Hà sơn bình, Tuấn hy sinh cùng ngày với Sửu và Rong sau Phương, Cầu, Mừng một ngày ở 141. Còn Luyệt hy sinh năm 1980 khi đi chốt đường, trận đó có tôi và Luật chứng kiến...không biết bây giờ anh em đang nằm ở đâu.
Chiếc máy ảnh tôi mang theo hết pin, kế hoạch chụp hết các ảnh anh em Hải Phòng (ưu tiên trước) không thành nên loanh quanh chụp bia mộ mấy anh em cùng đơn vị và những đồng đội mà tôi biết...
Lúc này, em Yên ngồi ôm bia mộ Quân khóc rưng rức, Bội đến dỗ nó và cũng khóc theo ( tôi biết). Cái Yên ôm lấy Bội mà nấc lên:
- Anh Bội ơi, sao anh Quân em lại khổ thế này, anh Quân em không được như các anh, các anh ai cũng có gia đình, vợ con còn anh em chỉ như thế này thôi sao hả anh.
Bội vỗ nhè nhẹ vào vai Yên và nói điều gì đó với em  mà tôi không nghe thấy. Hình ảnh một thằng lính đã lên đến thượng tá ngồi bên mộ đồng đội cùng người em gái đang khóc thảm thiết trong bảng lảng khói hương không sao tôi quên được, nó thiêng liêng quá.
Thực ra, tôi không thể diễn đạt bằng lời về tâm trạng của mình mỗi khi xem bức ảnh này... chỉ biết, nó là bức ảnh ai xem cũng có ấn tượng và tôi đã in rửa nhiều nhất.

[lucxanh]

Tại nghĩa trang xã tôi, một xã nghèo của Huyện Phù Mỹ - Bình Định, tất cả anh em nhập ngũ sau tôi (1978 và 1979 ) đều được đưa về an táng tại Nghĩa trang quê nhà.
Điều này do các ban ngành của Nhà nước thực hiện, chứ không phải là yêu cầu của gia đình. Còn anh em nằm ở nghĩa trang Ia Rai gốc Hải Phòng sao không đưa về địa phương. Chẳng lẽ chủ trương mỗi nơi mỗi khác ?

Thì ra bác ở Phù Mỹ. tôi có ông cọc chèo ( cùng chuyển ngành ) , lão này về XN QD VT ôtô Ngĩa Bình , tôi nhớ hồi ấy ( đầu 1988 gì đó , trước tết âm lịch) lão có rủ tôi đi Đức Cơ cùng đoàn xe để đưa hài cốt anh em về địa phương theo lệnh của chủ tịch tỉnh Tô Đình Cơ ( cũng là lính KCCM ). Nghe lão nói lại , khi đưa anh em lên xe xong , không xe  nào nổ máy được ( mà đây là các xe zil 130 tỉnh cấp đầu năm 1985 để phục vụ cho ban CK của tỉnh ( ở đường Trần cao Vân ), và đã có chở hàng cho f2 đánh ngã 3 Biên ), anh Nguyễn Thanh Kiều lái xe 44A 35-47 ( nguyên lái xe thời KCCM ) vội chạy lên ca bin lấy bó nhang châm lửa và vái : các anh em phù hộ để chúng tôi đưa về với gia đình, ở đây lâu quá rối , gia đình mong lắm. Tàn nhang thì các xe nổ máy đi luôn suôn sẻ về đến các huyện trong tỉnh Nghĩa Bình.
Tôi cũng bán tin bán nghi nhưng nghĩ chắc do anh em còn quyến luyến với đồng đội nằm lại, chứ ai mà chẳng muốn về với gia đình.Anh Kiều giờ đã chuyển nhà vào Bình dương, lão anh tôi có số ĐT.
Tôi nghĩ chính sách Nhà nước thì đã quá rõ ràng, còn việc thực hiện ở một vài địa phương cần phải có cái "tâm" của người lãnh đạo.

[dongdoi78]

Tại nghĩa trang xã tôi, một xã nghèo của Huyện Phù Mỹ - Bình Định, tất cả anh em nhập ngũ sau tôi (1978 và 1979 ) đều được đưa về an táng tại Nghĩa trang quê nhà.
Điều này do các ban ngành của Nhà nước thực hiện, chứ không phải là yêu cầu của gia đình. Còn anh em nằm ở nghĩa trang Ia Rai gốc Hải Phòng sao không đưa về địa phương. Chẳng lẽ chủ trương mỗi nơi mỗi khác ?

Thì ra bác ở Phù Mỹ. tôi có ông cọc chèo ( cùng chuyển ngành ) , lão này về XN QD VT ôtô Ngĩa Bình , tôi nhớ hồi ấy ( đầu 1988 gì đó , trước tết âm lịch) lão có rủ tôi đi Đức Cơ cùng đoàn xe để đưa hài cốt anh em về địa phương theo lệnh của chủ tịch tỉnh Tô Đình Cơ ( cũng là lính KCCM ). Nghe lão nói lại , khi đưa anh em lên xe xong , không xe  nào nổ máy được ( mà đây là các xe zil 130 tỉnh cấp đầu năm 1985 để phục vụ cho ban CK của tỉnh ( ở đường Trần cao Vân ), và đã có chở hàng cho f2 đánh ngã 3 Biên ), anh Nguyễn Thanh Kiều lái xe 44A 35-47 ( nguyên lái xe thời KCCM ) vội chạy lên ca bin lấy bó nhang châm lửa và vái : các anh em phù hộ để chúng tôi đưa về với gia đình, ở đây lâu quá rối , gia đình mong lắm. Tàn nhang thì các xe nổ máy đi luôn suôn sẻ về đến các huyện trong tỉnh Nghĩa Bình.
Tôi cũng bán tin bán nghi nhưng nghĩ chắc do anh em còn quyến luyến với đồng đội nằm lại, chứ ai mà chẳng muốn về với gia đình.Anh Kiều giờ đã chuyển nhà vào Bình dương, lão anh tôi có số ĐT.
Tôi nghĩ chính sách Nhà nước thì đã quá rõ ràng, còn việc thực hiện ở một vài địa phương cần phải có cái "tâm" của người lãnh đạo.

Tôi quyết định sang sở lao động thương binh xã hội thành phố. Đến phòng thương binh liệt sĩ và người có công để hỏi thì tôi lạ nhận được thông tin mới, Quân không nằm ở nghĩa trang Chư Prông mà nằm tại nghĩa trang Ia Grai, hiện nay chưa có sơ đồ mộ chí. Tôi thẫn thờ cả người. Hỏi hai nơi ra hai kết quả, kết quả nào thì đúng, Chư Prông ở đâu, Ia Grai ở đâu .
Luxanh thân mến!
Tôi không hiểu được quy định về việc thông báo cho thân nhân liệt sĩ về nghĩa trang nơi liệt sĩ nằm như thế nào nhưng không phải ai cũng biết cách đi tìm như thế nào có hiệu quả... Như  ở Sở LĐTBXH của thành phố Hải Phòng họ trả lời tôi Quân không nằm ở nghĩa trang Chư Prong mà là nghĩa trang Iagrai. Thực ra, Iagrai, chư Pah hay chư Prong chỉ là 1... lằng nhằng thế, đành phải giải thích là thế chứ không dám quy chụp trách nhiệm cho ai để mất thời gian vô ích.
Ngoài bắc chắc chắn không có điều kiện đi lại để thăm viếng hay cất bốc như trong đó nhưng nếu muốn thì vẫn làm được và làm tốt nữa là đằng khác... Quan chức thành phố có thể đi thăm và có thể cử đoàn xe như trong đó được lẵm chứ... chắc các vị đó bận quá mà thôi, ta cũng cần thông cảm và chia sẻ cho hẹ lòng bạn nhỉ
Quân, bạn tôi hiện nay có ít nhất 03 mộ ( có thể là 4 có khi là 5 nữa cũng nên): 1 ở  nghĩa trang xã Đại Bản nơi Quân đang nằm; 1  ở nghĩa trang liệt sĩ huyện và một vẫn ở Iagrai nơi vừa rpòi tôi vào mang hài cốt Quân về.

[DuyAnh]

...Ôi !
Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ.
Một giấc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây; trăm năm âm phủ ấy chữ quy, nào đợi gươm hùm treo mộ....
...Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương vì hai chữ thiên dân; cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi một câu vương thổ.
Hỡi ôi thương thay !



Em xin phép các bác cho em đưa nguyên bài văn tế này lên. Em cũng định cải biên tí nhưng nghĩ lại thấy không phải nên thôi.


"Hỡi ôi!
Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ.
Mười năm công vỡ ruộng, chưa chắc còn danh nổi tợ phao; một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ.
Nhớ linh xưa:
Cui cút làm ăn; toan lo nghèo khó.
Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ.
Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó.
Tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa; mùi tinh chiên vấy vá đã ba năm, ghét thói mọi như nhà nông ghét cỏ.
Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ.
Một mối xa thư đồ sộ, há để ai chém rắn đuổi hươu; hai vầng nhật nguyệt chói lòa, đâu dung lũ treo dê, bán chó.
Nào đợi ai đòi, ai bắt, phen này xin ra sức đoạn kình; chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.
Khá thương thay:
Vốn chẳng phải quân cơ, quân vệ, theo dòng ở lính diễn binh; chẳng qua là dân ấp, dân lân, mến nghĩa làm quân chiêu mộ.
Mười tám ban võ nghệ, nào đợi tập rèn; chín chục trận binh thư, không chờ bày bố.
Ngoài cật có một manh áo vải, nào đợi mang bao tấu bầu ngòi; trong tay cầm một ngọn tầm vông, chi nài sắm dao tu, nón gõ.
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia; gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ.
Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ, đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có.
Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà ma ní hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ.
Ôi !
Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ.
Một giấc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây; trăm năm âm phủ ấy chữ quy, nào đợi gươm hùm treo mộ.
Đoái sông Cần Giuộc cỏ cây mấy dặm sầu giăng; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ hai hàng lụy nhỏ.
Chẳng phải án cướp, án gian đày tới, mà vi binh đánh giặc cho cam tâm; vốn không giữ thành, giữ lũy bỏ đi, mà hiệu lực theo quân cho đáng số.
Nhưng nghĩ rằng:
Tấc đất ngọn rau ơn Chúa, tài bồi cho nước nhà ta; bát cơm manh áo ở đời, mắc mớ chi ông cha nó.
Vì ai khiến quan quân khó nhọc, ăn tuyết nằm sương; vì ai xui đồn lũy tan tành, xiêu mưa ngã gió.
Sống làm chi theo quân tả đạo, quăng vùa hương xô bàn độc, thấy lại thêm buồn; sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ.
Thà thác mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh; hơn còn mà chịu chữ đầu Tây, ở với man di rất khổ.
Ôi thôi thôi !
Chùa Tông Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm; đồn Lang sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ.
Đau đớn bấy, mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều; não nùng thay, vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ.
Ôi !
Một trận khói tan, nghìn năm tiết rỡ.
Binh tướng nó hãy đóng sông Bến Nghé, ai làm nên bốn phía mây đen; ông cha ta còn ở đất Đồng Nai, ai cứu đặng một phường con đỏ.
Thác mà trả nước non rồi nợ, danh thơm đồn sáu tỉnh chúng đều khen; thác mà ưng đình miếu để thờ, tiếng ngay trải muôn đời ai cũng mộ.
Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia; sống thờ vua, thác cũng thờ vua, lời dụ dạy đã rành rành, một chữ ấm đủ đền công đó.
Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương vì hai chữ thiên dân; cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi một câu vương thổ.
Hỡi ôi thương thay !
Có linh xin hưởng.
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU "

[lucxanh]

Bác dongdoi78 ơi ,Chính quyền có lo là việc của họ, mình cứ phải chủ động lo việc của mình , ở trong này đã có bác Tôn ,bác Dinh ( mả f trưởng nào vậy - hay là của Qd9 ) và nhiều anh em đang sinh sống ở Gia lai, Bình định. Hải phòng là nơi em sinh ra, em cũng muốn làm một cái gì đó với quê mẹ không những thế mà đây còn là các đồng đội cùng sư đoàn. Qua câu chuyện của Bác em thấy ở Gia lai họ cũng rất nhiệt tình, hi vọng là những liệt sĩ khác cũng có điều kiện thuận lợi như bác Quân. Bác cứ thông báo cho thân nhân các liệt sĩ biết , có gì ban L.Lạc f2 trong này hỗ trợ mọi mặt. Với những liệt sĩ thì không bao giờ được phép tính toán, em nghĩ vậy , ý bác sao.